Seren Gomer

-B AlpD DONIAETH I. 1 @><:<  y??b RHWYDD AR FAWREDD DUW: ??? A?SOD&Wyb AR OCHR MYNYDD UWCH BEN ,iANSOIH)WYDAR OCHR MYNYDD U%VCH BEN A G ?' I I I Iv <&y!w€dd yCywyddydyw, fod Dnw wed: cren ygre- adtgaethfawrarhyfeddotanAir, a bod ei Air wedi dymchwely yr angyHon ni chadwasant eu dechreu- ad, iddinystrtragywyddol; acban fod ei Air mor nerthot, synnir dros ychydig, pa fodd na altesid tulw yn ot ddiafol a dyn i fwynhau eu cynwr deeliretiol; mai Hid am nad oes digopolrwydd o ryfeddodau díddarfod yn yr iachawdwriaeth, ymheU tu draw i ama'yH'rediadau yraagyltoa eu hunain, y cauwyd hwy a!!an, gan fod yrhaida yn chwennych edrych t'f petbau hyn; end mai feHy y rhyngodd bodd iddo Ef i godi dyn, a gadget y natm' angyla:dd, ac yHa' gwncir ychydig; gymhariaeth a threfn y greadigaeth a threi'n gras; wedi caet y Chaos maw:- i Ysbryd Duw ymsymnd arno, bod gair Duw yn ddigonot i alw pethau4 fod a threfn, yB o! ei gyngor a'i ewyliys da ei hun; ac feHy yr un modd yn ysb) ydo!, ar o! caei yr hcl! ammodau a'r defnyddiau angpni-heidiol yn y cyfummod gras, eu cwblhau a'u selio yng Nghrist lesn, fel y mae yn bresennol bob cyflawnder ynddo ef fel Cyfryngwt-, ac y mae Ysbryd Duw yn cym- mcryd o'i eiddo ef a'i fynegu i ni, ac yn gaiw pethau aidydyntfelpebyddent. DtRFAWR i mi dwrflormad, Creigianegrwysggarwrwygiadj Y tnawr 1'aut a'r mor heli, A'r Jicuad mawrfad i mi; Mynydd()cdd.llethroedd llithrei1tt, B) oH-cadr syH:on wyHtion eiHtt Y mae'r ddaear mor ddH-ofn, Ag tdiern ddig y Swrn ddofn, Ec!:rydus o'i Chtpawdwr. Mae'n hawdd tyst y mynyddTwr, Ys, ar y wcig scr y wybr, Hyd wyr yr awyr ewybr, Sefa erys t tarwol Hagr fedd, yn niwedd yn o!: Rhyw fodd mae rhyfedd yn: mod, AsreHaist,beraistbatod; Nichwiiiaf,nifed:'affawr, Morsynddiderfyndirfawr! Ond nn peth, a dyna pa'm, Dy ediuig byw diadfam.. Cefaist y moredd cyfuwch j A'n daear ni, dir yn uwch, A chefaist y gorch'ufion, A d' air, 0 mor hynod Ion! Ond i mi. er brf, er braint, Rhyfedd digamwpdd gymmaint, Y groywdeg fawr gre'digaeth, Rhyfeddcd mwy'n hynod wnaeth; Ha fodd y cefaist ba tan, Gm¡fod y gwae!od gwiw'an, Chwal hyd, a'r iied, nchder ilawn, Ba:'yfeddodbnrfoddiawn' Yr anwd mwyn engyi mad. Dt'wy soddi i drosfddtad, Gvrraistynddidiugayedd I KIDPM n, 11 a'i inC(ld;- Dy air, dy amnaid a o( dd, Yrai'Hnifero'rnefoedu' ra'm na fn y ii'i 'n wehhad Ei}waith fy N uw o'th alwad? Nage, mae'n ddigon o gar, Batch ydyw i bcchadnr, T*a'tn nHd yw pum nod awen, }lÙI11Aeddf y gynneddf deg wen, ¿ Tro: dy air yn t)oi a dod, t'th hedd o'u biiclle ju becked? A p!!a ham, 0 ddinam Ddnw, Yn pstron utfern ystryw, I dy bedd, t dy hadder, Yn fwy na ni fewn y nef? Callt,,Dedd dy iiefoedd, Nafi BiongelyraHgc'engaf, lechydwriaethwychdiriawH, A rhy ddyfndero<'dd yr lav.'n Ddnwgwyn, eH gwefd yn ddigoili, Tra byddant ni aHant oi!; Canyshwydengysyndeg, o chwel1nych g,'¡el'd ychwaneg! felly, gan hynsy bynod, .Yrhyngodddy fodd i fod! Yesuwnactheindewisni, A'n Ceidwad ddaeth i'a codi1 Ondara'denuidyrOen, 0'1 fawrbarel1 fod yn H\rwboen.! Rhatdigodi, neu gadziel 0 dan e! gwymp ydyn gwae!; Arhaghaintcymmaiutcamwedd, tcsuafuyneifedd; A chododd yn iach wedyn, Drwy'r byd i gyhoeddi hya. Pa ryw fad gariarlgwrol, Utifr i Di, na fhroe yti ol! Os gwaed i'r gyfraith, os gwg Dia!gynaw))derduwg, Gwa<*didewiadawodd, Dial a fii hyd ail fodd! YI)a mae'n ddycbryn annwn,, A bywyd da i'r byd hwn; A flordd wnaed, hoff rwydd i ni,. I'n cadarn Ion ein ccdi, Cafwyd yr ACHOS cynawn, A gair y cef grea 'n iawn: Cynbùd yr haul dtdraui draw, Gwiw Iywiawdr yngoieuaw, DH'rahaf,daparhefyd, Na byw can()lhwflgc y byd, P-tiw o'i allu diweily, Aehosionymoddiontnyg, 0 ryw fodd i ryfeddu A ddywpd Bydded, a bu! Ac yn awr drwy ei fawr fodd, Brwy'rlawn yn gyfiawo gafudd/ Ysbryd y bywyd biao, Yryf-brydohydfywt'an. Gaiiynawrcingweriani, Neti dd'wedyd yn ddtoed), Y dihaeddiaat tyr'd heddyw, Hawdd fod, yn dy waed bydd fywr' Dyma ryfeddod imi; Duw lor mae dy Air i m! 'Vn sylfaeii a pitresvvylfod Tangneiedd hyd fedd i fod. D'wedaist, a chretiais dy air., (Mae Hyf<m am y Ucfair) A fynned,deued y dyn; Ddaw; etarbed a'i dderbyB A 3;ain'; esmwytttaf i gyd a'i aficebyd, j 1)cl1",h dh"eth, Mae'ni'hanhpb arian.hcb werth, C\'m'wch fyns:ah'i'<'hcam:'au, Esmwytbyd 0 hyd fy iau i A chotiwch, fy maich hefyd A geir yn ysgafn igyd, Achewch-siuwytbdiaichwi, A'chencKiiauo'chnodi; A'mgwh'nodifodnfydd, A gal I d i A galynyn ddif't};i)¡ûd, ID gariad fv 81,VNIPL gw,61, ARWYDD A FYBD AR Fy 01.:—ac, I'w arch manwyl orchymmynion llafal', Gwae vn fvddar ac anufuddicn. <3o:phenhaf,18l5. Y C. GWAN. I

I At ?r?ra?M?M Sc?'? Gojiie)-. l -?- -? I I SYLWADAU AR FARI)jXONIAr-,TH, CilviEiz, I BYMOL I LYTHYR MR. IWAN, I TGWEL iti-IIFTN 76J YN gyntafoH, Mr. Iwan, cyn dechren o honof ar fy syhvadau gostyngedig, gan y rhaid i gydwybod wedi ei godwytho ag euogrwydd fed yn dra phoenus i'w pher- chenog, dyro dy law ar dy ben, gostwng sr dy Mtiiau, a derbyn faddemmt fy !nab; yrwyfyma yn rhoddi i ti o!)yngdod o dy holt bechodat! i'm hcrbyn i, a')' nedwar mesur ar lingaiu cerdd dafod. Bydd ditha)) wi!iafiwrus rhag troseddu o hyn aUan, rhag digwydd anHawd o'l bérwvdd, Sy'wadau Mr.Iwattar brydyddiaeth dramor a Seis. nig, hyd ag yr wyf yn d<'a!i, ydynt dra phriodoi a chywir; ac y mae yn ddUys gan bawl> yn gytlndill, íJe buasaL yr Hn Hy8etheu'iau yn Gro:g a Rhufain ag sydd yn y Gyrmaeg nr brydyddiaeth, na fnssai gwiiitli v ben-dd enwocafyno ondoychydig werth a sviw y[- hyn a raid b)-o6 naiH ai rhagoriaeth yr iaith, neH fcd- rustwydd y beii-dd Cynireig; ae o'm than i, bob un o'r I ddau. Ond fy ngorchwyl yn y iiythyr hwn i'ydd ceisio datives yn eg!ur mai ansawdd a rheo!an Cywvdd Enc* !yn,ac Awd!,ydyw sylfeim pob thagoriaeti), cysondpb. a threfn ddymunol yu ein hoi[ fugeil-gerddi a'n hymnau yn yr iaith Gymracg; a pho nesaf iddynt, mwyaf pet-- H'aith ygynghanedd. Cli\vi a g) dsyníwch?lll benniU rhwydd o brydyddiaeth, y )h<ud fed terfyn gosodeJlg i rifedt ysiiiafHU ymhob braichnen !iueii, megis jnewn peunii! pedwar ban wyths.U, fai hyn, Newyddlcn biafa ddaeth t':i bra,-—8. Ac_y rhaid i tMiwedd pob dwy iinpH, 0 ¡eíaf nai:! ai yn seiriio ar vr m) bogaH niJ:taf¡ac1, megis di\vedd hon yu atteb i J.ùi w- edd Y'll;llclll flaeliol-ol. Hwyha.eddeHt g,,iel eu div--n ai-go Hpf\d,fod cynghsneddmewn pe!):ii!I yn beth dy. muno! a '$ontf1f¡¡sjmegís cyd-darawsad y c'ydseilliail, ynghyd ag anu-ywiae! y Hafariaid f'I-il )ivrz, v ,) <) J., Ynfy lie yo dioddtfiliJ; I nc nid Drcsoffiynd'oddefind. Etto, Gwel, 0 crail, i'liwng gelynion, Ai- y g- cliw(r, it- --i,oes, Dduw a Cheidu.:ad gwaei becliadut, Yn ei Zuj'unlun ei /OM. Etto, E,ogr,,Yv('.(I. Ify a gwae a n!wen, 7 gyd o ?'<Kwedd gwaed y?' Úcn. ¡ Etta, dyma awdl gywydd, t)n o"r ppdwar mesnr ar hugain pa mcrrhagorol ydyw'r penmll hwn o syuwyr j a chynghanedd; I Duw y duwian, gorau gwtr, < E geniI' £'Î ogonedd Pe-ry pl, 3,%v lieb w-,id, Dr\y ganad dy thugar<dd. Cyhydedd fer {.(.'fyd a arfel'ir yn yffl'edin pcnniU.o.i, o bae cyughanedd ynddYlJt,tkl ljyii, E) ys Ipsu drcs ei weisifn, B.TNvyna"d(i sai ym myhydd Se'ion; A'iQdaodiaeifi:!(idew!dion, 'N dra nawclJdd dnvy'l' ih) ontOn. BcHac!), rhoddafawgrym o'r bejau yr byn m fydd ond n;egis cii-agor y iYefiestr pr dansos i gyfansoddwy!' pftmiii.on, ychydig o rediad ttatnrio! cynghanedd Gymrefg yuddi i h),n. A,)) md wyfyn gweled cymmaintba: ynddo, Me y dig\,ydd yr M a'r y ar pytcret! gUy<M, ga:i fed yr y didreigi o'r nu satn a'r M yndd: ei yn)a yn y g.tirhwn Myfyriwn bawbmot- fa'p!' ein budd, Yn cae! ein rjl<{î oJr'dai yn rhydd. OHd yn y megis odd, oedd, l!as, Haes, &c. ar gyfct- €U gilyí.geWr CRnfbd mv.'y anghydsau), falhyn, 0, Geidwad cryf, mac gwäed dy n-roes Yn weil t ni yn mhywyii nos; ac yn waeth fyth os bydd aiisavvd(i tru'sn ac ysgafn )'11. d do, "a I li y ii, Na'r byd yn llwyr, na'r bywyd }!on, Gwcii heddwch mwyu yr addtwyu Oen, Gormod odiau fai hyn, Gwir genir a rhoddir yn hn', Proest i'r awdl ac ymsathr od!au go debyg, fa! hyn, Gan i fy 16: o gynueddf wu-, Neu, ? Ac yn y Hanmwyn gaaulLon; Dylai fod, AcynyHemwyngaauUoa. Dybryd sam, Enyrl hyfrYd yn fy rnywyd, Yw caet iechyd yH fy yshryd. Camosodiad a chrych a Uyfn ydynt led debyg, ac o ycbydig bwys yma, megis pe dywedid, Newyddion I¿âr a ddaeth i'n bro. Gwest i'r awdt fal hyn, Mac rhad wa)rodd:ad liedclylvp I bob dyn byw o'r byd, Igarnlesngrasoi, A th) efn aMfarwoi /yd. Nid yw Ueddfa tha!gron end o ychydig bwys, megis STpyr ar gyfer gwyr yn siwedd tIineH. GarUaes ac anHosgy! nog ydynt feiau croes-gyferbyn. iol, tebyg i hyn, Newyddion braf a ddaeth i'n bro, Hwy haeddentgael eu dwyn y?M. Ken fel hyn, Y sawt ni rcdia dedwydd yw, Yu ot drwg ys.tryw gynor, Ni saif ar floi-dd ti-oseddwyr ffol, Ntdeisty'nstoIg'og'aK Rhy debyg o ychydig bwys fal hyn, Cymmer arall canuau anif'. Tor mesuc a fydd, bad un UineII yn fyr o sill i atteb i'r!!aiL Ynawrrhaid i mi ddywedyd gair ychwanegol i'm sylw ar brydyddiaeth mewn Hythyr btaenorol at Mr. D. J. Er fy mod i ya t!wyr o'r farn, mai yn o! y graddau y cyritaeddtrat bertlcithnvdd y theola:t me- gii; y rhatd fed y brydydtHacth ödid,ocaf; y mae anu'yw benni!!ba a chantadau t:'a. gwerthfawr, hct) bratdf! tin add urn cp:¡ghancdd i wc!ed ynddynt, ag sydo wedlb()(l, àc yn parhanifod yn fuddio! ac adcHadol, Hiagor y go:ckestion i-Lagorif. Ni wn i am un fibrdd wel! gymmodi a chy-soni pethau mo:'grces-ann't);odol na bod yrArghvydd, i'r dtben famlygu ei fawredd a'i ogoniant, wedt gweied yn dda i ddew:s y d:ddanweh i'w Sob!, yn gystal a t!n'cfnu (yngyffredir;) yr oSeryHau gwaelaf i fyned å'i aêhosn1awl' ymiaen; canys Daw a ddewisoddffol beniau 'y-byd, fei y gwaradwyddai y doethion-—ac i'nt tyt) i Witili<H1, er barn a' y beh'dd am gamarfer en donian, mwn nDntlW;JIdeh, gan eH hargy- hapddt y gall wneuthur hebddyn!: y ffci'dd hon. Ettii!' y syhv cyntafy goreu. < Gan hynny, os ydy\v ca'uadnu mo!' waellon a diaddnm, 6 dan arddeiiad Disw, mor ddisg.iau- a hyfi-yd, betli a ratd fod y gogoniant hwnHW, pan y bydd i ehediadau yr awenydd mwyaf gorchestoi t fwynhaH 6n rhydd:d gor:iwch-at']!'i')!, ahynny'ti gyfI:. redin Ibobnn Iwan, a addei'wch fpd cywrcinrwydd y:) y Kch'yddyd, er e:ch bod yn ei go!ygc yH anghysou a sy!wv!: syr, y mae yn anhawdd gennyt'ii ddeaU beth a ieddy! With {jywi'ehvwydd celfyddyd di.5ynwy, Yn hytrach r.a bod yr hoi! feirdd o y cyh::ddiad o fod yH dfnsy:!wy:' mewn cerdd dtdbd, gwell pennyf gynimciyd y batch as'naffy hun, n:a! ym cyhHddir gal) os nad uessynwyr )newn deaU yr hyn ydwyfyn ei ysgrifennu y {f6rda!honrowy na't- ffoidd ara! Afreidioi iawn ydyw soh am hyn. Yr ym n: yn dysgu ein giiydd i ahv y nythy!6h o yn c, 6r na wyddom ni pa ham y Uuirwyd hi yn debyg i gyich ei-wn mwy Hag i gaib nen raw, na p!ia hitrti ei ga)'f/yd yncrnwyntigyna). YrArghvydd a gymmysgodd yr ieithoedd, ac eff sydd yn rhoddi i bob Kn fesur amgyfr. red i'w deaU hwynt yn oi yf ansawdd biiodo! iddvut. ) A phan y mac that yc S'ugio cu hanwybodaeth o eirian acymadroddion yn ot eu haddysgwyd i''t? dcnii, m aMnf' fi iai na'H hystyried yn anGyddfon i'.w tajenta' ac vn annio!chgar t'r thoddwr o honynt. Y mac y nodtadaa Hchod,natnrto! i brydyddiaeihGymrcig, bid y mesur rhwydd ne:) gaeth, mewn sy!w ac ymarferlad, er vs o gy!ch naw can miynedd cyn sefydnad rheohi!) cerdd dafbd. Yi- wyfyn caru hcnafiaeth yn fawr, o ran hen- aQaeth ei hnn; ond yn ei dwru yn fwy o ran cywrein- rwydd synwyr a chynghancdd ag sydd yn yr he:!a(iae:h Gym:'eig. Cbwt Hen-prydyddion, o glogwrn y bugaii i gadwyn Stan'as Wynedd., byddwch wych. OddiwrtheichcyraUHfyddionaf Y C. GWAN. -1

At Argrf!tJi?d!Jdd Seren GcMpr. I .1 11 AT PEDR. PEnn Pedr bach? pa fodd y mae eictt trwyn a'ch boc!tt ar ol <[- hen: if\Vgw\¡"I;t!:v¡wch,a'r cernodian a ga./soc!.? Y m¡J' i cymmamt 0, glloi S'H'g\vg, a chymmeryd trew!wch, a 'pyR"? ;yn ddfgon befj gwaew yn y pen, os nad a'r ¡.waith. Am danaf fi, eithLo na ddigwydd y futh beth bvtli \vyf yn hcfH't- fath ddifyr'.<fh; ac yr wy.f?f'?yu gobeititfQ y gad m.tSttachwyr y Hwgws (idiange, ,.¡ 'i; n ;< n'm trwyn a cMisn fy niochau yA yas;, tra byddolit \n cich ti ivi-til- ych fed yn ofolt'dd rhngord gennf ii-ei (I ei yiiau ar yr pngtynion a wmlethpwyd ar Dwm o't- N,mt (fe! y gatwyd). Y map yr ystynaeth hyn yt) ty a) wa:}: 1 hysbysu fy meddwl nr gof-feint mewn lieoedd add'ad. Nt wn i (hHtH pn fodd y !Hae iiawer o t'eoiwyr ca.tVYsi yndieddefy fath englyn¡olJ ar ysgr¡f¡;n í barwydydd.yr eglwys: ag yf yth-!H beuiiydd yn e't! 'gwp]ed. Yr wyf rr yn eglwyswr, yn cas-ii acth s ac ynynjhyfrydu yn ei hathi'tnv- iacthau; ondcUom ",1iaf <i ddim H:u nn gaiar:! Dan fyddwyfyn gwclcd c.y!in!fe!' o !ine!i:ti) dLsynwyr, os tiid cabicdd hefyd, as sydd i'w gwe!cd weithiU'.i a!' genig .x'dda'! o fc'.vn i gylf¡¡¡iaa t'ha.! cghvysh c:itd yw ef y!) beth anghyson ia'.vH yn y man i!e yrydym Y]i Ifief pechod a !!yg''edigae::h, ac pcb (h'nj by\v,: weled o¡ja,¡] ein Hygaid a dat&ni a ho!i baeddiaxnaii, yn cae! eu tyfrifargof.feini i ddy- nioii y saw! y hcH gymmydogapih yn fynych yn pNryboCi ca bud pan oeddyHt yn y 6yd, yn {¡darostyg- edig i bechoda!: meg.is p'-H;t). Os rhaid v.rtit facn-cof dy}\'C(jer dimond y gv.h' n!'no,cnd na ddoder ef mewCl )!') modd o fewn i Ie addc.'iad. Y mae hen ddtarheb vn dywpdyd, Yr egi-.vys i'r byw, a'r fouwent i'r nieh'w." Y mae meddwI dyii yn ddigon tucddo! i grwydio oddi wrt!) ie o addoiiad heb gaei ineini hardd, engtyhion an- weddos, a dehvau athmiaidd c flaen eilygaitl; end nid mcHn egiwysi yn unig y mac i ni -n-e!ed yr alferiad anaddas hyn, end yr wyfyn rredu (er nad wyfyn un o wyr y cwtdd, ae aut'ynych yn gwcled en tai cyrddau), fed yr YmneHidnwy'' hefyd yn ddmostyngedig i'r un cyhuddiad; yn:a-s!iynnyyn go ddipithr gennyff] et: bod hwynt-hwy, y t'hai ydyutyn yrnHrostIo cymmaint o d(.hwyg:ad, ctto yn cal:w i (ynl1 arfer anglnistianogoJ, yr hon a .?afudd ei dechretiad mewn paganiaeth, a'i hedbiamad mewn pabyddLao-th. Os ydych yn CYdsyn-1 ted a mi, Pedr, byddat dda ?ennyfri weied rhywfjeth o dan etch !!aw, os nad yw etch Hygaid yn dyfrhau gormod ¡ gan yr hoii drew!wch a grymmciasoc!). t Ydwyfeichdyn)unwryndda, -TojHMOS.

AI A'B'Nýfiadydd 6'frM Gome)-. I AT A, B, C, D, E, F, G, &c. &c. I WvR BONEDMGtON, Y maeynhyfryd gennyfddar- Hen eic!r gohcbiadan wytbnosol yn Sercn Corner, ac yr wyfyn gobeithio y bydd i'r fraint hon gael ei pJiarhau i'r Cymry trwy gynnorthwy y Seren, canys y ma.e y dadiau ag sydd yn caei eu dwyn ytMiaen yn fynych yn foddion o addysg ac o ddiddanwch i'r darUcnwyr end etto da fyddai pe bae pawb, yn en daclicticti, yn art'eryd Kiiin ond iaHh fwynaidd a gweddus, a pheidio galw iiysenwau ar en gtlydd: am danaf f] fy hun, chwt wydd- o< h, ac fe wyr Mr. Gomerhcfyd. fod fy iaith yn wastad yn fyhoU iythyron o'r mwyafmwyn, syn?!, ac heddych- lon, ag y gethr el tunio, a fy mod yn theiddio yn fy ngb:t!on.bob gait' garw ac anfoneddigaidd, ac yn ei gyfhf yn beth anaddas t \vr bonheddig art'er y fath ar un adIos mwy na'tgiiydd, g'Adcwch !t'mmogaetb fod faint y mynuo. Ond ni aHaf fi ddim dywedyd cym- manitamei'eiIiagsyddynysgnfenHu attaf fl, ysaw!, er eu bod yn proSesu hotii tegwch, ydynt yn ymddwyn yn go arwaidd ambel! wait!), ac er en bod yn ymddan- gcs mor ddof a dinhved ag wyn bach, ctto y maent yQ et: hymddygiad yn t'oia!!an i fod ddim gweU na Hewod a b!eiddiaid; ie, ehwi wyddoc!t o'r goreu, pe cyfaddef- ech, gynnifer ceiwydd a ddywedpwyd dan nth earn dimcndygwu? Cetwydd? Ie, celwydd digywilydd, na feiddiai neh end haid o farcutanod ac asynod ei ar- feryd; chv.'iwgwn noeth bacsog, \ag sydd yn tiechn o'r goiwg yn eu cUtachan brynton,rhagofn caei eu trioedio. Gwe!! fyddai i'r fath ]ymgwn pendew gcisio clyttio en cadaehau bryntion en hunain na rhyfyg'! ysgiifennn mewn newyd(Ubn. Beth a wna dyn geisio ytgrtfeunt] .nawyrfwyajutatthaa mwlsyn? 0 chv.'i hoii i'wyst- f)!od ymacs, acadar ysg?y?ethus yr awyr; c)gfrniu? ceiwyddoa?, canwch f'icitsafiUtuiiyd.iin, ac na feidd-f iwf-h ?recttwcnu trwy <ch ccgau ysgrecidyd, pan bo'i' j futh ddyn a myfi yn ymoshvng i oscd fy nghyf<ínsodd- iad,itt uchelgar gerb'-cm y byd, a gw:!cwch Ie i ddonian mwy ardderchogyrnddangos. Ydwyf, Nvyr !;onedù¡goJ1, eictt gwasanacthwr gos- ?? ?; X,Y,Z. N, Y, Z. [Nid yw Rin Gnhphw:' uchod mcf ttnglivf.,iiiii ag ef ei hun ag y gc!!a: !'it<ti t'eddwi ar yr o!wg gyntnf; yf <:mcan yw dangos y gwrthuni ag y m&e o ygr¡fen\\yr ynrhydueddoii fod yn eisogo lIono; tj\vy aiw yn procb am dcgwch a n)oesga)uch oddiwrth eu gwrth- wvnebwy' t''a yr honnant hdV.'i t a a drwgiiWtO ysaw!a'u gwrtHwyneba'.t, !syd y!'pithaf, yn o! hei- aeth: wydd eH doniau nifwsi ecccl"aeth; yn hytrach, !inct'ant fod pob o' I- eiddynt hwy, bob amsHi' esg:¡sodoJ, os vid yn ang- ent'heidtoL.D& yssnfc:.w y } o'r i'f!a< Yn. hyn.rH,a,c.'nid ynLIoeg!' He': Ff t'a:u ? y ninent yn pe nm.Kfn eaHf'nt, g wy! ??. 'ahoii d ia d i vm'add nomest f ? ? ?' ???-'s ?'n c:: dt f iiaeth HC os ?wrtuodent y h yn ca. cmdyn agos i bob' yst y ried y t!y'hyr Hchod yn ysghfenwyr, ac o bet-wyddembod y:!g"k-eit!KO y gi:Hai pa'e:thi<. yn rhagofach na neb moddia:! meddygol i ocn gwaed ambett- Hn olt, t ysgrifenn yn g')'ssonáhwYti.llmnailJ, y'H i'.vy)nu't.d n boneddiga.idd, :'tioddasonj itm p'r SM'on yn etit'eddiaeth iddo.-Ar- ,grailiedydd]. ?

At iil Gomer. I-1 > MR. GÚMER,Nid YtHvýfyn ewyUysio difrlo na rhoddi anah i neb, byw na marw, nag ychwalth roddi un achiysm- i neb f(jddwj ty /cod yu amcanu gwneutuHr hynny iddyut; gall ily!llly, (IYIIIIIII,'f, t.'w'y gytt'wng eich Scren ip!enydd; hysbysu i Mr. Jones, Glanygorsrna ddywedais t dd:m yn yr yciiydiglineUaH a yr:'ai$atmch mewn peythynas i'w lyliiyr cf at Fed:- yn K!nf. 68, end ag ocdd yn ymddnsgos' yn dd.gon e.,hn i bob dyn di- d:jedd a ddarUenai ei lythyr ef; ac os nad oedd ei ddui! ef yn cotfhau y geirian" Gair!;)nw,Y;b''yd C)'ist,"&c. o iythyr Pedi', yn yjnddangos fci diystyrwch (jwynt, rJis gwnpa f,Id v Heb hynny yn am- itcach, oddt eith!' idd'ynt ddai ath!miaeth ac eret'i, yu noetHymyi). Nid \vyf yn dywe(yd, Mr. Gantcr, nuiti ei fwrmd efydoedd diyslyru y Bi)j't!n c!)'efydd dntaith; ettoyroeddeidd:d! yn ysgrifennn y:.) ymddango.s f'eih'; ác m wna ei iad i ymherthynas i'r Sei-eii, dncduu nc!i)itw!- i ?,<<J'A! y'H angelL Os camsyniad ei ddibEtt n wna<t!)n!H. c!i\ea- Hycuwn 3mostwiig tddo, ac ar yr un pryd ddeisyf:i'uo bpidio a rhodd: i!e i neb fe¡d wI mor sainsyniohtm dtUio cf na'i ysgrífen¡I.ç]au byth mwyacL1. Ni tvna eifodei' yn fy ngshv yn weitl:red\\r an\vn'edd nn gt'udd omweid i nu, namyn dangos a wna ci fod efei hun yn cuog o'r bai a f!ieiddiaef gymmaiBt mewn araH. GaiJafinBeu ddywedyd ar yr ut! sni: an] dano ef E. C. a W. J. yt- un peth a ddywedodd ynteH am Pedr, IViii-diii, a Snncu, ser mai un dsru o gnawd ydyin; Hiyfedd fodd Mr. Jone. mor wan a Ujybied hynny; adwaen Pcdr, and am Wif- nam !us gwn pwy ydyw. Gadawaf Mr. Jonea gan ddy- tT.iutO pob Hu!iyddvtCh a dtuonnddo.ac na bjddu< gg! Hy'tn-achos i ymdacn! rnwy ftr ddim o'r natt! vma. Diau nas dichon t'r cyfi'yw ddadifod yn dderbytuolond g<m ychydig; o liosog ddai-Heiiwyr Sercu Goiter. Chweijnychwn ddywedyd gai:' ymherU)yr:as i Mr. Austin, er mai tra anaddas yw gwr :nor t-hyfed<i(d o b'i y!t ci wybadaeth'' ng wyfi, i antarto dywedyd dim ain ac tteiaeth ei wybodaeth ag ydyw ef; u'd os pcidtaf a'). dd:&;io, mi crryniaf yn daer artio, pe digwyddat iddo uytti etto nelcd gwaithhurtyn o'm bath yn Scien GciHer, ar ÜHo beidio a ehymmet'yd disn syhv o hono, o bl(gid byddaf yn mcddw1, (,a diau.Mr.Gomer, y gn'na p&b dyH pv,} ei wybcdaeth" feddwl harddach ac aurhydeddusach ydyw t ddymon dysgedig b€:dio ag ym- yractt! a ihyw greaduriaid peHti'c!, ag a fyddc yn methu deaii Ha chydnabod yn dcg ansawdd a mynediad ymadroddion," fei y dyu'edodd fy mod i.—nc YlJ Wii Riae yn rhaid i nii addaffv mod mor !:w! fct na i'edrat' weted end ychydig iav.'noardderchnwgrwyddeidduil GraHim.tdego! yn ysgnfennu, i.ag o gadernid ei ynieg odidog; ac oni bai fy !r:od yn ofni-ei rwystru yn ei aatudrwydd dyfai o'rcclfyddydau cywrain iivn, liuaswn yndeisyfcaett'gh.rhadm' ei iythyr beirmadoJ, o her. w't'dd yr wyf yn 11 nietliii deal!" ei hancs. Byddm yn, v. yth gennyf gael gwybod, Mr.Gomcr, ai awn ywyt' Austin Fonarh, ag a fu yH peri cymmant btinder i hii Gomer rai Dynyddau yn oP Os da yrwyf yn cofio, rhyw un a elwir y Pab o Rufain a'i Jtaufonodd ef; oud os nad efe yw y gwr ei hunan, y mac y'H dwyn iiawer o debvg.oli-%i,-y(ld iddu. Ydwyf, syr, Eich ostyn:,eiddiaf WManaet!]wr, L—— IOAN.

LLONG-NEWYDMON. ,¡. "I ABEH.TA WE. VrtfiJdwuf, Ann, an íH:s; a: ???-? Prosper, Hole, o. 'Minchead; (.tcod JAIDey; o t Lu::ua'n;acE!iza,Bpvan,o\Vat<for(i,amrywiH(;)hni<, Peter and Surah, Yuunsf, o Bideford; Ii)dust.y, Lioy: oCacrdydd; a Recovery, Day, o Eidc'urd, ht.iaii;; E¡¡;lab.eth and J;n)e, WiUisms; njnno, Wi:i:s,oA iwcb; Hetsfy, Tlxjnias; a Bi'istoi,Rees, oTi'in'o; :')HS; Penzance; E!L:za,RuVt!nt), c Bair,imore¡ Rebecca, Ea.staway Brita!in:a, Ni('iif)!!s, Iutegrity: Rosse! Pbthppa, Ma(!ge; Charles, Hi'ghes; Pmv). 'e:!cc, 0wctis; Henry, Davies; !H'!u!t<),Saud{'h; Jane and Mary, Reynolds; Per,cverance. Goss; i''<: <tii(',EUts; Lydia, Copper; Mercury, hevmt; Ac!.m;' Rk'kards; Birininghuni. Hotherongh; St. 1'vcs, Fo't.tidc, Smith a Cayoiinp, (Albert, o St. i%'es. mw\.{ Commerce, Vinci aLovciV Darlington; H!igh; .ac titiiosi.: Tin'nbnii, o Exeter; Frsr.cis and P4a!'y,Wood; ac UiiH- )ii!ity, Crockford, oMinchead; Roachdaie,Gonhn Pr.ucp Hegent, P.,cigei's; (,,ood tant, Po:s!grnin, o BothM), o Ait'- hvch; ritannia, Jone, o J3[detbt'd; Mary, Mecr, n Brtdport; Spsc!)!Ht.or, Howett, o Looe; Yf:):); !!c, jamsn, N-ocl it Thetis, App'eby, c Pftixancc Bf. v.:ck J}rJY7lediaÙl, 'Venus, Davis, i HoraUo, Tin", xto]), Hawk! Friends, Jenki.ns; Mary, Hurt'ips; a Swansea Huxtabte, i Brysto, anirywiaethau a eoppr; Juno, Wfj. !iams; Owe)); Amiwch. Hbtham; ac Elizabeth aud Ja:ie,i Amiwc! Thomas and .John,Ra):;An!adi)c,Spark; .Lt.tticJfihu.Hct'ncmi.U!; Unity, Courts; Vemrs, Lather; Good liitcnt, Pu'ii- .t;'rttii; Providence, Wt!ii:n!is;R:'tHry, Mayor; Vfnr, JLo\\ttipr; Ca\stoek, ]\Ioyst. Bnllitt.n; Saunders; \V¡¡,t, ha!),Crabb;Rochdaie,Gordon; acU!i!f'Ti)rnbu!i. n!ymo):t!t; lV/aria; Irn'i! i C)mbc; Co:;cord, LintUtcy a V:ers, Daitun, iFaJnwuth; Friends, H'cd Harmo'tv, WesUakc; Prosper, -l:iüJù; U;janimity, Ci-cckrbrd; Escape. Bushm, i Minchead Naucy, Morgan; Feik-ily, Davies< Catherine and Jane, a Kichr.rds, i Rcs..)hit:on, George; <LeBen" i Dartiuoiith. 3 e!'cmtah, Nn'.huiis Princess RoYa'- Bri(ge.tJ)an jac A Bevan,iHi(ieford; POlu¡ma, Lewis, Baugor; t,n':(:)n, Dar- racott,iBarnsh!p!e;Fr!C)](h- Hoie; Francis anâ MarY, Wond; a Mary. 'TitHks, i Bridgewater; Rowftt, t Lcoe; Love!y Pegy, Jones, i Gc(,'rt:,e,R!f'ards,) Tr))ro; Kospin J))ue, Joii'e3,t. Chester; Htt:'mor(y,.Tri(;.k; Liberty, IHathew8; C.trdif}' Lewis; Ebs'inston, May; ReHHr'c??' K.:4stw:\y? J?rf'th"r<:? 'Cftapman; Maiy, Recs.Am?y, Croker; Happy Couple. Ci:t;'ke; Swaitow, Payne; josep? C!kc; "Hsdrt:?!, Rov.'c? a Nevt'toii? Dny, i St. Ives, cii h <,?o.

<PENLLAXWR MOR Y'N MHG-n.Tfn.ADDOEDS A PH?HF ABEROEDB CYMRU. ( DRaB YR WYTlINOS GAXL YXOL. I 'I .1, 1 ¡ "I c. I Q)' "'0 -) ;.t: r.; 'ë rh'" I S3 V I =~ J =' *5 C ,rc f 3 S g~3 ,_r « g « l-s € '■ £ < £ 2 «w| e c >, = ;fi %■ -J-g £ >» DYDUIAU. 3 § S 18 -2í I; -ÿ ¡ r: '7": I '7'.2:: çj; č);2 §g ■ y~^< t: £ >3 3'^ t^ 3J2 SS' -] is j  ?  ? -? T? Is ?  <  ?  ?  I II J |5|!| H SJ ¡;'? 'I ¡:f] I I' ") GORPHEMUF. A. M. A. M. X. M. A. N. A. T?i, A. M.l A. M. 11/1\11\" iU.IA. M. I ? 'j I Mercher 19 4 '?,?714 4-5 12 5 426 ] G ?7 4?S 2? 9 2¡ 9 3Z Iau /O a t.» 5 -?.? (3 0 6 S?7 0 7 SO 8 S" 9 lc- 10 0 10 20 Gwener ?1.6 ?6 1?6 48?7 1 7 4, ]19 12.1 9 0 01! 0 3 Sadwni < gg- 6 51 7 ()! 7 36' 8 6? 3 Sti 9 6?li) C)i 36 11 55 Su! 2? 7 39 7 5) 8 24 8 54 9 24 9 ?4'10 5;111 S?!!? 2412 44 Lhsn ,?- 4 3 7 8 4-11 1?9 4s 10 12 LO 42\ll 4?i2 2!)! 1 ?; 1 32. Mawrth ?3 9 15, 9 30J10 040 3011 0 11 3JI12 60 10 Z 01 20

GORUCIIWYLWYI!. Nedd David Thorns. Siopwr Caerphi!Iy Parch. J. Edihonds Pen'yho1t ar Ogwr D. H..Iones ..Lia-itrissent -DavidJenkins Pontfact) Thos. L!pwRiyi], Postmaster 'Gaerdydd -Post-OfKce Merthyr-TyddI W. M. Davis, l'ostm,ster A bet-ciarp John Byn:)t), PostmastcF Caet-i'yrddtn J.Evai)s,Ara'rai:ydd,&c. Lianeity John Robert?', Sijpwr Castc!InpwyddynEm]yn Timothy Tttomas iol)ii,r L)Mdi)o Frederick Kvans Lh.tnymd.yfri D. R. Reps, Siop Issa -THomasThomas Aberhondd)),- G. North Cryghywel JoJin Price, Postmaster H w ht()f(ld -JamesThomas Trefdracth -David Thomas Abergwaun- Henry Evans Arberth Parch.\VHliam Thom:a¡¡ Ahfryshvith Parch. John James Abert{'ia CakbLewis Danuedr pont Stel)liell- I I U:Il Poshmr Gianywerti-Ystrad- DavidRichat-ds Rhatttdr Edward Jones, Pcstmastaj* Am!wch Pard'.JohuIi.vaiis Hodcdo-n t)wen \VUi);uns, Postmaster Jones Lifmcrchymcdd Evau Thumas, Postmaster Brynsiengcyn W. 110I)erts Liaiigefli 1 7 lti(.11,11.d Jones Bangor David Roberts, Bookbinder Pwiihely Parch. Bpnjamtn Jones Caernarfon IZ i cc ,) on es Tremadoc Wiiiiam Wi!]!ams Dimbych Thos.Gec,A)-graffydd,&e. WrcxhatTt j. Painter, Liyfrwenhwr Unnrwst -WiHiatnDavies Rttthiu- JohnPhit!ips,L!yfrwerthws Hangollen J obn Edwards Ha)a ? R.Sanderso)i,Ar?ra?d:<' DoigpHau- -tn?ei-soii, Argrifryd.l J<ewtown .?-i?:i-?. .-Parch.. John Jones MachynHcth. Tr?- — Rtfhard Jones L!anfymn- ? ? "-?-S Edward Pace LIanidiocst Abel Jones Camewyddit-l: tM¡Y$c Evan Lewi&, L!yfrw<Tt!'wr, a. Pontypool -.— Parch. Ebenezer Jones Liuudaiu J\'ewto!i & Co. Warwick" SqH:M'e; J. WhHe. Fleet. street; a M. Jones, No.;), Newgate-Street. 7 7 -1 ABERTAWE: A yda Cbyhoeddwyd g&n B.. JEN KIN, yh HsoL-v-CASTELL, i'rhwt) ydymunir i bob .Hy'sbysiacth s;nc!ci (Manfon, yt ()d)draul. Ðerb¿/nil' Hysb.siadau ac EMtMM gan NETVTON CO. (gynt 'l'AYLORČj'l'!BWTON), No. fJ, W.4RWICK 5'9U'.<nK, 1111'. J. a 1Jlr. Al, JU1VES. 5, NBIVfu,n:-STREET, LLUNDAIN. SWANSEA Printed and PnMishpd by 1). JENKIN, CASTLE-STREET, t« whom Communications, post-paid, are requested to be addressed. Orders and AdlJertisements received by lJlessrs. IVEWTOIV and ,CO. (late TAYLOR and NEWI'ON), jVo. 5, TVARWICK Squ ARE, NEWGA1'f;-STllIn:;T; Nr.J.WIJITE, 33, j¡LEE1. sl,zzA;E7,i 4 Mr. X.JU.,LN'ES, 5, NI£WG,lT1!81'IU,El', iojVDOA'