Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
HEDDLYS BLAENAU FFESTINIOG.
HEDDLYS BLAENAU FFESTINIOG. Pwysig i Aniaethwyr. Dydd Iau (heddyw) o flaen Dr R. D. Evans, a W. P. Evans, Ysweiniaid. MEDDW.—Yr heddgeidwad John Jones, a gyhuddodd Thomas Owen, lletywr yn Glyn- llifon Temperance Hotel, o fod yn feddw ar y brif-ffordd Ebrill 24.-Dirwy o swllt ac 8s 6c o gostau. FEL JEHU.—Yr heddgeidwad J. M. Jones, a gyhuddodd Lennard Bishop, Granville Tem- perance,Penrhyndeudraeth o yru ei olwynfarch yn orwyllt yn Ceunant Sych, Ebrill 13eg, fel ag i beryglu ei fywyd ei hun a bywyd pobl eraill hefyd.—Cyhuddodd hefyd Robert Wil- liams, o'r un lie, o fod gyda Bishop, a thros- eddu yr un modd.—Tystiodd y Swyddog a'r Heddgeidwaid Morgan fod y ddau yn dod i lawr yr allt beryglus uchod gyda chyflymder arswydus, fel mai diangfa gyfyng a gawsant rhag cyfarfod a damwain. Gwaeddasant arnynt ond i ddim dyben. Aeth y Swyddog Morgan ar eu holau, a chafodd eu henwau.—Dirwy haner coron yr un a 9s. 6c. o gostau. MERCHED YN CWERYLA. -Catherine Ann Roberts, Groesffordd, Glanypwll, a gyhuddodd Kate Jones, 1, Groesffordd, o ymosod arni Ebrill 8. Amddiffynid gan Mr R. O. Davies. -Yn ol y tystiolaethau yr oedd y merched wedi gafael yn ngwallt eu gilydd, a'u gwyr a ddaeth- ant i'w tynu yn rhyddion. Tystiodd William Roberts, cymydog iddynt iddo weled yr Ach- wynyddes yn rhuthro i'r Ddiffynyddes, ac iddi hi amddiffyn ei hun goreu gallai a'r plentyn ar ei braich.-Taflwyd yr achos allan gyda phob un i dalu eu costau eu hunain yr Achwynydd- es 9s 6c, a'r Ddiffynyddes 3s., gyda rhwymo y ddwy i gadw yr heddwch. TROI DYN 0'1 FFERM. î Daeth achos gohiriedig Henry Jones, Dol- moch, yn erbyn Roberts Davies, Gelliewigod, yn mlaen. Cais oedd hwn am gael archeb gan y Faingc i orfodi Robert Davies i fyned o'r Fferm yn unol a'r rhybudd a gafodd,—Ym- ddangosai Mr D. White Phillips dros Henry Jones, a Mr R. O. Davies dros Robert Davies. Mr D. White Phillips, a ddywedodd iddo brofi yn y Llys diweddaf i'r rhybuddion gael eu rhoddi yn briodol. Rhoddwyd y rhybuddion i Davies i ymadael am ei fod yn cadw cwn, y rhai a aflonyddent ddefaid Jones. Bugeildy bychan ydoedd Gelliewigod ar fferm Doly- moch, a gosodid y lie i Davies fel y cyfryw. Gan nad oedd am roddi heibio cadw cwn, pen- derfyn vyd tynu allan gytundeb yn Gorphenaf. Ni fu eglyd (Waver) o gwbl wedi rhoddi y rhybudd. Addawyd arwyddo cytundeb new- ydd, ond gwrthodwyd gwneyd hyny pan alwyd ar Davies i'r perwyl. Yn awr yr oedd yn gofyn am i'r Faingc wneyd gwarant i orfodi Davies i fyned allan o'r fferm. "Mr R. O. Dayies, a ddadleuodd fod Gellie- wigod, fel y gwyddai y Faingc yn dda, yn Fferm fechan, ac nid Bugeildy fel y dywed- odd Mr Phillips, ac yr oedd yr ardreth yn ugain punt. Yr oedd Robert Davies yn denant y lie er's 13 mlynedd, ac wedi gwneyd gwelliantau mawrion ar y lie. Rhoddodd Jones rybuddion iddo ymadael er's pum mlynedd, gan ddywed- yd fel rheswm dros hyny ei fod yn edrych am fferm arall ei hun, ac felly yn rhwym o roddi rhybudd i Davies am fod ei le ef yn rhan o Dol- moch. Y tro diweddaf y cafwyd rhybudd, yr oedd yn awyddus i wybod a oedd ystyr iddi, ai un fel arferol ydoedd. Os oedd yn rhaid ym- adael fod ganddo eisieu trefnu gyda'i eiddo ar y He. Dywedodd Jones wrtho ddwywaith nad oedd arno eisiau iddo fyned ymaith, a golygai yr ymddiddan yn glir fod y rhybudd yn cael ei dynu yn ol. Yn Mai bu y wraig yn Dolmoch yn talu y rhent, ac ar ddyddiad arall bu yno yn gofyn yn bendant beth am y rhybudd, ac ateb- odd Jones nad oedd i sefyll, ac y deuai i fyny i wneyd gwelliantau yn y ty. Pan ddaeth i fyny Gelliewigod dywedodd fod y rhybudd i'w basio yn ddisylw, ac felly deallwyd yn hollol glir i eglyd gael ei roddi, a bod y tenant i aros yn ei gartref fel o'r blaen. Henry Jones, a ddywedodd ei fod yn dal Dolymoch o dan Mr. Oakeley, a'i fod yn gosod Gelliewigod i Robert Davies. Yr oedd y lie hwnw yn nghanol ei dir defaid, a rhoddodd amryw rybuddion o'r blaen am fod Davies yn cadw cwn y rhai a aflonydnent ei ddefaid dyma y rheswm penaf a chyntaf dros roddi y rhyb- uddion. Dichon iddo grybwyll wrth Davies ei fod yn edrych am fferm arall yn nes i gartref ei wraig. Rhoddodd y rhybudd cyn Mawrth 25. Yn nechreu,Gorphenaf bu ymddiddan rhyngddo a Davies am wneyd cytundeb ar bapur, ond gwrthododd wneyd dim a'r rhybudd. Tynodd y rhybuddion eraill yn ol am reswm neillduol. Gwrthododd dynu y rhybudd yn ol, ac did oedd yn cofio ymddiddan rhyngddynt i'r perwyl hwnw. Gan Mr. R. O. Davies,—Nid oedd yn cofio Mrs. Davies yn Dolmoch yn talu y rhent, ond yr oedd yn hollol sicr fod y rhent wedi ei dalu yn ei amser, yr hyn a wneid yn ddifeth ar hyd yblpyddoedd. Nid oedd wedi dywedyd wrthi hi, "Yr wyf wedi dywedyd wrth Robert Davies, nad oedd eisiau iddo gymeryd sylw o'r rhy- budd." Bu j'n Gelliewigod, a gwelodd fod eisieu adgyweirio y pobty, a bu ef a'i fugail yn camu Y, feitce er mwyn cau y lie i fyny. Ni ddywedodd yn Gelliewigod wrth Mrs Davies, yn nghlyw y terch, fod y rhybudd i basio yn disylw. Nid oedd yn cofio taliad y rhent yn f achwedd, ond yr oedd yn sicr ei fod wedi ei dalu. Galwodd Mr. R. O. Davies sylw difrifol y amgc at y cytundeb y y gofynid i Robert JJavies ei arwyddo. Yr oedd yn gytundeb fwyaf anfadus a ddodwyd ar bapur erioed, ac yn un o'r rhai erchyllaf a allesid byth ofyn i dyn oedd yn glynu wrth ei gartref i'w, harwyddo cyn y cawsai aros yno." Gan Air. R. O. Jones.—Nid oedd i gadw ci. cwyn ynghylch cwn oedd o hyd. Yr oedd gan Davies bump o wartheg, ac yr oedd ei ddefaid yntau (Henry Jones) yn pori o amgylch y lie. Mr. Davies, Ac yr ydych yn erbyn i'r dyn yma gadw cwn am eu bod yn gyru eich defaid oddiar ei dir pan y maent yn yroedd yno yn pori bwyd ei wartheg ?" Y peth nesaf yn y cytundeb oedd, fod y diffynydd i beidio cadw ceffyl ar y Ffridd, yr hon oedd yn 60 erw, a bod y Ffridd i'w phori o ddechreu Awst hyd ddiwedd Hydref gan ddefaid Dolmoch. Henry Jones, "wyddwn ni ddim fod peth fel yna i mewn. Mae y peth yn nghylch y ceffyl yn iawn. Mr. Davies, A fuasech chwi yn synu clywed peth arall,-fod yr holl fferm i'w phori gan eich defaid chwi o Ebrill 25 hyd Hydref 25. Henry Jones, Gwarchod ni! 'Does dim sense mewn peth felly. Lie caffai anifeiliaid y dyn ei hun fwyd felly?" Mr. Davies, "Dyma fydd y cytundeb, a hwnw wedi ei baratoi gan eich cyfreithiwr! Mr. Phillips, Camgymeriad ysgrif (clerecal- error) ydyw." Mr. Davies, "Nage! nid cyn-ysgrif frysiog (draught) yw hwn, ond arysgrif fanwl (en- grossed document) Gan y Faingc,—Y Ffridd yn unig oedd i'w phori ganddo ef am dymor byr bob blwyddyn, ar delerau neillduol gyda Davies. Gan Mr. Davies,—Yr oedd y cytundeb yn gofyn am bum punt rhagor o rent, a Davies i dalu y trethi, a felly yr oedd ef i gael £ 25 o rent yn glir. Gofynwyd i Davies arwyddo y cytundeb yn Mawrth diweddaf y tro cyntaf. Gwyddai nas gallai Davies godi tal am y gwell- iantau a wnaeth ar y lie oni anfonai hawliad i mewn cyn i'r rhybudd ddod i fyny, ac ni adaw- odd i bethau redeg hyd o fewn ychydig ddydd- iau i derfyniad amser y rhybudd er mwyn ysgoi gorfod talu am y gwelliantau. Rhoddodd ei gyfreithiwr ar waith i wneyd y rhybudd yn Gorphenaf, a gadawodd arno i drefnu iddo gael ei arwyddo. Nid oedd yn bwriadu i Davies fyned i ffwrdd heb gael ei dalu am y gwelliant- au a wnaeth ar y lie. Nid oedd yn gwybod maint y gwelliantau, ond nid oeddynt yn Ilawer Gwnaed gwelliantau at ol y rhybudd, a chredai y deuent i gytundeb a'u gilydd. Gan Mr. Phillips—Yr oedd yn foddlawn talu am y gwelliantau ar brisiad dyn anmhleidiol. Yr oedd ef am gau y lie i mewn ar ei gost ei hun. Gadawodd y cytundeb am y flwyddyn o'r blaen fyned yn ddisylw am nad oedd yn iawn. Yr oedd pob cytundeb i fod yn ysgrifenedig o hyny allan. Mr. Davies,—"Ond y maey cytundeb yma yn dweyd fod Robert Davies i roddi y lie i fyny i chwi heb ddim tal am unrhyw welliant a wna ar-Y lie," Robert Davies a ddywedodd ei fod yn,denant i Henry Jones yn Gelliewigod. Rheswm Jones bob tro wrth roddi rhybudd iddo ydoedd, ei fod yn edrych am fferm arall ei hun, a bod yn rhaid i'w denantiaeth ef derfynu gydag eiddo Dolymoch. Wedi cael y rhybudd diweddaf, bu yn ymddiddan gyda Henry Jones yn Maen- twrog, a bu son am wneyd cytundeb. Gwelodd ef yn benodol yn Gorphenaf er mwyn cael gwybod sut i wneyd gyda'r gwair, ac os oedd i fyned o'i fferm nis gallai ei ddodi yn yr Adeiladau, ond dywedwyd wrtho fod pobpeth i fyned yn mlaen fel arferol. Arhosodd adref o'r chwarel am y saith mis diweddaf ar gais Henry Jones ei hun, yr hwn a ddywedai y talai gwella y ffarm yn well iddo na myned i'r chwarel. Ni fuasai mor ffol a llafurio felly i agor yr afon, a gwneyd ffos fawr i sychu y tir, pe yn meddwl ei fod i ymadael a'r Ile. Ni ofynwyd iddo arwyddo y cytundeb hyd o fewn llai nag wythnos i adeg terfyn y rhybudd. Gwas Mr. Phillips ofynodd iddo fyned i'r swyddfa. Pan aeth gofynwyd iddo arwyddo y cytundeb hwn ddarllenwyd iddo yn Saesnig, ac a eglurwyd gan Mr. Philips yn Gymraeg. Ni chaffai gopi o hono, na'i gymeryd i'w ddangos i rhywun arall. Gwrthododd ei arwyddo am ei fod yn gytundeb rhy afresymol: yr oil oedd yn ei gael o dani oedd talu am y tir i Henry Jones gael ei bori. Y siarad clir rhyngddo ef a Henry Jones ydoedd eu bod i weled eu gilydd i ddod i delerau, a bod y cyfryw i gael eu hysgrifenu a'u harwyddo. Yr oedd y rhent i'w godi £ 5 os gellid deall eu gilydd ar wahanol bethau yn nglyn a'r Ile. Daeth clerc Mr. Phillips i ofyn iddo arwyddo y papur, a chafodd lythyr bygythiol oddiwrth Mr. Phillips. Dywedodd Henry Jones lawer gwaith fod y rhybudd yn cael ei dynu yn ol.— Gan Mr. Phillips, ni ddaeth Henry Jones ato i wneyd cytundeb, nag hyd yn nod i son am y telerau. Cytundeb rhyngddynt hwy eu dau oedd i fod. Y Cadeirydd, "yr ydym yn gweled yn hollol glir fod eglyd (Waver) wedi ei roddi i ddirymu y rhybydd, ac felly nid ydym yn gwneyd archeb i droi Robert Davies o'i fferm."
--Llys Ynadol Lianrwst.--I
Llys Ynadol Lianrwst. Dydd LIun o flaen Col. Johnson (cadeirydd) Dr Jones, Col Higson, J. W. Jelf Petit, B. Halhed. E. Jones Owen, Major Priddle, J. Blackwell, a W. Hughes, Ysweiniad. YNAD NEWYDD.—Cymerodd Mr. William Hughes, Gwernfor y llw arferol a chymerodd ei le ar y Faingc. Mr. Hughes yw cadeirydd newydd y Cynghor Dinesig. TROSGLWYDDO.—Mr E. Davies Jones dros Mr J. E. Humphreys a wnaeth gais am gael trosglwyddo trwydded y Stay Inn, Llangerniew o enw y diweddar Edward Roberts i Mr John Roberts, un o ymddiriedolwyr y plant. Can- iatawyd. EISIEU HEDDWCH.—John Hugh Roberts, Tanyfron, Eglwysbach, dros yr hwn yr ym- ddangosai Mr R. 0, Davies (Mri R. O. Jones a Davies), a ofynai am gael rhwymo ei dad-yn- nghyf-aith—John Evans, Tynybont, Eglwys- bach i gadw yr heddwch. Ymddengys fod yr erlynydd wedi priodi merch y diffynydd ac yr oeddynt wedi ymadael a'u gilydd. Ar y 24ain o Ebrill daeth y diffynydd i'w gyfarfod gan geisio ei daro a ffon a bygwth ei ladd ac arfer iaith anweddus, Ni wnaeth ddim i'r difiynydd ond galwodd up John Davies, gwas Henblas oedd gerllaw yn dyst. Gwadai yr hen wr iddo ei daraw, ac mai y mab-yn-nghyfraith ddywed- odd eiriau angharedig wrtho ef a dal ei ffon i fyny. Ymddangosai Mr E. Davies Jones i amddiffyn. Yr oedd croeswys wedi ei chodi. Rhwymwyd ef yn y swm o 5p i gadw yr hedd- wch am chwe mis, a thaflwyd y groes-wys allan. CLORIAN ANGHYWIR.-Mr, J. Clarke Jones arolygydd pwysau a mesurau a gyhuddai John Jones, Greengrocer, Denbigh Street o fod a chlorian aghywir yn ei feddiant. Dadleuid na wyddent A fod felly ac mai newydd ei brynu yr oe ,dy I Dirwy 2s 6c a'r costau. MEDDW AC AFREOLUS.—Heddgeidwad Davies a gyhuddai John Morris, Bryndedwydd Cerrigydruidion, o fod yn feddw ac yn ym- ladd yn yard y Victariaar yr 2il o Fai. Dirwy £ l a'r costau. ETO.—Yr Heddgeidwad Evans a gyhuddai Mary Ann Edwards, o'r un trosedd yn Scot- land Street, ar y 9fed o Fai. Dirwy 10s a'r costau. Yr oedd ol-ddyled yn sefyll ac yr oedd yn well ganddi fyned i'r College i'w talu. PWYSIG I FFERMWYR.—Yr Heddgeidwad Ellis a gyhuddai dri o ffermwyr o Llangerniew, —David Jones, William Davies, ac Edward Roberts o fod yn cadw cwn heb gael y drwydd- ed ofynol. Dadleuent na byddent arfer a'u hymofyn mai y swyddog fyddai yn arfer dod a hi iddynt. Ni wnaethai hyn y tro, eu dyled- swydd hwy oedd ymofyn am dani a bu raid i'r tri dalu 6s yr un o gostau. LLEFRITH HEB FOD YN BUR.—Yr Arolyg- ydd Woolam a gyhuddai W. A. Coates, Tyn- twll, Conwy (dros yr hwn yr ymddangosodd Mr J. W. Hughos, Conwy), o fod yn gwerthu llefrith heb fod i fyny a'r gofynion ar y 24ain o Fawrth. Yr amddiffyniad oedd fod y diffynydd yn cadw dwy fuwch y rhai ar y pryd oedd yn hesp ac er mwyn cadw ei gwsmeriaid byddai yn prynu llaeth yn Ty Du a thalu 3c y chwart am dano, a myned ag ef yn syth i'r cwsmeriaid Addefai y swyddog i'r bachgen ddyweyd felly ar y pryd. Taflwyd yr achos allan ar daliad y costau.
-Nodion -o Droed y Wyddfa.-I
Nodion o Droed y Wyddfa. Cynhaliodd Annibynwyr dosbarth Bangor a Bethesda eu Cymanfa Ganu flynyddol i'r plant yn Bethesda ddydd Mawrth diweddaf. Yr oedd y cynulliadau yn fawrion, a'r canu y fath na chafwyd ei well er's blynyddau. Llongyf- archwn Mr R. C. Williams, ysgolfeistr, Rhiw- las, ar ei lwyddiant fel arweinydd. Gwnaeth ei waith yn ardderchog. Un o blant Carmel, Tanygrisiau, ydyw Mr Williams. Gyda Haw, mae genym yr hyfrydwch o hysbysu ei fod yn ddiweddar wedi ei ethol yn un o ddiaconiaid yr eglwys fechan yn Rhiwlas. Un arall o fecgyn Tanygrisiau ydyw Mr R. E. Jones. Gwelodd yr eglwys yn Rehoboth, Llanberis, fod cymhwysder i'r ddiaconiaeth yn- ddo, a sicr genyf y bydd o wasanaeth anmhris- iadwy yn y lle. Un o had yr eglwys yn Bethel M.C., Tanygrisiau ydyw Mr Jones, a symudodd i Nant Peris ychydig fisoedd yn ol. Mae yn ysgolfeistr llwyddianus ac fe lwydda yr ysgol dan ei ofal. Cyfarfu ei fam a niwed i'w hysgwydd trwy gwympo oddiar y grisiau rai misoedd yn ol, ond mae wedi cael adferiad. Dywedir fod cyflwr y fasnach lechau yn lied isel yn Bethesda--cyflogau isel iawn. Mae chwarel Dinorwig yn edrych yn flodeuog, a dy- wedig fod llwytho prysur yno fel arfer. Cafwyd cwymp yn chwarel Glyn Ganol, a phar gryn anhwylusdod i'r cyfaill Mr D. J. Davies. Brodor o Tanygrisiau ydyw yntau. Da genym glywed tystiolaeth mor ffafriol iddo gan y gweithwyr. LIwyddiant a'i dilyno. Mae cynrychiolaeth Eifion yn destyn llawer o siarad. Mawr ganmolir yr oil o'r ymgeis- wyr.—CYMRO.
Methdaliad Tafarnwr o'r Penrhyn.I
Methdaliad Tafarnwr o'r Penrhyn. Y mae methdaliad G. Rawson Ellis, Royal Oak Hotel, Penrhyndeudraeth, newydd ei gy- hoeddi. Gwnaed yr Archeb dderbyniol yn nglyn a'i amgylchiadau Mawrth 6, ac yn ol y cyfrifon roddwyd cyrhaeddai swm ei ddyledion £ 507 16s 10c, o'r rhai y mae £ 473 10s lc heb eu diogelu, a'r eiddo yn werth (amcan-gyfrif) £ 42 7s, yn dangos diffyg o £ 431 5s lc. Bu i'r Methdalwr wneyd cais methdaliadol o hono ei hun am fod ei ofynwyr yn pwyso arno. Daeth i'r Gwesty trwy briodi yr un ddaliai y drwydd- ed yn Ebrill 1903. Yr oedd y ty yn gwneyd yn dda y pryd hwnw, ond aeth y fasnech yn llai yn y ty o hyny allan, fel y methodd ef a chyfarfod a'r treuliau, ac aeth yn fethdalwr yn y lie.
Un Miliwn a'r ddeg o luddewon.
Un Miliwn a'r ddeg o luddewon. Y mae cyfosolyn ddylai fod yn awdurdod ar faterion Iuddewig yn dywedyd fod un miliwn a'i- ddeg o Iuddewon yn y byd. Mae naw miliwn yn Europe, un miliwn a haner yn America, can mil yn Asia. tri chant a haner o filoedd yn Affrica, a haner can mil yn Awstralia. Yn Rwssia y mae mwyaf o honynt gan y dywedir fod yno bum miliwn a chwarter. Tri chan mil sydd yn Mrydain Fawr.
IMoesoldeb Isel -adeg y -Diwygiad.
Moesoldeb Isel adeg y Diwygiad. Mewn achos a wrandawyd ddydd Mawrth o flaen Maingc Valley, Caergybi, datguddiwyd anfoesoldeb gwarthus. Y Cannon Richards oedd yn y gadair, a dywedodd ei fod yn mawr obeithia y buasai pethau wedi gwella ar ol y Diwygiad, ond yr oedd yr achos hwnw yn warth i Fon. Yr oedd par ieuangc wedi bod gyda'u gilydd amryw droeon yn yr eglwys neu'r capel, wedi myned i gyfarfod y Diwygiad lle'r aroshasant hyd unarddeg o'r gloch, a myned i dy i orphen treulio y noson gydau gilydd. Aroshasant hefyd yn yr un ystafell hyd saith o'r gloch nos dranoeth. Dymuna i'r peth fyned ar g'oedd fod y Faingc yn datgan eu condemniad cryfaf ar yr ymddygiad cywil- yddus hwn. Yr oeddynt yn anfon cenhadon allan i Affrica, ond yr oedd arno ofn fod llawn cymaint o'u hangen yn Mon. Dylai amaeth- wyr gadw gwyliadwriaeth fanwl ar y rhai i oeddynt ar eu haelwydydd.
GWYL LLAFUR Y CHWARELWYR.
GWYL LLAFUR Y CHWARELWYR. Syr,—Diolch i chwi am eich adroddiad am ein Gwyl Llafur yn Llandudno. Er nad oedd- ych yn gallu cydweled a phobpeth a wnaed ac a ddywedwyd yno, credwnfodeich cydymdeim- lad llawnaf a ni yn ein hymgais i wella ein sef- yllfa fel dosbarth o weithwyr gonest a diwyd. Yn wir, buasai yn ddrwg iawn genym eich gweled yn cydsynio a phobpeth a fu yn y cyfar- fodydd, gan y golygai hyny nad ydych yn cyd- synio a dim fu yno, oblegid yr oeddym ni ein hunain yn gwahaniaethu yn ddirfawr y naill oddiwrth y llall yn y cyfarfodydd, ac yn ein hymddiddanion ar ol hyny, ar y materion fu o dan sylw yno. Yr oedd un blaid o honom yn dal allan yn gryf y dylem gael aelod i gynrych- ioli ein buddianau yn y Senedd, fel y mae gan ein cydgenedl yn y Deheudir, a'n cyieillion dros Glawdd Offa ond yr oedd y rhan luosoc- af o honom yn methu gweled dim synwyr mewn son am beth felly, gan y golygai cynal Aelod Seneddol tua wyth cant o bunauyn y flwyddyn, yn ol y cyfrif roddid amser yr Etholiad Cyffred- inol, a ninau heb fod yn cyfranu lawn saith cant { £ .633) i Drysorfa yr Undeb, lie y rhaid wrth Drefnydd ac Ysgrifenydd, y rhai ydynt yn disgwyl am eu cyflogau o'r cyfraniadau. Pa le y byddai'r gweddill at gynal Aelod Senedd- ol? Cofiwch, yr wyf fi, yn bersonol, dros gael aelod, ond beth yw gwerth fy sel i wrtho ei hun oni Iwyddaf i gael eraill o'r un syniad a mi ? Siaradwyd rhai pethau iach a chlir yn Llandudno, megis sylw Mr John Ward am am danom yn aberthu arian ac amser i edrych am oriau ar gicio pel droed, tra nad ydym yn foddlawn i aberthu awr a haner unwaith neu ddwy yn y flwyddyn i drafod pwngc mawr ein buddiant ein hunain a'n teuluoedd. Pe byddai rhywun yn abl i roddi cic i'r bel droed olaf ar y ddaear i'r cwr pellaf o'r lleuad, fel ag i aros yno am byth, awn inau i weled hwnw, a bvdd- wn foddlawn cyfranu ychydig at flwydd-dal iddo, pe na byddai ond er mwyn enill ein dyn- ion ieuaingc i droi eu sylw at eu buddianau personol yn lie rhoddi eu holl fryd ar chwar- euon. Pa rwysir sydd i ni gael cyfarfodydd i drafod pyngciau llafur mewn dull boneddig- aidd a theg ? Nid cyfarfodydd i ymosod ar ein Hathrawon Ysbrydol a Chrefyddol, nac ar ein Meistradoedd ond cyfarfodydd i geisio goleuo em gilydd, a chadarnhau y naill a'r llall yn eg- wydaorion cyfiawnder a thegwch. Nid oes yr un o honom a hona ei fod uwchlaw angen am ragor o oleuni ar byngciau llafur, a gobeithiwn nad oes neb o honom ydynt wedi trwTytho eu meddyliau a'u hysbrydoedd a'u haeddfedu yn y cyfryw bethau ar nad ydynt yn awyddus a pharod i siarad a chyfarwyddo eraill ydynt yn llai ffodus. Buasai yn dda iawn genyf weled dynion felly yndod i'r amhvg, gan fod y dynion arferent a chymeryd yr arweinyddiaeth, naill ai wedi symud o'n plith i fyw, neu wedi vmneill- duo ar gyfrif eu bod wedi troi eu sylw at fas- nacho Mae cydymdelmlad y cyfryw gyda ni o hyd, a byddai yn dda gan y Meistri ein gweled yn fwy byw i'n buddianan nag ydym. Carwn ymhelaethu, ond rhag bod yn rhy faith y tro hwn, yr wyf yn terfynu, gan addaw dychwelyd at yr un peth yr wythnos nesaf, gyda hyder fod eich colofnau yn agored i weithwyr ddadleu eu hachos.-—Yr Eiddoch, AP LLAFUR. (Mae ein colofnau yn hollol rydd bob amser i dcladleu achos meibion Ilafur, tra y gwneir hyny mewn dull teg ac anenllibus.—GOL.)
[No title]
Mewn achos o dori amod priodas rhwng dau cldechreuasant garu pan yn 16 oed, yn Lerpwl, dywedwyd fod 44 o lythyrau. caru wedi eu hanfen, yn y rhai yr oedd 1355 o gusanau. Pwysai y Barnwr am gael gwybod vr awr ar ba un yr addawyd priodi, gai) y dywedid mai ar benblw vdJ (21 oed) y gwnaeti.} y ilangc hyny.
ICymanfa GyfFredinol y Methodist-I…
I Cymanfa GyfFredinol y Methodist- I iaid Calfinaidd. Fel y mae yn wybyddus i'n darllenwyr, y mae y Gymanfa Gyffredinol y flwyddyn hon i'w chynal yn Blaenau Ffestiniog, ddiwedd y mis hwn. Y mae yr holl drefniadau wedi eu cwblhau, a chyda caniatad a nawdd Rhoddwr pob daioni, bydd a ganlyn yn cymeryd lie fel cyfarfodydd agored i'r cyhoedd:— Nos LUN, Mai 28, am 7-45, yn Nghapel Bowydd, bydd y Llywydd-y Parch W. E. Prydderch, Abertawe, yn traddodi eisAnerch- iad Ymadawol. DYDD MAWRTH, Mai 29, am 9 y boreu, yn Nghapel Bowydd, cyfranogi o SACRAMENT SWPER YR ARGLWYDD.—Am 7 o'r gloch y nos yn nghapel y Rhiw, cynhelir CYFARFOD Y GENHADAETH DRAMOR, i'r hwn y disgwylir nifer luosg o genhadon a Chenadesau, ac yn eu plith y Parch. John Roberts, D.D., Khassia.— Yr un adeg. yn nghapel Maenofferen, cynhelir cyfarfod y SYMUDIAD YMOSODOL, i'r hwn, yn mhlith eraill, y disgwylir y Proff. O. Prys, M.A., Trefeca, Parch. John Pugh, D.D., a'r Parch. Seth Jones, DYDD MERCHER.—Am 7 yr hwyr, yn Nghapel y Garegddu, bydd y Parch. John Morgan Jones, yn traddodi y "DAViES LECTURF-yr un adeg, yn Nghapel y Tabern- acl, fe gynhelir CYFARFOD Y GENHADAETH DRAMOR. Bydd lluaws o Genhadon o Chen- adesau yn cymeryd rhan yn y cyfarfod hwn. YR OEDFAON. I Heblaw y cyfarfodydd arbenig uchod, bydd pregethu fel y canlyn :— Nos LUN, am 7 o'r gloch, yn Bethesda, Y Capel Seisnig, a Tanygrisiau. Dydd MERCHER, am 4-30, ar y maes. Dydd IAU, am 7 o'r gloch y boreu, yn Tanygrisiau, Garegddu, a'r Tabernacl. Am 10, 2, a 5-30 ar y Maes. Mae yr adeilad ar y Maes yn prysur fyned i fyny, a'r trefniadau gyda'r Reilffyrdd wedi eu gwneyd. Os nad ydym yn camgymeryd, dyma y tro cyntaf erioed i Gymanfa Gyffredin- ol y Methodistiaid gael ei chynal yn y Blaenau, ond credwn na fyddwn ar ol i un man yn ein croesawiad iddi a'n gwerthfawrogiad o'i I chyfarfodydd.
--Cynghor Dinesig Llanrwst.
Cynghor Dinesig Llanrwst. CYFARFOD CYNTAF Y TYMOR. I Cyfarfu y Cynghor yn y Town Hall nos Wener diweddaf, pryd yr oedd yn bresenol:— Mri R. R. Owen (clerc) yn y gadair; Parch W. C. Williams, Dr Owen, Edward Mills, W. J. Williams, William Hughes, T. Rogers Jones, T. R. Jones, William Davies, H. J. W. Wat- ling, W. E. Jones, J. Rhydwen Jones, George Wynne (arolygydd), ac Evan Jones (casglydd). DEWIS CADEIRYDD.—Mr W. J. Williams a sylwai iddo ddiwedd y flwyddyn ddiweddaf geisio ymryddhau o fod yn Gadeirydd, yr oedd anrhydedd yn perthyn i'r gadair, a dylai yr an- rhydedd hwnw fyned o amgylch, heblaw hyny yr oedd penderfyniad wedi ei basio fod yr is- gadeirydd i olynu y Cadeirydd, ac yr oedd yn bleser ganddo gynyg Mr William Hughes yn gadeirydd. Dr Owen a gefnogai a phasiwyd yn unfrydol. IS-GADEIRYDD.—Y Parch Cynwyd Williams a gynygiai fod i Mr Mills fod yn is-gadeirydd. Mr Watling a gefnogai. Gwrthodai yn ben- dant, a chynygiai Mr Rogers Jones.—Mr T. Rogers Jones a gynygiai fod i Dr Owen gael ei ethol. Cefnogwyd gan Mr J. Rhydwen Jones, a phasiwyd yn unfrydol.—Diolchodd y ddau am yr anrhydedd mewn geiriau cymwys. Dewiswyd y gwahanol bwyllgorau. TRWYDDEDAU.—Pasiwyd i roddi trwyddedau i gerbydwyr yn y Cyngor nesaf. Pasiwyd hef- yd l'r Arolygydd Wolham i'w harolygu. Y DROL 0 FLAEN Y CEFFYL.—Mr T. R. Jones a gynygiai symud yn mlaen gyda gwa- hanol welliantau. Mr. Wm. Davies a gefnogai. Mr. T. Rogers Jones—" Yr ydym wedi cael digon o brawfion beth yw gosod o drol o flaen y ceffyl, dylem aros a chwilio i mewn a oes genym hawl gyda rhai o honynt." Mr. Wat- ling,—" Gan fod pethau fel y maent ar hyn o bryd yr wyf yn cynyg:eu gadael am 12 mis," a phasiwyd. PROMENADE.—Mr. T. R. Jones a gynygiai fod y Cyngor yn cymeryd meddiant o'r lle yr ochr arall i'r afon. Ni byddai cost o gwbl gydag ef. Mr. Rogers Jones a ddadleuai y byddai y Cyngor yn gyfrifol ar ol ei gymeryd drosodd. Cynygiai ei adael hyd amser anmhen- odol, cefnogwyd gan Mr. Watling. Pasiwyd yn y diwedd fod Pwyllgor i ystyried y cwestiwn ac fod yr holl aelodau ynaelodau o'r pwyllgor hwnw. YN GYWIR.—Darllenwyd adroddiad yr j Archv/ilydd a cafodd y cyfrifon yn drefnus a hollol gywir. Pasiwyd i gyhoeddi y Fantolen yn y RHEDEGYDD." Y DRETH.—Yn ol yr amcangyfrifon byddai i'r dreth fod yr un peth a'r flwyddyn ddiwedd- af, sef 3s 4c y bunt. Mr. Cynwyd Williamr a gynygiai fod Ic o'r dreth yn myned at gael ysgolion nos i'r dref, nid oedd arno eisieu codi y dreth ond yr oedd yn resynus fod y dre yn colli y cyfleusdra hwn, yr oedd dosbarthiadau y wlad yn ei gael. Mr. W. J. Williams—Yr oedd y gorphenol gyda'r dosbarthiadau coginio &c, yn erbyn cofnogi y rhai hyny, ond dyma beth manteisiol i'r dosbarth gweithiol, collwyd y cyfleusdra y llynedd. Eiliai Mr. Cynwyd Williams, ond fod y dreth i fod yr un fath. Mr. Watling a gynygiai ostwng 2c'yn y dreth Ni chefnogwyd. PLAN IA u.-Pasiwyd planiau o dy amasnach- dy i Mr. Griffith Jones, The Bull, yn y Square yn lie y Star Vaults. TRWYDDED—Yr oedd John Roberts yn gofyn am drwydded i ystorio mil o ahvyni o Petrol. Yr oedd ganddo le cyfleus yn Bryntir- I ion, ond eisieu cadw peth yn ei fasnachdy yn Conway Terrace hefyd. Pasiwyd caniatau ond fod rhaid codi dwy drwydded. Mr. T. Roger Jones-" Onid oes rhai eraill yn gwerthu Petrol. Paham gofyn trwydded gan hwn a gadael eraill." Mr. Watling a gynygiai eu bod yn galw sylw y lleill fod yn rhaid cael trwydded i werthu Petrol a phasiwyd. ADRODDIAD Y CASGLYDD.—Casglodd Mr E M. Jones yn ystod y mis £ 79 14s o drethi. CYNYGION AM GARIO.-Derbyniwyd tri o gynygion am gario i'r Cyngor. Mr. George Jones yn ol 9s y dydd 4s 6c yr haner a Is 2c y dunell; Mr. John Davies 8s y dydd 4s yr haner alsydunell. Mr. Evan Hughes 8s y dydd, 4s yr haner a 9c a Is y dunell am gario metling Pasiwyd i dderbyn yr isaf sef Mr Evan Hughes. 0 Bwys i BYSGOTWYR.—Yr oedd y bon- eddwr Mr. J. R. Malek, Llanrwst wedi anfon llythur i'r Cyngor, i ddweyd ei fod yn cymeryd dyddordeb mawr mewn pysgota, ac yn sylwi nad oedd dim ar y tocyn i bysgota yn Llyn Crafnant yn gwahardd i rai ddal pysgod dan fesur. Yr oedd wedi gweled rhai yn dal rhai 4 modfedd ac unwaith oddeutu modfedd, yr oedd hyn yn niweidiol iawn iddynt. Awgrymai fod rheol na byddai i neb ddal rhai dan 6 modfedd, ac fod hawl gan y ceidwad i edrych basged pawb. Pasiwyd i brif bysgotwyr y Cyngor—Y Cadeirydd, Mr. W. J. Williams, Mr. George Wynne ac Evan M. Jones edrych i mewn i'r mater. CYFARFOD ARBENIG.-Mr. T. R. Jones a gynygiai fod cyfarfod arbenig i'w gynal nos Wener nesaf, a chael Mr. Allard yn bresenol i gyflwyno adroddiad manwl o gyfrifon y gyfraith fu rhwng y Cyngor a Chwmni y Goleuni Trydanol. Pasiwyd. ADRODDIAD Y SWYDDOG MEDDYGOL.— Ganwyd tri yn ystod y mis, a bu pump farw. Nid oedd un achos o glefyd heintus yn y dosbarth. CAIS.—Gwnaeth Miss Evans, Dolwyddelen gais am ddwy stall yn:y Farchnad. ëaniat wyd y cais. RHYBUDD I FODURWYR.—Mr. Watling a alwai sylw at fod rhybudd yn cael ei roddi yn mhob pen i'r dref i alw sylw Modurwyr at arafu pan yn myned trwy y dref. Enwyd tri o'r aelodau i gario hyn allan.