Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
O.t-i-Y SGRIFE N.
O.t-i-Y SGRIFE N. Di-,r b Pl'ydnhlucn Dyrld LLUS,JJAl '2'9'. I er^niasom bapurau PaJÏs i'r 27ain o'r mis 5nv y 1 hai a hysbysant fod Jerome Bo' T ?"\ y rhai a  fed Jerome Bonaparte, I T eua ei fam, a'r Cardinal Fesch, el ewythyr,  1 Juan, yn uniongyrch o"Naples, a r *0(^ y Brcnin Mu) at gyda.hwy.neu y"g- hJJeh eu cattlyn i Ffraingc. Dywcdant hefyd fod Hynges Frytan,aidd7 nid ¡ I u"lS «*di eynnysgaedda trigoliau JLa Vendee | arfal1, and hefyd wedi thio saith'hcu wyth Inti 0 wyr yn y dalaeth honno. Mewn Uythyr  Ian y yr .hwn a ddygwyd trosodd o'r I t11ddau hynny, gych't'r papmau ti cho(I,- dyw '6clri'r I' yWodraetli Bonaparte agosad13el ei di-j ?'y" y dalaeth honno; ord y mae byddm Sr f 0 ??'s, a'r ho!i u?yr yh Ot-JeanS) ?edt c?'ClINV Y" 1 1, KorllewlD yn erbyn y terfysgwyr. I lhwyddwyd :Vlaer Orleans, yr hyn a ddenys ei | I °C I' yn cacl ei ddrwgdybio o fod -n bleidgar j> J n ."?'?o'"aid: hyn, ynghyd ? gwybodaeth o ?hau ercU), yn netUduo? agoshad yr amser tlg I (ji-g wy lir j r Gyngreirwyr ymosod ar FCraingc, Jdd wedi peri rr tvj sorfeydd yn Paris i ostwng drachcfn; yr oedd y Consols pump y cant" wedi gostwng i 56 fr. Dan y pen Paris, Mai 24, dywedir, "Y mae 'lYWY50gCS Cymru yn aros etto vn Genoa. Yr Y cym yn dysgu o Niort, dan yr amseriad Mai ?g, fed yr a wdunlodau wedi cilio o ddin?.s -ij esquire (?fraingc), yrhon a feddiannir yn a?r ?n y ?rthryfehvyr, M. de la Rouche Jacque- K j: .b r0,i "?? 'I mae efe yn rhc- ? ?'?. g?rr? ?ytfet ?y'n ydd?y Sebres (Fframgc), gn  ?'?? "?" holl ddychryuiadau ??u'i '? h;-y mae holl Hendc?iony par- ?'')'?)a?g,ddyntynytcrfy?h?/'   fod V' S°" lly"nu yn Llundain ddoe fd cryn dorfysg ??' ?" ??"' ?" ?' ar y ??'"? ?'h-?? -? ?'!ysurwyd gan waith y' mHwyc 'In; dal W n'ou aS oeddynt yn gosod cy. dala rhy? j?y?;?.? ?. ??j ?   hOC'dchadau Brenhtnoi mG?n Hccpdd ami?c, a tod ??? ddynion ?edi coin eu bywydau vn y j„ f \S^ H"" mynegiad h w n sydd dra, the- bygo I o fod ,fo,(l amryw ym- ?odd.on ?edi y m d d a n g o s yn ddiweddar yn y P(,P,l rau 1, eu hunmn, y rhai a dd?rlun- ?"t. amryw barthau b Ffraingc yn alionJ;<IY i s?ydd 'ymlyniad wrth achos v Bourbunnnd. ? e ti r f 0ti. cryn VYthryfel yn Marseiles, fod YI ?_SgO?tHon gwiad?r:aethol'wt?U eu ?oliwng yn i'r (libfn i'%v hail -,ol,plloii, ?'nas dan warchae; ac arwyddu- gan y MonU ?fcd y tcrfysg yn La Veilcice i' Jehus ^y^on Bonaparte. Y mae'r arfau 0 p 'ydjS a.n a ddyranwyd yn eu pUth wedt ca?ono.. ??n?oliaid, y rhai ydynt wedi ymosod vn dra ^akharymilVVyr ymerodi'ol ?d? chryn lwyddiaút. rfLiS"?? ????'' Napoleon 1n ?c'- ? ?-. y" ?'sgwy? ymosodiad oddi ?rfh vr Vi PaC'aS ilUr y ?Idthau nesafi'r Py- -%Vrth Y,,paetiiaid ar y talcitliali nesif i'r Py- lltlw3'si" c?'lioc(ldiad o(-I ( l i Nirrt h 3, Culf- 111 ^\nnwys' eyhoeddiad oddi )nth y aTre'^ } Clatise.1 y "lad licu'j, l,'frarig(,()Cl ?d ? y? ? V/So yn y ?iad rh?ng y Garonne .? cy?n Hre"S« ym mhapurau Paris, yn yr klv. ,vir an,) "t i ?ouoam eu gweithred- %d hynodynyr amser a aeth heibio dros eu ?M, ac ymwroti o'r newydd ,a 'gwrthsefyH go.rsgyniad bwriadol ?? Y spaniaid; a <1,4. L, ?Ir y bydd gosgorddion gw?adwri?thol o dal- ?uere. amUwyro?adrcs, y rhai ydynt edi ymgynnefino a maeddu eu gelynion, ddyfod i'tv c> nnorthwyo. Achwynir ar Lywodraetii C?'litiortltwvo. ar J?vwo d r ,t.et l i h ?ptGn am uno yn y cyngrair gwarthus yr hwn a fynnai ddarostwng Ffraingc dan iau atgas C!ethiwed' a bod Ferdinand v?pd: beiddio cy- oedùi rhyfel yn ei herbyn, tra y mae'r Gallu- Qtdü ?'etU yn ansicr o'r hyn a wnant, ac yn petru?, Yn y eyhoeddiad hwn hefyd dy wedir fodF tralT1c wedi enniU dig°" o P"wogrwydd 4 buIdd ugolilethau PsUenig, ac ma; amddinyn ?th.riogaeth???y "S y mae y" ?T yn ymroddi i'w wneuhur C h ^nt } m m 1 va P urau divvetldaf ^ru^lT Tywedirfniyuediad Murat i Paris, dyA,edii.'fod ?y?diad -i Pans,'   cal 1 a riU nystr, °l yn /yr t Eidal, yn cael e'i ystyr?d yn befh sicr. Ac ar l?g?r mis ?,dywed.r fod rhai o fllwyr Fringe ?Gdi iogaeth rirnaUl ?? eynUwynfaargy?ntir- 'U ir 9 yiliri t i i? ?g?? th ??'S'? a phan oedd 7ofdrchluoedd asantattvn? myned ,ieibio yn agos 5'r lfe' Saeth- asantat?? ?"?? '?'? ?" ?os :?- 'H? saet h a tynt, a lbddasant un ? honynt' a chlwyf. asantun ar-,11 i' saethodd swyddogy marchluoedd  un O'r F'franO'- ?yn ei ddm ??'-y?? ?Y? ? o?r F fran g 'Cod, a chi2 HnHg-nU' Chwcfh' 6"' Ar V ^in y odd. Son ?" ffynnu yn l,russels fod Vr !?,?,iin yr oedd s' o, Y*ti 14.)?tinu i-ii 13russels f(,d i y A%Vstriai(I ?-ve di cyrn,ll (-,ryd di.iiis Nil)les, -,i bo(I .y ]R,e,iin 14'erclitiand xv edi m?iied i rnelvil i(](Ii a ??fodtprf'?? ?''?"??" ?'?orfoledd. fod terfysz" Y" a bod mihvyr B?iaparte ??'  ar y ?'goiion i'r diben :'w darost- ?"?tr?,?"y???wydamrywddynion. Men erthygi Y" Y Mornillghrnic]e, ?ywedtrf??? Y? 7 Morning Chronic? ? bod y I!on?'? ?? ?? (]ech^a o'r diwedd, bod Y lI.ong 'rrèngig Melpomene, o?Omang- \1e], wed. cael ??hymmeryd gan y Rtvolio 81 maugnel. o' Y mae mOrwr 0'1' '"w ??- BaTrow, alias  \V 111. Benson, wedi eyf;¡ddef ?? ? ? ?'- f]}tai a laddoùd Mr, à    ii L' ??,, d ain
Advertising
HYSBYSIAB. r iJ1 YDDED hysbys. i EwyHyswyr da. AruRppA JO CAERPYRDDW, fod y C Y FAItFO I) BL YNYDDOL ag sydti yn ^yssyilUedi^ a'r Athrofa liftinio, i gaol ei gynnal ar Ddydd lAO, y farfod prydnawti Dydd MERCHER, am chwech o'r gIoch. HYSBYSIAD. (1YNNALIR CYMMANFA ?n y BfA ) YDDWYR NE!LLDUOL, yn Nhrrf PWLLHEU, ar yr Hog a'r 12fod « GORPHENAP, HilS; a disgwyliram- ryw Weinidogion o'r Deheudir yno i bregelhu ar yr achos. Ponti/pool JyJineral Black Varnish. I: SAMUEL ROGERS, II YD R 0 G E N L J B OR A TORY, PONTYPOOL, 1MOM MOUTflSIIIIlE, BEGS leave to recommend this MINERAl. BLACK VARNISH, for COATING WOOD and 1 HON WORK of every description; it will render Wood" properly coated with it, impervious to moisture, and im- penetrable to iiisectsi PRICE 2s. 6d. PER GALI OK.' DIRECTfOXS FOR- USIXU THIS TARKtSll Witt, ACCOMPANY EACH 'CASK,- » N. B. Orders addressed as above will -be duly attended to;, and it is particularly requested that Orders for. siijatl 'quau» titles will cover a reiriittanceor reference.. ALSO, —- OIL IORTRAM WAGGON M HIjEUS, < "}:I AT Is. Qo.-PER GALCOJii RAD NOllSHIRE.: TO BE SOLD BY AUCTION, At the Castle Inn, in thc Town of Brecon, on Saturday, the 3d day of June, IS 15, between the hours of three and four o'clock in the afternoon, Or in the. mean time by Private Contract, of ichrch notice will be given, be git,?ti? A Desirable FREEHOLD. ESTATE, called IB. TV-MA WI!, situate in the parish of Boirghrood, in the cotility of Radnor, on the banks of the river Wye; con- taining aMessuage, a large Barn, Garden, Orchard, with rich Arable and Pasture Lands, in the. occupation of the Rev. Air. Ho WELL, at the low yearly rent of ;1:26 '5s. WHlcn WILL TIE SOLD IN ONE LOT, Oil AS UNDER: Lot 1. The Dwelling-house,. Barn, Garden, Orchard, Piece of Pasture Land hy the House, and a Field on the north side of the road leading from Boughrood Church to the Ford, and adjoining the river W ye. Lot2. Two Fields or Pieces of Arable or Pasture, ad- ,ioiiiiii,- another road leading from the same Church to the market-tow n of Hay. On this lot there are several Oak and Ash Timber Trees growing, which will be sold at the same time. Lot 3. A Piec:M»f rich Arable I.and adjoin ing the village; Farm-house 'joining on the cast side by lauds of W. Wilkins, Esq. and on the west by the grounds of F. Foulke, Esq. Lot 1. Two Pieces of Arable Land on the south side of the road leading from the Parish Church aforesaid, through the Ford, to join the turnpike-road to Buiith, Hay, and Brecon, Which adjoins the said river Lot 5. A Piece of Land immediately joining a public road on the east of, the Boat-house; a Field joining another lane loading by lot 4, and Two Slangs of Land adjoining an to the Hay, and nearly sur- rounded by Estates of W. Wilkins, Esq. and F. Foulke, Esq. JplIN MEREDITH, the undertenant, w ill shew the different lots; and for further particulars apply to Messrs.: Hi.itui vc- TON and JENKINS, Swansea; Mr. It. JONES, Llandovery or Mr. EDWARDS, Castle Inn, Brecon..—Letters must be post-paid.
! AT EIN GOHEBWYR.11:.
AT EIN GOHEBWYR. 11 (pHr* Derbyniasom Farwnad W. G. — Cerdd Gadwynog E, AiN-stiii-Syliva(liii Iwan ar Fardd- oniacth—a Llythyr Gogledd-fardd; cyhoeddir hwynt oil yn fuan. Cynnalir y cyfarfod blynvcldol perthynol i Atlirofali- Yinneilldnwyr yng Nghaerfyrddin, yn y dref n'chod, ar y 2ilair. o Fehcfin nesaf; ac ar yr lleg a'r i^fed o Gor- p))Gnhafnesaf, t'yuuahr Cyniniaiifa gan y liedyddwyr ym fllhwllheli.—Gwcl Hysbysiuduu. Y mae Thomas Ilowel, Bonlieddig, wedi cael ei drcfnu yn ail Isganwriad ym Mei.wvr Brenhinol Caer- fyrtldih, yn- 11c liawrence, yr hwn a ildyrchafwyd i Feiwyr Mynwy a lireeheiiiiog. Tiriodd yr anrhydeddus Fihvriac] ONie], a'r Milwr- iaid Parry ac Ogilvie, y-r vvythnos dljiweddafgerflaw Amlwch, o'r Hythyr-long Minferva, ,yr hon oedd yn rlnrym o York Newydd i Lerpwl, yr oedd Syr James Yeo, tywysydd y.llyngeS Frvtanaidd ar Lyn Ontario, yn Canada, a swyddogion ereill ym mysgy mynedolion; eawsant drosglwyddiad buan, oiul tymhestlog, Nict oeckl y eyfnewidiad diwcddar ar Gyfandir Ewrop yn Jiysbys iddynt liwy nes oeddynt gerllaw tueddan Pryd- ain. Dywcdant fod yrlieddwch raor boblogaidd yn yr Americ, fel y mal" trigolion yn en cynnulleicifaocdd cyhoedd yn chwarae "Duw gad wo,'r Brenin," ae yn yfed yr iechyd, Ei Fawrliydi Brytanaitld, a llwydd- iant i Prydain." Yr ydym yn dcall fod Syr Charles Morgan, o hcrwydd colled mawr mewn ceirw, yn analluog i ladd neb y tyni- hor hwn. Dydd Sadwrn rhyddhawyd Mr. Lovell,; perchennog y I-aptir Newyddion y-Statesman, o garchar, lie y bu- asai efe bedair blynedd. am gabLdraith. v Y mae'r dydoliad o Feiwyr Brenhinol swydd Caer- fynldin ag sydd wcdi bod dros gryu,amser yn Aber- daugleddyf, ar en cychwyniad tuag at gadlys y gatrod yn Brysto. Lledrattawyd yn ddiweddar gant a saithahanner gini o aur o dy Mr. Meredith Meredith, Cet'nissa, plwyf Llangattwg. Ymddangosai i'r dihiry n nen y dilii-rod agor dan glo, a'ti cloi yn ol drachefn, gadavvyd ped- warugain nen ychwanego Ysgrifan Ari?n-dat hcb ell cymmeryd. Yrydys hcb gael allah vr ysp.eihwr nU'l'll yspeilwyi: hyd yn hyn. Gyrwvd i gosp(i? gwaith y Bbntf?cr. gan y Parch. Mr. Picton, (ond wedi liyufly 'eafodd feicliiau.dros ei ynuldangosiad personol yn y bravvdijs trimlsol nesaf), David Davies, o blwyf Llangan, swydd Forganwg, crydd, yr hwn a adwacnir, ac a elwir yngyifrcdi1 wrth yr enw Dafydd y ci yttd ain gyni,lll(,I,yd arian mewn modd twyllodrus, oddiwrth Mr. Daii. Popkills, Tanner, o dref Pcnybont, yn yr nn sir, trwy werthu ÍddQ groen Uo, clustiaii yr hwn oeddynt wedi eu llenwi a cherrig bychain. Y mae gan dyddynwr ymhlwyf Llangrallo, swydd Forganwg, aimer fecllan bymtheg mis oed, yr hem a rydd piiiolaid o laeth bob dydd; nid yw wedi cael no erioed nac wedi. cymmeryd ttlrw. GeHir proii hyn I gan dystiçn coel'iadvvy, j Ar yr Cfed o'r mishwnboddodd bachgenyn ynghylch I wyth nilwydd oed yn nghamlas Castellnedd, gerllaw y Vmb and Flag, mab i Evan ewis, a methwyd a chael gafael ynddo cyn horeh y nawfed; yr oedd y corph wedi cael ychydig triwiau a chleisiau ar ei ben, gan fadan'r glo fel y tyhir. Cadwycl ymofyniad y nad Itof- rnddiaeth ar y corph. lltieithfdrn-Marwolueth tncy foddi. Dydd Gwener diweddaf digwydtlodf! damwain alarus yn Lianelli, swydd Caerfyrddin; yr oedd plentyn byclian ynghylch tair blwydd oed yn gorwedd ar lTordd pedrol fennj.'r glo, ac acth tairo honynt am draws ei gorph, gan ei ddryllio yn echrydns fel y bti fany yn ddioed, a hynny. yngwydd ei fam annedwydd ei linn, yr hon pan welodd y j)edrolfenni yu dyfod, a red odd gymmaint fyth ag y gallasai tua'r lie ag oedd y plentyn, ond methodd ddy- fod mewnpryd- yr oedd y gyrrieelydd hefyd, yi- liwti oedd ychydig ai ol, yn rhedeg YI1 gyf!ym gan alw ar y eeft'ylan i sefyll, eithr dywedir fod rliyw ddyn yn myned heibio ar yr amser, yr hwn oedd heb weled y plentyn ag oedd yr ochor arall i'r cetTylan, ac iddo daro pob un o'r creaduriaid mewn digrifwch. yr hyn a barodd iddynt beidio gwrando ar lais y gyrriedydd yr oedd y fam an- nedwydd mown llevvygon, a galar anrhaetliadwy pall t ddaeth ein hysbysiacth oddi ynoi 'I Daiittrttiiz migheuol.—Yn ddiweddar fel yr oedd cig- ydd yn Rumney, ar gyffiniau swyddi Brecheiniog a Mynwy, Wedi taro yr anifail i lawr, yr oedd yn dal y gyllell rhwng ei ddannedd, eithr yn l'hyw. fodd neu'r Hall, ar waith yr eidion yn gwingo, efe a darawodd y gyllell nes aeth trwy wddf y cigydd, gwaed yr hwn a frryùiodd allan, a bu farw yn dra huair.CavVsoin yr banes hwn o enau gwr coeliadwy O'r gymniydogaeth hoano. Marwolacth ddL*jmrnJcjith.CyTaxn$tQfid y ddamwain ganlyliolle yn ddiweddar yn Addoldy: y Bedyddwyr ym Mlaenywaun, gerllaw Abt--rtei tl:Ai- waith y gweinidcg yn rhoddi allan ei dcstun, LHC xvi. 23. sv-i-tiiiact(i Mrs. George, o'i-Il,i-idell, iin o'r gynnnlleidfa,i lawr yn ddisym- mwth, a threngodd vn y fan. Yr oedd ei meddwl wedi cael ei glwyfo yn dost cyn hvn trwy farwolaeth daii o'i meibion a nai iddi, y rhai a ganlynasai i'r bedd mcwn ystod chwech mis. Damwain bruddaidd.—Digwyddodd damwain alarus wythnos i ddoe gerllaw Hentfordd. Ynghylch wyth o'r gloch yn y prydnawn. aeth PllllipdYII o'r enwau John, Wiliaro, "a James Taylor (hrodyr), Philip Wat. kins, a Sviiioiids,. v oed(.iyiit wedi bod yn l'hisglo coed gerllaw yr afon Wy, ychydig uchlaw Bel- mont, i fad oychallâg ychydig faen-wj'dd (brush-wood), gan fwriadu dvchwelyd adref i lientlbnid ar hyd yr afon. Aeth cydweithiwr o'r enw Jervis, yr hwn oedd wedi ccrdded adref, ar dorriad y dydd, ar hyd glan yr rfon, o lierwydd ei fod yn ofni bod rhyw beth aunymn- nol wedi digwydd iddyut, gan eu bod cyhyd heb ddycli- wely-d, ynghyd a gwraig un o honynt, a gwelsant y ba<! wrth lan yr afon, ond nid oedd un yn weledig; yn eb- rwydd wedi, hynny gwehvyd Watkins ar wyncb y dwfr wedi boddi, a'r un dtwcdd a fti i't- litill yr oeddid wedi cael y cyrph oil ond W.Taylor MOS AV'cner. Tybir ell bod wedi llwytho y bad yn y t'ath fodd feI klils gall- asent ei dra fod yn ddyladwy. Gadawodd pedwar o honynt wragedd a thculuoedd lliosog i alarn ar ell hol. Bjydnawn dydd Stil wythnos i'r diweddaf, dym- ch\yeiiy,i;d had yn liwvthog o gerrig rhwng Kingroad a'r Shoots, a-boddodd un dyn, aeth' y bad i lawr mor ddisymmwth, fc". y I)ti-,isailr dynion ere;iil y rhai a neid- iasant i fad arall, yn sicr o drengu oni buasai i'r rhaff ag oedd yn dal y ddau fad wrth eu giiydd i dorri, gan y buasai'r had ag oedd yn soddi i dynnu'r Hall i'r gwaelod hefyd. j Mewn niwl tew yn ddiweddar, rhedodd y Hong Delight,-Cadpen John James, 0 Soifach, i dir gerllaw Pen St. Ann, a hi a Iwyr ddinystrwyd, eithr achubwyd ygwyr. ygwyr. ? ? Yr ydym yn deal! fod y goIcudY C??A? MOM??) a adcil- adwyd yn ddiweddar ar, Graig T'uscar, ar gyfer Wex- ford, i gael ei oleuo dydd Stil y 4y-dd o Fehetin nesaf. Ymddengys foddirgelwdl tan-belau Congrcve wedi ei gael allan; mynegir yn mhapurau Paris fod gweith- wyr yn ddyfal wrth y gorchwyl o'u gwneuthur ynghas- tell Vincennes. Yd Tramor.—Cauir yr lioll long-byrth mewn ychydig ddyddiau yn erbyn Ti-,t- mor, a pharhanant felly yn erbyn pob ydau traiiior liyi] y I5fcd o Awst, pryd y cyhoeddir v pris cyfartal nesaf. CjifiiJiad hynod.—Dywed Louis XVIII. yn ei gy- hoeddiad i'r Ffrangcod, fod 1,200,000 o ddynion yn cychwyn yn erbyn trawsfcddiannydll Ffraingc.—Yn ol cam cyfartal milwr ar gycihw yniad, nn cam iddynt oil a wna GOO milldir, ac a dreulia allan un par o ac felly os cychwynant 25ain milldir yn y dydd, treul- iant allan 50,000 par o esgidiau, a'r ffordd a deithir fydd 30,000,000 o filldiroedd, neu. yr hyn a gyfatteb i 1200 o weithiau o gylch y byd! Pc byddai iddynt oil gael eu gosod mewn nn res, a gadael dwy dtoedfedd i bob un, y rhes a gyrhaeddai o Lundain i Edinburgh^ 400 milldir. Dechreuodd ffair naw-ddvdd HenfFordd dydd Gwe- ner wythnos i'r diweddaf: yr oedd yr anifeiliaid corniog yn lliosog, a'r rhai a wertlnvyd a gyrhaeddasant y prisocdd cyflVedin yn y ffe-irial1 cvmmydogol. Nid oedd y cefivlau yn ami; 'gwerthwyd y rhai a gawsant brynwyr am biisOedd da.
.I■ EGLWYS LOEGR.'
EGLWYS LOEGR. Y MAK gan Eglwys Loegr Gymdeithas wed! ci sef- ydlu er ys llir amser at daeriu yr efcngyl ar led: y mae y Gyimleithas lion wedi ei sefydhi er y flwyddvn 1698, ac wedi ei chynnal dtbs g'Inrif eyfgtil.h chyda gradd nid bychan o lwyddiant. Y mae ganddynt yn bresennol ddeo Ocnhadan tn yr Tfidia Ddwyreihioi, acyn ynys- oedd Scilly. Oddiwrth y Cenhadau hyn fe gafwyd ha- nesion cysnrns am cti lhvyddiant. Y mae ymdrechiadau y Gymdeithas wedi bod yn helaethlawn i I-aliiili Biblan, Testamentau, a Llyfrau da ercift mewn gwledydd pell- enig, ac hefyd yn ein gwlad ninnau. Y niao y Cymry, yn neillduol, tan rwymedigaethaii hynod a pharbaus iddynt. Hwy a aethant i'r d.ranl o dtlwvii alliii (ii-i ar- gi-ittfizid o'i- Bibl Saiietaiti(i yn eiln hen fam-iaith, ac y mae'r bedwaredd yn bi esennol yn yr argraffwasg. Y maent ymhob un o'r tair blynedd ddiweddaf, y naill efo' y Hall, wedi rhahnn, o Fiblau, buni mil, dan cant, ac wyth arhngain o Destanientau, naw mil, tri chant, a thri ar ddeg ar hugain o Lyfrau Gweddt Cyflredin, naw mil, saith cant, a deraiaw arhngain; o lyfrau da ereill, ddeng mil, pum cant, a daii a "thru gain; ac o Draethiadau bychain, naw mil a thmgain, satth cant, a phedwaf ar ddeg a dengain. Y maeeu helusengarwch yn fawr hefyd at addysgu plant tlodion; rhai nnioedd yn cael dysg ganddynt yn rhad bob blwyddyn. Y tuae Eglvvys Rhufaiu wedi bod yn helaethach yn y ltarnr hwn na'r holl sectan ereill ynghyd; ond oeb r y fath giistianegueth lygredig a ddysgodd hi i'r PilganiaÜr an- wrybodes! Y mae vr olwg hon ar drigolion y ddaear yn galw yn uchel af hawb a garant yr cfcngyl ac iech- ydwriaeth eneidiau anfarwol, i rod yn helacthien ac yn ddiymmod yn eu hyn?hechiadan i'w thaneu ar )ed.— Ta/'yriadau o lytliyr y jitrf'?fH' ???f?g' ?r. €7)??'?«'y y e, B?.- '?   ? Cynnalxvyd ail gylchwyl Bibl Gymdeithas Gynnorth- Wyol Aberhonddu ar yr wythfed o'r mis hwn: yr oedd y cyfarfod yn dra lliosog a chyfrifol. Galvvyd yr Arch- ddeacoirBavies i'r gdair, .yr lnvn a roddodd ddarlun- iad hyfryd a cliysurn's o fuddioldeb Bibl Gymdeithasan. Traethwyd amryyv areithiati. bywiog a chyftrous gan wyr lien a g^T'r ileyg, y rhai oil a fawrycent y Cym- deithasau hyn, nid yn nnig ar gyfrif y buddVoldcb o honynt i v/ledydd tramor, ond o lierwydd eu tucdd j lino cristidnogion o wahanol enwau a barn311 ga rncf; y rhai ydyiit (fe! y dywedodd y "Parch. I). Rogers) yn cael eu linno drachefn gan y llyfr yn yr ii, vji yn wreldd- iol yr oeddynt we,??'? cael achos ymraniad." Hanes Cymmanfa Fiynyddol y "Wesleyaid, a gvnhal- I iwvd yng Nghaerfyrddin, o Mai y I4cg hyd y 19eg.— Declireuwyd y Cyfarfod am c'hw'ech o'r gloel; yn y bo- reli trwy weddi gan y brawd Ilnghes o Fcrthyr, a ph rcgethodd oddiwrth Phil. i. 20.- a'r. bratod Jones o Aberhonddu oddiwrth Dat. iii. 21. Am banner awr wedi naw declireuwyd yr addoliad gan y brawd D. Jones, o Abcrtawe, trwy weddi, yn Gymraeg a Sacsneg, a darUcnodd yr aii 1 itii perthynol i'r dydd yn Saesneg, a phregethodd y brawd Rogers, o Gaerdydd, yn Saes- neg, oddiwrth Salm xci. a'r tair adnod olaf, a'r brawd Hug-he: 0 Landi!o, oddiwrth Epli. v. 11. a gweinydd- Vvyd. yr qrdinhad i gannoedd p, aelodaii o wahanol barthau gan y brawd Jones, o Bethafarn, y brawd Ro- gers, o Aberhonddu, y brawd E. Jones, o Abertawc, a'r brawd J. Jones, gweinidog y Bp Am banner awr wedi dau, allan ar esgyn-lawr (stage), 'gweddio'dd y brawd Griffith, o Landilo, a phregetifodd y brawd E. Anwy], o lerthyr, oddiwrth Luc i. f4, 7 5. a'r brawd Rogers, o Aberhonddu, oddiwrth 2 Coi'v. 20. a diweddodd y hrawd Hughes, o Landilo, trwy v.eddi. Am chwech, y braw d Parry, p Gaerdydd, a plnegethodtl oddiwrth Act; ii. 39. a'r brawdTlHghe^ o'ruir lie. yn Saesneg, oddiwrth Luc xi. 13. a y trwy weddi Gyavraeg am i'r had a hauwyd lTrwythloni yn helueth. Nos^tii}, prfegethodd y brawd Rogers, o Aberhonddu, yn Saeswcg. Dydd Ma wrth, am.ua ar ddeg o'r gloch, •cynhaliwyd Cymdei;has Ger.hadaw!; y Parch. Joseph Colier, o Hwlffordd,'yn v- gaaair. Agorodd y Cadeirwr medrus y cwrdd gydag ai'acth,o'd.id<j.g, a gwnawd ar- eitlnau rhagorol ar yr aclios.dodfawr gan y can- lynol-:—Hughes o.Gaerdydd, Jones o Bathafarn, Bagnal ,0 t:iaertyrddin,KowQ 0'1' Cas'newydd, Wintle 0 Benfro, Rogers o Aberhonddu, Day o Fertlivr, D. Jones o Abertawe, Miler o Gaerfyrcldin, Griffith o l^andilo,' Woodal o'r Cas'newydd, Thomas o Abertawe, a Rush- forth o Abertawe. Rhoddodd y cyfarfod foddlonrwydd cyffredilJol. i'r gynnulleidfa barchus ag oedd ynghyd. Cvnhaliwyd cwrdd gweddi ceniiadawl yn yr liwyr, a dyrchafwyd taer weddiau i'r nef dros y Ce.nhadau yn yr Ir.dia Orllewinol a'r India Ddwyreiniol, Sierra Leone yn yr AfTVic, a niamai ereill; ac am i Ddnw bry- suro yr amser i ben pryd y byddo gwybodaetii gogon- iant yr Arglwydd yn llenwi y ddaear fel y toa'r dyfroedd y mor. Y dyddiau canlynol pregethw-yd hwyr a bo- ren; aV Gweinidogion oeddynt yn eistedll ynghyd y t han arall o'r iiiisei- yn trefnn amryw bethau pertlfynol i eglwysi y Deheubarth. Diweddwyd y cyfarfod nos Wencr gan y brawd Rogers, o Aberhonddu, gyda phrcgeth ragorol oddiwrth Heb.-xii. l. Dydd Gwener diweddaf, cafodd y Parch. D. Lewis, o Gaerfyrddin, ei iieili(ltio yii gyflawn i Waith y \Veill- idogaeth yn eglwys vr Anymddibynwyr yu Aber, swydd Frechemiog. Y prydnswn blaenorol, am dri o'r gloch, dechreuwyd yr addoliad trwy ddarllen a "gwcddio gan y Parch. R. Davies, Cas'newydd prc- gcthodd y Parch. W. Jones, o Athrofa Caerfyrddin,, oddi with Esa. liv. 13. y Parch. D. Thomas, o Penyniain, oddiwrth Saliii Iviii. 18. a'r Parclk E. Jones, o Bont- ypool, oddiwrth Salm Ixviii. 1-. Dydd yr urddiad, am ddeg yn y boreu, dechreuwyd yr addoliad trw v ddarllen a gweddio gan y Parch. M. Jones, o Fcrthvr prcgeth- odd y ParcIi, T. B. Evans, o'r Ynysgau, Merthyr, ar iiatur eglwys, oddiwrth Act. ii. 47. yna gofynwyd yr lioliadau art'ero! gan y Parch. W. Lewis, o Tredustan, ac attebwyd- hwynt mewn model boddlonol gan Mr. Lewis. Wedi hyn gweddiodd y Parch. D. Jones, o Faesyronnen, y weddi urddawl. Yn nesaf canlynodd y dyledswyddau gweinidogaethol, gri y Parch. D. Peter o Gacrfyrddin, oddiwrth loan fy net, aid," yna pregethodd y Parch. G. Hughes, oYGroes- wen, ar ddyledswydil yr eglwys, oddiwrth 2 Cor. xvi. 10. Un odfa yn yr hwyr, pryd y pregcthodd y Parch. D. Davies, o Athrofa Caerfyrddin, oddiwrth loan vi. 44.
I At Argrnffiadydd Sercn Gomer.
I At Argrnffiadydd Sercn Gomer. SYR,Deisyfir am le i'r ychydig Iincllau canlyhol yn eich Serenj os byddweh yn eu gweled yn addas. Mewn perthynas i'r llythyrenau c ac si pa fodd y macnt i'w sciiiio yn y iaitli Gymraeg mewn cnwau dvn- ion a lleoedd ag sydd sathreriig yn yr ysgrythur ]anr myfi a grybwyllaf ychydig o lawer o Suduccuid, Cyrcw, Cttppadocia, Phenice, Cilicia, Mactdonia, Cyprus, Prisdla, Cesttrca, l.aodiceaid, Mclchisedec, Macir, X'esw, 1 Cenchrea; Cephas, Cedorlaomer, Ccneaid, Sichem, a 11a we r yn yclnvanega ellid en henwi. Y niae y rhai ag svdd yh medru darllen ychydig o Saesneg yn haeru yn gad- ::n1 y dylent gael eu swnio fel ag y maent yn yr egwy- ddor Saesneg: ereill a ddyWedant fod yr-holl enwau ag ydynt yn y Bibl Ile]) eii cyfieithu o'i- ieithoedd gwreidti- iol. Nid wyf o gynmiwysiadan i farnu ar yr achos hwn, or.d hyn a dd^w-edaf, en bod yn go anhawdd i Gymro nniaith en dyWedyd heb ddysgu yr egwvddor Saesneg. Y Parch. Thomas Jones, o Crcaton, yn ei annercliiad at yt Hen Frytaniatd yn y llyfr a elwir Gorphirj'sja'r Saint, mfegis yn deisyf ac yn gwshardd y Cymry, yn eriwedig biigciliaid Israel, na chymniys'go'nt a gwag fastard-iaith y Saeson eu hanghymmarol fam- iaitli, am nad oes achos iddi gardotta yngwlad neb, os caiff ond yt ymgeledcl a haeddai yn ei 9wiad ei htin. Ni wn i pa ham y dylai hi. fyned i gardotta am fythyr- eiiaili wlt(I neb, mwy nag am cirian: mi ddymunwn gael barn y dyigedig.ar v matter hwri, ac hetyd mewn pcrthynas ij a z, y maent );na'rtète'dig)'11 cin ia:ith dymuuwn gael ychydig olen arriyirt, fel ag y mae rhai miloedd, os nad myrddiynan, yn cael en dysgu yn y iaith Gymraeg yn unig y dyddiati hyn. Llwyddiarit ar eu llafur, meddaf, ac i Sercn Gomer. Y mae tri nen hedwar o eii iau yn y Bibl Sanctaidd yn ymddangos fel pe na byddai cyfieithiad eglnr ar- nynt, y rhai ydynt i'w -gweled yn y,lleoedd cnnjynol: SCron. xii. 10. n'yr gardi Y bumtliegfed hennod o'r nnrhyw, a'r 1 leg adnod,- thncmpeduu. Actau xvii. 28. poelan. Col. i. 16. thronau. f'e fyddai yn dda i olyg- wyr argraffiadan y liibl sylwr ariiynt-, y maent yn dy w- yH i lawer Cymro'. Eich airwiw,, Swydd Drefaldwyj). LLEWELYN AP IOjN. I
Family Notices
ESGOH6DD, Yn Abertawe, hbneddiges y. Colin?, o Ox v. ich, ar fab. Yn Oysterm.bttth, gf 'llaw Abertawr^ bonc.ddiges yr Isganwriad Ilowbridge, o'r Llvnggs Frenhinol, ar fab. Wythnos i eehdoe, Sirs. Mo.niVgwj-a.'g Mi-. 3Iorris, HGiarn-w;ei:lhydd. Caerfyrddin, a|$creh. Dydd Gweticr wythnos i'r yn Penfro, Mrs. Jones; gwraig y Parch, t). Joiies, Ficer (jastclimartic, ar falL PRIODODD, Mr. E. Vattjylian, Llawfddyy, o (Saei-ffili; swydd ganwg, a Miss Waters, o St. Dials, swydd Fvnwy. AVytlmos i ddoe, yn Llanelli, sw Eseciel Holiday, Tyddynwr; oed H-i.a Margaret Gre- gory, oed 75, yr hon a glad<iodd ei gwr diweddaf hylcli dau fis yn 91 ;hi vw ped'vi'aredd gwraig Eseciel Holiday. I)yddanwdi lawer idiiynt. Yn Ohrwiivl Mr. Philip Watkins, o gerllaw Mynwv, a Miss Eiizabeth Prosser, o'r He blaenaf. Yn Llangwyfen, swydd Dinbycb, yParch. Georcrp Heywood, o liideford, .swydd Devon, ag EnVaia inerch ieuengaf y diweddar Barch. Edvv. Their BU FARW, Ai- v vn Aberystwyth, Mrs. Co!:  ('yfnertiivdd, (Adjutant j Cole, yn ddiwedda; «.• r sv.ydd Aberteifi, yn 48 nilwydd oed. Ar y lfeg o'r. mis hwn, yn y l/k'd mlwydd o'i c.? Edward, yr "nig fab ag oedd"yn fyw i Gam' s, /ii- yr iiiii,7 tab .)g et?( ti ?-ii t,, ?Ai;- il' F, v SiSain mlwydd o'i oedranj Mr. Evan Jones; Tyvi-jyuwr cytVifoi. Vn yr yrhosodifid jifiwyddiannns ar ..warc'ag'iwdd Kalunga yn India, yr plain o Hydref diweddaf .vn.yr iniwydd c't oedran," yr Isuanwriad Ro.iei t EMS, pummed mab y diweddar Mr. lto.'jert Elis, o Bodvel, Cyfreithwr.
MAUCIIXA DO :■:;)!).
MAUCIIXA DO :■)!). Hail, is M.iriv, Mai 29. Yi- oedd vma gyfiawm'tr helaeth o Weniti; I,loegr v bore hwn; gwerthwyd y gorc'tfon am hrisiiet'tl ,l«dd Llun diweddaf, y rhai canolig a'r ;:w,:e!io-! yn tarwaidd. Brag, gwerthiad marwaiod. l'ys at j';rvri yji -Idrnttach, gan nad oedd ond ychydig yn y farchnnd. Yr o.edd cvf- lawnder o (Jeirch Lloe.gr ac twerddon, yr hyn a barod;l iddynt ostwng Is. y grynog. Prisoedd dcrhiinudivy i<r Yd, y Gryno'g. Gwenith coch lis i 68., (uveiiitli gWyn r)6s i Ki)3 Riiyg — S4s i 37s H;udd ( Barley ) 78, .'jéi, • Brag-gwelw ( l*ale) i '70s ] C?rcf) — -?9si'?M Polands 2Js i 29s Ffa cd\ [15 4 (-Is i' tJicolumrnod new. 37s i 4ii Hm tl'a e;)loinenod 42* i 46-; I'JiSatfervvi T — 52s i 5th Pysllwydion 33s i 37s Pris cyfartal yr Yd yn Nghymru y Grynog (Eight Winches tcrihishcUy. Gwen. Rhyg- Haidd Ceirch s. d. s- d. s. d. s. d. Swytld orl.\¡wg:. '"70 I 0 0 3,5 6 30 0 ('?Cifvrddin- 68 6 0 0 '?) 2 17 0 Henfm .?6 9 i '0 0 2H ?? 16 0 A berteifi 68 8 ¡ 0 0 31 (jl 17 0 ,——— Frcclielniog I 73 2 33 0 31 0 118 9 ——— Faesyfed 72 0 0 0 30 0 30 0 ——— Fynwv 78 7 0 0 32 6 ¡ 0 0 ———- Drefaidwyn I f1 4 39 6 32 9 23 8 ———— Meirion 78 4 0 0 35 0 21 0 -——— Fflint I 70 8 0 0 37 9 '27 6 ———— Ddimbech I 72 9 0 0 35 9 26 4 Caernarfon I 73 K 0 0 30 4 21 9 — Fon 61 0 0 0 2o U 19 0 Pris Peilliaitl (Flour), y Sachau'l 6 2?0 ntk>/s. Peilliaid tc-g, 60s i 65s j Eliioii, 55s i 60s ) I I i PrUy Barayn JAundain. Dydd Mawrth diiTeddaf gorc'»ymynodd yi" Argl. Maer i'r dortti bed waran (qllarterll) wenitli i barhau am llctd. Pris cyfartal Sin-gr Gtcincu ( Hrric'i), Yn ol Y cyfrifa wnawd yr w ytlinosa derfy nodd Mai 21, yw Ileblaw yr Ardrcth a dalwyd, neu sydd i'w thalu ar ei drosghyyddiad i Bryilain F'aw r. Pris v Cie, he-blatc y Briw-ftvud, v Naell () S PIc?is. Cig Eidion 4s id i 5s 6d Cig Maharen 4 s Sd i 5s 6il jC?Uo- 4 '{jd i 7 Od jCi?Tyrcttyu ?Cdt?6d Pris yr FTopys (Hops), pri Southicark. CYDAU (EAGS). I Kent 61 Os i 91 9s Sussex 51 15» i 71 16s Essex 61 Os i 81 Os HANNER SAC HAT; (POCKETS), Kent — Si 5s i 8i 10s Sussex 4i 15s i -71 Os Farnham 111 O. i 131 0s Pris y Llefli4 jin Let7de?zh,;Il.. Crwyn Gwadnau (Butts) 50 i 5G pwys yr un, 20d i 25d, Ereill, 24d i 25d. Gwirod-gyiVeithgrwyn f Merchants' Backs), 19d i 20d. i 20d. 2jM1 i 23d. Cnnll Lloi,30 i 40 i)x-, 30d i 33d. Ereill, 5U i 70 pwys, ■ v. 33d i 3SA. Ereill, 70 i SO pw ys, yjd i 33d. Crwyn Morloi bychain, [Seats Greenland).. 44d i 4:><1. Crwyn Cell'ylau cyflcitfiiedig {tannedj -d i —d. Pris y Gweryn Llunddin. s. d. March nad AYh i t echajiel 4 3 St..lames- 4 4 j Clare 0 t) 1 0 Cyfartalwch 4 3k s. d, j Gwer y dref y cant 740 niefyn flussia — 0 .—— gw jo. Russia ø -— Sebon (j Uefnydd toddodig 5S 0 38 0 Gr?'t'M 20 (J Ri'\l?nda?D<-e?<), 10 0 Selion Coifran 104 0 i BryChiyd llU 0 — Melyn 90 0 Pris C,,nwyllati-l%foldi,,u 14s Od y ddwsin. Ereill. 12s Gd y ddwsin. MARCHN AD OE D D CARTRRFOL. ABERTAWE. Gwenith, 69:s.l0d. Haidd, 35s. Od. BRYSTO.—Gwenith, 63s. i 69s. Haidd, 31s. i 32q, Ceirch, 20s. i 23s. v grynog. Peilliaid teg, 65?s. i 74S. ac Eiiion, 50s. i <?0s. y sachaid. í"- ..}. ,.J 1:1..j\ t .r ;.1 .{ l\
' At Argraphiadydd Set en…
At Argraphiadydd Set en Gamer, GOFVNIAD. I Pa ham na roddai Gwilym Morganwg gynllan o'i I Eiriadur a Pharthsyllydd yn y Sercn Gomer? hynny I yw, i-iitii olr gwaith. fel y gellir gwybod pa fath yw ef yn iawn ? Rjtv w t N= )
[No title]
FFEIRIAU CYMRU VM MIS MFHKIT'S. Swydd Forgnmvg.—Peuriiys, 3Iawrth, Llanilltyu fawr, Ian, 205 Pontfaen, Sadwrn, C'aerdvdd, iau, 29. Swydd Oaeifyrddin.—'Sexr Inn, Gw ener, 2; Caerf* r- newydd-yn-lviitjs, Llun, 12; Llandilo-fawr, Merclier. 21 Castelhie^dd-yi!-F.mlyii, a Tal-llecha*,if Iau, 22. Swydd 1-2 Mawrth, g.7. Swydd ticn/ro.—Axberth, Lluii, 5 Hwlifordd, I.-hm,. 12; Swydd Aberteifi.—Liana rth, Sadwrn, 17. Swydd Linn, 26. vilw Merclier, 14; Fenni. a Cas tell-bychan, Sadwrn, 24. Swydd Drefau'ln'yv,—Trallwm, LIUll; 5; Trefaldwvn, Mercher, 7; Machynlleth, Gwener, 16 Llanidloes, Sadwrn, l? Trenewydd, Sadwrii, 24 Llanfyllyii, IMercher, 21!. Swudd Feirmwdd.—Dinas-Mowddwv, Gwener.- 2; Llanycilj Sadwrn, 3; Llanr.wchlyn, MaWrth, 20; Bet- Harlech, Gwener, ;>0. Swydd Ffiini.—Cwrtin, Llun, 12 Filint, Gwener, 30. Swydd Difibych.—Llandeirleu-yn-Ial, Gwener, 2 Liar- ymynach, Gwener, & Y Waiin, Sadw rn, 10 Llanrwst, LIun, 1'2; Gwrecsam, Gwener, 16; lienllan, Sadwrn, 24 Llangernhv, Iau, 23. Su-ydd. Caetnarfm.-Bangof-fawr, LHm, 26: Sam, j Maw-rlb, 27 Rhydyclafrdy, Iau, Swydd Fon.—Newbdio', hiu,2:2, Beaumaris, Sad- wrn, 24.
HANKS GWAHANOL GYFIEIT??IADAW…
1 ?'Myac?th ma?r dd.ofal?-c?, neu )- K>%d^id ? Y? fwy tebv?ol, H'rwyth pen- ?ydd-d.dynunig. LY'?de.igys nad ocdd ein Hawdur yn ddigon o /• °. y Gymraeg, pan "y mae yn priodoli .GYUf.j:Sg. yn y Gymraeg, pan y mae )ill £1:10 0 ^e"!3d o'r gair Cr!)tlWlt yn '? p?'?? i ??s-eulusdra, "?u antan i ?yfnewtd pet\mu yn ?r-?? m'M y 8«r Cymreig crzlh yn ar- -,vyùdo ?"?V? gorph chwyddedi? pren wedi at f "U' UeU 'es^r' ic felly yn ddarluniadol o Cymraeg diledryw yw J?.'M Italen ?p? jg?? i ddala halen ar y bwrdd ac ??"?y"'?d nid oes y g?rthum Heiaf yu V "A chan bob un o honynt yr oedd f(>lynau a c/?y//??< aur yn Hawn o arogl darthj" ?c. i.?. y. 8.—C?'?/??.] (T'W BARHAU.)