Y Rhedegydd

AT EIN GOHEBWYR. I Richard Jones.—Eich englynion i'r Myglys yn ein nesaf. Patisi.—Yr eiddoch wedi ei gysodi, ond allan o ddiffyg gofod. Yn ein nesaf. Camgyhuddiad.—Gwneir defnydd o'r eiddoch yn ein nesaf. Diolch am eich ffyddlondeb er wedi gadael y cylch hwn. Pwngc y Dwfr yn Dolwyddclen.—Nid yw yn ddoeth dadleu y peth trwy y Wasg yn awr, gan fod y Cyngorau yn symud mor gyflymed ag y gallant yn y mater, a gall ei ddadleu yn gyhoeddus lesteirio pob ymdrech wneir i lwyddo yn y mater. Claddu TIodion o'r Tlodty.-Cafodd y mater sylw yn y Bwrdd ddydd Mawrth, ond nid i'r cyfeiriad a fuasai yn ddymunol. Caiff yr eiddoch ymddangos mor fuan ag y byddo modd. Trethdalwr.—Ie, pynciau pwysig ydynt y "Cytlenwad Llefrith," y "Wyau," a'r "Pysgod." Bydd eich sylwadau mewn pryd yr wythnos nesaf. I Rhy Hwyr.—Football, Harlech, Bettwsycoed, ac antryw ysgrifau eraill. Diolch, ond da chwi anfonwch yn gynt, gan fod cymaint o alw am ein gofod. E.O.W.—Gwneir sylw o'r ilythyr inc coch y cyfie cyntaf Cyffdy.-Eicb englyn vn ein nesaf.

NODIADAU WYTHNOSOL. Etholiad Canolbarth Morganwg. Rhyfedda llawer fod Mr. S. T. Evans A.S., derbyn swydd fel Cofnodydd Abertav vn ngwyneb bychander y Cyflog (obiegid id yw yn JS100 y flwyddyn) a'i fod c" hyny yn galw am iddo gael ei ail-ethol. N air o son fod y Toriaid yn bwriadu allan ymgeisydd i'w wrthwynebu, ond 1' gair wedi mynd allan y gwrthwynebir ef yan ymgeisydd dewisiedig gan Blaid An- ibvr.ol Llafur yr hon a flaenorir yn y Senedd gan Mr. Keir Hardie. Yn ol gohebydd un o'r wythnosolion Seisnig fel hyn y saif pethau. Yn ddiweddar daethpwyd i benderfyniad (at yr hyn y cyfeiriaSom ar y pryd) fod yn rhaid i holl gynrychiolwyr Llafur yn Nhy'r Cyffredin dori pob cysylltiad sydd rhyng- ddynt a'r Blaid Ryddfrydol (ac eistedd, dvbygir, gydag aelodau Plaid Anibynol Llafur ar feinciau yr Wrthblaid). Ymhlith y rhai y cymhwysir y penderfyniad hwn attynt "lac y Mri. Tom Richards, W. Brace, John Williams a Mabon. Nid ydym yn tybied od yn Nhy'r Cvifredin well Rhydd- frydwyr na'r gwyr da hyn, ac nid o'u bodd j y gweithredant yn ol y penderfyniad. Myn y gohebydd y soniasom am dano ei fod yn amcan gan Mr. S. T. Evans, trwy dderbyn swydd a eilw am iddo gael ei ail-ethol, i I ddangos nad oes angen am iddynt ufuddhau i'r penderfyniad, a bod eu hetholiad fel Rhyddfrydwyr Llafurol yn sicr ped anwyb- yddent y penderfyniad. Er mwyn cyraedd yr amcan yma, meddir, ceisiodd gyfle i apelio ei hun, fel Rhyddfrydwr sydd mewn cydymdeimlad llawn ag achos Llafur, at etholwyr Canolbarth Morganwg i'w anfon ef yn 01 i Dy'r Cyffredin i gynrychioli etholaeth nad oes un fwy gweithfaol na hi yn Nghymru nac yn Lloegr chwaith. Os ydyw hyn yn wir (ac, fel rheol, mae'r gohebydd sydd yn gyfrifol am ei ddywedyd yn gwybod pa I beth a ddywed) chwanega yn fawr nid at ddyddordeb yr etholiad yn unig ond at ei bwysigrwydd hefyd. Y dybiaeth ydyw hon—os etholir Mr. Evans, ni fydd rhaid i'r pedwar gwr a enwyd ofni y kwrir hwy allan o'u Seddau am barhau i alw eu hunain yn Rhyddfrydwyr ac aros mewn cysylltiad a'r Blaid Rhyddfrydol fel o'r blaen, os, ar y Haw arall, y cyll Mr. Evans ei sedd bydd hyny yn awgrym digon eglur iddynt mai tynged gyffelyb sydd yn eu haros hwythau oni chefnant ar y blaid yn yr hon y'u maged. -.a. #

Sobrwydd yn Cynyddu. Cyhoeddir o bryd i bryd ffeithiau sydd yn profi tu hwnt i bob amheuaeth fod dirwest yn enill tir yn sicr os nad yn gyflym yn y wlad. Hoff gan rai ddal mai prinder arian sydd yn cyfrif am fod llai o yfed diodydd meddwol nag a fu, ond nid yw hyny amgen na damcaniaeth nas gellir ei phrofi-yn wir ni cheisir ei phrofi. Ychydig ddyddiau yn ol galwyd ein sylw at ffigyrau a ddangosant fod cyfoeth y wlad yn llawer mwy nag oedd ddeng mlynedd yn ol ac yr yfir llawer llai o ddiodydd meddwol. Ddeng mlynedd yn ot ar 488 miliwn o bunau y telid treth incwm talwyd y dreth hono ar 624 miliwn y llynedd. Gwelir oddiwrth hyn fod derbyniadau blyn- yddol y rhai y mae eu hincwm dro R160 yn fwy o lawer iawn yn awr nag oedd y pryd hyny. Ond yn ystod y chwe' mlynedd diw- eddaf mae swm y cwrw a vfwyd wedi myn'd i lawr o 36,578,155 i 33,504,110 galwyn. Hyny yw, tra yr oedd chwe' mlynedd yn ol yn 32 galwyn ar gyfer pob un o'r boblogaeth 28 galwyn ydyw erbyn hyn. Ond yn y cyf- amser mae y boblogaeth wedi cynyddu rhai milynau felly mae'r lleihad fel y'i dangosir yn y ffigyrau yn Mai nag ydyw mewn gwir- ionedd. Nid yw y gostyngiad yn swm y I gv;iriodydd pcethion yn llawn cymaint yn ol | .yr herwydd, ond y mae lleihad syhveddol yn cwrr. y rhai hyny hefyd. Yn ystod y pcdair | blynedd diweddaf mae nifer fawr o dafarnau | wedi eu cau. Bedair blynedd yn cahiataodd ¡ yr Ynadon gynifer a 236,056 o drwyddedau i werthu diod feddwol; 225,101 a ganiatawyd yn y flwyddyn sydd newydd fyn'd heibio. Felly mae yn y wlad yn awr 10,955 llai o dafarnau nag oedd y pryd hyny. I ba beth y mae y lleihad yn nifer y trwyddedau i'w briodoli ? Yn sicr nid i Ddeddf Trwyddedau 1904. Er gwaethaf hono, yn hytrach nag o'i herwydd y Ileihawyd nifer y tafarnau. Rhaid ei fod i'w briodoli i'r ffaith fod sob- rwydd yn myn'd ar gynydd, ac nid dirwest- wyr yn unig a ddylent lawenhau o herwydd hyn. Mae'n newydd da i bob gwladgarwr a dyngarwr, am ei fod yn .dangos fod y genedl yn ymryddhau yn raddol o afaelion y arferiad ag y gwyr pawb ei fod yn cynyrchu tlodi, troseddau a thrueni. + —

I Ty'r Arglwyddi a Mesur Addysg. Fel hyn y dywed y "Standard. Nid oes dim yn sicrach mewn gwleidyddiaeth nag y bydd i'r Arglwyddi ystyried y Mesur Addysg jmewn pwyllgor fel pe na chlywsid erioed am Mr. Perks na Dr. Clifford. Gan eu bod wedi cytuno i'w ail-ddarllen, ni fydd iddynt geisio ei ddinystrio, ond gwnant eu goreu i'w wneyd yn fesur a ddug i derfyn yr anghydfod ynghylch Addysg grefyddol yn yr Ysgolion." Nid ydym yn tybied mai ar antur y dywedodd y "Standard" hyn mae hyny yn peri i ni ryfeddu mwy at y broph- wydoliaeth. Ffolineb ydyw i Dy'r Arglwyddi, a 'ffolineb ydyw i'r "Standardgeisio anwybyddu y gwyr a enwyd, neu ddiystyru eu dylanwad. Mae'r wlad wedi clywed son am danynt! heblaw hyny, mae dylanwad Dr. Clifford ynddi ac arni yn fawr iawn-yn lIawer; mwy na dylanwad y Standard" a Thy'r Arglwyddi gyda'u gilydd. Os ydynt hwy er hyny yn gweled yn dda gan eu Ilyg- aid rhag iddynt weled yr hyn sydd, maent yn rhydd i wneyd hyny. Dywed y Stand- ard" nad yw Ty'r Arglwyddi yn bwriadu dinystrio'r Mesur. Dichon nad yw dinys- trio yn y cysylltiad hwn yn golygu yr nn peth iddynt hwy ag i Anghydffurfwyr Pryd- ain Fawr. Yr hyn a olygant hwy wrth ei dinystrio ydyw ei wrthod neu ei daflu allan, ond gallant ei wneyd yn ddiwerth yn ein golwg ni heb wneyd felly. Y gwir syml ydyw hyn :—Mae'r Mesur fel y gadawodd Dy'r Cyffredin yn ddigon sal; os gwnant ef yn salach, gwrthodir ef yn y wlad,1 ac ni fydd y frwydr ond megis dechreu. Drwg fydd genyf os felly y bydd, oblegid yr ydym wedi llwyr flino arlyr helynt yma. Nid yw yn llesau dim i'r ysgolion nac i grefydd I chwaith. Er mwyn addysg a chrefydd mae'n hen bryd dwyn y mater i derfyn, a hyi-y ar fyrder hefyd pe bu raid dinystrio Ty'r Arglwyddi er mwyn rhwyddhau'r ffordd. Os ydyw y Ty hwnw ag y mae ei aelodau. gan mwyaf yn dra digrefydd yn barod i aberthu ei hun ar allor gwasanaeth addysg grefyddol enwadol, gwnaed hyny. Bydd yn enill dirfawr i'r deyrnas.

Llongau Anferthol. Yr un dydd, diwedd yr wythnos, moriwyd dwy agerlong o faintioli anghyffredin iawn. Eiddo Cwmni Cunard ydyw y naill yr hon a elwir Maurstania," ac i gwmni'r White Star." y perthyn ylIalI, a'i henw hi ydyw Lusitania." Mae llawer o'n darllenwyr yn cofio'r amser pan yr edrychid ar y "Great Eastern fel lefiathan yn mysg y llongau, ac felly yr oedd mewn gwirionedd y dyddiau hyny. Ond pe buasai heb ei dryllio ni fuasai ond megis corach rhwng y cewri hyn. Cymerer y Mauretania, yr hon yw y fwyaf o'r ddwy, er engraifft. Mae ei hyd yn 263 lleth a'i lied yn 29 Hath, a'i phwysau cyn i'w pheirianau trymion gael eu gosod ynddi dros 17,000 tunell. Y mae yn hwy o 2711ath na'r Great Eastern," Cluda 2500 o deithwyr tra y cluda y Lusitania," yr hon nid yw yn llawn cymaint a hi, 3,000 o deithwyr. Y ddwy yma fydd y llongau mwyaf yn y byd a fyddant yn tramwy trwy y moroedd yn mhen ychydig iawn o fisoedd, a da ydyw gweled fod Prydain Fawr yn dal i fod yn Arglwyddes y mor mewn ystyr farsiandol, er'gwaethafcydymgais yr holl wledydd. Yr ydym yn arfer ymffrostio y ffaith fod ein llynges yn rhagori ar lynges pob teyrnas arall; mae gedych.achos i lawen- ychu mwy yn rhagoriaeth ei llongau mars- landol o ran nifer, maint, ac ansawdd ar longau y byd i gyd. Mae'r dyddiau yn nesau yn gyflym pan y bydd llai o angen nag sydd am gadlongau dyben y rhai ydyw dinystrio, ac fel y cymer hyny le dygir gwahanol wledydd i gysylltiad agosach a'u gilydd a chynydda marsiandiaeth rhyng- ddynt. Er cymaint a gwyna rhyw ddosbarth fod tramwywyr ) n ein gwthio allan o fasnach y byd, dengys y ffaith yr ydym yn dal arni nad oes i'w cwyn ddim gwell na dychymyg yn sail iddi. Ond i Brydain Fawr edrych ar ol ei hun," fel y dywedir, ni raid iddi ofni na pryderu yn nghylch y dyfodol-eiddo hi fydd am amser hir. Ymgadwed rhag tlodi a llygru ei hunan trwy wastraff ac anfoesol- deb, ymrodded i gyflenwi gwledydd gwanach ag nangenrheidiau bywyd a chysur yn lie ceisio eu hyspeilio a'u darostwng dan ei llywodraeth a'i baner, gan gofio mai cyfiawn- der sydd yn dyrchafu cenedl, a gall fforddio diystyru geiriau y rhai sydd yn hoffi'r gwaith o ddarogan drwg a rhagfynegi dydd darost- yngiad eu g-\viad.

Moesau Swyddogson fsleirchfiSwyr Maicfwyr;, Wrth anerch Catrawd Meirchfilwyr Ym- I herodroi Maldwyr. dj^vcdodd yr Isfilwriad Mytton eiriau nad ydynt yn glod iddo ef nac i'r gatrawd chwaith. Rhybuddiodd hwy rhag rhodai I!e i syniadau ffol a balch; a gwingo pan y'n rhegir. Yr unig un yn y gatrawd nad yw yn cael ei regi (ebai) ydyw y Milwriad, a rhegir ef weithiau gan y Swyddog Uwchraddol sydd yn ymweled a'r gatrawd bob blwyddyn i'w gweled yn myn'd trwy ei hymarferiadau. Rhegir y milwyr gan yr rhingyliycdion, a'r rhingyllyddion gan yr is-gapteniaid, a'r is gapteniaid gan y capteniaid, a'r capteniaid gan yr isfilwriaid, &-c., &c." Dywedodd Mr. Mytton eiriau fel hyn heb gywilydd, acam hyny mae'n ddrwg genym drosto ef a thros aelodau y gatrawd yn gyffredinol. Nid oeddym yn gwybod dim o'r blaen am Feirchfilwyr Ymherodrol Maldwyn, a chofier nad ni sydd yn dywedyd fod y Swyddogion bethbynag am ei milwyr cyffredin) yn wyr o wefusau aflan, ond un o honynt hwy eu hunain. Rhaid i ni gredu fod ei dystiolaeth yn wir. Gan fwrw hyny dywedwn yn eglur na ddylai neb ag y mae ganddo barch iddo ei hun na neb sydd yn parchu moesau da ymgysylltu a'r gatrawd. Mae'n amlwg oddiwrth eiriau yr Isfilwriad Mytton nad yw ei Swyddogion yn parchu y rhai sydd dan eu hawdurdod nac yn parchu eu hunain chwaith, ac ynfyd yw'r dyn a wnelo eu hun yn agored i gael ei amharchu a'i sarhau ganddynt. Bu amser pan y byddai pob yswain a phob pendefig o'r bron yn tyngu ac yn rhegi wrth ei ewyllys. Mae'r amser hwnw wedi myn'd heibio goreu'r modd. ac y mae'r arferiad yn cael edrych arno nid fel arwydd o foneddigeiddrwydd, ond fel arwydd o chwaeth isel a natur lyg- redig. Ni ydym yn meddwl y teimla Swyddogion Meirchfilwyr Maldwyn yn ddiolchgar i Mr. Mytton am roddi y fath gyhoeddusrwydd i arferiad hyll, anweddus, ac anuwiol sydd mor gyffredin yn eu plith.

I NODION O'R CYLCH. Yn Mwrdd Gwarcheidwaid y Penrhyn ddydd Mawrth, cafodd ein sylw yn y golofn hon ar y cynhebrwng o'r Tlodty bythefnos yn ol ei feir- niadu yn ffyrnig gan Feistr y Ty. Yr oedd perffaith oroesaw i Mr Jones wneyd hyny, ac yr ydym yn gadael y nodiad at ei wasanaeth i'w fyfyrio a meddwl am ei gynwys tra y bydd yn gofalu am y Tlodty, gan nad ydym yn tynu sill yn ol o'r hyn a ddywedasom, Myn ef mai tynu ar ein dychymyg yr oeddym wrth son am y gresyndod a'r dagrau" lanwai lygaid rai wrth edrych ar y dull y cludid ac y cleddid corph y truan fu farw yno bythefnos yn ol. Gall Mr Jones arfer ei ddawn gyda holi pobl y pentref a welsant hwy rywun yn colli deigryn ar yr amgylchiad, ond ni newidia yr hyn ddy- wedir wrtho y ffaith i ddagrau gael eu gollwng: gwelsom y cyfryw a'n llygaid ein nunain. Diolch nad yw pawb wedi cael haiarnu eu teimlad at y tlawd, a bod ychydig o garedig- rwydd a thynerwch yn aros yn y natur ddynol, er mor isel ydyw trwy lygredd a phechod. Hyn yna am y teimladau ddangoswyd ar yr am- gylchiad. Am y wagen gludai y corph, nid yw yr es- boniad roddwyd i'r Bwrdd am yr elor-gerbyd a'r wagen yn foddhaol. A oedd dealltwriaeth yn mlaen llaw yn cael ei roddi i holl drigolion plwyf y Penrhyn pan fydd yr elorgerbyd wedi tori mai wagen fydd i'w chael at gario y cyrph? Na choeliwn fawr. Er's pa bryd yr oedd yr Elorgerbyd wedi tori, a pha faint o amser a gymerasid i'w hadgyweirio ? Dealler mai nid dadleu yr ydym dros gladdedigaethau costus a rhwysgfawr, ond dros fod y tlawd o'r Tlodty yn cael ei gladdu fel y tlawd o'i fwthyn. Nid oedd y cynhebrwng hwn felly. Awd a chorph Edward Jones allan o'r drengystafell (Mortuary) fel yr eir a chist drom o ryw ystafell arall, heb neb i gynal gwasanaeth crefyddol nag offrwm gweddi. Pa Ie yr oedd y Meistr heb fod yno yn gwneyd hyn o wasanaeth ar yr amgylchiad prudd ? Dywedodd y Meistr mai "tramP" oedd Edward Jones, ie, efallai, ond yr oedd yn DDYN, ac wedi dod i'r Tlodty, ac felly wedi dod o dan amddiffyniad trethdalwyr Undeb Ffestiniog. Oblegid ein bod yn dreth- dalwyr yn yr Undeb, gwnaethom sylwadau ar y mater gan ystyried fod genym hawl i wneyd hyny ar wahan i'r gwasanaeth ydym yn ddy- ledus i'w rhoddi i'r cyhoedd trwy y wasg. Am yr Arch, yr ydym yn gweled yn awr bod rhith o reswm dros nad oedd gorchudd drosti. Dywedwyd yn y Bwrdd rai pethau i gyfiawn- hau yr anffawd: nid oedd gorchudd dros arch yr Arglwyddes Campbell Bannerman, "nid ffawydd ydoedd yr arch, ond fiitchpine," ac nid arch fel un y plwyf ydoedd, ond un gwerth dwy bunt." A glywodd neb y fath siarad o'r blaen ? Os oedd yr arch yn werth dwy bunt," a ydyw y swm hwnw i'w dalu am dani, tra mae y contractor i'w gwneyd am bron haner y swm hwnw ? Onid y plwyf (yr Undeb) sydd i dalu am yr arch hon fel yr eirch eraill ddaw i'r Ty ? Am ddefnydd yr arch, mae'n digwydd mai ffawydd ydoedd, ac nid ydym yn synu dim glywed y Meistr yn dywedyd ddwy ffordd am dani, efallai na wyr nemawr am goed. Gallwn ddywedyd wrtho fod tri math o ffaw- ydd ffawydd gwyn, ffawydd melyn, a ffawydd coch neu byg-ffawydd. Ffawydd oedd coed arch Edward Jones, ac nid oeddis yn achwyn ar hyny o gwbl yn ein nodiad. Y mae y sylw am angladd yr Arglwyddes Campbell-Banner- man yn wrthebus yn y cysylltiad hwn. Medd- ylier am y peth am eiliad: cydmaru angladd gwraig prif swyddog Coron Prydain Fawr oedd yn cael ei chladdu yn Dywysogaidd (in state) ar elor-gerbyd Cyfrin-Lys, yr hwn sydd yn 01 deddf gwlad, yn un agored, a'r cyrph ddodir arno yn ddieithriad wedi eu perarogli, gyda angladd y tlawd o DIodty y Penrhyn oedd a'i gorph mewn ffawydden, a'r oil ar wagen ddi- adduru Y cwbi a allwn weled yn debyg ydyw,—" trwy dynu ar -ein dychymyg,"—fod | yr Arglwyddes yn dod o Lys cedd yn Balas urddasoJ, ac Edward Jones yn dod o "Lys Ednyfed," a hwnw yn Dlodty yr Undeb. Nid i borthi baichder y bu i ni ddadleu dros amgen trefn claddu o'r Ty. Pan fydd genym eisieu myned i dir balchder a'i berth- ynasau, awn at Feistr Tlodty y Penrhyn am addysg. Ond i ddywedyd yn fyr ein meddwl ar y mater,—yr ydym yn sicr pe buasai Cadeir- ydd y Bwrdd (Mr Owen Jones) yn bresenol ddydd Mawrth, y buasai ei syniad uchel am weddusder a rhwymedigaeth y Gwarcheidwaid, tynerwch ei natur, &c., yn mynu dwyn oddiam- gylch drefn waiianol at y dyfodol gyda chladd- eoigaethau o'r Ty, Hyderwn y caiff y mater sylw dyladwy yn y Bwrdd nesaf, ac y cofia Meistr y Ty mai Swyddog i'r Undeb ydyw, ac nid yr Undeb yn weision iddo ef ac felly fod gan bob trethdalwr hawl i ddywedyd eu syniad ar y pethau ddigwyddant yn nglyn a'r Ty sydd wedi, ac yn bod yn faich mor drwm ar ys- gwyddau yr Undeb.

I BLAENAU FFESTINIOG. A glywsoch chwi fod Haner Pwn o'r Blawd Goreu i'w gael am 13s, a 10 pwys am Is. yn Shop J. T. OWEN, REGENT HOUSE. Hefyd rhoddir gwerth 6c. o Nwyddau gyda phob Pwys o De 2s. i ANRHEGU.—Yn Ysgol Sul Seion (B.) dydi,: Sul diweddaf a'r nos Fercher blaenoro anrhegwyd Miss M. R. Jones, Ysgolfeis-?res Llanrwst, a Mrs. Seth Hughes, Penybryn, M Beiblau hardd, fel cydnabyddiaeth o'u Haft gwerthfawr fel athrawesau fly ddlon yn yr ysg j hono. Cyflwynwyd yr anrhegion ar ran y ysgol gan yr arolvgwyr, Mr. R. Perorfryifl Jones, a Mr. Griffith Jones, Park Square. < CYFARFODYDD MAWR.—Bu y Parch. Moses Roberts, Seion, yn cynal cyfarfod pregethu dydd Sul a LIun diweddaf yn Nghroesoswallt, a'r dyddiau Mawrth a Mercher blaenorol yn yn Llanrhystyd ger Aberystwyth. LLWYDDIANT.—Da genym ddeall fod dwy o Ysgoloriaethau blynyddol Coleg y Brifysgol yn Mangor wedi eu henill gan rai o Ysgol Sirol Ffestiniog. Enillodd Miss K. W. Roberts;620 a Mr John Morris [10. Hefyd cawsom ar ddeall mae yr ysgol hon sydd ar ben y rhestr gyda'r nifer o Honours Certificates y Bwrdd Canolog Cymreig. Y mae enwau y rhai a'u henillasant eisoes wedi ymddangos yn ein col- ofnau bythefnos yn ol. Y SEINDORF.—Dydd Gwener (yfory) bydd y Seindorf yn myned i Harlech i wasanaethu ar Arglwydd Winchelsea yr hwn sydd yn awr yn aros yno. Fel y mae yn hysbys, mae gan ei Arglwyddiaeth etifeddiaeth yn y lie. CYMDEITHAS Y MEDDYGON.—Cynhaliodd Cangen Gogledd Cymru o'r Gymdeifbas Brydeinig eu cyfarfod prydnawn Gwener diweddaf yn y Queen's Hotel, Dr. O. Wynne- Griffith, Pwllheli, yn y gadair. Cafwyd, papurau nodedig o werthfawr gan Proff. T. R Glynn, M.D., Lerpwl; Richard Jones, M.D,i Blaenau Ffestiniog Dr. T. J. Carey Evans" M.D., Blaenau Ffestiniog; a Dr. J. W. Rowlands, Llanaelhaiarn. Pasiwyd pleidlais o ddiolch arbenig i awdwyr y Papurau Wedi gorphen eu gweithrediadau yn y cyfarfod, aeth cwmni i weled y Gwelyau Bacteraidd yn gweithio. Eglurodd Peirianydd y Cyngor (Mr. W. E. Alltwen Williams) y gyfundrefn iddynt, a dangosodd yr holl gynllun yn gweithio. Datganodd y Cwmni eu boddhad, a'u diolch i'r Peirianydd am ei arweiniad a,'i sylwadau gwerthfawr. DAMWAIN ANGEUOL YN PATAGONIA.—Y mae y newydd prudd am farwolaeth Mr Wm. R. Jones (gynt o Trefeini) wedi cyrhaedd yma. Ymddengys ei fod ef, a geneth fach ei fetch, wedi myned allan am dro, ac yr oedd ganddo ei wn i'w ganlyn i saethu helwriaeth os caffai olwg ar rywbeth i'w bwrpas. Tra yn myned, ymddengys i glicied y gwn fachu mewn brigyn yn y Ilwyn ac aeth yr ergyd allan, gan ladd Jones yn y fan. Cydymdeimlir yn fawr a'r teelu yn eu profedigaeth. Y mae tua 32 mlynedd oddiar yr adeg yr aeth Mr Jones I drosodd i Patagonia. Cofir am dano yn ein hardal fel Arweinydd y Seindorf. a Clerc cerig yn Chwarel y Rhiw. Y mae iddo luaws o ber- thynasau yn yr ardal hon. < DMLCH AM Y CYNHAUAF YN MON.-Nos I Lun a dydd Mawrth cynhaliwyd CYfarfOdYdd! Diolch am y cynhauaf y Niwbwrch, Moo.? Gwasanaethwyd gan y Parch. Benjamin  Thomas, Sant Dewi. Yn Rhosybol,^ Mon, gwasanaethai y Parch. Moses Roberts J Seion, ddydd Mawrth mewn cyfarfod cynelyb J Cafwyd cynulHadau Iluosog, a chasgliada? ?b?go?ol._

LLANRWST. 1 CYFARFOD PREGETHU.—Dechreuodd cyf arfod Pregethu y Tabarnacl ddoe, a pharhal trwy y dydd heddyw (ddydd Iau). Gwasan-d aethir gan y Parchn. Ben Davies, Pan teg H T. Jacob, Caerfyrddin, a R. G. Berry, Pentyrch, | Caerfyrddin, cyfaill o'r dref yw Mr. Berry, sef mab i Mr. John Berry (hynaf), a brawd i Mr. John Berry (leu), y Gwenynwr adnadydd-II us. 4 DEWIS BLAENORIAID.-Nos Lun bu eglwysj (M.C.) Seion yn dewis blaenoriaid. Etbolwyd pedwar yn y drefn ganlynol.—Mr. Willia Williams, Yr Ysgol Ganolraddol; Mr. T Rogers Jones, Dale Cottage Mr. D. J. Wil- | liams, Ysgol Cae Graig a Mr. William Jones, J Llys Idwal, (Cyn-Feistr y Tlotty). Dealhvr fod V gwr ieuanc sydd ar ben y rhestr yn un o ddisgynyddion yr hen bregethwr tanllyd, y diweddar Barch. John Williams, Llecheiddior Bu yr Eghvys yn ffodus iawn yn eu dewisiad a diamheu genym y bydd y pedwar swvddofc newydd yn golofnau cedyrn gyda'r achos yr Seion. LLYS MANDDYLEDION LLANRwsT,-Ynei' hadroddiad o'r Llys uchod yn nglyn ag acho; Miss Morrel,, Lerp%vl, yn erbyn W. N. Smith' Trefriw, dylasai enw Mr. R. O. Davies fod y He enw Mr. A. Lloyd Griffith. Mr.I,)av? oedd yn ymddangos yn yr achos hwnw ac n:, Mr. Grimtl. Sylwasom ar y camgymeriad yj I rI,.lv dd;we,,? d ?,,r i -? l lu ei g3,eir;o 3,11 ?-r a.?rc, rhy ddiweddar i allu ei gyweirio yn yr adrcdc j