Y Rhedegydd

PRIFYSGOL CYMRU. Y sgoloriaethau Ffestiniog. YMAE y Pwyllgor wedi penderfynu estyn yr amser )[ i geisiadau am yr uchod hyd yr 21ain o Ragfyr, 1878. Cyfeirier at MR. JOHN PARRY JONES, 5ed o Ragfyr, 1878. BANK, Fotjrckosses. MAEMOFFEREN BOARD SCHOOL. DYMUNA Mr. BUTLER, (un o athrawon yr Ysgol XJ' ucliod) wneyd yn hysbys fod AIL CHWARTER YSGOL Y NOS yn dechreu Nos LUN, Rhagfyr 2il, 1878. GOSTYNGIAD CYFLOGAU DYMUNA W. M. DAVIES, Fourcrosses, Ffes- tiniog, wneyd yn hysbys i drigolion Ffestiniog a'r amgylchoedd, ei fod yn lie GWERTHU ALLAN fel arferol, yn myned i werthu ar AUCTION, a hyny dydd Sadwrn, Rhagfyr 14eg, 1878, sef y Sadwrn y telir yn chwarel y Rhiw ac eraill. Gan fod y Cyflogau wedi gostwng, y mae yntau am roddi y cyfleusdra i'w gwsiruriaid ac eraill i gael y G-OODS yn rhataeh; ac i'r dyben hyny y msB yn penderfynu gwei ;liu ar AUCTION UN- WAITII YN Y Mlf Y iiT.ie y Gonds v vvriedir eu ewerthu y-U r- trowswing bretlvyiiau o Frethynau, set ?roNvs(lrll3g be litlic at "ael suitiau i gyd o'r un p,?th, Muttelass' Cloth, Pilot, Baer, a Nap at gotiau i ddynion, &e. Pilot Top Coats, Ulsters i fe11non a merched, Monkey Jackets i feibion a phlant, Ac. Os bydd y sawl a brynant y brethynau yn dewis, ymrwyma W. >1. Davies i'w gwneyd a'u trimio am 24s 6c. y suit. Dyiiia fantais neillduol i gael dillad yn rhad erbyn y Nadolig.

AT EIN GOHEBWYR. Mewn llaw-Dywedydd Dywedioll a Gwyliedydd-wedi eu «ysodi ond yn gorfod eu gadael allan o ddiffyg lie—Dyfed Gwawd- nudd—Ffugenwau ymgeiswyr eisteddfod y Nadolig—yn ein nesaf yn ddiffael.

Gerbron Mr Raffles yn Lerpwl Dydd Llun diweddaf, cyhuddwyd dyn trwsiadus yr olwg arno, oddeutu deugain oed, o'r enw William Williams o ffugfàthu dwy cheque ar ddau ariandy yn Lerpwl. Y ddau ariandy oeddynt eiddo y Mri. Heywood a'r North Western Bank, a gwerthr y cheque oedd deuddeg cant.a thri- ugain o bunau ( £ 1260). Wedi gwrandaw ar dys- tiolaeth yr heddgeidwad a dyn ieuanc a gyflog- asid gan Williams gohiriwyd yr achos hyd ddoe {dydd Gwener.)

Mae y papyrau Americanaidd am dydd LIun yn cynwys hanes ffrwydiad dychrynllyd mewn glofa yn Indiana ar yr 21ain o fis Tachwedd. Achos y ddamwain oedd crynhoad nwy (gas) yn y gwaith yr hyn a gynheuwyd trwy ddiofal- weh un o'r gweithwyr yn defnyddio lamp agor- ed. Yr oedd amryw gasgenau o bylor yn y fan a chyrhaeddodd y tan at y rhai hyn gan ych- wanegu y dinystr yn fawr iawn. Lladdwyd ,vyth o ddynion ymysg pa rai yr oedd dau o )erchenogion y gwaith ac anafwyd yn ych wan- Tol nifer fawr ia wn.. ■* '< Derbyniadau y trysorlys o Ebrill laf hyd Tachwedd 30ain oeddynt £ 48,$63,3-14, ar gyfar- taledd i X43,375,505 am yr un fiymor y flwyddyn ddiweddaf. Yr oedd y tret I-au o Ebrill ] af i Tachwedd 30airi yn E54, 1 ,6,464, yn erbyn X51,106,656 y flwyddyn ddiyeddaf. Y gwedd- ill Tachwedd 30ain yn y lank of England oed(I XI,508,256, ac yn y < Bank of Ireland" X438,537. 1. — «

Mae damwain ddifrifol arall ar y gledrffordd wedi cymeryd lie heb fod yrnhell o ardal dam- wain Pontypridd. Nos Lun diweddaf aeth cerbydres lo Iwythog dros y ilinell ar oriwaered rhwng Merthyr ac Aberhoncidu, oddeutu chwe' milldir o'r lie diweddaf. Yr oedd tair o beir- ianau cryfion wrth y tren. Wedi myned dros y rails torodd bont gadarn yn ddwy, a disgynodd i'r ffordd blwyfol. Lladdwyd dau yriedydd a than borthwyr, a,c anafwyd pr dwar eraill o swydd- nalaD v llirip-11 no nfelf <et" ""v-— honynt yn angeuol, Cylnfir y golled yn ugain mil o bunau ( £ 20,000), a dywedir nas gellir adfer trafnidaeth cyflawn ar y llinell am oddeutu mis.

Bu Tarll Powis yn lly wydda mewn cyfarfod a gynaliwyd yn Ludlow dyddMawrth diweddaf, i hyrwyddo sefydliad ysgol gyhoeddus yn Elles- mere, Amwythig, mewn cysylltiad a Choleg St. Nicholas, Lancing. Mae y tir wedi ei roddi gan larll Brownlow. Cyfrifr y bydd y gost yn haner can' mil, a'r taliad biyiyddol-dros fechgyn fydd £18.

Hysbysir ni am farwolaet ji dau aelod senedd- ol. Y naill ydyw Mr. John Dunbar, yr hwn fu yn cynrychioli New Ross fel Home Ruler er 1874. Bu farw ddoe bore yn Kensington, yn 57 oed. Yr oedd wedi bodin gwaelu er's cryn amser. Y Hall ydyw ProffeSvr Smyth, yr oelod dros Swydd Londonderry, yi hwn a fu farw yn mhreswylfod cyfaill yn Belist. Yr oedd wedi bod yn dioddef oddiwrth anryw afiechydon, yr hwn a ddiweddodd mewn (Wniad yr ymenydd. Bu yn dal amryw swyddau ]wysig, a gwnaeth wasanaeth da yn adeg dadgsylltiad Eglwys yr Iwerddon. j

Mae y parotoadau ar gfer yr Eisteddfod Genedlaethol yn Nhreffynoiyn myned ymlaen yn dda. Testyn y gadairll y mae yn wyb- yddus ydyw "Cariad." 1 mae Mr. John Roberts, A.S., hefyd yn C,11Jg gwobr o ugain gini am y traethawd goreu a:" Sefyllfa llenydd- iaeth yn Nghymru yn ystd yr haner canrjf diweddaf. Rhoddir can' put a medal yn wobr • ? j: am y traethawd goreu ar "Sefyllfa bresenol y Genedl Gymreig. Ugain gini yn wo br gyntaf a haner hyny yn ail am y traethawd Saesonig goreu ar "Adnoddau mwnawl Sir Fflint a Din- bych." Deg gini am y traethawd goreu mewn atebiad i'r gofyniad, "Paham y mac cynifer o dlodion gonest yn y wlad?"—Cymraeg neu Saesonaeg. Pymtheg gini am bryddest goffad- wriaethol i'r diweddar Mr. P. M. Evans. Dwy wobr o ddeg gini ar destynau amaethyddol. Deg gini am bryddest ar "Livingstone" a "Nodwydd Cleopatra." Disgwyliwn restr gyflawn o':c tes- yn fuan.

AFGHANISTAN; :-77 Ei Daearyddiaeth, ei chy- nyrch, a'i Hanes. Y mae hefyd amryw dreli eraill o gryn bwys- igrwydd megis Ghiznice, yr hon a fu unwaith yn brif ddinas y wlad. Quettah hcfyd sydd dref fasnachol lied bwysig, er nad ydyw ond bechan, yn cynwys tua 400 o dai. Y mae Heratfc dra- chefn yn amddiffynfa bwysig. Cyfrifir fod y boblogaeth yn awr yn 20,000. Y mae yn sefyll ar y gogledd-orllewinol o'r wlad ar derfynau Persia, yr hon wlad sydd wedi bod yn dra chwanog i'w meddianu. Ond y mae un ddinas arall y dylem ei sef Gandahar. Y mae wedi ei hadeiladu ar safie lien ddinas y dy- wedir i Alexander adeiladu. Nid ydyw y ddinas bresenol modd bynag yn hen, dechreua ei hanes yn y ddeunawfed ganri f. Cyirilir fud ei phob- l? C-1 1 p? logaeth yn 100,000, rhywbeth at faintioii New- castle-on-Tyne. Y mae yr heolydd yn llydain, y pedwair prif heol yn 50 liath o led. Yn awr yr ydym am symud ymlaen i syiwi ar gynyrch y wlad. Wrth glywed a darllen am danifel gwlad anhygyrch bc ysgythrog, feallai y tueddir ni weithiau i feddwl mai gwlad diawd ydyw. Ond nid yw felly, ac nid ydyw gwlad neu ar d al noet h ae vs, 1:1 neu ardal noetli ac ysgythrog o angenrheid- rwydd yn dlawd, a chymerer Ffestiniog yn engraifft. Mae llawer iawn o elfenau cyfoeth yn Afghanistan. Ceir ynddi adnoddau mwnol gwerthfawr. Mewn amryw fanau y mae aur, arian, ae eiyaa, rw taui. jNig. gellir dywedyd 8M