Seren Gomer

I I AU, 8. YMLEMAD Y GWRTHRYFEL YN FFRAINGC; YCORPHDEDDFIWDDOL WEDl CYFARFOD. | Ncithiwyr derbyniasom bapurau Paris am y 4rdd: ac y rhai am y 5ed. Y mae Soult a Bertrand, dau o brif Gadfridogion Bonapai tc, wedi myned o'i ilaen ef i uno a'r fyddin ar Y cyfFmiaii; cychwvnasant ar nos Lun, ac yr oeddid yn disgwyl i'r Ymerawdr eucanlyn ddydd Mawrth. Cyfarfu Ty'r Cynddrvctiiolwyr ar y 4dd, pryd yr ctholasant y Count Lanjuinajs yn Hywydd; yr ocdd La Fayette, MerUi? a Car- not, yn Swydd-ynigeiswvr ar yr achos, ond yr oedd y rhan amlaf o lawer o'r aelodau dros Lanjuinais. Amlygwyd cryn lawer o ysbryd 1 gwerin-lywodraethol yn y cyfarfod cyntaf hwn c'reiddynt. Cyfododd M^ Sibuet, Cynddryciu iolwr talaeth y Seine a'r Oise, i gynnyg na byddai i un titl end yr enw o Gynddrvchio!wr i gael ci roddi i un o aelodau yr ystafeU honno • Hi ddylem (meddai efo) i ?ydnabod dau nH1(',lljl o ddynion yn y wladwriaeth, na gwcled Tywpogion, Dugiatd? Conntiaid, Barwniaid, a Marchogion, yn eistedd ar un ochr i'r tv, a'r rhai a elwid gynt tiers eta!, ar Yma, uchlaw pob poth, yr ydym yn gydradd. Yn ofer y dy wedir fod titiau heb freintiau yn eiriau ar nad ydynt yn talfyrru ein hlawnderau. [Yma rhwystrwyd M. Sibuct gan aeloJ arall, yr hwn a ddywedodd nad oedd efo vn liefaru heb ysgrif, a bod y ilurf-ly wodraeth yn gwara- fun traddodi tybiau ysgrifenedig yn yr ystafell honnoj. Attrbodd M. Sibnet—Os barn a'r gynnull- | eiMa yu addas i Toddi dehongHad Uythyrenol ar | yr crthyg) ag sydd ncwydd ci grybwyll, y can- lyniad a fydd, na bydd neb ymadroddwyr yma oddi e!thr rhyw arcttb\vyr cnwog ag ydynt wedi enwogi cu huuam eisioes mewn rhyw gyunull- pidf?ocdd erei'?l; neu rY? ddadleuwn' Ymer- odrt)? y rhai ydynt ? .h'crwydd en gdwad yn hyddysg mc?n arcithio yn gyhoeddus. Yr ocdd v mesur hwnnw ag oedd yu distewi tri o bob pedlar o gynddrychiohvyr y bobl, yn orthrymus. Myli ddibenaf trwy dystio, mai'r fraint fwyaf atgas, i Ffrangcwyr yn neillduol, vw'r hon a dueddai ddarostwng Ihwer, er man-'I tais i ychydig. Ac am hynny ni ddy!cm gyd- nabod un pendefigrwydd ond yr hyn a berthyn j i'r anian, nac un uchaiiaeth, ond sydd ddy?edus i fedlusrwydd a galluoedd gwasanaethgar." Darlicnwyd Hythyr oddiwrth weinidog y par- thau tufe?no) yn mynegu ar ofchymyn yr Ym- ? ,prawdr, na fyddai i enwau aelodau Ty'r Pende- ?ttgian gaet eu cyhocddi ues wedi i'r eisteddfod gael ei hagor. Can!ynwyd darHemad yi!ythyr hwn gan ychydig rwgnach. Cyfarfu Ty'r Pendefigion hefyd ar y 4ydd. Rhifedi'r Peudefigion a en wyd gan Bonaparte yw no. Ymddengy s fod y gwrthryfe.l yn y taleithau gorllewltlol rn ) mlellu. Y mae'r Cadfridog y Count Augustus dc Bigarre, wedi gyrru allan gyhoeddiad, yn yr ii, n y dywed fod yr Ymer- awdr wcdi peri i fyddin o '25,000 o wyr gych- wyn gyda brys i La Vendee, lie y mae efe i ym- ddwynyn llym tuag at y gwrthryfelwyr. Dywedir wrthym ymhellach fod yr Ymerawdr wedi gorchymyu i'r hen Bendefigion difreiniedig a fyddant wedi peri i drigoliou annedwydd La Vendee a Bretagne, i gymmeryd arfau yn erbyn eu gwlad, i gael eu cospi yn ol Uyir.dostedd y gyfraith. Ond o'r tu arall gorchymynir i hyn- awseckl gael ei arfer tuag at drigoliou fy trefi a'r wiad ag ydynt wedi cael eu harwain ar gyfeiliorn; ac mewn modd neillduol, gorchymynir i'r oileir- iaid gael en parchu a chrefydd ei hamddiffyn. I Ond pob Pendefig difreiniedig, a fyddo wedi ei ddala Jail arfau, neu'r hwn a brolir yn euog o i gynhyrfu gwrthryfel, a brofir mewn llys rheol- aidd, ac a ddedfrydir i ddioddef marwolaeth. Trwy orchymyn yr Ymerawdr, gosodir tal- aeth Morbihan ac ardal-liedon, yn nhalaeth He a Vilaine, dan warchae. A dywed y cy- hoedchvr uchod yrahellach, ei fod efe wedi cael ei awdurdodi i hysbysu i drigollon y 13eg dos- barth iilwraidd, fod y fyddin Frytanaidd yn Belgium yn pat-ottoi i gilio yn ol; a bod cynnad- ledd heddwch ag Awstr'.a wecli cael ei dechreu. Ond y mae pob hanes ar'al! yn ddigon i brols fod hyn yn hollol ddisylfaen, a bod y cyhoeddwr wedi cael ei awdurdodi i hysbysu anghywirdeb a thwyll. Gorfu ar swyddogion y T lywodi-actli yn Laval ddanfon y t'rysorau gwerthfawr c'r di?ef honno, r lia g i f ii yr a i rhag cfn yr yrnosodid ami gan y gwrthryfelwyr. Tref fwyaf talaeth Maypnne yw Laval, yn cyn- nwys y"ghylch 18,000 o higoljon. Y mae i mewn ymhell tua chauol y th'? ac ynghylch haH- ner y ifordd o Paris i lan y mdr gorllewinol. Yr cedd y trysorfeydd Ffrengig ryw ychydig yn ?n n ? ? is dydd Sad wrn nag ar y dydd o'r blaen, y con- sols bump y cant oeddJut 551. Bore heddyw derbyniasom Iythyrgod o Ham. burgh yr hysbysiaeth a ddygodd trosodd a fy- nega fod priodas Dug Cumberland fiThywysoges Soims i gymmeryd lie ar yr 28ain o'r mis di- weddaf, yu Strelitz. Yr oedd y Cadfridog Van- damme wedi ymddwyn mewn modd mor erwin at drigolion Mezieres, fel y gorfu ar Bonaparte ei alw o'i swvdd, a'i yrru, mcgis y gwnawd a. Ney, i anneddu ar ei dreftadaeth ei hun. Papurau Brussels, a dderbynwyd heddyw i'r Med, a fynegant fod Ymerawdr Rwssia a Brenin Prwssia wedi myned o V ienna at' y c25ain o'r mis diweddaf; ac yr oedd Ymerawdr Awstria. i fyned ymaith ar y dydd canlynol. nybysir dau y pen Genoa, Mai 20fed, ar awdurdod llythyrau cyfrinachol, fod Murat wedi esgyn i long yn Benedetto ac hwylio tua Otrando: ond y dyb fwyaf ifynadwy yw ei fod efe yn llechu yn Naples, ac wedi j mddicithrio fel qa a)io'r Cyng- i reirwyr, y rhai a fwriadent i'w ddanfon i Aus- tria, gael gafael ynddo. A meddylil' nad yw'r j son a ymddangosodd ym rnhapurau Paris (ac a welir mewII parth arall o'r papur hwn), o'i fod efe wedi cyrhaedd prif ddinas Ffraingc ond twyll | a ddiehell, i attal ci orchfygwyr rhag chwiiio mor fanwl am dano yn yr Eidal. — — Mewn attebiad i ysgrif oddiwrth y Pennadur- iaid cyfunol, y mae Senedd Switzerland wedi cyhoeddi eu llawn ymroddiad i arfogi er amddi- ffyn eu tiriogaeth yn unig, gan obeithio y bydd i'rgwahanol alluoed beidio torn dros eu cyffiniau. Y mae y fTrcigad Rhin wedi gyrru llong Ffrengig arall, lieblaw'r un a grybwvllasom ddoe, i mewn i Plymouth. Daeth Duges Angouleme i Shcerncss ddoe, o'r f t} Cyfandir, a chychwynodd tua Llundain.

v v ■ OWE NiiR, 9. Daeth Cenadvrr y bore hwn a cho iadiaethau oddiwrth Ddug Welington. DerLyniwyd lly- thyrau anghyoedd hefyd oddiwrth ei Arglwydd- iaeth gall Mr. A" T. Pole, y rhai a amserwyd y Gfed o'r mis hwn. Nid yw'r fyddin gyngreiriol wedi gwneutliur un symmudiad ymlaen. Y son j ag oedd yn rhai o'r papurau pryduawnol am ddoe, o'i bod wedi myned i Ffraingc, sydd gau | hynny yn amddifad o sylfaeti. LLYTHYR.GODAU BRUSSELS A FLANDERS. Dacth llythyr-godau Elfmynajdd a Flanders i'r ddinas y bore hwn, a phapurau hyd yr 8fcd. Y mae'r fyddin Ffrengig yu y gogledd yn dech- reu tueddu tung at yr uu pwynt. Gwnaeth y fyddin dan ly wodraeth Vandamme, yr lIOn oedd wedi amresu, gan gynnwys Givct, Mezieres, a Sedan, gychwyniad ar yr aswy, yr hyn sydd yn ei dwyn yn nes i'r fyddin dan y Cadfr. Lobau, yn Laon. Cyfrifir grym yr olaf yn 40,000 o wyr, gan gynnwys 10,000 o Osgorddion Gwlad- wriaethol. Y mae yn debygol ei bod cyn hyn wedi derbyn ychwanegiad, trwy ddyfodiad ych- waneg o luoedd o Paris gyda Bonaparte. Dy- wedir yn ddiau ei fod wedi cyrhaedd Laon, ond yr ydym yn tybied mai dychymmyg yw hyn ar bapurau Paris a dderbynwyd ddoe, y rhai oedd- ynt yn mynegu ei fwriad i adael Paris ar ddydd Mawrth. Brussels, Mehcfin 3.— Y mae byddin Brwss- aidd o 30,000 o wyr, gydà chorph hardd o fangnelwyr, yn ymgynnull gerllaw iluy, i'r di- ben o gael eu hadolygu. Y mae y Tywysogion Blucher, Anholt, Dessau, Oldenburg, Saxc- Weimar, a swyddogion ereill, o radd ucliel, wcdi myncd tuag yno. Y mae byddin Blucher wedi cael ei hadgyf- nerthu yn ddiweddar drachefn gyda chorph o 10,000 o wyr, y rhai a ddaethaut o lan ddc- hau y Maese, ac y mae yn aivr yn gwneuthur y corph harddaf o wyr a fn erioed dau arfau gall Prwssia. Y mae gwersylloedd yr holl amddiil- ynfeydd ar gyiliniau Ffraingc wedi eu cyfan-j soddi o Osgorddioii Gwladwriaethol, y rhai yd- ynt yu rhwymo'r dinasyddion i roddi ymhorth a lletty iddynt, ac hefyd iroddiidùynt yn ddydd- iol swm o arian; ac y mae y rhai ag sydd a'u j cariad at y Brenin, yn fwyaf hysbys, yn cael eu cadw i Sawr yn angbyfVredin trwy y mesur hwn, yr hyn sydd yn rhoddi achos i anfoddlonrwydd mawr. Y mae terfysgiadau prysur Avedi cyfodi yn Dunkirk; y mac llawer o ddynion wedi cael eu gafaelu yno. Rhai sydd wedi cael eu danfon i Lille i gael eu dedfryd yho, ac ereill ydynt I wedi cael en danfonfel carcharwyr y Llywod- raeth i Gasteli Ham. Berlin, Mai 30.-Daw ei Fawrhydi y Brenin Charlottenberg heddyw. Y mae adolygiad ardderchog i gymmeryd lie y foru ar yr holl csgcrddion sydd yu wersyHpdig yno. Y maent i gyd i dom i fvnu ddydd Sadwrn ?esaf, gyda chorph osgordd yn Potsdam, i gychwyn tua Frankfort ar y Maine. Vienna, Mai 24.—Arwyddodd ei Fawrhydi Breuin Saxony y weithred o roddiad i fynu i Prwssia, gyda rliai ilurfiadau aeth dau ddir- prwywr brenhinol allan ddoe tua Dresden iaih sefvdlu y Lly wodraeth llluigddarbodol Brws- saiad. Frankfort, Mehcfin 1.— Y fyddin Rws. ¡ saiddgyntaf, yr hon sydd yn dyfod with Nurem- berg a Bemberg i'r Maine Uchaf, yn cynnwys 90,000 o wyr yr ail o 80,000, a'i chaniyn yn eu sefyllfaoedd, hyd ddyfodiad y drydedd fyddin, yr hon sydd yn ei llawn daith o Poland. Dywedir fod y Brenin Ferdinand IV. wedi dyfod i gyffiniau Naples, a gyrru allan gyhoedd- iadau yn hysbysu ei adferiad efi'rorsedd. Nyni a obeithwn y bydd ei ddychweliad ef yii fvv), bendithlawn i'r bobl, nac eiddo pennadur arall o'r uu enw, mewn gwlad arall. Efe a gaiff lawer i ddiwygio yngweiuyddiad achosion y cyhVediu. Rhag-gyfrifir fod y swm ag y mae'r Llywod- raeth ynghylch fenthycea yn awr, i ddwyn } m- laen draul y rhyfel hun, yn 37 miliwn o bunnau. Y mae deunaw catrod o fciwyr i gael eu galw allan ar y 2-lain o'r mis nesaf, gan gynuwvs inei- wyr Worcester. Lladdwyd un bachgenyn, a chlwyfwyd rhai ereill, gan y mangneiau a saethwyd yn y brif ddinas ar ddydd genedigaeth ei Fawrhydi. Prof- wyd fod y bai ar y trengedig, yr hwn a rybudd- wyd a airy w weithiau o'i berygl.

SADWRN, 10. Derbyniasom bapurau Paris am ddydd Mawrth a dydd Mercher diweddaf, y 6ted a'r 7fed o'r mis hwn. Y r oedd Bonaparte yn Paris ar yr amserhyn.ac yr oedd efe i agor Eisteddfod Ty r Pendefigion a Cynddrychiolwvr ar j y 7fed. Nidoes lIn crybwylliad pennodol am arnser ei pnadawiad yn y papurau hyn. Y mae eisteddiad Ystafell y Cynddrychiolwyr, er nad ydynt ond ymdrin i gorchwyliol1 rhaglwybrawl, yn parhau i roddi profion o'r ysbryd ag sydd yn iianfodi y:) y corph liwnnw. DywceHr Cody gwrthryfpj yn La Vendee wedi eael ei hollol ehrfynu; ond ei fod yn cllnill tir yn nhalaeth Morbilan, yr hon sydd yn gorwedd tu a'r gogfedd-oriipwin. Y Mae'i'gWtthiyftdwy!, fel y gelwir hwy yn awr, wedi cymmeryd me- ddiant o dref Josselin, ar ol iddynt ddymchwe- lyd Gosgorddion Gwladwriaethol L'Orieut, y rhai ydynt, fel y dywedir, wedi myned yn gyn- 11 wynfa (ambuscade). Y maent hefyd wedi bod yn Ihvyddiannus mewn brwydryn Cosse, i'r gorllewin Q Laval, yn nhalaeth Mayenne. Tiriodd Murat ar y 25aiii o'r mis diwcddaf yn Cannes, parth deheuol Ffraingc, yr un lie ag r tiriodd BOllaparte ar ei ddychweliad o Elba. Y mae y Journal de 1'Empire.yn priedoli ei af- I lwyddiant ef i annewredd y fyddin Neapolitaidd. Dywed hefyd, pe gallasa.i efe ond myned ymlaen i Lombardy, y buasai ei achos ef a'r Eidal yn fuddugoliaethus, ac ybuasai swyddogion a mil- wyr y Tywysog Eugene yu ymgrynhoi o ddeutu ei faner. Y mae enw Eugene Beauharnois ar lawr yn y j rhes newydd o Bendefigion. Y Trysorfeydd Ffrengig ar y 5ed oeddynt, i) j y cant; Consols, G5 1-10. At, y Gfed, 5 y cant: Consols, 56J. Daeth papurau Hamburgh am y 3ydd o'r mis hwn i'r ddinas neithiwyr. Ymddengys fod y Maeslywyddion Victor a Marmont, a f'ranp;cod ereill ag ydynt yn proffesn eu hunain ynbleidiol i Louis XVI11. yn cael eu drwgdybio gan y Cyngreirwyr. Y mac Bienin y Netherlands wedi galw alian y Meiwyr Gwladwriaethol. Y mae ei gyfarchiad ef i'r Taleithau Cyffredin, a'u hatteb hwy yn cydsynio ag ef, yn cael ei roddi yn llawn yu y papurau hyn. (I cylchwyl gwaredigaeth Hamburgh yn y ddinas honno ar yr 31 ain o'r mis diweddaf. Ni oleu- wyd y ddinas y noswaith honno, o herwydd y rheswm canlynol, fod yr Hamburghiaid wecli gorfod goleuo eu tai moriynych gan y I. fl'éIngcod yn erbyn eu hewyllys; y mae goleuadau, niedd- ynt, wedi peiclio bod yn arwydd o orfoledd yn Cll plith Imy. Derbyniasom bnpurau Brussels am yr 8fed o'r mis hwn bore heddyw; ymadawodd nierawdr A'wstriii o Vienna ar y 27ain, tu a chad-lys y Byddinocdd Cyngreiriol. Dywedir mai y 3ydd o'r mis hwn yw y dydd appwyntiedig at gych- wyniad ymlaen yr holl fyddin dan dywysiaeth Dug Welington. Y mac y Tywysog Leopold o Naples wedi cymmcryd meddiaut o'r deyrnas yn enw ci dad, Ferdinand I V. Digwyddodd damwain bruddaidd yn y gog- ledd (Lloegr) yngweithfa glo y Mrd. Nesliam I a'i G vmdeithion, ynghymmydogaeth New battle, swydd Durham. Cymmcrodd yr awyr amhur yu y [>ydew dan, ar yr ail o'r mis hwn, a chollodd deg a tlirugain o ddynion annedwydd eu by- wydau; claddwyd 40 o honynt yn Houghton le- Spring, dydd Sul diweddaf, ac yr oedd ynghylch 30 i gael eu claddu yn Chester-le-street, a Pain- shaw. liuwyd'gryn amser cyn caol un dyn yn foddlon disgyn i'r pydew i cdrych pa fodd yr oedd pethau isod, ac i ymdrechu achub rhai o'r dynion annedwydd a allasent fod yn fyw. O'r diwedd aeth un Thomas Rubson i wared, ac wrth ymdrechu o blaiddyuoliaeth, efe a gododd chwech i fynu o'r rhai oeddynt heb farw, ond aid oes fawr gobaith am eu gwellhad.

SENEDD YMERODROL. TY rn ARGLirrDDI. IAun, Mehefin o.—Aeth eu HargHvyu<"duumn yn eis teddfod ar ysgrif y fasnach mewn caethion a cliyn- nyffodd Ardalydd Lansdown rai gwelliadau, a'r rhai y cyttmiwyd. Mawrth, 6.—Cvliwynwyd pedwar deisyfiad i'r Tý o'r A!ban dros ddilead yr ^d-ysgrif, y rhai wedi ychydig ddadlll a wrthodwyd oil, o herwydd eu bod yn cynnwys iaitli amharclias. Cyflwynwyd rhai o honynt gan Iarll Stanhope, a phan wrtluldadleuwyd yn erbyn yr iaitli a ddefnyddid ynddynt, dywedodd ei Argiwvddiaeth, fod llawer o ddynion mewn cyfyngder o achos yr yd-ysgrif, acna ddylasai'r fod yn rixy fanwl yn eu beirniadacth | ar eiriau dynion ag oedd a chwant bwvd yn trallodi eu hymysgaroedd. Pa fodd bynnag, baruodd y rhan amlaf, y dylai pob deisyfiad gynnwys iaith barchus. j Cytswvnwyd ysgrif arall o'r nn wlatl yn erbyn yr il ysgriftichod, yr hwn a dderbynwyd, o herwydd 11,4 oedd yr iaith yn dramgwyddns.. Ian, Jd Arglwydd Dononghnsore ar 1"°' i'r Ty fyned yn Eisteddfod i ystvried sefylifa presen»»  r?bydt'ion Prydain Fawr ac Iwerddon pnn gyfciN° I. at y cyfreithiau hynny ag oeddynt yn en hanouyt?' 1 Ni pharhaodd y ddadl yn hir, a'r rhesymau nid oedJ' I,) ynt newyddion. Dywedodd Arg. Lerpwl ei bod yn amliosibi diogrl^, ] Llywodraeth Brotestan.iidd, ac Egiwys Brott-stanaiviu» os tici-I.)viiii, v Ilabytidioi? i'i- Seiied(i-. Yr opdd Dug Sussex ac Arglwydd Grenvile o ocbr Y eynnvg. Cynnygodd Arg. Dononglimore ohirio'r ddadi ddechrcu'r Senedd nesaf. Wedi ychydig eiriau oddiwrth AvgHvyddi Mcivile » Rcdesdale yn erbyn, ac Iarll Aberdeen gydli'r cyiiuyg* yn erhyu CO. TY Y r Mr. Wilberforce, sef, pa nil a fvddai'r fasnneli ir.ew» caethion gael ei pharliau yn Ffraingc ai peidio, oS byddai i J .oiiis XV11I. gael ei adferu? 'i Dywedodd Arglwydd Castlereagh, fod Llywodraeth ei Fawrhydi yn ewyllysio cyflawni dymnniad y Ty hy(1 yr eithaf ar y pen hwn, ac na fydliai i un cyiie gael ei' golli lieb gyfiinac.hu a Louis ynghylch hyn. Wedi cynnyg- ar fod i ail ddarlleniad y Ua wnfwriada:t ynghylch arian i'r Llywodraeth i.ddwyn y rhyfel ym- laen, Gwnaeth Arglwydd John Rnsscl rai syl%a(liii ar rliyfel ng syddrl yn neshait, a dywedodd nad ocdd efe. yn ddeall fod gyda ni un rheswm i sefyll ar adferiad V Eourboniaid i orsedd Ffraingc yr oedd yn son liawei' aiii Bonaparte, out) os oedd liyny yn reswni dros fYlled i ryfela fig ef, yr oedd efe yn tybied fod cryfach l tisswm dros fyned i ryfel a Ferdinand Vli- yr hwn oedd ormeswr anniolcligar. J (iwrthwynebwyd y llawnf.wriadau gan Par. J. F. Grant. lieiwyd Gwcinidogion y Llywodraeth yn Hviiii^ gan Mr. Bennet, aiii gyngiiori'r Tywysog Khagluw i roddi IJrdd y Gardus Aur i Ferdinand YII. Wcdiychydigyniddlddanymheiiachcytttutwydary llavvnfwriadau. Ystyrwvd yr ysgrif i ryddlian addoldai rhag bed y'{ ddarostyngedig i dretlii o'r newydd. Dywedodd Mr. Vausittart fod cynnyg wedi cael e' wncuthnr ar fod inn eisteddle neu gadair o bob de? -)of) t t f?,,? ymhob addoldy a adeiladir o hyn allan, i gael eu cad#' i'r tlodion eithr efe a gynnygai, fel diwygiad, a* fod I on o bob pump gael eu neilldoo at wasanaeth y tlodioa- —Cyttunwyd. Ar annogaeth Arglwydd Castlereagh, cyttimwyd ;i■, fod i anneroliiad gostyngedig gael ei gvflwyno i'r Ty- wysog Rhaglaw, i ddeisyf arno ef roddi gorvhyinyn i godi cof-adail yn egiwys gadeiriol St. Paul i goffadwr' iacth y diwe.ddar Gadfridog Syr Edvxavti Pakenliam. I Mawrth, (j.- -Riioddwyd caniattad i ddwvn ysgrif t mewn i lc:liuti'i- di-etil ar arwerthiad cyhoedd gwlan wlad hon. Mewn attebiad i Iioliad oddiwrth Mr. Bennet, dy- wedodd Arglwydd Castlereagh fod dyledion l,yw}'-s0» Cymru ar y SOain o Fai diweddaf, yu Riioddwyd cennad i ddwyn ysrif i mewn i sefydla ar yr oed (10 ml wydd) ag y geliir prentisio plant a fyddont ar y piwyf, i derfyuu orian iddynt weithio, sef ](!>, awr heblaw'r amserau a drenliant wrth gym- meryd llnniaeth; ac i ddiogelu iddynt ryw gyfran 0 hyilbrddiad angeurheidio!. Bu cryn ddadl ynghylch y liongan a adeiladid yn India tybiairhai o'r Aelodau, y buasai cuuiattau iddyat ¡;;¡Hl bod yn iiiifra.int llongau a adeiladid yn y wia(, I hon yn foddioll i ddrygu'r greift o long-saraiad yma, a pheryglu'r wlad, pe digwjddai i ni golli India. V*, fodd bynnag, iietli yr ysgrif trwy'r eisteddfod. Jau, 8.Cynnygodd Syr John Newport ar fod W dretli o ddininiei yehwanegol ar y piiiii,ati iiewy(idioll i gad ei ruddi hcihio, 0 herwydd y bydd iddo fod y niweidiol i'w gwerthiad, ac hefyd rwystro hysbysiaeth c.yifredinol: ar ymraniad, gau hyuny, gwrthodvvyd H cynnyg gan 63 yl1 erbyn 17. Gwener, 9.Daeth Mr. Ward ymlaen a syinau f Drysovfa Miiwraidd: y cwbl am Brydain Fawr ydyaf ae al-ii Iwerddon r)84,()001. gyn wneud, yfl v cwbl, 1,0.13,0001.; gan fod yn yso.ooo/. yn fwy phe buasai heddweh yn parhau, ond yn lIai na'r sefydljad rhyfel; cyttunwyd ar y Ilawnfwriad- au.Gohiriwyd byd ddydd Lhm.

HANES GWAHANOL GYFIEITHIADAU AC ARGRAFFiADAUR BIBL, VN V R IA I T JI G V M R EIG; Yr hicit a argraphwyd yn y Sac.-snrg yn Brysto, yn 9 Jhvyddyn ITiiS- [PARHAD O'R EI11FYN DIWEDDAF,] ) Gadewch fod, mewn dau can mlynedd o amserf neu oddi ar y diwygiad trtigain, neu ddeg a thru- gain mil o Fiblau Cymreig wedi cael eu hargraftu; y maehyn, er nad yw ond ychydig wrth er gymharu a dillygiadau'r nlad, etto mac yn rifedi gryn helaeth, ac yn gyfattebol i dri neu bedwaf cant o Fiblau bod blwyddyn heblaw testa- mentau a llyfrau'r weddi gyifredin. Mwy JI:J llyn; dim llai na deng mit:lr litigaiii (-i'r bil)la" hyn a argraffwyd wedi'r ilwyddyn 1746. Ond. yn y flwyddyn hon, 17.08, a flylly(l(],Itj it ol, sef mewn ugain mlynedd a tl.pn hynny y 1 maent oil wedi eu cymmeryd i fynu, ac nid ocs lyfr wedj ei adael ar wcrth. Yr ydys vvedj ymholi yn Llundain, eithr ni's gellir cael yr ut) ac yr wyf yn credu na ellir cael neb yn y Nvlldg ocJdi pitllr trwy ddamwain. Yn awr y mae by11 yn cyfatteb i bamthog cant o lyfrau yn y flwydu- J 11 y n pe byddai'r gofyu pa; haus ond am ddwy 1 o (liur, ncu banner y rhifedi hwnmr, byddai by i yn oed hynny yn gryn lawer, a gellir m('d(h l y byddat o ?crth i un dyn gynnyg di???'?? '> n It I wlad. Rhoddir miloedd o Fiblau Seisnig Y?'?' ]1__ I 'Tn" yn iiynyddot gan unigolion haelionus, a deithasau caredig; ac nis gaJlaf lai na thy?'? ?  rhou IC r al canlloeud}n Hy'iyddol ga'! ,1' olion, neu Gymdeithasau o'r cyft-yv/dupd??? yr !aith Gymrcig, pc byddent i'w cael i'r ?' hwnnw atn bris cymmedrol. • liivtitiw arn bi?is (-yujme(il'ol. Ond yn crbyn pob darpnriaciho'rfath?? Gymru, dadleuir, ? mai dyma'r ilbrdd o.JeLJet1 Iwyddogydaphwy i csgeuluso ac anghoh°f'f imamiaith—i ddysgu a dyfod yn hyddys, Y?j iaith Seisnig—ac fel hyn mewn amser J c 1 lyn un iaith, ac yn fwy trwyad! yn un P?-? ?jf y s r, i ?eillo'ucyd-ddelMatd."—Y*mddengys mat. ?- n

 1',ir,?'ati o 'oil Sc. fyth gydnabod un arwydd cyunullol aral!. (Dad- seiniodd llefau unfrydig drachefn, 4 Nyni a'i tyntvn'. V curwyd tabyrddau, ac adferwyd dis* tawrwvdd). Ciiwi, fihvyr gosgorddion gwlad- "wriaethol Pari; a dyngwch na bydd i chwi addef i'r gelynlon halcgi drachefn brif ddina.s y genedl fawr, i'cii,,wi-ol(It,r ciiwi'i, ymddiriedaf hi. (Llefau o 4 NVDI a'i tyngwn,' a fynychwyd mil a mil o weithiau). A chwithau, fihvyr y gos- gorddion ymerodrol, a dyngwch y rhagorwch arnoch eicii hunain yn y rliyfel dymmor ag sydd ynghylch a<;or, ac i farw bob iiii o ilioiiocti yn hytiach na goddef yr estrou i roddi cyfreithau i'r wlad." Bloeddiadau o "Nynt a'i tyngwn," a ddadseiniasant, ac a fynychwyd drachefn trwy holl ehangder y Champ de Mars; y mil wyr, y Thai oeddynt agos i 50,000, a aethant heibio i'r Y merawdr, gan floeddio Five V E<npereur! a dychwelodd ei Fawrhydi yn y cerbyd a'i dygodd yno, yr hwn a dynnid gan. ivylli o geffylau gwynion. Y mae clinas Havre dan warchae, a dywed y Gazette de France fod Naples wedi ei rhoddi i fynu i'r Cauwriad Campbell. Hvsbysir gan bapurau Holand, y rhai ydym newydd dderbyn, fod y lluocdd cyngreiriol yn vmgunnvll fwy fwy i'r un He ar y,cyffiniau a bod mUwyr Rwssta yn myned trwy Nuremberg, tuar orchestfa yn ddibaid. 1:'> Ar y 4ydd o'r mis hwn, sef y dydd ag y cafodd y 13renin ci 77ain mhvydd oed, dangos- •w yd yr hysbysiaeth canl ynol ym Mrenhinllys St. Iao:- Castell (J indsor, Mehrjin 3. Treuliwyd y mis diweddaf gan y Brenin mown tawelwch a chysur, eithr nid yw anhwyldeb ei Fawr- hydi wedi lleihau." (Arwydd'vyd gan y pian MeddpgJ)