Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Pat had o Netdyddion Ltumtain,…
Pat had o Netdyddion Ltumtain, S(c. 17 7' Y mae ei Fawrhydi .yr Ywefawdr w&ditrefnu y Cadfridog Gouchy i fod yn Faeslywydd yu ffraingc; ac ynghylch gosod amry\v Swyddog- ion gw ladot a sefvllf,.ioe,dil o b%i-)s. Lyons, BáriU ,13.—M. de Beaafretfiopit, Cadweinydd i Frenin Naples, yr hwn oedd ar ei iiordd at y Tywysog hwnuw, a gadwvd naw diwrnod yn Turin, a gorfa amo droi yn ol pfc; a dystiodd ddoe fod y son yn ffynnu yn gyftred- in, fod Brenin Naples wedi cyrhaedd Placentia, ac wedi maeddu'r Awstnaid yn gysson if fíoU troicd o Rimini. Ac yr oeddid" y^n. bft8fu hyri hyderus ei fod efe wedi cyinmervd 15^000 p bonynt yn garcharorion, ym liiysg y rhai yr oedd y Cadfridog Awstrifcidd Nugent. Yr oeddid yn dy wedy d fod M. Filaugieri, Cadwejxiydd i'r Brenin wedi cael ei ladd, ac arall o'i Gadwein- yddjpn wedi ei gUvyfo. Yroedd Brenin Sar- dinia wedi ciiio mewn ffrwst i Genoa. Y mae'r Eidal mewn terfyfg mawr gan fod cyhoeddiad H-ietmi tuples am y 30aiii o fawrth yu effeitiuo, llawcr ar y trigoIiou. Genoa, EbriU 5,-i-A.r y trydydd, am un o'r gloch y prydnawn, daeth y Pab Pius VIL. Pn 1 dinas ni ym mysg tyrfa fawr o bobl, y rhai a gynnullasant yn y Hongborth i weled ei Satrct- eiddrwydd yn tirip. jfcfe dj^aeth b Leghorn. Heddyw daet-h 13 o Gardina^iaid i'r ddinas hori" Y ma:e'r trysrtrfeyM" jffjreogig yn parhau i weHa, ar y 17eg ;r¡çon$)s5.y cant gyfuweb; a 62. Ymddeugys jnai'r lioHvddwch y n Nehcu- Ymdrcchir hyd yremgan Bonaparte i ad. feru'r hen y.sbryd Gweirritaethol (Republican). I>> ■wedir fod ei frawd Lucian yr hwn sydd b!e diwr cadaru i Werin Llywodraeth, wedi cael ei drefnu i fod yn un o'i Weinidogion. Ifeblaw'r hysbysiaeth uchod cynnwysir. dau' ertiiygl go hirion yn y IVloniteur am y tHfed, y rhai a amserwyd Metz, Ebrill 15, a Valencennes, E-rill 5, a'r rhai fel y tfugir a ysgrifenwyd, y naiil gan swyddog yn Vienna, a'r Hall gan ym- deithydd, ac a ddarluniant, gyda llawer o deg- ymddangoiadol, barottoadau milwraidd y Cyiigreirwyr yn erbyn Ffraingc, eithr ymddengys yn dra egiur eu bod yn cynnwys amgyffrcdion i>»uapaite er hun, ac wcdi eu cyfaiisoddi yn Pans; diben eu cyhoeddiad yw chwerwi ysbrycl- ek-sid pobt Ffraingc yn neillduol y mihvyr, a'u givroli yn erbyn ymosodiadau bwriadol y gaiiu- oikdd cyfunol. Dywedir mown un ohonynt, fod y Cyngreir- "wyr wedi 11awtifwrindu mewn cvnnadledd yn Vityina ar y 3ydrl a'r 4ydd o Ebrill, fel y can- Vr holl garcharoiion rhyftl a gymmerir Hwsgia i gael eu halitudio i barthau pellaf li jiefc gad eu cyfnewid na'u gyrru adref Jjfi&l eitirs bvdd rhai o bonynt foddlon my- ned i wasanactli Rwssia, fe'u danfonir at fyddin Caucasus; orcill furfiatit drcfe;li,,actliau, a'r un o'r ddau b^th hyn a wneir yn gaetliioii. A;iymab'r,C-,alluoe(ld ereill wedi -y,.xirocidi to*g, at y sawt a gvnimcrir | jrf garcharoriot tghriddynt Iiwv, yn y filth fodd ilymdost a dirniygus agsydd deilwng igenedl yr Jkon a ryfyga houni hawt i ddewis ei loeistriaidei. Y i])herU»yii.1s;1 gynllun vmosodiad y Cyng rei r wyr, dy wedir, u y nghy iinadledd Vien na ar y 4ydd a'r 5fed, cyttunwytT i drfwyn y rhyfel ymlaen yn Jrefnus, a phejdici dfehreu yr ymos- odiad ncs y byddai yr hoil tuoc(lll yn barod yn y ga<ires; ac yn bennaf dim, i beirlio ymladd a'r ifrangcod (!ati dywysiatl yr Ymerawdwr, oddi cithr eu bod yn sicr o fod gryfed arall mewn liii- oedd a pbob arfau, yn neillduol mewn gwyr traed.. Y mae gan Ddug Welington gynllun Beillduol i'r holl Gyngreiiwyr, ac liyd yn ocd i'r gweithrediadau yn yr Eidal, yy hwn a '"r.£,'¡d<.l.oi('i hun oni byddo'r byddivioedd cyfunol yn barfxl i ddedupu'r Thyfci. Yr ydys wedi trefnu mesurau i gylrhyu cyhoeddiaj y Gallu- oedd C-yfunoJ truy Ffringe,y_H yr jnvn y IIug. iaiit. -iia-d ydynt Ffraingc, y t hai A beidi4^^ddi nt; oS rhail fyWt*byddiiK>edd dd^fofl'i^Hftiogarth, hwy a dalant 4in y cwW^th(l6"xj^lM''a'hiynt; maent yn foddlon i Ffraingc'ddctvis eu Brenin eu hun. aill, gait no dp wy fyddo, olin vr Ymerawdr Na- pdleoti, riitiid idtlytrt 1. cr mwyn hedd- weh Ewrop, a dedwytldwch dVnofryw—eithr nid yw swyddogion Uuyddwyr Bavarin ac Avvstria yn ddiiW oittl 1n losgi ac yspeilio, a ;gc y'n il>*nid^st; deff'yddiuyd y C}MV<j!yl} iaiih yji VieniHife^d. Ac y mae y • CVii^wir^yr fiaerffticeed a denn eu liunain i gredu y byddaut yn'Pan?; 'ymheu dau fis werfi dcchreu y rhyfel. <5wir yw, Ir oeddynt anwy- bodus o'r h) n ag oedd yn fnyned ymlaen yn FFraiogc, ac yr oeddynt yn ci ystyried fel peth Stcr fdd rhyfel cartrefol wedi de^hreu yno mewn gtt ahanol faiinau, aco .gq,»Iyniad' y blddai y Jtrangcod anaUucg i arnddiffyn eu hunain." Yn y Hythyr ?a!?dywe<! yr ysgrifpnydd? snai am?ylchtadau tra antM?a?thot i Ffraingc ywv led au?hydfod ytn ary? ? Cyn.ghonaid '$'    H'i:!g!aw Prydaiu, !r?'y d!chon yr Ymerawdr Kapcleon edi-ye,? e 2'1um fel yr eiddo cfei liun, er fod y CYÎ1girwyr yn tybied y gallant eu cadw yn CH g?as?ttaeth trwy rym niilwraidd; eithr nis gallant fyth beri iddynt gychwyn yn erbyn yr Ymerawdr, i'r lawn yr yHiunent y cyfle cyntaf, fel eu gwaredwr." Nid oes dim arall o bwys yn y papurau hyn; c a dylem.g. nad yw'r darluniad uchod oud am- lygiad o Wlymuniad y Ffrangcod yn hytrach nag o'r hyn sydd yn hanfodi. Cynnwysir cyttundeb newydd rhwng y Cyng. reirwyr, sef, Russia, Awstria, Prussia, a Phry- dain, yr hwn a wnawd ;:r y o Fawrth, ym l mhapurau Germany, yn ganlynol » ddvfotliad Bonaparte i Ffraingc, ond c.yu.gwyWJo-faon}-r;t y derbyniad a gafodd ar ei daith t?*Wy'r wiad Iioiino, a'i adfeddianuad o'ir orstdd. Swm y cyttundeb hwn a gijilyn Y Galluoedd cyfunol ydynt yn ymrwymo pcrlFeithio egwyddorion cyttundeb Chaumont, ac aaiddilfyn trefn adferedig a dedwydd pethau yn Ewrop; a cliyanal, liyd oithaf cu gallu y] cyttundeb a I Páns, Mai 30, 18143i amddift'yn ei holt ammodau yn erbyn pob ym- osodiadj yn nrilid.uol- eiddo Bonaparte; ac os bydd Brenin Ffrniijgc yndymunOj dygant yi holl rai ag ydynt wedi ym«po i Napoleon i gos- pedigaeth, i'r diben i'.vf anallnogi ef o ibyn allan i aflonyddu tawelwch Ewrop. Er ^d yw'r Galluoedd cyfunol yn darpar- iadau milwraidd tuag at ddwyn i It-tadau uchod, etto y mae pob un o honynt yn ymrwymo cadw 150,000 o wJr bob amser jn ytjjjaes, y ddegfed ran i fod yn farchluoedd, yn^hyd a rhifedi cyfattebol o farchluoetkl, heb ystyried y rhai ag ydynt mewn amddifi'yrtfeydd yvnrwyma pob un o'r g-,illuoedd beiclin rhoddi eu harfau i lawr, ond tiiKy^gydsyniad yn eu plith eu hunain, ac hyd t cm 1 ydclo Bonaparte wedi ei ddifeddiannu o'r gallu i^ynnyrfu terfysg drachefn. Gwahoddir holl aHuocdd Ewrop i ymuno a'r pedwar galln uchod yn y gorchwyl hwn. Arwyddwyd y cyttundeb gan Weinidog- ion y g-vahatiol Lywodraethau uchod. Y mae Arglwydrl Cochrane wedi gyrru llythyr argraphentg at y sawl ai dewisodd yn Aelod o'r Seneddr, i fyncgu iddj ut ei fwriad wrth ddiangc o'r carchar a myned i'w le yn y Ty Cyffredin, sef i achwyn ar ymddygiadau'r Prif Gyfreithiwr tuag atto ac-rnewti ail argraphiad o'r llythyr y mae yn achwyn ar yr ystafell afiach lie y cat-ch- crir. ef yn awr, o achos yr hon y tnaecfeill gi af, a dau feddyg ydynt wedi ,o-tod eu henwtu ;vrtli yrunrhyw, fel tystiop o afiechyd ei Arglwydd- ia-eth,. ac mai ansawdd y carchar yw'rachos o'i afiechyd.
[No title]
SAD wit 22. Heddyw derhyniasom lytltyr oddi wrth' s.wyddog uchel ym myddin Prydain, yn cyn- DWYS )"r hysbysiaeth caulynol Ghent, Ebrill lô.Y mac Dug Welington o'r diwedd we-eli rlieoleiddior gwahanol Dyw yswyr a dosbarthiadau'r fyddiil hon. Yr ydym wedi ein cyrumysgu oll ;i'r lfanoveriaid, y Bel- gi:Jid"tttr JriflTTtyniaid; ac wedi ein rliannu yn ddwy fyddin^ y jnaill sydd dan dywysaetli Tvw- ysog ''4^ llall dan reolaeth Arglwydd HUh Y'ma?? fywysog Frederick o Orangp i gaet cor????? ac FHmyniaId o'r tu oi nt/ Y?' Tywysog Orange yu nieddwl cael y ???p?pth ar yr hoU luoedd, ond vn ci gyho.edd.nd.? ,n)a? efe yn Ideef ei bod mewh gwel! dwy??:?tddo Dug Wc!ington). Bydd y fyddin hon yn bared ar yr Sfed o Fat i ddeeh- reu ei gweithredoedd. Y ij-tiilr Prif reoiwr yn dra liyderns yii ei Ilwyddiant. Mynegir gan encilwyr y rhai a ddaethant i mewlI ddoe, fod y fyddin Ffrc.ngig rricwn cyflwrtra anghenus .I! am gad-drysorau o bob math, a dywedant nas diction fod ganddynt ychwaneg na 130,000 oi wyr, ac nad oes gaii Nnpoiçon gpnmaint a lfrauc i'w talu. Derbyniasom bapurau Iiolard, Ffrankfort, a Brussels y bore hwn, yr olaf yn cynnwys hysbvsiaeth i'r 19eg. Dygwyd yr hysbysiaeth am gychwyniad.Murat i'r taleitliiau Rhufeirtig, o Modena i Vienna, gan yr Avcluldr.g Maxim- I ati yr ?N,laxim- ilian D'Este. Cyfadoefir yn awr niarr achos a gafodd Brenin Naples i gychwyn tuag yno, oedd gwaitb y Gymmanfa yti Vienna, yn gwrthod ei gydnabodtTftlBrcnih;,twladho/loo'. Pa fodd bynnag y rnap.ryttniuVeb eyngreiriol wedi cael ei wneuthur gatt eiwciniclogion ef ag eiddo y Galluoedd cyfunol yn Vienna, yn yr hwn y cydnabvddir ef yn Fwnntcyfretthton yn Naples, a disgwylir y bydd hyn i beri iddogyfuewid yn ei furiadau.. Y mae mam Bonaparte, ei ddwy chwaer, ac amryw p I gal) ynw)-r, y rhai a adaw-i sai efe yn Elba, wedi myued trwy bentrefj Vienna., ar eu flordd tuag amddiffynfa yn Iluti- gary, lie y cedwir hwy yngarcbaroMoh. Dengys hynynam!w? i N!<po!cou yry??ydng y n?.ae Ymerawdr Awstria vnddo ynghylch dpchrea'rrhyfela?ef; ''?????d yndra thran-.?wyddus i deim??.??napap?. Ni wyddai'r Ymerawdr hynrty fed I Dug Angouleme M edi-bkidwy'r Napoleon. LlenwiYj 'Gemany a Fflanders ag h a n es i ^01« v n i a da n' r I luoedd cyfunol, y rhai dyrrt dya Uittsog a chfclyrn, tua I ehvffiniau Ffraingc, a dynvedir fod byddin y Ffraugcoù yn dra gwan a diS'tadiewn cyfer- byniad i'r Hall. Mynegir fod rhai o fiIwyr blaenfyddin Ffraingc wedi myned dros y terfynau i dlriogaeth Brus- sets, ac wedi Ilnrheithio amryw betttrelj; daetil marchhioedd Hanover ar cu gM'arthaf, ac wedi Hadd rhai o honynt cymmerasnnt y .lleill yn garcharorion, eitiir r-+'frotigig gennad i'w ceisio yn oil tie efo.eutospi fel allonyddwyr yr heddwefh ac yspcilwyr, y rhai oedd wedi ymddwyn yn y modd uchod yn groes i'r cyfarwyddiadau a, roddwyd iddynt, a chaniatawy d idd^ oi dtdyij>unia(l. Cyhoeddwyd cynewydd V Cyngreir- 1.' wyr am y 25a," o tawrxt» ^aI, y Llywodraeth Frytanaidd, au y ytiy in yn deati fod y Tywysog Rhaglaw wedi ei gadarUhau. Bore ddoe daeth y Ifythyr-long Lord Wel- lington, a 18 o tforddoliolli BrighJon o Dieppe: daethai amryw o'r mynedolion o Paris nos Fawrth, y rhai a. fyucgalltfod y brif ddinas honno mewn cyHwr o anesmwythdra niawr; yy oeddynt wedi bod yn gweled Napoleon yn ad- olygu'r Gosgorcidion Gwladwriaethol, y rhai oeddynt mor bruddaidd, meddant, ag y gallasai byddin y Cadfridog Mack fod yn Ulm, pan orfu arnynt roddi eu harfau ilawr ger bron Ca gorchfygwyr; pan orphenodd lionaparte ei ar- aeth wrthynt.) amlygwyd ychydig gymmerad^yy- jaeth, ond yr oedd yn dra phrin, a hynnv yn ?deilliaw oddiwrth y g?aciaf o'r gwerinos. Prin y gweltr ?w?n ar neb wvnebau ond eiddo'r mil- wyr, y rbai ydynt yn llawn gwag-ymtfrost, ac !yn siarad am dalu liaf-ymweliad i Vienna, Am- sterdam, a Berlin, yn sicr fod y fyddin Ffrengig yn cyitnyddu hob dydd) ac oddi eithr i'r Cyngreirwyr ymdduyn g}"«3ag gni J), o fnir gan ;g):flH.Q"lJQm..1 boniaid y bydd eu hachos wedi eigolli droshyth. d4 vgael ei chauad i fyrnu yn ebrwy^dd,, -r: 'n fly thy ran am y lOfcq.Q',¡: Tiijs-fi^n.o St. S^b^^iaiUj hysbysir fod Breniny j!;Y«paei» yn ym- r°ddi bod .yn rlianog hyd yr erthpf yn yr ymos- odiadarBonaparte a'i blpidwyr. Attafiwyd holl longau Ffraingc ag oeddynt yn Ilongb/rth yr Yspaon. Daeth Duges Angouleme Pr ddinas ddoe yngf | hylch dau o'r glocb. I' 'I¡ ,.I, r- ('HH nv,'>
!SENEDD YMERODRORV ;'! -.--…
SENEDD YMERODRORV .uut,.i!ry I I Llun, E'brill AtghvyAl jLktjnil ar fod i annerchiad gael ei dclanfon oddi ivcth y Ty i'r Tywysog Rhaglaw, gan gyjiinict-adwyo!rltyttu-iideb heddvveh a'r Americ.—-Cyttun\yyd. Matcrth, J8.Gwrandawyd ar y Dadleuwr Cyff- redin dros ddinsis Llundain, yn eriiyn rhyvr fannau o ysgrif y Carcliar-wobrau. nywedoati efe fwet y swrn o n,00(?. yn cael ei dfo?io yn flynyddol ,ftl': *tmt1 o drys(}rfydd dinas Llundain,. a byddai i j n ychwaj?g i gael en treulio os byddai t'r ?:?'t.t''a?y?d ynawr?erbtonyTy fy?ed yn gvtraitb ag yw yn awr, ) w¡,JIi'J¡ lau, rhai sylwa(Lti ar dded????y?o?- ion Hysoedd milwraidd, cynn'?y-,odd lat4l? ar fod i'r ysgrtfau & pyDnwysent bnnc$yiI)¡1d milwmidd'a gynnalwy ar y Canwriaid P. Brownc, o'r r Hermes, Mr. L. Roberts, o'r Hamadryad, a'r Milwriad ftuentin, gael eti gosod ger bron y T. Amddiffynwyd detlfryd y llys milwraidd yn achos y Miiwriad Qufntna/ yfhwn aryddhawyd gydg all. rhydedd (meddynt) gan Ddug York, ac Arglwydd Combermerc. Dywvdodd Arg. Caernarfon, fod Swyddog ieuangc i yn yr India yn ddiweddar, wedi cael ei droi o'r gvra.«. anaeth am ymladd gornest, ond am y Banerwr Cúwcl, o'r gatrod gyataf o'r pesgorddion, pan eeddynt yn ltotirdeax, trowyd et" o'r gwasauaeth, dan y cylniddiad o fod yn lhvii'-ddyn, am beidio ymladd goracst, cr ei fod weji ani-I ygti'r gwroldeb mwyaf yngwyneb gelynion ei wi.ad, canys yn y rfenthr o Bayonnne, efe a dywysodd ei WN-r -trwy'r perygloa mwyaf, a lladdwyd saith o hu- nynt yn ciymyl; ac yn y modd Lyn anbawdd oedd iddynt wybod p&fodd i ymddwyn. Wedi ychydig siarad ymhellach, gwrthodwyd y cyn- nyg lieb ymraniad. .I TV Y CVFi-RFDlS. I ail d(fai-- ileniad y trethi newyddion.byd ddydd Mercher ncsaf, a rhpddodd rybndd ei fod yn bwriadh gosod vr i ?ngt'ntt?'?rwy?d 0 birh?H'r d?-??. ?TJMdMnt, i y?tvr- ? 'facthyTy/ Y, dydd-b? I Ch?enuych? ?r,?r????b<? pa ?n a acdd Cansiulu.r y -cynftyg ,h Y w g; f«p*>* "hau \n Xpeidio? Dywe?oJd ????t?'?-??ce?d efe yn b?r?a cynny? uu [n:tt???y?c.\Yt<???jOud bydd?t't- pwh.;? yn agored i d?r?y,!).<!yLWAt!a? aetM?u ttryr j?f?br hwnnw. ) ° ,N??d oedd Mr. Horner yn gwybod p? ?R/?)?P? Gwir Anrhydeddus Fonhcddi? trwy ':1. f trethi newy?ion, yn 6%vviadneiflioOdjilf*H4,B?, io. Mr. Vansittmt,—" Rhiiid i hynny -ar y terfyniada?neto'rScneddr ynghy!ch ad!.s?yddmd y drcth ar feddiant." Ewyllyjjai i\Ir. Whitbfead wybod a oedd y dreth ar feddiant l gael ei hadne.wyddu, gan nad pa iiii-ai kedd- weh neu ryfel a gymmerai le ya yr sunseir hwn.. Mr. Vansittart,—" tian led acagvlchiadau pethan yn awr yn gofyn parotoadan niilwraidd a liyiigesal hyd I 3 r cidiif, y mc'r un ati^CBrheidrwydd am y dreth ddywededig a phe byddein mewn rhytet UBioagyicii yn awr. ffiawrih, I iodd Mr. Barham gertaad i ddwyn ysgrif imewn i'r diben i laddias deiliaid Prydain yn Iwy eifcithiol rhag eynnorthwyo'r fasnaeb mewn caethion mewn an modd; iielaetbodd gryn tawer all erchytldra'r fasaach gseulon hon*, amlygodd ei gyd-i la%veriychiad a chyfeillwB dynoliaetli, o herwydd y ddyrnod anghenol a gafodd trwy weithrediadan'r gym- mania yn Vienna, ac oidiulud lianaparte r ond yr oedd y fatb elw yn cydlyned a'r fussiach hon, fel yr oedd rhai yn y wlad lion yn ei chynnrthwyo trwy roddi benthyg arian, diogeln Uwgau, 6cc. tuag at ddwyn y fasnacii ynilaen; dihenei ysgrit cf oedd gwiieiithur y pethau hyn, a piioU peth avail a gynJioi thwyai i brynu a gwcrthu dvnioii, yn dnweddau anghenok a gwahardd I boil ddeiliaid Prydain rhag rhoddi benttiyg airiuia. ar neb tolerau i ddeiliaid y tcyriiasoedd hynny agydynti I heb ddirymu'i fasnach ;,ch)ll hon.RhQddwyd (rinad. ¡ eWFtTHREU ISEI'TllV>OL I ESTno>NiAfn. I. W rUI ?yfodi i ?pbn) cennad i ddwy a ysigrif i,mewn I i wneuthur darpariadan yehwanesoV y&ghylch Kstron- iaid, Dywedadd Mr. Bathtlrt ft hyn'n iktgocbellad angcmbeidiol, a bod y weithycd a? sydd \u awr mewin grym, we<E cael ei '?tu6? pan MJd E?t-op .oie^n an?ytcttiadan tra gwahan'd ? cMdi ar y wiyd hwn, ■ a pluyd y ga?'?a?'rGwc?Mdog?ot? ciir?7e i ,,u hydcrns am hedd?ch parhaus. Yt cc?d y .cthl¿'it iadau a gymmrusantlc,a'r amryw MtPbt?&i?a?aed'L ynt yn Hoi i'f wtatt .n;. yh ci g?!eHtUa?y? M?ea- rheidiol i fraicb y Hywodraeth.?aet ei cttai?n?" trwy rodd! iddi avrduü ai'. nad y?yn t?ddt&Hnu yM awr. Efe a gynnygai ar fod iddi ibd mewa grym dros dwyddyn. Yr oedd Mr. Wbitbread a'r farn fod yr Ysgrif Es- tronol., o(ldi ,Ie exioc-d hyd y mnnud hwn. yn ddu4an arly ii' y {ijjJVti|th. Yr oedd awdurdod digonol ei £ ioe& )'It einidogied i rtlnenu drwg, ac arn Mnrty" ^Vtbwyoebai'r cynnyg « roddi iddynt awdiirdfi*? yelrWaisjegol, rhag iddynt ei garaddefcyddio, mogrs yi" wedi gwneutkur yn achos De 13eveager ne estrobiai4 ei,eill; al(i oedd efe am arbed y drygiotlws, ondi cbwennyehai ddiogelw'r iliniwed rhag ttfeitkian pleidgarweb, ac liasie--iou, di. sylfaen. 0 leiaf, dylasai'r Ysgrif gael ci gohirio hyd oui bydàeÐI mewn rliytvl, yr hyn. a obeithiai efe y byd<iem yu hir liewdo; ga. ùynrny efe a wrthwynebai y cynayg. I Dywedodd Arglwydd Castlereagh, mai'r pwnge oedd, pa un a oedd tebygoliaeth o berygl ai peidio, yr hyn a alwai am yr ysgrif; a pban ystyrid y manteisisu 0'1' ysgrif yngwyneb ychydig augbyflecsderaii, yr oedd efe yn gobeithio na fyddai gan y Ty un gwrtkddadli ddwyn yr Ysijiif i mewn, Yna rboddwyd cennad i ddwyn yr Ysgrif i mewn, yr hon a ddarllenwyd y waith gyntaf. Mercker, l9.CynnygoddCanghellawr y Trysoflys ar fod i'r T £ t'yned yu eisteddfod i drin y Ffyrdd a'r Modd (i godi y h,WQ', at 1 yatyrimt bnddiotdeb y drethal'fdjaÚr1Í(Í1\Y. "I Gwtth?'yRehwvd hyn cac M?. ?itbrpaA! ttyd Mi ? fynegid yn eglor ?:an y G? eln:d')?0trt pa nn a oedd y wlad hon mewn rlfyfg'l neu beidio. Canlynwyd llyn gan ddadi f'aitti, 'yri yr t&n'y fyfj-aaaogodd amryw o'r .Vlodau." Yr oedd Mr. Protheroe yn ystyried yr ymdreci1:aùnn Uwyddiannns o'r eiddym yn y rhyfel diveddaf yn ddy- ledns i'r dreth li.,)ti ac er nad oedd efe yn chwennych t liodtli annogaeth i'r wlad Iron fyned i rytel os oes modd i beidio yn unol ag anrhydedd y deyrnas; eithr os oedd y Cyngreirwyr yn gweled hynny yn angenrheid- iol, yr oedd efe vnmeddwl y dyiasem gydymdrech a hwy, nid yn hanntyrog, ond a'n holl rym. Cynnygodd Mr, Brand, fel diwygiad, ar fed y ddadl ar y dreth hon i gael ei sohirio hyd pythefnos i heddyw. Ar hyn ymranodd y Ty dros y cyunyg cyntaf, 183; yn ei erl)yn, 58. Wedi hyany aeth v T? yn eisteddfod, a chynnysodd Can?henawr y Trysorlys lii%viif%vi'la(iy v dreth ar feddiant, fr'r hwn y pyttHHwyd:-?"rvdVs ?n b?ri?du ei chodi, heb g\fwe\iidi;td vn y e2i^|, CUT f,.t Hwyddyn.. ? -0<<T?  ??<, 20 DaTHcnwyd y I'lawnf»rriad duesadoe»y<M»1 y dreth ar feddiant.  Cyfododd v G?df. (?ascot?nc ifyhp?n ciresytnan drp^' yr y dreth lion. Yr ccdd Hm?'tch?d?n???????? awr yn ?a!w a'r fod i'n ?bvtid Illytig?,i ZAC.?L ell cadw vn barod, ac eisicu tab! ar'nn potth i wlodydd ereiil, ac o ganjyniad yr oedfm.nvet-?aria?yaaogcurheidiui m ''I gis mewn amser rhyfel gweithrcdol. Owjthwynebwyd adfywiad y drctb orthrynm??? gan Syr J. Newport, vr hwn a ?nny?otid, t'c' diwy?a?, o 1 ? ?,, i ( C, ( ar fa d i'r ituwnt'whad gaet <tt gy??eryd i ystyt-i?ttK ymhen pythefnos. v i Nid oedd Mr. Grattan xn??€?p?roJ?y??t! edigion yr Iwerddon i ?n?rthw?'?.?:??? ;??!) :'c?'n gwaed pan fyddai t!yi!9?1? itn?nrheidtoJ, g4» hynny yF oedd efe yn crcdu???e?t ewyHys?apt ddMyn en Phan p'r bate!! ??????:it y dreth ci Luh, yroedd efe yn 6i hstM?)?[pp?ra,?M ??!! gidon. ',I Dywcdodd 31 r. i ] i j j J bwr- iadu cod i'r dreth T) n 13 ei 'I hestyn i'r lmer o? f?i o t?i; ?dy? OA&galias droi allan yn dra-cm'&idio??MJt-hytH?-?? ?,}d?? yn bwr- iadu galw ar drigql^on y e|iwaer-ynys ar yr achos hwn. ,I Wedi hynriy Vmranodd yf<i..dros y cynnyg cyntaf 99.yn ei erbyn 30.G\vn 1)aniaeth 69. Yna darllenwyd y Unwrifwriad yr ail waitb, a gorch- ymynwyd i ysgrlf gad ei pharottoi. Nid oedd yr Heaadnriad Atkins yn bwriada gwrth- wynebn yr ysgrif, ond yr.oedd efe yn groes i (it-ettia di- wydrwydd. Yr oedd efe yn Ihvyr gredn ei bod yn allncdig i gymhedroli'r dreth lion yn y fath fodd ag i'w gwiie;atliiii- yn -y.qgi(rus i't- wlad yn gyffredin (Ghmrthhu). Ivi-tti gynsuras yroedd efe yn meddwl dcrbyniul. Gr/yr y wlad fod eisicn arian, a thrwy gymhedroli'r dreth ireliir ei gwn- entlwir mown ystyr gymharol yn gyssnnts i'r wlad. Yr oedd Mr. W. Smith o'r nn farn, ac yn golyg-u y gallasid ei chyn>Jiedr»)li i raddan cyn belled a syniiid y prif wrtbddadleaon yn ci herbyn; -ac ni allesid gwaentblir hyn yn well mewn »n iiordd Hag mewn eisteddfod o'r T £ Hyaoedd bar; y Catifrklog Gascoigne hetVd. Ni allasai Mr. Vansittart gyd.synio a thvefniad eis- teddfod, o berwydd y buasai hynny yn aehos o hir- eediad. Ac am y cyftKnvidiad a gynay" gai'r bonheddig anrliydeddns, pe gttnaed felly, byddai i natcur y dreth gael ei chyrncwid yn Ihvyr. wtfc-^WWfil^yd 0weinidogion y Uywodraeth o esgetiU fW,9\fhl gan Mr. Abercromble, yn acbos ymadawiad Bonaparte o EKSa, er fod Syr Neil CampUet wClritny- tiogit iddynt ci fod efe yngliylch cynnyg riiy w aiitnriaeth. ■ Yr oedd efe yn ystyricd fod cyttundeb For>tr.if?cblieii) yr hyn a wnawd ft Bowiparte, wedi eaei ei t|or?S,: a liod y Galluoedd Cyfnnol yn mcddwl ei symnd ef Q:EIlj,a,: ft-I iia byddai iddo gael cyfle i owsgyn Ffraiagc; a therfynodd ei ai-aetti trwy gyiiny,, ar foil i'r hoM vs. grifau, yn cynnwys hyfferddiadau i'n S-wyd lojiion ni ym mor y Canaldir, a phob hysbysiaeth a ddanfonwyd at y Gweinid«gion ywgiiyich dihatigfa Bonaparte, o Elba, i gael en gosod ger bron y Ty. Dywedodd Arg. CasUereagh fod y Bonkeddig An. rliydeddns wedi cymmeryd ei hysbysiaeth o's y?rif a ddanfon&dd Cauit::?0!n t i'r \vLad [mn? yr hy? oedd | anwedd¡, am a:? oedd yr ysgrif ya cynnwys hy?bys- iaeth eywir. A?m ? y p&purau Ciybwylledig, efe a wrth- \V'né'bai'rc.ynnyg yneu eylch, o herwydcl nad oedd un bai tebvgol yn pcrthyn i'r Gtve-iiiidogion; ac am mai gwedi i'r petb ddy fod iv amhvg yr ixikiy boneddigion o'r ta arall i'r Ty, yu gweled esgenlusdra, ond cyn hynny vinddangosai fod pob peth yn cael ei wneuthur wrtlt eii bodd. Amddiffynwyd ytaddvgiad y Gweinidogioa gaa Mr. F. Douglas, yr hwn a ddyvvedodd fod cyttundeb ,Fou- taiheblien o'r fath oreu ag y gallesid ei WlIéjJ't!HI,CY;lig njrwyneb yr amgylehiadau, ac haerodd nad oedd iy yu nieddwl symniud Bonapait^ i, St[ Helena, itae i un Ue ai-all o Elba. "'< i Haer-at Mr. B. Bathurst nad oedd gennyrn wn I warcivae ar ynys Elba, o herwydd fod YT holl Gyngreir- wyr yng nghyttundeb Forvtalneblien, wedi eydnahod Bonaparte yn Bennadnr anyinddibyaoi.o'r ynys houno. YmresyiniiMl plemynaidd Yll,-oltit, Oedd dywedyd wad &edd gennym bawl i y. ilied BwuU parle yn Elba, o herwydd ei fod ef yn benmular e!r yays honna, tra yr oedd anrljyw berygl" yn blJdrrr-yt- tnndeb yn Fontaineblieii i gael ei dt)t.ri-. I>vlase?n wi|. [ led Elba er mwyn beddweh EWIorr ond o genkiso hym, y mae Ewrop wedi cael ei S:.i.gl tlytt ei ehanolbwynt. Pan ddaeth y Llywodraetb iwy bod fod BoNaparte yn bwriada dychwelyd o'r ynys dyiCasai alw at,-no i wadt) y eyfry w fvmad yagwyneb holl Ewrop. Dywedodd Syr C. Grant, nad oedd y pekygl yn Bo. naparte, ond ym mradwriaeth eywilydCtas Maeslywydd- ion gwarthns a tliwyiSodrus Ffraingc. Chwennydiai a lefarodd ddiweddaf, mai efe a'i gydweitforedwyr oedd- ynt y gwilwvr ag oeddynt yn cael eii^Jahvaiii ddiogeln'r wlad hon ac Ewrop rbag perygl. Yroedd ef yn. baniu fod hoU gyttundeb Fonfciiuebliea wedi cael c. 1 dorri. Dywed,odd Mr. Pole nad aefld gennyra fwy o iiawl i warchae ar Bonaparte, yr hwn oedd SicnnadMrcyfieith- Ion yn Elba, nag ar ryw bennadnr arall, ae am nail oedd gennym hwl i hyn ni alli$fli y?i(lia-c all o'r iath a elwai y bonheddig ?nr&ya'e?dus (Abercrotu- bie> am daaynt yn bod. 'f?Io hs' Wedi yehydig d (tad?e u?!?? en?c? .?raaw?d ? d )-o s gynnyg M). Aberc'rc??? ? ,???M? ?9-? ?wa- haniaethp 94. i !v Gwcner,, ?.??'podd?Mr??itb''??&? v eyt. tnaileib. rh?a? y:'gitt?o?fM..<-yt":<? ;y" ?P"?, a \m. ?da?ML? .n??wp??? y dy?d hwnw, ?- h?J d ::??yd?4??'y ??o?M'4?'? ya gymr "),11' t ffil !j'JI" "< -fod S*ni V dyweded? ??t??eb y??'y??tt?fod -yn?do ra? cyfeiHornada)), ?ya??d????My?a?!fc? On? ni a!?sp!??f?&<t?t<?H<?te?ger btoaa?S y yddai i'r holl BeBN*d?t!?ei..gad?n;Rh&u. YMd?NgosnTiJMr.Whitbread a Syr John Nen port fod y Dywoth'aeth hon wedi iM'fytm myned i ryfcl & Bonaparte, ar yr amser y eyftnnodd y TV ar annerch- iad i'r Tywysog Rhaglaw, er had oedti y Gvveinidii^ion y pryd hynny ond lion am barettoidtu rbag y byddai rhyfel angettrlieidiol. Darllenwyd ysgtif y dreth ar elw y Ne-,titli gyntaf, wedi hir ddadl ac ymre«ytmad; dros yr ysgj-if, 29; ya herbya, 17. .v
| HANES CWAHANOL GYFIEITIIIADAU…
HANES CWAHANOL GYFIEITIIIADAU tik; ARGRAPHIAD A U'R UIBL, v, Y N Y RIA 1 T Ii I Gan Thomas Llewfxyn, LL. IX j1 Yr hwn a argrapliKyd yn y Saeweg yn Jlli-yddjU -1 J,i [parhaij o mhifyn 67.] I Fel hyn wedi Iiir oediad agos dog ar hug I o flynyddoedd, y cyiieithwyd y Bib! i'. lnl Fr) tanaid neu Gymraeg, fel h) n yr argi aliivyd i y cyhoeddwyd ef y waith gyntaf yn yr /č.llt honno, ac y t i'r diben hynny o'r diwedd diben yr hon \re\Is 1 ¡.. J '1 ;;6w^bl ocdd darparu i IcochIcI o addoliad jeglwysi a c;;apeli Itvvy Gymru, yn uuig. ltiaeth dra phrin Ii tJrlawd yn vvir i wind tL -sL-iraidcl ddiw),gie(,iiI Y ii)ae'n. ;ifr pgiivys yr unig, sef, un ty yn y plwyf, a jiwun^ l J u" a I I' iiad YVv"r holl origoliou odid fythVI myited iddo, ac yn gyfficdiu nid oes nemmaivr 9 hOUYlt yn myned iddo yu amlach itag uu \V,k yn vi- wytlillos. Pa cyn belled y trodd y cyhocddiac] igyÜawn atteb hyd yn oed y diben hwaTnv,ii ddichon fod yu amheus, ac nis fanwi yaighylch hyn heb wyhod rhi fed i'r ilenec!^ 'H neiilduwyd at wasanaeth cre(yddol Ynghyn?? a rhifedi'r biblau a ar?'u<Tw) d y pryd i)Wn. '?' bir fod rMfedi'r Ks?'y' p! wyf?! yu y ,!ø.:1 honno ynghyléh wyth cant (dy?ed Walker SC?' <S';?-nM? o??r?y,p.l6S).? ?c!%w{mpgwch a?? -? !'yn ar antur, y calpell c?mwythyd, Egh!Y? cadctnol a vo m u',rb 1 r? (I i o I I f o naw cant i iiL) ,K)¡,zl gl"'1Wyf,, :åfa:' amhe I' ynghylch ? utt ? -p? yb? !?oo:?'? bwn ?" dd?on Mioxog ddViviiiW' ?tMttf'eE a ?cpdd ? pek?o. G{t!)as:t!'?na a?h?i<)?ag ? oM?tcdd 1 cyficithiad beri. hefy'd gae:l jei gJ:J yngu a'i fyehanup a.?.WBsaibu? yn''anmguu? yn,-ti a'i fyclienu?p a!i-w RP Lif b ?-f 'I Nid oeod argrafiKidat>0 lyfVatf amser hw.nnw mor? ii?o?a??y?? y<4-bwt<?''y? y mae darUe:) yn fwy '?-?f?!?  i mi ddarlleti yn rhyw Ar^rafl^ ydd, ,nth gp?o brar.-U-ysgrif huttynunigl?prthu B)b}auSe!s??y%'de?y(?? y rho?'n '?Yn; set, Ki Cod w?dt??ett???? o fh??? a'i fod wedi d?yn' QtgT?gi??'???? f?'wy'r ?msg-, yu cynnwys/?'?/if?-?'if? "&>lyX-h& |I. Os cpddid yn cyfrif pynith? Ca'? yTt'j?iatf? mawr i Loegr, sid ey f i-i -f p-?-,tiijica- bed?'nredd ran o hynny yfL?Tgr?ndth?h!'? Gymr? os fcny, ac 0& n? arg?a?'?t? yioht?? na phump neu chwcch cant o iyfra?ar yr an^€' hw? yr ocdd llawer o Fghrysi a ci)<ip^fi/Cyi^ri! yn ymddifad n fiblau Cymta?g, er.y dy?? hwn. Pa fo?d bynnng; gaHwn fethit-???y ddarpariacth awnawd yu awr yncy<at?b? rhifedi o Jcocdd a fwrIedM i'w cyMny<;ga?<Ms ? bíbau; o henfydd ymd?engysfod ygyffa<? yn gofyn hynny, ?c o hcr?ydd mai adda,; "?,l bcthau fod felly; ond etto nid yw ?yM'? ca nlynp ah?pnr?ddrwy?d, & bipgid yy oe?? ??ueddr wed! g?rchymyrt.t'ir argra?&d gs-c! ? c?tK'nerby)) yc?utaf o Fawrth 156C?on?? -hya!ty bowyd tawcr o Hynyddau wedi i!)y?f hc?ddo. ?ithr bydded datpanacfh yr ams? hwn yn ddigon ai pcidio, y mae'r cyftpith!:? wedi myned dan gryn iawer o gyfoewidLa? wedihynny. Y Cylieithrad o'r Testament RewydtV^ argra (f??'y<? y?!l.5S? a?uawd? in<'gi&yry<.? wed? gwe!d eisioe, gan Sale5bury a !?nvtas; '? a adoiygwyd ac a ddiwygvvyd gan Morgan. herwydd rhyw achos neu gi!ydd adolygwV^ 9 diwygwyd ef drachefn gan Morgan;c !.J:!{nrt oedd yn barod i"r wasg pan fLi efe farw yri,ltJO.tf (Ames Typogr. Aniiq. p. 435). Pa un a- oet$ efe yn bwriadu aiJ-argra1fu yr lioll Fibl ai peldj iiis gnvyddys.; ac es oedd yn bwriadu hytiB/V [lis gellir gwybod bylli pa un ai diwallu'r ep/ ■ Iwy si ai{ oead heb yr Ysgrythurau, neu ddarpiS' ineth niwy cyffredin i'r wlad oed-d yn ei fWrl3íJ, I Ac heSyd anhysbys yw, i-, i a a rg.ri v d çyJiejt.hiad diwjgi.9cig hwu o'r Tes-tanient Netf* 1 ry cU» ai peix'v. r-i.v'yrnasiad la?o?r cyntnf, _cljW' [w?? itp.tthiad yr Hen Destament a'r Ncwy? S'M^ylpr. liichard Parry, canlyniedjdd IVlorgis^ i H?obMth Hanphry. Ymddengys fod y [ newidiadau a wnaed yng:m!yno? i'r adolyg^ hwn yn ddigon hei?cth i'n cyJi??u.hau pe-ga!?'? y tli,ol a gyhoeddwyd y pryd hyntty yii lid jMewydd; megis y geihv'r"I^Qniu f'r dynion. a osodwyd ar M ;uth gaikifig e-f, yngfeyjf^ yr argrafliad Seisuig, o ddeutu'r iiu>^0r torn^ diwygiadan a'u cyfnewidiadac,v^ii gyfietlbfe^ Newydd o'r BibI i'r Saes-negi. ,;1 < itJ Y cyfieithiad diwygtedig ne» tiewrdd Wb'w1! Bibl Bi,yfaiitidd, syd(l. dra on. S.YOI gennym ni y dydd hwn. Gel(ir # gjfriC yff I ystyiir cyfieithiad YB''£)'J¡liJf\gø ';111 ¡JSå. .Fe-'ihčngri'fffwyd yn Lluaclaiftig^iivl^tu^^toft a argralFyddion ilw Fawrhy'dii,O)vy. .Od -y;k I- Y mae'r llyfr a gySwynwyd i'r Brenin o?t < graffiad. hwn, yn awr yn y drysoyfa arddercho^ iioano O hen a chywrarti betS^ £ Stywr^»^ gronfa Frytatjaidd (Britkh Miismm). Y nltJf. yn Hyfr haidd un-plyg, wedi ei argraffl1 ar IfffY yrcn ddti, Wedi ei rannu Myr atg,raf6ad bta? ord!—cynnhwy'$?b'?aeth ?t'pennadaH, a cbf j fe'riadau Bjbl v???u ?o ar ymyt y d??'? Ll e n; ii' r a'r Ap<i c ry pha a r?'? E c e e,.?yR??T'?iu/4''r TcstanM'at Ne?y?' y  ? ^ythyr j IJad???:?-????-M?'u?? 7'y?M'?4? ?j ? ? ?A??P?y? y? h?n y rhydd y .?  g ,han? r,arg affiad ae of a'i fué4H-t(¡wg:ymmeryd mewu Haw?  E' a dfl rthym iddo w ncM:thn? i?or ?? ? .t'r cy?eithiad b?noj?!, ga.n et gyfn?w?? ?) fath fodd, fel y?aUatynnidMgesynst???-? an a ddlai'r eyfeitbiad a gyboeddid g????c' yn awr i ga&t ei gy?rif yn eiddo Parry, ?P?_? ei ragHae&ona?. Yrhyna'i t?eddtMld?? f mcryd y eyhoeddiad hwn mewn Ilavr,, roe- gp dywed e? wrthym, ?edd fod yr aTgra?f?D?tc?, orol o'r Bibl wedi darfod, a Uawer "?  fwyaf o'n t?gtwys; hob yF m? -neu.,dJO ?* :am!).er?a)th wed! eu treuiio aUan? ac  I oedd neb, cyn belled ag y gwyddan pf? ???t?