Seren Gomer

I. r, 2'3. BONAPARTE YN PARIS, T'hi dyledswycld yw livsbysu Iieddyw ddig- wvddiad ag y mae iinirvvv o'ii darllenwyr yn lied debyg wedi eu parottoi »''w gly wed. Y ma'e Bo- IJaparte yn esmwyth ddigon yi Paris, ac yn fwy cliogel nag erioed, o herwydd fod amgylchfeidau ti fynediad YIJd yn cauad aHan bob gobaith tinl adferiad y Bourboniaid^ oddi cithr trwy rym arfau gwledvdd ereill. Yr ooddid yn ddiweddar } n gol.ygu fod eu sefydliad livvy ar yr orsedd yn aliuedig ac yn fuddiol, eithr dengys pwfiad allg- iiywirdeb y cyfryw anigjH'icdiad. Prydrtawn ddoe, daetk Mr. Kobinson y ccn- jsadwr a chennadiactfuiu, oddi\v?tlt Argl. Fitzroy Somerset,, i'r ddirias. YmaJawodcl o Paris am -tin o'r gloch bore (lxdd ftuii diweddaf (yr 20fed o'r mis .hwn} a dygodd yr ftysbysiaeth fod y Teulu Brenliinol yn gwelcd yr angenrtieidrwydd « cilio o'r Tliuileries am wyth o'i- plorh nos Sul 1, "Yr oeddid yn gwybod fod Bonaparte i fod yn I'onta'uKblieu y nos lionuo, a bod pob gobaiih i'w wrtlivvyuebo ef yn lhrj ddiannus yn ofer.— Cysgodd y Brenin anncdwydd, Louis XVIII. It ALbevite nos Lull a pha roto^yd: ceffylau lioreu dydd Mawrth i fyned a'g ef tua Clialais, t-itlir üfd oedd efe wedi dyfod yno nos Fawrth am saitti o'r glocli, prydy darth y ceT*nad\Tr oddi Tno, ac yr oedd y mor yn arw iavtn. 1.1)a I' Ilythyr-long 12 awr rodyfod trosodd i Dover oddi yno. Dacth y Brenin i AbbeTile lieb os- gorddion miiwraidtI ac lieb gyun.rgdicifhrio ei bull ere a gynllygodd annercfi y lliaws pobl y rhai a'i derl)yiii,tiit g)-(]A bloeddiadau o u Vive ic Roi f" eithr efe a fethodd grin dynerwche'f! deimladan. Yr opdd y mrlw yr yn yr heolydd yncael cu (treddu i'.t- barciiu cf yn beisonnol yn yr un modd a'r bobt, rHlir tra' r cfeddynt yn e; tvydd ni phretrusasant i amlygu en hymlyniad "wrth Bonaparte trwy'r floodd arferol, Vive 1/' Empcreur!" 'a fkrwy ganiadau Canaioliaeth iddo. Rliydd y llythyfau tfanfynot oddiwrfli em co- liebwyr ar fail y mar Iiysbysiaetb ychwanegol— Dover, Maicrth o Ffraingc Iieddyw ydynt dra aunymunol ymddcngys oddi Avrth vr hull haPsion a^lderbynfasom, fod Bona- parte wedi mynetl i Paris—hod y Brefirij ar ei daith tua'r \f lad hotf, ac amryw o'r flythyr-gei* bydau wede eu haital. hhjihyr (tN4tl oi- an amsaiad. Y mae'r goelbren wvdi ei bvmv. Yr hyn a rogwelwyd gan bob meddwl ystyriol oddi ar pan ddiangodd Bonaparte o Elba, sydd wedi dyfod i l)en. Aetli y Brenin o Paris nos Sul, cychwynodd trwy Ab- bcvile tua Chalais, lIe y tybir ei fod ef yo aWT- yr oedd Bonaparieyn Joigny dydd Gwener di- weddaf; oddi yno aeth rhagddo tua Pharis yn ddi wrthwynebiad. Dy wedir fod y Llywydd NTey -tv(,di "rouno ag cf. Y taTeithau gorllewiuol yd- ynt yn gi) »u y Breni» a rhai o'r ardaloedd poolpddoL ac v mae gwersyllfa lielaetli yn cael ri (furfio yn Peidnne* Os geUir cadw'r lleoedd Itiol) oni ddelo byddinoedd y (jyngreir- ■wyr ymlaen trwy Belgium, diehon aclios y Bour- lioniaid fod yn fwy gobeithiol. Ond, Ow pwy :rhon edr}'ch ar bethau i ddyfod—y mae'r Teuln Biei.,Iiii,,ol wedi ciiio o'r brif ddinas—cym- rnaint a yn am waredigaetb Yr Holl- bodol i, n uig a wyr pa fodd y terfyna'r cyf- liewicliad hwn; ?»s yw Prydain yn adnabod ei budd ei hun, hi a drych o'i liamgylch eyn j 3rliuthro i ryfel diderfyir.— Yr ydys yn son fod llong rwvstr ar holl longbyrth Ffraingc, eithr })1Ïn y gallaf giedu hyn. 11, h to n ysbysyd i ni gatl amryw fynedolion y rhai ydynt newydd ddyfod o Ffraingc, fod Bonaparte WC(li nifl)etl i T iris am dri o'i, gloch prydnawn dydd Linn <Ji- y^ddaf—ei Saen fyddin "a gynnwysai ynghylcV, o ii vr, y rhai a ganlynwyd gan ychwaneg ag crgyd yu i > ei erbyn, ono. yr oeod y fioedd o ii Vive V Ein. perear 1" yn gyffredin. Cyn i'r llongau a ddyg- asant y gwyr uchod trosodd hwylio, yr oedd son y buasai'r Llywodraeth Newydd yu gosod llongrwystr yn yr aberoed(I o criau. ?7:o?-/???., ???/ ?.—Daefh y Hythyr- long, Prince Regent i Newhaven y bo.Q hwn, o Dieppe, ag ychwaneg na chant odynedolion, yn eu mysg yr oedd y Dug del- un o brif Weinidogion Louis XVIif. ac amfytw fouedd- igion urddasol ereill o Ffraingc. Gwelodd un o honynt Bcfnaparte yn inywd i-,IPat,is (wedi gyrru. ychydig gannoedd <>'? filwyr o'i tlaen) gydag ynghylch deugain o'i osgorddion, dryllilu, y rhai oeddynt a'u bl-aen In'cýJfGirÎo i'r Uawr; yr opdd pob petit ya berffaitii' dawel yno. Nezehavcnj dyfod o Ffraingc, ond nid cyn i Bonaparte i fyned i Paris—clywsomyn j/ieppe fod' y faner driiliw yit chwifio ar y Thuilertes. Ar waith Bonaparte yn tirio yn Ffraingc ar y cyntaf o'r mis hwn efe addywedodd yn ei gy- hceddiad y gesodai efe ei eryrod ar y Thuileries ar yr 2lain, sef dydd genedigaeth ei fab, a den- gys yr hysbysiaeth uehod fod y rhagddy wedi ad wedi ei gyflawni. Pan ddyuesodd efe at fyddin Marchand yn Grenoble yr hon a ddani'onasid i'w wrthwynefru dywedir iddo gyfarch y mriwy; gari (ldvwedrd 4 Filwyr, dywedwyd wrthych fod arnaf ofn marw, ond dyma fy mynwes, saefhweh iddi os mynnweh.' Yr atteb-tt--gafodd oedd, Vive l!Jllipereur I" ae unodd y milw-yr ag ef. Deallir fed pobl Ffraingc yn gyifre-din yn I' bieidiol i'r Brenin, and fod pob mab gvrraig 0'1' iiiiiwn-r o du Bonaparte^ I Rhoddwyd y eydsyniad Brenhinol heddyw i trwy Ddirprwywyr i vsgiif y? Vdauy yr hoit sydd yn awr yn gyfraitlr. Am isnf o'r gloch heddyw eychwynodd yr Arglwydd Maer ac amryw o Foneddigion Llundain i Dy Carlton, i osod deigyfiad y d'dinas ger bron y Tywysog Rhaglaw, yn yr hwn y dymunid arno beidio cadarnhau yr cynnullodd Ilia us mawr o bobl o bob parth as uiuTsant 4'r doff drefnus-^ gan rwvgo'r awvr â;'u u dfm >d-ysgiif,'r pa fodd by nag ni ddtgwyddodd un ddamwain annymunol. Deibynwyd hwy yn barehus gttll v Rhaglaw dntedodd ei Uchder Breidiinol ei fe/d yn barod bob amser i wrando ti- iteli ddeis- yfiadau holl ddeiliaid ei Fawrhydi, cyn belled ag ot-dd liyn-ny yn gyson a'i ddyledswydd, end ei fod yn ystyried pe csdsyniasai a"Li deisyfiad hwy yn awr y buasai yn poidio cytlawni ci ddyl- ) edswydd, o herwydd y dangosai hynny ddiityg yntfldiried yn y Seneddr, yr hon trwy ei docth- ineb a'i diysgogrwydd bob amser sydd wedi cy n lIa f anrhydedd coron ei Fawrhydi, a dvvyu, ynilaeu fudd y bobL Yr ydys wcdi gyrru'r dynion a sacthasant o dy Mr. Robinson yu amser y tetfysg diweddar yn Llundain, trwy yr hyn y lladdwyd Jane Watson, i garchar, dan y cyhmkliad o lofrudd- iaeth gwirfoddol, ond un a weision Mr. Robin- son, yr hwn sydd wedi ymddirgeln.

GAyE.\Ert,'24. Ar,d(lyd(I Owener CrQglith y llynedd yr ym- wrtliododd Bonaparte a jjorsedd Ffraingc, a dau j ddiwrnod cyn dyn dydd Gwener Crogiith y leni y cyhoeddwyd yn Llundain ei fod wedi adfedd- iaulIu' orsedd houno. Trwy amryw lythyrau ag ydym newydd eu derbyn yr ydym yn deall fod ei Fawriiydi Louis XVIII. w«di- tnyned i Lille, yu lie- dyfod i'r wlad hon,- gan wa'hodd cciuiadon gailuoedd ereill o Ewrôp ag oeddynt yn ei lyS' i fyned gydag cf. Fglur yw ei fed yn bwrladu evehwyn i Boulogne j:an ymadawodd 0 Paris, ac oddi vno, fel y tybir, i'r wlad hon, gan P,R ri s, -,i c c, (I ci,k Ire I T?- tt 1) i r, i'i, iv 1,-?d lioii, It][) iddo fv,(l rqor !)clle(i tg vii Kdfeddy)iad. Yn Lil1e et? a fydd dan nawdd y j fyddiu Frytanaidd, a bydd yn barod i wneuthur y dcfnydd goreuo bob amgylchiad a dichon fod'' yn fanfeislol i'w achos. ptt un ai trwy ddamwain neu vmroddiad y Cyngreirwyr j'w osod drachefn yn v Frenhiniaeth. Nid ytr jjendcrfyniad Lly- wodraeth Prydain ynghylch llJIl yn hysbys hyd yma ond y mae cymmarnt da:rp:uiadaÜ yn hon 3-wyddfeydd y rhyfel ag a fu yn yr amser pan oedd y rhyfel yn fwyaf poeth, eithr nid yw hyn yn profi fod y wlad hon ynghylch cyhoeddi rhy- rei yn erbyn Ffraingc, ond dangos yn tanig fod hynnJ yn alluedig, ac o ganlyniad fod ymbarottoi erbyn liytiny-I os bydd angenrheidiol, yn bwngc o ddoethineb. Yr ydym yn cael eiitt tueddu i fcddwl fod Gweinidogion ei Fawrhydi yn ew- yllysio treulio gwcddiil en dyddrau mewn hedd- wch os bydd hynny yn gysaon a dicfgc'lWch y deyrrras hon a lies Ewrop yn gyffredin. Yr unig bwngc dyras yn awr a ddichan heddwh gael ei gynnal ? A fydd Bonaparte boddlon i drigo oddi fewII i derfynau Pfrainge Onid yw yn ddyfedus j'w addewidkm ei hun, ac i ddisgwyl- iadsu- ei bieidwyr, iddo gynnyg adenuill' Belgium yn dd'ioetT? Ac os Fe'\}yâ'i doethfneb fyddai goddefiddo fod } n gywmydog mor agos i Hol- land, trwy'r hyn y gallaf leddhumu glan aswyrr ) Schelt y pryd y mynnai, a chadw o 40 i 50 o longau'r ga'dres yno a mynetf rhagddo o radd ¡ i radd i'r NYeser ar Blbe, ac felly dwyn ymlaen ci: a wdurdod lywodraethol fiaenorol er anes- mffythyd i holl Alluoedd Ewrop^, acyn y diwedd gau pob llongborth o Archangel i Trieste yn erbyn ein masnach ni. Yr ydym yn dysgu fod Argfwyddirr Morlys yn dra drwycf wrth y gorcliwyl o barotoi Uynges gadarn, a gyrru allan llongau addas i'r mor rhyngom a Ffraingc. Ac y mae swyddogion Uyngesol o bob graddau yn ymdyrru iTr Morlys i gynnyg eu gwasanaeth os bydd raid wrtho. Ac os bvdd 1'1' cwmmwl du ag sydd yn aWr i uchbe-n Ewrop ddisgyn mewn rhan ar Brydain, yr ydym yn deall y dichon y Llywodraeth yrru allan 60 o longau'r gadres, a mwy na 120 o Ffreigadati a chad-tongau bychain e-roill mewn ehwech wythnos, er fod eie lIyngestlu ar oror yr Americ hcb ddychwelydj lie ni raid wrthynt niwyach. Y mae'r un bywiogrwytkl a diwyd- rsvydd yn ganfyddadwy yn *y Swyddfeydd Milwraidd; y mae" amryw gattodau o wyr meirch a gwyr traed wedi myried i'r mor gan hwylio tita llola:nd, i uno, -fel y tybif^ a'n by-ddin ni yno. Dywedir, gan rai boneddigion ag "ydynt newydd ddyfod trosodd o Ffraingc fod yr Ymerodres Maria Louisa wcdi cyrhaedd Paris ac un o Arch-ddugiaid Awstria gyda hi, eithr pritt y gallwn gredu hyn, o herwydd ei fod yn tueddu i ddangos fod Haw gan nierawdr Aws- tria yngoresgyniad Ffraingc Y mae'r Llywodraeth wedi frefnu mestirau addas i rwystro dyfodiad i mewri; a myiiediad allan y Ffrangeod a ddrwgdybir o blexdgarweh i Bonaparte, neu o fod yn ys'biwyr. Gostyngodd pris cynnyrch ein trefedigaethau yn llawn 20 yf! y cant yn ganlynol i adfedd- iannad Bonaparte o orsedd- Ffraingc. Pris aur sydd ar ei godiad. Ilysbys'ir mewn llythyran o Naples fod y Bre- nin Fferdinand wedi priodi & Dirges Cimimina. Dywedir fod cynnyg wedi ei wneuthur ar fywyd Brenin Ffraingc y ny Thuileries dydd lati wythnos Pr diweddaf; yr oedd y brad-Iofruddion wedi myned i ystafelV wely ei Fawrhydi, dalwyd un o honynt, a saethwyd ef yn <Jdiced. Yr ydym yn deall fod y Llywodraeth nrwydd derbyn yr hysbysiaeth o fod llong-rwystr wcdi ei osod ar holl borthladdoedd Ffraiiigc. Y mne cryd dinystriol yn iTynrui yn Caergrawn-t (Garnbrigde) a llawer yn yr Atiirofa ac yn y ddinas honno Avedi marw o hono; eithr y mae hyd yma wedi ei gyfyngu yno fel oad yw wedi yinledr, trwy'r gynjnn (togaetit.

't,i S??\VKN?.?J. ? i GWEINIDOGION NEWYDDION BONAPARTE, A GWEITHREDOEDI> CYNTAF El LYVVOD- I KAETH. Yr ydym rvewydd dderbyn y Brighton JIc- rald am y dydd hwu; cynnwysip ynddo sylwedd i y pa purau Ffrengig i'r 121aiii o'r mis hwn; ac y maent fel y canlyn I Derbyniasom y Journal de Rouen am y 22ain o'r mis Jnvtt, ac yr ydym yn brysio i osod ei nwysiad ger bron cin darUenwyr, fel y can I) 11 Paris, Mazcrth 20.—Ymadawodd y Bpenfn I aTr Tywysogion oddi yma ncithiwyr. Am wyth ¡ o'r gloch y prydnawn hwn daeth ei Fawrhydi yr j Iraerawdwr i' Frenhinllys, y Tbaileries. i Paris gan iiaonoii ar y Huocdd hynny a dd«.-i- fona;id allan y b.ose kwti irw t r :J oedd y fydd in a il'arliwyd'wedi iddo tt tÜrio wedi dyfod yn nes ymlaen na, AdoJygwrd afnryw gvrph miluraidd ¡;-an: < Fawrhydi ar ei Yr oedd '(>r.;Xh: cychwyn bob anisei- ym mysg tyi fa o bobl, y rhai a ymdyrrent yiiiii6k4 lit,- S-11 am- gylclr. Y foru disgwyfir yma yr ',en gatrod wrol o osgorddion, y rhai a ddaethent gyda yr Ymerawdwr o ynys Elbay ac felly bvddaut wedi | eychwyn mewn 2Iain o ddyddrau o Forgaingc JuSn i Paris. I Trefttwyd y person-au cnnlynol gan ei Fawr- i liydi i fod yn WeÜiÏdog¡oll j'w Lywodraeth:- Yy Dug Gaete, Dug Bassanb, lAig DeCres, DIl Otranto, Compte Molrei), Ty- | wJsog d'Ectmuhl, Dug de Rovigo-, Compte de ondy, ac M. Rial. I CamsynielI oedd fod Grenoble a Lyons wedi en hadgymmeryd, gan y buasai y trigolion eu hanarn yn ddigon i'w hamddHfyn., Heblaw li)-iiiiy,- yr oedd Yr Ymerawdwr ei hun wedi depbyti ersoes gadweinyddioH Tywysog Essfing yn Lyons, yr hwn a'u dan fona-aa i i'r diben i .dderbyn cyfarwyddiadau oddiwrth yr Ymer- awdwr. Nid yw y Prwssiaid wedi ymosod hyd yma ar ThionviIler mcgis yr oeddid yni dywcdyd.-ba- £ cite de France. Gyrwyd allan amryw ordinhadau gan Bona- liurte, ap y o Fa wrth, o Lyons; y rhai a ddangosant fod pob cyfnewidiad a wnawd mewn llysoerfid barn gan Louis i fod yn ddirym—yr hion Fudwyr (Emigrants) a ddaethant i wasan- aeth inilwilaidci I,eg o Ebrill i gael eu troi ymaith, a gawsant—yr hedrosyn gwyn, addurniadau y Lily-y ac Urddau St.. fouis, St» Esprit, a St. Mi- chael, ydynt wedi eu diddvmti-i r hedrosyn gwladwriaethol a'r faner drilliw i gael eu der- chafu ymhob man—y Gosgorddion ymevoåroli i gact cu hadsefydfu a'u lliosogi, a'r Gosgordd- ion Swissaidd i gael eu halltudio drugain milldir 10 Paris—holl luoeddteuluaidd y Brenin, a'r holl feddiannau perthytiol i Dy Bourbon i gael eu rhoddi hdhio-holl feddiant y Mudwyr, a adfer- wyd wedi'r cyntaf o Ebrill, yr hyn a ddichon fod yn wrthwyneb i fudfl y wInd, a fforffettir— gollyngir Y stafelioedd y Pendefigion a'r Cyn- ddryeliiolwyr yn Fhyddion—yr holl Fudwyr a ddaefhant i Ftraingc wodi'r cyntaf o lonawr, 1814, a orchymmynir ? adael yr ymerodraeth a Fhwy bynnag o honynt s geffir yn y wlad ymhen pymfheg niwrnod w edi cyhoeddi'r ddeddt' hony a brofir inewii brawdlys, oddreilhf profi o hon- ynt eu bod yn anhvsbys o'r ddeddf, ac os felly delirhwy, gan eu gyrru o'r wlad, a chymmcryd eu meddiannau-—pob derchafiad yn y Lleng An- I'hydeddqs a wnawd gan Louis XVHI. sydd ddirym., oddieithr iddynt gael eu gwnfutlmr i ddynion teilwng o'u gwlad-y mae'r Cymderth- asau Efholyddol i gyfarfod a:r y cyntaf o Fai nesaf, i lunio y Ffurfly wodraeth o'r newydd, yn 01 ewyllys y genedl; ac ar yr un pryd i gyn- northwvo ynghoroniud yr Ymerodre-s a Bienin Rhufain, &c. &c. Brighton, bore dydd Sadwrn.-Daeth cennad oddiwrth Louis XVIII. i'r dref hon bore dydd I fau mewn bad agored, ac aeth yn ^Idioed tua Llundain, a daeth yn of yma ncithiwyr wedi traddodi ohono ei gennadwri; gyrwyd atteb gan y Llywodraeth hon eithr tiriodd y Dug de Cas- tries yn Rye, yr hwn a ddaethai o Dieppe am 12 or gloch nos Tau, sef ar y munuct ag y d'acth y • swyddog a ddanfonasai Bonaparte i llaenori ar | yr amddilfynfa honno i'r dref; ymholodd y Dug yn y cennadwr a ddanf-onasrd o Lun- dain a'i- atfeb i Louis,- a phan ddrallodd ei fod wedi myned efe a ymddangosodd yn dra aM-on- ydd, a gyrrodd frys-negesydxi ar ei ol g hysbys- iaeth, gan arwyddo ei fod yn erfni y byddai irr gennadwri bwysig a ddanfonasid ddigwydd i ddwylaw Bonaparte eithr nid ydym yn gwybod pa fodd y llwyddodd y brys-negesydd. Trwy lythyftia o Madrid y rhai a ddaethaut trwy Ffraingc, yr ydym yn deall fod; terfysg frychrynllyeI wedi torri allan.yn yr Yspaen, yn nhalaeth Catalonia, ac mai prin y medrodd ytfi- drechiadau mwyaf y milwvr ei ddarosti-Iig. Nid rhyfedd fod Blaenoriaid Milwiaidd Ffraingc yn bleidiol i t-anys yn amser ei ogoniant ef gynt, yr oedd ei holI! Fses- Jywyddiou fef cYllnifer 0 Frenhinoedd bychain mewn rhod?es7 a'G yn trtfel ychwaneg na 35,000/. yn flynyddol tuag at gynnal eu rhwysgfawredd, j ond dan Louis XVIlL aid oedd eu tal blyn- yddol fwy na Clywsom fod y Dug De Bourbon yn rheol- eiddio byddin yn La Vendee, He y iiiielj, ti,ig- I.colio.,i yn dwyn mawr sel dros Bourbon. Wytlinos i ddoe torrodd terfysg allan yn C-1 fti S-T, yn yr I'.vepdd-orv; cyehwynai tyrfa fawrar hyd yr hesolydtf, gari dorri.fjjar Ircnptri, a gwaedd-u yn groch 11 DifJl Yd^ysgrifmeth- w yd eu gwasgai u hyd ,.o«i,yrvvyd. hwy ymaith gall y milwyr, y rhai-a-gymmerasaut amryjv o- "}wnn¡t yn garcharoriGtSw

-c:=:c- I 2. Y T%i sepchiadati ydynt gyssylltiedig a rhanedig; i wedi; eu cyssylltii with yr hwn a gar, ac yn rlittieclig ai-atl a- (-fe ei hun; ac y mae ei gal on. wedi ymranu cymmaint, fel mai tra fyddo gandd'o beth ei hun, y mae Ei gyfaill yn cael y e'wbl. Ivi ddewisiad a dywpir gan ikiwedd, neu gan y goreu o rinweddau, crefydd nid gall elw, nid gall bleserau, ac etto, nid lieb ysfyried sefyUfa gyfartal, ac mewn tueddiadau lieb fod yn anghyifelyb, yr hwn pun wnelir unwaith, is is goddef gyfuewidia-d, oskli eithr íYrgwrthddrych a garo gyfnewid yn hollol Ð fod yy hyn a<g oedd, ac nid wedi hynny yn ddisymmwth, cud wedi hir dcTisgwyliad. Nid yw ccviedi ond ei. glymu yn sic inch, yn gyflfelyb i fwa polit a fyddo wedi ei wcithio yn dda, y.n mytied- yn, pdarllaeh pa fw vaf fyddo-yn pwy so amo. Pan alwir arno gan ati, efe a ddichon fod yn was i'w gydradd. gyda'r un ewyHysgarwch ng y dic-lioii reali ei is-radd ac er ei dderchafu i an- rhydedd, nid yw yn angliolio ei gyfeillgarwch, na goddef i anghyfartalwch sefyllfa i weithio dicithrwch wynebpryd; O!I(] i'r gwrthwyneb efe « -!dy rchnfa ei gyfaill i anrhydedd ewy lly''gar, b genligen, ac hebdwyll. Pa ¡¡ fyddo marw ei gyfaill, nid* yw yn cyfrif ei hun ond banner byw ac yna ei gariad, yr hwn go ii atio-eu, a amlygu ei luin tuag atyr amddifaid y rhai ni v-yddenterioed o'rblaen werth tad; y rhai yn awr a ddeuaat yn ctifedd- i»n ei seFChiadau, a-c yn faieh ei' ofalon.. Efe-tt gofteidia wiadwriaeth ryd'd o bob peth, oddScitlir yr hyn a fyddo onestrWydd, cy&awuder', n'e?' !]at<ur yn gadw Mdynt en hunani ac?mcMdia'r mwynhad o'-r hyn a wneh'r f?y o les i'\v gyfaill. Ei gai-kid a wasanaetha L orchwddio gweudidau nodedig, nid trwy anuiiedti', na thrwy wenaiith, end trwy ddirgelwch doeth; ac nid yw efe fvvy hy- naws wrthddirgèlu flag yw yn gyllawn yn ei ger- yddon anamlwg, a phan ymddangoso ffyddlondeb diddirhell aralP ei hun iddo ef mewn cerydd, efe a gâr ei hyifopddwr o gyinmaint yn fwy ag y gv- iiietti iddodeimlo loeson. Ei fynwes yw dir- gel-gell ei gyfailli, lie y dichon efe gyda diogel- web i1 lettya ei achwyniadau, ei amheuoir, a'i ofalott ac wele, megis y cafodd efe hwynt, felly y mae' yn eu gadael, oddi gerth rhoddt ychydig h I }) û gvnghorion iddo tuag at ei esmwyt Hm. Pe dig- wyddai rhyw sibrwd anuedwydd ddadgymhalu ei serch, neu ei dorri, efe a gyssyllta yn ebrwydd drachefn, ac a dyf yn gryfaeh trwy'r pwysau hynny. Y mae efe mordeimladwy o ddio??e&ad- au ereill, fel mai plln da-rawer ei gyfafll, efe, a waedda allan, gan dderbyn loes gyfartal, er nas byddir we<]i cyhwrdd ag, ef, fel un a effeithid arno, nfd gan gydymdeimladj. ond ga;n deimlad }oe» diUedrith yudd\:) Qi hUll; ac ymhobpoe-na ellrr ei luddi;is efe a gyfryngaei gynnorthwy, gsn gynnyg gwaredu, ei gyfaill sg ef ei hun ni ddieiisn un awr fod yn anamserol, un gorchwyl yn anhawdd, nac un poen yn olidus, e-r mwy a ei esmwythau a chan nad beth a wnelo neu a ddioddefo efe, uid "fwyn ewyllysto iddo gael ei gyhoeddi, rliag yr ymddangoswi ei fod yn edrych am ddiolch., Grill hynny os dichon efe -gyflawni gweithred dda mewn modd ll'edrada-idd melusaf oil fydd ei ffyddlondeb t'w feddwl; am y cym- mwyuasau a wnaeth, y ma-e ei gof yii fyr, ond am y rhai a dderbyniodd y mae yn dragywyddol; y mae yn chwith ganddo dderbyn ad-daliad am gymmwynas, ac i beidio cynnyg un am a wnawd "idd'o. Efe yw cyssur gresynoldeb, tywysydd'anhawsderauy gorfolcddbywyd, trysor y dda ear, a dim amgen img augel' da wedi ei ddilladu a, chnawd. H I

I ADDYSGIADAU HYNAFIAETII. I I HlEDDWCH. I TrudacanMdtoiyw yr hcdd we-h a Ðwrces-ir: â gwed dieuog. Y sawl a wrthodant deTerau heddvvch a gyf- iawn ha(-(Idettlt gled'dyf i,liyfel. II^ddwch a ffynna lie byddo rheswm yn FtIC- oli; a gorfoledd a dejrnasa He byddo gwylder yn cyfarwyddo. Cyd-darawiad mewn dinns sydd gyflfelyb i ffytighanedd mewn peroriaeth. Cydundeb a wna un o lawer. Megis y IDae aelodau bywiol y corpn mewn urteliaeth yn cynnal bywyd, oDd yn rhanedig yn brysio dyfodiad angeu; felly dillasyddion trwy gyd-darawiad a gynnaliant y wladwriacth, ond trWy ymryson a'i dinystEiant, Gwir heddwcli yw hod ntintii fi odd well, a wedd, ac mewn rhyfel a drygioni. Nid y w heddweh yn gol\n Ifai o ddoethiu^ i'w gadw a'i gynnal-n'ag o'wrolder irW Ola us Mag. Pill welodd A rclii(faniia, Fendefiges Spart fod ei gwlad yn cael ei gorthrymu gan g\byd' dod yr yaffdon, a Pyrrhus yn buddugof>aetb«i?* eu gresynderau, hi a aeA i'r Senedd-dy a dWf ddyf noeth yn ei Ilaw,;)in enw yr holl (Mf deligcsau cüyddodd y Pouclefigion am ddiocMdf eu hunain i fyw, gan fod eu gw!nd wedi eidyrf-' chwelyd, a hwythau yn debyg o golli eu t-?'d? did. Y mae heddweh o enau Gormeswr vn cael P j addaw yn fynychach nag y cviiawnir I Pwngc o ddoethineb dduwiol yw bod Inc heddweh a dynion aq me*wn yhyfel » beia>o. Llywodraethu Talaeth syddfaich tnym, ond. I'1 d flicil mytied dan rwyinaa heddvscfa sydd Iwyth gafo. Cyd-dITrITwitw a wria ? betbitv*b c-hain ffjn' nyddu yn ddiffinH, eithr arighydfed a ùÛrJ bethau mawrion adfeilio yn ddisynamwth, Ffei ihag heddweh, yr hwn a ddylem g-,I-,Ivg yn: awyddus, yw dilyn anghydlsd, a dinysti ein hunain. ■ Mawrheir yr hyn a geir trwy eirian hedjveh' ol, yn fnvy na'r a enniHir trwy ùrais a gfif* frech.,

SENEDD YMERODROL. TY YR I IJun, Mmcrih £ 0.—Cvjnmeiwyd i fvnu asros i <j(i 1 awr o amser y ly wrth dderbyn dehsyfuidati Yfiirii^1'^ eyfi-eitliiau yi- y.ù, y dIal ocdd,yut agos 011 )11 erbva ysgrlt* DarlloHf.'yd' yv ydy,<;griJ y. drvdedd waith we1 gwFtlnvyneb-iad <gp*t Artlaiydd Arglwyd'd'i (J,arfefcra. Greiiville. Dros y trvd"viJ^ tftu'Scniad, yn .e j erbyn; 21; gwaJlaj»ia«tli, HJT. Matrrth, 21 —DarlleJiwyd ysgrif atd'aliac? yr AriotuJl y drydedd waith. lau, ~3-~Khoddwyd y cydsyniad Brenhinol tfwJl Yd-ysgrifr ac amryw weitliredoed^ S cue (idol ereill. ite Nv-edi lii-iiiiv goliii-io(l(i y ddydd Mcr.clicr wythnos i'r nesaf. TY Y CYFFREDIN. IAun, Miiwrth 20.Cyfododd Ms. WJlithread' i wne»r llnir amryw sylwadan ar gyinniaiita \:iciina, a p;iiu vt Arglwydd Castlereagh i :;»<fdi' hy.shy siaetFi eglitr yllg"- d i' tiy.s?y??th c?Uti- v?g'* liykh yr l»yn a ymd'dangosai yn. dywyH. Tr oedd yu dra hynod iddo ef I*o(i yr Arglwydd £ly" ledog wedi dvelmelyd odd: j oo a'r gwait.li heh ei (Jr- phe1', PAD oedd etc yn gwcl-Č(f byddiiioedd yn medd-' ianini gwledyddag oeddynt wedi bod yn aiiyiuddibviH^ ni all;mi"«fe gau ei Jygaid rliag canroll y t'rli in dan,, aa'i glustijm nhag Uais. a«h.wj »iadau o'r Gogletllf i'r Dp. Yr oedd im o'r gweinidogion wedi dvwedy^ yn ddiweddar fod (,i Ai-glwN.(Idi-.ictli (Castlerciudi) ddienog o hob cylinddiad ynghylch Poland, Saxon:" Genoa eithr ni safodd efe at yr haeriad hvvnuw» luridde ef (V/hithread) oedd fod y Cyngreirwvr yrs dilyn lhvyUau y Inuldngoliirethwr dymchwek-dig- Wedi eymmoyd Patis arwyddwyd eyttundeb vr tt?'* ??ymuM't-adwy? cf ail, ond un e1ltygl grvaeifTyd. >' fasna? mewn cacthioa. Yr hohadau a ofynai i oedtJ-vnt. A. oed.#'y cvttnndvb a ddvjrwvd i "? -l yr Arglwsdd Urddasol yn cyniiwys y cwfci a gyttttS* wyd"? a oedd rhyw aiumodyu a«gliyoedd vnddo ? 09 ydoedd, oeddUliok'li y Tý hwn Í; Alõgl. Castlcyeag^ mown ftordd lioccedus. A oedd tvnged C-erio-a ci sefydln yu Yr oedd: efe a iinwer yn meddwlJ> buasai yi i raom.wdr Alexander yn egiuro cymmaiut". haelfry.{k*d<J yn Aiciiiia ag y gwnaeth yn Pari;- ad fern Finland a Poland ae yr oedd efe ya tybied- 5 dylasai Norway gael ei hadferu i'w hallpncliHLwniaeth, Da linrsai ganddo ef wybod haJjes jaagylehiadan Saj;- ony. Nid oedd gan y Cyngreirwyr un hawl i wne"~ thur y cyfnewidiadau hyn im wn tiroedd a dvnian: pelb tra gwartlms oedd son ara ddigallediad trwy rifedi fl eneidiau dynol. Path ereuJion oedd roedchvl dit)rscildp Brenin Saxony. A oedd Murat i gael ei ddiorseddu^ Pa y genii- cvqoni yinddygiad swyddogion cylioed^ y wlad lion t-uag at Genoa? y naiU- yn cyhoeddi anvin, ddibyuiaeth y wlad honno, a'r Ilitll vitilicii ychydigV1* cysnro y trigolion, trwy ddyvvedyd fod gwell iaetli nag anyividdibyniaeth wedi. ea gwneathur iddvtiff sef en gosod dan lywodnaeth Srenin Sardinia, yr iiWU" fel y gwyddai pawb, oeddynt yn gashau. Chwejinycha* efe wybod Hetydi beth a wnawd ynghylch y fasoacl*. mown ^actluou<? a chan- gy.feiri-o at amgykhiada'* FfjQirige Y14 awr, dyvwdodd ei fod yn gobeithio na fy" ddai i'l' wlad hon ymyraeth a threfniadaii tnfewnol 5 wlad iMDao. Yr oedtit Bonaparte wedi diorseddu c* hujjva ehyn hyuny etc a wna.wd yn ItiAvi- gau ei eiviiio"- Yr oedd: efe (Mr. W..) yn pareha ymddygiud LolliS XVIII.. yn fawr, yr oedd wedi ymddwyn gyda llawd o. gyiiihedrokkr a biineddigitwydd oddiar ei adieriad i orsedd rffaingc.. Terfynodd-' ei aracth tmy gynnyg ar; fod i annerchiad gastyngedig i gael ei ddasifou pog Rhaglaw, i ynibil arno i roddi y eyfryw hysbys- iaetli ilp Ty ag a fyddo cyflcns ynghyleli g Ar. eitbrcdoedkt cyBiniJinfa Vienna. A^hwynodcJ Argl. Castlereagh all yr ymosocliadan wnaed arno ef pan oedd yn y lie, ac yn neillduol ar 1 gwaith o geisio hysbysiaeth yngbykh pettiau ag oedd- ynt hh en teri'ywu. Danfonwyd ef i Vieima, o ber wylld y tybid ei fod yn hysbys o olygiaclau y wlad boo ac ereill ar y pethau ag i gael eu trio yU(}. Yngfeykh y fasiiacii mewn caetiiion, yr ()(tdilgofyg- feydd mwy dynwnsl yn awr na phasi fn ef yn sou am Y pwngc yn y Ty cyn hynny; er nad ocdd y fasnach gr.eu- Ion hon i gaei ei dileu yn ddioed, yr oedd yr boll AIILI- oedd iiwwriea ar y Cyfandir yn gweled ei natur anfoesoi i'r fath. t addau fet y maent yn llawnfwriadu itw ysgilbo I oddiar y ddaear. Dygwyd. yr Yspaen a Phoftagal J dileti ymhen wyth mlynedd, ac yr oedd i heswm ifcdåwJ fod Llywodraeth Ffraingc (eiddo Louis. XVIII.) YO cael ei th?eddn fw d'iddym&cya?en pum mjyn&d? amser cyttunieb Paris. Pa fodd b?ynuag, md oc?? wM&Mwyt-otphen a'r pwngc bwn yn y gymnmn??? cyttunwyd iddo gael ei drin r?agHaw ar ei ben ?  gan ornchwytwyr y gwahanol wiedydd. Yr 0' dd Hi enhmiaethau Awstria a. Phrwssia wedi c? efl dily trio trwy'r rktyfel gwaettlyd, un o brif ddibenion y manfa. ocdt adfeiu y thai llyn, ac adsefydln land, er diogelivcii Ew)-op yti gyffredin. Am Gcnott: nid oedd un addewid wedi ei rhoddi ar na's cyflftW wyd, yro?dd ych?UEidatwedieL rhyddhau ?' \) o'J yW ? Cyngtenwy?ac fellv Genoa, ac yr oedd anyaw^fI}. .j iaeth yr Eidal yn anghy&onadi?getwchA?stn?' oedd Arglwydd Hentmek w&di rhoddi gwystt Q a^. sal ddibyniaeth i Genoa > nid oe?d yr hyn a d(lywedagal efe yn niwedd ei gyhoeddiad ynghylch dych?ei'? hen amseroedd yn arwyddo hynny; nid oedd trig (ieuoa wedi cvanorthwyo y fyddin Frytanaidd J'B°