Seren Gomer

fj I r At Ai-g-raphiid y dd Sel'(} I L I Mn. GoMER,—Rha:d i m,i;gyfærhttŸ, ?§a Hawer o'ch Cohebwyrpatchus, i mi ga?h?rn? if?wychHs wrth ddatHen eicii rhifynan dt?d?j?Jym?j?t yrhyshys- asoch f&ch!udiad Scrcn G?????)?!,) d?diau fuasai yn coiled anuh!aethat!w?!,r Cynw??barch: oad yn?- hatiol ? ngo?da'm ?ar?erHts?y J?nni yn fawr w)-th weted eich Co!tebwy< -s?'f?og yn dy?od ymiaen mor wroi, pan ccdd y Serch at' <!ywy!?, megis ag olew mewn ua Haw a than yn y !!aw ara! tjes meddyhwYfi'r gwreichion a ennynasant wresogt'r Dywysoguetli, a thanto mynwesOtu yr hcu Frythonimd azelacetddtgedd barchus dros yr hyHtht- pmeraeg. Ac yn 3W? y mne'n ddiJys gcnnyC, y c¡¡iff Srfit OfeH'Mych: Gomer droi yn ddhwystf o tewn ei phtiodpi dintyn<gyJ!ch yntturfafen Cymrn, a'i phe!ydeia« yn yn\aefW' ),tI\Q,(g¡einleb tunba'd, nes byddo'r hou Dywysog¡¡,ethwe.dieh;oleuo, a'r hen; Omei-aeg wedt et phuro od<J!wrth y sothach Seisnig sydd wedi ei gynfty's ki' tiA,Y ddiotlilweh ei hardiLeJwyr. 3'; Uif.:H. I On<i rbaiddi;an';Ródi Øt; Gbdtét,¡lftjtf lIytbyr Mr. Powys!ensts yn ftycheuyn tra dn yH eich Seren pieu- <Ieg; ac'os eyt!yulagw-edùwdi â.'u gytlllnn èf, yrwyfyn otm y cfnhyùûa'tJu:yéhe,.yn yma ues d'cd yn gtviiiinwi dti-dew, Ril*V. tl),,tjyA(ia u -lie b un cy<- rWllg cyfeHtachot aùdas' yo"W;: plith,ond trwy eichi ynnoadau bywiog a gwtel0gaurliydeddwyd Iiii Go,uer ¡ yn ddÍ\,edd(lrå,;rn,. Y¡JI),'OJuni'r hoo y gwel trigo!ion Caergyt)', yw l\f4)n,ebl"ù,¥.yr yjt Dyfed a Morgan.wg; a geiU r!'ai pa wetsaMt wyHebau naturiol €ngi}yddertoed, gyfeiHachu yn hynawx a and os cain' cynnygiad y boubeddig Powysieusis ei! gymmeradwyo, a'r gtyt-iaith gaet ymdacnn dros ran o'r 'erpn. ni a!!af \n bresenno! ei eynetybx i ddim sweli I na'r atta!iad ag sydd weithian yn gorchuddio rhan o'r haul, trwy ba nn m wetir dun o'i ddtsgieu'deb hant'odol, ae ni p!uo6r dtm o'i wres dadebrol, ac os cffdthia at. taliad gyrntnaint ar y¡. haul, pa faint mwy ar y Seren;' dychymygaf tod rhau o'ch Seren yn caet ei gorchnddio &'r attaUad'hwn, sefy tastard.i.tith Seisnig, gweiuf rhyw Gymro un-iaith yn ei dadbhgu, ac yn syllu yn dra sarmg ar y thau orchuddiedig, ac meMn ing Iti chwe)'w<ier meddwt yn torri attan gyda Uef htaethns, Ow Seren (corner, beta yw y Hcu ddn-dew sydd wedi -dew s 'dd wedi ymdaenu drc:* dy wyneb sercbog, medttyHats mai go- tenm Cymry a Chynneigyddion oeddit, ond, Och! fe s'om\vydfynisgwy)iadat), rhoddwyd er¡"yd,poenus i'm teimuadan, a thraUod nid bychan i'm holl gynheddfan. Heiyd, Mr. Gonier, os d6rbyoir ycynHygiad dywcd. it edig, angcm-heidioi hei'yd iydd ucwid caw eich Cy' ) Jx!!ns, o b!eg!d n!dnddaa fvdd ei alw mwyach yn S<*ren Gompr, ond o angen- rhe!drwydd Sercn Gomer a Hen?!st; a thru the!!?;n? o sytw yd?M?-g?Monedd a? syd? y?fyye? d,(mai n!tj da ?M<M depn?n o f?hyn newydf? pe M'a! ?&n? ft!) hen<ldj[nsdyn, "P""e. amget) y rhwyg? a?fyi?d ?waeth, os f<?, ??? fjfdd nho brcthyn newydd c!ytiog a hcM dt!!Ue?y? ?th ddywedyd hyn na feddyticd ncbfod y ?ialtit Oineta yr iatth ()m€Tae? n ran et hcnetdd-?ra yn thy wan i sefy!! yng ngwyneb yr nn Sacsncg, ond b:)rnu yr ydwyf mat ervgi*" tii o atitincid(I-ira ac amubcndod fyddii rhoddrrddwyyttyrunpapur-tcn. Un waith etto, o gy(I-vitiagwe(ldii A'r cynnnn cyn- nygipdig, ni bydd etch Cyhocdd!ad yn atteb y diben bwriadt? adechreno!; ydibcndpchfeitt?!,?hv,ga?wydd- och, oedd, iddo fod yn gyfrwn? cy?&iU?e?'?r?Cymry, ynhysbysyddwythnoseidt'os yr ltoll- Dywy,"r,-redi, :tc yn ot eich anncrchtad yn rhK'yn 6?, ce?hu???ct! bod yn ei olyga yn dtysor i'r Cymry ft-t t)v,i?ry I pnd os rhoddir rhan o hono yn wythnosot i't' Sa??n, tiryUh yr amcan dechreuo), ac fe wet pawh mai nift trysor i'r Cymry fcl Cymry 'mo hono mwyaeh ondrllå,!l i bob un, hebfod i gyd t nn; a'r hya a fwriadir i wasanaethn pob peth, ni wasanaetha ddim yn !aWn. Pan ar roddi'm 'sgriieH o'm 'gitiätt, .j\gl1l' i'm cof, yr hwn sydd yn dywedyd, maejdwy ferch, yn Hefain, Moes, moe!);" n!d aoadda?o?) ?nai, fyddai cymhwysohyn i'n cymtnydogK?t.gaJ??d n?'dd- wifod ganddynt hwy ddigon o'?nntme?y.?dt?A yn barod yn f!) pUth en hunain, a yadapt i'f. Cytnfjy?wyn. hau yn ddtddig yr unig Mn ag oedd yn c? me?i<a))t: oud gobeithiat', Mr. Gom?r, y cydnabyddwch dt?heti eich cymmydogion, ac na fydd a wne!och a hwy. Ydwyf yn eich gadae! ar hyn o dro, ganAldyrt¡nno pob Uwyddiant i'ch ymdrechiadan, ac i ymgeieddwyr yrhetiFfytitonMgymhobmap. I SYt-WEBYDB. I

HAKES BYWYD MR. HUNAN DYB. MA!< i rieni crcfyddo! oedd Hunan-dyb, ac felly cafL odd fi addysgo a'i hyfforddi mewn athrawiaeth a d\!cd- swyddau crefydd o'i Tebyd. Yr oedd arwyddion o f.dchd"r ac ynichwydd yn ymddangos yn andwg ynddo cr yn bientyn, end fc! yr oedd ci wybodacth yn cynny. dJu, à'iadnauy:.ldiaetho hclynt y byd a barcau dynion vn ymheiaethu; te ddysgodd fed yn tedrnt i gnddio ei fafchder & ifug-ostyngeiddrwydd ac & rhith o hunan. ymwadiad. Yr oedd yn tybLed mai y (fordd unionaf i bxrch a dyrchafiad ymhttth crefyddwyr, oedd trwy .tienthur yr ystumiau mwyaf cretyddo! at no ei hon; ac at gýrhaedd y dyben hyn, sy!wai yn fanwl ar ymddy< iadan y thai enwocof a tnwyafcu parch yn yr egiwy4,, SHfymhtitheibiatd eihun; amawr oedd ei ymdrech. iudnu yn ceisioen diiyn ytnhob ystumiau ag a t'arnai cfe 'uddymtll,lQl ynddynt. Huan y cyrhaeddodd i t.t<td ¡1Jê,\et;h,,(¡) 'fY,bod,¡;lth a dawn i ymadroddi yn hyawdi ¡fçl'Ý,,g\H1\V'dsylwarno gan ei gyfciiHon. Dcctnen- ? wyd ei aunog ef i wcddio yn gyhoeddus, a rhyfedd t'ei ?y byddtd Y'n. ymwr?ndo arocA<'M?t?MacaM<:n y rhui 1- } 1')1' ,I bd(!i am?ytch iddo, a tt???yn?uan nad oedd gwe- ddi\v:' yn etitrda! m?? i?o? &fa? et'ei hun. Dyddai s?n y ?yfmuUetdfaf-'?!i?P? ?am6)-th id<?), ac yn erTcithioyn fa?f? ? a?hbtjt??'' ?'r oedd yn tneddu ar ddawn hyW i .n:Jl2!-alarulI, tebyg i u!: a ch:i!on ddryfMog o h?'wydd pechod. Eiydian ereih? byddai ei dotfy?'beraidd a soniarus. tebyg i unvng ? fbteddu yu yr oiM? ar drcfu iacbawdwria?th?'?y? !ai weithian yn parhau baHner awf neu ychwa?O'S'?tra? (ii yn gyhot'ddus, ond gwasanaethai p)UM)m?t?<Sa? ai iddo yn y direci (oddifithr iddo fed4ty4 W!íJ'} rai yn gwybod ei fod ar ci -nior farwaidd a diymdrech gyda Duw ,y y dngc! t'et y by. ddai yn f'ynych ym ymciiwng i gw.sg t)ay byddai ar t-i Hniaa yn rhith weddio.—Yr oedd Mr. Huhau-dyb yn caet mwy ob!eser bob amser trwy osod aHan ei ddonian ei bun nag wrth wrando neb aran, ae ni byddai neb yn ddistawach nag ef wrth wrando rhyw nn arall. Byddai y cyfarfodydd hynny yn ddirhts iddo y rhai na byddai ef yn ymddaHgos ya rhyw bc-th yu- ddynt. Gotwg sarrng ac afrywiog a welid arno yn yni- adafi o'r cyfarfodydd hynny, y t hai na chanai yn)ad.ic! a rhyw gyt'ran or eiddo ei hun ynddynt. Pa <bdd bynnzg, yr oedd ei ddonian a'i wybodaeth yn hm tie ci gyfeUiiOn, ac yn dyryan y than fwyaf yn yr cc!w\s He yr ydoedd; a dechreuwyd sibrwd ynihiith atnrywioi fbd < hyw debygchwydd y gwnai Hunan-dyb tfnwi !ie uwch yn yrcgtwys, a digwyddodd i ryw Lcn wrcigan frau ci thatud bysbyf!<t <n nny iddo yntcu. Catb(](i hyn ie crvn ra,i- at ei tt't dyn a fyddai n)€wn gwewyr yn acbos enuidiatt d?t.- iun. Pan ydet!aii'raddoIfa, 'byd(!.a't:Hygad!vt)iHaryt arcithfan, nc usmcddyHai fodthyw tai yn edrycharno rhoddaiochenald ddwys hiraethion, et hyuay \roedd I yn ofni an), lygu ei fiys t neb o't gyfeillioxi, thug idd\t)t ei ddtwgdyblo: end digwyddoddarryw Sabbuth i brc. I gcthwr dieithr d0)ri ei gyUceddiad, achubodd Mr. Hunar.dyb y cySeusdra dymunc! hwn, ac antunodd i'j- a) eithtan, ac wedt dai ibd canu a gwe(t(lio, agorodd y Bibl a darÜenodd destua, a pht'cgtthodd gyda gradd o serchowgtwydd a ffraetiijiitb.- <;YTI,)lUer,¡ÜJ wyw;yd ff gan y rhap fwyaf, ae aniiogiyya, ff t f)ll1Cd yttddcf!, ac ynten yn, ceisio ymd.dangos yjRllliDdil geiQ haeru ei annheiiyngdod a; qacJ.Jr-'o\fyf9a,i;r,1itbwaJIJ): gornh1.. Ond yn fnan ?:cd< iddp.-gaet (t?y?? Hbre- g€thu, gyrodd ei gyhoedJiM,¡ll.P !tl(v<}hJ ¡\'tYd:1J, a swydd ——, aeth son yn ptia itr m&rai destHnun anarfetedig, a "rfWWt, ijJYPhiJl I cbwho awai y telitnuau yn I'My yrys  dectneu! atht-wy !-y'w foddiôn, ,efe' dtth "hJ:l.i d4audr.fwill ueudrf&einau Grqeg a 1Iç.í>rag,Q bf) rai,y,.gwliai. lawer o ddeftiydd, yu cl1wedig{)1 lie na I., twtÐdQ..G°rlenl\õai ei br< geiA..è gH'¡.p¡O'i'Jstard-iaitb, gan hueru t'u bod yn WeUjegl,l.irooli;g-\j\R!nug ¡aith cif;un. Un tro, yr oedU tyutt! oilil \ç¡plni1:Iei \Hando,ac yn fuan wedt decilreii Rhonwcn .itprch Hengist yn dyt'od i tncwn., yn& ?.? adawodd t hit Gomo- i t'y- fyrio aF a lywgeJilt. a,tbl'í;ili¡)dd wedditi yr nn)SHt- i aretthio tddt !n; obftgid ft'e a ganfn tbd y fodtMy aur I at, ei Haw, a diltad gwyctuon yn fichytch. Etc a dybiai rnai gwett oedd da) nen y cynhwysiad at ot y bcMnod n.:g o'ibiacn. Caraiiadynhynudacunigot yn eidduij o ymadroddi. Tanodd dy aHan o'i s?un bt iodo', a thodt!- jodddM yn etUe: wrth weddio dywediti dM Mtf, du ogoniaiit, du t-as, &C. Yr oedd Hunan-dyb yn litinau-bleidiwr, ac nis !;a!!u! ef !awenhau am hvyddiant yr efengyt, ua'r daioni a ddygtd ymtaen trwy unrhyw enw p gi-etyddwyr ojjd ei blaid ei hun: yr ydoedd nwyddiantpi'eitt yn otid iddo ef, a'u haHwyddiaut yn pert dirge! orfotedd id'd<).— Mewn cymdeithas, bvd(lattiyii dated i gyd, n eLwctt- nychai i bawb ereiH i'ud yn g)nstian i pyd. Efe a ddy- tHuuat roddi !iestr m ganwyH pawb araH, fe! na ddchd un Uewyrch ocd oddiwrth ei ganwyil ei h)m. Y) uedd yn ddoetbach ya etotwg ei hun u& settttwyr yu adrodd rheswin. Haturiai i gan d) ws pob musnachdy, t'ei y caifai ddigon o dderbyHiad i'w eiddo ei hun. Md oedd gahddo gyfl'if. yn y byd Q oiygiadau neb arait ar un- rbyw gunmen o atlii.awiai-tii,, byddcnt fyth mor gywir a t¡-f4e'II.Y r ei ie, ac yn mynnu ei gad, ac oiaai :;11 ei galoD i ticb euaMi mMdicdd uddi arno< L I '¡ ? Yr ydoédJ yr nn rnor o'l arèithfan ag o''l wp!y,! ac yr oedd arno pyminaint o ofn cydymgeiswr yn y nait! ag yn y !)aU. Pan fyddai yr achos yn ¡:!o(vn, ceisiai K!o ar ddor ei arcitttfa, a chadwai'r aUwedd yn ei ioge)! ei ht'n; os digwyddai i breifcthwrdipithrorynei bcntlilvg am Sabbath, cyfrifai pi ho)! !afnr gyda'r Bib! yn ei fy- fVI'-eH yr wythnos fiaenorot wedi myned yn oft'r, a chyfrifai fbd ei .gynm'Hodfa hefyd yn cael d.rfawr goiled trwy gaet en hymddif'adn o'i weinidogaeth, yr hon a farnai yn fwy ysbty<)o), bn<)din!, ac adeitudol na'r fiddo neb araU. Er y dyinunm weddian ei frodyr am gymmorth iddo ef i fyned trwy eL waith sauctatdd, nrt ydoed(i yn gofalu am gymhotit i neb a)a!i; end yn hyt- rach byddai y cynnot-ttiwvoii,a gatTai ereiH ytt Mwyn cytifigen ynddo ef. Cyfnfiai bob ymroadan mewtter- eit! i wneothn) daioni yn awydd dybf-n o'u hattat gwnai t'ynych n)au hyn a'r (-yH'e!yb, "Os myn neb Tt'od yn t'awr, by. <)'I''d hwnnw yn was i bnwb. Os mvn lIeu.Jd,_):J) flapnf, by(,i,,Ied t oedd hyn, Od oes neb yn eich plith yn chwcnnych bod o ryw wasanaeth i'w gydgr,!ad,iaid, 1tLddcf[lylqyn I' yt fgiwygweddiUeioes, byddcd bwlinw yn ddittaw hyd ncs fiwyf n i'm bedd, rhujg y bydd et ddyrcunnad ef ynddarostyngiadini). Os cynnygai rhyw un et niwcidio vn ei cnw nen vn t'i fedd!anna)!, byddai hynny yn dcslun pregcth galfddo y Sabbath caniyno!. Yr oedfj ef yn honni ei fod yh nir tra ysbrydo!, achyf!-ifatba\\b na,sefchenteiwcinidog <t€th yn that cnawdtd iawn. Yr ciedd yn tyIII t;w gtud. Y rhat a'i camnoiai f\ddai ei garedigion anwytaf, ac os byddai neb ntor ft)'<hU4ra'ge¡!yd(u ajM M, b\- ddai hwnnw sicr o dcindo pwys d d(:yrnodian ryw bryd, a hynny y.ngyt7redinoi ne?bYd?i atuiaf o )A)b!- oedd. Yr ccdd tt??hTa? (?Tfm'?yti e??? ,na'i ?yng)wri ?an neb. JE?ie?N!€.?? ?n dan dicithr, ''Yh d}t:n sa"<-huJd. GWllai arw',diN'?folt\Íonl't,<}.1ia ,Ï'¡ATgh\'y!ld art- eill berii'w., w Ctddo Cam. Yr oedd tnt cyfc?i?a??n?.,ma? Mtman-dyb trwy hoU ystod ¡&'idäHh-gl'et'ydd,¿,lolcwnpe<l'lhynasl'l" p\v!:c y)n.trfc)oiogyn)dcitha.saD))w. Tybiai cf ganet tod yn n)wyr.h:i)tgraddan hctacth o ddy!anwadao cyntiurth. wyot yt Ysbryd Gian yn y gwa¡th yn -ylioeotliis, nad oedd neb yn byw yn nes atyrArgiwydd, nuc ynrnwyn- hau mwy o'i gymdeithas nag pfci hun, er na phrofjdd gymruaillt a munud erioed o'r gymdeithas ysbrydot a dirgelaidd honno a ddarlunir yn yr ysgrythman. Yr oedd yn anwybodus o'i wir(odd 0'1' mawr'-wahaniaeth xydd rhwn! dytanwadau cythedinotacbynnotbwyo! yr Ysbryd, a'r cymmundeb neiHdttut a SyIN%edtfol sydd rhwng gwir gre-iadyn a Dnw yh ei Fab yr oedd Hu. nan-dyb yn mwynhan tfawero'r blaenaf nd yn boHcI ddielthr i'r oiaf. Byddai yn mynych weddio ant gyHt- deitbas a Duw a'i b) escnnoidcb' grfi,soI; ond nid oedd giiii(i(IO ohvs' ar dditn wrth hynny omt dyianwadau cvi.- i uorthwyol yr Ysbryd a rhyt'eddoi tfi yr ofdd vr At- i giwydd yn rhoddi o'i Kynno thwyon i grt-adnr nad oedd yngwncHthnramgen det'nydd o honyntnag vtnchwvddo me\\n ba!t-hderca!un i'w ddinystreiht!n. Dia)i!t))aui yw fud YI: Aqlwy'dd yn ritoddi cynno) ttiwyon a doniau i gwciHtdogaethoi cr lies creiit i rni iig a r'yddnnt ?n hnn- ain yn anghymmeradwy tiwy'r cwbi. Hyddai Hcnan- dyb yn t'ydnabod ei aiigeti am gynnothwyon yr Ys. bryd, ac yn arfcr niyned i'w ystat'ett cyn i'r adfloita tweddidan)tiym)no))h o.s<;feii)))n tyddai i f 7."1. t f "J end osrhywunara]i fyddai, gallai p( l%eilii'o 'gweddio am y tro h\\lJ11W. Byddai wpithia)) \n ,-wec)(i:e yji Oiter, dcbygid, ai- i Ai-gl%VY(I(i v cyohanat' '[¡Moil gweithwyt i'w gynhaouf, ortd ar yrnn ptv.) vr oedd arno <.ifh i neb gaei ei aofun yn rhy agos tddd ef, o herwydd yr oedd et' yn tybicd t-i turn yn ddigon i weithio ar y r'ia!) o'r macs He yr oedd yn bvw. Byddai ynahuncugaiwadpttMbereIU i'r weinidogaeth, ac yn {;oryn arwy<)dion a nodau o aiwad ntewn eretH na citat- odderioed yndduei htin. Ereitbd ynUiosogmcwn gwendkiau a beian ei bunan, nid oedd neb mwy didiH- garedd nag ef i% i- tli gerydttnttiaicreinam ell oeiait, ondef'e aarbedai rai, acattaiiai rym y ddisjxybiaeth oddiwrthynt, pan y Byddai cerydd yn perHtynnidd- ynt, ac fci)y yroeddef yn annhynawnacanilyd.'ion t'et gorHchwyiiwr, yn g"e;llorl M rth rai, ac yn ddcrbyn- iwr wyhcb i ereil:; y nej a t'ynnai a iaddai, a'r neb a fynnai a {!ad\aiyn fyw. Dywcdai iawer a)n yraut;pn- rftCidrwydd o grpfydd dpidtiaidd fanwi a dicidynaidd, a dut p!ant ntewu ofudd-dod, nweddcidd-.dtamewn 1;isg- ocdd, &e. ond't>di'r cwbi, eideutnefei httn oedd un o'r.teido&cdd inwyat'didretn yn perthyn i'r esiwvs iie'r ydoedd ei fetched yn ac nwch- law l'usefyllfél, ac yn cymdeithasu à rh.1Î uoltfj d<h- g)'cfyd<),ac ni fctddiai ueb dd\vend amgen MM da w)'tho yntaH am danvut ",j J Wcdi y darfyddat bregethu, a myned i mewni;;d' ) dda(Hnddedt', ann-yw o'i gyfeilliofi a'i (-,itilyrietit *hh ddisgwyl cae! )'hyw adfitadm'th ysbi-ydol yn ei gYt(,rtl' ach, ond er mawf siomedigaeth byddai ei dafod t'(,i nxl Hn y glep, y" adrodd rhyw chwedjau digi-ifol a gWl\gja fyddai yn ceHhcdtn ysgafnder ac ynt'yd Chweithiniud yn y rhaiafyddent yn bresenno), fet ycafodd Huwpt cydwybod dyncr g!wyt', ac ciciH <:H t'.)!edu a o tueddn t teddwt nad oedd cretyddolld ýmddaHgos¡ùtg\vag di- sytwcdd; a Hm\cr o ddygtadatt gwarthns ef, yii .ysgatiider. t ? ? ¡.2n Bydda: Hunan-dyb 'yn;mytldH ,gri-wnânfaMall)'n'l fynych, ac ar !iyd y gHet thyw gyHensde)aH i ddangos e.i hliUynddynt.G""aíawd'¡ sytw urnu nnwaith ucu ddwy gan Mt'. Hvg.td.gralf. Yt- ocfid wedi caet efbennodt ibregethn,(U'wediiddo: "tdurUcn ei destun, al)l)oliocid -at ei Wtnnda\vyr i'w"vn. HOrthwyo a'u g%veddiati, ac ymheiaethodd gi yu tuwf'r at yr agwt'dd a ddyfai fud ar y dof tawr yn gwratido. EiUn' yrodfa uesaf, syhvodd Hygad-grattarno yn dy- tod i Mewn arganot y bregeth, ac yn sety!t y)i y <-wtt pe)t<it i'r dotf, yn dyiyfn gen, fct pe bnasai Ùwehbeu ei ddigon. Yu ddiau nid opdd gwrandawr )nwy spgm- Hyd yr o!wg a'no yn y fun nag ef; a ptuin y gadawudd i'r Anwn diweIJdaf dJy'todo cnan y Uefarwr, nad oedd yn myned yma.th gyda brys. I\IeJdylioddLlJad-gratr fod thyw achos pwysig yn gaiw a)n dano, on<! erbyn iddo ct ddiiyn, bet!) oedd gan ddO i gyrchM attyntgydar fath irys end y bib a'r c\Vppl,I. A'r odt'& ueaai' ni (-b)ywodd ar ei gaton i yMsym<M"d ?y???tbr atwodd ynvtyi addoU y bib, y,n]y?y?! ?'??a!),; ttH? pat- haodd yrodfa. 0 ychydi?J?.ct)y,? ??et!?;IIuuan-? dyb vn gyfain catoh'fW?ty/Lra??r ? pocthiot!. Ermai by?io''? hio, 1, i?lf, g iI p? ,,r y,'f'*i-oedd pocthlou: ¡':r laiydilj )H ,pJ' il1,?: 9,!f[hr.fffíal'-¡ tf<M- bydda? yn fpethhs A? Sch ?M'??''? gyfodt o't wety mewu ty diCith?????iJfgVwtiydd i.nn.M?y.d?td O????hfjt'n ?M<t?''?' ??tiT? a chy??.y? ?4 %??'?[b,yd??'t? met* wyth gwydmid ?r???"f[&??'),?? gostrciaid nex-dnir o o ?'bn?,???? ??. ?yddaiat-ogt y d?rutM?'?p?'?nar,??? ?rth ymwtbio dt wy y dd?'??r??!M?"tj'?? i tawer o'i wriuith??' ?Dt? ? ti?asMi Huuan-dyb yn .neddu ar .i-iiiwe i&t ld rmwedd t ynt?tta' ? i ty?r oddi cartref ya debyg i'w tywto)aet.h?a'tref,y bu<tsatyMdebyeach 0 fod ynddyn iach weddHL ci oes.. Yroedd y cyfnewtdiadau amt hyn yn ei dda!t o fyw- iotaeth)) yu niagu atiechyd dwys yH ei gorph, megis y graiullw,5tt y gytliuiajwst, &e. 0' dnyedd gort-lifyg- wyd efg&o y flyt*roodol pooLhion, fct y goii't.t at wi gytt eiUi<)n fymmpryd y nhy?nrm mc%Tn b'i ddiosg ef o'i swyddot gan g\Vyrtlfi y cam a gawsai, a ymnnodd a piuaid afa!); ac ni't !')!' y bn cyn tTtyncd at y byd nes o'f dlweLH, ei wttbod g-an ba vvlt,.a'i tyt'e<) yn gi:n ¡'rmeddwD!¡ {'f, yn \vatwor-ge''dd i'r ynfydion. Wciu pi ddif'ss; '<'f II¡ hyn, dangosndd i bawh nad oedd gllnt!!ln ef dtlirn gW\1 barch i'r efenyl a'i hotdinmtHn, o irwelid ef wedi hynny yn gwrando y gait- tnt bu ef ft)'.r. Honan ocdd gw!-etd()yn a chy; diacth ei grefYlIdv With wpddio, ei hunau oedd ei Wtthdd) vch. a <cisiC dangos ei hunan oedd ei watth wrth brc"dii' Ni ciJcilr siodd eriof<t mo'r eiddo Crist Icsu, end vt- ci(<do C'' hun. Feiiy Hunan-dyb, wedi cotti ei aurttydedd, ? aeth yn ?eidd-dra yn ei gymt!)y<)osapth. !)y!)ion y?' j?tttwttto ac yn ei wuwdio, y net'oedd yf) ?w?u an'?, ? Rimgluniacth yn e) was?u yn ci aninyiciiiadat): a ch?" odd o't- diw-e.dd ei d!-ei:[o t'ei p?-i i wiad chanK, a<; y!'? y bu ef t'arw, a cherbydau (-i <)?ot)[a:.t \'11 w?rt!' ? ?y-ei?ei.str. N; aiarwydam d<tt)u?n:td.'vwt-d-? fy nuawd! eithr et'e a 'madawudd iicb hn-acth am (/¡(¡ .Liauf.ha.igc]. BEDD-ARGRAFF HUNAN-DYB. L Is ypeilt%v I, .T Claddwyd, ùistilwyd ei stw. AcuHwydd.m'etgydwt-.

GOI({jCH\V\ LWYl? Ca-it")!Nedd David Tit.njMs.Sinpwr C:u-ri)!)iny —- Pardi, J. EduWlJds 1). B. ,Jones ? ?U.utt.rissciit W.ittcrMo.?m —' Pontfacn T,!os.N?eh'f.,ru?:n?tcf ?.M-n'ydd -—- P.'st-OtScf "Met-i.yr-Tydtit- W.M.i)avi.??nt:?K-<' ??rd;tre- — J'))n) Hyt,(h!,P!)sth.;tst'-f "(.aertyrddm— J. 1!vati?,. IJ?)etty .mf?T)<.)-(s,Siuu?r '? t;a?t'H)iewyddynE)?h'n Tumtthy'Thotnas 1 .t?ctudilo -— Fr<'dertck?v<Hts ? Lhtny.nddyfri D. ?. ?ef-s, Swp fsaa ?,</ L)?ad<tc -Ti).n?s T hutn? Abcrnonddu,-— -(x.North ? C.-y?ywct J?nPric?Postnia' s-t??-?' .? ? HwhiorfLt .?.nesTh?as Trcfdracttt —-— DayidTiMnn.M -?"? Ahcr?waun -Jic«ryEv:ms -:???;, AFbctttt Parch. WiitM?Th,?!?"? AberystwiUt Parch..tohnj?uie' ? A 6crieifi :c.[/{:, Hanbedrpont?tc?hca ?ughjont-?fogt-im?t?t'?.?t.: OanyMern-Ysttad- DavKtMIHt&rds ? á; Hhaiadr -— H??ardtJ??t????j),?? Atnt?ch — P'Ltcit. J?t?????'?'J''? Hodt-dcrn — ??< Witit.tms, P'Mt?ast ? ('apr?vbi- HcnjAmin.JtHM'? .? U?nt-rci'yMe' ?NAo?Mf???m?j?? BrynsieH?cyu ?.?8,<?ra'(?t?t ?'? I.ht.?.-tiit Richat-d..f<W)?-? ? -? ? Bans"r D?id K??B?M? Pw)h<ciy- Pttrc?<}e-ttjiiu,,ftJuHei< (?tt-ruathtn !{!(-<'J?M?'. Tcetu.tdttc- WiiiXttn?m?s" ? Dimhych Tti.M.CH.r?-rafrfd<f?? Wrcxitam- J.p.tim<.r,j?'r'?c?i?'' Uaruwht- Wiiit.unD.?iGii ..1 Kothiu jnf, p;nij,s, L!yfnvcrt! I.t<m,;oUpu -JohnEdwarda H<<t)a H. Silndtrsoll, A:rgratfydJ, !{ie!):ird Jones, Argt.tiiydc, N l'w/own 'Parch..T oh R J onCi lad;y.lIlIl.th (' Richard Jones LlallfyUiIl' J,llward "pri('e Uanid?s ???- '?hctJones ? Casncwyddaj Wy?c 'r' Kvun Lcwis,Uyfrwcrt!'?,. ?< ?'-?''?' JohnTib!)iits,Ar??' Pontypn(?- P.uch. Ebent-zcrJ'? -? Uund.iitt- ? K..Mt')n & Co. ?'?j?t- S<)uar?;J.Whttc.?;?, !)trt'ft;!t M,Jon??' 'L—— I..  11 7 -? A BKMA?.: Argr?phwyd ? C))y).(M?dw-yd ?'' (,? JENK?, yn HEor?Y-CASTf:f.L, i'rhwn ydyotun'f.}' H?shys':K'th !:aei ei d.1:uifon, Yn ddidt-ao!. ? <? 10 /??.?M?M af ?'/<?/H ?M A?Ey??f??"&?;? ??)< ??LOH ?At;?7(),V? ,??, ??R?/C?'?'? ? ?E?R?yB-<rKKEy< A/r. ?F/y?:,33,?EEr-??-'? <t .Mr. ?. JOAE?!. 5, ?E?G?fe?TNE?r, L?A ??' ——— ??' SWANSEA Pfinted and rubUshed by D. J?j.n? CA?TLE-sTRE?f, to ?ho)n Cojnmunic:t.tio!t! p?t-?' „ req'?sted to be addressed, rt?y? Or?er? a/!? ??e''<ewe/)? rMe!? ? AfeMr?. ??'?/? <t'td C?. C?? '?r7.uK «?< A??r?o?), Ao. 5,J ???? .S?ty?MK, ;V??'f;??\t!xrR?jEjt .?r. ?/j!?< ?? o ?f?' <fREj?; ?r-JM.J?A'?,5,A'???'?.s?? ?

'Af CYWYDD AMSER. ?' ? GTN bod str y rhod na'r haul Einan,na'r!teuada)auj, Na'r ba) dd ddaear yn arcs, Y netbedd pan oedd yn noa, Myn Amwi- ar der daith Aredwnfymorecdaith: 1t'" Os tad rh)'fedd afeddwn Dli ni ches o lianes liwn: Cotiaf am nn gwr cyfion, ? ?? & Eres ei liawl, yr oes lioti; Un cydymatth dwysfatth da, Yr hoywfyg lor Jehota; Naf mwyn efe a minnau Oeddym beunydd ddedwydd PangrpawddNerg!oywberg!aB Kifawr-wyrthynnefeirian, Eginrwych !u dh-gtetriawt 0 fydoedd fitoedd i'w faw!, Brawdci a manot i n)i Y rboe hawl i'w rhcoii. Rbedyrhai'nyitenrbodan, Hoywgn 'r mcdd, wrth y gan mac; Bodpryd;gyd!twygadwant y gwiw orchyminj'Jí'aàntn Yn ddidwy!l f,it!di;j( Y tytnhorau 'n { ??' Oi! tgyd mé.wnhrf.d lre..dd' d ¡ s 'y' OdeggreadnriaidI6o A gcfais g:&bddo'n gyfionf 'Y niaf, In byw tin rijyw.o'i- riialln, Hy'aehosim'arwochatn: KiwnHnmoddifoddio En bywyd fyth, boed a fb: Enmb ocraidd tyct)anUyd A Laf gan y rhai'ti i gyd: Rtio'nt gystudd yn brudd i'm broB, Diauenhenwywdynion. C!ychau,awt!es:auarted, C-%vetir ganddynt i'm gnvilied, Yn fad mal ymsymmndaf, ? Antiht'nHygaduagaf: ,r' Efu!idii'ae!odau Filwaith yn eu gwaith yn gwaa: RhuadwyHtmeddrhaivdwyf, Medd carchai wr oedwr wyf; Y cat wr hy!aw Hawen Mewnaddunedgweied Gwen, Gwaeddi 'n getth mewn mawr certh wna (Heb ifswrn), Amspr brysiå; ? ,.Waw) !achns, thwng ci ft-etchtau, ,;t 1¡ca p:h:m,lidel y mêl o'i miu, Arosafiucddia'nerwin: p-,tii ef ti 'n sefyll, } "éüa )1' hOgJD 1;)'1/. rbp 1hi,i a byr ei gam, I)iau i)lei!rjr grii-ina garwaf Ef)'w Y gWi' .fci¡¡i gy-.ùt, Fy h?yhis dd?ai hctyNt? Acynwbregai'nerw? a ;'o'wn'tiu-far i "Yl1-,t;n, I Ka ddoc 'r awr i tvw fa?rwvc? i: YH?r):ydaagw)H?ngwych; ? JEi?asitt?boeddmebyd, Casa 'ji awr yn fnwr ei tyd, ? Bak'ho))ydeit\wydfo, .L!idadt!wgpobpeuUwydddya FytbwyU, erioed y]) f ptbya; '1 Yn llwyr os bydd arnharod Panybai'nwirfiraidfod. Addwyn neshewch ddynloa sal, "H Rai od:aeth Uwyran\vada!, lachnsadroddaficiiwi T tnodd mae rhyngoch & mi. Rhcdeg o'r b) u yr ydwyf, ]Prioed ar vni(la'th yr wyf.- t. Y nmwr Ri i mi araes, T,. Wanatdd tinvn eich €i?i? 19. ? L"" ?? ;'<<I,V:: rw ddirw)'n"11 dliát'é/s f.) t -:1)i:uam ..1)..1 Cwastad yw'r Yn j Cywuddwys mat bny 'acerdded 'c Yn un radd y nmyn red; ,)falhy' y 11in(l lIawn,af .uaÍ1 gn ei,oeu..agaf; J .'qlé1 nge!l gwnewch'yn wiwgaU 'I M*r wU pJyd y"y fiid: lÜ:b, bal'; NeWs dwI paD delotrnos dtf. Tydi hcHddya aaynaf!, Ofet Pa i;awl (lydd glhn gvfiwryd#,gytlt Dreuiiaist oewn dua<w helyut? Fasawtawrniewn pleStuau, 1\1.ewn 11ft'bod byd, Uiewuwyd gau, A dyrys Hyxdaearoi Ehles, a'th cegct ýlÙb" ? :). ? ") Chwi ienengcty?, hyfryd hocn, gothoen, Ariyt'f'pdyrei.chdew!'edd, liob itewyrch iion ttrion teg tacHudao'j focii liwdeg; forti, o bo li&bail '); f YceirynddiinNcrinddaH: Dawhenatntt'chdiboent, E Odavr rne%vii trais i'ch ait chwi; Dawartedyraptodan, -udc,ligUon daw i'r iron fraa, )law i'r pen a'i- ynieiivdd., AIr Uygajd a baid lIebJdd Cot1wCh)'11 fleg eichneges Tra bo 'u Uym eLch grym a'cB. gwte<. A J". Clyw dithau 'n gallt deal! dwys OtftddyMtviaithtawrddwys; A WIIst ti 'tll fW)"11deg oege& .t ('=. — Is a"'yr 'n Uwyr cr lies? I.. })inv"o "I} wastad .eiri"es Niae'i- ltiiivn i dei-iyvi d'oes;, Ht'reahwyrmmi'nbytttan JLr gluddest, bh a g\'leddau. I. Rhydvviieii, Cot. Icon. DANIEL EwÄ."is. 0

r CANORFOLEDDGAR/ I Am Droedigatth Prydydd o'! gyflwr bregeddys t yst!tried am hen ei daith: hyn a fu Nos Gula7t </dtM'ctf</e/, tgli gyfes edifeii-iolaidd a welwyd yN Sei,en Gomei-p.lonauy 18. Mol.TANT a gana? a thra foIianT?fyn ?twr, Am y ddafad goHedig, mae hyn yn?&?wir; Ar ganol h!r-nos Galan, cyn cod?tf?y?aM<L Daet!t troead pechadur, a ftt ?et!y y?!i? L Y clychan gorfoleddns deiTroisatt y '?ardd'?" &an ystyried ei pyflwr a'i hynt yn y l)yd ?' ? Ar waelod ei we!y gwnaeth fyfyrdod ii I, r A'i gaton gystud:<iot yn a!arot ei phryd. Son am ferr einioes ac a)n freucider y cnawd, Dwyfol mae'n canu, gwrande\ycR hytrydedd ein brawd Am hyn bydd cwmmwd a bro. Ti Fyaydd hiraethog, dyrcha'n nfhe! dy ben, A gwel wtad Gantber ytt yHwgMnannu n i<nt!t; Yr afradionyn a gododd et oiwg i'r nen, A dyna droedigaeth, dirgetwch fn'r gwatth. Hil Bmtus ap Sytfus yn ganHaw bron ei wawr, A chanant yr Anthem ait i Organ Sant Pc!; Cantr Soto, Duett, a Th! io a Chorws mawr, A chwi blant yr amifudd-dod sefwe!} yn o!. Fo wnaeth ei gyfummod, ni amheuafant hyn, Fat y byddo'f) ddioge! pan eio tua thraw; Ufudd-dodus ei feddw), a't fuchedd heb chwyn, Y Prydydd mwyn anwytaf, dod yma dy taw. B.C.

I At Argrllphiudydd a Pherchenrgion Seren Gomcr. I Aswft, GYFEit-MOK,—Rhoddodd eich thifyn 61 i mi tawenydd n4d bychan pan ganfvddais fod etto ar- wyddion y hydd Seren Gomer i ddisg!eh io yn fi"urfafcn ein gwiad ar ot y darogan gondusam ei machiudiad. Y mae gcnnyf bax'h o'mcajtonichwi ameich ymdtech neiUduot i'w citynoat, t'r maint y gwangalondid, sef bod ar gptted o'ch mcddiannan wtth otcno etch cen&dt; and g-6beittiiaf, pyda Iu!o rmdd G)as ac erein, ntai nid tnwy nag a eUw<;h gaet i fynu yn taddo! trwy godi ei phris, fel ag yr ydych wedt sy)wi, i wyth ccinio ni chlywuf fi neb yn y gytnmydogaethhon yn anfodd(c),i.hyn)ty,ac yn ddiau ni ddytai neb ddisgwyt eich bod ar.gkiled wrth erch lIafllr myfyrgar. Yr wyf yH hoUot o'r un feddwt a (-.bl.Vi- mai liawer aiii-livdt-(I(Itisic,h ywcyhocdd- iad nag nn nusul, ery byddai ya iiawer g¥.'e.Il'a-tJo"H> b yr on, fel y huom nynyddau hirion, r. k,4p om, -fiei-af ynobeithioiua byddineb o'm i taesu na thynnu yn 01 thag cynnai cyboeddtsd tnor rhagotct Hg yw Sercn Gomer, t'etaa? ? ??fi?ct) iaith ynbo'?eithiach Ran ygenpdi sy'Jd.y???o?;;ifynn nachennym ni. Gai)ijt tinnau t? d?jid??d ?y mod yr un bronad a J. o' Bryn ?c?, a pew? ( ?ia??ten a'i b!aut, a HHocdd hcb!aw hyn, &g' sy(f??yn-t!au?p? maw: se! dros eich Seten odidog. Di- arnmau, ?r?Gompr, tod inwy oa!arn ar ei !tol ymnat).! parth na?'v. N;ei:wch .chwi sydd yn Abertawe wybod; end gobeitMaf y cewch g!ywcd yn and yn y dyddiau cantyno!. Omenaid anwy!, gudev-ch ni roddi ein henwau yn gatonog i'r got-neliw% lwvi-, ncn cu danfun yn ddidrant i Abertawe, fe\ tansgjtfwyr: dytem adact !)nwero bethau ag sydd genMym mt;n ymmferiad hcibio, ond dyletn gynnai Snen Gompr. Yma cawn welfd pa tbdd y mac achosion Ewrcp yn cafi cu dwyn yn)!aen mewn amser rh'fcl alwddw'h; ynta gwt'taf pa aoiiosion sydd dan sutwyliy 1)y yn Nghiteriudd, &< yma gwe!af bris yrti Jr'y YPywysogaeth, a pha ymoiyn sydd ar amft;tKaid?'B?b grudu; yma !,wctafgyhoeddiad<n) o rhai i gael mudùyginjaeth i'r eti«id, yma gwe)at' n'twyth synwyran AreithM-yr 'tL',Biti%KM ymahefyd y gwetaf pafbdd y njae cr Hwvddo-g-,trti-cf, ac va neiJ!- d<ttf! yn'gwledydd:tt'amor; ael beteiddio y cwb!, yma y gA.,t4af agovianti-y-r helt fam-iaithGymrBpg. O! pa t'i)(id y byddwn:byn:h.cbd(ijpaD yw yn bosih) i'w chadw i ?ynn. Bydde<i t Gottiero ?a?LncHid ei dcst))n, sefam twyddiant y Set-c?odi<!t'g, .yu Hcei faf Muad gwynfauus ahuapth!<mfctydi?<'Maf. Mac yn dth:m fod PatthsyUydd G. Moi-Hnwg a Jcnkins o wertb f.yiw'E cyciedin, mal y &)IW"dd 1. ab Ieuau ynJrTlif)'1I diwc<idaf. Y ParihyHYdd yn .ers lioliol, Gyda 'r So en godo yn s:) ioi, Yw dynntHiadeicL{;ostyn,,cdig gyfaH!, Uanymddyfri. 11 Y BAltlH) BACH. I