Y Rhedegydd

PRIFYSGOL CYMRU. Y sgoloriaethau Ffestiniog. YMAE y Pwyllgor wedi penderfynu estyn yr amser )[ i geisiadau am yr uchod hyd yr 21ain o Ragfyr, 1878. Cyfeirier at MR. JOHN PARRY JONES, 5ed o Ragfyr, 1878. BANK, Fotjrckosses. MAEMOFFEREN BOARD SCHOOL. DYMUNA Mr. BUTLER, (un o athrawon yr Ysgol XJ' ucliod) wneyd yn hysbys fod AIL CHWARTER YSGOL Y NOS yn dechreu Nos LUN, Rhagfyr 2il, 1878. GOSTYNGIAD CYFLOGAU DYMUNA W. M. DAVIES, Fourcrosses, Ffes- tiniog, wneyd yn hysbys i drigolion Ffestiniog a'r amgylchoedd, ei fod yn lie GWERTHU ALLAN fel arferol, yn myned i werthu ar AUCTION, a hyny dydd Sadwrn, Rhagfyr 14eg, 1878, sef y Sadwrn y telir yn chwarel y Rhiw ac eraill. Gan fod y Cyflogau wedi gostwng, y mae yntau am roddi y cyfleusdra i'w gwsiruriaid ac eraill i gael y G-OODS yn rhataeh; ac i'r dyben hyny y msB yn penderfynu gwei ;liu ar AUCTION UN- WAITII YN Y Mlf Y iiT.ie y Gonds v vvriedir eu ewerthu y-U r- trowswing bretlvyiiau o Frethynau, set ?roNvs(lrll3g be litlic at "ael suitiau i gyd o'r un p,?th, Muttelass' Cloth, Pilot, Baer, a Nap at gotiau i ddynion, &e. Pilot Top Coats, Ulsters i fe11non a merched, Monkey Jackets i feibion a phlant, Ac. Os bydd y sawl a brynant y brethynau yn dewis, ymrwyma W. >1. Davies i'w gwneyd a'u trimio am 24s 6c. y suit. Dyiiia fantais neillduol i gael dillad yn rhad erbyn y Nadolig.

AT EIN GOHEBWYR. Mewn llaw-Dywedydd Dywedioll a Gwyliedydd-wedi eu «ysodi ond yn gorfod eu gadael allan o ddiffyg lie—Dyfed Gwawd- nudd—Ffugenwau ymgeiswyr eisteddfod y Nadolig—yn ein nesaf yn ddiffael.

Gerbron Mr Raffles yn Lerpwl Dydd Llun diweddaf, cyhuddwyd dyn trwsiadus yr olwg arno, oddeutu deugain oed, o'r enw William Williams o ffugfàthu dwy cheque ar ddau ariandy yn Lerpwl. Y ddau ariandy oeddynt eiddo y Mri. Heywood a'r North Western Bank, a gwerthr y cheque oedd deuddeg cant.a thri- ugain o bunau ( £ 1260). Wedi gwrandaw ar dys- tiolaeth yr heddgeidwad a dyn ieuanc a gyflog- asid gan Williams gohiriwyd yr achos hyd ddoe {dydd Gwener.)

Mae y papyrau Americanaidd am dydd LIun yn cynwys hanes ffrwydiad dychrynllyd mewn glofa yn Indiana ar yr 21ain o fis Tachwedd. Achos y ddamwain oedd crynhoad nwy (gas) yn y gwaith yr hyn a gynheuwyd trwy ddiofal- weh un o'r gweithwyr yn defnyddio lamp agor- ed. Yr oedd amryw gasgenau o bylor yn y fan a chyrhaeddodd y tan at y rhai hyn gan ych- wanegu y dinystr yn fawr iawn. Lladdwyd ,vyth o ddynion ymysg pa rai yr oedd dau o )erchenogion y gwaith ac anafwyd yn ych wan- Tol nifer fawr ia wn.. ■* '< Derbyniadau y trysorlys o Ebrill laf hyd Tachwedd 30ain oeddynt £ 48,$63,3-14, ar gyfar- taledd i X43,375,505 am yr un fiymor y flwyddyn ddiweddaf. Yr oedd y tret I-au o Ebrill ] af i Tachwedd 30airi yn E54, 1 ,6,464, yn erbyn X51,106,656 y flwyddyn ddiyeddaf. Y gwedd- ill Tachwedd 30ain yn y lank of England oed(I XI,508,256, ac yn y < Bank of Ireland" X438,537. 1. — «

Mae damwain ddifrifol arall ar y gledrffordd wedi cymeryd lie heb fod yrnhell o ardal dam- wain Pontypridd. Nos Lun diweddaf aeth cerbydres lo Iwythog dros y ilinell ar oriwaered rhwng Merthyr ac Aberhoncidu, oddeutu chwe' milldir o'r lie diweddaf. Yr oedd tair o beir- ianau cryfion wrth y tren. Wedi myned dros y rails torodd bont gadarn yn ddwy, a disgynodd i'r ffordd blwyfol. Lladdwyd dau yriedydd a than borthwyr, a,c anafwyd pr dwar eraill o swydd- nalaD v llirip-11 no nfelf <et" ""v-— honynt yn angeuol, Cylnfir y golled yn ugain mil o bunau ( £ 20,000), a dywedir nas gellir adfer trafnidaeth cyflawn ar y llinell am oddeutu mis.

Bu Tarll Powis yn lly wydda mewn cyfarfod a gynaliwyd yn Ludlow dyddMawrth diweddaf, i hyrwyddo sefydliad ysgol gyhoeddus yn Elles- mere, Amwythig, mewn cysylltiad a Choleg St. Nicholas, Lancing. Mae y tir wedi ei roddi gan larll Brownlow. Cyfrifr y bydd y gost yn haner can' mil, a'r taliad biyiyddol-dros fechgyn fydd £18.

Mae y parotoadau ar gfer yr Eisteddfod Genedlaethol yn Nhreffynoiyn myned ymlaen yn dda. Testyn y gadairll y mae yn wyb- yddus ydyw "Cariad." 1 mae Mr. John Roberts, A.S., hefyd yn C,11Jg gwobr o ugain gini am y traethawd goreu a:" Sefyllfa llenydd- iaeth yn Nghymru yn ystd yr haner canrjf diweddaf. Rhoddir can' put a medal yn wobr • ? j: am y traethawd goreu ar "Sefyllfa bresenol y Genedl Gymreig. Ugain gini yn wo br gyntaf a haner hyny yn ail am y traethawd Saesonig goreu ar "Adnoddau mwnawl Sir Fflint a Din- bych." Deg gini am y traethawd goreu mewn atebiad i'r gofyniad, "Paham y mac cynifer o dlodion gonest yn y wlad?"—Cymraeg neu Saesonaeg. Pymtheg gini am bryddest goffad- wriaethol i'r diweddar Mr. P. M. Evans. Dwy wobr o ddeg gini ar destynau amaethyddol. Deg gini am bryddest ar "Livingstone" a "Nodwydd Cleopatra." Disgwyliwn restr gyflawn o':c tes- yn fuan.

Cymerodd ffrwydriad nwy o nodwedd lied ddifrifol le yn Birmingham boreu dydd Gwener diweddaf, mewn dwy faelfa, un bob ochr i'r mynediad i mewn i'r St. James' Hall. Yr oedd mor gryf fel y chwythwyd y ddwy lfenestr allan, ac y drylliwyd y nenfwd yn holloi. Nis „ 1 1 y "i. ?' —

AFGHANISTAN; :-77 Ei Daearyddiaeth, ei chy- nyrch, a'i Hanes. Y mae hefyd amryw dreli eraill o gryn bwys- igrwydd megis Ghiznice, yr hon a fu unwaith yn brif ddinas y wlad. Quettah hcfyd sydd dref fasnachol lied bwysig, er nad ydyw ond bechan, yn cynwys tua 400 o dai. Y mae Heratfc dra- chefn yn amddiffynfa bwysig. Cyfrifir fod y boblogaeth yn awr yn 20,000. Y mae yn sefyll ar y gogledd-orllewinol o'r wlad ar derfynau Persia, yr hon wlad sydd wedi bod yn dra chwanog i'w meddianu. Ond y mae un ddinas arall y dylem ei sef Gandahar. Y mae wedi ei hadeiladu ar safie lien ddinas y dy- wedir i Alexander adeiladu. Nid ydyw y ddinas bresenol modd bynag yn hen, dechreua ei hanes yn y ddeunawfed ganri f. Cyirilir fud ei phob- l? C-1 1 p? logaeth yn 100,000, rhywbeth at faintioii New- castle-on-Tyne. Y mae yr heolydd yn llydain, y pedwair prif heol yn 50 liath o led. Yn awr yr ydym am symud ymlaen i syiwi ar gynyrch y wlad. Wrth glywed a darllen am danifel gwlad anhygyrch bc ysgythrog, feallai y tueddir ni weithiau i feddwl mai gwlad diawd ydyw. Ond nid yw felly, ac nid ydyw gwlad neu ar d al noet h ae vs, 1:1 neu ardal noetli ac ysgythrog o angenrheid- rwydd yn dlawd, a chymerer Ffestiniog yn engraifft. Mae llawer iawn o elfenau cyfoeth yn Afghanistan. Ceir ynddi adnoddau mwnol gwerthfawr. Mewn amryw fanau y mae aur, arian, ae eiyaa, rw taui. jNig. gellir dywedyd 8M