Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
19 articles on this Page
Costau Etholiad yr Anrhydedd-,…
Costau Etholiad yr Anrhydedd- ù. Lloyd George. Y mae costau etholladoI wedi eu cy oeddi i fod yn cyraedd y swm 0 31 13 0, a dywedir y telir y cytan trwy danysgrifiadau. Y fath wahan-' iaeth sydd 6 y costau hya a'r petfa ( fyddent cyn pasio y ddeddf newydd, ac hefyd a'u cydmharu ag eiddo Mr Naylor ei wrthymgeisydd.
¡ Seindorf Ffrengig Bydglodus.…
Seindorf Ffrengig Bydglodus. j Ddechreu yr wythnos hon cyrhaedd-1 odd prif seindorf y Llywodraeth Ffrengig y Brifddinas. i'r amcan o gynal nifer o gyngher idau. Y mae 14 mlynedd er pan ymwulodd y seindorf hon a Lluodain o'r blaen ac y mae 35 mlynedd er pan ymwelodd y tro cyntaf, yn fuan ar ol brwydr fawr Sedan. Mae j yn y Seindorf 80 o offerynwyr, a'r rhai j hyny wedi gwneyd dim ond chwythu ar hyd eu hoes, Sefydlwyd y Seindorf gyntaf g-ant a ph?jda«r o flynyddau yn ol ac nid yw y cyflog uchaf yn y Seindcnf dros 8p yr wythnos. Dyma fydd prif atdyniad Llundain am wythnosau i ddod, fydd myned ar ol y u cyrn hyrddosj,"
! _ ________________ -,r zisieu…
-,r zisieu Mil Q Ddvnion yn New Zealand. Cafodd Mr L Humphreys, Westi Ham, lythyr oddiwrt^ Uchel Swyddog New Zealand,, yn ctywedyd fod gao ei Lywodraeth eisiau mil o ddytiion i'r I dyben o wneyd reilfFordd newydd. Pery y gwaith, a chyfartaledd y cyflog I fydd wyth swiit a chwech cheiniog y I dydd. Mewn gohebiaeth bellach, caed mai pris cyff red in y cludiad yno yw Z17 i rai mewri oed, ond os ceir l personau cynwys gellir cael gostyngiad sylweddol. Caw-ai gwyr priod bob ystyriaeth, a bydd ccst byw yn is nag yn Lloegr. Dyma gyfle rhagofol i tyned drosodd, a bod yn sicr owaith wedi cyrhaedd.
Plant yn Ysmygu. I
Plant yn Ysmygu. I Yn nghvfarfod Pwyllgor Addysgj Dosbarth Corwca dydd Mawrth galwodd y Parch H. Cernyw Williams sylw at yr arferiad o ysmygu cigarettes gan blant, yr hyn oedd o bwys an- rhaethol i'r oes sydd yn codi. Gwelai fod y jyrph eyhoeddus yn Lloegr yn syoiud ynmiaen yn y mater, i ddeflroi y syniad cyhoeddus. Yr oedd yn ar- swydus meddwl beth fyddai canlyniadau terfynol yr ysmygu hwn yn mhlith plant, y rhai ellid gyfarfod yn ddyddiol yn ysmygu ar yr ht:olydd. Cynygiai fod caia yn cael ei anfon at awdurdodau Addysg y Sir i ddeisyf arnynt ystyried y priodoldeb n gofnodi papurau ac hysbysleni i'w rhanu yn yr ysgolion elfenol.-Dr Walter a eiliodd y cynyg- iad a siaradcdd yn gryf a'r ddylanwad niweidiol y cigarettes ar blant, a phasiwyd yn unfrydol i anfon at awdurdodau a Sir.
Arwain Lleidr ilrigeti. )…
Arwain Lleidr ilrigeti. ) Cafodd heddiu Carlisle air fod dyn I' ieuangc, dyeithr i'r lie, yn' ceisio gwerthu ceffyl a cherbyd hardd yn y ¡ ddinas. Aeth dau gudd-swyddog allan i chwilio am dano, a chyfarfyddasant ag I ef yn y cerdyd, gyda deall ei fod eisiau gwneyd i ffwrdd a'r eiddo oedd ganddo Cymerodd. y ddau .arnynt eu boo eisiau prynu a chytunasant, wedi cryn fargein- io, i gael y turnout am bum punt a'r hugain.- Dywedasant yr elent am wib- daith yn y cerbyd yn nghyntaf, a I gyrwycl hwy o arngylch y ddinas pan y dyn ieuangc. Cyfarwyddasant ef i fyne., ar hyd y West Walls a phan gyrhaeddwyd at crsaf vr heddgeidwaid dywedasant wrtho, Arhoswch wrth y drws yma, I: Beth yw y He hwn gofynai yntau, O," meddai un o'r (id iu swyddog, gwestu yw hwn i gymeryd i mewn ckiyn ac ar-ifail." Cododd yntau ei hen a gw.ebdd yr enw Gorsif yr HeddgeidwaiJ owchben yr adeilad. Mawr oedd ei fraw. Y ma yn awr yn aros ei bravvf.
[No title]
Y mae heddlys Bury wedi cymeryd a hos an- ffodus y bachgen foddodd ar y Clio mewn llaw ac am aufon yu eigylch at yr Ysgrifenydd Car- trefoi.
! Mynydd yn y ?eAeMefj? ynI…
Mynydd yn y ?eAeMefj? yn Symud. I Y mae llithriad y mynydd yn N yff-eyn Rhymni yn achosi anesmwythder mawr. Heblaw y niweidiau achoswyd ar y reilffordd a lluaws o dai yn y dref islaw, i y mae yn awr wedi achosi amryw doriadau yn y pibelli nwy drwy yr ardal. Yn ffodus, cafodd dwfr le i weithio i mewn i'r pibelli, neu gallasai ffrwydr- iadau gymeryd lie ac achosi canlyniadau difrifol. Mae awdurdodau y Eeilffordd yn gwneyd. eu goreu i adgyweirio y llinell. Parha y mynydd i lithro, a chredir na bydd i bethau wella tra parhao y tywydd gwlyb presenol. j
Damwaln Gflsliss ar "y Reilffordd.I
Damwaln Gflsliss ar y Reil- ffordd. I Nos Fawrth, yr oedd geneth ieuangc I o'r enw Ethel Griffiths, o Pickhiil, Gwrecsam, yn dod gyda'r tren o Bangor i'w chartref, Safodd y tren pan oedd tua chan' Hath o'r orsaf, a chan ei bod I yn hynod dywyll, meddyliodd yr eneth ei bod wedi cyraedd pen ei thaith. Daeth yr eneth allan o'r tren gan feddwl ei bod ar y llwyfan, ond syrtbiodd i'r Wnell islaw, a chycbwynodd y tren yn I y fan. Yr oedd troed y druan anffodus ar y cledrau, a thorwyd ef ymaith gan olwynion y cerbydau.
- i TroseddiB Deddfau'r 6hwass®IL
i TroseddiB Deddfau'r Cyhuddwyd Wm. Roberts, rwbolwr yn Chwarel y Penrhyn, o droseddu I amryw weithiau reolau y chwarel. Yn I ol tystiolaethau, yr oedd Roberts yn llcchu mewn diogelfan yn y chwarel amser saethu. Nid aeth ei ergyd ef allan, ond aeth ef at y lie heb rybuddio I neb o'r ffaith, a pijan aeth at ei waith aeth yr ergyd allan heb iddo roddi unrhyw arwydd i'w gydweithwyr. Aeth dydd Gwener at ergyd gyffelyb, a phan oedd yn crafu y twll, ffrwydrodd yr ] ergyd gan anafu ei law. Nid oeddid >yn ■ pwyso yr achos yn ei erbyn, ond yn unig fel rhybudd.—Dirwy o ddeg swllt a'r costau.
Y Qyilell yn Lerpwl. I
Y Qyilell yn Lerpwl. I Yn Mhrawdiys Lerpwl ddydd Mawrth, o flaen y Barnwr Graham cyhuddwyd John Hughes, 43 oed, llafurwr oladd ei wraig Catherine Hughes, trwy ei thrywanu yn ei choluddion Rhagfyr ll. Ymddengys fod y ddau wedi arwain bywyd hynod o anfradlon ac anghytun. Bu y wraig i fyr:u 53 o weithiau am feddwi, chwe' gwaith am esgeu- lusu ei piilant, a deuddeg waith am arfer iaith aflan a'r gwr 36 o weithiau am feddwi niweidiau bwriadof, ac ymosod ar yr heddiu. Clywodd y cyrnydogion ydruan yn gwaecldi y gyllell y gylleli y noson y trywanodd hi. Cadwodd y cwbl hyd o fewn teirawr i'w diwedd heb son gair wrth neb. Cafwyd ef yn euog o Ddynladdiad," a dywcdodd y Barnwr eiriau crvfion ar yr arferiad o'r gyllell yn Lerpwl; a bod bywyd y carcharor yn ddiraddiad ar ddynoiiaeth. Anfonwyd ef i benyd-wasanaeth an bymlheg mlynedd.
Metbiant Gw^euthurwyr Deurodau…
Metbiant Gw^euthurwyr Deurodau yn y Rhyl. Cynhaliwyd cyfarfod cynfaf o ofyn- wyr y Mri. Connah a'u Gwmni yn \ghaer, yr hwn gwmni er's rhai misoedd ydynt yn fethdalwyr. Yr oedd iddynt fasnachdai mewn amryw o drefi yn Nghyrnru, a hono yn fasnach eang ac amrywiol iawn. Oddiwrth yr adroddiad wnaed i'r Swyddog DerbYlfiol yn flaenorol, yr oedd y cwmni yn cael ei wneyd i fyny o ddau berson-Mri. Charles Connah, a Johnson Simpson Greenhalagh, Rhyl. Swm y gofynioni yn 10,777p, a dywedid fod y swm o 10,4i4p, yn debygol o ddod i law er cyfarfod y cyfryw ofynion. Dywedai Mr Connah mai achos y methdaliad oedd diffyg mewn benthyciadau arianol, arolygiaeth annigonol, colledion drwy dan, colliadau ynglyn a gwasanaeth- yddion, colledion ynglyn a masnachdai cauedig. Yn ol adroddiad Mr Green- halgh, rheswm y methdaliad oedd pryniadau gormodol ac annoeth, goruchwyliaeth wastraffus, costau j cyfreithiol ynglyn a'r bartneriaeth &c. Yr oedd gofynion person Mr Connah yn I 2203p, o'r hyn nid oedd ond rhyw 189p i'w ddisgwyl at dalu. Yr oedd ef yn dal fod digon o werth yn ei eiddo yn Queen j Street i gyfarfod ei ddyledion personol. Yr oedd dyledion Mr Greenhalgh yn 40,581p, o'r hyn yr oedd 14,270p, i'w dalu. Yr oedd, modd bynag, symiau cyfwerth mewn eiddo yn ddigonol i dalu pawb o'i ofynwyr, gan adael gweddill. Fel rheswm dros ei fethdaliad ef, dywedai Mr Greenhalgh, mai ei gysylltiad a Mr. Connab barodd hyny, i fapnach yr hwn yr oedd wedi talu syiniau -ittwrion, ac heb ddim dimai o gwbl yn ol.
Eblon e Penmachno. i
Eblon e Penmachno. i Y Gwanwyn. Cfoesawir y Gwanwyn ya fawr gan bawb o horioaa er l'yz awelon »r brydiau fod yn llym ac oer. Cludent fiwsig Ldar a brefiadau'r wyo. Rhyw newid mae tymhorau eraiil; y gauaf yn fwy agorel, a'r haf yu fwy gwlyb, ond am y Gwaawyn mae mor debyg eieni ac ydoedd cynt mor hoew y daw o garohar y gauaf; ac mor sirioi ei ysbryd ces bywioghau gweddillion aagau yn y deyrnas lysieuol. Dywedir fod y myny'ld a'r graig yn cael eu gwisgo ymaith, ac amser yn cerfio ei hanes atnynt. Ond am y Gwanwyn mae fel y mor, sydd yn hyn aa'r mynyddoedd a'r erelgiau, ond mor aflonydd a bywiog, fet nad oes arwyddion llesgedd arno. Mae wyn Gwanwyn y Uynedd yn Famau eleni ond nid yw Gwanwyn eleni heb ei wyn pranc- iant ar y dolydd gyda,'u gwlan modrwyog; mor ddiofal ar pendeng, ae mor rydd ar awelon. Diolch am dano, ac am gerdd adar fore a hwyr tra dachys telynau crogedig misoedd digysgod y gauaf du Y Corph Dynol. Nos Wener, Chwefror 6ed., bu Dr. Williams, M.B., Mostyn Villa gyd-i Ittis telynaidd, yn I darlithio ar y testyn uchod i Gymdeithas Gwyr j Ieuangc Jhsethania (W). Tescfyn pnodol iawn i wyt' ieuangc yn enwedig ei astud;o, &c., &c. Maerit hwy fel meddygon yn gweled mwy o ganlyniadau ammhuredd cymdeithasol ar y corph dynol na neb arall; iechyd yn cael ei ddryllio mewn llawer ffyrdd plant diniwed yn I dioddef oherwydd Anwkedd&u y tadau," a inarwolaech yu cymeryd trugaredd ar ambell un carfcrefi yn cael eu chwalu a'u gadael yn I anughyfanedd a ehynedufau uchaf yr enaid, a serchiadau y galon yn cael eu pylu gan chwant- I au a nwydau anifeilaidd Deillia hyn oil o wyrdroad rhan bwysig o natur dynolryw, iawn ddefaydd f ba un, aydd mor alluog i wneud daioni ag yw y llaJl o gyflawni drygioni, a chanlyniadaa y uaill a'r llall sydd mor anhebyg a thywyllweh a goleuai. Gwir fod anwybod- aeth yn cyfrif am lawer o amuuredd, Ignor- I ance is vice," meddai Socrates ac o Gymru pa bryd y daw dy feibion i ystyried hyn yn y cylchoedd agosaf atynt? Nid oes un haeriad mor dreisicl, ac o ba un y cyfyd l'han fawr o amhuredd cymdeithasol; ar syniad fod diweir- deb yn beryglus i iechyd. Ond diolch, mae natur a phrofiad dyaion erbyn hyn nid yn unig yn gwrthbrofi y fath haeriad, ond yn profi yn ddiamheuol fod diweirdeb yn amddiffynydd cadarn i iechyd corphorol a meddyliol ac y gellir defnyddiogrym ewyllys sydct yn angen- rheidiol i hyn yn ymarferiad mrtholi gymeriad yr hyn sydd mor hanfoiol i bob llwyddiant, ac oaid dyma athrawiaeth pob meddyg gonest a .chydwybodol; ar awdurdodau uchaf yn yr alwedigaeth. Os dilynwn ddysgeidiaeth gyfeil- iornus, y canlyniad naturiol fydd troseddu deddfau Dow a dyn a chan wired a'n bodol- aeth rhaid diocMe'r gosp, anwybodaeth ne'u beidio, Yr hyn a heuo dyii hyny hefyd a fed efe." Pa sawl tad a. mam heddyw all edrych yn ol ar lwybrau bywyd, heb wrido ar ddeddf- au adkmol dreisiwyd yn vvirfoddol yn nyddiau ieueoctyd pa sawl merch ieuaagc adewir i wylo uwchben ci choron ddvylliedig yn Nhlotty'r Undeb, "sydcJ yn Ysgol nos i'w dysgu sut i farw a phwy sydd i wrando ocheneidiau ddaw dros gloion drws calon, llawer mab ieuangc mewn gwiedydd estronol, wedi ymlid eu hunain o olwg rhieni a chartref. Ieuenccid, bedded genym galonau glan a medd- yliau uniawn. A diolch i'r doctor am ei ddarlith odidog, oedd yn emau o feddwl, a diau y bydd hon er budd a lies y pentrefwyr, a Chymru pen- bBladr, a plant yr oes a ddel. I r, Tysteb. Yr un noson anrhydeddwyd y t-dd-bregeth- wr poblogaidd y Panch. D E Roberts, (Myfyr Machno) gan bobl dda Salem (M.C)., yr eglwys y ganwyd ef ynddi, a chyfrolau drudfawr o iyfrau da, fel c^dn.»bydd;aeth o deimladau da tu ag ato ar derfyn ei gwrs efrydol llwyddianus. Siaradvvyd gan amryw—hcifen yr ardat mewn meddwl a phwylL-Yn svdyn, dyna'r.wirea yn myn'd beth sydd yn bod ? cyires o englynion tlysiou ar yr atugylchiad gan ein Prif-fardd Perthog, ac vtele ddau o honynt. Yn heddwch y mynyddoedd,—yn foreu Iviyfyriwr doelh ydoedd; Drwy'r Graig Ddu a'i alluoedd Yn y gwaith mor ainlwg oeid. Byw adeg ei redegfa—a gofir Yn gyfim trwy'r gloddfa A gwên deg, aeth hogyn da 0 rybelwr i'r Bala. Cymdeithas Ddirwestol y Merched. Deallwn fod yr ymgyrch uchod yn parhau yn ei ynidreehion i wasgu ar sodlku y gelyn. Er fo u symudiadau yn hollol ddidrwst, ond nid wrth awn y fagcel, » thrwst ergydion, y mae allweddau llwyddiant yn grogedig bob amser, maent yn gwneyd gwaith gyda mesur o ddistawrwydd, fel y gwelir oddi wrth yr adrodd- iad oedd yn y Rhedegydd" diweddaf. A nos Sadwrn diweddaf bu Miss Pritchard, Birming- ham yn eu hanerch. Mae y chwaer hon yn un o'r ychydig fecir siarad, ac ysgrifenu peth gwerth ei dcsarllen, ac mae mor ddirodres yn traddodi, fel nad yw yn syndod fod frddeliad ar ei igweinidogaeth. True Lover. Da genyf gael Ilongyfarch unwaith eto y di- guro ar 1* Love Letter," yn mherson y true lover" Lloyd Williams, Fourerosses, ar ei waith yn cipio gwobr o blith cedyrn Lloegr mewn Eisteddfod yn ymyl Manchester. Er cystadlu yn ngwlad y Sais, da genyf fod y Cymro o ardal Machno yn ddigon o feistr ar y Saeson yn nghyfrinwn serch, ac i roddi cutfa iddynt. Yn ol tystiolaebh y Beirniaid yn an- bawdd ei gu?o. We1 tvir ddarllenydd mas "love letters" yr hen gefndor erbyn hyn; wedi goglais holl wyryfon Europe. Clywsom. Fod trigoiion y Machno ar cyJch yn cydaa- bod mai M; Davies ein heddgeidwad yw y goraf fa yma. erioed am fad tegwch. ac uniondeb yn ei iywodraethu. Teilf ei oiwg milwrol a'i gorff lluniaid dangnefedd hyfrydol. Hir yr erys yn ein plith wedi'r record fe! hyn. Wedi ysgrifenu • yr uchod fod Mr Price Davies, Po st Office wedi eniil en w iddo ei hun, fel Beirniad Cetldorol ynLla t'zolJen a'r cylch, II yr wythnos diweddaf. Pa rytedd, gwyr pH. b pan mae ef yn eistedd ar lwyfan yr Eisteddfod, fod cyflawiide? yn eistedd gyd¡'g ef.—A by wire fed y datganwr poblogaidd Mr IS2.c Roberts, (Eos Machno) wedi ewrdd a damv<ain yn Chwarel Rbiw Fachno. Deallwn ei fod yn well na disyliad; a gobeithio fydd yo hir yn garcharor am fod ei angen mewn llu o gvich- oedd. A bydded i Mr Pryce Davies a Dr Wil- liams ei feddycraff dalu ymweliad cyson a'i babell. er mwyn cadw telyn yr hen Eos mewn tiwn yw gwir ddymuniad—ALUK MABON.
Penrhyndeudraoth.I
Penrhyndeudraoth. GAN GEE PEE. I Bellach y mae hysbysleni y cyngherdd mawr- eddog sydd i foil yma Dydrl Gwyl Dewi wedi dod allan. Y mae amom eisieu Uongyfarch y pwyllgoi* am ei gwneyd-yn Gymraeg—y maent hwy a'r tocynau wedi eu Lai ara-Dhit vn vr hen Gymraeg anwyl Yrydymbronameddwl mae tu draw i GIawdd Offa y byddwn yn ami pan I welwn bapar cyhyd a heddyw ac yfory a Grand Concert" wedi ei arg-, aphu arno nad yw ronyn gwell, os cystal a phe rhoddid Cyngherdd Mawreddog arno. Oredaf y bydd hwn yn un c'r Cyngherddau goreu gaw- som erioed yn yr ardal—y mae y cor yn eanu yn ardderchog dan arweiniad Mr D Lloyd Evans. Cawn y cyfleusdra hefyd o glywed y Baritonydd gwych o Ffestiniog, sef Mr Arthur Penrhyn Jones, mab y diweddar Dr Cynhafa.I Jones yr hwn fu yn weinidog yn yr ardal hon am flynyddau. Yr ydym yn deall fod gwe'lhredoedd t-ros- glwyddiad y Neuadd Gyhoeddus i'r ardal erbyn hyn wedi eu ewblhau. Yr oeddynt wedi dod i law y Cynghor Plwyf ac yr oeddynt hwythaa yn ei arwyddo yn derfynol. Fe gofir fed yr Aelod Seneddol dras y Sir wedi. et chyflwyuo yn rnad rodd i'r gymdogaeth. Eu gwaith hwy bellach fydd ei threfnu i fod o'r defnydd goreu i'r ardal. Marwolc.eth Mr, Rd. Williams, Brithwernydd. Gellir gosod ei enw yn rhestr hen frcdorion yr ardal hoii er md oedd yn enedigol oddiyma. Daeth yma o Sir Fon pan yn ddyn ieuane i weithio ei grefft fel nailer, a thrwy ei ddiwyd- rwydd a'i ddarbcdaeth bu yn llwyddianus iawn yn ei alwedigaeth a'i lasnach. Pan y daeth gyntaf i'r ardal hon fe fu rhagluniaefch yn tynu wrtho trwy ei arwain i lettya at Mr. Thomas Pritchard, yr hwn oedd yntau yn un o Fon- o'r pryd hwnw hyd ei farwolaeth, gyda. thealu Brythwernvdd y bu yn aros, yn fawr ei barch fel teulu. Y mae y dosbarth y perthynai ef iddo o ran ei alwedigaeth bron wedi darfod o'r tir, sef gof hoelion gwledig. Nid oedd ganddo deulu ei hun, ond bron na eHid dweyd fod yr ardal yn deulu iddo. Lie bynag y byddai profodigaeth, nea eisieu help, fe fyddai y cyntaf yno, Yr oedd ei garedigrwydd a'i gyrnwynas- garwch parod a sinol yn ddiarhebol yn y gym- ydogaeth, pwy bynag gleddid tlawd neugyfoetn- og, Yrrneillduwr neu jElglwyswr, duwiol neu anuwiol, pwy bynag fyddai yn absenol, fe fyddai Richard Williams yn sicr o fod a'i ysgwydd o dan yr elor, Cafodd iechyd da ar hyd ei oes ac yr oedd o fewn ychydig i gyrhaedd ei bedwerydd fiwydd a phedwar ugain. Wesleyaid selog ydoedd o ran ei farn, a bu yn garedig iawn i'r achos. Ni chafodd fyw ond ychydig i fwynhau y Capel newydd hardd a chyfleus. Claddwyd ef gyda theimlad o chwith- dod ar ol cymeriad mor ddymunol, yn mynwent eglwys Maentwrog, lie y gorwedd lluaws o deulu Brithweraydd fu mor garedig wrtho i'r dlwedd. Cymdeithas Lenyddol y Fron. I Nos Wener diweddaf, ymwelwyd a. r G-ym- deithas gan y Parch. M. E. Morris, MinfFordd. Edrychid ymlaen genym at y noswaith fel un ag y caem wledd os deuai Mr Morris atom, ac -er garwecl yr hin fe ddaeth, a ohawsom gyfarfod a hir gofir. Testyn ei bapur oedd hen gymer- iad o'r enw Billy Bray "—testyn ag yr oedd llawer o ddyfalu wedi bod yn ei gylch yn ein mysg, ac fel y sylwai Mr. Morris y bu rhai yn meddwl mai mul neu fwch gafr oedd, ac eraiil yn tybied mai gwyddel oedd Bi!ly Bray. Yr oedd ein syniadau ninau yn amrywio yn fawr yn ei gylch ond cawsom ar ddealhwnai dyn oedd, a fa yn moreu ei oes yn ddyn ofer iawn, ond a wnaed yn ddyn newydd o dan oruch- wyliaethau glanhaol Ysbryd puw, ac y mae ei hanes yn ddyddoroi as yn llawn addysgiadau. Diolchwyd i Mr Morris am ei bapur, ac hefyd am ein hanrhydeddu a'i breseaolcieb yn sicr y mae iddo ef a'r Parch. E. J. Evans le cynes vn serchiadau y Gymdeithas ar gyfrif eu hymweiiad a hi.-x. Y.Z. .¿.
I --Oswestry. -'-.-i I
Oswestry. i Mae yri bur debyg Mr. Gol. ychydig o hanes y dref hen ydjch yn ei gael yn Meirion- ydd. Gallaf eich hysbysu fod y* Diwygiad I sydd wedi bod yma, ac yn bod i raddau etu yn mysg y Cymru, wedi effeithio i raddau helaeth a'r ieddwdod y dref. Y mae Ysbryd Duw wed effeit-do ar rhyw gjfrwng neu gyfryngau 1 | wneyd i ffwrdd a phedair o dafarnau yr wytbnos ddiweddaf, a phwy a ydyw ] y nefoedd wedi marcio amryw etc. 2" m yma ugeiniau o dafarnau l'ad ces angen am danynt. Byddaf yL teimlo yn falcb yn ami fy mod yn eaedigol o'r dret-neu yn fwy Jly threnol efallai, pentref mawr poblogaidd sydd yn ail o rau pohlogaeth yn Sir Feirionydd i Fesfciniog. Cyfei io yr ydwyf at y Penrbyn, a dim oDd dwy dafarc, neu dair fan bsllaf i ardal sydd yn cynwjs dros 3000 o drigolion. Credaf fod esiamplnu a chyngorion yr hea frodyr dil wiol sydd yn awr yn y nefoedd ;vedi bod yn at&lfa i lawer bachgen ieuangc ahag myned g'ycb.'r lli, a gallaf ddyweyd fy mod i yn beisonol dan ddyled inn i amryw o honynt. Beth ond cynghonon yr ben frodyr, Wi liams, Pencae'rgo, a'r hen Shon Parry; Lluadain, Evan Llwyd sydd wedi fy nghsdw 5. yngw ab pob temtasiwn, yn enwedig y pechod o feddw- dod, raag myned yn ysglyfath iddo, a pban y byddaf yn meddwl gwyro ar y dde neu t'yr law bydd cynghor yr hen sf-.iit Evan Evans, y Gof, yn rhuo yn t'y nghydwybod i, gan ddywedyd yn egiur 11.. hyn. Ysbryd y Duw a gadwo ein pool ieuiugc^ni i ganulr hen emynsu sydd wedi cs.dw llawer i fywyd tragwyddol. — Ook.
Bettwsycoed..
Bettwsycoed.. Y Gymdeithas Lenyddol. Yr oedd nos Wener diweddaf yn noson eg yr oeddym wodi bod yn edryoh yaaiaen tu.,g ati er's peth ameer, gan fod y Parch J. J. Roberts (Iolo CaernarfoM), Portmadoc, wedi addaw dod yma i'n hsnersh. Bu yntau fel pob amser, hyd y gall, yn Hond ei addewid. Daeth liiaws ynghyd, ar wahan i aelodau y Gymdeithas. yn enwedig y rhai sydd yn cymeryd dyddordeb yn y cylch yma. Wrth gyfodi i diaddoii ei anerchiad, dywedodd Mr. Robe ts mai mater Henyddol oedd ganddo, a'i fod yn cymeryd un felly am ei fod yn credu fod angen y cyfryw destynan, fod ar bobl ieuaine angea beth yn y canol, rhwng ysbvydolrwydd r ''d—a llygredigaeth y dafarn a phethau o'r fath. Mater ei anerchiad ydoedd Yr Eisttdufo IU. Gwnaeth liaws o sylwadau ar amcan cychwyn- iad yr eisteddfod fel sefydiiad, ei henafbeth, ei Chymreigyddwch, a'i pherer;ndod hyd ein gwlad. Cyfeiriodd at yr oil bron o'r Prif Eisteddfodau, gan nodi y lie, o'r flwjddyn y cynhaliwyd pob un, y prif destynau, a'r budd- ugwyr arnynt, gan csod pwyslais ar bob bardd a lienor, fyddai yn ymddangos o'r new dd ar Iwyfan enwogrwjdd. Cafodd. pawb wl^ ld o'r fath oreu, o ran hyny ni raid iddo ef wrth ganmoliaeth. Hyderwn v bydd cyfarfod fel hya yn symbyiiad i ni roddi mwy o gsfnogaeth i lenyddiaeth ein cenedl a phob lleftyddiaeth bur. Llywyddid y cyfatfoi gaa Mr El'is Roberts, Pyllan.
GOFYNIAD.
GOFYNIAD. Pa un ai eiddo gwreiddiol i loan Mndog ai yate llen-ladrad o Awdl David Jonas, Treborth, yw y cwpled— Gwaed y Groes a gwyd y graith, Na weiir mo'ni eilwait)- Pwy o'n dysgedigion a etyb y cwastiwn. XMOFVNYDD.
AT FEIRDD Y FRO.
AT FEIRDD Y FRO. Yn ngholofnau y "Rhedegyud" er's rhyw ddeunaw mlynedd y not, ymddangosodd panill- ion rhagorol o dan y penawd Dyfod yn Hwyr i'r Addoliad." A oes rhai o'r Beirdd yn gwybod pwy oedd yr Awdwr, a ydynt ar gael ? Os ;■ dynt, byddai amryw yn falch o'u gwalel yn eich colofnau etto. Yr eiddoch yn gywir, EDJVIYGYDD.
DIRWASGIAD Y FASNACH LEDHI.
DIRWASGIAD Y FASNACH LEDHI. Syr,-Fel un sydd wedi gweled Hamc cyfnod ar y Fasnach Lechi, ac hefyd fel un sydd yn cydymdeimlo yn ddwys a maibion ilafnr ya ystod yr wythnosau diweddaf, y mae yn cymell i'n meddwl fod genym fel ardal ddvledswydd i'w chyflawni. djledswydd mae'n ofnus ddylesid fod wedi meddwl am dani er'a misoedd. Beth po byddai i ni fel ardaloedd droi mewn ys spryd gostyngedig a gofyn i Arglwydd Dduw Rhag- Iuniaeth" edrych arnom mewn trugaredd. Y mae teuluoedd yn dyoddef oherwydd y dicronsgiad ac yn sicr y mae yn ilawn bryd esgyn yn uwch na grisiau olwynion masnach naturiol i ofyn am ymyriad. Pe torasai haint allan yn yr ardal, cawsid clywed cyhoeddi cyfarfodydd gwaddi. Dyma gyfle amlwg i (rned ato mewn ysbryd gostyngedig, i ofyn am Iddo drugarhau ac atal Ei law sydd yn ymddangos yn fygythiol. Syrth. ied a'yn spryd gweddi eto ar yr ardal, fel y caffom ni a'n plant deimlo Fod Un u-wehlaiv pawb eraiil, Drwy'r greadigaeth faith i gyd." Mae yr amgylchiadau yn deilwng o sylw union- gyrchol Cyngrair yr Eglwysi Rhyddion. Yr eiddoch, PRYDERUS,
Advertising
npHM IJFEAT gK!N ?URE. '1, (J,}J' ow. BUDDEN'S S R. SKiN OINTMENT, sudden's S.R. Skin Ointment will cure I Iching after one application destroys very form of Eczema heals old Wcuuds, acd Sores acts like a charm Oil Bad Legs, prevents Cuts from Festeriug • will cure Ring-worm in a few days removes the most obstinate Eruptions and Scurvy. Boxes 7d and Is lid. Agent for Blaenau Festiniog—W. H. Parry, Chemist.—Age for Portmadog—Ivor J. Jones, Chemist. Agent for Llanrwst—E." Evans, .Chemist ? .?  t' & M?t B M f