Y Rhedegydd

I YR ANGLADD (PmvATE). I Dydd Mercher, EbriII 25am, cludwyd gweddillion y chwaer anwyl uchod I fynwent y Dyffryn, lie y mae beddrod y teulu. Cyn cychwyn o'r ty, darllenwyd rhanau o'r Ysgrythyr gan y Parch. John Hughes (A.), Carmel, a gweddiwyd gan y Parch, David Jones, Garregddu. Yn y cerbyd cyniaf yr oedd Mr. R. Williams (priod) Miss A. L. Williams, Wrexham; Mr. E. Morgan B.A, Miss Edith:M. Williams. B.A., Master Arnold M. Williams (plant) a Miss Morgan, Great Malvern (chwaer). Uno'r plant oedd ar ol, set Mr. R. Trevor Williams, yr hwn sydd yn ceisio adferiad i'w iechyd yn Awstralia. Yn yr ail gerbydyr oedd y Parchn. R. Silyn Roberts, M.A., D. Jones, J. Hughes (A.); Mri. W. W. Morris, Jacob Jones, R. 0. Roberts (blaenoriaid Bethel) Ed. Grimth, GIanypwIl: a Dr. R. T. Jones, Harlech. Wedi cyrhaedd y Dyffryn yr oedd y rhai a ganlyn yn disgwyl;—Miss F. J. Morgan, Mrs Evans, B.A. (chwiorydd), a'i phriod, Mr. J. Rhys Evans, M.A., Portmadoc; Mrs R. H. Morgan, Towyn (chwaer-yn-nghyfraitb); Mr. J. Humphreys, Wavertree (brawd-yn-nghyf- raith), a'i fab, Mr, E. Morgan Humphreys, Parch. W. Thomas, LIanrwst: Mri. J. R. Jones, Pentremawr R. J. Williams, Post Office, yaghyd ag amryw gyfeillion eraill. Cyn myned i'r Gladdfa, cynhaliwyd gwas- anaetb yn y capel, pryd y cymerwyd rhan gan y Parchn. W. M. Grimth, M.A., R. Silyn Roberts, M.A., D, Jones. J. Hughes, a W. W. Morris. Wrth y bedd gweddiwyd gan y Parch. J. Hughes (A.) Rhoddwyd hi i orwedd yn ymyi beddrod ei thad a'i mham. Anfonwyd wreaths prydferth fel arwydd o edmygedd a pharch gan Mrs. Evans, Llun- dain; Mrs, Davies, Birmingham (y ddwy gynt o Danygrisiau), Cymdeithas Ddirwestol y Chwiorydd, Tanygrisiau; Aelodau ei dos- barth yn yr Ysgol Sul, ac hefyd gan blant Ysgol Gellilydan, Maentwrog Uchaf.

Marwolaeth a Chiz-2ddedigaeth Mrs Mills Roberts, Plasmeini. Boreu ddydd lau diweddaf, bu farw y fon- eddiges uchod, yn ei 73 mlwydd o'i hoedran. Prin wythnos a fu ar ol cael ergyd drom o'r Parlys, cyn gadael byd gondiau a chystudd am wlad well. Merch ydoedd Mrs Mary Mills Roberts i'r diweddar Mr Edward Mills, Llan- idloes, awdwr y Darluniadur Anianyddol." Brodyr i'r hwn ydcedd y Parch John Mills, F.R.G.S., F.A.S., &c., ycenhadwradnabydd- I us yn mhlith luddewon Llundain, ac awdwr amryw lyfrau pwysig a Mr Richard Mills, yr argraffydd a'r cyhceddv/r o Llanidloes, yr hwn a gyRenwodd Gymru a ISuaws mawr o lyfrau a radd ucbel mewn adegyroeddcyhoeddi llyfrau y; ystyriaeth bwysig. Cariodd Mrs Roberts dalent nodedig y teulu gyda hi i'w chartref newydd, ac nid oes neb a fu yn ei chwmni yn Dolawel, Blaenau, ac yn Plasmeini, y LIan, nad ceddynt yn cael allan ar unwaith eu bod yn siarad a boneddiges o alluoedd deallol cryf- ion, ac urddas natur o'r radd uwchaf. Nid galluoedd oedd y rhai hyn mewn natur oer ac ha;,u-raUd, and mewn natur dyner a llawn o gydymdeimlad. Da y gwyddai y tlodion. am hyny, llaweroedd o'rrhai ddeuent yn rheolaidd at ei drws i gael dogn helaeth ei Haw haelionus. Cymerodd ddyddordeb mawr yn Nghymdeithas Atal Creulondeb at Blant, a hyny yn mhell cyn i ganghen o honi gael ei sefydlu yn Ffestiniog, a gwyr ami fam a thad yn ardal y Rhiw am ei chyngor a'i cherydd pan welai fod "yrhai bychain yn cael cam," chwedl hithau. Mudiad arall oedd yn agos iawn at ei chalon ydoedd Byddin yr lachawdwriaeth, am ei bod yn ed- rych ar eu gwaith fel cyfrwng i godi y rhai oeddynt wedi myned i'r anialwch pell i grwydro, a'r plant yn cael cam oddiar eu Haw o'r herwydd. Derbynia y War Cry" yn gyson hyd y diwedd, a darllenai ef gyda dydd- ordeb dwfn. Cafodd y framt o fagu i fyny ei phlant, bedwar o honynt i gyraedd saneoedd anrhydeddus, ac ni bu angeu ynagosi'wphres- wylfod end yn cymeryd ymaith un plentyn bychan tua deugain mlynedd yn ol, hyd nes y daeth i'w gwysio hi ymaith. Gadawodd ar ei hoi briod mewn galar dwfn, sef Mr Robert Roberts, cyn-Brif Oruchwyliwr Chwareli Oak- eleys, o'r hon swydd yr ymneillduodd beth am- ser yn ol, a symudodd ef a'r teulu i dreulio gweddill eu hoes yn PIasmeini. Y plant sydd ar eu hoi yn eu galar gyda'u tad ydynt:—Mrs Abdel Hyder Maiek, gweddw y diweddar Mr Abdel H. Maiek, y swyddog Prydeinig yn New Guandia, yr hwn a ddaeth drosodd oddiyno i briodi, ond a fu farw wrth ddychwelyd i fyny i r wlad hono rhyw dri mis wedi dydd dedwydd ei briodas,—Dr Richard H. Mills Roberts, C.M.G., F.R.C.S., &c., Llanberis, yr hwn a aeth allan i'r Ysbytty Cymreig yn Transvaal, yn amser y Rhyfel yno.felcynrychiolydd Gog- ledd Cymru.—Dr Edward Mills Roberts, M.D., M.S., &c., Ysbytty Penrhyn, Bethesda.—a Dr Richard Arthur Mills Roberts, M.D., &c.. Bishop Castle. Dydd LIun y boreu, hebryngwyd gweddillion Mrs. Roberts i Fynwent St. Michael, Ffestin- iog. Gwasanaethwyd wrth y ty gan y Parch. J. R. Jones, B.A., Peniel, yn nodedig o deim- ladwy, ac yn yr eglwys ac wrth y bedd gan y Parchn. C. P. Price, M.A., a J. Davies, B.A. Cynhebrwng annghyhoedd ydoedd, a chynwys- ai y personau canlynol:—Mr. Robert Roberts, (priod); Dr. E. M. Roberts, (mab); Dr. R. A. M. Roberts, (mab) Mrs. Hyder Maiek, (merch); Parchn. C. P. Price, M.A.; J. Davies. B.A.; J. R. Jones, B.A.; Dr. R. Roberts, (IsaIIt); Dr. R. Jones; Dr. T. Carey Evans, Dr. G.O.Roberts; Mri. R. Walker Davies; R. Bowton; J. J. Ashmore; Thomas Jones, Owen Jones, a David D. Roberts. Yr oedd wreaths wedi eu hahfon gan :—Y Teulu; Ffydd, Gobaith. Cariad; Dr. Mills-Roberts, C.M.G., Llanberis; Dr. a Mrs. E. A. Mills, Penrhyn Hospital; Dr. R. A. Mills Roberts, Bishop Castle! ''Little Boys," Penrhyn Hos- pital Mrs. Hyder Maiek Mr. & Mrs. Thos. Lough, A.S.; Mrs. Ackerley, Llundain; Mrs. Andrews & Peggy, Llundain; Mr. Thomas Jones, C.E., Llundain; Mr. Ashmore, Llun- dain; Miss Ethel Joues, Mr. Percy Jones a Mr. Bertie Jones: Swmni a Staff Chwareli Oakeley; Mr. Jones a Misses Jones Dolawel: Mr. a Mrs. Bowton, Cartre; Mrs. a Mrs. Holt, Trallwng Misses Chambers, Stroud Mr. a Mrs, Price, Rheithiordy; Mr. a:Mrs. G. H. Ellis, Pen-y-mount; Mrs. Rowlands a Mrs Owen, Llanberis; Y Weinyddes Roberts, Ysbytty Dinorwig. Methodd y mab hynaf,—Dr. Mills Roberts, Llanberis. a bod yn bresenol yn yr angladd, gan ei fod allan yn morio yn y Canoldir gyda'r Pleser-long agerdd Sybil. Y mae i Mr. Roberts a'r plant ein cydym- deimlad dyfnaf yn ei brofedigaeth, a'r un modd gydymdeimlad yr holl ardal a'r ardaloedd cylchynol. Cysured yr Nefoedd efyn ei ddydd tywyll gyda goleuni a thangnefedd.

Marwolaeth a Chladdedigaeth Mr. William Williams, Preswylfa. Collodd Llanrwst un o'i chymeriadau goreu a phuraf yn marwolaeth Mr William Williams, Dwy nodwedd neillduol ei gymeriad-yr oedd ynhamddenol, acyn ifyddlawn. Yn hamddenol end bob amser yn ddlwyd ;—yn ffyddlon end byth yn ymorchestu. Bywyd. tawel hamddenol oedd ei fywyd ar ei hyd a threuliodd rhan gyntaf o hono fel amaethwr yn Gwytberin. Bywyd hapus ydyw bywyd amaethwr, pan fydd y ddau ben llinyn yn dod at eu gilydd yn weddol ddidranerth, acfel!y yr oedd gyd ag ef, Treuliodd lawer o amser difyr ar lethrau mynydd Hiraethog i wylio y defaid a'r wyn, a chafodd amser i wrandaw ar gyfrinion natur yn nistawrwydd a tbawelwch y mynydd ac i fedd- wl a myfyrio uwchben gwirioneddau mawr crefydd. Yfodd yn helaeth o weithiau yr hen Biwritaniaid, yr hyn a'i gwnaeth yn un cadarn mewn diwinyddiaeth. AmhosibI i ddyn medd- ylgar fod yn hir yn nghwmni natur heb fod yn fardd. Fe ddeffrowyd awen Mr. Williams ami i dro, a chanai yn hynod swynol. Ond nid ydym yn gwybocl iddo erioed golli amser i ym- orol am ffugenw. Yr oedd yn ofalus am gyf- lawni ei holl ddyledswyddau fel diacon yn y capel, ac ar y blaen gyda phobpeth perthynol i'r plwyf. Bn yn Warcheidwad dros biwyf Gwytherin am lawer o nynyddoedd, a thros dref Llanrwst tra bu byw ynddi. Teichicdd lawer i Gyfarfodydd Misol, Cyfarfodydd Dos- barth a Chyfarfodydd Ysgolion, ac yr oedd ei ddylanwad yn fawr yn mhob cy!ch y byddai yn troi ynddo. Tuag ugain mlynedd yn ol, pan oedd ei amgylcbiadau tymhorol \vedi dod i'w alluogi i fod yn weddol ddibryder, rhoddodd amaeth- yddiaeth i fyny, ac ymbriododd gyda Miss Parry, Preswylfa, a daeth i fyw i Llanrwst. Galluogwyd ef yma i ymgysegru yn fwy llwyr i wasanaeth crefydd, nid yn unig yn y capel ond ar y byrddau cyhoeddus hefyd. Peth digon difyr ydyw gwasanaeth y cylioedd ar y byrddau hyn yn ddigon ami ond gwarchod pawb rhag y tal. Gwnaeth Mr. Williams ei waith yn nyddlon heb ofni gwg na cheisio gwen neb ond ei gydwybod ei nun. Bu i unplygrwydd ei gymeriad, a didwylledd ei amcanion wneyd gwasanaeth i grefydd lesu Grist ar y byrddau cyhoeddus. Yh y capel yr oedd efe fwyaf yn ei elf en. Dewisiwyd ef yn naenor y Capel Mawr yn fuan wedi iddy ddod i'r dref, a buyn ffyddlawn-yn hynod ffyddlawn yn yr holl dy. Nid oedd- dim yn rhy fychan na dim yn ormod ganddo ei gyflawni dros deyrnas yr Arglwydd. Yr oedd ei grefydd yn nodweddiadol o'i fywyd—yn bur hamddenol ac yn hynod Syddlawn. Ni byddai byth yn proffesu pethau mawrion, aruchel, na chwaith yh disgyn i dywyllwch ac anobaith. Yr oedd ganddo ffydd ddigon cref i'w alluogi i fod yn dawel a dibryder. Ni frysia yr hwn a gredo." Chwith yw meddwl na cheir ei weled mwy ei hen rodfeydd, ac na chlywir ychwaneg o'i sylwadaupertagwreiddiol. Cafodd angladd tywysogaidd, yn dystiolaeth glir i gymeriad glan, ac i ddylanwad bywyd rhinweddol ar gymdeithas. Cafodd fywyd hir, cyrhaeddodd yr addewid. Rhoddodd ei law ar yr aradr yn foreu a thynodd ei gwys i'r pen yn ddifalciau. Gorphwysed ei weddillion mewn heddwch, a bydd ei goffadwriaeth yn berarogl. I Y GLADDEDIGAETH. Cafodd gladdedigaeth tywysog yn Mynwent Capel Seion prydnawn ddydd LIun. Yr oedd rhai canoedd wedi dod yn nghyd o bell ac agos. Nid ydym am geisio enwi neb, end dyweyd fed tyiawd a chofoethog yn talu y deyrnged ddiw- eddaf iddo. Gwasanaethwyd wrth y ty gan y Parch. R. Rowlands, Llanrwst a'r Parch. H. Barrow Williams, Llandudno, ac aed yn orym- daith i'r Capel yn y drefn a ganlyn.—Y Meddyg —Dr. E. Lloyd Williams, Gweinidogion o bob enwad bob yn ddau, yna Blaenoriaid a'i Ddos- barth o Foneddigesau yn yr Ysgol Sabbothol y teulu a'r dorf fawr. Wedi cyrhaedd y capel rhoddodd y Parch. William Thomas emyn allan, darllenodd y Parch. J. M. Jones, Colwyn Bay a gweddiwyd gan y Parch. R. Roberts, Colwyn Bay. Yna galwodd y Parch. W. Thomas ar y Parch. Howell Hughes, y Bala i ddyweyd gair. Sylwodd fod yn dda ganddo gan mai ewyllys yr Arglwydd oedd cymeryd y brawd ato ei Hun, gael dod i dalu y gymwynas hon o barch iddo. Adnabyddodd ef er's blyn- yddau fel gwr Duw ag nid oedd petrusder yn lie yr oedd. Nid oedd yn credu mewn bod yn drist, yr oedd yn ddrwg ganddo dros y teulu, ond yr oedd ef wedi cyrbaedd gartref ac wedi derbyn y wobr sef Da was byddet iti awdur- dod ar ddeg dinas." Y Parch. D. Charles Evans.—Yr oedd Mr. Williams yn gwneyd pohpeth yn bert, ateb yn bert pan dderbyniwyd ef yn aelod o'r Cyfarfod Misol. Ni wyddai beth oedd ei eiriau diweddaf nid oedd hyny o bwys, nid oedd geiriau elaf Abraham ar gael ond bu farw fel y bu fyw. Parch. Evan Davies, Trefriw.—"Wele Israeliaid yn wir, yn yr hwn nid oes twyll," dyna oedd cymeriad Mr. Williams. Nid oedd unrhyw gymwynas yn rhy fach ganddo, a phe buasai'y disgyblion fel Mr. Williams ni fuasai angenrheidrwydd ar Grist gymeryd bachgenyn ato ? ddangos gwers iddynt. Yr oedd yn gymeriad hoffus didramgwydd ac ni roddai dramgwydd i neb. Rhoddai ei Ie i bawb ac felly caifai ei Ie gan bawb. Yr oedd yn gallu cydgerdded a'r ieuanc ac a phlant. Chwareuodd Mr. D. D. Parry y "Dead March ar yr Organ ac aethpwyd tua'r Gladdfa. Darllenodd y Parch. William Thomas, a gweddiodd y Parch. Owen Evans, Llandudno Junction yr hwn a ddywedodd ar ei weddi fod rhai cymeriadau ac yr oedd ofn arno weled ail- argrapdiad o honynt, ond "gwna Arglwydd mawr faint a fynot ti o gymeriadau fel yr ym- adawedig." Yr oedd y trefniadau yn Haw y Mri. Robert Williams. Gwydyr House a Jeremiah Jones. Er cymaint a ddywedwyd teimlem na fyneg- wyd mor haner.—Heddwch i Iwch y brawd ahwyl.

Gwisgo y Dillad. I Dydd Mawrth, yn Heddlys Preston, cyhudd- wyd Elizabeth Hughes, 31 oed, o dori i amryw dai a lladrata pethau ohonynt. Cafodd y swyddog chwech o grysau ladrataodd am dani. Pan ofynwyd iddi beth oedd ganddi i ddywed- yd drosti ei hun, atebodd, "Gwnewch eich gwaethaf, nis gellwch fy nghrogi." Yr Ynad Cewch fyned i'r Frawdlys isefylleich prawf."

Pleser-fadAnffodus: 25wediboddi. Fel yroedd y PIeser-fad Courier yn dod o Sark am Guernsey ddydd Llun, tarawodd yn erbyn craig oedd o dan ddwfr, a chollodd 25 o'r pleser-deithwyr eubywydau. Ni arbedwyd ond una'rddeg o'r holl Iwyth, ac yr oedd aelodau o'r un teuluoedd yma yn gwirio y gair sy'n dywedyd, "ynaiH a gymerir, a'rllall a adewir."

Syrthio yn Farw. I Tra yn llwytho coed yn ymyl pentref Aber, Bangor, syrthiodd Mr. D. Davis, melinydd, ar y ffordd mewn gwasgfa, a bu farw mewn ychydig funudau.

11\ PWYSIG I CHWARELWYR. MAE Maer Caernarfon, Mr. A. Darbishire, yn cynyg gwobr o 25 gini yn yr Eisteddfod Gened- laethol elem am y Traethawd goreu ar Y Lechfaen a'i Chwarelyddiaeth." Amcan rhoddwr y wobr ydyw anog chwarelw"vor pro6adol i gystadlu, ac awgryma niier 0 wahanol benau ar y rhai y dylasa.i'r traethawd ymdrin. Awgrymir yn mhellach y gall dau neu dri o gyfeillion gydweithio ar yr un traethawd. Ceil- pob manyliou drwy ddanfon cats ysgnfenedig at Ysgrifenydd yr Eisteddfod Genedlaethol, Caernarfon. Eondon Doust *9* LLAJ RWST AND NjEW LONDON UOUSI:, BLAENAU FESTIMICO. <! Yau annDt Know WHAT IS THE MMI m!)![! jL JL ? IN ) Millinery, Coats, Costumes, Blouses, Dress Materials, &c., &c., UNLESS YOU CALL AT OUB ESTABLISHMENT AND tNSFECT OUR Rtw $toct<< WE will gladly show you our NoveStSes and you will be under no obligation to buy. OUR ILLUSTRATED 5pr!ng Circular WITH PATTERNS & ESTIMATES POST FREE ON APPLICATION. W. 5. Wl[[IAMS (Lio,nrv.:st)v Ltd. L NR T AND BLAENAU FE-STBMIOG$il