Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
TAITH PR AIFFT.
TAITH PR AIFFT. GAN MR. J. R. ARTHUR. I DRAGOMEN. MAE trafod arweinwyr yn fusnes trafferthus iawn, yn fwy felly yn Cairo nac un man. Gyda yr arwemwyr a'r aragomen yn Cairo, y mae yn ofynol i'r teithiwr gadw ei bres yn ei ben, ac nid yn ei galon, oblegyd mae eu cadw mewn llogellau yn anmhosibl. Canfyddwch cyn pen ychydig ddyddiau yno, fod gan y rhan fwyaf o'r arweinwyr ei favour- ite spots i'ch harwain iddo, fel y gallant eich rhwydo mewn lie ag y bydd safe conduct' oddiyno yn item frawychol. I'r ymwelydd anghyfarwydd y mae yn anmhosibl iddo allu gwahaniaethu yn Cairo rhwng guide gonest a'r tout diegwyddor a'r dragoman twyllodrus, oblegid mae y naill fel y llall yn meddu ar certificate dan law y British Consul, ac yn llwythog a llythyrau cymeradwyaethol. Siaradent ychydig Saesneg, a chynygiant eu gwasanaeth i'r teithiwr fel cyfieithwyr, ac i'w gynorthwyo i fyned drwy y ddinas. Er mai pla dychrynllyd ydynt, cyfloga bawb fydd ar ymweliad a'r Aifft. dragoman; ac un o'i brif ddyledswyddau ydyw amddiffyn y teithiwr rhag pedleriaid, a merched, a phlant, a hen bobl yn llefain am gardod (backsheesh). Dull y dragoman o amddiftyn ei feistr rbag y plaau hyn ydyw arfogi ei hun a phastwn, a chenllif o ymadroddion enllibus. Arswyda y pedleriaid a'r begeriaid rhag myned yn ddigon agos i gael bias y pastwn-mae y dragoman yn specialist yn y gelfvddyd o'i handlo, ond nid yw ei ym- adroddion gwawdlyd yn gwneyd dim mwy o argraff ar y dosbarthiadau hyn nac ydyw dwr ar gefn hwyaid. Os digwydd i'r dragoman ar ryw achlysur orfod absenoli ei hun am ychydig o funydau, gwelir un o'r pedleriaid yn gwir- foddoli i ymgymeryd a'r cyfrifoldeb pro tem o warcheidio y teitbiwr ac yna pan ddychwel y dragoman, hawlia gardod (backsheesh) gydag awdurdod am gadw begeriaid ereill draw PEDLERIAID. DosBARTH eithafol wrthwyn- ebus ac un o flinderau y dwyr- ain ydyw y pedleriaid. Crea y dosbarth hwn chwerwedd a cnynroad yn nheimladau y teithiwr mwyaf gwastad oher- wydd yn benaf eu taerineb a'u hystyfnigrwydd. Mae yr heolydd yn llawn o bedleriaid o bob oed a chenedl, mantelli gleision a chapiau coch, ac yn bla a blinder lie bynag yr eir. Unwaith y cyrhaeddir pyrth porthladd Alex- andria, dilynir y teithiwr gan y creaduriaid beiddgar hyn. Cynygiant iddo yn" ddiball postcards, lluniau, matches, delwau, a criau esgidiau, braidd bob nwydd y gellir meddwl am dano. Gwthiant gelfi i logellau y teithiwr er ei waethaf nes peri i'w gynddaredd ffinio ar wallgofrwydd. Ni cheir gan y dos- barth hwn, mewn' unrhyw iaith ddynol bron, er iddi gael ei ereiddio ar cabledd mwyaf, gymeryd y gair No yn nacaol. Cymeryd atebiad nacaol? Na choeliai fawr! Mewn un math o oslef na cyweirnod. Ac osna fydd rhai o'r teithwyr ddigon cartrefol, parod, ac ystwyth i bwysleisio ei nacad a bonclust, fe fyddant at eu trugaredd. Dvma y geiriau glywir yn barhaus yn rhwygo awyr llychlyd cynteddau, pyrth, a beddrodau Cairo pan fydd y masnachwyr ynfyd hyn yn hofran o gwmpas y teithiwr :—No! no, thank you No. I tell you! No, no! Be off! Getaway! Imshi! I don't want it! I tell you I don't want it! No, nor that, nor anything, clear off! I don't want a scarabaeus! No, nor a foot of a mummy, nor a sundried Nile Brick. No no, I tell you! No, confound you! No! No!! No ac felly yn mlaen yn barhaus, hyd nes y ceir ymwared a hwy drwy fyned i mewn, feallai, i deml neu feddrod. Wedi myned i mewn, a chrwydro fel ci ar ol y guide am aceri lawer, a gwrands ar y dragoman yn rhoi amlinelliad o hanes y lie a'i araeth yn debyg i pawnshop—" peth yn hen a pheth yn newydd, peth yn wir a pheth yn gelwydd," nes bydd y teithiwr, wrth ddod allan, wedi ei lwyr ddrysu. Ac yn y porth wrth ddod allan, canfydda haid frash o Hamids a Hassans yn paratoi eu nwyddau i wneuthur ymosodiad adnewyddol drachefn arno. "Mister medd- ai y cyntaf, 50 postcards for ten pence! Scarabee," medda r Hall, forpiaster Very good, Rameses." medda'r Hall. Mummy antecker, Mister Flowers, feathers, beads, say 'ow much! Shut up. You no want Rameses No Arright! Dyna feiddgarwch gwerthwyr hynafiaethau ffugiol yn cynwys, arian, tlysaii, modrwyau, delwau; a dyna y fath ystyfnigrwydd geir yn mhlith pedleriaid sydd yn beidio fel gwenyn o gwmpas pob lie sydd o ddyddordeb i'r ymwelwr ar Aifft. Pan fyddai y dosbarthiadau hyn yn heidio ac yn cau o'n hamgylch ac yn aflonyddu yn ormodol, yna byddai un o'r teithwyr yn sefyll yn dra sydyn, pesychu yn galed a thynu gwyneb mor ddifrifol a phe bai yn ddiwedd amser. Wedi cymeryd safle felly adroddai yn fan ac yn fuan rigwm tebyg i hyn :— 60, 11, 2, 17,-l, 40, 9, 4, 12, 5. 15, 1, 80, 2ft, 19, 0, 3, 2, 4, 8, 13. Wedi gwrando ar ymadroddion tebyg i hyn yn caelei pwysleisio yn effeithiol mewn oslef ddi- eithr, ceid gweled y begeriaid yn fynych yn llygadrythu ar eu gilydd ac yn troi ymaith gan ddweyd, Oh Allah, hen dramoriaid tlawd ydynt." BACKSHEESH. 0 gwmpas cynteddau, pyrth, I grisiau, a heolydd sydd yn arwain at demlau, beddrod- au, a gwrthrycbau hynahaethol, ymosodir yn ddiarbed gan ddosbarth arall o wybed dynol- un o felldithion gwledydd y dwyrain. sef heidiau o gardotwyr a gwrthrychau dirmygus o bob math. Gelwir y cymeriadau atgas, yr ysgerbydau erchyll a brwnt yma, gan deithwyr yn Backsheesh. Cynwysa y Backsheesh gor- achod heb drwynau, merched heb glustiau, dynion heb goesau, plant heb freichiau, crwyd- riaid o bedlemodd, lladron ac ysbeilwyr, bydd- ariaid a begeriaid, aphob un a'i wyneb diwenau yn areithio yn hyawdl ar ei fythol flinderau. Yn eu plith gwelir y mawr a'r bach, y cryf a'r gwan, y cyflym a'r araf, meibion a merched, rheibus, gwancus, ac ysglyfgar hyf, haerllug, a ffyrnig, yn barod i ymladd battle royal a'u gilydd ond taflu tair ceiniog i'w plith; a'u budreddi yn gyfryw fel y byddai yn ofynol i'r arch-golynwr Mosquito fod yn alluog i drafod rhaw cyn y gallasai eu pigo. Fel yna, mae gweithredoedd y Backsheesh yn eithafol wrth- wynebus, ac yn suro pleserau y teithiwr, ac o ganlyniad edrychir ar y dosbarth yma yn y dwyrain fel hen balasdai adfeiliedig yn cael eu preswylio gan ysbrydion aflan ac ellyllon mileinig, ac eir heibio iddynt megys mewn dychryn ac arswyd. [ PRES. Os na fydd y teithiwr i wledydd I tramor yn hanu neu yn perthyn i ddosbarth y cyfoethogion, mater tra l phwysig iddo ydyw deall ac ymgydnabyddu a coins y wlad yr ymdeithia ynddi. Y darn arian pwysicaf yn yr Aifft ydyw y piastre." Mae pump piastre yn swm cydwerth a swllt neu yn fwy cywir 97! piastre yn swm cyfartal i'r sofren Brydeinig, Rbenir piastre yn symiau llai a gelwir y darn agosaf i'r ileiaf yn two parar' neu hatling y wraig weddw" am y rheswm fe dybir mai dau ddarn o'r un gwerth a para roddodd y wraig weddw hono gynt yn Nhrysorfa y Deml. Wrth weled afon' hael- frydedd yn llifo i'r drysorfa, syrthiodd golygoii Ceidwad y byd ar y wraig hono yn taflu ei chalon gyda'r hatlingau ac iddo ddweyd: Ond hon o'i heisiau a fvvriodd yr hyn oll a feddai, sef ei holl fywyd, "—ac fel yna mewn undeb a chrefydd gall gwragedd ddyfod yn anfarwol gyda dwy hatling Fel rheol gwelir fod swm gwerth y dernyn wedi ei gerfio arno yn mhob gwlad, felly hefyd yn yr Aifft, oddi- gerth hyn o wahaniaeth, fod swm gwerth y dernyn yno wedi ei argraffu mewn tlythyrau arabaidd. A dyna bembleth ceisio eu cofio! Ymdrecha y teithiwr ei hadnabod wrth ei maintioli yn hytrach na mynu deall yr argraff sydd arnynt gan mor ddyrus ydynt. Er hyny, os na ymdrecha y teithiwf a llogell ysgafn ddeall yn drwyadl werth arian y wiad yr ym- deithia ynddi, buan y daw yn newyn arno oherwydd ceir dynion yn Cairo fel mewn dinasoedd eraill sydd yn gwylio eu cyfle i gamarwain yr anwybodus4 ac i dwyllo y rhai hyny sydd yn crwydro ac heb ddysgu elfenau cyntaf yr art o deithio, ac yn y cysylltiad hwn, "ysgol ddrud ydyw profiad." Mae aur yn brin iawn yn yr Aifft, methwyd er ymweled ag oddeutu dau ddwsin o gyfnewidwyr arian yn Alexandria a Cairo ddod o hyd i sofren na haner sofren (aelwir yno yn Masri aNusseh) i'w rhoddi yn mhlith y casgliad o gyngreiriau cywrain a ddygwyd oddiyno. Hawddach oedd smuglo clamp o Fummy o'r Aifft na phrynu sofren ond teimlwn yno mai prin y cawsai gwrthrych tolciog, rhiglog, a lledraidd felly y croesawiad a haeddai o fewn Museum Blaenau Ffestiniog. Tybiwn pe y deuwn a Mummy drwy y North Western Tunnel y gallasai beri teimladau cythryblus yn mynwesau rhai o'n Cynghorwyr Dinesig, hwyrach ymweliadau mynych yr hunllef a'r Alltwen a'n llyfrgellydd caredig. (I'w barhau).
I CYNGOR DINESIG LLANRWST.
CYNGOR DINESIG LLANRWST. Cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd y Cyngor nos Wener, pryd yr oedd yn bresenol, Mri. William Hughes (Cadeirydd); Dr, J. W. Owen (Is-gadeirydd) J. Rhydwen Jones; JD. J. Williams; T. Rogers Jones; William Davies; H. J. W. Watling; W. J. Wil- liams Griffith Jones W. Cynwyd Williams; R. R. Owen (Clerc) George Wynne (Arol- ygydd); Thomas Hughes (Clerc Cynorth- wyol) ac E. M. Jones (Tretbgasglydd). Llongyfarch. Y Cadeirydd a ddymuna ddatgan ar ran y Cyngor eu llawenydd o weled y Parch. W. Cynwyd Williams yn bresenol gyda hwy ar ol ei gystudd diweddaf. Yr oeddynt yn ei groesawu yn y modd cynesaf, ac yn falch o'i gael eto yn eu plith i'w cynorthwyo gyda'u gwaith.— Cydnabyddo Mr. Williams yn ddiolchgar. Yr Etholiad. Darllenodd y Clerc ganlyniad yr Etholiad am y pedair sedd aeth yn wag ar y Cyngor. Yr oedd un aelod,-Mr William Griffith Jones, wedi ymneillduo, a'r tri aelod arall wedi gofyn am etholiad, a dau Ymgeisydd newydd wedi dod allan gyda hwy. Safai y ffigyrau fel y canlyn :—Albert Hughes, 299: W. J. Williams (hen aelod), 246; Arthur Parry, 236; Edward Mills (hen aelod), 226; John Rhydwen Jones (hen aelod), 196. Yr oeddynt felly yn colli un aelod pur ffyddlon yn Mr Rhydwen Jones, ac yn cael d'¥1 aelod newydd yn Mri Hughes a Parry. Planiau. I Pasiwyd cynllun y cyfnewidiadau fwriedir wneyd ar y Star Vaults er troi y lie yn fasnachdy dillad i Mri. Bradley. Y Ffvrdd. Yr oedd Cwmni Gwaith Dolgarog yn cynyg £ 30 at y traul eithriadol achosid ganddynt ar y ffyrdd yn y Dosbarth.-Pasiwyd i dderbyn y cynyg. Cyflwynwyd llythyr Mr. Carter i'r Pwyllgor, Carthffos. Yr oedd Cwmni y Keilxtordd wedi galw sylw at y Garthffos groesai uwchben eu Llinell yn ymyl Scotland Street, a chynygient wneyd y gwaith gofynol arni am bunt.—Y Clerc a ddywedodd iddo chwilio y llyfrau yn fanwl, a phobpeth oedd yn y Swyddfa yn nglyn a'r carthdosydd, ond methodd a ehanfod-unrhyw gytundeb rhwng y Cyngor a'r Cwmni ar y mater. Yr oedd Llythyr Peirianydd y Cwmni yn cyfeirio at lythyr yn Chwefror 1875, yn yr hwn yr oedd yr Awdurdod Iechydol ar y pryd yn ymgymeryd a thalu y'costau am y peth.— Mr. T. Rogers Jones a ddaliai mai gwell fyddai i'r Cyngor ei hun wneyd y gwaith na'i adael i'r Cwmni a byddant felly yn osgoi trafferth bellach yn nglyn a'r mater.—Yr Arolygydd a ddaliai mai gadael i'r Cwmni wneyd y gwaith fyddai oreu, gan y gwyddai eu dynion amser y trens, &c., a bod ganddynt bob cyfleusderau wrth law at y gwaith.—Mr. Watling a gynyg- iodd, a Mr. W. J. Williams a gefnogodd, eu bod yn gofyn i'r Cwmni wneyd y gwaith am y swm a enwent.—Mr. Cynwyd Williams a gynygiodd welliant, eu bod yn gofyn am gael gweled y papurau oedd yn meddiant y Cwmni ar mater cyn iddynt symud yn mlaen yn mhellach gydag ef. Cefnogodd Mr. William Davies.—Pasiwyd y cynygiad gwreiddiol. ,f7 Cofrestru Ty. Evan Jones, 23, Scotland Street, a wnaeth gais am gael Cofrestru ei dy fel Llety Cyffredin Ar gynygiad Dr. Owen a chefnogiad Mr. W. J. Williams pasiwyd i'r cais gael ei ganiatau pan geir tystysgrif fod y ty mewn cyflwr iechydol, nriodol. Y Trethi. # Hysbyswyd tod £229 16s 5c o'r dreth wedi eu casglu yn ystod y mis £ ll 16s 7c o dreth y dwfr a £ 4 6s 2c o dollau a rhenti y Farchnad- fa: cyfanswn o J245 19s 2c. Casglwyd yn ystod y flwyddyn o'r Dreth Gyffredinol £ 1329 7s 4c; f91 6s 2c o'r dreth ddwfr; a £59 8s 7c o'r tollau a rhenti: cyfanswm o xC1480 2s lc. Yr oedd allan heb eu casglu o drethi y gellid eu cael y swm o £ 10 16s 7c; symiau nas gellid eu casglu,—y dreth gyffredinol £73 Is Dc; o'r dreth ddwfr £ 8 10s lc cyfanswm o £ 81 lis Ie. I Rhybudd. I Pasiwyd i wasanaethu Mr. Owen Hughes, Melinycoed, a rhybudd oherwydd ei fod yn I atal tramwyfa y Farchnadfa gyda sachau. I Iechydol. I Dr. Owen a wnaeth sylwadau ar Adroddiad blynyddol Dr. Frazer ar y Dosbarth. Yr oedd yr Adroddiad yn un ffafriol iawn ar sefyllfa iechydol y dref, a dangosai fod gofal mawr yn cael ei gymeryd am y gwaith gan yr Arolygydd diwyd a medrus. Cwyn. < I Mr. John Davies, Wern, Station Road, a anfonodd gwyn yn nghylch adeilad newydd Mr. William Hughes, Monumental Works, am ei fod yn tori ar y llinell adeiladu.—Ar gynyg- iad Mr. Cynwyd Williams, a chefnogiad Mr. D. J. Williams, cyflwynwyd y mater i'r pwyllgor. Arianol. I Mr. J. Rhydwen Jones a gyflwynodd adrodd- iad y Pwyllgor Arianol. Argymellld talu biliau i'r swm o £ 114 19s 3c, yn gadael gweddill yn I llaw y Trysorydd o £ 742 2s 10c. I Y Llyfrgell. I Mr T. R. Jones a adroddodd i werth £ 7 12s I 9c o hen lyfrau gael eu gwerthu yn ystod y flwyddyn, ac anrhegwyd y Llyfrgell a 300 o lyfrau newyddion. Argymellai i nifer o hen lyfrau gael eu gwerthu eto, a phasiwyd hyny. t I rrir,Flyrdd. Mr T. Rogers Jones a hysbysodd fod y Cyngor Sirol yn cydsynio a chynyg y Cyngor I i ofalu am y Prif-ffyrdd am flwyddyn, yn ol C125 y filltir. t Cyfarfod Blynyddol a Diolch. Pasiwyd i gynal cyfarfod blynyddol y Cyngor Ebrill 24. Gwnaed sylwadau cymer- adwyol iawn ar wasanaeth Mr. J. Rhydwen Jones ar y Cyngor yn ystod y blynyddoedd y bu yn aelod o hono. Ychwanegwyd geiriau car- edig i'r un cyfeiriad gan Mr. Watling, a chyd- nabyddodd Mr. Jones y deimladau da ddang- osid tuag ato. Ymdrechodd bob amser wneyd ei oreu ar ran y tretljdalwyr tra y bu yn eu cynrychioli ar y Cyngor. Ar gynygiad Mr. Cynwyd Williams, a chefn- ogiad Dr. Owen, pasiwyd pleidlas o ddiolch cynes i'r Cadeirydd am ei wasanaeth yn y gadair yn ystod y flwyddyn.-Pasiwyd pleid- lais gyffelyb i'r Is-Gadeirydd. Siaradwyd yn uchel am wasanaeth a ffydd- londeb Swyddogion y Cyngor yn ystod y flwyddyn. Ni fuasent yn y safle ddymunol yr oeddynt ynddi oni bai am danynt hwy, a'r dyddordeb a gymerent yn eu gwaith. Mynegwyd geiriau caredig iawn am wasan- aeth y wasg yn ystod y flwyddyn, a sylwyd ar degwch yr adroddiadau a gyhoeddwyd am weithrediadau y Cyngor. PysgQta. I Daeth Mri J. E. Humphreys, Mc'Farlane, Wright, a Bickers fel Dirprwyaeth o flaen y Cyngor gyda'r amcan o gael cefnogaeth i sefyd- lu Cymdeitbas Enweiriol yn y dosbarth. Cyflwynwyd y mater i bwyllgor cynwysedig o'r Cadeirydd, Is-gadeirydd, Mri D. J. Williams, H. J. W. Wattling, a T. Rogers Jones i fyned yn fanwl trwy y cynllun gyda'r Ddirpwyaeth, ac adrodd i'r cyfarfod nesaf.
/VV??/?\???/?V\/\/\???\??????s/??\/???.I…
/VV??/?\???/?V\???\??????s/??\/???. I CRICCIETH. I Y DIWEDDAR MR. WM. JONES, CAER- DYNI,-Dydd Sadwrn, claddwyd gweddillion y gwr hybarch Wm. Jones, Caerdyni, yr hwn a fu farw yn 86 mlwydd oed. Gwasanaethwyd ar yr achlysur gan Mr. W. Williams, Man- chester Honse, a'r Parch. W. Williams, Capel Mawr. Yr oedd yn ymadawedig yn aelod ffyddlon yn nghapel Seion. Ycbydig amser yn ol claddodd ei fab Mr. W. Caer Jones, Cyf- reithiwr, yr hyn fu ynarcholl ddofu iddo. Mab iddo ef yw Mr. John Jones, Clerc Trefol Porth- madog, yr hwn gyda'i chwaer Miss Jones, a adewir i alaru ar ol tad gofalus a theilwng iawn.
■wwwwwvwwwvwvwwvw I Y Prifathraw…
■wwwwwvwwwvwvwwvw Y Prifathraw Ellis Edwards, D.D. Rhoddodd Prifysgol Edinburgh anrhydedd i wr teilwng iawn pan roddodd y radd o Ddoctor mewn Duwinyddiaeth i'r Prifathraw Ellis Edwards, Bala. Y mae y gwr parthedig yn un o wyr goreu ein gwlad a'i wasanaeth mewn llawer cyfeiriad wedi bod yn anmhris- iadwy. Bu yn efrydu yn Mhrifysgol Edin- burgh, a graddiodd yno yn 1871.
Y Weinyddiaeth Newydd. ' (
Y Weinyddiaeth Newydd. ( Fel hyn y saif y Weinyddiaeth yn bresenol ar ol ei had-drefniad gan Mr. Asquith, y Prif Weinidog, yn nghyda'r cyflog perthynol i'r swyddi Prif Weinidog ac Arglwydd Cyntaf y'Trysor- lys. Mr. H. H. Asquith, £ 5,000. Arglwydd Lywydd y Cyngor, Arglwydd Tweedmoutb, £ 2,000. Arglwydd y Sel Gyfrin, Arglwydd Ripon, Didal. Arglwydd Gangellydd, Arglwydd Loreburn, £ 10,000. Cangellydd y Trysorlys, Mr. D. Lloyd George, £ 5,000. Ysgrifenydd y Trefedigaethau, larll Crewe, £ 5,000. Arglwydd cyntaf y Morlys, Mr. R. Mc'Kenna, £ 4,500. Lywydd Bwrdd Masnach, Mr. Winston Churchill, £ 2,000. Llywydd Bwrdd Addysg, Mr. W. Runciman, £ 2,000. Ysgrifenydd Tramor, Syr Edward GHy, £ 5,000. Ysgrifenydd Cartrefol, Mr. H. Gladstone, £ 5.000, Ysgrifenydd Rhyfel, Mr. Haldane, £ 5,000. Ysgrifenydd India (yn Nhy'r Arglwyddi), Mr. John Morley, £ 5,000. Bwrdd Llywodraeth Leol, Mr. John Burns, f 2,000. Bwrdd Amaethyddiaeth, Iarll Carrington, £ 2,000.. Duciaeth Lancaster, Syr Henry Fowler (Is- Iarlaeth), £ 2,000. Ysgrifenydd yr Iwerddon, Mr. Birrell, £ 4,425. Ysgrifenydd yr Alban, Mr. Sinclair, £ 2,000. Postfeistr Cyffredinol, Mr. Buxton, £ 2,000. Dirprwywr Gwaith, Mr. Harcourt, £ 2,000. Arglwydd Raglaw yr Iwerddon, Arglwydd Aberdeen, £ 20,000. Arglwydd Gangellydd yr Iwerddon, Syr S. Walter, £ 8,000. Twrne Cyffredinol yr Iwerddon, Mr. Cherry, £ 5,000. Twrne Cyffredinol, Syr W. J. Robson, £ 7,000. Cyfreithiwr cyffredinol, Syr S. T. Evans, £ 6,000 a fees. Cyfreithiwr Cyffredinol yr Iwerddon, M. Redmond Barry, £ 2,000. Arglwydd Ddadlenydd yr Alban, Mr. Shaw, £ 5,000. Cyfreithiwr Cyffredinol yr Alban, Mr Ure, £ 2,000. Prif Whip, Mr. Whiteley, £ 2,000. Ysgrifenydd i'r Trysorlys, Mr. Runciman, ;62.000. Arglwyddi y Trysorlys, Mr. Pease, Mr. J. Herbert Lewis, a Cadben Norton, £1,000 yr un. Arglwydd y Trysorlys, Mr. Whiteley, Di-dal. Arglwydd Cyffredin y Morlys, Mr. Lambert, ;61.000. Is-Ysgrifenydd Tramor, Arglwydd Fitz- maurice, £ 1,500. Is-Ysgrifenydd Cartrefol, Mr. Samuel, £ 1.500. Is-Ysgrifenydd Masnach, Mr. Kearley ,61.200. Is-Ysgrifenvdd Addysg, Mr. Lough, £ 1,200. Is-Ysgrifenydd Bwrdd Llywodraeth Leol, Mr. C. T. B. Masterman, £ 1,200. Ysgrifenydd Seneddol Swyddfa'r Trefedig- aethau, Col. Seely, £ 1,500. Ysgrifenydd Seneddol Swyddfa Rhyfel, Arglwydd Lucas, 4_1,500. Ysgrifenydd Arianol Swyddfa Rhyfel, Mr. F. D. Acland, £ 1,500. Ysgrifenydd Seneddol Swyddfa India, Mr. T. R. Buchanan, £ 1,500. Ysgrifenydd Arianol y Trysorlys, C. E. Hobhouse, £ 2,000. Is-Ysgrifenydd y Morlys, Mr. T. J. Mac- namara, £ 2,000.
VVMAAMA/WWvVWWWWWVWI Mr. Tom…
VVMAAMA/WWvVWWWWWVW Mr. Tom Price, y prif-weinido&1 Rhyw feddwl yn sydyn ddarfu mi, Mr. Gol- ygydd.mai nid anyddorol i'ch darllenwyr fyddai gair am yr uchod, Prif Weinidog De Awstralia. Mae'n Gymro pybyr, ac yn parhau i deimlo gwaed y Celt yn cynesu ei fynwes. Ebai Mr. Price, All Australia knows where I hail from. I am proud of my country—Wales." Nid llawer dreuliodd Mr. Price rhwng bryniau ei wlad, ond ei hawelon hi yfodd gyntaf. Yma y cafodd hyd iddo ei hun, y deallodd ei fod yn bod, yn bod ar wahan i bawb a phobpeth. Yma y cychwynodd ei yrfa, ac mae'n parhau i edrych yn ol gyda dyddordeb i orsaf y cychwyn,— Brymbo. Yn Brymbo felly y ganwyd ef yn 1852. Yr hynaf o saith o blant. Saer maen ydoedd Mr John Price, ei dad. Symudodd y teulu, pan oedd Tom ond ieuangc i Lerpwl. Pan ydoedd ond naw oed, trodd allan i weithio yr un alwedigaeth a'i dad. Cyfyng fu manteis- ion ei addysg, ac mae ei lwyddiant yn brawf ychwanegol o allu hunan ddiwyllilnt. Yr wythnos hon gwelaf fod Mr. Lloyd George yn pfiodoli ei lwyddiant, yn benaf, i'r addysg elfenol dderbyniodd yp Ysgol Sabbothol ei enwad. Mae Tom Price hefyd yn gwneyd yr un peth, mewn cyfeiriad at Ysgol Sabbothol Wesleyaid CyigEeig Boundary St., Lerpwl, bu yn ffyddlon i'r Ysgol hyd nes bod yn arolygwr, yn ben i'r ysgol. Mae hyn yn awgrymiadol iawn. Nis gwn a welodd rhyw brophwyd ddy- fodol y gwr ieuaingc yn ngoleu hyn. Pan tua 30ain oed, symudodd i Awstralia, yn nghwmni ei briod, merch Mr. Lloyd, un o Circuit Stew- art y Gylchdaith. Wedi cyrhaedd Awstralia, yr oedd ganddo i chwilio am waith, a dyddorol meddwl iddo weithio ei grefft fel saer maen ar y ty senedd y mae yn awr yn ben arno. Cyn gadael Lerpwi, cymerai ddyddordeb a rhan amlwg. yn Nghymdeithas ddiwylliadol ei eg- lwys. Y Gymdeithas Ryddfrydol, &c. Ymafl- odd yn yr un gwaith ar ei sefydliad yn Adelaida. Ymrodd i geisio efleitho gwelliantau yn myd y gweithwyr, credaf mai ganddo ef y bu mwyaf i'w wneyd yn nglyn a sefydlu plaidllafur yn y rhanbartb, yn 1893. Ceir ef yn ymgeisydd llafur am sedd seneddol, ac efe oedd yr uwchaf yn etholiad Sturt. Yn '99, gwnaed ef yn Ar- weinydd y blaid yn y senedd. Yn 1905, pan etholwyd y blaid ryddfrydol a phlaid llafur i fwyafrif. etholwyd Mr Tom Price, yn brif- weinidog. Cafodd er hyny yrfa lwyddianus, Wedi 25ain mlynedd, cyrhaeddodd lanfa Lerpwl drachefn, yn cludo gydag ef anrhydedd penaf De Awstralia, ei neges yn benaf yw cyn- rychioli ei ranbarth, yn y Tranco-Brittish Ex- hibition sydd i'w chynal yn Llundain yn gynaf yn Mai. Erbyn hyn mae'n wr prysur. Cwrdd- odd a Mr Lloyd George gyntaf ar lwyfan Queens Hall. Ymddengys i'r gwron o Gricieth adael argraph ffafriol arno. Well done, y ddau Gymro, yr ydych yn codi eich gwlad i'ch canlyn.—Digwyddiad dyddorol fydd cael y Prif-weinidog i gyfarfod Talaethol Llangollen yn Mai. Mae y Parch R. Jones Williams er's tro wedi sicrhau addewid. Bydd yn yr wyl o'r dechreu, Mai 9 hyd y 14, a chymer ran yn yn y cyfarfod cyhoeddus yn y Town Hall nos Fercher.-D.D.J.
Cymanfa Ganu y Methodistiaid…
Cymanfa Ganu y Methodistiaid Calfinaidd. Dydd Sadwrn diweddaf, oedd diwrnod Uchel-wyl Gerddorol Cymanfa Ysgolion Dos- barth Blaenau Ffestiniog. Yr arweinydd cerddorol ydoedd Mr. D. Jenkins, Mus. Bac., Aberystwyth, gan yr hwn y cafwyd sylwadau gwerthfawr ac addysgiadol yn ystod y cyfar- fodydd. Yr oedd llwyddiant y Gymanfa eleiii i raddau helaeth iawn i'w briodoli i lafur ac ymdrech Arweinydd y Rehearsals, sef Mr. John LI. Edwards, Gelli Isaf. Cyfeiliwyd yn fedrus gan Mr. John H. Evans. Bethesda. Hefyd gellir dweyd am y cantorion eu bod hwy oil yn eu hwyliau goreu, gan mor rhagorol y canent. CYFARFOD Y PRYDNAWN.—A gynhaliwyd yn Bowydd. Dechreuwyd gan Mr. John T. Williams, Llanfrothen. Llywydd y cyfarfod hwn ydoedd y Parch. R. Silyn Roberts, M.A., Tanygrisiau, gan yr hwn y cafwyd anerchiad hynod o bwrpasol ar Ganiadaeth yn lleisiol ac offerynol. Dywedai ei fod wedi teithio y byd gymaint ag unthyw ddyn cyffredin, ond rhag- orai y Cymry ar bob gwlad yn eu canu cynull- eidfaol. Clywodd gynulleidfaoedd wedi ym- gynull at eu gilydd yn y De, a chanasant Haleluwia Chorus, nes gwneyd iddo deimlo y buasai yn anhawdd i neb ei ganu yn well; ond clywodd yr un dernyn yn cael ei ganu yn fwy effeithiol fyth yn y Palas Grisial. Buasai yn dda ganddo weled cantorion Ffestiniog yn ymroi ati i ddysgu cyfanweithiau clastirol er mantais iddynt eu hunain, ac i'r ardal yn gyffredinol, a chael arweinydd teilwng. Hoffai weled yr offerynau llinynol yn cael eu lie yn ol, gan y gallent roddi seiniau allan nad allai y Piano a'r Harmonium mo'i cyffwrdd. Yn ystod y cyfarfod canwyd y tonau canlynol Innocence, St. Ann, Winchester, Dolwyddelen, St. Saviour, Gwilym, Vesper Hymn, Panty- celyn, Salm-don, Y Wlad Well." Diwedd- wyd y cyfarfod gan y llywydd. CYFARFOD YR HWYR.-A gynhaliwyd yn nghapel y Tabernacl. Dechreuwyd gan y Parch. Edward Joseph, Garn, Llywyddwyd y cyfarfod gan Mr. R. Williams, Broneirian, a chafwyd ganddo yntau anerchiad rhagoroH ar gychwyniad Caniadaeth y Cyssegr fel ftrwyth diwygiad '59. Bu adeg pan nad oedd genym Lyfr Tonau Cynulleidfaol, ond gweith- iodd y Parch. John Roberts (Ieuan Gwyllt), i godi Cerddoriaeth ar ei thraed yn Nghymru, ac y mae genym fel cenedl le mawr i barchu ei goffadwriaeth am ei lafurus waith. Hefyd Mr. Eleazer Robert3, Hoylake, trwy ddarparu y gyfundrefn Tonic Solffa. Cafwyd anerchiad hefyd gan y Parch. Howell Harries Hughes, B.A., B.D., Caernarfon. Yr oedd yn llawenydd ganddo gael ei hunan wedi ei arwain i fyny i'r Gymanfa Gerddorol unwaith yn rhagor, a chlywed canu mor ragorol—pawb yn ymdafla mewn moliant llawn i'r Arglwydd, yr hwn sydd yn deilwng o'n goreu mewn addoliad ar gan. Nid oedd ef cyn hyned ar llywydd, eto cofiai Caniadaeth y Cyssegr yn isel iawn yn ei gartref o'i gydmaru ar oes bresenol. Ni fyddai gan yr arweinydd bitchfork, eto ni welodd ef yn methu erioed-byth yn myned i fyny i'r ceiling, nac i lawr i'r cellar, ond yn sicr o'r cyweirnod er holl anfanteision yr oes. Gap- wyd y tonau canlynol :-Carmel, Innocence, Eli, Trefdraeth, Cysur, Bryn Cynlais. Yr Haner Canfed, Salm-don, Y Wlad Well," a'r Cyfanwaith, "Clyw fy Ngweddi." Datganwyd yr Unawdau gan Miss Gwen Griffith, Gelli Uchaf, a Mrs. Mair Williams, Tanygrisiau. Diweddwyd gan y Parch. Howeil H. Hughes. Nos Lun, cynhaliwyd Cyfarfod Athrawon Cyffredinol yn Nghapel y Garregddu, pryd yr anerchwyd y cyfarfod gan y Parchn. D. Hoskins, M.A., Bethesda; a John Owen, M.A., Bowydd. Hefyd darllenwyd adroddiad yr Arholwyr.
TRAWSFYNYDD.
TRAWSFYNYDD. PRIODAS.-Dydd Mercher, Ebrill Sfed. yn nghapel Moriah, unwyd mewn priodas, Miss Jones, Llwyncrwn, a Mr. William Jones, Bryn- ysguboriau. Gwasanaethwyd gan y Parch. D. Hughes yn mhresenoldeb y cofrestrydd, Mr. Richard Jones. Ar ol y seremoni aeth y par ieuainc i Lerpwl i dreulio eu mis mel. Bydd y Llyfr Arwriaeth John Anthony nea Ramant Bywyd Cymro i'w gael yn y Traws y Sadwrn nesaf. Myned pawb ei gael gan mor ddifyr ydyw i'w ddarllen.
LLANFROTHEN.
LLANFROTHEN. CYFARFOD PLWYFOL.—Nos Sadwrn di- weddaf, cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus plwyf- ol, dan lywyddiaeth gampus M. Kellow, Ysw., F.G.S., pryd yr eglurwyd Deddfau Man ddal- iadau yn glir a phwyllog gan J. Jones Morris, Ysw., c.s Portmadoc. Teimlwn yn ddyledus iddo am ei waith yn dod atom. Gwna ein Cyngbor Plwyf waith rhagorol ac edmygwn y ffaith ei fod mor effro i hawliau y Plwyfolion. —GOH.