Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
CYNGOR SIROL MEIRION.
CYNGOR SIROL MEIRION. Eisteddodd y Cyngor hwn heddyw (dydd Ian), yn Adeiladau Sirol Blaenau Ffestiniog. Cadeirydd y Cyngor yw yr Henadur John Jones, a'r Henadur Evan Jones yn Is-gadeir- ydd. MAN-DDEDDFAU.—Er fod y Cyngor bellach wedi ei ethol er's yn agos i ugain mlynedd, nid oes ganddo ei Ddeddfau penodol er atal achosion o gwynion yn nghylch atgas- bethau (nuisances), a sicrhau rheolaeth dda trwy y Sir. Yn y cyfarfod hwn fe gymeradwy- wyd Man-ddeddfau dynwyd allan er gwneyd i fyny am y diffyg a nodwyd, ac y maent oil yn dra boddhaol, a byddant o hyn allan yn gyfraith yn y Sir, a bydd pwy bynag a doro un o honynt yn agored i ddirwy o bum' punt am bob trosedd. A ganlyn yw rhai o honynt:— Ni chaiff neb ganu offeryn na chanu ei hun- an o fewn can' llath i unrhyw dy neu swyddfa, os gofynir iddo beidio. Nid yw hyn yn cymer- yd i mewn wasanaeth crefyddol gweddus, ond mewn achos o afiechyd peryglus un fyddo yn ymyl. Ni cheir canu na chwareu offeryn o fewn can llath i addoldy neu le y bydd cynulliad cy- hoeddus i beri blinder neu rwystr i'r cyfryw gynulliad. Ni chaiff offeryn trystfawr c unrhyw fath gael ei chwareu ar gerbydau logir neu ddefn- yddir gyda chwmni yn pleseru, pan yn myned trwy dref neu bentref; ac ni chaniateir canu uchel ar y cyfryw gerbydau er aflonyddwch i'r trigolion. Eithrir gyda chanu corn gan un person ar gerbyd os gwna hyny yn rhesymol. Ni chaiff neb wrth werthu, rhanu, neu hys bysebu ddefnyddio clog, tabwrdd, nac unrhyw offeryn trystfawr arall ar yr heol er blinder neu aflonyddwch i'r trigolion. Ni chaiff unrhyw berson er mwyn gwerthu, hysbysebu, neu gael gwaith aflonyddu neu ar- gymell er poeni neu atal cyfleusdra y florddol- ion. Gwaherddir betio ar yr heol neu mewn un- rhyw le cyhoeddus. Ni chaniateir i swn gael ei wneyd gydag organ neu unrhyw offeryn trystfawr yn nglyn ag arddangosfa, neu offeryn difyrion neu un- rhyw fath arall chwareu; ac ni chaniateir i eoedd felly gael eu codi mewn man gyhoeddus fo *n anghyfleusdra neu yn beryglus i'r cyhoedd. J Gwaherddir arfer iaith ac ymddygiad anweddus ar yr heol neu le cyhoeddus, nac anog i hyny gael ei wneyd gan eraill. Gwaherddir ymladd, nag anog ymladd rhwng dyn nac anifail. Ni chafff neb ymdrochi heb wisg briodol i'r perwyl mewn llai na dau' gant o latheni o heol neu le cyhoeddus. Gwaherddir pob arddangosfa anweddus boed am dal neu yn rhad. Bydd unrhyw ddau neu ragor a gydgynull- ant i atal tramwyfa, neu ddirmygu unrhyw deithiwr, yn agored i ddirwy ac ni chaniateir i neb gasglu at addoldy er rhwystro neu anhwyluso unrhyw un fyddo yn myned neu ddychwelyd o'r cyfryw addoldy. Bydd llusgo neu yru yn araf unrhyw gert i hysbysebu a hyny yn rhwystro y drafnidiaeth yn gosbadwy. Ni chaiff neb daflu croen eurafal, croen banana, na sylwedd peryglus arall ar y llwybrau, na gwydrau ar yr heol er peryglu y drafnidaeth. Ni chaniateir i darw fo dros flwydd oed gael dod i ffordd, heol, na lie cyhoeddus heb ei fod wedi ei ddiogelu ac yn gwbl o dan reolaeth; ac nid yw i'w adael yn rhydd mewn unrhyw faes neu le y bo llwybr trwyddo. Bydd pwy bynag a anurdda neu a niweidia unrhyw eiddo cyhoeddus, neu arwyddion cyhoeddus, yn agored i ddirwy.
ANERCH PRIODASOL. I
ANERCH PRIODASOL. I I Evan J. Williams a Lizzie Edmunds. Ti gei awen i wenu-ac Evan Yn gyfaill-fwyn Lizzie, A cha Evan gusan gu- Un felusaf ei Lizzie. O dylesed dy Lizzie—Evan deg Fwyned yw yn gwenu, Hwn yw dydd braf ei haf hi- Paradwys yw priodi. Bydd Evan a baban bach-yn gwenu Mewn gwanwyn teg bellach, Fwyn Lizzie neu Evau bwysiach Yn dweyd o bawb-Dada bach. Wedi'r oil rhoed Duw o'i ras Dedwyddwch harddwch urddas, Heb erch braw-ond parch a bri Gyda iechyd da i chwi, DD. MELYNFARDD OWEN, I Granville, New York.
Ffestiniog.- - - --'I
Ffestiniog. I MARWOLAETH.-Profedigaeth lem i Mr. a Mrs. Richard Roberts, Llwynycelyn, oedd colli  han wy 1 blentyn dydd Sadwrn di- fU cyn cyrhaedd ei phedair mlwydd oed. Derbyni wch ein cydymdeimlad llawnaf. CYMRU SOBR.—Mr. Walter H. Jones, Blaenau, fu yn gwasanaethu y Gymdeithas nos w !er diweddaf, a chafwyd presenoldeb un o hen aelodau hawddgaraf gan y cyfeillion, Mr. W. Lloyd Davies, Talsarnau, bu yn ffyddlawn i^wn i'r Gymdeithas, tra yn gweinidogaethu ?ymna. er's peth amser yn ol. LLWYDDO, Llawen iawn genym oedd clywed fod Mr. Charles Hughes (Ap Elfyn), ? ?-n ??°/ ??. ac ?" safle mor dda yn vr i fyned i mewn i Ysgol Rhagbarat- oawl y Bala. Pob Ilwyddiant iddo fyned yn ei (i r aa? \1. roc'di ei holl fryd ar ddiwyUio a chyfoetbogi ei feddwl ar gyfer y ,veinidogath, h, xr QIN*?ORF NEWYDD.-Maent wrthi yn hnr HrT yi Wythnos yma yn paratoi at fyned i Dra.vsfyuydd dydd Sadwrn i ddiffodd  V rn ac i buro yr awyr ar ol y mil- wvr f?t?- ?""? per a "on. Gobeithio y ?b?dd ?? ? y "? yn garedig wrthynt trwy 5bviatd hl*T JLYN ??trysorfa at eucynhaXaeth. YR ARFERIAD NEWYDD.-Heb ddim am eu J. penau y gwelir llawer o ieuengctyd yr ardal y dyddiau braf yma, Pa un ai mantais a'i an- fantais ydyw yr arferiad yma ? Cymered eu rhieni y cwestiwn i ystyriaeth. Y CYFARFOD MISOL.-Cynhelir ef ddech- reu yr wythnos nesaf yn nghapel Peniel, pryd y gwasanaethir gan Mr. Joseph Jenkins, Cei- newydd a rhai o weinidogion y cylch.
I Penmachno.
I Penmachno. EISTEDDFOD NADOLIG.—Y mae Testynau yr Eisteddfod allan. Fel y gwelir, y mae yma arlwy i'r Bardd, y Lienor, a'r Cerddor. Anfoner am y Rhestr at Mr. R. Lloyd Jones, yr Ysgrifenydd.
IMarwolaeth Mr. T. Williams,…
Marwolaeth Mr. T. Williams, Trefriw. Bydd yn ddrwg gan ganoedd yn y Cylch hwn glywed am farwolaeth ddisyfyd Mr. Thomas Williams, Mill Bank, Trefriw, yr hyn a gymerodd le dydd Mawrth diweddaf, yn Mhwllheli, lie yr oedd yn aros am ychydig ar ei ffordd adref o Aberdaron. Yr oedd Mr. Williams yn 65 mlwydd oed, ac yn wr adna- byddus a pharchus yn ei gartref a'r cymydog- aethau. Efe oedd perchenog Ffatri Wlanen Dyffryn Conwy. Yr oedd yn aelod o Gyngor Sir Gaernarfon, ac o Bwyllgor Addysg Geir- ionydd. Yr oedd hefyd yn flaenor gyda'r Annibynwyr yn Nghapel Ebenezer, ac yn wr blaenllaw yn holl symudiadau cyhoeddus y dref. Bydd colled fawr ar ei ol mewn cylch- oedd crefyddol a chymdeithasol, fel gwr o farn sefydlog a chyngor doeth.
BLAENAU FFESTINIOG. I
BLAENAU FFESTINIOG. I Cofied PAWB am y Cyngherdd Uwchraddol sydd i'w gynal yn yr Assembly Rooms HENO. Hwn ydyw Prif Gyngherdd y Flwydd- yn hon, ar y fFaith fod talentau goreu y deyrnas wedi eu sicrhau. Gweler y manylion mewn Colofn arall. CYNGERDD UWCHRADDOL.—Heno (nos Iau), y mae Cyngerdd yn y Neuadd gyda thalentau eithriadol yn gwasanaethu ynddo. Mae Miss Maggie Morris wedi enill drosgant o wobrwyon a hi enillodd aryr Unawd Soprano yn Eistedd- fod Genedlaethol Mountain Ash y llynedd. Y mae Mr. Llewellyn Jones wedi enill lluaws o wobrau Eisteddfodol, ac efe oedd y Tenor buddugoliaethus yn Mountain Ash. Mr. Llewelyn R. Bowen, oedd y buddugol fel Baritone yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni a'r llynedd. Efe oedd prif Baritone yn Turner's Opera Company. Mae clod Mr. Herbert Scott fel Euphoniumist yn dra adna- byddus, a chariodd y Ilawryf mewn amryw o gystadleuaethau pwysig. Cyfeilydd medrus y Cyngerdd yw Miss Edith Davies, Caerdydd. iAgorir y drysau am 6-45, a dechreuir am 7-15. Cymerir y Gadair gan G. H. Ellis, Ysw., U.H., Penymount, ac arweinir gan Bryfdir. Diau y try hwn allan fel un o'r Cyngherddau goreu gynhaliwyd yn yr Assembly Rooms erioed. Aiff yr elw i Seindorf Arian Oakeley. YN GWELLA.—Da oedd genym weled Mr. J. Griffiths, y Postfeistr, allan yr wythnos hon wedi bod yn wael, ac hyderwn gael ei weled yn y llythyrdy yn fuan. Y mae wedi profi ei hun yn wr deheuig iawn gyda'i waith ac yn barod bob amser i roddi pob cyfarwyddyd a chynorth. wy i bawb. CYNHADLEDD A CHYFARFOD PREGETHU.— Ni chynelir gwasanaeth yn Pisgah, Maen- offeren, dydd Sul nesaf, ond cynhelir y Gyn- hadledd Flynyddol yno dydd Llun. Mewn cysylltiad a'r Gynhadledd, cynhelir Cyfarfod Pregethu yn Caersalem, Tanygrisiau, y Sul am 10, 2 a 6, o'rgloch, a nos Lun am 7 o'r gloch, pryd y gwasanaethir gan y Brodyr Cadwaladr Humphreys, Rhyd-ddu, a James Jones, Rhos- llanerchrugog. Gwahoddir pawb. PLENTYN AR GOLL.-Cynhyrfwyd ardal dawel Bethania, nos Wener diweddaf, gan y newydd fod bachgen bychan deg oed ar goll. Awd yn llu ar ffrwst i chwilio am dano, ac er y dyfalwch llwyraf am oriau methwyd dod o hyd iddo cyn chwarter i haner nos. Deuwyd o hyd iddo gan ei fam, yn cysgu mewn cornel dywyll tu ol i'r Manod Hotel. Bore Sadwrn diweddaf, yn nghanol dymun- iadau goreu pawb aeth Miss Mary Williams, Glynne House, Bethania, am yr America. Hefyd bydd ein cyfaill diddan Mr. Robert Owen, Bronwen House, Bethania, yn cychwyn ddydd Mawrth nesaf.—Rwydd hynt iddynt. YMADAWIAD.-Nos Fawrth diweddaf cynhaliwyd Farewell concert" i'r brawd Mr. Walter H. Jones ar ei ymadawiad o'n plith i Canada. Fel y mae yn wybyddus i'r rhan fwyaf yn yr ardal fod Mr, Jones yn myned allan i'r Maes Cenhadol a hyderwn y bydd llwyddiant ar ei waith. ac y caiff wenau Duw i'w gynorthwy. Daeth nifer Iuosog o'i gyfeillion y'nghyd i Liverpool House lie yr oedd gwledd o'r fath oreu wedi ei darparu ar ein cyfer. Ar ol y swper cafwyd concert ardderchog o dan lywyddiaeth Mr. D. 0, Jones, Dolgaregddu. Datganwyd i agor y cyfarfod gan Mr. G. J. Morgan, New Market Square, We part to meet again," ac encor- iwyd. Hefyd datganwyd penillion pwrpasol i'r amgylchiad o'i waith ei hun gan Mr. D. O. Jones yr hwn oedd yn ei hwyliau goreu. Yr oedd pawb erbyn hyn wedi cael ei lais ato, a datganwyd yn mnellach mewn llais bass cyfoethog gan Mr. W. O. Jones, Bryn Awel, Hark! the thundering billowsroll." Cafwyd unawdau gan Miss Jones, Llys Meirion, a Miss Roberts, Darbod, yn cael eu cynorthwyo ar y violin gan Miss Rowe, Darbod, Yn mhellach cafwyd anerchiadau byr ac i bwrpas gan Mri D. D, Hughes, W. 0. Jones, W. Williams, J. Jones a D. O. Jones, a T, Davies. Arwein- iwyd y Cor gan Mr. William Williams, Maenofferen a chyfeiiiwyd yn fedrus gan Mr. Johnny Jones, Llys Meirion. Terfynwyd y cyfarfod mewn ysbryd rhagorol, pawb yn dymuno yn dda i Mr. W. H. Jones ar ei yrfa.— T. G. D. PRIODAS.—Boreu Mercher, Medi 5ed, yn Pensarn M.C. Llandudno Junction, unwyd mewn glan briodas Mr John Owen, Manager Star Suppiy Stores, a Miss Jennie Hughes, 19 Church Street, y ddau o BIaenau Ffestiniog, gan y Parch Griffith Owen, Porthdinorwig, ewyrthr y priodfab. Y gwas a'r forwyn oedd y Parch G. Gwynant Owen, Llanfachreth, Dolgellau, a Miss Gracie Hughes, Gwyddel- wern. Rhoddwyd y briodasferch ymaith gan ei brawd Mr T. Owen Hughes, Manchester. Yr oedd hefyd yn bresenol Mrs W. Thomas Jones a Mrs T. Garmon Roberts, chwiorydd y briodasferch. Caed y boreufwyd yn y Station Hotel, ac wedi mwynhau y cyfryw aeth y par dedwydd i Aberystwyth i dreulio eu mis mel. Derbyniwyd lluaws mawr o anrhegion gwerth- fawr, ynghyda dymuniadau goreu llu mawr o gyfeillion. Hir oes a dedwyddwch bywyd iddynt. Y DARLITHYDD.-Nos Fawrth yr oedd Mr. R. R. Hughes (Treborfab), yn darlithio yn Llanbadarn Aberystwyth, ar "John Elias o Fon." Y Cadeirydd ydoedd Mr Arthur Jones, North & South Wales Banc (gynt Llanrwst), nn o gyfeillion y RHEDEGYDD," ac y mae ei gofion at bawb yn Llanrwst a Blaenau Ffestin- log. ARWERTHIANT.-Dymunwn alw sylw at Sale sydd gan Mr John Davies yn yr Hall nos Fawrth nesaf, Medi lleg ar Ddodrefn rhagorol. Cafodd Mr Davies Sale ragorol ddydd Sad- wrn diweddaf ar Ddodrefn yn No. 1 Tanrallt Terrace, a chafwyd prisiau eithriadol o dda. CATRAWD ST. JOHN'S AMBULANCE.— Fel y gwelir mewn colofn arall, y mae cangen gref wedi ei sefydlu yma o'r mudiad daionus uchod. Nos Fercher yn y Square, aeth cangen y Blaenau a Phorthmadog o dan Arsylwad (Review) y Milwriad Lloyd, Chirk, a chafodd ei foddhau yn fawr yn eu gwaith a'r modd meistrolgar yr elent trwyddo. Yr oedd Mr. W. E. Oakeley a Iluaws o foneddigion y cylch wedi dod yn nghyd i weled yr Arsylwad. Troes canoedd lawer o bobl yr ardal allan i fwynhau yr olygfa. Rhanodd y boneddwr poblogaidd o Danybwlch y Tystysgrifau a enillodd yr aelodau, yn nghanol cymeradwy- aeth y dorf. Nid oes neb uwch ei barch yn yr holl wlad nag ydyw Mr. Oakeley, a chaiff dderbyniad brwdfrydig bob tro y daw i'r cylch. Gwasanaethadd Seindorf Freiniol Oakeley ar yr achlysur gyda'u medr arferol.
CYNGOR PLWYF PENMACHNO._I
CYNGOR PLWYF PENMACHNO. I Syr,—Carem gael ychydig bach o'ch gofod i alw sylw Cyngor Plwyf Penmachno at y priod- oldeb o gael gwneud y sarn yn dramwyadwy. Mae llawer o flynyddoedd bellach er pan ydym wedi gorfod myned o'r llwybr hwn at ein gwaith o herwydd y diffyg yma. Ac ystyried mae gweithwyr ydyw cefn yr ardal, aco gan- lyniad yn dal y pwysau trymaf o'r dreth. Teimlaf fod genym hawl i ofyn eich ystyriaeth i'r amcan o gael gwneud y lie hwn yn dramwy- adwy, er pob hwylusdod i'r gweithiwr fyned a dyfod o'i orchwyl. Llawer o son sydd wedi bod am flwydd-dal i'r hen bobl, a lieihad oriau llafur, &c. Ac yn wir-ar adeg etholiad yn gwerthfawrogi y syniad o wella sefyllfa y gweithwyr. Credaf nad yw hyn yn ormod nac yn rhy fychan, sef gwaith ychydig o ddiwrnod- iau ar y sarn. Amser yn ol yr oedd y rhan fwyaf o'r gweithwyr ag oedd yn byw yn y pen- tref ac oddiamgylch yn cael gwasanaeth y sarn i groesi yr afon yr hon oedd yn fantais corph- orol a moesol hefyd i'r rhai hyny ag oedd cyf- leusderau i ymyfed yn demtasiwn iddynt, eithaf peth fuasai llwybr trwy ein pentref i fyned a dyfod o'r chwarel heb orfod myned heibio drysau tair o dafarndai. Pa le mae caredigion dirwest a Chymdeithas y Merched. Feallai y goddefwch fy syniad maenid anmhriodol fuasai iddynt gymeryd mater fel hwn i'w drafod. Feallai, y buasai penderfyniad yn deilliau o hono a fuasai yn symbyliad i'r Cynghor wneyd y gwelliant i fyny. BRODOR. I
LLYS MANDDYLEDION BLAENAU…
LLYS MANDDYLEDION BLAENAU FFESTINIOG. Dydd Mercher, o flaen ei Anrhydedd y Barn- wr Gwilym Evans. GWYSIAU CARCHAROL.—Yr oedd oddeutu 40 o wysiau carcharol wedi eu codi, a gwnaeth ei Anrhydedd archebion o dri niwrnod i bump yn y nifer luosocaf ohonynt, a gwrthododd wneyd hyny gydag eraill. Codwyd y corph o'r gwysiau hyn gan ddilladwyr teithiol, luddewon, a phrynwyr llyfrau dyledion, ac eithriad yw gweled neb arall yn codi gwysiau o'r fath yma. ACHOS 0 WRTH-FEDDIANT. I Mr. J. Jones-Morris a grybwyllodd am achos Stelfox yn erbyn Jane Evans, Lower Cwmbow- ydd Road, lle'r oedd y Lletywr yn honi perch- enogaeth o'r dodrefn, y rhai a brynodd gan un a aeth yno i atafaelu mewn achos blaenorol. 0 dan archiad y Llys, yr oedd yr holl ddod- refn wedi eu gwerthu ac yr oedd £ 7 14s. wedi eu sylweddoli at dalu y ddyled a'r costau. Gofynodd Mr. Morris am i'r arian gael eu trefnu trwy i'r Lletywr gael yr hyn a dalodd yn flaenorol, a'r arian dalodd i'r Llys pan ddygwyd yr achos o flaen ei anrhydedd, a bod y gweddill i fyned i glirio yr Hawlydd presenol (Mr. Stelfox).—Gwnaed archeb yn unol a'r cais. ACHOSION 0 IAWN I WEITHWYR. Mr. R. O. Davies a ofynodd i'w Anrhydedd a oedd am fyned i mewn i achos a grybwyll- wyd o flaen y Llys diweddaf, yr hwn yr oedd Mr. Jones, Caernarfon, ac yntau yn ymddang- os.—Ei Anrhydedd, "Y mae achos i'w wran- daw yn yr hwn y mae nifer o Reithwyr i eistedd, ac yr wyf yn ofni nas gallwn gyraedd yr achos a nodwch mewn pryd ond os gall- wn, goreu oil."—Mr. R. O. Davies, "Felly yr ydym ein dau yn cydsynio i ofyn am ganiatad i'w ohirio hyd y Llys nesaf."—Ei Anrhydedd, Mae yr achos i'w ohirio hyd y Llys nesaf. Mr. R. O. Davies, ar ran David Roberts, Llanfrothen, yn erbyn Cwmni Chwarel y Pare, Llanfrothen, a ofynodd am i'r cytundeb yn yr achos gael ei gofrestru. Yr oedd gwrthwyn- ebiad wedi ei godi o dan honiad fod y dyn yn abli weithio.-Mr. W. George a ddadleuodd yn erbyn myned i mewn i'r achos yn y Llys hwnw,—Cofrestrwyd y cytundeb, ond nid oedd dim pellach i'w wneyd hyd ar ol y Llys nesaf. Mr. R. O. Davies, a ofynodd am i'r cytun- deb yn achos William Evans, Pentrebont, Dolwyddelen, yn erbyn Cwmni Chwareli Oak- eley gael ei gofrestru. Yr oedd Evans wedi cyfarfod a damwain mor cell yn ol a Gorph. 1901.-Bamwr, "Lie y buoch mor hir heb ddod a'r Achos i'r Llys?"—Mr. Davies, "Y maent wedi talu i fyny i ychydig amser yn ol, ac y mae yn rhaid i mi bwyso am gael cofres- triad o'r cytundeb. Nid oes yma ddim wedi ei wneyd ond llythyr wedi ei anfon gan y Cwmni Yswiriol yn gofyn am beidio cofrestru." —Barnwr, "Yr wyf yn cofrestru fel yn yr achos o'r blaen, ond nid oes dim i'w wneyd yn mhellach hyd ar ol y Llys nesaf." HELYNT LLWYBR TANLAN LLAN- FROTHEN. Miss Lizzie Ann Jones, Tanlan, Llanfrothen, a hawliodd ddwy gini fel iawn .am orddwyad (trespass) ar ei thir gan John Williams, Bank Place, Penrhyndeudraeth.—Ymddangosai Mr. Artemus Jones (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr. R. O. Davies, o Firm Mri R. O. Jones a Davies) dros yr Hawlyddes a Mr D. Llenfer Thomas (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr' W. George, o Firm Mri. D. Lloyd George a George) dros y Diffynydd. Gwrandawyd yr achos hwn o flaen wyth o Reithwyr, i'r rhai yr oedd Mr William Owen, Plasywaenydd yn Flaenor, Mr Artemus Jones a ddywedodd mai achos syml oedd hwn yn nghylch gwaith y Diffynydd oedd yn Is oruchwyliwr yn chwarel y Pare, Llanfrothen, ac eraill yn gwneyd Llwybr ar draws darn o dir brynodd yr Hawlyddes i'r amcan o godi tai arno. Honai y troseddwyr fod ganddynt hawl i fyned trwy y lie, a deuid a'r mater i'r Llys er mwyn ei benderfynu. Miss L. A. Jones a ddywedodd ei bod yn ferch i John Jones, Tanlan, Llanfrothen. Daeth i feddiant o'r tir mewn dadl ar Mai 10, ond prynodd ef yn yr Arwerthiant fu yn Ion- awr. Delid y lie o dan Brydles gan ei Thad ar Mai 13, 1867, yr hon a ddyddiai o 1865 am 66 mlynedd, ac throsglwyddodd ef ei hawl iddi hi ar adeg yr arwerthiad. Nid oedd gair am y llwybr yn yr Arwerthiad, ond gwelodd y Diffynydd yn dod drwy y lie bron yn ddyddiol. Yr oedd ei thad gyda hi pan ddeuthant yn ol i Tanlan yn 1901. Sylwyd fod rhai yn myned dros y wal i'r cae, a chauodd ei thad y bwlch i fyny. Cofiai am y lie er's blynyddoedd, a chofiai am rai yn tynu bwlch yn y He dro ar ol tro. Tynasant yr amgae (fence) wifrau ddodwyd yno bedair blynedd yn ol. Cwynodd ei thad a hithau o'r achos wrth rai oeddynt yn croesi ar draws y lie. Nid oedd wedi sylwi fod llwybr i lawr ar y Plan adeg yr arwerthiad. Barnwr,"—Nid yw fod Ilwybyr ar y Plan hwnw yn profi dim, os nad yw yn amodau yr arwerthiad. Mr. J. Humphreys. Dirprwr-gofrestrydd, yr hwn a baratodd yr eiddo at yr arwerthiad, "Ymaeamod arbenig yn nglyn a'r sale yn gwneyd y Plan yn un nad oedd ei gywirdeb na'i anghywirdeb yn profi dim." Miss Jones (yn parhau). Nid oedd llwybr cyfreithlon trwy ei thir hi na Brondanw (yr ochr arall i'r clawdd), ond fel y gordwyid (trespassing) gan bobl elai i'r chwarel, cofiai bobl yn defnyddio y Llwybr cyfreithlon oedd yn Gors y Big i fyny i ddwy flynedd yn ol, ac ar hyd hwnw y dylasent deithio o hyd. Cofiai Mr. R. J. Roberts yn byw yn un o dai Tanlan, ac yn tori careg fawr oedd yn ffrynt y ty am fod ei blant yn dringo i'w phen, a thaflodd un darn at ochr y wal lle'r elai pobl drosodd. Mr. Artimus Jones a ddywedodd ei fod yn gadael yr achos yn y fan yna ar hyn o bryd, gan fod y baich o brofi hawl i fyned trwy y lie yn gorphwys ar yr ochr arall. Mr. Lleufer Thomas, a ddadleuodd fod y llwybr hwn yn hen. na chymerwyd cwrs erioed i atal tramwyo ar hyd-ddo. Fod yn anhebyg y buasid yn atal gan ei fod o'r fath wasanaeth i fyned a dod i'r" dafarn oedd yn Tanlan, Yr oedd hefyd wedi ei ddefnyddio er's dros ugain mlynedd. Byddai iddo alw tystion i brofi yr oil o'r pwyntiau hyn. Mr. David O. Roberts, Peirianydd, Porth- madoc, a dystiodd iddo wneyd planiau o Tan- lan, adeg helynt y Drwydded yn 1903, yna at yr arwerthiad yn Ionawr. Cododd y naill a'r Hall o'r Ordnance Survey diweddaf. Yr oedd llwybr yn cael ei ddangos ar y plan, ac yr oedd yn un amlwg. Credai fod pobl yn defn- yddio mwy ar y llwybr hwnw na IIwybr Gors y Big am ei fod yn nes. Barnwr, Y mae eich atebiad yn Un anghy- wir, gan fod eich plan chwi eich hunain yn dangos fod llwybr Cors y Big yn uniawn, a hwn yn gam. Gwyr pawb fod peth uniawn yn fyrach na pheth ogam." Mr. Roberts (yn parhau). Gwyddai fiod llwybr trwy y Ile wrth ei weled yn bersonol. Yr oedd llidiart ar adegau ar ben llwybr Cors y Big. Yn Survey 1889 nid oedd llwybr ond yn Gors y Big. Gwnaeth y plan at y Trosglwydd- iad i Miss Jones yn ei Swyddfa ef, ond os nad oedd llwybr yn cael ei ddangos nid oedd yn gywir. Mr Artimus Jones, Beth? A ydych chwi yn gadael i bethau fel hyn fyned o'cb Ilaw heb fod yn bosibl rboddi dim dibyniaeth arnynt ? Mr Roberts, Nid oeddwn gartref ar v pryd."—Mr Artimus Jones, "Ond yr oedd genych rywun cyfrifol yno i ofalu am fod peth yn cael eu gwneyd yn gywir.—Mr Roberts, "Oedd, ond gallasai wneyd camgymeriad." Ni bu siarad gyda Mr John Jones, adeg y parotoi l ile. Nid at y sale nad oedd llwybr trwy y He. ?j oedd yn cofio i beth felly fod pan oedd Mr. J. Humphreys yn bresenol, Yna galwyd Zacharias Morgan, Penlan Parhad yn tudalen St l
Advertising
I 5:11 ?ti a I 0 1. 0 MAE RHAID MYNED. | AT IBB Y. GWAED. Y Gwaed yw'r Bywyd. Y Gwaed yw'r Nerth. Y Gwaed yw Pobpeth Y mae pawb-y chwi yn eu mysg-yn agored i nifer fawr o glefydau. Paham felly ? Am fod Anmhurdeb yr Awyr, Anmhurdeb y Dwfr, Anmhurdeb Bwydydd, ac Anmhurdeb pethan amgylchynol yn cren Anmhnrdeb y GWAED. A phan bydd y GWAED yn cael ei lygTu a'i wenwyno, mae yn gwneyd yn bosibl i'r SOURVY, ECZEMA, TARDDIANTAU Y CROEN, LLYGRIADAU, RASH, OOESAU OLWYFEDIG PENDDYNOD, RHEUMATISM, CORNWYDON. NEURALGIA, A Un o Glefydau eraill y Corff a'r Ymenydd, i ruthro at wahanol ranau o'r'cyfansoddiad. Fe ellir atal a rhagflaenu y rhan fwyaf o'r clefydau a a sydd yn blino yr hil ddynol, drwy gadw y GWAED y BUR. Y mae miloedd yn barod i dystio a phrofi fod HUGHES'S BLOOD PILLS YN PURO Y GWAED, AC YN EI GADW YN BUR. AwMynw h Heb "Sa weled llunliyny y Galon Twyll ar bob box ydyw. Os by dwch yn dioddef oddiwrth DOLUR PEN, AFU DDRWG, DIFFYG TRAUL CORFFRWYMEDD, POEN Y CEFN, NERVES EGWAN, BILIOUSNESS, ANHWYLDERAU Y GWYNT, OYLLA A'R ARENAU. SEL YSBRYD, Oofiwch fod gwreiddyn y drwg yn y GWAED, a bod yn rhaid myned at y GWAED cyn y gellir cael iachad gwirioneddol. Mae HUGHES'S BLOOD PILLS yn cael effaith uniongyrchol ar y GWAED, ac ar yr hot gyfansoddiad. Rhoddwch brawf arnynt. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwyr Patent Medicine am Is lie, 2s 9c, 48 6c, neu danfoner eu gwerth mewn Stamps neu P. O. at JACOB HUGHES, M.P.S., L.D.S., Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. — Rhoddwch brawf 'ir Gomer's w Balm MAE II GOMER S BALM YN ELI AT BOB OLWYF, AO YN HYNOD AC ANFFAELEDIG AT BOB MATH GLEFYDAU ALLANOL Y OORFF. A oes genych Goes Ddrwg? Y mae GOMER S BALM yn iachan y 0iwy braidd yn wyrthiol. Hefyd ArchoUion, Llosgiadau, Tarddiantau y Cnawd, Exzema Cedwir Jlawer Aelod. Drwy ddefnyddio GOMER S BALM. Y mae yn iacha n Orach ar y Pen a Gwynebau Plant, Yscaldanau, Piles, Llygriadau Plant a Benywod, Malaethau, Tarwden, Traed Chwysedig, Gout, Gwynegon, Scurvv. Blood Poison. Gair at Famau, Gweithwyr Haiarn, Alcan, Glo,iCerrig Ffermwyr, Morwyr, Engineers, Ymdeithwyr, Crefftwyr o bob math, ni ellir cael dim mor effeithiol a sicr a Gomer's Balm at bob Archoll a Damwain i'r Cnawd, a sicrhad rhag y Blood Poison marwol. SYNDOD YN SWYDD DEVON. Syr.-Mae eich Eli, sef Gomers B-z 7.ni, yn feddyginiaetb rhyfedd o effeithiol. Fe gafodd wyr i mi ei ysgaldanu yn ddrwg iawn yn ei gefn a'r bol. Fe gafodd y Gomer's BaVm ei roddi arno mor fuan ag oedd yn bosibl, yn mhen yr wythnos yr oedd yn abl I'w gael ei wisgo, ac yn bur fuan yr oedd ei wellhad yn drwyadl. Ar ol hyny fe gafodd fy merch ymosodiad llym iawn ran y Blast (neu Erysipelas) ar ei choes, ar ol dioddef am chwech wythnos aeth o dan driniaeth Doctor, yr hwn wnaeth mawr ddrwg jpdi. Wedi hyny hi a ddefnyddiodd Gomer's Balm, yr hwn a'i gwellhaodd mewn ychydig ddyddiau. Mae dwseni wedi bod yn gofyn am enw yr eli, ac y mae pawb wedi ei brofi yn anmhrisiadwy. Mae yn bity nad yw pawb ddim yn gwybod am dano.—H. LEWIS, Brixham, Devon. CLWYF GYMAINT A SAUCER. Syr.—Ni allaf byth ddiolch digon am eich Gomer's Balm, y mae yn iachan fy nglun yn gyflym iawn. Mae fy nglun wedi bod yn ddrwg iawn am bum' mlynedd. elwyf mawr cymaint a saucer, ac yn boenus iawn, pawb yn rhyfeddu fy mod yn fyw, mae wedi esmwythan y poen yn rliytedd. Yr wyf wedi gwario punocad lawer i ddim diben. Fe ddylai pawb wybod am dano. J. BUTLER, Dale-end, Dalarston. Rhodder Prawf arno. Gofyner am Gomers Balm. Na thwyller chwi, mynweh weled enw "JACOB HUGHES" ar bob blwch. Ar werth gan bob Chemist neu werthwr Patent Medicine. am Is lie., neu danfoner eu gwerth meiva Stamps neu P, 0. i'r gwr.eutliurivr, JACOB HUGHES, IVl.P.S^L.D.S MANUFACTURING CHEMIST, PENARTH, CARDIFF