Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

IHANES GWAHANOL GYFIEITHIADAU…

News
Cite
Share

HANES GWAHANOL GYFIEITHIADAU AC ARGRAFFIADAU'K BIBL, VN VR I AIT II GYMREIG: Gan THOMAS Llewelyn. LL. D. r hum a argraphwyd yn y Saesneg yn Brysto, yn ly J hoy d dyn 1768. [PARIIAD 0/R REXIFYN DIWEDDAF.] Ond y mae hanfodiad y caethiwed a'r caledi \Jelloù wedi hir luddias yr un effeitliiau i gym- tneryd lIe yn y Dywyoogaeth. Tra'r oedd y pKtiiau hyn yn parhau, yr oeddynt yn meithnn llid a digasedd; yr oeddynt yn achlysur o ddnvg-ewyllys a drwg ymddygiadau, o anrheith- ladau a drygau diddarfod. Ymddengys eu bod yu hanfodi gydà'r sarrugi wydd a'r llymdostedd lnwyaf dan Oywysogion Ty Lancaster; ysgat- fydd, ar gyfrif ymlyniad y Cyniry wrth y biaid wrthwYllebol. 0 dan Lywodraeth y Tudorau liwy a ddHewyd mewn rhau, ac, ysgatfydd, a lwyr anaiferwyd; ond etto ni hvyr ddilewyd liwy cyn y flwyddyn 1623. (21 James I. ell. IS.) ?- hyn md yw ga?t a hanner o Hynyddau yn ol. Y maent etto yn hanfodi yn neddf-lyfrau'r ???shon; *anSos fel y tybt?n y modd yr ,:ymdJygj.d at d?H?id Lloegr yn yr hen amserodd. ??? r? ? ??nwB gpe? ceauad i annog ar fod t.J yn gael ea hargra? o hyn allan, nid ? U\yth- yrenau dimn, end rhai coclzibn, fel yn fwy ::iIarluIHadol o'u gwir gymmedad a'u llymdostedd J-eigardd ac i'w gwahaniaeth yn weli oddi wrth gyfreithau mwy cyfartal a bynaws Bi-ytania i'w I)Itlant.. Er yn anhyfryd, angenrhatd oedd sylwi ar y ,P,-thau hyn i'r diben i gael ai?n wi.ionpddol l,,fi Z.n dUlaniad v Gernywae? a cM?eth Y Prythonaeu ?? y rhesymau ?ybwv:!wyd iichnl i aid ?ed<1 fod a nsawdd y ?y ?'t'. yn ??a. ?ah?fto} yn ?g? y diwyg.ad. Yr oeid y Ornywaeg-,wedi bod yn hh- yn adfeHiQ, ac yn Jieshau at ei therfyniad y n ei chyflawn nerth a'i bywiogrvvydd, GftH&sai Pobi yr-uuth gyntaf, gan eu bod yn gyffrcdii: yn ,Y,I,ly.g yn y Saesneg. wneHthur heb'un cyf.. leithiad o'r ysgrythura-u at eu gwasanaeth. Y r ?dd ar y bob! e.eiU eu heis?u, ac h?y a'u cawsant Ond er hy^ny, y mae eu h.alth fyth -"edi hynny ynadfeiho. A chy-a leied V mae'r Beibl wedte?e,thioar yr achos Inn. fel v mae'r ilaith adfeilio fwyaf pan oedd yr amldra lnwyafo Feiùlau Cymreig. Oddi ar ddechreuad Yr oes hún, y Inae'r iaith Gymreig wedi colli tnwy a'r Saesneg wedi ennill mwy, Hits: mewn un o'r un parhad. Yr achos o'r adfe'.l'ad Vn yny imilj, a chyntsydd y liall, yn fy marti I, Yw feunyddiul a eu) Ju wynhad o freintku, y ddwy gentdl a'u gilydd. Bydded Fy tuedd a'r ymddygidd liwn -1 1 ?/ ? i ii n barhau a llwyddo fyth, er y gall,-tilr adfeijiad yaia o'r iaith droi allan i fod yn ifarwol a tll-erfy I I yn ei hangau. Etto rhaid i mi addef, pan ystyrwyf ansaiVdd 1 yfasnach ar gvvsmeriaelh yn awr rhwiig y ddwy genedl hyn, nas gallaf weled yr enllillLlopr lawei- trwy hollol.ddarfodiad yr iaith Frytanaiddl i 0 Gasg^ent i'r fiorllewin, ac oddi amgylch heibio Aberdaugleddyf i Gafergybi a Cliaerileon Gawr; y mae Cymru wedi ei chylchynu gan for Elafren, Morvverydd, (Irish channel) neu'r mor mavvr. Yti v, r holl feithder o dir arforol nid oes gymmaint a Hong Gyhireig i gael ei gweied yn rhwym i, neh 0, ryw barth pellenig i'r hyd; a phrin y gwelir masnach-long^ lieu long yn hwylio gyda'r tir, i un man ond.) Lundain, Brysto, neu I ryw le arall yn Lloegr. Trwy holl helaethrwydd y Dywvsogaeth priti y gwelir dyn ht b i\yrc beth; y D .iTi?7 v sc, o'r. rhan anilaf ag agos pob peth Seisnig yn eu cylch. Dichon y graddau iselif ,t ''r rliai canolig fod yu gwisgo brethyn neu wlanen a wnaud gartref; a dichon trigolion y trefi a'r boneddigion yn y wlad fvvyta eu bara a'u dg ma luu en, ac yfed eu cwrw eu hunain; ond yn gyffredin y maent I yffrediii y niaeii t yn gwisgo yn ol y defodau Seisnig, ac a'r hyn a wneir yn Lloegr. Oddi yna y rhan fwyaf o'r nwyddau ymhob masnach-dy; y penaf o'u gwisgoedd, euàoé]refn,a-'u'g'witÓilau, &c. Oddi yno y mae llaiccr o angenrheiddion bywyd yn gyffredin, a hull nwyddau gloddest. Chwen- nychwn wybod- beth a fynnai Lloegr gael yn ychwaneg? Beth a aTfasdi gael pe buasai peb a i p 1) dyn Ynghymru yn llefaru'r iaith Seisnig yn unig? Beth a ddichon ei dinasoedd a'i tjireli masnachol ddisgwy 1 y n f wy oddi wrth tin pftfth o Ly w odraeth y Brenin ? M' IA P, I i.A U.)

! IOL-YSGRIFEEV..A i-.__-

Advertising

I , AT EIN GOHEBWYR,1,.I

T ' ' c.. ' - • At Argraffuidydd…

MWYN CÔPPl,

Family Notices

 M_RCHN A DO EDÜ

SENEDD VMERODROL.