Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
''OL-¥8delFEN.
OL-¥8delFEN. I i r ydym wedi derbyti ptijui-au Paris i'r 8fed. Yr ocdd 1500 o iilwyr IVJarseiles, a dwy gatrod ereill o Fienhinoliaidj dan dywysaeth y Cadfr. Gardanne, a byddin arali gan y Dl1 D' Angoa- leme, yu cychwyn o Montelimart i Valence, lie ycyfarfu'r Cadfr. Debelc a 600o fihvyr a Fiwy." Ymladdwyd brwvdr, yn yr hon, medd y Moni- teur, y maedihvyd y Brcnhinoliaid, ac. wedi colli 30 o'u gwyr mewn lladd a clilwyfo, Iiiv), a was- garwyd; end ymddeisgvs mai buddugoliaetliu a wnaetliant, canys wedi hyn dywedir withym i Ddug Angouleme fyned yn ddiced i Valence-, er iddo g-ilio cddi yno wedi hynny pan ddeallodd fod lliosoccach lluoeddyn dyfod yii ei ei,bytf,- Y mae hapurau Paris i'r 6fed olr niig hWII yn cadarnhau yr hysbysiaeth fod ymdrechiadau Duges Angouleme yn Bourdeanx wedi troi allan yn afl wyddianulIs ar hyn o bryd; llwydd- odd cudd-gennadon Honaparte yn eu gorchwyl o Ij'gru'r fyddin. Ymddygodd y Dywysoges uchod fel gwrones yn y cwbl; hi a o luest i luest, ac o gatrod i gatrod, gan ymdrechu byw- ioccau niilivyr y gidres; cithr pan ddaeth dydd y prawf gw rthodnsant ymladd; wedi hynny hi. frysiodd at y gwiri'o(-Idia?ld: li?vyii?, y?tfyddinasaut mwu ,i?,,?vedd ar f Ihvythfeydd C<yM?//s?, eithr wedi saethu un gawod o ergydion ymrysonasant a'n gilydJ,a sacthasant y na.:U at y Hai? a chan gad e? han- nog gan gudd-genuadon y gelynion, bygwth- iaal\t gymtr{cryd ei bywyd hithau ymaith, ac ar hyn ciliodd y Dywysoges ac ar hwyr y dydd cyntat o'r mis hwn, wedi rhyddhau ei chardyn- wyr oddiwrth eu 11 won o llyddlondeb i'r Bour- boniaid, hi a aeth o Bourdcaux., gan gyninieryd Hong yn louilic; ae ttii 11 hore drannocth cym- me vvyd meddiant diwrthwjaiebiad o'r ddinas gau.y Cadfridog Ctausei., a'r bobl yn bloeddio, d do'r t, CIN A Byw fyddo'r Ymerawdr." Clwyfwyd amryw wyr gan y milwyr gwirfoddol, a lladdwyd uu o'u Canwriaid gan ei wyr ei hunan. I wiieuthur i fynnu'r golled yn Bourdeaux, y mddengys, yn ol hanes papurau Paris eu hutiain, fod y JJreninoliaid yn lied ddhvyd, lliosog a grymus deheubarth hysbysant dan y pen Grenoble— Fod dynion adOg, y rhai a alwant eu hunaiti yn osgorddion gwladwriaethol Mar- seilles, wedi ymddangos o'r newydd yn yr Alps Uchaf;" lhaid fody rhai hyn yn go rynms cyn gallu o honynt dreuddip mor belled. Y lluoedd a ddanfonwyd gan Boiiaparte yn eu heibyn yd- ynt wedi eymmeryd sefyilfa yn Corps, yr hwn sydd ar y Hodd ynllriiawlI i Grenoble, ac add- eiir eu bod yn lie ymosod ar y Brehinoliaid, yn sefyll ar yr aniddiflyia, ac v mae lluoe«i(i veil- wauegol, danyCadfridog GI ouchy, wedi cael eu gyrru tua Jiyons i wasgaru'r ychydig derfysg-. wyr, fel eu gelwir, agydynt ynallollyddu g!an- nau'r Rhine a chelwyddau gwaithos. Yr oedd mynediad Bonaparte i Paris yn hysbys yn Mar- seilles ar y c27ain, eithr ni wnaeth hyn y eyfnew- ídiädllèiaf yn cuhymIyniad wrth y Bouiboiviaid yr oedd y faiiek wen yn chvvifio ymiiob parth yno, a' hedrosyn gwyn ymhob lief. Gelwir Bo- naparte ganddynt yrt waed-ddyn o'r ynys haiarn." Nid yw'r h.anes a fynega'r papiirau hyn, ynghylch fod Dug Angouleme wedi ymddi- eifhrio fel melinydd yu ei 1foedigaeth, yn deilwng o sy 1 w-. ilysbysir mewn llythyrau anghyoedd a dder- byuwyd o Paris ddoe, fod rh yfel yn cael ei ys- tyi-ied yn anochpiadwy., bod gwyr ariatiog.ineivii braw ar gyfri'r mospi-au a, ofnent o osoûiíl àr I droed. Dywedant fod Bonaparte yn lied eb- rwydd wedi ei tklychweliad i Paris wedi amlygu i'w VVeinidogion fod yn rhaid iddo gael byddin o 600,000 yn ddioed, "a 25,000,0001. Y chydig ddyddiau arorhyn aeth y Gweinidogiou atto yn -? l l itit  l dv%ve d 3, un corph, gan ddy wedyd fod tuedd v genedl > n awr vn ei gwiictitlitir yn beryglus i anturio galw ai:vr Vil ei g?,vti r rD 0 am y -fath áUérthau ;;¡J,u bod hwy yn teimlo mai eu dyledswydd oedd c;vng.hori ei Fawrhydi i geisio eyínmoc1 a gwiedydd ereill. Ar hynefc a jfromodd, ac aeth yn ei gerbyd i pountainebiieu yn ebrwydd, i guddio ei ddigliouedd yn achos ei siomedigaeth. i* c; PAPURAU BRUSSELS A FRAKKORT. Ostendy [ u\ gan ddynion geirwir, y rhai a ddaethaut o PpMrk y bore hwn, fod ysbryd g^rthwynebiad yn gyffredin trwy Ffraingc i Bonaparte. Y mae La Vendee dan a'rfau yn gystal a'r deheubarth—ni feiddia Bonaparte hebgor neb o'r milwyr ynghymmyd- ogaeth Paris i ddarostwng y rhai hynLy mae enciliad oddiwrth ei fyddin ef yn dra diyffredin dywed y mihvyr a'r trigolion eu bod wedi cael eu twyllo. CiLiodd 200 o filivyr o amddiffynfa lechati Dunkirk ofewn i'r tri uiwrnod llyn. Yr oedd y llawenydd mwyaf yno pan ddeallwyd fo.l. Piydain yti sefyll at y cyhoeddiad a yrasid alldil 0 Vienna yn erbyn y gotmeswr,'yrnWrnt 'w()aet'h-I i lawer gredu fod Awstria a Phrydain o'i du ef. Mewn erthygl o Geneva hysbysir fod Mont, pelier, Wismes, Marseiles, ac Avignon, yn ne- heubarth Ffraingc vvedi ymuno yn erbyn Bona- parte.. Yr oedd y • Brenhinoliaid wedi ffurfio gw'ersyj|i y0 Durance, wedi peri i rai catrodau o'r gadr^s f.Qj^di eu har-feu i-lawr, a chau ereill i fYIIU. 1JCl\t \,Y,f., hanesion o Brussels fod trigolion Belg-^urn } n fwy gwrfhwynebol i'r trawsfedd- ianp(v?| oeddid yn feddwl; yroeQdy meiwyr • ynJnWapt} i'r gadres yn awyddus, ac- ymddiried werlié¥r e i sefydlu drachefn yn y parthau I hynny. Mewn papurau diweddarach na'r rhai uchod o Brussels a Ffrankfort, hysbysir fod y paroto- adau mjlwraidd yn Belgium yn myned rllag- ddynt yny modd mwyaf eguiol. Y mae gwil- edyddion (ccntincls) y fyddin Ffrengigac eiddo y Cyngreirwyr yngolvvg eu gilydd, a'r marcb- luoedd o'r ddau tu yn lied agos i'w gilydd. Cyhoeddwyd fod Luxembourg ac amùdiffynfeydd ereill dan waiGliae. Aeth rhai o filvyyr Ffraingc uinvaith dros eu terfyn, gyrwyd swyddog a heddfaner at eu Llywydd, yr hwn a <idywedodd nad oeddynt wedi cael gorchymyn i wneuthur felly, a gal wyd hwy yn ol. Y. mae'r fyddin gyfuriol yn cael ei hadgyfnerthii bob awr, a milwyr Prwssia, Belgium, Germany, a Phrydain yn cychwyn p bob parth tua'r cyffiniau. Nid yw alluedig i bethau barhau yn hir yn y modd hyn clisgwylir i ddyrnocl arsvvydus gael ei tharo yn fuan iawn. r. Yr oedd Dug Welington wedi cyrhaedd Brus- sels ar v 5fed. 1:- eI f
Advertising
THIS DAY IS PUBLISHED, PRICE Ms. ANEW SERl '(,;5 OF The Agricultiircil Magazine; OR, THE Farmer's Monthly Journal of Husbandry AVI) Eural ?sir?  FOR M?2?77, 1815. J TIns Number contains, besides a variety of j JL other useful matter, an Act to amend' the Laws now in fo?Ce for Re?uiati?g the !mportatiou of Corn—On Fruc- tifying Steeps, aad theJ?rMdical Advertised Improvers oj ? Land—On an Experiment of Mr. Holdich on Manure—On the I"r,,)tltzce of Word Menno caHed Mareeno—On LinseGtt.?r!??"?Qxen—Cutm)-e of Mus- tard—On D i-ill i ii,? :I I ?y Let- ting, and tlie Size of Farms—Oh Miebrij: Culture, in Reply to Mr. Ottiwell Wood-Genera! Report of the State of t!H Country—Ode to Dr. Richardson—Patents lately granted for Inventions in Agriculture and the Arts-Account of, Books—Monthly Register of Agricultural Meetings— 'i'fuvvjes of the Prices of all kinds of Farming Produce, &-C. I'lll)kiS" ef-I by V. GaiFFixas, No. 1, Paternoster Row; <trid sold by all Booksellers. A ¡hWJf,/i81:1. ¡ AT a iM f?, N of the FRI??IOLDERS A of the COUNTY of GLAMORGAN, convened by the High Sheriil", pursuant to a Requisition of several Free- holders of the County, held at PYLE, on Tut-usDAY, the 6th day of Ai'rh,, 1815, W. TAlTT,;Esq. High Sheriff, in the Chair; On the motion of Mr. Traiierne, seconded by the, Rev. Mr. Morris,—that it is the cpinion of this Meeting that Bridgend is a central ami convenient ptace for holding the Ejection of a Member for representing this County in Par- liament, An amendment was proposed on the motion of Mr. Vaughan, seconded hy Mr. John Wood,—that the tixiiiff by A ct of Parliament of Bridgend as the only place for the Election of a Member to represent this County is not necessary, the existing laws oil the subject being sufficient, which being put and negatived, the original motion was put and carried. On the motion of Mr. Traherne, seconded by the Rev. It ivas llesoltied, That it is expedient to apply to Parlia- ment for an Act to fix the County Election at Bridgend, and that Mr. Hall he requested to take such steps for obtaining the same as he shall think proper. On the motion of.Mr. J. Jeifrevs, seconded by Mr. M. P. Tfaiierne, It :otis Resotoed ntfdnitooush/, tiiat At,r. Hall having under- taken to hrillg the proposed llill into tlic cordial thanks ol this Meeting be given to him. Resolved, That these Resolutions be inserted twice in the Cambrian and Scren Gomer Ncwspapers. W. TAITT, Sheriff. The Chairman having left the Chair, on the motion of Mr. Traherne, seconded by Air. Bruce, It ti:as Resolved UMininwitsli/, That the thatiks of this Meeting be given to the Slierilf lor convening this Meeting, and for his impartial conduct in the Chair. Mewn CYF ARFOD o RYDD-DDEILIA ID Swydd FOH(;A,YG, a gynnnlhvyd gan yr Uchel Sirydd, yn ganlynol iGaisamry w o ltydd-ddeitiaid y Sir, agynnalwvd yn y IAU, y 6fed dydd o EBRIIA, 181a, W. 'rAITT, sw. Uchel Sirjdd, yn y Gadair; Ar gymiyg Mr. Traherne, a gefnogwvd gan y Parch. Mr. Morris,.—mai barn y Cyfarfod lnvn y w fod Penvbont yu ii y% foci Petivboilt yti He cauol-bartliig a chyIleus i gynnal Etholiad Aelod i gyhdfli'ycbioli'r Sir lion yn y Seneadr, b. Cynnygwyd gwcUiant ar annogaeth Mr. Vaughan, ac a gefnogwyd gan Mr. John Wood,—nad yw sefydlu, trwv Weithred o'r Seneddr ar Benybont fel yr unig Ie ethol Aelod i gynrklrychioli'r Sir lion yn angenVheidiol, gan fod y yiit'-y,ii hanfodi yn d,digouok,.yr hwn wedi ci gyi'Hyg a'1, wr'tiiod, y cynnyg dcchreuot a'osodvvyd ger broil ac a ennillwyd. Ar gyimyg Mr, Traherne.a gefnogwyd gan y Parch. Mr. Morris, Lluimfwi'tadieyd, Eihod yn fmldiol ceisio Cnvcithr-ed grin y Sencdor i sefydlu Etholiad y Sir ym Mhenybont, a deisyf ar Mr. Hall i gymmeryd y eyfryw fesurau er caef yr un- rh vW ag a farno efe yn gy Himwys. A r gyimyg JWr. J. Jeifreys, agefaogw-yd gan Mr. M. P. Traherne. IJawnf viriadwyd yn vnfryd, Gan fod Mr. Hall wedi cym- meryd arno i dihvyn yr V^grifgyimygR-dig i'r Seneddr, 'fod diolch calonog y Cyhu-fod mvii gael ei roddi iddo ef. Ltaiciifwriadieyd, Ar fod i'-r Llawnfwriadau livil gael eu hargraphn (htwy Waith yn y Papurau Newyddiyii y Cani- briau a Seren (vomer. W. TAITT, Sirydd. Wedi i'r Cadeirwr adael y Gadair, ar gynnyg Mr. Tra- herne, a gefnogwyd gan Mr. Bruce, IJawdfiermlteyd yn unfryd, Fod i ddiolch y Cyfnrfod hwn gael ei roddi i'r Sirydd ant atw'r Cyfarfdd h\vn "ynghyil, "ac am ei ymddygiad ammhleidgar yn y Gadair.
AT EIN COHEBWYR.I
AT EIN COHEBWYR. I Dcrbyniasom L.tiiyrmÙ Coll'êlnvyr ealynol:-T; H. J. II. Ieiurn Oiia, D. J. a J- gyd- synio a deisyfiad J. J. o herwydd nad oes gennym argraph-llodau yn cyfatte) 1 r rh1 sydd y n ei ly tiivr cf. Mewn cyfarfod o Foneddigion swydd Forganwg a gyunalwyd yn y Pyl ddydd Iiiii divveddaf, cyttunwyd ar fod i ddeisyfiad gael ei ddanfon i'r Seneddr i ymbil ar fod i Benybont yn y air hon, gael ei. sefydlu fel Ile addas o byii allan i gdewisaclo i iu dros. y sir hon i'r Seneddr.L<'ii*d Ilysbysiad. 'C Vill II)all t-i Byrt-ydlol swy(l"i ynVlilith yJ' a gynhaliwyd yn Rhydymardy a'r Ciwy*, y. aslain a r 30ain o'r mis diweddaf. Y dydd cyntaf, ii; o r gioch, fe gadwyd cynnadledd gan y G;weinid&gfoivka Clieiinadau'r Eglwysi; declireawyd trwy wj<I{JF £ aii y.P^rcli. M. Jones, o Fertliyr-Tydfil, a chwedi Ijyiiny vindriniwyd ag amryw betiiaupvvysig ag oeddyijtiyit jjartiiynii a'r achos diweddwydtrwy weddi I gan y Pai-eh.d9.ij £ >avies, o Abertawe. Am dri o'i- gIoch, I dechr«u,<)dd ^ri* addoliad trwy fa wI a gweddi gan y I Parch. H. XV/jjfiijm'is, p, Lanelli; -pregcthodd y Parch. J. Williams,oWYAi)¡'coedJ oddiwrth Job xxvi. 11. a'r Parch. M. Josi^s?.0(]^}irtliyr, oddiwrth Salm ciii. 8.; di- weùUw'd ti'J:)o.'r*Ii,flma"]. Am saith yn yr liwyr, pregethodd y brodyi* t), Davies, o'r Panteg, a William Davids, Rliaghjniaetl!, yn Heinlre-ncliaf, gerllaw hYfI- j ymardy, nil oddiwrth B-liuf. i. tC). a'r Hall oddiwrth Gen. viL l. Dydcl. Ian, ueelueuodii yr autioliad yu y Crwys, zitii saitli, trwy weddi a mawl, gan Mr. 1). Tho- mas, Tredegar; pregethodd y Parch. SI. Lewis, o Ystradfelltau, oddiwrth Diar. xxxi. 2.5; diweddwyd trwy ta-xvl a gweddi. Uechreuodd yr addoliad am ddeg, trwy fawl a gweddi, gan y Parch. W. Watkins, o St. Donat's a pliregethodd y Parch. T. Bowen, o Gastell- nedd, yn Saesneg, oddiwrth 2 Cor. v. 10. u'r Parch. G- Hughes, o'r Groeswen, oddiwrth Jos. xxjii. 11; terfyn. wyd ti-ivy weddi a mawl. Dechreuodd yr addoliad am ddan, gari.■ y Parch. S. Price, oLanedi; a phregethodd y Parch. D. Davics, Panteg, oddiwrth Jer. ix. 1. a'r Parcli. D. Davics, Abertawe, oddiwrth Dat. xvii. 14.; dibenwyd trwy fawl a gweddi. Am chwech, dech reuodd yr addoliad, gan Mr. H. Herbert, o Gwniaman pregcthodd y Parch. W. AVatkins, o St. Donats, oddi wrtli Mat. xviii. 6, a'r Parch W. Davids, Rliagluniaeth, oddi wrth. 2 Cor. x. 4. Yy oedd y gvvrandawyr yn lliosog, a chafwyd He i benderfynu fod prcgethiad y dwyfol air yn fe.ndith i laweroedd. D¡,wyddod1 damwain )-)i-iid,laitid Tilibacli, SIoj/4 u.v/g, yr wythnos ddiweddaf: acth pedvvar o dd,n")'imewn bad i dywys Hong allan i'r nior 0'1' lie uciiod, ac ar en gwaith yn dychwelyd dymchwelwyd y had, a lioddasant oil. Yr oeddid wedi cael dan o'r cvrff ddytld Sadwrn. nn bad arall yn cynnwys saitli o ddynion, agos a chyfranogi yn yr un ddamwain. Rhybudd i yrwyr cerbydau.—Dydd Sadwrn wythnos i'r diweddaf, diry/ywyd James Dunn, yr,hwn oedd yn gyri'ti'.r Elytliyr-gerbyd o'r uref lion i Gaerdydd, mewn pnni punt, am beidio rlioddi cyfrif. L'r sawl a'i cyf- logent am lis. Gd. a dderbyniasai efe ain garrio dyn o G;tell\1ed{! i Gaerdydd. Yr ydym yndcall fod perche'nogion y cerbydau yn y in roddi cospi pah trosedd o'r fath hyn i'r cithaf. Dychwelir diolch gan y careliarorion A'ngliaerdyddj i Syr R. L. Blosse, am ddan gini a roddodd efe i brynu cig maharen iddynt, a'r hwn a ranwyd yn en inysg dydd Sadwrn wythnos i'r diweddaf. Ac hefyd i'r uchel Reithwyr yn y brawdlys diweddaf am 11. 17s. a ranwyd rliyngddynt ar yr amser ncliod. Dihenyddwyd Samuel Humphreys, bachgenyn yng- hylch lii oed, yn ddiweddar, am lofruddiaeth gwirfoddol Margaret Jones, yr hyn a grybwyllasom cr ys ychydig yn ol, ar y fiordd lhwng Cefn y Bedd a Minora, gerllaw Wrexham. Dydd LIun, wythnos i'r diweddaf dihenyddwyd Samuel Norton, wrth garchar Devon, am lofruddiaeth ci feistres, Mary Waters, yn yr Eglwys Wen. Yr oedd ymddygiad yr adyn grcsynol hwn tra bn yngharchar, ) yn dangos ei fod wedi vmgaledn mewn drygioni acyn erbyn Duw i'r graddau nnvyaf arswydus; and ar ddydd ci ddihcnyddiild with esgyn i'r glwj<l angneuol, ei wroldeb ffugiol a fIodd, yr oedd ei feddwl mewn ter- fysg o'r mwyaf bravvychus, ac aeth i dragyv.yddoldeb mewn ofn a dychryn mawr. Ym mvawdlys Henifordd, cyhocddwyd dedfryd marwolaeth ar John Bevan, am ddiangc o alltiuuaeth cyn yr ainsqr ag y dedfrydwyd of i'w dveulio yno; Iliclitti-(i a AViii. Baker, am dorri tai; Win. Cleobury, am ledratta ceffylau; a Samuel Higgins, am ledratta oriawr; eithr derbyniasant faddeuant wedi hvmiy. Jos. Bumford, am dderbyn Dedrad, i gael ei alltudio dros saith mlyncdd; pymtheg i gael eu carcha rn dros w ahanol amserau, barnwyd saitii yn ddienog; acyn erbyn tri ei-eill iii chafwyd un ysgrif( bill). Brawdhjs' Jlwlffordd.—TQvfyiiodd y Brawdlys hwn wythnos. i eel-idoe; dedlrydvvyd David Thomas, am yspeilio ty Mr.diaries Pryse o Aberdaugleddyf, o lwy arian-, oriawr arian, ysgrif ariandy ac arian, i ddioddef marwolaetli. Gaifwyd tri creill. vil enog o fan-ledrad, y rhai a ddedftyilwj^l i gael eu carcharu dros wahanol 1 • 1tmSCran. Brawdhjs CaerfyvdcUm—Dedfrvd wyd W"m. Lewis, am ledratta tri oriavTjfjK j /ddioddef marwolaeth; JolIn Davies, atil -;ii-eliarti dri mis ac i waith ealed; Esther Hugh, am ledratta ¡ padeM bres.mnmiso garchar; rhyddhawyd dauereill, Yr ydys yn bwriadu fel F ydym yn deaH, i redeg cerbyd rh\?)g Abertawe a Tbinbych, dri mwrnod yn yr wytlinos, trwy Lanelli, Cydwely, a Chaerfyrddin. Gwahoddwyd Syr W. W. Wynne gan Fwrdeisiaid Caerlleon Gawr i giniaw gydlawenychol. Ar yr 16eg o'r mis diweddaf cafvvyd corff baban wedi ei giaddftdan gatreg, gan Mr. Wall, o Broseley^ II swydd y Mwvthig; cafodd v braw a aehlysurwyd.trwv ddigwyddiad mor annisgwyliadwy y fath effaith arno, fel y bu farw yn ddioed. Cafwvd darn o arian gan wr bonheddig vnghymmyd- ogaetli Capratigon yn dwyn delw J Ilia Augusta, merch Augustus Cesar, a gwraig Agrippa. Sletaliis, ae wcdi liynny gwraig Tiberius Cesar; bn farw ei thad Augustus, yn v 14eg mlwydd o oed Crist. I Daeth y Trosglwyddlong Harrison, Rhif. 519, Cadp. Beard, o Belfast i Cork, yn ages i Gaergybi yr wythnos I ddiweddaf, ond o lierwydd ei bod ym mron yn llawn o ddwfr, o achos taro yn erbyn tvwod-fryn, ifferllaw'i- Iwerddon, methwyd ei ehael i'r porth, eithr rtiedwyd hi i'r lir ar ochor ddwyreiuiol yr ahgorta, i'w chadw i-liag soddi.
'AI- Argraphiadydd Seren Gomer.I-f…
'AI- Argraphiadydd Seren Gomer. f ?? ?. I MR. uonjplt,yn V iinfyn oiweuuai or seren gwelais waitli gwr sancieiddLrt dan yr enw Pedr, yr hwn, medd ef ei hiin, a gafodd fraw a dychnn mawr wrth ddarilen waith 26 o feirdd ymheithynas i'r diweddar awenyddol T. E. Nant, vr hwn sydd yn sicr o gael ei gau allan o wlad y goieuni; ped tae agoriad y jief vn Hawy Pedr enllibus yma yn He Pedr yr apostol. Am fuchedd y bardd, nid oes neb yn gofyn i Sir. P. fod yn attebol trosti, ac uid ydyw ddinryn fwy pechod iddo ef edrych yn ffyrniga digllon at- eijl'iau ei hun, nag ydyw iddo edrych yn drugarog a maddeugar ar j'dau ei gym- mydogion. Ymhlith amryw o byngcian pwvsfawr ereill, y mae ar Pedr eisiau cael g wybod "A weithiodd y bardd un awr yngwinllan Crist?" ond nid He i wcitliredwyr an- wiredd ydyw y vvinllan hanno, felly,y iii.,Ie'ti debyg 11a wyr y.gwr sydd yii holi ddini am (laiii.- Oil! nic(id,cli chwitfrau, iUr. Gomer, pa anwiredd a ddy wedodd ef r Medd ef, ■ Glanygors ar ei orsedd I A fwriai hwn i fro hedd, Rhoddai fardd Gardd o Gerddi Uwcli illyl.(Id o'l a'aill.t illewil bmint a bi-i." A fydd Mr. Pedr mor fwvn a dywedyd ar ba orsedd yr oedd Glanygors yn eistedd pan hacrodd ct fod T. E. Nant yn uwch na'r saint? Neii ymha bapur newyddion, "Jlyfr, Clii, neivcira'etliawc? y gwelwyd ef yrt ^vwed^vd fod rhyw ddyn pennodol wrth ei enw yn ga<1wet!i<r ner- yu golledig! Os na fedr Mr. Pedr wncnthur Im. yn yRiddangos yn dra eglur ei fod yn enog o cmzéÙnLd i. waradwyddo y byw, inwyr, ca!Ll i-hvw le i sefyll i ddinriy^a,eBW y maw. Dywetlwyd yn Seren C-oziier o tlae'n gwaith v beirdd nad oeddid ynaiiicann rlio,t"Ii dim ar y maen cofiii' oiul rhyw Englynion er coram ddawh Awenyddoj T. E.'Yu unig, felly ni roddwvd ond rhai o'r tuedd hynny arno ac os darfi i rai o'r betrdd ei ddanfon i biith yi- iirlzv' ion, ui<! hunander cveuion Mr. Pedr a fedr rwystro ufdo ef(y bardd,) na nab arall gael..derbyzjiad yno. I Y mae Pedr wedi ceisio 6iiddio ei farn ealed ar fuell- el l ae cnaid y bardd ("yn-.y tanllwyth!") gyiia'r fatl. cirian a g<dr Daw, ysbryA Crist, guwi'digum,' }I'lIll('({if: iteth, ic. end y mae y faptell uchod wedi cael ei gwiigo gan gymmaint fl ragi-ithwyr ymhob oes, ac-Ai,t,.di mor lom a th:Hog ua wiw .disgwl iddi gnddio rhagrit! adic.heiiion yn yr oes.yiira. I • J. JONES, Glanygors. l?
Family Notices
PRIODODI), Yn Clifton, IViii. -I)avi(isc)ti, .Yswaiit, o Faesyfed; ft Miss Ann Allthon, 0 Hwljfordd. Yn Llanynghenedl, JJon, Sir. Lloyd, o Cefnfaes, swydd Feiriouydd, Dirpr\>;yui* a Sliss Owen or lie (ilaenaf. f Yn Pistill, gan y Parch. Evan-Richards, Mr, Gi ilt. Roberts, o'r Oefndu, ite 1-(: 11 I Griffyth Jones, Yswainy o'i- Wern, swydd Caernarfon. James Smith, Yswain, Dirprvvywi' ? Gasgwent, a Sliss ElizaYViliamSj o Poolmeyrick, swvdd Fvllwy. Sir. Wiliam Rogers, Lliain a Brethyn-werthyxid, a Jane, niereli Nlr. Hughes, Bragwr, Caerlleoiij filyuwy. BU FARW, Mrs. George J. Smith, o* Bendyffryn, nadon, gweùùw ydiwcddar John Mot'?an, Yswaia, 0 'I Dredegar, swydd'Fynwy. Yn laeg oed, ym Mynwy, Robert Thomas, nn?'f.tb Sir; Robert Jope"o'r CilstelJl1ewydd, swvdd Fynwy. Yn ei thy, heol y Frenhines, .Lhinda.m/ Mrs. PorteMs, gweddw y diweddar Dr. Ponens, Esgoh Llnndam. 1 AryraHo'rnus!iwn,?Irs. Jones, o West-dy arw^-dd yr Oen, yn Hanymddyfti, yn 65 mlwydd oed;' yr oedd ¡hi yn c,eJ Ci Pha,:cllU )'I,fawr' y gof¡! ,t:'I¡r ?' :L'- merasai am y rhai a roudent i fymi yn ei ?j Y, a", p4i?; odrwydd i ?ynnorthwyo'rsawifydditi mewncyfyn?dei- a,,o;of?i- %ii te?iiiiii-,a aiii v goiled o'i adawiailganilawer:* Yn ddiweddar, Mr. Adam Henderson, o Glanrlio?- san, ymhlwyf Cilycwm, g?r![aw UanymddvtVi, \n 99ain mlwydd oed; yr-oedd mewn meddiant o was- anaeth ei gynneddfaw hy/,1 y diwe.ld, ac yr oedd bob amser yu dwyn gydag ef gyrnmeriad dyn goncst.
MARCIINADOEDD.
MARCIINADOEDD. CI'F'YEWÚJF,l Yii, IIEO LAX M IRC, EnnILL 10. Yr oedd yma gynawnder o Wenitii Lloegr y borehwn, ac nid oedd ond ychydig o brynwvr, am hyony arodd gwerthiad marwaida am brisoedd yr wy" thnos "ddi- weddaf. Gan fod yma gyflawnder o HaiddLloegr, yr oedd o ddentu Sis. y gryncg yn is na dydd Llun diweddaf. Vr oedd yma lawer o 'Geireh Lloegr, ynghyd a grynog o Geirch Tramor, yr hyn a fn'ii achos i'r,pris- oedd ostwng.o ddentu is. y grynog. Rhyg, Ffa, a Piiys, heb ddini cyfnev. idiad. Hadau, gwerthiad piarwaiidd. Pvisoedd derbynadmy yr Yd, y Grynog. Gwenith coch 46s i 74s j Gwenitli gwyn — 5Ss 1 82s Rh vg .S.is i JSS Haidd ( Barley ) cios i J'-2» • Brag-ff welw ( I'alc) (v>> i 70s Ceirch '21s i 26s j Polands £ is i 2S, | jPfa cellylau new. 27*. i °5s Heir fla edMM i 42s J.facotblb\¡fodncw. JI I ,jJs Heu lbcolomcnod 4hr i 46s Pys at ferwi Py i U'.N ydiou i s Pris cyftirlal yr Yd yn S'ghymm y Grynog ( Eight TFinchis- ter jius/iels). G?.'n. Rhys?'naidd Ccircii s. d. s. d.1 s. d. ?! d. Swvdd Forganwg' 71 1 0 0 So 8 tl 8 Gaertyrdfiin li(>10 0 0 30 S ¡ 17 7 ———— Benfro 9! 0 0 Ti 8 14 0 ———- A berteifl 61 10 0 0 27 6 26 0 ——— Frecheiniog 71 2 60 0 30 0 j 1;" 9 ——— raesyted j 7'2 0 0 o 29 J 1 J — Fynwy 74 7 00!? GO" -"{,  4    9 9i ft N'll 4 8 6 '28 9 .1 8 (?i 1-iolll,i 4 00?37 () 7 K ——— FUint 69 S 00^ 34 9 27 6 Ddimbech 65 9 0 0: SI 9 ?.) 4 Caernarfon (>1 8 0 0 2,? 4 ?1 1 Fon 6 j 0 I U 0: ,) G j 1S 4 Pris PdUiaid ( Flour), y Sachaid o 280 ptrys. Peilliaid teg, 63* i :Os r Eilion, 60s i 65s Prhy Bttrayn Lhtndain. Dydd Mawrtli diweddaf gorchymynodd yr Argl. Maer i'r dorth bedwaran (quartern ) wenitii i bariiau am 123. cyj(trial Siicgr Gicineu (Brown), Yn ol y cyfrif a Avntiwd yr wythnos a derfvnodd EhrilJ 5, yw £ 'i 0 10J y cant o 112 pwys, lleblaw yr. Ardreth a dalwyd, neu sydd i'w thalu ar ei drosghvyddiad i Brydain Fawr. Prisy Cig, heblaw y Briw-fcyd, y Macn o S pwys. Cig Eidion 4s 4d i 5s 4« I Cig Alaharen 4s 8d i 6s 4il ] Cig Llo 5» 0d i 6s. Od Cig.Tyrchyn 5s 8<1 i 7s Od PrhyrTTopys (flops), yn Sou''ut-ark. ? s y. r 1'1 '0 1)j CYI)AU, Kent 61 6s i 91 0s Sussex. 61 'Us i 71 los Essex 61 Cs i 81 0s BARKER SACIIAU (POCKETS). Kent bi 0s i 81 8s Sussex 41' 15s i 81 Os Farnhain 101 Os i 121 Os Prhy Lledr yn LeadenhnU. i Crwyn Gwadnau ( Bulls) 50 i 36 2 Id i 23(1. Gwiwid-gyileitlignVyn (Merchants' Hacks), Ifid i lPjd. Crwvzr Uchafed (Dressing Hides), J 8Jd i 19r1. Cerbyd-grwyri teg, lWd i 21d. •* Crw vn Idcti, 30 i 10 pwys, :.i\Îd A (L la-eill,50i 7Ü.\)\\ ys, 3tdi :36d. Ereill, 70 i,S?0 pwys, 34a i 31d. Crwyn Morloi byehain, (Seals Ereill, riiawrion, y dwsin,. 120s i 180s. lia, Cr.vyyn Ge'ttylati,cy ifcitliiedtg (tanned) —d i —d. Pris y Gwer yn Llundain. s. d. I MarchnadWhitecliapel 4 6 ——-—■ St. James- 4 8 -————- Clare 0 0 9 2 Cyfartalwch 4 7 I- ■ s. d. Gwer y dref v cant 80 0 ¡¡lei yn f"ilb,ia 80 0 -— gwyn Russia 74 0 -— Sellon 74 0 Defnydd (oddedig 59 0 -————ga.rw 40 0 Greaves 20 0 Rhytion da (Dregs), 10 0 Seboii Colfran ijo t) ———— Bryehiyd 106 0 ————; Melyn 94 0 Pris Canwyllau—Moldiau. 14s 6d y dtlwsi-i. (• .i Ereill. 13s Od y ddwsin. in;-■■ • J/&OTNADOEDD CARTREFOL. AsKfeTAM E.-Gwrenitli, 68s. Od. Haidd, 27s. OtJ. Ceirch, 25s. 4d. y grynog. CAERFvauDiN.Gwenfth, 64s. Haidd, 30s. Ceirch, 18S y grynog. Ymenyn, lOd. v pwvs o 16 WliS. ABERYSTWYTH.—Gwenitli,60s. 1-iaidti, -28s. Ceirch 18s.-y grynog. RRYSTO.—.Gweijilh, 64s. i 70s. Haidd, 23s. i 23s; Ccirch, 18s. i 2Us. y grynog. PeHUaid teg, 60s. i oSs. ae Eilion, 52s. i 38s. y sachaid.
, SFSlZbU YM ritODROL.•.
° °- y C-aiighellawr, y byddai i'r Ty gael gweled '?.) oe(.d ?.cinidoni?) ei wedi ymwrthod ag yr achos hwn. ?r ocdd I e?> 01 'on Perceval yn yr achos liwn. Yr oedd 5 t6an,ad a yrwyd allan o Venna gan y Cyngreh wyr y.?cy?nwys pob peth ag sydd anrhydeddus ac addas. ?';WLitbrGad,Yna wyf i (Ideal[ nad yw y dyw- ?'? ddargaHiad yn cad ei art^c* gan Weinidogiou ei t'M\iiydi.  C?iicUawr y TrysorIys.-Nid ydys i ddeaU fy mod I ? ? ? ddhwdde!. Ti,,vsoi-lys,Nid.)?c Ar. V, hitbread,—Gan fod y Gwir Anrhydeddus Fon- xivedi hici-ii nad oes (iiiii yn y datganiad Ond yr >J n sydd anrhydeddusac addas, ehwennychwn wybod t a yw de yn meddwl gosod y datganiad hwnnw, gyda'r ¡ ?ihau bwi-iado! ere.H Kci. hron yTy ac be?yd a fvdda: 3-do et ddangos yr awdurdod a roddwyd i DdugAVd i lingtoni :J1'dlio y CyfFYW ddatgani¡¡;¡' I Cm?'teih.w)- yTr?sotlySj—Nid oes dim yn y Dat- ?ainadag sydd yn cymtneradwyo bradlofruddiaeth, naC | ?") Peth an we ddus arall. j Mr. Whitbread,Felly ni ddywed y Gwir Anrhyd- eddns Fonhcddi? wrluym pa un a esyd efe y papur ger b''onyTva:p?dIo. ?'-oddodd Canghellawr y Trvsorlvs !m atteb. Go- ?? u'iwy,? d  Mawith, 4 Gofynodd Mr. Whitbread pa bryd y| "yddat i'r papman ynghykh y fasnach mewn cacthion ?yn a w,I?W(i Vil yiigliN,Icll Genoa, yrhai Rorcbytnmynwyd i'w gosod gcr bron y .Ty, i gael eu ?'yntwared? a pha bryd yr oeddid i ('disgwy! am tysbysiaeth odd?wrth y Tywysog Rbaglaw ynghylch ansawdd achcsion tramor? Ijyvvedodd Arglwydd Castlereagh ei fd ef ynghylch I cyilvvyno y papurau a orchymmymvyd, ac ynghylch dydd tall yr oedd yn dlsgwyl y byddai iddo ddwyn eennadwri oddiwrth ei Ueluler Brenhinol y Tywysog I Rhagiaw ymherUiyiias i ansawdd achosion tramor; ac yr oedd efe yr. meddwl pennodi dydd Gwencr i gym- inery^, i ystyviaeili, a gohirio yr hyn a berthyn i'r ¡ Araeric hyd y Cly(ICI Mawrth canlynol. Yiaddengys wrth y papuran perthynol i'r fasnach K-Pvm caethion, fod yr wyth f>rif Alluoodd cvnnulledig ?own cym-unfa yn Vienna, wed: cyttnno I ddilen'r ?sn'dt-h mewn amser, ond en bod yn amrywio yng}ylh y pryd ag y '?ae y cmcad i KymMcryd He. Proffesai'r- Tywysog Ttikyraiul, oran Vfraiiize, ci fod cf yn awyddus i'w dileu evi2 yr amser a bennodwyd yng- liyttmideb Paris, sef pflm mlyiiedd. Ond yroedd yr Ys p tcn n Phortunal yn spfyHyn grvfdros gaet wy th YSlncu a Phortugal yn sefyll y» gryfdros gael wyth mlynedet; eithr cyttuuodd yr holl Alluoedd ereill Vw dileu yn ddiced. Cyitiunvyd hefyd ar fod i Eistedd- fodan o'r yn Pans a Lluiidain, i tynegn yn flynyddol ansawdd y fasnach; a bod i gynnyrch trefedigbl pob teyrnas a beidiai ddilen r tasnach mewn amser liiesymol, i galyn utiuad allan o longbyrth y Gallnoedd ercjll; eithr yn erbyn liyll y gwrthdystiolaetliodd gweinidog: Porhlgal, gan aiwyddo ei fod yn chweunvch i'w Lvwodraeth gael haw) i ad-daht mewn cyffelyb fodd os felly y bvddai. Cynnygwyd Ynys Iieti swm o arian i Ffraingc am c f i tad pei ffa.il.Ii o'r fasnach yn ddiocd eithr hi a gynny?oc!d i'w chyfyngn i'r Goglixld o Cape PaJmas; a ihortngn!, er mwyn cael ei rhyddhau rhag lalll'r swm o 600,000, dyledus i Prydain, a gyttunodd i'w dileu i'r tu gogleddol i linyn y Cyhydedd. Gofynodd Mr. Freemantle, a odd rhyw fesurau "fredi cael. en trefnu ga ny- Llywodraetti lion i luddia- Bonaparte o ynys Elba? Dywcdodd Arg. Casilereagh fod herwlongan wedi ttfNI(i,it; ar gyfer yfynys H diben liyiitly. JUTercher, 5.—Cliwcnnycjiai ,MJt'. F)'ecr))at)ttc \vybod, ? oed?) swyddogion ein Uong.mni ag oeddynt ?n gwib- ^'J'iio yii^hynimydogaeth Elba, wedi cael en hawdnr- dodi i Inddias ymadawiad Bonaparte oddi yno; ae os I feHy, efe a gynilygai ar fod i adysgrif o'r awdurdod II "Vjiny gael ei gosotl ger bron y Ty. Add-efoild Arg. Castlereagh eu bod heb gyfarwydd iadau ysgrifencdig, ond en: bod .wedi cael ar d(leall ^■eu dyledswydd fyjldai attal Ymcrawdr Elba os I byddai iddo effyncd ailan i'r inor /at/, G.-Traddodwyd Cennadwri oddi wrth y Tyw. YSÓ¡(Rha"law "an AI' Castlcreaoh i'r T\\ \'I]<"hvlch v ¡ ?gRbagiaw gan Arg. Castlereagh :'r Tv, voghytch noda y cynghorwyd ei UchderBtcnbinoH ymddwyn ??'yneb y digwytidiadau diweddar vn Ffraingc. hywedodd Mr. ??"tbrcad gaufod y genuadwri wed'  ?? darHcn yn gynnaracii yn y dydd nac .n-i?r- c] '?'?ydd iJ'IJ;'J1ad oedd efe ";10 ar yr amser j'_ ? ?"? hi,ac am' fod y gCllnadvn:i- ei him yn dra anpt"' G' fod ef yn tvbiedTnid gweU fyddat er'chyin- Un d'V] ?ystyh;?th dydd L!nn nesaf, ae nid y fbi*u; a'i ?j ( r bwriadu gwnetithtir i'r P?r?'yt hyuny ? ?'tnuof!). ?? ?.? ??iiwcnuvchatv.'y!? aoudd "I"Yw anmiodau dtrgelatdd ?nperthyn ?-yttuudcb 13? I-is y .Attebodd Arghrydd Castlereagh nad oedd y gennad. 'H1 \'eùi cnd f' darUen 3n gynt yn y dydd na'r am- 8el' a ?""odwyd; nad oedd nn ammod ddirgel yng- Paris; ae nad ofddid un ?scr \n g¿hirioy "? S atis; ac nad oeddid un amser yn gohirio y »/' ..j 1 gymweryd ccnnadwri o'r orsedd i ) styriaelh. \roedd Mr. Ponsbnby yn cymmeradwyo y gennad- ,I,vl.i, o henvydd niai doetillèbocdùj'rw,!ad lioll wueu- 1hur parottoadau milwraidd, fel y galiai amddiffyn ei ?"n os byddai amgylchi adati yi) gofyn hynnv; ac nid ?dH efe yn ystyi ied fod ei gymmcradwyaeth o'r gen- ?dwri yn ei rwymo i osod ei has dros ryfel o'r newydd, ?'dmewn acho 0 angenrhcidrwydd. Gweddus oedd i' o¡,YwY;oorr Rhaghw gydweithredn a Chyngreirwyr ei lawrh l' Va,.vrliy(li Chyng?h?yr ei Fawrhyùi mewn pctliau cydf'vae'do^ an'iiy(}edd ? ?"? y dtyrnas hon, ac nid II oedff v sc ^n myned > ml^!Iach na hyn. ;Ar annSthr W^JVT.y. Trysorlys, bwriwyd -Ar annogeth CangbeUav. y Trysorlys, bwriwyd allan yr ysgrif a oedù dr05 ilrth uewydd ?- y gwin, a ?ar <n J ?. d???? ??? ,?? c?iT d? fwriadol yo) Pe,.i ihu oh<? !?ra(!l ei ?- t I ?-  hono ae,l el ytcd; ae )'11 ganlynol Heihau, ae i,id n,:yhan'r gyll1thaeth a ac'i ysgr;f*  Al. A. ?y?'-?nnadiddyM ag ysgrif i j niewn ?? ? r. i ??'?' -.p.digaeth y Rhigod (Pillon -y '0 (:I Wy nad oedd vÚátteb ? diben daionus, vnf08^1 unS}lyfai tal; i ddynion mewn sefyll- ,C yn gspedigaeth <lnghyfartal; i (hl,rnwn 11;ewn se1''ll I  ,° ?'??"?a? ?ygioh? y-r unigeffaitli agoeddv ?'"y? ?''? ??'d?y?byn cvwil- yeld' 1 td -vdd; i dew83 '?"?'' vr oedd Y? ???yn.wy.so dros fyth i a eyfi-ifol ereill; mewn jLT"'11'3dlyauleitlla"u i«w^r cyfriroi pa. tyried yn ei l,v,. fyddai'r gwr J Z J" ,l.Vn'ach megis pHt, •MJi ond pa„ f,S;yiiid "'0: 'tI 0 < ? ?ithiau, prin ?  ?"?h, ??ydd !nnny ?ana)?? troseddur yn ryw; ac o  ?ig? aehaJor" ar.?" troseddan.Rhoddwvd  l1%d 'f ?'??dnysgnf? gaeieid?ynimewn. Gll!Cne)' '7 C GICIC)Iey, 1 Cynnyg0da Ar-,wydd Caslereagh ar gennadwrh Tywys? f6dI ann'l-chiad C.Ytliiliei,adA'3'6-109' enna(i%vi,i'j-Tyw.?,sog IRI)ag?, l aw glel (,i danion l'W Uchder Brenhinol. Pan I zieth ef, C' I -I?aris gyntaf y "y?M efe a wrthwyuebodd y I desman a «Vn nyCl ?" y Cynereil wy^ y 'bai oedd- nlor fit t l' I' I .¡, 'or fil(itliol il?onapal-te; ?t'y?cddYmera\vdr Sussia o'r ravo n, tod ?'???''?"?'Sy" bleidiol i ^°uapaite?  ??" ?' y y tel, t:> Oe ( (}'osod tertVl1 1,8an ar y rJ,y: ¡y¡' Oedd efe (C I, ,J ?' ? y- ocjd efe -<, '"??? "?? ?g''v"imeradwvo ??aediadiEiba ????y?d.ti?'i-cytundeb,ond ar yr aramod o .gae;! ynys Elba, neu gael iiaw,udle ym |- Mhrydain. Vn Elba a'r gymmydogaetb yr oedd efe mewn perffaith rydd-did, ac nid fel carchumr. Ni ellastd gwarchae ar yr ynys honno it hollllyuges Pry- dail1 yny fath fodd a? i rwystro dyni unigol, fyned oddi yno pan y mynnai. Pc buasai'r Miiyriad.Canipbel.yn'o' ar ainser ymadaAviad Boiiaparte, gbsodasid ef mewn dalfa, hiegis y g\Vna\vd-a Mr. Grattan a rI-' i-eiiie. Nid .oedd efe wedi acliwyn erioed hr fod y- cyttundeb ag ef wedi ei dorri. Yn Ffraingc yh av^r y mae't bobl -o-tlan; Ly-<vodi:aet-h fihvraidd,' ac liis gHlir cyfrif fod y dei byniad a gafodd Bonaparte ar ei ddychwehad yn rydd-wcithted o ei(!(Iolr bc,)I. Yr efe yn tybied ydylasai'r wlad hon gydweithredn a'r Cyngrcinwyr gan I nad pa un ai parottoadan amddiffynol neu ryfel eb- rwydd afernid j'n angenrheidiQL Cythtn::) Syr Francis 'Hnrdett a'r hyn a ddywedwyd, sef nad oedd gennym hiwl i gyfyngu ar Bonaparte, yn Elba, dim pellach nag i'w rwystro i gynhyrfu rhyfel 0'1' newydd yn V.wrop. Yr oedd efe yn cyfrif y dywediad ynghylch'Ci oresgyniad ef o Ffraingc yn dra gwrthun; eanys pwy erioed a glywodd fod un dyn yn goresgyn vX),000,000 o bobl. Yroedd ei lwyddiant yn ddyledus i'w gymmcriad gan y bobl, y rhai a'i hystyricnt fel en Gwaredwr; ni ddylid gosod Breniu ar un wlad o anfodd y bobl. Gwrthwynebai efe yr annerchiad o lierwydd ei rod yn theddu i ryfel anghyfiavvn yn ei egwyddor. ei fo,,] yn ttiedtl' i ry c. (, g 3 d ?o Aiiiddiffynwyd yr annerchiad gan. Mr., Ponsonby, gwrthddadieiiwyd idda gan Mr.Whitbread,.ac vvedi cryn ddadl yniraiioad yTy j dros yr annerchiad, 220 yii c c i- by n 1