Seren Gomer

.m I 1 I bAltDOONIA-EI'll. "—???-?«-— ,? I TAWELWCH MEDDWL. -1 C16ruitltiad Cc/'tM LiaJin, allan o Votnsenns de An!mi tranql1i1itate,festun y Gerdd yii!, A'cd oes dim licn- .Vddiveii yn y &y(Z h4,rit, ond sydv ?,'t dállÏø cddiwrtl: daetlti1U:b a duK?<"M<:< 0 waith y diweddar Barchfdig Mr. EvAN EvANS, ecu y! PRYDYOD HtR. PA ham mwyat-h yr wy'n cwyrto, Ani d(iiin ti-allo(l, -y(id i,iii blitio,? My6 yw achos pob hyw utiwydd, Yn y byd, a ddichun ddigwydiJ. Ot'or cftsio cyrchn golcu 0 du anufte; ?sen,o gnsgod angeu dig!!on, (jeisio gwh i'oddiondcb raio)). Ni cheir met o ehwerwou !ysi.m, AcoddrainnichfirataiaH: re ly byth,tn ch<n<T dyn ofer Ond ei siommi gan ei HeMer. Y mae p! yd a pwedd yn darted, A't paiasau gwyctuoa mawrstod; y mac achhu, parch, a go!nd, Gwledd, a mocthan, oUyn symmud. Pob tit-iondeb ar y wetych) Pob hawdd:;arwch ar y dein!!ych; ,Nid yw t cyi'an oU ond vae.dd* A tJrelldt1wyddiOn, ac oteredd. Md oes dim o'r hyn aeth heibio *Wedi ei adaet, end ei geisio: Am y) byn y sydd t ddyfbd, ya''n y cym'h draSerth ormod ? Dos, a rhwyn! y gwyct mewt) gcfytt, Pa! dy gysgod sy'o dy gaoiyn; Os !)yn o gamp ni fedri wncnthur, Gwet mo) wm; yw'tli boen a'th !atnr< Dyiitdiymado'n thwyddian A'r hyn sydd ratd ei gchi'n fuan, Acyniofyu am beti) amgcn, Os wyt gai), yn e< byn aagen. ? Both a dat i ddyn, wrth farw, E' Lcti 0lil(1, a'i hoU c!w, Os na bydd i'w fnatd obath, "elkr ci oddi yn'a ymaith? Otfid doethachdyn a gcisio, T)t-iiy iawn tucbedd, bcunydd drenHa H hüll amst:t', u'i hott amcan, Mcdd y CKtfo'r Bet'oedd wiwian ? Os chwpnnychiwtrtawenydd, Buddton fyd ac amser dedwydd, A r))oi'r gaton mewn csmwythdct, Caniyn bt:unydd gymmedrotder. Os ei ulIwaith dros y terfyn, Och! nibyddibythtndadyn; Lia\vn tydd d'oes o boen a lt!ristw<*h, Ac \vrthhi'w ni chet beddwch. Os wyd am gyrraedd heddwcb Uawa, A byw mewn byd fel chstion tuwu, C. ist ei hnnun croeshoeUedig, dyw'rmodd ar tiordd ya cn.g. cywir, HyddJoo, 4r dda'r byd ni rydd 'mo'i galon, Ond ar rinwcdd a daioBi, A chaei ihanyng A lad goienni. Y pcth a t'yddom )u yn'geisio, Gan huuethn'n faw) am dano, Dyna'f pcth a ochei yBte', i\,y wenw'yn giås, De\¡ i1ngeu. 1 Ymaehwnyndiystym Y peth a tyddom )n yn garu Ac tti toiii -n cyt'i-i'i- cyt'uli; Ni f\'11 fIdim QJ1U C1:ist ei hunan. O'yma'j d,n gy'U dioddc'n l!a,en Dob 'gorth[)nHjët:, a phob In<iethgen D) ma ei grerl 0 wnÜdd ei guion, I Heb Ud!:w, hcb ddim, a Duw, a digon." Trw'yv.hQyddyni&eyncrcda 'Ya unl at" 'il' 'Arglwydd Íesn; Acod-.rtwrtheid('n)dtn!wo!aeth. Ymut:'ncathtejiec!tydwnacth. Ymuc!twn,yprydymyt,no? Yn c:!ci nu'! o'l grufs: i'w supao; Aco?)ny!), fewMRo't's:an'eg Ot('\vp<:)yn ?[wdtt'jue?. pill- yti tT[.Nv(l I BcUtfiddichon h\vn ddymuno, I roi Ui'.Vj- t-otJdlonåeb iddo, Os yWtt inastad yn m<-ddiitnnu )'r !H I'nl a ùår-ei bt'ynft? Dan bn gymmaint o Dan-bn ({duf.)Wt,(.rchylidounau? YmaectciHoHynso'ldi Oedd n' r.teddwt ar dùrygiolli? Y ntac'E Mraet!!n an) yHtwarnd OfldtWtthbechodnck:tcti.iwt'd, Y mse'n -tchwyn na <!dce acgen I'w ryddhau o'i hoH ílin!1uiHI. Ac.OCh! :)M weivv?i A'sn c'm 'Lv.'yn)au'n thydd! ?!o(My sallwn gyrchu ym', !'h:ud i bawb ymdf;ith!o. Y I1lac'r by")d hWl1 ar c\lhufotl, y mac <- )t<tU j t ol yn dytbd; Yr urt'x tij! dd i c IIP/ol ,¡ad, YwdtoddctMnitChsta'irud. Oct-I i pa %A-e(ld heb di-ist alaru, Yr cdi Yr-,Iti amo't) g\t ae<h), Nf Iot-s dost a gatiídÜ dr()s.. It!) iaehnn o huixt dy bechof) ? Tydt criocd, yr 11-ovii n; fed?i Od(le,fto,.ti,wyAtt a chHtedi! 0! pa ibdd v f ei gt)roli, Ht'h bcih cwr, a phocs, yt' awfhon. Qs )'W qmruaint Q tli.ndcrau, Vn faich thy di-cra C\mmer of.d) hag p<Mt l'od yn 1\),1' anhehYI! Mdo. YmaeUewyrch haell rhyw sercn, Yn tebye" pcth t'r hauhven; A !!iw gwdw, a agwerld, 1'r od gwyÙaf ar y Hecbwedd. Y n'nc'r pfttian mwyat' bi-,t3us, Fel y )]'('! c: htfn yn t'ehts Ac y l)aer ygafn;lf .1 1 yal,? yet v piy' ar aivvi, (tenati. Po t'r lesn, ilarddat'f)!tyceidytarnu, I.fyw üwdwr mawr pob harddwcb, Efcihunan ydyw'] tcgweh. y yn <:ywir grcdn, r:!nfob!indpt'tos<.yn gvvusgii, :acnt \t: diddanwch, Am ibd C'istntcwn pocn a tiji-iitvcli. Dyma (lt!viioii tra 8-)dd o naw!< a thytnmey netol, Yn <s!eirio megis per!au ,N4(i w t Hem aad chwyu ac efr&n, O!1d yr ydym Bi BKjr ynfyd, Na f'Rddv}i''BnddYdd o'n bvwvd; Nad N,,w'r cu, bl oil ond gwa:.edd, l'I--e's--y dplødvdd ondLwedd. I)ym. l'Y pryd yr wyt yn ctfr8,. Ac yn carfod nfaint dy w:.ri!gO¡ Ac Ynw\!o an) y mussed' A'th dd.fyrtwctir a'th f Ac vno, trwy tnst, y'pctvi'i'n brudd ar lcsu Ciist, Yr hWI1, pan oeddyt yn dy -,N ynfyd, !'Iii eLofiaist nuwaith yn dy fywyd. Os t) y )'.isol j Y um -,aci i,c(id%vch m<tC!tmo'rh\vyr dy wrnud. Uwell er hynuy ei fore gcmo. I, Os dyiisi r%,v tford.\ I)(-Wydd, I'th iyddhau o'H! bwtt a"th ger)'!Jd j KyMth taftu oH yn off)', Cnst yw'f SJrdd txtb am3er.

GOL YCLl \rD BYR I 0 GY:\JDEITJIAS GENHADOL Y BEDYDDWYR. I CPurAad o'Tt KAt/yn diteedd.cif).I H.COH;MDO. f CFN?tA))-Mr. Ch.2tC1' Com Bo yn Ccyion, ynghy!<'h 1220 rpilldir ne Dc Orll;min o Caicntta, scfydtwyd yn 1812. Dywedir ¡.cd yr ynys yn cvnnwvs K70.000 o di i-oHon. o'i- saw! y mac 50,000 yn dwyt) yr pnw Cristiauogo). Cyhoedd- wyd a; gra<Rad hehtcth o'r Testa'xcnt NewydJ yn Cingatesc, yn ddnv<'ddar yn Scratnpore Mt cu Lrivtsiii. neth hwy, ar dratit Bib! Gymdèithas Caicntta. Scfyd- Iwyd Y'ygn: Wcste:o! can Mt-. a Mrs. Chato, a c!)aws:<nt ic addohad ym:). Yin 'ddenp,,ys ei fed etc tnev-t) iiawct & barch, a bod gotwg gauddo i fodo ddef'nydd yn y i!c. Yr cedd wedt cae! dyt'udt'a at y brodot-ten eistoes, nn o'r rhai a y.ty) ir ganddo tei aii' Gonte:ins,' a'r hv.n y mac wed: cyfrinachl1 amryw wcithiatt ynghytch yf cf<'M:ryt t)'wy <!dphonp)?r. Y mae Mr. Chater wed'; OitiiU peth gw)-boduciii o'r Cingalese. Ac y mae yn cwyitysto yn fawr cuel rhyw frawd i'w gynnorthwvo j bicgethu't- efcngyl. 13.PATKA. < CENNAD.-Mr. Thompson, Dinas yn Htndostan briodnt \w Pa<M, prif ddinas Heha< 320n))!!<iir godl. og-!cdtl ¡ Calcutta, al" Ian dd<II y Gashes, a dywcdir et bod yn cynnwys jOU/)00 o dri- goHont. Setydtwyd y orsafhon Yn 1812, gan Mr. Y mac efe y:) wtad Ituedig, nc yn mcdt-u pxgcth nicwu tair o ieithoedd, Sacsonaes, Bcngalaeg, as Hindost'- hanacg. Y mac gand<to t-ngo)w? hyfrydsm Iwyddmnt, ac ymddensys ci tbd trwy ddaspartiuad rh:i!)int o'r ysgryt!:urat! 'a thntethiad.tu yu yr tGtthocdd Petsiae? Ht'<i?n)aeL-, mnd.K'?, a't- .\rab:?g,wedi pct'igryn ht?t? o y)nho!i ?ytnntcryd He. Scfydtwyd ysco! yn c! y c\n- !t'):t H)-ytan:ttdd gaii 'I'lLolyll)soll, yr hwn :t irN,Ilnortli- wyir gan tachgcnyn o ysgot Catcutta. CrybwyHodd tad ocdt'annus nn o'r Mahouiptsniatd, yr hwn a anrhcg- wyd iJ tu) o')- efengyJau, fb<) vel. vvai;eg- na 25 o Faitcm. ctautaid Pen¡Ns.)lt) gwrand&ar ei tab ef yn da) Hen y;' cfcngy?u bob dydd, me\vn y?go! un o'r Moututc:nd, Ue y st't'ydi\vyd y dyn icuangc, a'r He y cy?'atfydUaut er hynbrddiaut. 13. BOMBAY. j CENNAt)-tarapeit Amtnml. Y n)ae Bombay, neH yn sefyll ny OCHOT OrUcw* inol Gorynys fnwr Inrlia, yn 1010 o 1illdiroedd Gor- Hewin o Calcutta. T!\vy dttosbarttiiad Tracthindmt yn y Sses:)pg ..ie ieithocdd ercin y mae ysbryd o ymotyniad ytna ym!)Uth pob graddan-Al'meniaid, Stesoll, Ma- hoinetaniaid, H'ndwiaid, Parsees, a PhortDgnese. Yr Arfueniatd yn Bombay ydynt liosog; y Payees yitg. byich ge,00(); y mac yno yKghytch 1.500 o dcm!nn ac 11,000 o dat'r M:dt())nctatHaid; S(<0,()0() o'r ilindwaid- l5odai'rlnddewon; 20 o diu Ewi-o iiid, heblnwy Swyddogton mnwraidd; a !00 o dat'f Pottu"Hese Fftn'fwyd yr o'safhon gan Carapelt Arritoo, yn }SI3 Efe a arosudd gyntaf yn Bombay, cithr -.vedi itynny aeth t Surat, }!e y ganwytl fi wraig, yr hon o ganlynhtd .syddyH<!ea)!yriaithG<)zeratacg; yn yr hon y mae nift'r cyft-d)o (fiJlJltt) & al'gl'afi'-lytl1yrenau yn cael pu parotoi t ai,gi-affiilr Ys,,rvtlitiraii. Dtchon efe ei hun ddadien y Testament Mahrattacg; ac jcUy (iichon gyriiaedd gwybodaeth or daibdiaeth & l&fam- yuo yli hawdd. I 14. ClUTTAGOKS. I I CENNAD.-ZJfr. Du B/'uyn. I C/?(tg-o7;g- pydd yn gorwedd ym!?e!??c(!(? Dwyrdnio} Bengal, ar eyi5ni:m'r Coedwisoedd dh-fawr o coed I Te.'k ag ydynt yn tiriogaeth Pt-yJum oddt wrth yr YmcrodraethBm-manaidd; ymacyng- hy!ch 230 mtltdn- ''r D"vyrain o Calcutta. Ffu!-fwydyrorsaf!)onynl8l2 gan Mr. Du BruYn. Y rago!wg sydd annog.jetho!, a'r bobi yn avt'yddus am ddysgenliaeth i'w plant, *Bu cyi!cithydd yr h?? hwn ynj?hymdcithas Mr. Cha?r drosychydigiisocdd yn Brysto, cyn ci fynediad i todia; .)T oedd p) g:do!i yn y ?orcftwyi 0 cfenpyMddto'r Ceuiiedt- codd pi!un?ddo)?:tr, nc Bid Ofdd na chyfrinach, gweddt, pre?cth, Jiaccmyn wrthctfoddynpvilawn, osnn byddai yn uwyn pcr?hynas a dychwetiad y hfbl hyn. + Vrydya w<'di cynnyg sptydtu ?orxafncwydd yn Dhacca ¡ y thvyddyn ddl?'cddftf. Ttno?ipth yw hwn, y'm tnhnrth w hwii, T,)Nv N,ieillifil li(-ni?iii, 18(7 mmdh-oCatcu:?; a.ittcau-rrtir y tm;otion yn ychwn.nc? na 15u,OUU, o'r sawt y muU ?ner ydy!? yaho?MtuHiaid. (.. ")0'" (t'W BARHAt.) t

r At Ar,raidiza(ly(rd Sem CDmtr. I' _THl\1'TEn I MR. BODA IEUANGC, GWELHHIFYX66. H Pawb n't cenf;ddo bydd bai, A Ba'w.ddyn, er na byddai¡ A diziti, I)Oed ,,au, bid -tvir, Bnanarfatddybeiir: Gonter; ba fodd dy gymmea Arawd,aBod<u'dyben:' IVyled da,,v,i dy wele(I (ii,, ,Vlawr dli-aivo Gori,r tli-tian, Ai iNvdi gii) !iidl yw ei g4n! MR. GoMER.n.Yr oetithvu i ytt dis,tivyl cr ys tf& be!). ach i gaei gorp!ica fy ttyddiiu: tncwn hedd\vcb) ac yti earn hynny yn f\vy o herwydd f<jd amryw o'ch d:tr!!e! wyr yn ddtHas ganddynt bcb rnatit ar Jdadlcuyddhict)): eith) uid yw itwnanjscrifod ynUonydd; ymuc cyn- nyrfiadati mawrion yn cymmcryd ne )newn amryw bar. than o'r byd o newydd y mae hen gadfridol!ion enavog yH caeien ga!wt'rmues ctto; y tnacbrwydrau ncw- yddion i gae) en rhyteia, abuddngoiiacttuu! ychwanego! i gael en henniU ac enw a chiod gwroniaid i gael cu derchatu yn uwch; gan hynny na t'ydded SereR Gomer yn ddifywyd. Dif\ra buddiot ydyw ytndriniacth ar bob pwngc o \Vy»octaeth, a dad!cuacth a'j gé!yd allan yn eglurach nax un ffordd araH a ailaf ddywedyd fod hyfrydwch a derb-nia&v Seren tawcroedd yn ymddiby'ut ar hyn ymn, yn enwedtg y r!ta: pell o Abertawp, canys y new. yddion tramor sydd canddynt yn harod, a dyna en dy. ddanweh t.wy, ac am hyhny, fal ewyHyswyr da i'r Seren, ac fal thai o wahauot archwactb, dy!a: y rc!\ w o'r derhycwyr gyd-ddwyn a\i brodyr yn ftt gwahanoi fitrnal1 a goJygiartal1, a pheidio diyatyru neiHdnoIrwydd CH dewisind a'n dywcnydd, oherwydd y mae c\m:naitft o aint-v%viat-,tli bias ac hyfrydwcb gan y trigoIion ag j sydd o siroedJ a phh\')'fall ynp N-livmrti. Onid difyrus yr ynidi-iniae+lii ar y s;:):r Capel? Omd disrify PehcaH a'r Ddyiinan? Juims a Ueweiyn? a pha mwcd afyddni thagcrymdnniacthar yriaith a'i chystrawen? Mac \n sic! fod amryw wcdi dya!) mwy o'r GymracR a'i Cra- madeg er amser Serpn Gomer, nag a wyounntca ho!! ivwyd; aeon: f)-ddai f<iddto!t.!ywed ettooddiwrth Mt-. J. J., Liewch'n, tdns Fychan, Myrddin, Tndnr, yr Hcn Act Haiarn Hit-, Morgan, ac ercil!1ar y pen iiwn[' Mac buddioteeb a dyddanwch y Se:cn wcdi gyri-ii ymaith agos yn Uwyt-, yn barod, yr hoU dyiwyth te! Jac v tau- ter, ystonan segtuHyd g:o)spddfeydd achwcdiau ofer h;!no'! gatinf, ynghyd ag amr\w o'r f;hHon P,y r n i eu hHnain a'ian o'r fro. Cadwe/ yr nwydd a'r bywyd ymaynySercnynte. A beHach, wyr da, trwy deb nawdd, fal yroeddwn ynrhudto y ddaiar hon ar 1I0S- ,i waith set-cnos;, mcwn arda! o cyt<-h Hvd. 2" Ogl. Ded. t (j¡j° De. cantyddwn ymhcH a yferbyri atn:, thyw[ Imld" I arafyn ymsymnd tuag attaf; ac f.11 nad ocddwu ) arfero! a cht-wi dro aUan y nos, a ckatit o betha" vn ba- f rod i Jmgynn'g i'm lJt<?ddw!, dychYJmny!;wn weithiflil I mat twr metin wy:!t a'i vi) yinsymniv,, i 'vn aw' vr y <cr ydoedd, ac weitiuan meddytuvh am yr chyhant a't castell ar ei gefh; end n: chawn gyti-yn o-,n dychym.! mygio, nad dynm ryw farcud o'r cnw noda ar Jrpf" asynyn yh hwy'io :;yda Ila%, e-r o ddyfutwch wtth o!eu y scr ma .hyw d¡!yffr)'D ar.ghysLH), f.<: y civwais wedi hynny gan dpifhtwt o'r eHw IdMai Iwn-h. Wt Ut gr:t{Tu arno, gwehd ef yn de):eu fill mcgin y pof flaf ac yn iia. wer byrac!) ei ituad: Ha'r amSet yr ehed&dd ef allan o'i ? Ryth y tro cyntnf, -ic wrth to<; <et nertb vn gWanhan, ya bcth gw(H p, focsau y ti-o i gwia!en a we(idai i gem y!- ynfyd. Yr nchos o'r d- hcnad a't ditTy!! iatindi yma :u no, c-n bdicd ac v ntpf'. nva i fit iii it nedd, ei iafnr yn dat ei a t'liel vngL-Illfl"oll asyn, wrth t'-zi,citoffacth nr ei gcfn y Rcrdd honno, canys yr cedd ei cw'ncdd wedi et) gwisgo ymaith yn hed !J{)1 ar y maen lIifo t:wnmv yn rhifyn 44, fal nad oes eistau. o'm rhan i, son yinhci!ac:tstn d:uio nft chyfeirio yr yni. ofyngar at y t'hifyn hwnnw. Ond gun ei t1- n bcth nt)arfc:-ei i weied bi-yydr rhwng Cjgfran a Chawr, a bod amryw,fat adtodd, yh chvennych yn t'uwi- !lywed a d'all pa fvdd y gai! tud ymrY50n rhyng. nJer; hyd ap y m:!p yi1nt i fcdohau fy nanh-nydti a hanes yt ai! n'frfod damweh). t&! hwn & Boda, yn y}- agwedd ag y cfybwyUwyd uct'od. Rhaid i f}nv: d(feall iiiai yr achlysur ttectncuot o hyn ot! ydeedd A\vd! hatles yt- liez, Gomcr, yn thif\n :3, a gyfansHldwyd ar y pcdwar riicsnr ar !!ngain plcwn Uai na phfdair awr o amser, nc i'r awdwr yn ci iddi \H<) osod n)!s'] ei farn mcwn dn!! r!jv go\r(}idd a gonhestt.! can et € bu. <¡iõid. yn c.sponio yr oreJ¡e:t yn ¡aith y tigfnU1od, bUa13¡¡i yn dra %tyngec1i yr olwg a:-n;, can)"s ystyrctt !)ym. :'drod<HGn uwy sydd yon" i synwy!- Uyth- yrelw/ y gcii!:)! tnegis as' y <'C!r Eichhynawseídl'iiaf 1:iyfaiIJ, Boda,' j.n ni',rE'-dd et tythyt-, gw:r ddaTUpn:ad hw]: yn wrctddio! ydyw, < Y oW fal hyo y mnc unuywio! o ymadroddion ,t rhith u os. j tyngtdddrv-ydd iddynt i'w ddyal!, nicgis, :\Ieddyliwyf j yn 01 fy m.irn v.act i,' hynny yw, Fy ninrn orucht-t odidog i fy hun.' Gwc!wfh jianes ragorot Hnnat.-dyb yu rhifyt! 64; yi cedd ef yn bur gyndyn i fyncd i't ar. ehhfun pan EytntieHid cf i'r gwaith, er ft fed yn ]lyad.1 rythu ami er \s talm o fnwt-nwydd itido; y di)!) hv:] o tet<:ru y niae r Lawr yn -ull%x'elln3'eh ct fecidd"o, ac \-n hytrach mwy dewisot ganddo y gwr rhydd o egwyddor t oncst, a ddywcd allan ei fan) heb wcniait!) na rhagnth; nid yw y Ha!: or:d megh camel yn pentfnio tuag at gad ery¡::Jwyth mawr st- e! gefn, ac wedi hynny yM codi i ? .fynu t'w uchde!- dechrcuc' ei httn, a'r baich hwu y)) ei %,riieuti,iir t yn:d<tngos yn Hwchnat; o'r b)aen;eithr baichouchder ydywi'w dynnt) i!awr, ac ynn rh:ud i':d" bcn!i:uo i'r Hu perwy). Felty o w:r Kccraeth a ac o awydd cal bakh camet o huMn-dod, neidiwyd :ir yr awdwr yn ddisymwth, megts chcdiat! b:t)-cud, gan y nor/a !nvn, a hynny yn groes i bab rhe- o)au cyf}'. !redihol; eithr yt wyt fi o'rdecllrell yn Uwyr o'f fara, mai yr achos o hyn a tan! fod, nn! amatu!- ysglyiaethug y el-fi-a,"n, ncu dditfvg de, ill a rheswm ynddvnt t wr:U)d8 na derbyn d.im yijlddiffyniacl oddiwrth y dmiw. aid; pe buasat y Boda o rywosacth yr nderyn Puri-ot, cnwsid lie i obcLUuo y dysgasid rttyw fath at- lafare; ddyTtoI uido, ae y I-Ilwrlndawsui yntet* ar ddynoHaeth fi hfUian; end gan mai Bod yw Boda, a barend ydyw bar- nid oes dim i'w wnenthur ond gafaf't ybhydig yn ei esgylt etto, od ydynt yngtyn w tho, canys y mae yn amhcnaeth gcnnyf pa uu at ei esgyll ei hun, ai cwp!ws thyw hen gigtran arall o'r ffos, ydyw'r cyt'rwy ag y dvwaKt Idwal sydd ar gefu y mn! o dano; bid a fyddo, mae yn fyw, ial y gwctwch, ey yn HesgaMd. Ond y pcth mwyaf ei bwys ym.1 ydywymddjiiyn y tystion ùitf- ynclHg o du yr AtVdl, y thai y dywed Boda ell bod yn anghywh', a bod I GoÜ.i yn !!e tynna! cftn yn glogymaidd iawn, thatd i'r haeriadlm'1'1' fod yn wir- i,,)iic--dd, ac yn prof-i thyw beth, neu nid yw yn proti dum os gwirioiletld, y muf yn tafin ,maitli gangeD werthfawr o'r gynghanedt1 sam, ac t'eUy yn cynnyg i tIUxodIiyrheot ei hun, & hcrwydd peUdet' ysain, a yi -,yt)-Ij-,tnedd a Hugir fod yn<td: j ond cotm ch. ma L":t!ch ydyw hon o waittt yr cnwog Gr, Ddu, wedi ci c'todt gan wr "nwogaram'w RaUludeg, i ddamgo" y r11eoJ el hnn !*tn y :'han hyn o'r gynghancdd aain, ac yn o! Boda, yn iach mwy appcitQ at y Rheoiau Bar<!don- aw), a rha'd t hi ddca!t \v<th y tir teg t sefyU afno tnui aniat'-vch gatw dytfryn y cigfrain a feddyH' ac fpity chwithig inwo i Gronwy a Robpit Davibs fod nior gto- gyrnaidd yn en detholiad o'r Uineit hon. Eithr y mac'r gwyr yn !]o)!t)! ar (Tlr teg y rttKOia!), mat y dat)gosaf isod. Gosbdafymaantrywiapth pt-lider sain a chyn: liane d d,o"rg gyferbyn, y gynghanedd tusg a'r gynghattedd sain, y rhat ydynt yu cyfatteb yn agoa iawn i'\vgUydd o ran y peilder c-aniattaol. Traws gyferbyn fat hyn, Tri ?".raid? t'ta\vd rhaKOfo!. Cod:r yr hoH wyr ccdyrn. Dun ar y ddafar yw dyn. P'!e y mae cght'ys y PI%VYE Cyngliaiied(i t'a! i)yn, Heb goU yn ddtdwn 1101101. Wt th ei faint groywber gantaWJ'j Nid oe*s,trysot- L, d(lorwit. Cyngiianedd sain fat hyn, GotàI yu He c,yJ1naI crh Ltegofatyncynnalcan: Yn !!e got'at cynna! can. Yrhafygwrbratgcrbrbt). Gwrandcwch etto ar yr cng:ratfau êanlynbl, v ydynt ragorot yndtiynt cu hnnain, ac .fldi en codi san ramadegwJr faI siam pI i'w (Jih'n. vrhmsydd vchwan-! ego! br-awf mai hao :ad digywiiydd ac nid profiad teg ydoedd dywedyd fed Awdl Gomer yu feddiimnot ar y bai Rhy dfbyg; gweiwch yma, Pery byth, pur yw heb wad, Drwy garia' dy drugaredd. Difui y gwne! ddyn difa!ch. C-d;el. CADPEN Gw:t.YM M:UDLETON. Corphenodd agor tfynnoii. I Gorph ei was yn !forphwy'o. D. DDU,Etyn. Na dim ddwyn niwaid t mi. I". PttYs. Ei fod ef yn duo, ac yn cetsio coHfatnu gwaith y prif I fcirdd ellwoeif, Io!o Goc!), Gr. Ddu, D. Ddu, a D. lo- lnlWr, sydd yn ei waradwyddc i'r eithaf, beth bynnag a all y Cawr a'1 waith fod; yr wyf yn gwybod na all dit- myg uu Boda ar fy Awd: ei g%vnetit!itr yn waciach iiag, ydyw, mwy na"m camnotiacth iHnau ei gwncllthur \n well, y mae hynny bob amser yngly''n a'r gwaith, ac Hi ct)ir eu gwahanu. Y tariinau taranant. Nid yw y braich hwn fath yn y byd o ?anu, medd no(!a, ncu dynia'r m;tt!t o gann godtdocaf oU; pa dda). Meniad a ddewiswn ni, yr !)en adar hedegog? yr esbon- iad dfbygaf i, er n)or wrtl.wyneb i'r tcstun, canys yi) gyntafy n)ae yma brydyddiaeth t-coIaSdd yn oj v 'Ul!g. Il y llLI-1- Lanedd groc') ryu'iog, yt-hon yw brenhmes yr hoM gyng- haneddiM), nc a ddarHen:r bob ffoi-do, ncu Wi-nel) yng Hgwrthwyncb,a't-cydseiniaid yn atteb i'w gilydd, megis yma, Ytaranau taranant, not Taranant y tat",Iliau; M, ar gyfer t, r, n. Yn ail, y mac yma arddcrchawg rwyddymad:odd, Y taranau! Ac yn drydydd, vmac yB y l!h]e!I hon fawrft-ydigrwydd meddwi n dychynunv? nadot-sci rhagorach yn yr hoU fyd, medthhwch am ftinud, Y taianant:u'anant! nic!!irrhoddi ypwyslais ar nn pai!- o hon: heb ddyRn syndod a braw. Nid vw uuem peth yn profi peth. Haerodd Hoda, ond ni fllmfodd ya yspatd yrhoit am.scryma t mi ddwyn ym-t lacn ua tyst:lIl¡;hywir t nmddiHYl1 Awdi yr hen <on;C; ) ac )'T yn gwadx i n)i ddiddymn !UJ o'z- r1,teokll harddonaw!, ond yn onig dacgos, yn ol t'y Ma'rn i, y modd y gellir prydyddn yn agos ia\vn .'r beian RMK- jharddcdig ht-b fod yo enog 0 hcny!:t; ac yr wyfyn chwannog i'w Hiosog) yn hytrHch na'u Hcihat:. j Y mue y tyst!on cedyrn uchod \n satadw'y a dis;g] ac nm-nv i Roda byth fcddwi y guit fa <iigynih;u t?? y gw!t? barcud gy? gwydd: y !!Mc'f- bardd ilwe¡"¡\'iLlol! ? yn ystyried natur tr?i?iadnu y t-heotan yn gystal a'r )'11 ystyl'Îed natur tnigJadall y theolau yn gystal a'¡- j ?urfo hony:)? c.,)'ya nid an! eu ueiUduo H'n nodi hwynt gan y beirdd y macnt yn feius, cud oblegid cysondeb ansawdd yr iaith yn ei barddo'naeth Re fe cHir hyd yn ocdddiwygtoy rheotan euhunamynoi yriaith, gan fodamryw bbttian niwyafreojhtdd nag narfcrwvd yn yr Atvdi yn oddetn); gan hynny tfawd i:twn a taid fod uwen y ba)-dd ag uu a!!o fetstroH y rhco!an hy)], ac y 0 nme amryw freichiau goreliestol o waith y heiD-td yn [ 'agor: arnynt ymhc! tai ag y ge!U<! pro<I a dang<%s \n ddiymwad. Yr Mn g\\ahaniafth sydd rhwng g- a c, b a ip, &-c. ag sydd rti-,vng d a HC cs ba: ydyw fed tm o'r rbai !tyn ar gyt'er fu gilydd incwn un man, pa ham uad beins mewn tnuuan oeiil hetyd? neu pa h:t)t) nad cai!- tattaoL? G.wch'.eh yn y Grmnadegau yn g-ytl'redin am groes o gysswllt a chroes hanticy cysswiit, t'a! hyn -iii-ioriw,ted da rieiii. Dawn a g'cfaist yn gyfa. DechraubanfaUtyu, Ac yn fy ntffid gwyn fy ntyJ. Am gall tciat) da. Paritgorgrytnysydd? A pha fodd nad yw y cydscmiaid erpi! n, w, r. ll. &c. yn dyfud dun yr nnr!iy\v reo!:t<'th, a ph.t uwdurdnd sydd i'r K wreiddgoll yn ncctu'ea ban urhil yuo? tnfgis difcit.,s y rhat lAyn, Nid yw yu bod yn y bcdd. Yt'HOtuuucigfrainantiwfn. Arhoiteudairywdyst. Nl'r rliyfed,.i v rilifyd. A Hawer mewa twyit Ueno! &c. Ni a!t cf nac ymddiHyn pi haeriadau digy..vilydd na Rwrthbrcn y tystion dit'ynedig; a pha achus atn yr !toU ycdies gigt't-eiuUyd a'r crawclun barcutunaidd hyu? Pc boasai cf yn gweied yn d(!a nodt at!un y rheotan a'r gwahardi!!nd:m yt' ol y Gramadqwyr, gaHasai tod o ryw fudd i'r dar!!enydd, end am gecraeU!<e ysbryd y grawc, y nMe pub dyn caU, a pbob ba:-dd awftiyddu} yo ei ffidddio yn wastado!. Y)- wyf M yn appeUo\t fy ymddiffyniad b!aen<u-ot, ynghyd a'r tystion yno, ac \u baMd i scfy!! dt'os y cwb! a ddywedwyd vno yn 01 rheolan; ac nt (tdarf'n i 'Hi ryddhau uu o'r {'aethfcsnran na gwyro oddhvrthynt yn ormodo!, er ty m&t; t yn earn gweied H)wy o anitywiaeth a c'hynghancdd gan y bardd nag a e!wimm danynt yn ot eu Hei'n l)wy mcwn amryw fanan ac os aad ydy\v aunywiaeth y Hafanaid mewn rhifedt a sain yn bcronaeth a cbynghanedd, ni wn i beth atail y sydd. Yr hyn a ddywed ef am ddybt yd sam yn Son <-yson ceisiwn—y sylwad sydd i fod ar </?!. wag a bod <yJ, eanys nid dibcn y gramadeg ydyw dangos na mcdfhvl fed dint?g anwag yn fems, wrt!t nodi (ig, ag, og, ond ya nnig y gydsain ctnf; ac y mac yr hyn a ddywedwyd yn barod am y HiHeU bon, yn gvsta! a't o' breiehiau a gododd Boda, yn dangos i bawb, heb tygad I barcnd tddynt,e! bod yn amrywb oddiwrth dybryds&in gact!), ac nid wyf n yn ttonni rhagor na hynny; dybryd s:un gaeth ydyw anwag, en/1iv{j, pan, ppK, eigfrutz, c:egfrrm, ac i'r rha! hya uid oes dint t'w yrnddiHyn, hcb newid y jtydsHin, neti chwancgu un arattatti, megis c-igfi-an ceg- /oK<, ac ymi y mae yn dra t!iteotaidd ac addas bob flor(ld; ac wefit't cwb!, dyma y!' t'H'g fraich ng y cyn* n!;gocid Boda ei cboUfmnu \-nth y rhco!a)!, a barufd pub bardd a Chytnto cywratu si nid ofdd y cvfryw bc- thau ag a gottawyd gan Boda yn galw yn nchet am y tRan-gel!. Y tyst wtth hoh (TYW, ICSIS Ili ad ei wpiaion, npu, Dif:u dy tardd sy'n dytb't; er tbd y rbu hyn yn Fhag&rach un'r eiddof fi, etto yr iiil, beth n'n ccidw rtiag (ly.t)rvd sain ydyw yr hyn a nodwyd yn barod, yng ilgllvd al, ar cl y gair cyutni' o'r braid!, canys heb hynny, A t'hanu perfcdd y bre!c!u:'tt mal ag y gcWd gwneat!wr yn 01 y duH yma, byddf.'nt yn gwb! o'r un gyngbancdd, fat hyn, lesun i ad et wci- sioRj Difaid y i'arddsy'n dyfod'sd' y;iiynt, 7<'?KK, wei. Ûon; tlU'uid, dyfO(I; l"!I,,0I1, æisiwn. EHhr IUtI ydyw dm ar y UmeU hon gan Bodu It.i1 rhith dangas tynei'. wch y cigfran tua at un o'i VyNi?ioi, oblegid y :t)ne ef yn ei iythyr cyutat' \vedi d&dwy, eon, a (!eor Rr nmt yw gywion ereUi, inegis sifgoi! ynghunci <:aii*, smgoll ar c! cydsain, siUgoll yn nechi'cu ban rby dcbyg, unig a i!i- osog,11 a < a'r fath, y rhai, di uain cppil; nad ocs tamaid gnnddo iddynt yn ei big y tro yma tuag -t en cadw yn f'yw; end nid yw hyn i'w bod i'y yn doby<; yn en hanian fileinig t'f cstrus dtdeimind, i'rho!) y rhoddir y Llii-Iiiiiizid rhyi'cdd yma, "Yr hon a :)d ei 'hwyau ynyddaear,ac y mac y)i gollw!g df'cs gof y ga!)ai t)ocd eu di-vil;o h'y!:t, ncu iniit'oti y m.)cs eu SKt!u'o. Caicd yw hi wrth ft chywio:), fct pe na bydd- cntciddo hi. Ei gwaith hi sydd ofR)' heb of)), obk'n'd na t'oddes Dnw iddi dducthim'b, ac na chyfranodd iddi I ddfat! Pan y mae Boda y!) ?wacddi am dir tcs' i sct? yHarno, y m;e yn cymmoyd arno diywedyd, nad bedn ef etiog o son am fedytl(iio: yn wir, ar of a«M o !)ono cy))yd ar ei nyth, neu 3) yr a«yn, !)eb yrnddangos yn y ciaes, gaiint y dari!cny'J !;aci c; fu)o, a'i adac! yn y tywyihvch am y cwb!, hcb iddo edrych dros yr hancs gyd yn y t'hifynau a nodwyd yn b:u'od; -ac hcb hynny, V mac hyn yn ocd did cunT yn c! wendid yn Hawcr o anfahhua ac anehyHawnde! iddo. N! cdii\viodd neb :ur ar yr hen na'i- invtiydd, ottd ni :dt i:cb edfhv na chystwyo gorrnod ar di-altt y cigf'! atn yn y Ucoedd anhy- gyn't) oynuy, ncs y cyuttncront rwy o hwyH a dysgu gwc-ll moesan. Can fy tno<t t o ysbt'yd y cuwrt, fy mro- dyr y bsh-dd, efntia} y esgusodwch ii an: ofyh, A ocs (hm rhago'gamp yn pèrthyt1 i fyd:'t! y ped'.var mesur ar hugain mewn pcdah awr o aniset? dc a oes y f.th ddys- gJbJ;leth gaicd ag a gy,'nmcrthyrawdRr :j;))o yn per- t))yn yn 1.11 i't'beu'ddr He wedt!)y)):;y,ai hyt))- finad y gwéll cym!)ie!'yd ychydtgamynedd etio i dda! y bnt-gyn t fyntt, tDttt y gu}io atliwys holi uMcchyd ei goiuddlon lIan. I D: wg !awn gcnnyf fod yr npn paste!! na'r Et'yr: yn nythx y t;)th eppii yn pu lJIagwYl'ydd jac y m&e vn rhyfedd na fuasai yr adar Mcd) gwneuthm' n'n gityddi'wddiaspedanytDaithcynhyn. Oad odid dis- g,vyl y maettt y gall efcrbyn hyn f&d ymhen ei siwrnni, ac iia clicit- ctywed mwyoddi\vt(ho efa't gyd'.in.uth pClIglogaidd: pa'r un bynnay, ac i ba ddyfi'ryn t)Yljyll" y gati tod yr asyn yn ei nrwain pf, n: t'ydd tddonpm- maWr o amscri nythn, cli%vaetbacii deoz- ei g)'wion, tra eefHt' gafae! arno gaa Ebrill, 1815. YC.G.

GOHUCii\VYLWYR. Ca-:tcH Nedd j)a\'jd Thomas, S:<Mw? P''nyt)o:MarOg\vr D. 11. Joiies Thos. L\rIYdYII, Po;tmas\? Camhdd Post-OiScc ?'p?hyr-Tydht AV. AL D?i<, P?tmast?r Alwniare -J<'hnHYnon,?ostn)n'.<t-r CMrfv,-ddm J.Evans,Argm<rvdd,&E. .„„ RohprtS: C:Mt":h)fwyddynLm!Y'i ti'1 Uandito Frederick L hMymddyfn R. Rees, Sinp I" Uan<radoc Thomas Thomas A tm,rliotid(iii G.Not-th Cry;hvwel j(,),)) Pricp, Postmaster Uwmordd -J.unMThoinas Trcfd)'acth Davtd THou'as Aber,,Ivaun lieary Ev.uis At-berdt Parci).Wt)tiamThontaa Abcrystwith Parch..Ioli,,i Janies AbcrtfiS Ca!<*b Uaubfdr pout Stephen HU!I.J ones, Post-master Ct!anywcrn-Ystr:td t)a\id mchards' Rhn.!adr KdwardJont-s.postmasfcT Amtwch Furch..Yuhn Evans Bodcdprn Owen Williams Postmaster Cile,r,.ybi JLianc-rchympdd Hvan Thotnas, Post!naster BrynstpngcyH -W.Roberts Richard Jotirs BunKor -— I)-tvid flob(,i-ts, Mokbindeir Pw!)!ie]y- Parch, Benjamin Jones Lucrnaj-fon {{.cc jMnfs Ttt'madoc- WiHiamWitHrnns Dtmbych Thos, Gee, r;raifydd, &c. Wrexhntn- J.Paint<'r,L)yfrwerdtwr r.tunrwst Wmmm Davtes R.uthui John Phmi[)s, Llyfrwerthuf LianiTolleii -JohnEdwards B.t)a IL Sanderson, A rgratfydd D()Ir11au Richard Jones, A rgra.!1yùd Newtown Parch. John Juacs Fichm-dJonfs L!:utt'y!ii!i- EdwnrdPrKre Uaniillot'S AbeIJoncs Casncwydd ar Wysc Evan Lewis,L!yfrwcrfhW? Jot'nTibhins,ArKr:?'y? P&ntYp'M! Parch. EbcnczerJnncs Uomiu.tH- N l'wton & Co. W ar\fiC¡: I Square; White, street; a ilf. Joiie5, !'l°' I Newgate-Street. ABERTAWE; Ar?rnphwyd n. ChyhoeddM-yd ?.?? JENKtN, yn HEOL-Y-CASTELL, t'rhwn ydymunir* Hysbys):ieth?ac)eidd<).nfoi),yndd!d)au!. CO, Dst-?MM-. ?i?sM?M ae Kn??f< ?Nn A..ET?T<')? ? t.?? ?,</n< 7'?rj'.OR ?'?VB?TO??. Ac. A, fF?R?cK S<????, ?E?R?TK-.tTKRE'r: ?r. ?7//?'E, 33, F?ENJ-STR?" a Mf..M. J(h\ E?, 5, A'??(??;\K-STR?;JTT, ZLtr?? <??' SWANSEA: Printed and Published by P. JFNK re CAs'rLF.TREEr, t« whmn C(-,initiaiiicatiotiE, pOst-11" j requested to be addressed, 'J,p1'°1 1 ? Or?<ri.'Mn???Mr<Me<nEn?tr<'c<t'<??/ ?MT?. ?' r't??? '??? <n)? C?. (?<<c y'?y/.o-R aH<< ;f:??oN? A'<? ?' l' S?r?nf. ?E?f:?J'R-srRHj:T; th' tf7/J?'? 3? ???* ?MEE? ?.?r..V.y?\K.S,A??t?r?-?N???"e'??'