Y Rhedegydd

Y Pum' Punt Wythnosol i Mr Evan Roberts. Cyhoeddwyd yn y papyrau dyddiol ddechreu yr wythnos fod y diweddar Mr Robert Davies, Bodlondeb, wedi gadael yn el ewyllys, bum punt yn wythnosol i Mr Evan Roberts tra y byddai byw. Yr oedd y wlad yn pyffrsdinol yn llawenhau am y trefniad honedig, ond ysywaetb frodd alian yn anghywir. Ar yr un pryd mae yn sicr mai Mr Roberts ei bun yw y lleiaf siomedig yn y mater, gan mai ychydig os dim y mae wedi ei ddangos o hyder yn nheganau y ilawr. fel y geilw hwynt. m I

Angladd Mr Robert Davies Menni Bridge. Cymerodd angladd Mr Davies le dydd Mawrth yn Llangefni. Yn unol a dymuniadau y boneddwr hybarch yr oedd yn hollol syml ac anghyoedd (private). Yn yr orymdaith yr oedd naw o gerbydau yn cynwys y perthynas- au a'r holl wasanaethyddion yn ferched a :dynion. Gwasanaethwyd wrth y bedd gan y Parch T. C. Williams, yn mbresenoldeb tyrfa fawr o edrychwyr edtrygol o goffadwriaeth un oedd wedi gwneyd cymaint o weithtedoedd dyn- garol yn yatod ei oes.

BRAWDLYS CHWARTERO MEIRION. Anfon Hen Wr I Garchar. Y Lladrad Defaid yn Gorwen. I 7 I Dydd Mawrth diweddaf, yn Nol- geHau, cafwyd Hugh Jones, ?72 oed), Uwynon. Abermaw yn euog o ladrata defaid yn mis Tachwedd diweddaf. Anfonwyd ef i garchar am ddau fis, Cyhuddwyd Walter Septimus Davies gwr cyfrifol o Cartog o ladrata 16eg o ddefaid, eiddo ei feistr Mr Rt. Roberts, Trewen, Dinbych. Yr amddiffyniad oedd i Davies gymeryd y defaid i Lan- gollen, gau geisio eu gwerthu, gyda'r amcan o ddal rhan o'i gyflog. Ar 01 ychydig ystyriaeth, cafwyd y cyhudd- edig yn euog, ac anfonwyd ef i garchar amdri mis gyda llafur caled.

Y Rheilffordd Drwy i Abergiaslyn. Hyd n ddtweddar iawn yr oedd y y cynllun o gario allan y rheilffordd gul i Beddgelert ac i lawri Borthmadog yn mvned ymlaen, end yn ngwaith y peirianwyr yn barnn fod y bwriad cyntaf o weithio twnel trwy fwlch Aber- glaslyn yn beryglus a chostus yn fwy o lawer nag a fernid felly ar y cyntaf, ataliwyd gweithio hyd nes cael barn a chamatad y Bwrdd Masnach. i gario allan rhyw gynllun arall. Fel Cadeir- ydd ac Ysgrifenydd y Bwrdd hwnw, cvnhaliodd Mr Lloyd George a Mr. Kearley fatho ymchwiliad dydd Gwener pryd y cyfarfyddwyd hwy gan y peirian- ydd Mr Fox Barn Mr Fox oedd y byddai gweithio y twnel rnag-dybiedig bron yn anmhosibl, yn herwydd fod natur y tir weui troi alian yn siomedig, ac yr oedd yr hyn oeddynt yn awr yn ei osgoi y rnwyaf peryglus y daethai efe ar ei draws erioed. Y bwriad cyntaf oedd rhedeg y llinell diwy dwnel, ond ar ol dechreu caed mae creigiau wedi syrthio i lawr oedd yno, a pher weithidyn ol y cynllun posibl buasai jynbyrfiad lleiaf beri galanastra mawr. Dvwpdodd Mr Lloyd-Georg-e ei fod I wedi trafod y cwestiwn gyda'r Arglwydd-Raglaw. Cytunai yr olaf a 1 golygiad y Trust. Gyda golwg ar y gwaith o dori twnel gwetai yr Arglwydd Raglaw yr anhawsder bron yn anorch- fygol, ac felly yr oedd y newid yn un anocheladwy. Ei unig anbawsder ef (Mr Lloyd George) oedd yr ymrwymiad Seneddo! a wnaed ar y cychwyn, sef fod i'r llinell ddilyn llwybr a nodwyd. Ond gan y cytunai y partion, credal fod pethau yn fwy syml. Credir mai'r canlyniad o hyn fydd dechreu ail-weithio, ac y caiff canoedd o ddynion oeddynt wedi eu hattal eu gwaith yn ol.

Buddugoliaethau y tfadolig. Yn ychwanegol at yr enwau ymddangosodd yn ein rhifyn diweddaf, gwelsom i'r rhai canlynol eniil gwobraumewn gwahanoi Eisteddfodau. Yn Talybont, Mr T. Herbert Hughes, Llanrwst, oedd y buddugol am yr Englyn i'r Trydan. Yn Pwllheli enilliodd Miss Jones, Gwernhowel. Yspvtty Ivan ddwy wobr am adrodd, ac yn gydfuddugol ar yr unawd Contralto enilliodd Mr A. J. Hwifford, Ffestiniog yn yr un eisteddfod ar chwareu cornet. lYn Elste-ddfod Portmadog l cafodd Miss Evans, Bradford House, Pen- machno, ddvv wobr am gyfansoddi Traethodau Mr T. Osborne Roberts, Llan- duduo. (gynt Yspytty Ivan), allan o ddeu- gain o ymgeiswyr a gyfansoddodd y dqn oreu ar y geiriau Galaru'r wyL &c." Mr J. D. Jones, (loan Dwvryd), Rhiwbryfdir am ddatganu gyda'r Tanau Mr Robert Hughes am ddatganu !< Cwm Llewelyn Miss S. A. Morris ar yr unawd Contralto, Enchantness." Mr D. R. Jones, (gynt o'r Swyddfa hon) ar yr unawd Baritone Tad yr Amddifad," efe hefyd oedd arweinydd y Cor buddugol ar y Brif Gystadleuaeth Gorawl Clodforaf di. 0 Arglwydd," (J. Chas McLean, F.R.C.O.), ac yn oreu ar ddatganu yr unawd sy"n arwain i'r Rhan-gan odidog hon. Liongyfarchwn hwy oil yn galonog.

Y Cynghorydd Twytlodrus o Bangor, Dydd Mawrth diweddaf, dygwyd A. C. Downs, y Cynghorydd ar Cyfrifydd o Bangor o flaen y fainc ynadol. Dygwyd amryw gyhuddiadau o dwyH yn ei erbyn, y rhan fwyaf ynglyn a newid ffigyrau a'r cheqes, a ffngio enwau y derbynwvr ar eu cefn. Ynglyn a chwmni Ty Dirwestol Bangor fr nwn yr oedd et yn ysgrifenydd, arwyddwyd gan y cyfarwyddwyr cheque ilr I Mri. Richard Williams & Co., am y swm o 4p 6s lie, ac wedi ei chael i'w law y mae Downs yn ei newid i 44p 6s llc. Wedi i'r cheque gael eu dodi i lawr yn !!yfr y banc, a gedwid gan y cwmni, y mae Downs yn newid y ffigiwr yn hwnw drachefn i 14p 6c 11c. Vr un modd gyda cheque arall am 2p., ei nhewid i 20p. Un arall i un John Owen o lip 6s He i 21p 6s lie, ac un arall drachefn o 5p 3s Ic i 15p 3s lc. Pethau o r farh ddaeth i'r golwg. yngiyn ag amryw eraill ag yr oedd y ewmnil yn ymwneyd a hwy, y ceid fod Downs yn newid y cheques, ac inai twyllodrus hollol oedd y cyfryw. Ar ol i'r Ilys wrando ar luaws mawr o gyhuddiadau dymunodd Downs gael gwneyd adroddiad am y modd yr oedd wedi syrthio i'r brofedigaeth anonest y cafodd ei hun ynddi. Cydnabyddodd fod ei ddull o gadw cyfrifon y Ty Dirwestol yn hollol afreolaidd. Saith nilynedd yn ol I coiiodd Hop drwy rhyw todd neu gilydd o i swyddfa, a gorfu iddo wneyd y golled i fyny, I drwy fyned at arian fenthycwyr er mwyn ceisio dod aiian o'i drafferth. Ond yn lie hyny bu iddynt ei erlyn yn ddi-drugaredd. Fra yn adrodd fei hyn torodd i lawr, ac yna dywedodd ei fod wedi bwriadu cyflawni hunanladdiad cyn y Nadolig, ond i'r adgof fod ei blentyn bach yn y nefoedd roddi atalfa arno. Ar ol cael ei gymeryd i'r ddalfa yr oedd yn llawer hapusich ei feddwl. Yn ddilynol traddodwyd ef i sefyll ei brawf yn i M, awdlys nesaf Caernarfon.

EISTEDDFOD GADEIRIOL MEIRION. Cynhaliwyd yr wyl uchod dydd Calan, yn Nolgellau, Yr oedd yr hin yn hynod o auafaldd. ond daeth llawer o bobl i'r dref. Cloric. id y cerddorioo a'r gerddoriaeth eloni gan Dr, Roland Rogers, Bangor, a'r tarddoniaeth gan Elphm ac Eifionydd, a'r fraethodau, etc., gan y Parch. J, E. Hirch- Davies, B.A., Parch. R. Ernest Jones, Parch David Jones, a'r Mri. Robert Jones, B.A., a John Parry. Dechreuwyd cyfarfod y boreu trwy i Mr" Owen Roberts, Dolgellau, ganu Phyfel- gyrch Capten Morgan." Llywyddid gan y Proffeswr U. Brymer Jones, ac arvveinid gan I Llew Meinon. liniliiwyd y ^wobrau fel y catilyn: --Di t-i gan,,i But the Lord is mindful of his own," Dd. Owen, Brynmair, Tuwyn. Carved bread platter, Miss Hurnphieys, Glynllifon, Llanuwchlyn, a Mfss Martha Jones-Parry, DolsjeUau, Adrodd, Cedwch I allan o ddyied," Miss M. M. Griffith, Rhiw, ¡ Blaenau Ffestiniog, 2, Mr J. Vaughan Jones Machynlleth. Gwneyd gwisg, Miss Jennie Jones Dolgellau. Englyn, I- Bai," Eifion Wyn. Traethawd, Dolgellau," Robert Jones, Dolgellau. Cystadleuaeth i bedair soprano, Pedair o DdolgelUu. Bedd- argraph. Eifion Wyn. Cystadleuaeeh y seindyrf pres, Seindorf Corns. Cyfeithu o'r Ffrancaeg i'r Cymraeg, Miss Dilys Williams, Crlccieth. Ni ddaeth ond un cor yn miaen i ganu 11 Anwylaf Fun," sef Cor Machynlleth, a dyfarnwyd y wobr iddynt. Yn yr ail gystadleuaeth gorawl, rhanwyd y wobr rhwng Cor Dolgellau a Chor Machynlleth. Llywydd cyfarfod y prydnawn oedd Mr. R. Hughes, Heygog. Dyfarnwyd y gwobrwyon fel y cantyn :—Unawd cornet neu trombone. Mr Robert Jones, Dolgellau. Tuchangerdd Y Benthyciwr," Bryfdir, Ffestiniog, Unawd Soprano, Miss Sallie Lewis, Blaenau Ffestiniog. Pryddest y gadair, "Telyn Cymru," Parch. E. Hermas Evans, Cwm- bwrla. Unawd ar y crwth. Miss Bessie Evans, Aelybryn, Dolgellau. Cystadieuaeth y corau trieibion, Cor Machynlleth. Unawd tenor, Mr. John Watkin Hughes, Rhos. Unawd Bass, Mr. Wm. T. Jones, Blaenau Ffestiniog. Darlun, Study of Still Life," Miss Claudia Huehes, Dolgellau. Cyfieithu Wrth gofio'i Ruddfau'n yr Ardd." Eifion Wyn. Yr oedd tri cor yn cystadlu yn y brif gystadleuaetn gorawl, sef Aberystwyth, Caernarfon, a Blaenau Ffestiniog (o dan arweiniad Mr J. G. Thomas, G. & L.T.S.C.) a dyfarnwyd y wobr i Gor Ffestiniog. Yn yr hwyr cynhaliwyd cyngherdd mawreddog, o dan lywyddiaeth Mr Osmond Willioms, A.S. Cymerwyd rhan gan Miss S. M. Lewis, R.A.M., Miss Gertrude J. Parry, R.A.M., Mr. Maldwyn Humphreys, A.R.A.M., Mr. W. J. Jaeson, Hereford, yn gael eu cynorthwyo gan Gor yr Idris, a cherddorfa lawn, yr oil o dan arweiniad Mr. 0. O. Roberts. A PILOT TO HEALTH. A beverage that imparts mental and bodily vigour, and is comparatively easy of digestion, may be described as a pilot to health," Such a beverage is Cadbury's cocoa. It is "staying and bracing," and as it stands by you longer than any other beverage—it is a good. emergency meal." Cadbury's cocoa contains in a remarkable degree those natural elements of sustenance which give the system endurance and hardihood, and impart good health and bodily vigour. Cocoa is strongest when pure. Cadbury's is the Standard of highest purity," vide the Lanoet. Cadbury's cocoa is therefore strongest. It makes the most dainty and digestible beverage, and is the nicest cocoa."

jjr Good /oris ? ?c <C?//?r?n7Pr?)? I ,=, œR" Cheapest P..t,.

 -8 wr d d-G wa rch ei d wa i d Penrhyndeudraeth. Cyfarfu yr uehod dydd Mawrth diweddaf, pryd yr oedd yn bresenol y Mri Owen Jones (cafieirydd) Wm. Jones (is-gadcirydd); R. Roberts, J. Thomas, W. Williams, o Ffestin- iog G. Parry Jones, Penrhyn L Foster Edwards, Harlech 0. Evans, Lianfr.theo; John Roberts, Talsarnau; fedward Llywelyu, Dolbenmaen 0. Lewis, Prenteg John Williams, Tremadog; J. Pritchard, Bedd- gelert Cadbea Morgan Jones, Port»*doj Robert Pugh, Trawslynydi Mrs, Casson, Thomas Roberts, clerc D. Jones, Clerc Oynorthwyol D. J. Jones, Moistr y Ty Mri. R. Parry, W. Thomas, a J. Bennett Jones (Swyddogion Eiusenol). ARIANOL -Talwyd mewn allan-gynorth- f wyon yn ystod v pythefnos di •veddaf fel y I canlyn Dosbarth Tremadoo, 81p2a6c'; Dos- barth Ffestiniog, 109p 4s Ile; Dosha/th Deu- drøth, 86p 12s 2c. Cyfariswrii, 27Cp 1. 7c, ar gyfer 279p 12s 2c yr un adeg y 11, iso.id, Vn eisiau ar gyfor y pythefnos nesaf • —LW> tk Trematloc, 72p Dosbarth Ffestiniog, 95p; Dosba.,th Deudraeth, 74p. Cyfamwai, 24lp. Oweddill yu yr Ariandy, 849p 58 5c. I Adroddiad y Meistr. I Rhagfyr 21, daeth Jane Williams a'i phlen- tyn i'r Ty o Undeb Dolgellay dan gyfarwyddyd y Bwrdd. Rhagfyr 22, daeth Edward JonM, 61 oed, o T?tsarnau i'r Ty o dan gyiarwyddyJ Mr J. S. I Jones. Rhagfyr 27, daeth John Crossley, arwydryn i'r Ty o dan gyf.rwyddyd Dr J. R. JtDM, I Penrhyn. Rh?gfyr 29, bu farw Richard Williams (?ynt Khyd-ddu), a chladdwyd ef yn mvirwenfc v I Perahvn. Rhagfyr 29, anfonwyd George dark i gmchar *ro 14 diwrnod 'am wIhoj e?flav*m ei waith yn y Ty. Rhagfyr 30, daeth Ma-y Hughes (34 oed), a'i phlentyn o Llanfair i'r Ty o can gyfacwjddyu Mr, J. B. Jones. Diolchai y Meistr ar ran tlodion y Ty i'r 'l Gwarcheidwaid am y wledd Nadolig." Dartu f iddynt basio pleidlais i'r perwyl uchcd. I Anrhegioo i'r Tv. I Anfonodd y rhai canlynol anrhegion i tlodion y ty:-Ur. Thomas Roberta, Maentwrog; Messrs D. Jones & SOD, Penrhyn Messrs T. W. Jones & Son, Penrhyn; Mr. John Gas Jones, Portmadoc Mrs Williams, Cael Ednyfed a Mrs Casson, Portmadoc. Y Ty. Yn y Ty 81 ar gyfer 78 yr un adeg y llynedd. Galwodd 33 o grwydriaid yn ystod y pytbefnos Yn ystod y tri mis diweddaf, galwodd 390 o grwydriaid ar gyfer 641 yr un tymor y llynedd —yn dangos ileihad o 251. Achos o'r Blaenau. I iPasiwyd i roddi elusen o 12s yr wythnos i Ideulu yn y Blaenau. Sywai Mr John Thomas I fod yr ac?os yn un gwir deihvug. I I Gwrthod. Hvsbyswyd fod teulu ueillduol yu y BJaenau wedi gwrthed cymeryd utt o fechgyn y Ty am y swm o hiner coron yr wythnolO, Sylwai Mrs Casson. en bod yn barod i'w gymeryd am 3s 60. ond cynygiai Mr Wm, Williams fod y Bwrdd yn sefyll at y penderfyniad i gynyg 2s 6c, a chefnogodd Mr G. Parry Jones, ac felly pasiwyd. t | Mrs. Cssson a'r Cohebwyr. I I I Gwnaeth Mr Casson sylw at ddull aofodd- haol rhai o'r gohebwyr o ohebu gweithrediadau y Bwrdd. Sylwai nad oedd yn deg i'r tlodion weled yn y newyddiaduron bob peth oedd yn cael ei drafod am danynt yn y Bwrdd. Mewn I rhai amgylchiadau raaddai, yr oedd cymydog- ion yn gwawdio y sawl yr oedd ei achos dan sylw. Gofynai felly ar i'r gohebwyr f-pd yn fwy gofalns. Gwnaeth y Cadeirydd sylwadau Fr un pwrpas. Dywedodd fod gweithresbadau y Bwrdd yn hollol gyfrinachol, ac mae goddef- iad ydoedd presenoldeb y gohebwyr yn y Bwrdd. f Swyddog Meddygol Cynorthw Vol. i xsgrifenax Dr Pierce Jones ya cynyg Dr Rd, Griffith fel Swyddog Meddygol Cy north wyoi iddo. Pasiwya i'w dderbyn. Llcngyfarchiad. Llongyfarchai y Cadeirydd yr aelodau ar eu aeiyllfa arianol boddhaol. Capt. Morris a'i Gais. I Cofus i'r nchod wneyd cais am ad-daliad y swm o 5p 16s vr oedd wedi ei wario ar fachge.? yr hwn oedd wedi bod yn ei w&Sanaetb. Rhoddwyd y mater yn y cyfarfod diweddaf i yetyriaeth pwyllgor bychan, ac yn eu dyfarniad yr oeddynt yn toinile y dylai y wm gael ei daiu yn llawn. Pasiwyd yn y cyfarfed ilawn o'r aelodau i dalu i Capt. Morris y awm gofynoL

Ehion e Penmachno. Wele ni eto ar drothwy blwyddyn Lewydd ddaillenydd ruwyn, mae tuedd yn mhawb edrych i ddyfodol a diwedd blwyddyn er ceisio dyehmygu mai bendith a melldith fydd ein rhan ni o honi. Ond er gofyn cwestynau, ni cbeir ateb i'r un o honynt, yn hyn fel pobpeth arall, amser yw yr ell honiwr goreu. Mae'n debyg y bjdd 1906 yn flwyddyn geni, priodi, a ehladdu. Rhyw swn galar ac oehain ddaw dros eTvyn y ion o wla. adfydus liwssia Cri am waith oddiwrtb ddosbarth di-waith, gyda Hef yr amddifad diamddiffyn am dosturi'r bedd, y weddw unig wedi ei gadael i alaru wrth Lidiart y fynwent am ei phiiod. ac i drefau cwlwm ar limn amgylchiadau ar ei haelwyd heb dan, a'i ckwpwrdd heb fwyd. Rhyw edrych i gyfeiriad Senedd newydd mse'r lluaws, heb gofio fod cynddaredd dye, Tad yr amddifad, bfmdithiwT Masnach, ac I awenau yr oil yn ei law, ac yn barod i srodi rhyw Foses yn arweinydd, yn Exodns llwjddiant i wlad yr Addewid. Oni ddywed- odd Efe Dy fara a'th ddwr fydd s cr i ti," ac iaith pob un o hocom fel yr un gynt. Ni I' phallodd dim o'r oU bethau da addawodd Efe byd oni ddelo y ewbwl i beD. Beth bvnag ifydd ein rhan o'r Swyddyn, y paratowad gmeu i fod yn oddefgar mewn profedigaeth, ydyw cono yr oil ffordd Krweimodd Duw ni ¡ ar hyd-ddi. Ein tuedd ni yw coiio dyddiau tywyll ac anghofio dyddbu heulog. Cofi^n yn y tywyll fod gwybien las tu 01 i'r cwmwi du ac fod yn ol yn ein hanes Uwer ?, ddydd- iau clir gyda gwybren las wedi bod yn ein I amgylchiadau, ac y daw eto wedi i'r ewmw] giho, Heulwen a gwres, Iechyd a llwyddiant. Wedi ei ddd. I Yn dilyn caru, mae priodas jn gyfreithlon I ac o'r diwedd aeth yr hen gyfaill hoff Mr W J) ^'v'illiatns, Preswylfa i rwyd swynion v I hiaa deg Miss Lily Williams, Bryu Llewelyn nad oes datod ami ond g'"n angeu. Cymer- odd y ssremout le v iSadwrn diweddaf yn ughapel SAletn (M.C.), tlWY weinydiiad* y d,.d--(i Apcstol Heddwcb Parchn. T. J. James, (N.) a E. Davies, (W.). Dymunwn iddynt ooli llwyddiant yn dyuahorol ac yn jsbrydol, a bendith nef fyddo ar eu heulwyd. Perbyn. iasant anrhegion llttcsog a gwerthfawr. I Clywsoin. I Fori y brawd caiedig William Roberts, Fuches goch un o ddychweledigion y Di,,7ygiad wedi cwrdd » dHllwalU i'w law yu Chwarcl ia?v 3?u C?, ivar(,l Khiw F.?chao. Ond ei fod yn gwella, Hefy! ni fu calon mwy tyuer yn 6uro yn myavV neu wrioed. A cbafodd Gras wrth ei gal, 1 ddysolmeth d.1a, a sylfaen i'w gwaith. Wedi ysgrifeau yr uchod fod yr hen Genetal siouc Mr. Hugh Davies, Willte Horse, yn I gwella ychydig. Un o'i Thai mwyat difyr ydyw fef mewn ewmni. wybodaeth gylirediBoi ei rfdawn pared a 'fr«eth, gall I draethu ei len ar bob testyn o'r b:on, a hyny er addysg a difyrweh. i bav»b. 'Dynjiinwa iddynt adferiad bualJ. I Fod arddeliad ar y sylw hwn o oiido y Preffwyd gonest Mr. Robert Joues, Peu-y- Ffridd, Y Groes yw y He mwyaf diogel. Gall Satan ddringo i bobman ond y Groes." Corph o ddawiiiyddiaeth yw s'lywadau fel hyn. A phrawf nyn mae pell oddiwrth y Groes yw llawer o honom, neu buasai gwell graen ar ein crefyid. Pod Mr Evan Roberts, y Diwygiwr yn dod i'r gymdogaeth yn fuan, bydd yn anhawdd iddo gael carerefu ynghalon pop un o honom gan fod "pocet" rhai o honom ynddi. Ond gobeithio y daw, ac y eeir Ilea o'i ymweliad. I'r cyfaill darllengas Mr. O. T. Davies, (Owain Machr >) gipio gwobr ac anrhydedd, am yr Hanesyn goreu, yn Eisteddfed y Genedl alian o 50. Nid 003 genym wrth gyflwyno 1 ongyfarcbiad gwresog iddo, ond dymuno bob rhwyddineb i gyftawni gorehestion cyffelyb eto Mae Swper blasus gafodd pobl dda yr Eglwys Sefydledig gan y Parch. Ben. Jones, B.A., ncs Waner diweddaf. I amryw o fechgvn yr ardal ymweled ag Eisteddfod Colwyn Bay, Calan. Aethant yao yn ol beb niweidio corph na chymeriad. We] done hogia,—ALUN MABON.

v -¡r- Trawsfynydd. Dymuna Mr Robert Roberts, a'i deulu Chapel Street o'r lie lichod wneyd yn gy- hoeddos iu diolchgarweh cynesaf am arddang- osiad ardderchog o gydynideimlad ag ef vn ei gystudd. Bu y aymudiad wnaed yn ddi- weddar ar ei ran yn llwyddiant mawr, a caed cymorth sylweddol i'r tenia drwyddo yn eu "dydd blijt." Teitnla yn ddyiechis iawn i tfydèJondeb llu o gydnabod a chydweithwyr ya cnwareli Flertiuiog. Cyfranodd y cyfryw yn anrhydeddns iawn tuag at y mudiad, ac fel arfer gwnaeth y He hwn hefyd ei ran yn deilwng. Cadwodd y cy!ch ei cc enw da/ pan fo brawd nen chwaer mewn trailed, Ac i'r rhai fu yn llafurio drosto yn mhob madd dymuna ddiolch yn gynes iawn. Bydd y cyfrauiadau ddaetbant i lair yn ysgafnhau llawer ar faich cystudd blin. Y mae yn di- oddef er ys blwydiyn o fewn yehydig ddydd- iau, a pbarha yn lieag iawn, ond hyderwn er hyny y d-kw adferiad iddo yn y man. Derbyc- er y g*ir hwn o ddiolch yn galonog Dtoa y teulu, J. D. RICHARDS, Rhag. 28, 1905. Ebenezer.

Penrhyndeudraeth, [GAN Y LLWTNOG]. Y mae dechreu blwyddyn newydd wedi gwawrio ar drigolion y partb yrna fel ar bawb. Wrth edrych yn ol ar byd yr hen flwyddyn y mae dipyn o gyfnswidjadaa wedi cymeryd lie-Itaver o wynebau airiol wedi ei symud ymaitb na chawn olwg arno yr ochr ytaa mwy. Etc ychydig o gyfuowidiadau sydd wedi cymeryd lie yn yr ardal ei hun. Y mae yma an addokiy uewydd spon sef capei newydd y Wesleyaid, ac y mae yn addura i'r ardal, ac i'r enwacL Yehydig iawn o adeiladu tai sydd wedi bod ar hyd y flwyddyn a hyny mae yn debyg oherwydd marweidd-dta masnach, Y mae un prth wedi hod yn t'ywiog iawn ar hyd y tiwyddyn—y Oyoghor Plwyr. i mae llawer dyfais wedi ei thrafod yoo, degau o hwyllgoraa wedi tü nhodi a rhai c honynt wetii cvfarfod 80\1 gHydrl i feddwl am. with. Gallic dwsyd am yr Hall ar ddiwwid y flwyddyn megis yr osdd yn y dechreuad, a'r na peth am Garthffosiaeth Minffordd. ond deallw u fod symudiad yn ygwer- syil at y flwyddyn ddyfodol, Souir hefyd art wneyd rhngor o hwyiiiadod i'r yrawelwyr ddaw i'r ardal ar hirddydd hat. Da iawn fyddai hyn, ac hwyrach wedyn y cawn ni drigolion y lie dipvn o fwynhad yn nghysgod yr "aliens." Flwyddyn TU ol dipyn ya ffiat oedd hi gyda chrefydd yn yr ardal, ond erbyn hyn y mae hyn wodi ei symud ymaith a phob eglwys &r ei goreu, y mae llawer o fiwnorwyr y diwygiad wedi ym- weled a ni yn ystod y flwyddyn, a llawer o les wedi ei wneyd ga«ddynt. Hyderwn y bydd yr oil o'r eglwysi yn myned rhagddynt y flwyddyn bresenol. Y mae cyfncwidiadau mawf arall yn yr ardal, j y mwyaf m&&'u ctobyg. Y mae hen athraw yr "egol ddyddiol ac y bu caooedd o honom o dan ei ddysgeidiaeth wedi rhoddi ei swydd i fyny, er mwyu mwyiihau dipyn ar hrydnawnddydd einioes Hyderwn y caiff bob mwyniant, thawelwch a llwyddiant i fwyahru e; hun am lawer blwyddyn Y mae ei olynydd—Mr Llewelyn Williams yn yn gyflredlnol erbyn hyn. Hyderwn y bydd llwyddiant ar ei ymdrech. ion yntan hefyd i godi ein hysgol ddyddiol i dir uwch nag y bu ynddo erioed o"rblapn, ac y mae yn sicr o wiieyd hefyd ond cael rhwyddineb a chydweithredied y rhieni. Yn Nheml Deudraeth nos Wcner cafwyd cyfarfod i adolygu y flwyddyn. Siaradwyd gan amryw a chaed cyfarfod rhagorol. Deallwn fod Phonographs" yn rlod yn bethavi cyffredin iawn y dyddiau hyn—yn wir mor uiter- us ydynt fel nad oes lIe iddynt yn y tai ac fel y bu rhaid i rai en cym&nyd i'r heol i roddi tune. Pwy oedd T bocbgyn ieuaiagc rheiny oedd wedi penderfynu myned i dy nt illduol i wneyd cyfiatk ond pan giywsaut y phonagraph addychrynasant yu aruthr gan lamu dtos gloddiar, ffosydd a gwyrchoedd fei 11am bydyddiol am ou hoedl. gan foddwl fod y tylwth teog wedi dod i'r ardal uo. waith eto. Hyderwn nad a."th defnyddiau y cyflrtth vn ofer. Er y clywsom tod dau nen dri o- d •• ti i-.jx wedi ou casi hyd y ilawr, AS IT HAS LBNYDPOI, y IrRON-Nos Wener Y, .yj, ;.i o Knagfwr darllenwyd beirniadaeth Mr ■ .K.S, Zardls, ac y peniltion i'r Nadolig, ac pedwar ddaeth i ymge'.sio am y Gitdair dyfarwyd Mr D. Davies, Paclan yn oreu. Wedi hwyl y cadeirio darllenwyd papur ar Dr Bari;ado gau y Bardd Oadeiriol. Cafwyd hanes manwi am y Dr o'i gychwyn hyd udiwedd ei yrfahunan- aberthol, gwnaed sylwadau gan amryw o'r ae;od- au; s'f oil yu edmygu ffydd gref y gwr da ya-a yn ei iJdxi.v, yr hyn h'i gwnaeth yn gymeriåd gwerth ei efelycho. Diolchwyd am Y papur. Oanodd y chwaer ieuanc M. E. Morris, ya hynod swynol. Disgwyliwll weled ychwsneg o'r dos- batth ieuaitigc yn rlioddi help gyda gwaith y Gymdeithas. Terfyawvd drwy gaaa mnyu,- X.Y.Z.