Seren Gomer

fl1" Parhad o -N,zoildt-lioii Lititidaiii, c. amser. Y mae chwech cant o wyr ar waith bob dydd ar uchelderau Montmarte, ei rhifedi sydd yn cynnyddu yn feunyddiol, a dywedir y byddant yn ddeng mil yn fuan, i gadarnhau'r Heoedd crybwylledig, a pharthau ereill o'r Seine islaw Paris hyd y Marne. Achwynodd llawer o drigolion St. Antoine wrth ei Fawrhydi yr Ymerawdr, iddynt fethu cael arfau yn 1814 i yinladd a, hwy dros eu gwlad a'u pennadur; dywedodd ei Fawrhydi mewn attebiad, ei fed vii gobeithio na fyddai i'r estron gyffwrdd a'r c) ffitiiitu y flwyddyn lion, ond doed a ddelo, efe a gadvvai 40,000 o ddrylliau yn Paris, a mil 0 swyddogion y gadres, y rhai oil a fuont mewn rhyfel. i arfogi a chyfarwyddo'r diuasyddion yn eu hamddiifyn. Trefnwyd yr un mesurau i ddinas Lyons; a dywedir yn y papnrau hyn, fed y rhyfel a'r hwn y bygwthir y Ffrangcod yn rhyfel yn erbyn anymddibyniaeth gwiedydd ac os bydd iddo gymmeryd lie, ymddygai'r Galluoedd Cyfunol tuag at Ffraingc yn yr un modd ag y gwnaethaut tuag at Saxony, Genoa, a theyrnas yr Eidal; ond bydd iddynt gyfarfod a rhwystrau ereill a dynion newyddion. Eu cyhoeddiadau a'u bygwthion oil ydynt yn anamserol; nis gallant cin daduiio yn fwy nag y gallant eill gorchfygu; caent ddysgu er en gwarth yr hyn a ddichon 28,000,000 o Ffrangcod, 500,000 o filwyr profedig, a 30,000 o Swyddogion, y rhai ydynt wedi buddugol- iaethu mewn banner cant o frwydrau, ei wneu- thur, Yn ol yr hanesicn a gynriwysir yn y Moniteur ymddengys fod holl Duleithsa Flrainc yn ymroddi sefyll dros yr hyn a elwir eu han- ymddihyniaetli, ond trigoliou tiriogaeth Gog- leddol yr Ymerodraeth honno, ar hwyrfrydig- l'wydd y rhai yr achwyuir. Mewn llythyr o Liie (ond yr hwn a gyfan- aoddwyd yn ddigoll tcbyg yn Paris) dywedir fod y Saxoniaid yn bleidgar i'r Ffrangcod, y Prus- giaid yn atgas yn en golwg, a bod rhai o filwyr Belgium wedi cael eu gyrru it, tu ol i'r fyddin gyngteh'!o? o herwydd amlygu o honynt duedd- iadau i encilio at y Ffrangcod; ac ychwanegir y byddai i agos holl fil wy-r Belgium, a Mawer o'r Itanoveriaid fyned trosodd at fyddin Bonaparte, pe caent cytle. Yr oedd y Cadfridog Blueiier yn y dref uchod ar y fifed, ekhr dywedir gan ys- grifenyttd y llythyr dywedcJig ei fod efe yn dra ten a methedig, ac felly yn analloog i ddwyn lludded y rhyfel; ac er fed pawb yn ymdyrru ym Mlirydain, er mwyn cael ei weled, nid oedd neb yn sylwi arno yno. Addefrr gaB. y Moniteur fod hysbysiaeth o Milan yn mynegu fod byddin Murat yn yr an- nhrefn iwyaf^ac mewn llythy r o'r ddinas honno yn yr un pa pur, dywedir fod brwydr wedi cym- meryd He rhwng yr Awstriaid ag ef wrth y Itoneo, yn yr hon y maeddwyd y Neapolitiaid, y rlpi a •^ynnygasant orphwys wedi hynny yn Cesena, a g yrrasant swyddog Ù, llythyr at y Count Nie-p- perg; gwrthod wyd derbyn y swyddo, a cliiliodd ib y d d; fl, Murat yn ol gyda'r brys mwyaf, a medd- iainvyd Ce-ena gan yr Awstriaid. Aeth 10,000 »'r AwstrVaid i Florence i dorri yma-ith gorph o jjhvyr iNapIes, y rhai ydynt mcrrn amgloddiau yn y Musone; olll nid oedd yr ysgvifetvvdd v?r Igwybod beth a ddigvfyddasai yn Castiglione, lie y gwyddys i'r Awstriaid gyfarfod a'r Neapo- Jitiaid. Mewn erthygf o R;igusa, arwyddir fod y wlad lionrio mewn terfysg mawr, o herwydd clywed fod yr Awstriaid ynghylch daw?on lluytldwyr yno, ac mai rhyfel gwaedlyd fydd y canlyniad o hynny, o herwydd fod holl wyr ieuarngc- yy ardaloedd hynny dan arfau, ac yn lfawn casineb at Lywodiaefh Awstria. Ilhoddodd synago"ij y ddinas gymrnaiut a 40,000 o sequins i'r esgcb, yr iwn sydd yn ennrlr y Monregrilliaid drosodd at ei blaid. Ond mewn erthygl arall o Basle dy- "nedir fod brysnegesydd wedi myned tnryTr dref bouno, a. chennadiaethau oddiwrth Ymerawdr Awstria at yr Ymerawdr Napoleon,. a bod pawb yno yn ystyried hyn fel blaeu-biawf o fesui-au tangnefyddus^ • IIeddyw yn y bore cTacth papu-rau Brussels am yr mis hwn i law t y peth mwyaf pwysig a gynnwysant yw cyhoeddiad Louis XVI11. i drigolion Ffsa-ingc, yn yr Ilwii y mae efe yn eu i galvr yn ddeiliaid iddo cf, gan ddywedyd fod gwrthryfel y rhaii amlaf o'r milwyr, y rhai a dwyllwyd gan ychydig ftaenoriard, wedi galluogi trawsfeddianydd y goroM j fuddagoliaethii ar yrneiodragth gyfiawn y cyfreithau T m bod ym- drechiudaa ei ddeiliaid fl'ydcflon, mawsliydi'r f)rsehl" a ehynddrychioMeb y genedf, wsdi rho- ddi i fJtfu i tfyrnigrwydd mriwyr givi-tliryfe4gar, y rhai a hudwyd gan lhsencwiaid bradwrus, twyM- edFas, ac anudonlyd. Y Uwyddiant beius hwn, ?e?det Fawrhydi, sydd wedi creu bmw yn Ew- J'0{1, byddiuoedd cedyrn ydyrtt yn cychwyn tua Ffraingc, a'r holl alluoedd ydynt wedi pender- fynn ar ddinystr y Gormeswr; éthr yn y rhyfel eymmrrir gofal i wahajniaethu rh wng aflonyddwF ) yr keddweh aTr genedl Ffreng-rg orthrymedig. Tystsolaetkodd yr holl Gjngreirwyr bydd idd- ynt barefoa anymddrbyniaeth Ffranvgc, ac na byrfd iddynt hwy ymyraeth a'r Llywodraeth .,A,ul,- iv nol, a car yr ammodau hyn Uawnfwriadodd ei Fawrfrydr i dderbyn eu cynnorthwy. Yn ofer yr ymdrecliodd y trawsfeddiannydd i has anghydfod yn eu mysg (y CiFngreirreyi-Y. Wedi byuny helaetha ei Fawrhydi ar amryw ddicheJII- ion Botrapa)rte, yr hwn a ffugia fod yn gi-nil.-Ped- rol iawJJ, gan gymmeryd arno ddileu arferion y rhai a fernir yn orthrymus, er eu bod wedi eu dileu e jsoes, a gaiw yngbyd holl gynghoriaid y T;4ei^hau, i'r hyn a elwir Maes Mai, i liosogi rhifediTr cydfwriadwy r; gan addaw cyhoeddi yno yrrghanol gwnfidogion, d(iynwarediad o'r Ftrf-ly wodraeth ag sydd wedi 25 o flynyddau j o drallod ac aunhrefn wedi diogelu rhydd-did Ft raingc ari dedwyddweh. Dywedir hefyd, fod yr IlolI wfedydd yn gvs- tal a'r Brenin yn hysbys o dueddiadau pleTdiol y wlad iV fawrhydi; a therfynir y cyhoeddiad yn y modd hyn: "Ffrangcod! Ymaflwch yu y uaoddion gwaredigaetli a gynnygiv iTeh gwroldeb; Cynnullwch o gytch eich Dreviin, eich Tad, ac amddiffynydd eich holl iawnderau hrpiwch atto, i'w gynnorthwyo wrth eich achub chwi, i osod terfyn ar wrthryfel; gohiriad yr hwn a ellai fod yn dditiylsti-iol ['n gwlad, a thrwy gospedigaeth awdur cynnifer o ddrygau i gvflymu adgymmodiad c y'cl'i,editi.Ar%vy,dd- wyd y Cyhoeddiad yn Ghent ar yr aU o'r mis j hwn. Ar y 6fed o'r mis hwn aeth Dug Welington wedi ciniaw o Brussels, ar hyd y ilordd tua Ghent. Gwrihddywedir yr hanes diweddar ynghylch fod y gymmydogaeth o amgyich Ostcud wedi cael ei gorchuddio gan ddwfr. Dywedir fed Dug Weihtgfon yn gofyn am holl Iii wyr hebgoradwy y deyrnas hot i'r Cyf- andir. Yr ydys wedi ymosod ar dy Mrs. BJIamore, Kensington, dair o weithiau yn ddiweddar, gan amry\v ysbeilwyr. Bore ddoc ynghylch dau o'r gloch gwnawd cynnyg jfyrnig arno drachefn, tor wyd drws y gegin a. chyllell fawr, a thrd yr oeddynt yn gwiteuthui- hyn, dihunwyd y gwas, yr hwn a gododd ac a wisgodd; a phan ddaeth yn ddistaw at y lie ag oedd yr ystwr ynddo, yr oedd twll mawr yn y drws, a gwelodd wynpb dyn trwyddo, ar hyn saethodd lawddryll atto, dychwelwyd y tan gan un o'r lladron ac aeth y belen yn erbyn coler ei hugan, a'i wddf-liain, lie y trigodd; wedi hynny efe a saethodd lawddryll arall, a ffodd y lladron; yr oedd llawer o waed or tu allan i'r drws, eithr dygwyd y lleidr chvyfedig yroaith gan y 1 lei 11.

SADWR^j 13. Derbyiiiasom bapurau Paris am ddydd Mer- cher diweddaf, y lOfed, y bore hwn; rhoddir darluniad tra brawychus o ansawdd meddrliau'r cyflVedin yn Ffraingc yn y Moniteur; mtftvn mynegiad o eiddo Fouciie, dangosir fod goheb- iaeth a goruchwilwyr estronol, yn cael ei ddwyn ymlaen trwy holl barthau Ffraingc, i'r dibeu i feithrin anffyddlondeb tuag at y Llywodraeth ag sydd yn awr yn hanfodi yno. Fod eistedd- fodau dirgel yn cael eu flut-lio mewn Hawer o'r treli, ae amryw weithredoedd gwrthryfelgar wedi cael eu cyflanviii, yn lieillduol yn y parthau gog- leddol a gorllewinol. Y mae'r cynlluniau hyn wedi aeddfedu, ac y n bwgwth torri allan yn gyff- redin yn erbyn Bonaparte a'i bleidwyr. Yrii- ddangosodd minteioedd arfog yn nhaleithau'r Maine, y Loire, a'r Loire Isaf, a dywedir fod amryw weithredoedd gwrthryfelgar wedi cym- meryd lie yn y gogledd. Mewn un ardal o dal- aeth y Gard y mae rhyw ddynion wedi derchafu y faner wen dros ychydig yn y Calvados, rhwygwyd y faner drilliwgan fenywod; ac yn y Cotes du Nord lladdwyd y Maer; y btiau hyn ydynt yn llenwi'r lleoedd yn y rhai y cyflawnir hwy a braw. Y maent mewn cyssylltiad a'r ymdrechiadau a wnawd dros y flwyddyn ag sydd wedi myned heibio, i adfywio dygasedd chwyl- droadol, ac ail ennyn rhyfel cartrefol Diam- mheuol nad oes dim a berthyn i'r Ffrangcod yn y dynion a ymosodant ar feddiant y cyft'redin, ac a gyllawnant frad-!ofruddiaeth, y rhai ydynt yn torri'r rhwymau ag sydd yn eu cyssylltu a Ffraingc. Gan fod yr hanes uchod wedi ei gymmeryd or Moniteur ei hun, gallwn fod yn sier fod cyfeillion y Bourboniaid yn lliosoccach yn Ffraingc nag ocdd llawer yn middwl yn ddiw. eddar, a bod rhyfel eartrefol ffyrnig yn barod a thorri allan yno. A gellir meddwl mai hyn yw yr achos fod Bonaparte yn arcs cyhyd yn Paris, wedi'r hysbysiad ymhapurau Paris ei fod yng- hylch cychwyn taa'r cyffiniau. Ar y 9fed o'r mis hwn cyhoeddwyd erdmhad o eiddo Bonaparte; gelwir ar yr holl Ffrangcod ag ydynt yngwasanaeth Louis XVIII. yr hwn a elwir y Count de Lile, i ddychwelyd i Ffraingc yn ebrwydd, os amgen darostyngir hwy i'r cosp- edigaethau C'vnnwysedig mewn ordinhad o'i eiddo efir y fifed o Ebril), 1809. Gelwir ar y prif Gyfreithwyr a Swyddogion ereill i gospi yn ddioeJ yr holl awdwyr a chydweithre^vy'' yn yr ohebiaeth a ddygwyd ymlaen i'r Count ¡ de Li lie. Pwy bynnag a brofir yn eaog o symud y faner drilliw oddi ar glochdy aeu ryw le cyhoedd arall a gospir yn gyfattebol i'r pen 257 yn y cyfreithiau cospawl; a chospis trig- oliou yr ardaloedd hynny a fyefdont heb wrth- wynebu symudiad y faner drilliw; a phwy l bynnag a ddefuyddk) ryw arwydd cynnullawl heblaw yr hedr&syn gwladwriaethol a gospir trwy garchariad dros flwyddyn. Pedd Swydd- ogion y dinasoedd a'r rhandiroedd i adargraphu a chyhoeddi amryw ranau olr(-yfi-eitliau cospawl. Calais, Mai 7.— Y mae'r dramwyfa rhwng Calais a Phrydatin yn a gored. Y newyddion ag y(tynt yn dyfod attorn o Loegr ydynt o naifcur i heddycliol yn gyHVedin. Ein py sgodwryr ydynt yn dilyn eu galwad heb gael eu haflonyddu mewn un modd. Y mae'r gymdeithas fasnachol yn Copenhagen wedi-cyhoeddi rhybudd, na ciiaLlf neb llonuau fyned allan i loni^bj rtfi Ffraingc, na neb oddi yno ddyfod i byrth Denmark, oddi eithr eu bod yn dwyn y faner wew. Cynnwysir yr hysbys- iaeth hwn yn y papurau Ffrengig, a ddygwyd i'r ddinas y bore hwn mewn llythyrgodau a Ham- burgh. Teimlir elfeithiau dinystriol y rhyfel eisoes ar y Cyfandir. r oedd y trail' ddiweddar YII Leipsic yn un o'r mwyaf marwaidd agymmer- odd le er s lla-wer o fiynyddoesldj. oddi eithr yr un yn Mewn papurau o Boland i'r lOfed oTr mis hwn, y rhai a dderbyn wyd neithiwyr, dywedir fod cynllun y rhyfel dymmor canlynol wedi cael ei sefydfu gan Ddug NVelingtoii ar-r Tywyyog Blu- cher yn y cyfarfod diweddar a fu rhyngddynt. Daeth Mr. Pegler cemiadwr y Brenin- ir ddi- nas ddoe, a. chennadiaethau o Vienna; dywedir fod cadarnhad y cyttundeb (am y 23eg o Fawrth) wedi cael ei ddwyn trosodd, gyda rhyw ych- wanegiadau egfurhaof. Yr oedd byddin Awstria yn dilyn eiddo Murat yn agos. Yr ydym yn deall fod y Gv/ir Anrhydeddus George Canning wedi rhoddi i fynu ei swycM o od yn Genuadwr yn L\ys Lisbon. Gohiriodd y ddau Senedd-dy eu heisteddfed ddoe hyd ddydd lau ncsaf, pryd y dygir ysgrif i mewn gan Argl. Castlereagh i alw allan y Mei- wy r oil. Yr ydys wedTderbyn H'ythysau oddiwrth larH Moira, a amserwyd Luck now, yr ail wythnosyn Tachwedd. Y mae"r Rhagla w cyffredin yn blino yn fawr yn achos dymchweliad annisgwyliadwy y Iluoedd dau y CadfridogGilespie^ am yrhwny crybwyi'fasani yn ddiweddar. Y mae Dug WelTngton wedi dymuno cael mintai o ysgraff-bontvvyr (pontoouers), at ei fyddin gan y gallai dyn-ion hyddysg mewn gosod pynt o ysgratrau neu fadaui dros afonydd fod yn dra buddiol i'r fyddia tra parhao ei gwasanaeth yn y gwiedydd isel. Dy wedir fod larll Roseberry Wedi rhoddirr 15,0001. a farnwyd iddo gael gan. Syr Ilei.r-y Mildmay, i'w Bendeliges, gan ychwanegu pum (mil at hynny. Gosodwyd llongrwystr yn dr-a diweddar yn Dieppe, yr hwn a barhaodd dros ddeg awr. Nid ydys yngvvybod betk a allasai'r dibeu o hyn fod, meddyl'ra rhai mat cael morwyr Pedd y? achos, a thybia ereill mai'r amcau oedd dala rhyw ddyn- ion atgas yngol vrg Bonaparte, y rhai oeddynt j ynghylch hwylio Odfli yno.

f SNEDD YMERODROt. TY YR ARGLJVYjDDt. j Lílln, Mai Û.¡.bal'lIenwyd dret ÚfecldiäiJt Llun, Mai 8.—-barllemvytl Ys<'i if y dreth ar feddiant yr ailwaith, ac amryw Ysg-rifau ereill portliynol i brif flvrdd meftn gwahanol barthau o'r devrnas. Mawrth, 9.Cymivgodd Ardat!ydd Lansdûwne ar fod i'r ysgrif dros hclatfthn gwellialit yr Habeas Corpus i gael ei darlleti yr hit waith. Gwrthwynebwyd yr ail ddariieniad gan Arghvydd Eleiiboi-o a'r Arglwydd C'anghellawr, o herwydd nad oedd flngen am y eyfryw ysgrif; ac wedi hynny par- wyd i'r ysgrif gael ei dai lien yr ail waith chwech mis i lieddyw, (li< y. gwrthodwyd hi). Mercher, io.Gwrtliwynebodd Tarll Stanhope ail ddariieniad ysgrif y dreth ar feddiant, o herwydd ei bod yn tueddii It i i',ilu Wynehau y tlodion," Esay iii. 15. Nid oedd efe yn erbyft y (firth 0 herwydd ei fod yn berchen tit., ond o hehvydd ei bod vn pwyso yn drwm ar y deiliaid, ac yn gq¡¡{ynol ai- gorph y bOhl, ac yn y modd hyn yy oedd yn gwasgu y Oodiou, ttwy gfldi pi is y bara. Dywedodd Arghvydd Lerpwl nad oedd y dteth hon yn pwyso ar y tlodion, and ar y eyfoelliogion, o her- wytld yr oedd y tlodion yn rliydd oddiwrth ei gweiih- rediadau. Tystiodd Iarll Grey, er ei fod yn ystyi-ied y dreth hon yn anghyfartal, yn drallodns a g&rthrymns, na fy- ddai iddo cf ei gwrthwynebu o herwydd ei fod yn gwybod y byddai ei wrthwynebiad Yl) aíiwyddiannns, Wedí dadlen yr ysgrif yriii waith, dywedodd Dug Norfolk ei fod ef yn cyttuno ynghylch anrjenrheid- rwydd o barotoi erbyzi rhyfel, and yroedd yn pobeitbio yr arferid pob moddion i gael heddweh trwy gynnad- leddn. Yn lie ystyricd y dreth yn anghyfartal a gorth- i-ynitts, yr oedd efe yn ei hystyried y mwyaf tei? a chyf- artal ag a ddyfeiswvderioed; ond yroedd yn gobeithio na esgenlusid yr arfcriad doth o fyned yn Eisteddfod arni. Ystyriai Arglwvdd Lerpwl y byddai hynrry yn achos gohiyiad afreidiol, gan fod y dreth yn cael ei hadnew- yddn dros un flwyddyn yn IInig. Annogodd Ardalydd Buckingham y Ty fyned "vji Eis- teddfod, yr llyn a wrthodwyd gan t'O yn erbyn ti, Gohiriodd enllarglwyddiaethan hyd ddJdtilau:ne3<lf. TY Y CYFFREDIN. j IJun, ilfai 8.Cyttunwyd ar Ysgrif dilcad gwobrsui carcharau, ac hebryngwvd hi trwy'r Tv. At- annogacth Mr. Lushington, caniatawyd y SWlll o S.%3841. at amrywiol achosion. Darllenwyd Ysgrif y Llythyrdy Newydd (yn LInn- dairr) yr ail waith. Cyfoffodd Mr. Tierney, a gvmaeth rawer o sylwadan ar dvauL y Tenlu Brenhinol, d»n olygiaeth yy Arghvydd Ystafellydd, gan gyfeirio at dranl y dodrcfir at Dy Carlton dros ddwy flynedd a Raw mis; yr hyn oedd yii 160,000,1.; beiodd yn llvsa ar yr Arghvydd1 Ystaf- ellydd, a dywedodd na allasid fyth chwilio i gyfrifon inoi- helaeth mewn modd d'yfadwy, heb i'r Ty fyned yn eisteddfod ac lioli tystion; ae nid oedd yn canfod dim grym yngwrthadl y rhai a wrthwyncbent hyn, set' y byddai i hynny ddolwrio teunlasWr Tom hi.. Brenhinol; ei amcan of oedd gasod arolygiaeth y drau! deuluaidd ar ddynion a fyddent attebol am eu hym- ddygiad yn y pcth hwn. Nid oedd neb yn fwy ewyll- ysgar i addet y d'ykti rhwysgfawredd berthyn. i'r got-on nag efe, pe byddai hynny i gael ei drefim yati'dyladwy. \i oedd efe yn credn pe buasai g.-ea y Tywvsog j Rhaglaw Gynghoriaid onest o'i awgyl'ck, y rhai a'i j g-osotlent mcwn cof wi-tli geisio dodrefn o bris ditfawr, ei fo(i nivi)e(i i dralll ag a allai alw am sylvvadau ranhyfryd, y gallasid arbetl Mawer ian-ii ti-ivy liyiiiiy. Nid oedd efe yn cb1.ennych ymyraeth it threfuiadau tlifewnol y Teuln Brenhinol, nac i lioli cogytkJiom a'r cyflfelyb; eithr yr oedd efe yn hydcru na fyddai i'r gyauaeradwyo y draul ddiriiiwr a (ii(i itg y soniai'r p,-ipiti-,tii -itii dani. Efe a derfynodd ei araetll trwy gynnyg ar fod i'r Ek^eddfod' gzel ei awdnrdocli i ahv am, ac lioli, Mr. Marsh o Swyddfa yr Arghvydd YstafeHydd. Dywedodd Argl. Castlereagh y dylai'r Ty dderbyn cynnyg y Konheddig Anihydedd;i«s gyda llawer o oehel- iad, g-<m nad oedd amgen nag apeliad y fanj. a amlyga^ant ar nos flaenorol ynghylch pwngc pei ffadth debyg i hwn. Wedi hynny darkiniodd yr 4rgiwydd dyledog yr holl syman a drenhvyd gaiSt y Teullftl Brcn- hinol, ac a grybvvyllwyd gan Mr. Tierney, gan roddi rhesymau Qglri, t,l'iilS bob. un o honynt; a dangosodd y buasai'r draul yn lie bod yn fwy na'r hyn a ganiattansid gan y Senedd, vn llai na hynny, oni Iwasai dyfattiad yr ymwehvyr Brenhinol. Ni dderbyniodd y Ty wysog Rhaglaw gymmaint a swllt oddiwrth y wlad yn y fhvy- ddyn gynlaf o'i Raglawiaeth am ei wasanaeth i'r wlad. Am y- ibanl wrth brynu llestri swian, dywedadd ei Aiglwyddiae.th na allasai'r Tywysog Rhaglaw ddef- nvddio Jfestri ei dad, nac \'speilio'¡' Tenln Brenhiaol o honynt; ac yn wir nid oedd llestri'r Brewin yn ddigonol jngwyneb y rkwysgfawredti g-g oe(f(L yn angenrkcidiol i'\v Uchder Krenhinol amlygu yn ddiw- eddar ar am&sr yr ymweliad Brenhinol.. Yr oedd y dranl ar Dy Carlton ac yn Windsor o fewn i'r amcau bris a osodwyd ger bron y Senedd, neu ynte fe'i talwyd o drysor priodol y Rhag-jaw ei hun. Ac felly, oddi eithr 17,0001. am dd'odrefir, nid ()c(hl> HeocWù ei drigfa cf wedi costio dim ilr wlad; ac yn avwr yr ocdd efe yn gobeithio nad oedd dim wedi cael ei wneuthur ag oedd" yn galw am gyfryngiad y Senedd; o herwydd paham gobcithïai na fyddai i'r Ty alw yn ol eu tcr-, fyiiiad blaenorol; ac mewn diwrnod nen ddau i-iii)ddid pob hysbysiaeth. ger Cll. hronau a. berthynai i'r p-wnge hwn* Cadaruhawyd y mynegiad cyffredia uchod gan Arglwydd Yarmouth, a sylwodd mai tra anaddas fyddai fod llestri Peniiadur y deyrnas yu waelaclr nag eiddo amryw Bendefigian. Llefarodd- amryw aelodau ar yr un testun, a, d'vw- edodd Mr. Tierney nad oedd efe yn dealt fod un attebiail wedi cael ei roddi i'r hyn a ddy wedasai efe, yn ddig.on i wweuthur cyfryngiad y y yn aft-eidiol Yna ymranodd y Ty, dros y cynnyg 119—yn ei erbyn 11,5 gwahaiii-actli 56, Muwrih 9.C_vnnygodd Mr. II. Addington ar fod i weithred y 53ain o'r Brenin, yr,hon sydd yn galluogi ei Fawrhydi i dderbyn cynnygion gwirfoddol y Mei- ivyl- Ileol i uno a'r gadres, i'r diben i gynnydda liuofcdd lieligor,,idwy'.c wltd, i gael ei derbyn a'Lbarferyd, dros ysbaid deuddeg mis. ILlefarodd amryw o a>e?odau yn eibyn y cynnyg hwn; pa fodd bynnag darllenwyd yr ysgrif y waith gyntaf, a goichymynwyd iddi gad ei darllen yr ail waith ddydd Gwenev nesaf.. Mercher, To.Gofynodd Mr. Whitbreatf pa un a aeddid wedi derbyn rheoleiddiadau terfynol y Cyng- reiywyr ai p-eidio, ac ar ba ddiw mod, cyn neit wedi'r gwyliau, y gallasid disgwyl cennadwri oddiwrth y Ty- wysog Rhaglaw i'r Ty ar y pei hwn i Attebodd Argl. Castlereagh, nad eedld eadarnhad cyttundeb diweddaf y CyngYeirwyr wedi caet ei dder- byn o Vienna^ ac nid oedd yiL debyg y byddsti idda 1 ddyfod i taw cyn dydd GvPener; ac ani yr nodol i ddwyn cennadwri oddiwtth y itliagia,,v nid oedd yn gweled yn gymhwys i'w fynegu yn aVlr. lau, i t.—Cyflwynwyd deisyfiad y Pabyddion gan Syr IL Parnel, yn yt hwn y deisyfant. l,'Uel elf rhyddliaa oddiwrth y cyffeithau cospawl a wnacd ) erbyn y cofph hwnnw o ddeiliaid ei Fiiwrbydi. Chivennychai Mr. Tierney wybod pwy oedd y dy\1íØ C ?, ? eniiy?hai IL?li ag y derbvniodd y Barwnig Anrhydeddus yr iaeth gandclyM ag yr oedd, fel yr oedd efe (Tierney))| deall yn bwriadu sylfaeni liswtifwiaiiau gey bron y 1 arno, j'n trili y pwngc yn gyffredin. Dywedodd Syr H. Parnel iddo dderbyn ei hysbJ3, iacth oddiwrth y deisyfwyr eu hurrain; -Ili fod ef ",rl yn bwriadu cynnyg rhai llawnfwriadau ger bron y 11 ar y pwngc hwn, cyn trin y testnn yn gyffredin. Ystyrmi Mr. Banks y pwngc o gymmaint pwp, ? byddai iddo gynnyg ar fod ïr Tv ?ad ei alw ?ir y d) pan ddetafr testun hwn i g,ýê} ei vstyried. Nid oedd Syr J. C. Hippesley yn meddwl sy?w»-af^ deisytlad yn awr; eithr efe a barortoiai ei hun i wynebu rhydd-freiniad diarnniodol i'y Pabyddion, 05 byddai i hynny gal ei gynny?. y gapt ei gyiln ,y!  fi Rhoddodd Syr H. Pai-iiel cynnygai efe ?. fod i'r Ty fyned yn eisteddfod i gymmeryd y pwng<; hvstniaeth pytkefnos i heddyw, ac v gModai e? ? lawnfwriadan ger bron y T? wythnos i hcdJyw.?" gokirwyd y Ty. ■■

HANES GWA HANOI# G Y FIE IT HIA I) AT J Ac ARGRAPHIADAU R BIBL, VN YR I AIT II GYMIIEIG; I Gan THOMAS LLEWELYN,, LL. D. Yr litm a argraphisyd yn y Saesneg yn .Brysio, yn 9 Jhcyddyn 1768. I [PAIUIAD O'U HUIFYN I Yr argrafTiad hwn oedd li^r/cach nag un Oft. try wir y llyfrau a gynnwysai, eithr dywedir wf- thym gan Calaniy (Account of Eject. Mi/fisted vol. 11. p. 920.) fod ynghylch dcng mil wedi dosparthu yng Nghymru, g;?n y r argraffied}'0 Mr. David Jones, yr hwn, fel y (iyw, e' diy -,I roerodd lawer sawn o draHerth wrth argrnii^ f gwasgaru Cymreig- Ymddeugys 1J\ prif noddwr y crhoeddia.d hwn oedd ArgJwyd dy4rtlsg o deulu'r Wharton, Thomas. J3a', Wharton, fel y tybiaf, wedi hynny Isiarll ¡II- chendon, larll, ac Ardalydd Wharton ProteS- taniad setogy a chefnogwr i'r Chwyldroad I sanaethwr ffyddlon i'r Brenin Wiliarn, ac ILI" 0 Weinklogiou y Aan, yn y rhan ogOil: eddus o'¡ theyrnasiad. Koddvvyd Jones Vn gorehwyl hwn gan wyr urddasoi ereill heb Arglwydd Wharton, a chynnorthvsy wyd ef haelionus fodd gan rai gweinidogien a dinasy;u( ion Llundain.—(Calamy ubi supra,) Yr a rgra (fiad yn t690 oedd y d i weddaf y• ddwy fed ganrif ar bumtheg. Hwn oedd y wa'-ydd aygra?ad wylhplyg, a'r seithfed o'r h rai o'r Ilyfr hwn cyn yr amsPr hwnnw. N'? JII wedi e argralfu mor hardd, nac ar gysta-l pal)tl r0 na lIythyrell inor dlos a'r uti blaeaoiol; Od mewn pethau ereill, megis maintioli, mai'i^ f llythyren, rhifedi y papurlenni, y maen-t yn 0 elyb i'w gilydd, a'c i amryw argralRadau o'r Bibl ytighylcll yr amser liAvnr y maent ,re j en hasgraffu yn lied agos, aYr llyiihyren hi rach yn fechan, ac felly nid gwbl eystal i'? ty' gad; olld etto y nite"r llyfr mor liogelhul)!^ mor gyfleus, mewn amryw ystyiiaeHjauy dymunais- yn fynyeh gael. yr oni Myfr wedi eia5' gnsSu drachefn y" y dulli kwiij JI1 Gymraeg a yn Saesneg. Os sylwn ar y pwngc hwn yrr yr oes hoP, sawn weled fod ei ansawdd wedi cyfnewid 1^' wer er gwell. Tieuliwyd miliyuau o bllnnoed ar werthredoedd haelionus yn y wleaf hon we" 1700. Pe byddai i ryw un a mm eu' hyn, a. t,hy"b' ied: fed y swm helaeth hwn JI1> rhy ddirfa^ byckled i'r cyfryw ystyried rhifedi yr ysbyttai sefydlwyd mewn tref agwliid; gwnaed ameal" gyfrif ar antur o'r draul i godi a cliyitiial yr byttai hyn; ychwaneged at hyn ein ilys",Olio" eiiisengar, er hyfforddiad a chynnaliactb i Irialit y tlodion a'r augkenus at y rhai hyn e-Hu waneged ein cymdeithasao a'n sefydliadau liaell ionus a lliosog (rhai o honynt a ddo-sbarthaat 0* oedd o buunau yn flynyddol); ac keblaw by' cyfrauiadau anghyoedd unigolion: pan y$ty,lf hyn oil, ni ellir tybied fed yr baetiati, uci,od 9 fod miliyuau wedi cael eu treulio mewn. oddiar ddechreu yr oes hon yn uwch narr gwir" ionedd" er fod, yti rliaid i'r &wm ymddangos y" dra mawr. Y mae cynaiysgaeddu cenedl o Brotestaidai'' cenedl yll,'n h. VMD)j,dog,aetil Llundain a rhan (JJ Prydaiii cenedl yn cynnwys, ysgatfydd, .dt"tt gain mil o deuluoedd, ueu ddim HaL l tbri bedwar can' mil o ullio,Olion il gy n 11 y S9),aeddli cyrniifer o ddynion a Biblau sydd rhagorol ac mor ardderchog fel na elhvsai lai tJø c'hyfarfod a sylw a cliefiiogaetli, yn yr oes bo1* o baelioui, yn yr -trddigolicdq hwn 0 e4uaell" garwcb. 0 fewn i'r deng mlynedd ? det?a!a ?ve?f? hyn, argraH'wyd y llyfr hwn bedair gwaith. CY? hoeddwyd y cyntaf yn 171&. YraHyn 17'?? y nesaf yn 1746, a'r olaf yn 1752. Y maent o" ym wythplyg. YraHsydd yn hytrach yn !? na?'r UeiH? ac hefyd heb gynnwysiad y penso au, ac heb gyfeiriadau as ymyl y dail; ac a? 1, rheswm hwnw, ni P.hri5iwyd d erioed gymrnatJJ, gan.y bob! i'r rh{y cyhoeddwyd ef;, y f,,th'rt? eu Fhs?f&rn o d,r cynnwysiadau a'r cyfei''?' hyn; ac ?rrhai?ond y waith hon yn nt]ig7,y cynnysgaddwyd hwy. Y tri argraffiad ere,.ll ? ydynt ly ftau wythptyg helajeth a hardd- ? ?? yr Apocrypha, cynnwysiad; a chyfeir!st? ? ? ddynt, y mae oed y byd ar ben uchf y ? ?Hen tUthian'r Eglwys wedt cael ea? nodi yn Yr f! Destamenf? a'r Salmau at ygwasanaethbo? ? phpydnawaol, am bob dydd o? mts. ? 'J1 yn cynnwys hefyd ddangoseg n?u amse?y?'? ?{t ?ysg?y?hurQ! (y dangoseg yma syddgryMO?? ?mseryddi?eth yr Archesgob Usher?g?n Yr 0 ¡ Ll:yd-fe'i cymmerwy?o"r argra?xd- u"r,J> ?ff< Fi4i S&esnBg 1701,. aQ a gyRe?hwyd g??' ?t'* iam?), y Salmau Can, a rh?! Emyn?ti a f r0*' Gweddi. (Nid oeddyr Apocrypha yn ? 175-2.) (i'W CARHAU.^ t U