Y Rhedegydd

I- PENMACHNO. CYMDEITHAS LENYDDOL BETHANIA, (W). Cynhaliodd yr uchod ei chyfarfod arferol nos Sadwrn diweddaf dan lywyddiaeth Mr. David W. Roberts, Bron Llan, ac er fod y tywydd yn anffafxiol daeth lluaws yn nghyd. I ddechreu darllenwyd Papur gan Mr. D. Pryce Davies, Post Oxiice, ar Ganiadaeth y Cysegr yr hwn yn ei bapur godidog a roddodd sylw arbenig i brif amcan caniadaeth y cysegr,itiefyd rhoddodd sylw dyledus i'r Llyfr Tonau sydd genym fel cyfundeb. Siaradwyd yn mhellach gan y Ily- wydd, Grififth Evans, J.Jones, R. R. Thomaas, Robert Morris, a Thomas Richards, aphasiwyd diolchiadau cynes i Mr. Davies am ei bapur godidog, ac am y sylw y mae yn ei roddi er gweHa CaniadaetlÙy Cysegr. Hefyd cafwyd gwledd o gerddoriaeth drwy y Gramaphone dan feistrolaeth Mr. W. Machno Jones, Bryn Eithin, Diolchwyd yn gynes iddo dros y gym- deithas gan y Llywydd. Treuliwyd noson dclifvr.-YSG,

I- ? -A -R LE0H MARWOLAETH.—Y mae yn ofidus genym or- fod cofnodi marwolaeth bron bob wythnos ers tro bellach. Dydd Iau diweddaf bu farw Mrs. Ann Jones, gwraig Mr. James Jones,Gorphwys- fa. Amgylchiad pruddaidd iawn yw gweled priod ieuanc yn cael ei chymeryd ymaith mor sydyn, yn enwedig felly pan y gadawai deulu o rai bach ar ei hoi. Cydymdeimla yr ardal yn gyffreainol a James Jones yn ei brofedigaeth lem, a'n gweddi ni yw ar i'r Arglwydd fod yn nawdd iddo ef a'i deulu. Claddwyd dydd Sad- wrn yn mynwent Rehoboth, a gwasanaethwyd ar yr achlysur gan Mr. Robert Humphreys, Bron Rehoboth. I' Nos Wener, yn nghyfarfod pobl ieuainc y Tryfer, dan lywyddiaeth Mr. Johnny Lloyd, cahvyd dadl Pa un ai llyfrau ai cyfeillion yw y mwyaf dvlanwadol." Safodd Mr. John Rob- erts dros y cyfeillion, a Miss Margt. Williams, Bank, dros y llyfrau. Siaradodd Mr. Samuel Williams a Mr. Hugh Jones yn mhellach, a phan awd i bleidlais cafwyd mwyafrif o blaid cyfeillion. Mewn cystadleuaeth farddonol yr oedd Richard Owen a Johnny Roberts yn gyf- artal; cyfieiihu, goreu Samuel Williams; siliebu i'r plant, goreu, Katie Thomas a Maggie Williams: canu unrhyw hen alaw Gymrcig, S. Williams a H. Jones yn gyfartal. Nos Sadwrn, bu yr Athro Lloyd Williams, o Goleg Bangor, yn traddodi darlith ar Hen Aiawon Cymreig, eu hanes a'u nodweddion." Yn absenoldeb .Mr. D. A. Jones, F.L S., oher- wydd afiechyd, cadeiriwyd gan y Parch. Evan Roberts (v/.) Cafwyd cynuiliad da, a mwyn- hawyd y ddarlith yn fawr. Yr oedd llawer o'r sylwadau yn agoriad llygaid i ni oil. Anogai ni yn arbenig i gopio pob hen alaw ddigwyddai gael ei chaau yn ein clyw, fel y byddai ar gael a cbadw. Yr oedd wedi clywed tri o fechgyn Harlech yn canu Comic SongE wrth ddyfod i fyny o'r ors-if, anogai ni i godi ein chwaeth at bethau uwch, a choledd a chanu alawon ein g,v:ad. Nos Sul, yn y Christian Endeavour, o dan lywyddiaeth Miss Jones, Post Office, cafwyd papur amserol iawn ar Y pwysigrwydd o dde- wis cyfeillion," gan Mr. G. Jones Williams, Rock Terrsce. Teimlad pawb oedd yno oedd ei fod yn rhy fyr o lawer. Cafwyd sylwadau pellach A gan amryw. A A A A A A A A A

Y MAE mantolen haner-blynyddol Cwmni RheiIffyrdd y Cambrian wedi dod allan, ac yn dangos fod y derbyniadau yn f,183,986, a'r draul yn ^118,853, fel y mae digon o elw i dalu pedair punt y cant ar gyfranddaliadau A. B. C. D. gan gario drosodd y gweddill o £ 3,657.

Ystormydd Mawrion arFor aThir" Cafwyd un o'r ystormydd mwyaf ddydd Sadwrn, ac yr oedd yn fwy cyffredinol ei chylch na'r un y ceir son am dani er's llawer iawn o flynyddoedd. Hi oedd yr ystorm nesaf mewn gerwinder yn y:Midlands i'r un fu ar Mawrth 24, 1905, ond gwnaeth mwy o alanastra na'r un a fu yno er hyrddwynt 1703, yn Ysgotland yr oedd yn gyfartal i ystorm Rhagfyr 29, 1879, pan gwympodd' Pont Tay. Y grym uwch gofnodwyr i'r gwynt ddydd Sadwrn yn yr Hin Swyddfa oedd 11" yn Wick. Golyga 11 ei fod bron mor gryf ag y gellir ei ddychmygu yn y corwynt trofanol gwaethaf. Yn yr ymrys- onfa cigio pel yn Lincoln cafodd 30 eu hanafu. Bwriwyd y Seindorf Bress i'r cae islaw trwy i'r llwyfan gael ei falurio gan yr hyrddwynt. Lladdwyd melinydd yn Melin Wynt Wisbech trwy i bren ddaliai yr edyn dori. Lladdwyd saer yn Headingleys, ac anafwyd dynes yn yr un lIe trwy i bethau gael eu hyrddio gan y gwynt "a'u taraw. Wrth geisio cau llidiart crossing reilffordd yn Whitehaven lladdwyd un James Morgan trwy gael ei crthrechu gan y gwynt a'i fwrw ar y cledrau fel yr aeth y peir- iant drosto. Fel yr oedd mam yn Cradley, ger Birmingham, yn dodi ei dau blentyn yn eu gwelyau, syrthiodd simdde llaw-vycithfa ar y to, ac anafodd hi yn angeuo!. Y mae newyddion cyffroes iawn eraill am ysgolion ac adeiladau amlwg wedi ei gwneyd yn garnedd, eraill wedi eu niweidio yn drwm. Yr un yw yr hanes ar y mor, a chafodd Bywyd-fad Caergybi ei wneyd yn ddellt ar y graig pan oedd y dwylaw ar fyned i mewn iddo i waredu llong oedd mewn mbydrwydd, '1 r_ ? ? 'I

r\AVvVVVWVV\VWWVWvVWWA Cyngoi- GwScdig Llanrw^i. Cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd y Cyngor ddydd Mawrth, pryd yr oedd yn bresenol y Parchn. H. Rawson Williams (Cadeirydd), Mri John Davies (Is-Gadeirydd), John Roberts, Edward Edwards, John Davies (Gwytherin), William Williams, David, Owen, David Lewis, Rowland Hughes, Robert Williams, Meredith Owen, R. R. Owen (clerc), Maurice Roberts (Arolygydd), a Thomas Hughes (clerc cynorth- wyol) Y Gwyn o Talycafn.-Daeth llythyr oddi- wrth Gwmni y Rheilffordd yn nglyn a'r gwyn wnaed gan Mr David Hughes, Llythyrdy, Tal- ycafn, oherwydd y ffieidd-dod oedd yn codi o garthffos y Gwesty gerllaw.-Yn y llythyr, dy- wedid ar ran y Cwmni fod Mr Burgess (perch- enog y Gwesty) am wneyd y gwaith gofynol yn y lie er mwyn symud achos y gwyn.—Y Clerc a ddywedodd nad oedd dim wedi ei wneyd ar y lie hyd yn hyn, ac am hyny y dylid anfon rhy- budd ffurfiol i'r Cwmni ar y mater.—Wedi cryn siarad pellach, a darllen adroddiad Dr Frazer ar y lIe, pasiwyd i anfon rhybudd i'r Cwmni i gario y ffos i'r afon er cael Ilwyr waredigaeth o'r ffieidd-dod yn y fan hon.-Sylwodd yr Is- Gadeirydd fod y mater yn llusgo er mis Medi. —Pasiwyd i ateb llythyr Mr Aneurin 0. Evans, cyfreithiwr Mr David Hughes, i'w hysbysu fod rhvbudd yn cael ei anfon, Plas Madog.—Cymeradwywyd cynlluniau y cyfnewidiadau fwriedir wneyd ar Bias Madog. Pont G-vytherin.-I-lysbysodd yr Arolygydd iddo dderbyn nifer fawr o gynygion am wneyd y gwaith gofynol ar Bont Gwytherin, a bod y draul yn golygu bod yn agos i ddeugain punt. —Pasiwyd i Bwyllgor ystyried y cynygion ac adrodd i'r Cyngor nesaf. Meddygol.-Yn ol adroddiad Dr. Frazer yr oedd 6 genedigaeth wedi eu cofrestru yn ystod mis lonawr, a 7 marwolaeth. Yr un oedd nifer y ge a'r marw yn lonawr y flwyddyn cynt. Yr Ysgolion. —Yr oedd Ysgol Pentrefoelas wedi ei chau am dair wythnos o Chwefror 13, ac Ysgol Capel Garmon am bythefnos o Chwefror 22. Swyddog Iechydol. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr. Evan R. Davies, Clerc Addysg Sir Gaernarfon, yn nghylch penodi olynydd i Dr. Frazer. a chael swyddog meddygol i'r ysgolion.—Y Cadeirydd aeglurodd fod y Cyd- bwyllgor Iechydol yn eu cyfarfod yn Llan- dudno yn erbyn aflonyddu ar y drefn bresenol, gan y golygai ychwanegiadandidawr yn y gost os gwneid i ifwrdd a'r trefniant.Gofynai y llythyr am i'r Cyngor becodi dau drostynt i drafod y mater yn mhellach, a dewiswyd y Cadeirydd a'r Clerc i fyned i'r Gynhadledd fwriadedig, a dod Kg adroddiad llawn i'r Cyn- gor. Ffordd Ddwfr. Darllenwyd llythyr o Gwrdd Plwyf Eglwys- 1 bach, yr hwn a gynhaliwyd Chwef. 13, yn hys- bysu fod 42 o drethdalwyr yn bresenol i ystyr- ied pwnc FforddI.clwfr y Rhiw. Pasiwyd i ofyn i'r Cyngor Dosbarth nodi cynrychiolwyr i gyfarfod y rhai benodwyd ganddynt hwy i ed- rych i mewn i ansawdd Chwarel Croesonen, gan fod rhai o'r plwyf yn credu y gwnelai cerig o hono y tro at wella y ffordd dan sylw.—Yr Is-gadeirydd a ddywedodd tiad oedd yr hyn a gynwysai y llythyr yn a'tebiad o gwbl i'r mater anfonwyd yno i'w benderfynu, Y pwngc i'r Cwrdd Plwyf oedd, a whelent hwy yr holl gar- io oedd yn angenrheidiol at y gwaith. Fel yr oedd pethau yn awr, gadawai y plwyf y mater- yn hollol Ile'r oedd o'r blaen.—Mr. Rowland Hughes a ddywedodd na bu dim son am gario o gwbl yn y cyfarfod, a chedwid yn ofalus i-hag gwneyd hyny. Mr. Robert Williams a ddywedodd fod meddwl am i'r amaethwyr gar- io cerrig o Plas Iorwg yn fater na f;1iid meddwl am dano. Yr oedd yn hollol allan o'r cwestiwn disgwyl iddynt wneyd y fath beth. Amcan- gvfrifid y gost o gario oddiyno yn £ 60. Yr oedd dynion profiadol yn credu fod cerrig cym- wys yn chwarel Croesonen, a phasiwyd i ofyn i Ddirprwyaeth gael ei phenodi i fyned i ohVg y chwarel. Gellid hwyrach gael y cario oddiyno, ond nid o Plas Iwrwg. Yr oedd amryw yn barod i gyfranu at y draul o gario gan nad oedd ganddynt drol a cheffyl eu hunain.—Mr. Kowland Hughes, Y mae yr Arolygydd wedi condemrio Cerig Croesonen, a'r bobl yn y Cwrdd Plwyf yn dadleu yn wahanol. Pwy sydd yn iawn ?"-Y Cadeirydd (wrth yr Arolygydd), "A welsoch chwi y chwarel hon eich hunan, Mr. Roberts?"—Yr Arolygydd, "Gwelais yr haen sydd yn y Chwarel, ac yr oedd Mr. Roger Hughes yno hefyd un tro gyda mi. Y mae genyf eisiau cerig cymwys i wneyd gwal sych, ac nid gwal trwy fortar, a rhaid cael cerig priodol at hyny, neu gwario yn ofer y byddwn. Fe fuaswn yn hoffi gweled pob dyn, a phob ffarmwr yn rhesymol gyda mater fel hwn fel y maent yn ceisio bod gyda'u materion eu hunain. Gall fod rhai yn meddwl fod genyf fi wrthwynebiad i wneyd y gwaith hwn, ond y maent yn camgymeryd. Yr wyf bob amser fel eich Swyddog yn dra gofalus i arbed pob costau diangenrhaid, a gallaf dystio hyny heb ofn i neb allu dywedyd yn wahanol. Gwyddoch nad yw o bwys yn y byd faint a basiwch i'w wario, gan mai eraill raid dalu yr arian, ac nid y fi; ond os byddaf yn gweled eich bod yn myned i wario canoedd o bunau fel yn yr achos hwn, yr wyf yn teimlo ei bod yn ddyledswydd arbenig arnaf ofalu dros eich buddianau a rhoddi pob hysbysrwydd a allaf i chwi.—Cadeirydd, A wnaed prawf digonol ar chwarel Croesonen ?—Yr Arolygydd, Nid oes digon o gerig yno at y gwaith hwn, serch idd- ynt fod y cerig goreu allan. Y mae ansawdd a swm y cerig yno yn ddiffygiol.—Yr Is-Gadeir- ydd a gynygiodd, a Mr W. Williams a gefnog- odd fod y ddau gynrychiolydd ileol i'w henwi gyda rhai eraill i ffurfio Dirprwyaeth o'r Cyng- or.-Mr R. Williams a wrthynebodd, a chyn- ygiodd yn erbyn hyny. Cefnogwyd gan Mr David Owen.—Mr. R. Hughes, Os nad ydynt yn deilwng i'w hen wi nid ydynt yn deilwng i fod yn aelodau o'r Cyngor hwn ar ran y plwyf, Y mae y tri enwyd yn y Cwrdd Plwyf o un pen i'r plwyf ac yn hollol unochrog yn y mater." —Cododd dau eu dwylaw yn erbyn enwi y ddau aelod lleol (Mri. R. Hughes a R. Wil- liams), a'r gweddill o blaid. Yna enwyd y Cadeirydd, yr Is-gadeirydd, John Roberts, W. Williams, a John Davies (Gwytherin), at y ddau Aelod Ileo! i fod yn Ddirprwyaeth.—Pas- iwyd yn mhellach fod holl achos y Ffordd dan sylw:i w ystyried gan y Ddirprwyaeth.—Yr Is-gadeirydd, "Gadewch weled- Dyma y Cwrdd Plwyf wedi enwi Cadeirydd y Cwrdd Mr. Hngh Williams, Cefncoed a Mr. Robert Jones, Esgor Ebrill. Dynion o un pen i'r plwyf, a dynion o blaid gosod baich ar yr holl blwyf a'r holl ddosbarth er cario eu pwynt eu hunain allan. Fodd bynag, awn yno i weled drosom ein hunain," Penodwyd dau o'r gloch, Mawrth 13 yu adeg i gyfarfod.-Daeth llythyr oddiwrth gyfreithwyr Mr. Neal, Plas Iwrwg. yn hysbysu nes gellid cael cerig o'r chwarel yno o dan swllt y llwyth.

altooo. WALKER'S DIARIES. Neat Pocket Diaries, in Extra Strong Art Canvas, 6d., 8d. and 1/- each. NOTE :—Each Diary contains an Acci- dent Insurance Coupon for £ 1,000. To be had at the RHEDEGYDD OFFICE, BL. FESTINIOG

BLAENAU FFESTINIOG. Y mae Tocynau gogjyfer ac Eisteddfod Gwyn Dews i'w cael ar I Werth yn Shop U Y GLOCH." DEDDF Y MAN-DDALIADAU.-Dymunwn alw sylw at y cyfarfod gynhelir yn y Neuadd Gyhoeddus, Heno (Nos Iau), pryd y bydd Mr. R. O. Davies. ac eraill, yn siarad ar y Ddeddf uchod a'i hegluro. Dechreuir yn brydlon am saith o'r gloch. Croesaw i bawb. CYMDEITHAS LENYDDOL Y GARREGDDU.— Cynhaliwyd yr uchod nos Fercher diweddaf, o dan lywyddiaeth Mr, J. R. Jones, pryd y dar- llenwyd papyr gan Miss Laura Jones, Oxford Street, ar Carlyle: ei hanes a'i waith." Cafwyd papyr rhagorol, ac wedi siarad pellach arno gan yr aelodau. ymwahanwyd, wedi cael noswaith ddifyr. YMADAWIAD MR. HUGH LLOYD.—Dym- unir gwneyd yn hysbys fod symudiad ar droed i roddi anerchiad i Mr. Hugh Lloyd, Superin- tendent y Brittanic Assurance Co., ar ei ymad- awiad o'r ardal. Ac os dymuna rhywun fwrw ei hailing i'r drysorfa gellir gwneyd hyny i Mr. D. Williams, J.P., Glasfryn, Mr. H. E. Hughos, Boys' Higher Grade School, neu Mr. R. C. Jones, Architect, o hyn hyd y 13eg o Fawrth, Bara Shop yn Rhatach na Bara Cartref. Mae E. B. Jones & Co., yn parbal1 i werthu y Dorth Fawr am Bris Bach. Torth yn ddigon o faich i ddyn am Chwe'cheiniog. CYFREITHIOL.—Dymunwn longyfarch Mr. V JOun Davies, brawd Mrs. R. O. Davies, ar e i lwyddiant yn pasio ei arholiad cyfreithiol. Pasiodd gyda first class honours yn un o bedwar. Efe oedd' yr unig Gymro a'r IJu fu dan arholiad a gyrhaeddodd y safle anrhyd- eddus hon. Gyda Mri. R. O. Jones a Davies y bu yn astudio, ac y mae ei lwyddiant eithr- iadol yn glod mawr i'r firm ac iddo yntau. Deallwn ei fod am sefydlu yn yr un Swyddfa, fel y cawn ei gwmni a'i wasanaeth yn ein pliih fel ardalwyr. Y mae POST CARDS o'r Royal Oakeley Silver Band i'w# cael am Geiniog yr un yn Shop Y GLOCH. Anfonir haner dwsin i UIl- rhyw ran o'r Deyrnas Gyfunol am 7c.' ARDDANGOSFA'R LLUNGWYN. Cynhal- iwyd pwyllgor yr ArddaDgosfa nos Iau, yn y Farchnadfa, pryd yr oedd nifer eithriadol o luosog wedi dod yn nghyd, a dangosodd pawb ddvddordeb dwfn yn y gweithrediadau. Gan mai hwn ydoedd prif bwyllgor y flwyddyn, buwyd yn eistedd o haner awr wedi saith hyd yn agos i ddeg o'r gloch, a gwnaedsgwaith mawr. Wedi i Mr. Lewis Davies (ysgrii'enydd) ddarlien nifer o lythyrau awd yn mlaen i enwi Llywyddion, &c. Pasiwyd i'r ysgrifenydd ohebu a boneddigion neillduol i fod yn Llyw- ydd. Yna dewisiwyd J. Vaughan Williams, Ysw., U.H., Tanymanod, yn Is-lywydd Mr. William Powell, Dwyryd House, y cyn-gadeir- ydd, yn Gadeirydd a Mr. William Jones, Erw, yn Is-gadeirydd. Yr oedd Mr. Powell yn methu bod yn bresenol oherwydd afiechyd, a llanwyd y gadair gan Mr. W. Jones. Awd trwy y gwahanol Classes yn y Ceffylau, Cwn, Dofednod, &c., a phasiwyd hwy wedi gwneyd cryn lawer o gyfnewidiadau ynddynt. Un cyfnewidiad pwysig iawn yw, fod Tournament Milwrol i'w gynal yn lie y Neidio os gellir trefnu i'w sicrhau. Enwyd nifer fel Beirniaid yn y gwahanol Adranau, a gohiriwyd y gweith- rediadau er mwyn rhoddi amser i'r ysgrifenydd ymohebu ar wahanol faterion cyn cyhoeddi y Schedule. BYDD J. N. Edwards, BerlinQHouse, Blaen- au Festiniog, yn ddiolchgar i'w gwsmeriaid sydd heb ddod a'u llyfrau i'w gwneyd i fyny, os deuant a hwy ar unwaitb gan ei bod yn derfyn blwyddyn: EGLWYS CARMEL. Y mae Adroddiad Blynyddol yr eglwys hon a'r canghenau newydd ddod o'r Wasg, a dyddorol iawn i ni yw edrych trwy y cyfryw, a gweled y cyfrif am y gwaith a -wnaed yn ystod y flwyddyn ddi- weddaf. Rhif yr aelodau ar ddechreu y flwyddyn ydoedd 320, ac ar y diwedd 289. Da genym weled y rhif wedi cadw i fyny mor dds, yn enwedig yn ngwyneb y ffaith i gynifer a 57 ymadael, 12 fyned heb lythyrau a cholli eu haelodaeth, ac angau'dori 5 i lawr nifer fawr yw 74 allan o'r 320. Derbyniwyd 43 i gan ychydig ar y bwlch wnaed yn benai trwy am- gylchiadau gwasgedig yr ardal. Casglwyd f306 8s 2c yn ystod y flwyddyn, o'r rhai yr oedd £ 127 Ss 9c at y weinidogaetli. Dengys hyn ffyddlondeb ac haelioni mawr ag ystyried mor isel yw masnach yn yr ardal ar hyn 0 bryd. Y mae y Parch. John Hughes yn ei Gyfarchiad i'r Eglwys ar ddechreu yr Adrodd- iad yn cyfeirio at ei íwriad i newid maes ei lafur ar cl bod yn Tanygrisiau am 14 mlynedd. Bu y tymor hwnw yu un dedwydd iawn, ac an- hawdd yn ddiau gan y ddwy ochr yw dygymod ar syniad o dori cysylltiad mor anwyl. Boed bendith ar Eglwys Carmel ac ar Mr. Hughes yn y dyfodol fel y bu yn y gorphenol. DARLUNIAU.—Bydd Mr. Llew P. Griffiths, Rhiw Studio," Blaenau, Ffestiniog am ych- ydig amser yn unig, yn gwneyd Darluniau Mawr (Enlargements) o unrhyw Photograph am y swm bychan o 3s. 5c. yr.un (yn wir werth 7s. Dyma gyfle ardderchog i ddarllenwyr Y RHEDEGYDD gael darlun ma.wr o'r rhai sydd yn anwyl ganddynt gan Gymro, ac nid gan ddi- eithriaid sydd yn dod ar hyd y wlad, y rhai feallai a gadwant eich darlun a'ch arian. CYFARFOD YSGOL.—Cynhaliwyd Cyfarfod Ysgol o dan nawdd Undeb Ysgolion Anibynwyr Ffestiniog a Maentwrog, yn nghapel Salem, y Sabboth diweddaf. Cyfarfod Boreu Llywydd, Mr. Hugh Hughes, Talwaenydd. Dechreuwyd gan gynrychiolydd Bethel, Mr. M. Jones. Holi y Dosbarth Hynaf allan 0 Marc xiv. 22-36. Am 11-20. cynhaliwyd Cyfeillach yr Ysgol SabbothoL Mater Ysbrydoliaeth y Beibl," yn cael ei agor gan Mr. W. R. Evans, Tan-y-bwlch Cottage. Wedi sylwadau pellach gan amryw frodyr terfynwyd trwy weddi gan Gynrychiolydd Jerusalem, Mr. E. W. Rowlands. Cyfarfod 2 o'r gloch:- Llywydd, Mr. Elias. Roberts, Llwynygell. Dechreuwyd gan Gynrychiolydd Hyfrydfa, Mr. T. Penny. Holi y Dosbarth Canol gan Mr. Robert Jones, The Square, allan o Marc x. Bali y Plant yn "Hanes Eliseus," gan Mr. Robert Griffiths, Tegfan, Wynne's Road. Canodd y Plant amryw Donau yn ystcd y cyfarfod. Terfynwyd trwy weddi gan Gynrych- iolydd Brynbowydd, Mr. J. E. Jones. Cyfarfod yr hwyr :-Anerchiad gan y Parch. T. Griffiths, ar y Tadau Pererinol." Cafwyd Unawdau gan Miss Blodwen Jones a Miss Roberts yn ystod y cyfarfod. Yr oedd yr holi yn fywiog a'r atebion yn gyffredinol. Fe fu i'r elfen newydd oedd yn nghyfarfod y boreu, ychwanegu llawer at ddyddordeb y cyfarfod. Cafwyd cyfarfod da ac yr oeddynt yn wir adeiladol.-w, Y.M.A.—Nos Fercher diweddaf, cynhaliwyd cyfarfod rhagorol o dan lywyddiaeth Mr. Owen Owens, Deintydd. pryd y cafwyd anerch- iad meistrolgar gan Mr. R. 0. Davies, ar Bwngc y Tir." Yr oedd ymdriniad Mr. Davies ar y mater hwn yn glir ac argyhoedd- iado!. Siaradwyd yn mhellach gan yParch. R. Silyn Roberts, Mri. E. T. Edmunds, R. T. Jones, R. C. Jones, Deryl, a Hugh Lloyd.- Neithiwr cafwyd dadl ar "A ydyw Cymry i'w cvfiawnhau i'w galw yn genedl ?" Agorwyd yn gadarnhaol gan Mri. O. T. Owen a T. G. Davies ac yn nacaol gan Mri. Daniel G. Jones a Lewis Jones. MAENOFFEREN,— Cynhaliwyd cyfarfod y Gymdeithas nos Iau, o dan lywyddiaeth Mr David Davies. Cafwyd dau bapur campus, y naill gan Mr. Evan Elias Jones, ar Daniel Rowlands, Llangeitho," a'r llall ar Grefydd Buddha" gan Mr. E. T. Edmunds, B.A. Treuliwyd noson adeila.dol iawn, ac y mae clod mawr yn ddyledus i'r ddau frawd am baratoi papur mor nodedig o dda.. CBRDDOROL.—Yn Seion, Llanrwst, yr oedd Mr. T. Tudor Owen, A.R.C M., yn gwasanaethu fel Beirniad Cerdclorol yr wythnos ddiweddaf. Nos Fawrth, yr oedd yn canu yn Pentraeth, Mon. Deallwn ei fod yn rhwym i arwain amryw Gymanfaoedd Canu yn ystod yr haf, MARWOLAETH.—Dydd Sadwrn diweddaf bu farw Mr. John Evans, Dolgarregddu, yn 69 mlwydd oed, wedi cael cystudd trwm er na pharhaodd yn hir. Yr oedd yr ymadawedig yn gymeriad pur adnabyddus, wedi gweithio blyn- yddoedd yn y Llechwedd. Yr oedd yn aelod selog o Egiwys Tyddyngwyn. Efe oedd dos- barthwr cyhoeddiadau yr Eglwys; a dymuni'r arnom ar ran ei weddw ofyn i'r rhai hyny oeddynt wedi bod mor garedig a rboddi addew- iciioniddo iel derbynwyr yr Haul a'r Cyfaill Eglwysig am Fis lonawr a fyddant cystal a galw am danynt. Y mae 12 neu 15 o'r Haul ar law a nifer cyffelyb o'r Cyfaill, os nad mwy. Gan fod y diweddar frawd yn anllythyrenog ac yn gwneuthur y cyfan ar gof yn ei ddull ei hun gwelir yr anhawsder y mae y weddw fynddo. Claddwyd dydd Mercher yn Mynwent St. Michael, Ffestiniog.