Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

12 articles on this Page

CYLLIDEB YFLWYDDYN. T.......…

YR YMGEISWYR SENEBDOL ? I…

'"^Y^MYGU YN EI WELY.1 . -N,…

CICIO I FARWOLAETH GYDA'R…

COSBI TAFARNWYR AM ]f FEDDWI.…

DIOD I WELLA'R WASGFA. ; tr._t…

CKEFYDDOL. 1.;

I,.,DAi)IW,AI-X',: "'ANGEUOL…

News
Cite
Share

I,DAi)IW,AI-X' "'ANGEUOL YN FFESTINIOG. Tua saith o'r gloch nos Iau, yn chwarel isaf Oakeley, cymerodd damwain angeuol le. Ymddengys fod dyn dibriod o Ys- bytty Ifan o'r enw Ellis Evans, yn cyn- orthwyo gyda chodi corn mwg, pan y bu i un or poliori dorit yn sydyn, a'i flaen ei daraw yn ei ben fel y bu faiw yn mhen llai nag awr ar ol hyn. Yr oedd yn ddyn ieuanc 29 oed, ac yn adnabyddus a chym- eradwy yn nghapet Bowydd lle'r arferai fyned ar y Sabbath. Claddwyd ef yn mynwent Ysbytty Ifan, dydd Llun di- weddaf. Dydd Gwener, o flaen yr is-drengholydl Mr R. O. Jones, a nifer o reithwyr, i'r rbai yr oedd Mr J. N. Edwards yn flaenor, cynhaliwyil trengholiad yn y Cocoa Rooms. Wedi cael tystiolaeth Mr Thomas Smart, fitter y chwarel, gohiriwyd ytrengholiad hyd ddydd Mercher, er rpwyn cael Dr Foster, arolygydd y Mwn- gloddiau yn bresenol. Y TRENGHOLIAD., I ijyaa Mercher, o naen Mr R. O. Jones, is- drengholydd, a 14 o reithwyr. Gwylid yr I achos ar ran y cwmni gan Mr J. Jones Morris ac ar ran y teulu gan Mr R. Ii. Owen, Llanrwst. Thomas Smart a dystiai ei fod yn fitter yn gweithiO'yh yr Oakeley isaf er's 12 mlynedd. Yr oedd yn gweithio ynu ar y 12fed o'r mis hwn pan gymerodd y ddamwain le. Codi corn 1 mwg yr oeddynt, pwysai tua tunell. Yr oedd 12 neu 13 o ddynion wrth y gwaith, y 1 trancedig yn un o lionynt. Yr oedd gonddynt 1 bolyn cynortHwyol ac un allai gydag olwynion i5 priodol wrtho at godi. Bu ef (y tyst) yn gwneyd gwaith fel hyn hwer tro yn flaenorol. Arferid y celfi hyn ar y troion hyny. Bu y polyn cynorthwyol ar waith o'r blaen fel ] ysgaffaldiach. Efe a ddwisodd y polyn y tro < hwn, wedi oi arcbwilio yn fanwl. Nid oedd yr un flaw o gwbl i'w weled ynddo. Bu yn codi < pethau trymach na hyn ar lawer amgylchiad, ] ond nid, corn mwg mor drwm. Yr oedd y ( trangcedig yn sefyll ar y corn ar adeg y < ddamwain, a dau arall gydag ef. Rhoddwyd ] model o'r pethau, ac eglurwyd hwynt. Y ( polyn cynodhwyol a dorodd, a gwelodd y dyn yn cael ei dara gan ben y polyn. Yr oedd ef (y tyst) yn sefyll wrth ben isaf y corn mwg. Cafodd y trancedig ei niweidio yn drwm. £ Cymerwyd ef i'r ysbytty, a ba fyw am tua ] tri chwarter awr. Fel un a ofulai am y gwaith 1 hwn yr oedd yn tystio i bob gofal gael ei arfer Croesholwyd gan Dr Foster—Cododd y celf ( unigol 5 tunell, heb y polyn cynorthwyol. Fel 1 arweinydd yn unig yr oedd arno eisiau y polyu J Ileiaf, a dyma y rheswm dros ddewis un llai J na'r Hall. Ychydig iawn o hwysauy-eú!n { oedd ar y polyn ileiaf, yr oedd y corn yn cael 1 ei gynvl rhwng y ddau bolyn. ond gorchym- < ynodd a gofalodd nad oedd nemaivr bwysau i fod ar y Ileiaf. Yr oeddynt yn blocio y corn f wrth ei godi, ac yr oedd un pen yn gorphwys ir y ddaearadeg y ddamwain. Nid oedd yn l abl i gyfrif am doriad y polyn, a mor ychydig s ) bwysau arno barnai ef ei fod yn ddigon :ryf, ni bu unrhyw ysgydwad o gwbl. L rch v )edd, y polyn, ac yr oedd yn y gwaith er's dwy c Eiynedd, Gwelodd olion hoelion yn y pren ar I )1 iddo dori. Gallasai fod yr hoelion hyny a wedieu dodi gan rhywun arall yn y polyn wrth t si ddefnyddio at waith tebyg. Yr oedd y polyn 1, yn awr yn un da iawn. Gwnel-ai ddefnydd o'r rhan isaf yn awr at godi pwysau trymach. Gan Mr J. N. Edwards-Yr oedd y polyn yn [8 modfedd o amgyleh yn y lie y torodd. f edwid ef allan.. a Gan Mr 0. J. Owen—Yr oedd y tri yn sefyll C tr y corn yn syml i weled fod y pwysau yn dod 0 H- y corn yh syml i weled fod y pwysau yn dod  Lr y celfi codi, ermwyn gweled fod y peth,u rn bachu yn iawn wrth ddechreu codi. C Robert Edwards, fitter cynorthwyol yn y }] )akeley isaf gyda Mr Smart, a dystiai ei fod E m gweithio ar y lie y I2fed o'r mis hwn ar [ idog y ddamwain. Yroeddyn cynorthwyo i r rodi y corn mwg, ac yr oedd y diweddar Ellis a 3vans, yn cynorthwyo hefyd. Bu yn cynorth- i( vyo gyda chodi pethau o'r blaen. Smctchir yn i r fall ydoedd y trancedig. Malai gerrig C nawrion yn y fall. Ni wyddai a oedd wedi Vi -ael profi;id mewn codi pethau. Cydolygai yn j iouol a thystiolaeth Mr Smart. Yr oedd gyda y ?mart yn dewis y polyn. ac edrychasant yn s? anwl rhag bod diffyg ynddo. Dau bolyn oedd rn y lie, hwn oedd y goreu o'r ddau. Gwelodd C T polyn yn tori, ac Ellis Evans ar lawr wedi ei t] laraw ganddo, ond ni welodd ef yn cael ei C laro am fod ei gefn ato, or y pryd. Yr oedd s rn ei yinyl o fewn ycbydig droedfeddi. Nis f( ?all?sai roddi unrhyw reswm dros fod y polyn T1, vedi tori. Gan Dr Foster-Pe codasai y dynion wrth y L MMcApothynoirr polyn Ileiaf 6 fl en y lleill, ti :redai y gallusent godi'r holl bwysau ond y 01 lall oedd i godi, a dywedodd Sm.art am iddynt if teidio codi wrth y polyn am mai arweinydd yn c; mig oedd i fod. Yr oedd saer gyda hwynt yn b lewis y polyn. IT Gan Mr D. G. Williams.——Smart (wedi ei ail !1 lw) a ddywedodd fuai fel rhybudd y dywedodd H m beidio codi 'rthy ,poly Ileiaf. Nid oedd ?n eddw) fod yr ui????rth- y winch bor?o wedi 1J hoddi  waith. Torodd y r( hoddi gormod o nerth ar waith. Torodd y P )olyn heb y rhybudd, ileiaf. Yr oedd vn )olyn trwehus yn ei waelod, ac yn un trwm C! newn gair yn gelf digon cryf a thrwm at y 91 fwaith: yn ol pob ymddangosiad. Henry i' Ucfomliai1 Cook.Llafurwf yhi .h ware I, a dystiodd ei fod yn bresenol ar yr a amgylchiad. Wrth winchy polyn Ileiaf yr pi edd. Gwelodd y trancedig yn cavl ei dainw,~ c ar ycorn y gafaiar y-fryd. Tarawyd ef a .hon y polyn. Torodd y polyn yn sydyn. vi thieimlwyd vsgydwad o gwbl cyn y ddam- V rain, Yr oedd ef a'r dynion wrth y winch 0 arall yn gwylio ar eu bod yn cyd-gychwyn. ac yr oedd yn sicr na chyehwynodd ef o flaen y lleill. Cafodd brofi d gyda gwaith fel hyn o'r blaen yn ystod y flwyddyn diweddaf. Tar- awyd y dyn, yr oedd yn meddwl ar ei wegil, a barnai iddo farw mewn cafflyniad i hyny. Nid oedd amheuiieth o gwbl yn ei feddwl am gryf- der y polyn. Air. Wm. Owen-A. dystiai ei fod yn oruch- wylydd-cynorthwyol yn yr Oakeley Isaf. Daeth y polyn oddiar etifeddiaetb Oakeley i'r chwarel Hyd. 3, a thorwyd ef Medi 28, o'r goedwig. Archwyd pedwar ohonynt at gynal ysgaffaldiau. Bu ef yn archwilio y polyn yn ystod yr wythnos y digwyddodd y ddamwain, am fod Smart yn dywedyd fod ganddo eisiau polyn cynorthwyol. Yr oedd y ddau bolyn yn rhai dft- a barnai y gwnelsai unrhyw un o honynt y tro. Yr oedd yn ddirgelwch iddo po fodd y torodd. Y mae y polyn yn iach trwydda yn awr; y toriad ar cwbl yn iach. Mr. J. N. Edw.ards;Cadwyd y polyn allan, ac yr oedd rhisgl arno yn y lie y torodd. Y Ddedfryd oedd eu bod yn cael mai Hchos y farwolaeth oedd effaith tarawiad damweiniol gan ddarn o bolyn defnyddid wrth godi corn mwg yn Oakeley Isaf ar y 12 o'r mis hwn.

DOLWYDDELEN.

-I,FESTINIOG.I

"'penmachno; ..

[No title]