Y Rhedegydd

CYNGHOR DINESIG FFESTINIOG. Cynhaliwyçl yr uchod nog Wener diweddaf, pryd yr oedd yia breseno —Mri, W. Owen, Y.H (cadeirydd), E. M. Owen, (is-g&deir- ydd), John Lloyd Jones, Cadwaladr Roberts, Owen Jones, Edmund Ll. Powell, W. J Row- lands, W. D. Jones, David Williams, Wm. Jones, John LJoyd Jones, (ieu.), Hugh Jones, Hugh Lloyd, Evan Jones, Lewis Richards, J. Cadwaladr, R. O. Davies, (clerc), E. Roberts, (clerc cynorthwyol), W. E. Ailtwea Williams) (peiri&nydd), a George Davies, (swyddog ieshydol). Oydymdeimkd. Mr. Lewis Richards a sylwodd fod un o'r aelodau mewn profedigaeth Jerri, sef Mr. John Hughes, Llan, yr oedd ei anwyl briod wedi ymadael ar fuehedd hon prydeawn Gweoer. Y Cadeirydd a sylwodd fod d»u aelod araU mewn profedigaeth Dr. Evans wedi colli ei anwyl briod, & r. Richard Robert~ Li'm wedi colli' ei frawd-yn-nghytVaith (M". Hn „h Parry, Pias- meini). Papiwyd cydywdc- >>' cl dyfopf y Cynghor a'r tri yn en profedjr.aetb. Cynhaliwyd nifer c B".„ r O.AII yn ,sk,d y mis, a rhaid boddloni ar gryowyllisd byr o honynfc. Arwydao la-eoau. Pasiwyd i'r Mri, Hugh Lloyd a David Wit- Earns j nvyddo y t¡debau am:, mis. Adroddiad y PeirisnyddL Yr oedd llawer c welhantau Weal en gwnenthur -y(f a'r dwr yn ystod y mis. bafodd y rhai aeth allan yn ystod y DOS i edrych am y i«.pis.u cedd yn gwnsfcraffn dwfr, fod 61 o dai gyda tapiau aogiiymwys ac yn colli dwfr 36 yn gollwng ychydig 47 o W.C's. Cisterns yn gollwng 100 dapilu heb eu can, a 10 uNH yn gollwog yehydig, 8 o ha rai oedd yp T a ./is- iau, aV cyftanwad men: nuigonol yn DoLbdyn. Yr oedd y boiler fu yn fenthyg gan Mr. C. Humphreys wedi dod yn ol, a hoffwn i ddyn ei lir- Adroddiad y Peiriaoydd am y Ffyrdd. &c. Yr oedd y ffyrld mown sefyllfa pur foddhaol. Y cymerwyr wedi gwneyd-gwaifch da, yn neill- duol Adran 1 gan Mr T. Jones. Yr oedd y cymerwyr o ddifrif gyda'r gwahanol adranau. Yr oedd y cafnau wedi eu gVmh.au yn. y gwelyou bacte?ai«d, ail osodwyd carthffos Peniel a gwnaed amryw weiliantWu. Y mae'r garthffos o Piss Isa i'r Afou bach wedi ei dechreu, a'r un sydd yn myned trwy y Recreation Ground. Gwneir pob bpys i gwblhiu v gwaith. Y mae planiau o'r gatthffos newydd, ynghyda'r screening chamber a'r eyflenwad i Pantllwyd yn cael eu p&rotoi. Adroddiad y Swyddog lechydol. Nodwyd 9 o Glefjdon heintus yn ystod y mis ar gyfe*8 v mis cynl; a 4 y mis cyferbyniol y Fever 2; Erysipelas 2. Nodwyd tri gan Dr. Vaughan Rote-, ts dau gan Dr. G. J Roberts, a thri gan Dr. R. D Evans. Derbyniwyd 27 o wabanol gwynion yn ystod y mis a symudwyd cyfryw. Yr oedd 388 o gelyrnau wedi eu symud ar gyfer 405 y mi s cynt y r oedd y Cymerwy wedi gwneyd eu gwaith i foddlonrwydd flC Yll deilwtg o'u tal. Cymerwyd llefrith gan Mri. Lewis Edwards, 9, Bowydd Street Daniel gv,3,n a David D. William?, UwchI&w'rSynoa. Nid oedd arwyddion o ddyftio na chymeryd ymaith yr hufen o'r un o hon ynt. • Oalwyd fy sylw at ddwfr budr sydd yn gwneyd ei ymddabghosiad 1 n y gerddi ynnghefn Merion terrace, a ehaufyrtdwyd fod drains sydd yn rhedeg o Ysgql Uwahraddol y Bechgyn yn ddiffygicl, abo Afr yn rhedeg i'r gerddi hyn.. Nid y-A perchenogion Bronrhiw, Dolgarregdda 5, Glyuliifon Street; a 6. New Street, wedi cvmervd sylw o'r rhybudd roddwyd iddynt Mehefin 27, Ai st 19 a Medi 16. Disgwyliaf am etch caniatad i gymeryd ewrs cyfreithiol yn eu herbyn os na byddant wedi cydymffarfio yn mhen ychvdrg ddyddiau. Adrcddiad yr Is-hwyl'gor. Adroddai yr is-bwyllgor fu yn edrych i mewn i'r eweliiantau angenrheidiol ar eiddo Mr. C. H Holland yn Tanygusiau. Yr oedd Mr Randall Casson, Holland yn cynyg gwueyd rhai g«-e 1' x u. Argymell ii y Pwvll- gor a gmlyn — G" I gcudy perthyno!, i No 1 Frongoch ac fod tenant No. 2 Frongoch i ofalu am glirio v pan a'i gadw yn Ian, ac na fydd dim cyfjifoldeb Ar y Cyngor. Pasiwyd i osod dreiniau o'r brif-garthffoa i glirio y geudai yn Tai Isaf, Tan"ygrisisu i gysylltu geudy pertbyn- ol i 4, Tanhn a eiddo Mrs. Gwen Evans trwy ddea!it'wri«sth. Y Oyngor i wneyd carthffos yn 5, Penybryn i ten y ffared, ac i Mr Holland a'r perchenogion eraiil gysylltu y geudai a hi. A oerld y CYDgor YD. g f¡ Hol i edrych ar ol FfYídcl Cefn ? 1\'Íe>è":1 a'r Clerc o barth cyfrifoldeh y C 6 i e h ar ol y ffyrdd eefn. adtodd&i Mr. D<;1yje", o ffyrdd er fo 3 yn ffyrdd cefn yn rhai cyhoedd11.s ac i'w hadgyweirio gan y treth- dalwyr. Dosrenir hwy i ddwv ad ran (!) ffyrdd cyhoeddds, ond vn unig eu bod allan o'r brif- ffordd, (2) ffyrdd perthynoi i dai pi rei sydd i'w hadayweirio g»n y perchenogion yn ol y MâD- Reolau, gyd s (1) y garthffos a'r fforrld i'w gwneyd II gyntaf gan y perchenogion, a dylid pwyso am h\ pi t u gwneyd ffyrdd newydd. -tiaw y garrli r ol ei gnscd o dan oíaI y Cyngor, ond y ffyrdd i fed yn Dgofal y perchen- cgionhyd nes y f merir hwy i fyny gan y Ovngor. Yr oedd yr hen Local Board yn cym- mer) d i fyny bron o'r ffyrdd cefn a dvna- yr achps fod y Cyngor yn eu hadgyweirio. Nis gelUr syrthio yn ol a gorfodi v perchenogion gymwyd y cvfrifoldeb. Ond 0.7 mvryn i'r. Cya/or gael hawllau ilawa ) drin yr achos hwn cyagho'-wn y Cyngor fabwysiada y Public Sti est Iijjp'ovemer.ts Act 1892. (2) yr wyf yn ystyricd nad yw y Cyngov o gwbl yn gyfrifol i edrjch ar ol ffyrdd sydd i bob pwrpas yn i, h D, i 'p'ivate,' a porsbenogiou y cyfryw ddyLi eu cadw. Pwyllgor lechydol, Ffyrdd, a GwelJianfcan. Pasiwyd i gymeryd ewrs cyfreithiol yn erbyn perchenogion 4, Bronrhiw, 4, Glynllifon Street, a tenant 6 New Street, am wrthod cydym- ffurfio P- rhybudd y swyddog iechydol. Pasiwyd i anfon at yr Awdurdod Addysg yn nglyn a'r dwfr sydd yn rhedeg o'r Ysgol Uwch- raddol i'r gerddi yn ngbefn Meirion Terrace. Pasiwyd i roddi rhybudd i'r perchenog am y nuisance sydd yn nghefn y Railway Inn. Caniatawyd symud y ty pren sydd gan yr Eilliwr yn ymyl King's Head i ymil Taiofoel. Pasiwyd planiau dau dy newvdd yn Manod Road. Plan o dy a shop i Mr W. Pritchard yn High Street Nid oedd planiau tri ty yn Fron- las gan Mrs Thomas, Cross Keys, i fyny a'i gofyoion ac oedwycl y caniatad. Derbyniwyd cynygiad Mri R. Williams a'j Fab am newid esgynlawr Market Hal] y Llan, am 8p. Pasi wyd fod i'r swyddog edrych i mewn i'r achos o ddodi marl o flaen yr addoldai yn Tany- grisiau. Penodwyd ar gynygiad Mr C. Roberta a ehefnogiad Mr W. J. Rowlands. isbwyligor i wnevd adroddiad ar gynllvm Garthffosawl i Dol- y, Pasiwyd i fabwysiadu y "Private Streets Im- provements Act J 1892," yn -ol cymbelliad y Clerc. Pasiwyd i gydsynio a chai3 y Cyngor Si• ol gymeryd i. fyny y Ffyrdd ar yr amod iddynt wIJoyd Hawer o weiiiaatau gwir' angen- rheidiol. Caniatawyd i Mr G. Owen, 19, The Square, adeiladn wid o flaen ei dv. Pasiwyd i'r Clere edrych i mown a oedd v Cynghm. yn gyfrifol o adgyweirlo Ffordd yr Ogof. Hysbysai Mr Evan Jones fod Mr T. E. Jones, un o gymerwyr y ffyrdd yn codi marl o le cyhoeddus. Pasiwyd i'r Swyddog edrych i hyn ar unwaifch. Pwyllgor Arianol. Darlleaodd Mr Owen Jones y cyfcif arianol am y mis, pa un oedd yn daugos fod y Cynghor mewn ssfie eithriadol o dda. Yr oedd yn yr Ariandy yn ei ffufr 1,138p 7s a 525p i ddod i mewn rai o'e dyddiau nesaf, • Yr oedd 73lp 19s 5c i'w talu y mis hwn, yn gadael gweddili o 231p 7s 7c yn ffafr y Cynghor. Yr veda v Cynghor y mis cyferbyniol y llynedd mewn dyied o 2,483p 6s Ie. Llongyfarchwyd v swyddogion ar y safte anrhydeddus hon. Pasiwyd fod i'r holl gerdg dorwyd gan y cymerwyr Fw dodi ar y ffyrdd yn ystod y mis, ac i lanhau yr ochrau. Pasiwyd i dalu i'r gwejthwyr oedd yn myned allan y nos fel water detectives i gael en talu yn ol cyflog wrth y dydd. I Pwyllgor Addysg Gelfyddydol. ■Jrenodwya Mn J. uadwaladr, Owen Jones, W. D Jones, a W. Tones i gyfarfod aelodau Cymdeithas Gwyr Ieuanc Ffestioiog i drefnu gogyfer a dyfodiad Proff. Henry Jones, Glas- gow i draddsdi Darlithiau. Y mae Mr G. J. Williams, Arolygydd Mwü- gloddiau, yn myned i draddodi dnrlithiau ar Ddaeareg, a chan fod llawer o ddyaion ieuanc yr ardal ya eynoeryd dyddordeb yn hyn, bwr- iedir eu traddodi yn Gymraeg, a dangesir dar- luniau yn egluro y cyfryw gan Mr Mills, Llan- rwst, yr hwn foneddwr sydd yn rhoddi ei was- anaeth yn rhad. Hysbysodd Mr Cadwaladr fod nifer dda. vedi ymrestru a'r gwahanol Ddos- barthffedau a diegwylir ychwaneg eto. Pwyllgor iNwy, Dwfr, a Goleu. A'r g< nygiad Mr. D. Williams a chefnogiad Mr. C. Roberts, pasiwyd fod ardreth y meters i fod yn ol argyrncllion y Gas Manager, ac fod discount o 7c i'w roddi i'r rhai sydd yn defnyddio hwy yn rheobidd. Ar gynygiad Mr. W. Jones a ehefnogiad Mr. J. Li. Joyies pasiwyd. i erlYll y rhai sydd vn gwastraffu dwfr. Hysbysodd y Clerc fod Mr. Wa!ke! Davies yn barod i gHni?tt?u I!e i'r Peiriant T&n yn nghefn Swvddfeydd Cae'r- Peiria?at -tn yn D?,hefn SwvddfeyCtcl C,?. e 'i-- Pwyllgor y Ddarllenfa. Dangosai cyfrif y Llyfrgellydd i 873 o lyfrau gael eu rhoddi allan yn ystod y mis, ar gyfer 827 y mis cyferbyniol-cynydd o 46. Anrheg- wyd y ddarllenfa a !« Welsh Leader," gan- Mr. E. Griffith, Glanypwll School; Home Notes," Mrs Alun Jones; Forget-me-Not" a'r Christian Herald," gan Miss Katie Williams "Historical Handbook of the Presbyterian Church of Wales," gan Mr. E. Hughes, Cloth Bethesds, Carnarvon. Ar gynygiad y Parch. John Hughes a cheftogiad Mr. R. Roberts, pssiwyd pleidlais o ddiolcbgarweh iddynt. Darlleuwyd llythyrau oddiwrth Mrs D. G. Williams, Mrs E. P. Jones, a Mr. J. R. Owen, yn addaw anrhegu y ddarllenfa a darluniau o'r diweddar Mri. E. P. Jones, R. Owen, a D. G. Williams. Addawodd Mr Owen Jones ddarlun o'r diweddar Mr. A. M. Dunlcp, a diolchwyd iddo. Rhoddwydd 101 o lyfrau allan yn y gangen- ddarllenfa y Llan, ar gyfer 86 yr amser cyfer- byniol, cynydd o 15. Ar gynygsad Mr. Owen Jones, a cbefnogiad Mr. R. Parry, argymellwyd i wario 50p am lyfrau newydd a thrwsio hen lyfrau. Mr. D, Williams—A> ydynt yn bwriada gwaiio y swm yrna ar unwaith, priodol mewn prynu llyfrau i'w gwneyd yn awr lie yny man gan fod rhai newydd yn dod allan. Mr. E. L!oyd Powell—Ydynt, y mae v ddarllenfa mewn gwir angen am rni. Mr. I). Williams—Yr anhawsder oedd, cael Llyfrau Cymraeg am nad oedd rhai yn dod allan, a yw yn bolicy doeth gwario ar unwaith. Ar gynygiad Mr. Owen Jones a chefnogiad Mr. Evan Jones rftabwysiadwyd adroddiad y pwyllgor i wario 50p. Is-bwyllgor i edrych i mewn a ellid helaethu y i I)da; Hers fa Yr oedd JS-bwyllgor yn argymell i'r Surveyor dynu planiau at newid y swvddfeydd a thy y nouadd i wneyd Swyddfeydd, a helaethu y ddarllenfa i'r tir sydd yn y cefn. Mr. C.Roberts—.Yr ydych yn barhaus yn di^ ysty.xu Tanyg: wedi rr;yr. ed a'n darllenfa, y mae gcnym ein cape'au, a bechgyn ieuangc mor ddatllengar ag sydd i fyny yma, a'r peth diuecld;if wnaethoch oedd dod a'r pnf-dlodion, rhai ar y Plwyf, o flaen yr ustusiaid. Cadeirydd—Mr. Roberts, yr ydych allan o drefn, nid dyna. sydd yn myned yn mlaen yn awr gallwch gynyg cael darllenfa i Tanygrisiau, ac nid rhai o Tanygrisiau wysiwyd, yr oedd rhai o'r Llan a phob rhan o'r ardal-Mr. David Lewis, hen aelod yn un. Mr. Owen Jones—Cynygiai fabwysiadu adroddiad yr is-bwyllgor, yr oedd mewn dwfn gydymdeimlad a'r hyn y cwynai Mr. Roberts, ac fe cefnogai pan gynygiai y cyfryw, ond gadawer gwneyd i ddechreu un adeilad teiiwng o'r ardal. Yr oedd prif ddynion dysgedig yr ardal yn ddyledus i'r ddarllenfa gychwynwyd flynyddau yn ol. Yr oedd y diweddar foneddwr W. Pierce, gynt o Pengwern wedi cyfranu llawer ati. Er fod yr adeg ytyia yn wan dylid cadw hwn yn fyw. Y mae Pwyllgor yr Eglwysi Rhyddion wedi eymeryd y mater i fyny i drefnu lie i'n' pobl ieuangc ond heb wneyd dim yn ymarferol, yna daw cynygiad Mr. Roberts i mewn. Mr. W. D. Jones a gynygiai fed hawliai Conglywal a Tanygrisiau yn cael ei gymeryd i mewn. Yr oedd llawer o fechgyn ieuangc wedi diwygio, ac yr oedd. yn ormod disgwyl iddynt ar hirnos gauaf ddod i fyny i'r Blaenau. Is-bwyllgor y Goleu. Yr oedd pwyllgor hwn yn argymell rhoddi y gwaith o edrych ar ol y llusenau o ddechreu Awst hyd ddiweda tymor y galea i Mr. Yale am y swm o 50p. Mr. D. Williams a gynygiai hysbysebu eto am ddyn i edrych ar eu hot. Yr cedd 50p yn edrych yn fyehan iawn wrth yr • h-yn delid i'r swyddog yn flrenorol, ond swm ?r«rvcebol a chumarwemiol <• dd, talu 3s 6c y dydd i a y n t ethu ar yr hwn e(irvcha o l??,,thati eraiil. Ond fel L'?.tter,Ic 'I ia?,r i Mr 0(,k lyi I i ?t r Yale V ÜíreetDr y Cwmni gael edrych ar ol y Goleu ? A iii y dyfyniadau oedd ya adroddiad ein swyddog gan ddyn y cwmni. A fUlsai ua o honom yn eymeradwyo hyn yn ein masmchoJ. A fuasem yn "gvn:.hl)dd y i fwytta y bwyd brj 1 M > </ o a oedd yn fwyd ia *• nidwyfyn meddwL Cadeiryd i— Act l y 1 J'gor i mewn yn drwyadi, o d R NI MCUI dinod oaddynt, nid ocdrlyt t BIJ al'ut., A Mr. Williams mewn rhifydciiaeth. Mr. Williams—Yr wyf yn protestio yn erbyn eioh ensyiiiadau Mr. Cadeirydd bob tro y codaf ar fy ni raed. Me. Cadwaladr—Yr wyf yn cefnogi Mr. D. Williams. Pleidleisiwyd a chafvvyd wyth bob ochr, a rhoddodd y Cadeirydd ei bleídlais yn ffafr argymellion y pwyllgor.—Dyma fel y pleidleis- iwyd—Dros gyflogi Mr. Yaie, Mri. John Lloyd Jones (hynaf), Owen Jones, Cadwaladr Roberts, John Llóyd Joney (ieu.), Edmund LJ. Powell, W. J. Rowlands, E M. Owen, William Owen. Yn erbyn, Mri. Dd. Williams, Hugh Lloyd, John Cadwaladr, W. D. Jones, William Jones, Hugh Jones. Evan Jones, Lewis Richards. Mr. W. Jones—Os yw aelcd yn derbyn budd unioDgyrchi 1, a yw yn iawn ynddo bleidleisio. Mr. J. Lloyd Jones (ieu.)—Attaf fi y mae Mr Jones yn cyfeirio maft'n debyg. Yn ei enw ei huny mae Mr. Yale yn ymgeisio, does a wnelo y Cwmni ddim ag of. Mr. Jones—Yr wyE yn ddiolchgar am yr eglurhad. Pasiwyd i roddi ychwanegiad a gwcJl llusern- au mewn amryw leoedd o'r ardal. TYNU YR HEN LAMPATJ.—Yr oedd y Pwyllgor yn awgrvtnu tynu ymaith hen lampau nwy. Mr. D. WilIiams- Yr wyf yn cynyg fel gwelliant i'w gadael, bu yn dda iawn wrthynt lawer gwaith, nid ydynt yn cymeryd fawr o le, ac y maent yn llawer mwy addurnol na'r poiion sydd fel sca?bMs ??r hyd yr ardat, Cadeirydd—Y mae'r plant yn eu handwyo? :Lri d w y yn awr yw yr adeg i gael rhyMbeth am dariy"f, Y mae mwy o sicrwydd eleni nac erioed am gyflenwad digonol o drydan ya yr ardal y mae Cwmni arall yma yn awr. Is-bwyllgor y Llythyrdy. Ar gynygiad Mr, Owen Jones a ehefnogiad Mr. J. L!oyd Jones, argymeliiad anfon at y Postfeistr Cyffredinol trwy Mr. Osmond Williams, na fyddai unman oddiallaD i Church Stre-t neu High Street yn dderbyniol i symud y Llythyrdy. Ar gynygiad Mr. Owen Jones a ehefnogiad Mr. E. Lloyd newid enw Blaenau Ffestiniog yn Festlniog a fod pob rhanbarth i ddal yr un enw, ac i'r Clerc ymohebii gyda Cwmnian y Reilfityrdd a'r Pest Feistr Cyffredinol. Mr. Lewis Riehards-Hoffwn wybod pa resytnau sydd gan y boneddigion hyn dros newid.- Beth yw y fantais ? Ni wyddom yn y Ll in bet-h fydd y &nfant:ue. mae llawer iawn i'w ddyweyd arno ac fyddern yma yn hwyr iawn pe dechreu- em eu henvvi. Richards-Yr ydym wedi bod yn hwyr gy:1a, pethau llawer mwy dibwys (chwerthin). Cadeirydd—Y mae llawer yn cael eu cam- arwain .wrth godi tocynau, yn disgyn yn y LI a n --n eisieii (,o:-I- i'r Blaenau i gyfa? fod y nin«;i,.u eraiil. Nw>ddau yn myned i'r Llan yn lle'r Blaenau, a nwycdau eaill yn myned i o'r enw BJaenau yn y Deheudir. Fe fydd y Llsn yr un fc.th- Lhm Ffestiniog. Mr. Richards—Fe aiff nwyddau y Llan i'r Blaeuail wedyn. Yr wyf yn cynyg fod pothau i fod yr un fsth. Mr. Evan Jones yn cofrugi, a hwy yn nnig bleidleisiodd dros adael pethau fel y maent, Sel y Cynghor. Rhoddwyd tei v Cynghor wrth weithredoeod rbwng ymddiriedoUvyr Elwys St Devn &'r.1 Cynghor? am ?ariat?d i fyned a'r garthffos trwy^ tif yr o?f. Hefyd a Mrs E. P. Jonas. B;ae?v ddol, am gHthffüs Plaeisaf; a Mr J. Vaughan Wi'liam3 am g'?'th?'s trwy y B,ecreat;on Ground. Civyn. Yr oedd ymddiedo.lwyr Capel y Gasregduu yn cwyno cblegid nuisance, óedd yn ymy] ::&tab- I lau Coxen. Archwyd i'r sv/yddog i. »d edrych y lie ar unwaith. Cais. AnMuaiMrKowIandHughe3?AnnnydG, Wesley Street, i ofyn caniatad y Cynghor i gael codi Studio ar le perthynoi i Mr Morris Evans. Pasiwyd iddo anfon planiau i mewn. Cais y Seindorf. Anfonai ysgrifenydd Seindorf Arian Oakeley gais am gael y Neuadd am bris rhe&ymol bob yn ail nos Sad win, i gynhal cyngherddau, er budd cronfa y Seindorf. 0-.niatawyd iddynt ei chael os na fyddai cyfarfodydd eraiil, ac i roddi sicrwydh am iawn drefo. Cuis Cyngor y Bettws. Anfonai Cynghor Bettwsycoed am gydym- ffui iiad y Cynghor hwn «»• cael gwell cyfleus- derau teithiol ,IT liuell y L & N Westerh. Aw- grymeot hwy gaei tren 8 yn y boreu a gwneyd i ffwrdd a'r hen 10, yr oedd y Cadeirydd yn ofni y byddai hyn yn anfant ds i'r ardal. Gadawyd y mater yn Haw y pwyllgor. Ei Resy mau. Anfonai Mr T. E. Jones, Uq o gymerwyr y ffyrdd o dan y Cynghor, i egluro paliaiii yr oedd yn cymeryd cerrig o tuallan i'r Plwyf. Gbd- awyd y llythyr ar y