Y Rhedegydd

TAITH I'R AIFFT. GAN MR. J. R. ARTHUR. I CAIRO: Y BANORAMA GYNTAF. Os myn y teithiwr, yn ystod y dyddiau cyntaf wedi cyrhaedd Cairo, dreulio oriau difyr ac adeiladol, a chasglu cynhauaf o wybodaeth fuddiol, gellir gwneyd hyny drwy eistedd yn ei gadair siglo yn nghynteddau neu ar balconies y Gwestai a llogi dragoman deallus i wylio, ac i egluro yn hamddenol llanw y lluaws cymysg a elai heibio yuo o foreu hyd yr hwyr. Nis gall y teithiwr symud na throi ei olygon i unrhyw gyfeiriad heb weled panorama o wrthrychau sydd yn gyforicg o hynodion. Teimla fod lliwiau yno yn anaturiol o ddysglaer, defodau 1 ac arferion yn ddyeithr a rhyfedd, a gwynebau a gwisgoedd yr hil ddynol mor wahanol, nes peri iddo dybio ar y dechreu fod y gwrthrychau cyflym-symudol sydd megys yn ymwthio ar ei olygon, fel yn perthyn i wlad hud a lledrith. Gorchwyl anhawdd yn bresenol yw gwneyd detholiad a'r nodiadau a wnawd fel hyn yn Cairo. Gwelwyd cynifer o wrthrychau hynod, a chymaint i'w ddweyd am danynt, fel yr ydym mewn penbleth beth sydd oreu ei ddewis a'i ddesgrifio pe yn ein gallu i wneyd hyny. j Mabwysiadwn felly y pethau a ymddanghosai) i ni y gwrthrychau pwysicaf y panorama a ddadlenid o Baen ein golygon. Dyma Arab I Se;ks patriarcbaidd a thywysogaidd ay gefa nifer o asynod porthianus a diamynedd. Dynion tal, cyfartal, lluniedd gwynebau clasurol yr asynod a'r marchogion wedi eu gwisgo yn Lardil ryfeddol, a diliwhd aur iwch yr haul uchod yn peri iddynt fod yn I wrthrychau prydfeUh a phleserus i graffu arnynt. Mid oes amhenaeth bellach yn fy meddwl nad oedd y Skeiks hyn yn bortread byw o Moses yn teithio drwy y wlad hon i ymgynghori a blaenoriaid gwahanol Iwythau Israel, pan yn gweithio allan gynllun yr Exodus. Ategir hyn gan hanesiaeth ddarlun- iadol annileadwy a drosglwyddwyd- i lawr i ni ar feddroddau cesol yr Aifftiaid gynt. Dyma res hardd o gamelod rhwysgfawr dan ofal Arabiaid a Negroaid o ganolbarth Affrica. Cluda y camelod lwythi anferth, a symudant yn bwyHog a mawreddog gan dori eu llwybr am y Bazaar heibio cerbydau, troliau, a'r hil ddynol amrywlijv sydd yn dylifo heibio. Yn ymrwbio yn erbyn gweision livery boneddigion tramorol yn en top-boots a'u top-hats, gwelir crwydriaid digysur, noethlwm, gwar-gam, hen a hagr a .Cingalese maingorff, mewn diliad gwynion, a'u llygaid eryraidd yn ymholi ahwn a'r Hall a gawsent ddweyd ei ffortiwn neu ragfynegu eu tynghed-dyfodol. Yn eistedd ar y palmant dyma swynwyr nadrodd, pen, traed, a choesnoeth, a seirff ffyrfion o riwogaeth y pythons yn eu hamgylchu. Sylwir fod y seirff a'u penau i fyny a'u tafodau hirgul yn ymddangos fel yn barod i fwrw colyn os byddai galw am ymladS gornesi: a'r dyrfa gymysglyd o luddewon, ac Arabiaid, Moors a Maltese, y Swiss a'r Serviaid oedd yn cael boddhad i'w golygon a difyrwch i'w meddyliau, Dyma nifer o trams llychlyd a budr a'u clychau clebarddus a'u conductors difoes. Wrth iddynt fyned heibio gwelwn eu bod yn orlawn o'r hil ddynol, ac ambell i ddyn gwyn, oherwydd llogell ysgafn hwyrach, i'w weled yn mhlith niggers seimlyd, pedleriaid llychlyd, a begeriaid carpiog, fel dysgl arian rhwng crochanau duon Dyma un o'r trams yn arafu a'r gair Dames wedi ei argraffu mewn llythyrenau breision ar draws y cerbyd. Tram i foneddigesau yn unig oedd hwn—a'r funyd y safodd gwelid cystadleuaeth fywiog am fynediad i mewn rhwng nifer o fetched yn cario plant yn fforchcg ar eu hysgwyddau Dacw gatrawd o fihvyr dewrfryd, y Soudanese, dynion talgryf, ysgwyddog, ystwyth, creulon, eu crwyn o Jiw yr ebony, ac yn ymddangos i'r edrychwyr yn ymfawrhau yn eu galwedigaeth, Yn gwibio heibio hefyd dyna gerbyd y Khedive a Modur Arglwydd Cromer heb lesghau gyr- ant ar frys yr holl garnolion ereill i gornelau o flaen y cerbyd cyntaf gwelir gweision duon fe! y gloeyn (Sais) yn rhedeg a'u holl egni i glirio y *,f o t d d a'umartelli claerwyn yn ymledu fql awyrenau yn yr awel. Egiurai yr olygfa hdn yr ymadrcdd Beiblaidd, "Wele yr wyf yn anfon fy nghenad o flaen fy ngwyneb, yr hwn a baratoa y ffordd c'a blaen." Dyna fintai o Americaiajd newydd gyrhaedd Cairo, addolwyr y MightyDoJhr. Dandies perffeithiedig yn ol safon fy ngbyd-deitbwr a'u hunanoldeb fel y sylwodd un arall, yn gryfacli na'u chwaeth, Ymgysgodentrbag y gwres dan helmau pabwyr, esgynent grisisu y Gwesty yn llafurus, a gwelid y dragomen fel haid o wenyn yn pwyso yn daer wrth eu sodlau,' ac yn arfer pob dyfais er cyplysu eu gwasanneth wrthynt. Dyma werthwyr dyfroedd sherbet, licorice, a lemonade, a'u liestri pres yn seinio -ï gri eu galwedigfieth. Wrth edrycb arnynt ceir syniad am rym geiriau Esaiah, "dewch, prynwch win a Slaeth, heb arian ac heb werth." Ond nid oedd gwisg na gwyneb y rhai hyn yn Cairo yn temtio dyn i brynu elfenau disycheduoddigerth pedleriaid gcesynol. mewn International Post- cards a Matches made in Germany." Dacw Nubiaid a'u hwynebau yn desglirio felygloeyn, yn cydnabod Italiaid am grafu yn greulon hen ffidlau gwahanglwyfus ar ymyl yr heol. A dyma, Algeriaid cyírwys mewn dwfn fyfyrdod yn sefyll gerilaw nifer o Arabiaid yn trysgu ar y palmant tan wneyd chwyrniadau ansionarus, Dacw swyddcgion swyddfeydd tramor, yn rhodio yn benuchel, ac yn vmddangcs i ni fel yn yniwybodoi o'u pwysigrwydd a'u cyfrifoi- deb. '1 Eu gwisgoedd mor berffaith ag y gallasai athrylith teilwriaid byd y gorliewin eu gwneyd Frock-coat, gwasgod wen, liet silk, &c. Safant am ychydig ar y groesffordd er csgoi bon'eddig- esau Aifftaidd yn marchogaeth Astride ar fulod graenus, ei traed mewn velvet slippers, a'u hwynebau wedi eu gorchuddio a mws!in. dim ond dnu lygaid yn y golwg i wylio y dyrneidiau blodau persawrus oedd ar war bob un o'r mulod. Dyma olygfa hynod eto, Dervish ysgafndroed, gwyllt yr olwg, noeth o'i goryn i'w sawdl oddi- gerth gwregys o galico yn nghylch ei Iwynau. Dilyna gerbyd yn cynwys swyddogion Prydein- ig gan fwrw ei draed dros ei ben. Chwifia bastwrn yn beryglus bob tro y codai a'i ddull yn fwy o her nag o erfyniad am gardod. Dyma hefyd nifer o Negroaid croenddu, trwyn fflat, ffroenau llydain, danedd fel yr Ivori, gwefusau tewion, dynion byr, dyddorol, gewynog cyfar- chant eu gilydd wrth fyned heibio, a dygant dair stripe lydan ar eu gwynebau, creithiau ofergoeliaeth fel y cawn sylwi eto. Dyma gyn- ulliad o Fellaheen, gwerin & hen frodorion yr Aifft, meibion y tir yn brasgamu heibio mewn gynau glas carpiog a chlytiog; a phob un a chap (Feze) coch a tassel yn hongian o'u coryn. Hefyd nifer o weicidogion Coptaidd yn bugeilio bagad o weddwon gwywedig; gwyr y gynau duon. hetiau hirgul a byr gantal, gruddiau gwael llymion liwydd-ddu, llygaid bychan ym- ofyngar. Dacw Brydeinwyr mewn dillad Khaki yn cael digrifwch wrth geisio bargeinio a hawkers am necklaces a bracelets wedi eu gweithio yn gelfydd o gregin y Soudan. Dacw Bedoniniaid mewn flowing robes o liwiau cynhes a chain a rhwymyn y pen (glas, coch, gwyn neu felyn) wedi ei dorchi yn bryd- ferth a chelfydd, ac yn dynodi y llwyth y perth- ynent iddo. Yr oedd agwedd hardd, corffolaeth dal, a gwisgoedd dysglaer addurnedig y bobl hyn yn destyn hir efrydiaeth a difyr i'r golwg hefyd oedd gweled masnachwyr cyfoethog. CyfreithVyr mor syehed ag act senedd, milwyr yn tincian eu medals, begeriaid amleiriog, hedd geidwad tordyn, dragomen neu oraclau henaf- iaethau, cyfnewidwyi" arian wedi ymdrwsio yn ofalus, yn cydgyfarfod, yn ymdöni drwy eu i gilydd, a phob un yn gwisgo diwyg eu i alwedigaeth neu y genedl y jpeffchyna iddi. Wedi myned ar gfwydr a chael salle fanteisiol i wylio gogoniant haul machludol, clywyd llais ireiddiol cyhoeddwyr yr awr weddi yn mlith y Mahometaniaid (Muzzins) oddiar rodfeydd pinaclau y Temlau (Minarets) un Duw sydd a Mahomet yw ei broffwyd, dewch i weddi." a gwelir yr adeg hono holl ddeiliaid crefydd y Koran gyda ffyddlondeb diledryw yn ymgrymu, lie bynmg y ddigwyddant fod, i weddio ar Dduw ffynfaonell pob daioni a thrugaredd, oblegid Allah is Great." (I'w barhau).

I- PENMACHNO. CYMDEITHAS LENYDDOL BETHANIA, (W). Cynhaliodd yr uchod ei chyfarfod arferol nos Sadwrn diweddaf dan lywyddiaeth Mr. David W. Roberts, Bron Llan, ac er fod y tywydd yn anffafxiol daeth lluaws yn nghyd. I ddechreu darllenwyd Papur gan Mr. D. Pryce Davies, Post Oxiice, ar Ganiadaeth y Cysegr yr hwn yn ei bapur godidog a roddodd sylw arbenig i brif amcan caniadaeth y cysegr,itiefyd rhoddodd sylw dyledus i'r Llyfr Tonau sydd genym fel cyfundeb. Siaradwyd yn mhellach gan y Ily- wydd, Grififth Evans, J.Jones, R. R. Thomaas, Robert Morris, a Thomas Richards, aphasiwyd diolchiadau cynes i Mr. Davies am ei bapur godidog, ac am y sylw y mae yn ei roddi er gweHa CaniadaetlÙy Cysegr. Hefyd cafwyd gwledd o gerddoriaeth drwy y Gramaphone dan feistrolaeth Mr. W. Machno Jones, Bryn Eithin, Diolchwyd yn gynes iddo dros y gym- deithas gan y Llywydd. Treuliwyd noson dclifvr.-YSG,

I- ? -A -R LE0H MARWOLAETH.—Y mae yn ofidus genym or- fod cofnodi marwolaeth bron bob wythnos ers tro bellach. Dydd Iau diweddaf bu farw Mrs. Ann Jones, gwraig Mr. James Jones,Gorphwys- fa. Amgylchiad pruddaidd iawn yw gweled priod ieuanc yn cael ei chymeryd ymaith mor sydyn, yn enwedig felly pan y gadawai deulu o rai bach ar ei hoi. Cydymdeimla yr ardal yn gyffreainol a James Jones yn ei brofedigaeth lem, a'n gweddi ni yw ar i'r Arglwydd fod yn nawdd iddo ef a'i deulu. Claddwyd dydd Sad- wrn yn mynwent Rehoboth, a gwasanaethwyd ar yr achlysur gan Mr. Robert Humphreys, Bron Rehoboth. I' Nos Wener, yn nghyfarfod pobl ieuainc y Tryfer, dan lywyddiaeth Mr. Johnny Lloyd, cahvyd dadl Pa un ai llyfrau ai cyfeillion yw y mwyaf dvlanwadol." Safodd Mr. John Rob- erts dros y cyfeillion, a Miss Margt. Williams, Bank, dros y llyfrau. Siaradodd Mr. Samuel Williams a Mr. Hugh Jones yn mhellach, a phan awd i bleidlais cafwyd mwyafrif o blaid cyfeillion. Mewn cystadleuaeth farddonol yr oedd Richard Owen a Johnny Roberts yn gyf- artal; cyfieiihu, goreu Samuel Williams; siliebu i'r plant, goreu, Katie Thomas a Maggie Williams: canu unrhyw hen alaw Gymrcig, S. Williams a H. Jones yn gyfartal. Nos Sadwrn, bu yr Athro Lloyd Williams, o Goleg Bangor, yn traddodi darlith ar Hen Aiawon Cymreig, eu hanes a'u nodweddion." Yn absenoldeb .Mr. D. A. Jones, F.L S., oher- wydd afiechyd, cadeiriwyd gan y Parch. Evan Roberts (v/.) Cafwyd cynuiliad da, a mwyn- hawyd y ddarlith yn fawr. Yr oedd llawer o'r sylwadau yn agoriad llygaid i ni oil. Anogai ni yn arbenig i gopio pob hen alaw ddigwyddai gael ei chaau yn ein clyw, fel y byddai ar gael a cbadw. Yr oedd wedi clywed tri o fechgyn Harlech yn canu Comic SongE wrth ddyfod i fyny o'r ors-if, anogai ni i godi ein chwaeth at bethau uwch, a choledd a chanu alawon ein g,v:ad. Nos Sul, yn y Christian Endeavour, o dan lywyddiaeth Miss Jones, Post Office, cafwyd papur amserol iawn ar Y pwysigrwydd o dde- wis cyfeillion," gan Mr. G. Jones Williams, Rock Terrsce. Teimlad pawb oedd yno oedd ei fod yn rhy fyr o lawer. Cafwyd sylwadau pellach A gan amryw. A A A A A A A A A

Y MAE mantolen haner-blynyddol Cwmni RheiIffyrdd y Cambrian wedi dod allan, ac yn dangos fod y derbyniadau yn f,183,986, a'r draul yn ^118,853, fel y mae digon o elw i dalu pedair punt y cant ar gyfranddaliadau A. B. C. D. gan gario drosodd y gweddill o £ 3,657.

Ystormydd Mawrion arFor aThir" Cafwyd un o'r ystormydd mwyaf ddydd Sadwrn, ac yr oedd yn fwy cyffredinol ei chylch na'r un y ceir son am dani er's llawer iawn o flynyddoedd. Hi oedd yr ystorm nesaf mewn gerwinder yn y:Midlands i'r un fu ar Mawrth 24, 1905, ond gwnaeth mwy o alanastra na'r un a fu yno er hyrddwynt 1703, yn Ysgotland yr oedd yn gyfartal i ystorm Rhagfyr 29, 1879, pan gwympodd' Pont Tay. Y grym uwch gofnodwyr i'r gwynt ddydd Sadwrn yn yr Hin Swyddfa oedd 11" yn Wick. Golyga 11 ei fod bron mor gryf ag y gellir ei ddychmygu yn y corwynt trofanol gwaethaf. Yn yr ymrys- onfa cigio pel yn Lincoln cafodd 30 eu hanafu. Bwriwyd y Seindorf Bress i'r cae islaw trwy i'r llwyfan gael ei falurio gan yr hyrddwynt. Lladdwyd melinydd yn Melin Wynt Wisbech trwy i bren ddaliai yr edyn dori. Lladdwyd saer yn Headingleys, ac anafwyd dynes yn yr un lIe trwy i bethau gael eu hyrddio gan y gwynt "a'u taraw. Wrth geisio cau llidiart crossing reilffordd yn Whitehaven lladdwyd un James Morgan trwy gael ei crthrechu gan y gwynt a'i fwrw ar y cledrau fel yr aeth y peir- iant drosto. Fel yr oedd mam yn Cradley, ger Birmingham, yn dodi ei dau blentyn yn eu gwelyau, syrthiodd simdde llaw-vycithfa ar y to, ac anafodd hi yn angeuo!. Y mae newyddion cyffroes iawn eraill am ysgolion ac adeiladau amlwg wedi ei gwneyd yn garnedd, eraill wedi eu niweidio yn drwm. Yr un yw yr hanes ar y mor, a chafodd Bywyd-fad Caergybi ei wneyd yn ddellt ar y graig pan oedd y dwylaw ar fyned i mewn iddo i waredu llong oedd mewn mbydrwydd, '1 r_ ? ? 'I

r\AVvVVVWVV\VWWVWvVWWA Cyngoi- GwScdig Llanrw^i. Cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd y Cyngor ddydd Mawrth, pryd yr oedd yn bresenol y Parchn. H. Rawson Williams (Cadeirydd), Mri John Davies (Is-Gadeirydd), John Roberts, Edward Edwards, John Davies (Gwytherin), William Williams, David, Owen, David Lewis, Rowland Hughes, Robert Williams, Meredith Owen, R. R. Owen (clerc), Maurice Roberts (Arolygydd), a Thomas Hughes (clerc cynorth- wyol) Y Gwyn o Talycafn.-Daeth llythyr oddi- wrth Gwmni y Rheilffordd yn nglyn a'r gwyn wnaed gan Mr David Hughes, Llythyrdy, Tal- ycafn, oherwydd y ffieidd-dod oedd yn codi o garthffos y Gwesty gerllaw.-Yn y llythyr, dy- wedid ar ran y Cwmni fod Mr Burgess (perch- enog y Gwesty) am wneyd y gwaith gofynol yn y lie er mwyn symud achos y gwyn.—Y Clerc a ddywedodd nad oedd dim wedi ei wneyd ar y lie hyd yn hyn, ac am hyny y dylid anfon rhy- budd ffurfiol i'r Cwmni ar y mater.—Wedi cryn siarad pellach, a darllen adroddiad Dr Frazer ar y lIe, pasiwyd i anfon rhybudd i'r Cwmni i gario y ffos i'r afon er cael Ilwyr waredigaeth o'r ffieidd-dod yn y fan hon.-Sylwodd yr Is- Gadeirydd fod y mater yn llusgo er mis Medi. —Pasiwyd i ateb llythyr Mr Aneurin 0. Evans, cyfreithiwr Mr David Hughes, i'w hysbysu fod rhvbudd yn cael ei anfon, Plas Madog.—Cymeradwywyd cynlluniau y cyfnewidiadau fwriedir wneyd ar Bias Madog. Pont G-vytherin.-I-lysbysodd yr Arolygydd iddo dderbyn nifer fawr o gynygion am wneyd y gwaith gofynol ar Bont Gwytherin, a bod y draul yn golygu bod yn agos i ddeugain punt. —Pasiwyd i Bwyllgor ystyried y cynygion ac adrodd i'r Cyngor nesaf. Meddygol.-Yn ol adroddiad Dr. Frazer yr oedd 6 genedigaeth wedi eu cofrestru yn ystod mis lonawr, a 7 marwolaeth. Yr un oedd nifer y ge a'r marw yn lonawr y flwyddyn cynt. Yr Ysgolion. —Yr oedd Ysgol Pentrefoelas wedi ei chau am dair wythnos o Chwefror 13, ac Ysgol Capel Garmon am bythefnos o Chwefror 22. Swyddog Iechydol. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr. Evan R. Davies, Clerc Addysg Sir Gaernarfon, yn nghylch penodi olynydd i Dr. Frazer. a chael swyddog meddygol i'r ysgolion.—Y Cadeirydd aeglurodd fod y Cyd- bwyllgor Iechydol yn eu cyfarfod yn Llan- dudno yn erbyn aflonyddu ar y drefn bresenol, gan y golygai ychwanegiadandidawr yn y gost os gwneid i ifwrdd a'r trefniant.Gofynai y llythyr am i'r Cyngor becodi dau drostynt i drafod y mater yn mhellach, a dewiswyd y Cadeirydd a'r Clerc i fyned i'r Gynhadledd fwriadedig, a dod Kg adroddiad llawn i'r Cyn- gor. Ffordd Ddwfr. Darllenwyd llythyr o Gwrdd Plwyf Eglwys- 1 bach, yr hwn a gynhaliwyd Chwef. 13, yn hys- bysu fod 42 o drethdalwyr yn bresenol i ystyr- ied pwnc FforddI.clwfr y Rhiw. Pasiwyd i ofyn i'r Cyngor Dosbarth nodi cynrychiolwyr i gyfarfod y rhai benodwyd ganddynt hwy i ed- rych i mewn i ansawdd Chwarel Croesonen, gan fod rhai o'r plwyf yn credu y gwnelai cerig o hono y tro at wella y ffordd dan sylw.—Yr Is-gadeirydd a ddywedodd tiad oedd yr hyn a gynwysai y llythyr yn a'tebiad o gwbl i'r mater anfonwyd yno i'w benderfynu, Y pwngc i'r Cwrdd Plwyf oedd, a whelent hwy yr holl gar- io oedd yn angenrheidiol at y gwaith. Fel yr oedd pethau yn awr, gadawai y plwyf y mater- yn hollol Ile'r oedd o'r blaen.—Mr. Rowland Hughes a ddywedodd na bu dim son am gario o gwbl yn y cyfarfod, a chedwid yn ofalus i-hag gwneyd hyny. Mr. Robert Williams a ddywedodd fod meddwl am i'r amaethwyr gar- io cerrig o Plas Iorwg yn fater na f;1iid meddwl am dano. Yr oedd yn hollol allan o'r cwestiwn disgwyl iddynt wneyd y fath beth. Amcan- gvfrifid y gost o gario oddiyno yn £ 60. Yr oedd dynion profiadol yn credu fod cerrig cym- wys yn chwarel Croesonen, a phasiwyd i ofyn i Ddirprwyaeth gael ei phenodi i fyned i ohVg y chwarel. Gellid hwyrach gael y cario oddiyno, ond nid o Plas Iwrwg. Yr oedd amryw yn barod i gyfranu at y draul o gario gan nad oedd ganddynt drol a cheffyl eu hunain.—Mr. Kowland Hughes, Y mae yr Arolygydd wedi condemrio Cerig Croesonen, a'r bobl yn y Cwrdd Plwyf yn dadleu yn wahanol. Pwy sydd yn iawn ?"-Y Cadeirydd (wrth yr Arolygydd), "A welsoch chwi y chwarel hon eich hunan, Mr. Roberts?"—Yr Arolygydd, "Gwelais yr haen sydd yn y Chwarel, ac yr oedd Mr. Roger Hughes yno hefyd un tro gyda mi. Y mae genyf eisiau cerig cymwys i wneyd gwal sych, ac nid gwal trwy fortar, a rhaid cael cerig priodol at hyny, neu gwario yn ofer y byddwn. Fe fuaswn yn hoffi gweled pob dyn, a phob ffarmwr yn rhesymol gyda mater fel hwn fel y maent yn ceisio bod gyda'u materion eu hunain. Gall fod rhai yn meddwl fod genyf fi wrthwynebiad i wneyd y gwaith hwn, ond y maent yn camgymeryd. Yr wyf bob amser fel eich Swyddog yn dra gofalus i arbed pob costau diangenrhaid, a gallaf dystio hyny heb ofn i neb allu dywedyd yn wahanol. Gwyddoch nad yw o bwys yn y byd faint a basiwch i'w wario, gan mai eraill raid dalu yr arian, ac nid y fi; ond os byddaf yn gweled eich bod yn myned i wario canoedd o bunau fel yn yr achos hwn, yr wyf yn teimlo ei bod yn ddyledswydd arbenig arnaf ofalu dros eich buddianau a rhoddi pob hysbysrwydd a allaf i chwi.—Cadeirydd, A wnaed prawf digonol ar chwarel Croesonen ?—Yr Arolygydd, Nid oes digon o gerig yno at y gwaith hwn, serch idd- ynt fod y cerig goreu allan. Y mae ansawdd a swm y cerig yno yn ddiffygiol.—Yr Is-Gadeir- ydd a gynygiodd, a Mr W. Williams a gefnog- odd fod y ddau gynrychiolydd ileol i'w henwi gyda rhai eraill i ffurfio Dirprwyaeth o'r Cyng- or.-Mr R. Williams a wrthynebodd, a chyn- ygiodd yn erbyn hyny. Cefnogwyd gan Mr David Owen.—Mr. R. Hughes, Os nad ydynt yn deilwng i'w hen wi nid ydynt yn deilwng i fod yn aelodau o'r Cyngor hwn ar ran y plwyf, Y mae y tri enwyd yn y Cwrdd Plwyf o un pen i'r plwyf ac yn hollol unochrog yn y mater." —Cododd dau eu dwylaw yn erbyn enwi y ddau aelod lleol (Mri. R. Hughes a R. Wil- liams), a'r gweddill o blaid. Yna enwyd y Cadeirydd, yr Is-gadeirydd, John Roberts, W. Williams, a John Davies (Gwytherin), at y ddau Aelod Ileo! i fod yn Ddirprwyaeth.—Pas- iwyd yn mhellach fod holl achos y Ffordd dan sylw:i w ystyried gan y Ddirprwyaeth.—Yr Is-gadeirydd, "Gadewch weled- Dyma y Cwrdd Plwyf wedi enwi Cadeirydd y Cwrdd Mr. Hngh Williams, Cefncoed a Mr. Robert Jones, Esgor Ebrill. Dynion o un pen i'r plwyf, a dynion o blaid gosod baich ar yr holl blwyf a'r holl ddosbarth er cario eu pwynt eu hunain allan. Fodd bynag, awn yno i weled drosom ein hunain," Penodwyd dau o'r gloch, Mawrth 13 yu adeg i gyfarfod.-Daeth llythyr oddiwrth gyfreithwyr Mr. Neal, Plas Iwrwg. yn hysbysu nes gellid cael cerig o'r chwarel yno o dan swllt y llwyth.

altooo. WALKER'S DIARIES. Neat Pocket Diaries, in Extra Strong Art Canvas, 6d., 8d. and 1/- each. NOTE :—Each Diary contains an Acci- dent Insurance Coupon for £ 1,000. To be had at the RHEDEGYDD OFFICE, BL. FESTINIOG