Seren Gomer

_rtA- ;,7;" o NcTCi/rlrh n 7 Ittndain, §c* jieu i dalu dirwntti. Yr euvvoccaf o honyiit! J w'r Cadfriclog O'Dorioghue, yr hwn sydd i gael ri ailtudia dies bedair blynedd i gasteil yn ynys Majorca. Dywedir fed y rhuthr-fintai o Batavia yn erbyft Macassar, dau y Cadfridog Nightingale, wedi troi allan yu llvvyddiaunus, a bod rhai o'r mihvyr wedi dychwelyd yu.ol i'r ynys. Yr ydym yn clywed fod y Cadfridog Syr Geo. i Murray i gael ei ddanfon yn ebrwydd i'r Americ. Yr oedd y swvddog linvii yn Benlluesteiwr i fy- ddin Dug Wellington, ac yroedd y Penciwdawd vu dra. rhwymedig iddo ar bob aehlysur.

LU: X, (28. -1 L L Y S A R GR A P H NOS S A D W R N. J{<.vf.- Doicniusr, TdcJi.'2bt Dcrbvnwyd cennadiaeth o'r hwn y mae',i- Ilyll a ganlyn yn adpgrif a phigion, oddiwrth y Cadf. Svr ( J-eo. Prevost, Barwriig, wedi ei gyfeirio at larll Bathurst, uii o Brif Ysgiif-raglawiad ;ei Fawrhydi:—- *• i CadHi/s, Phtttslmrgk, Talaeth York Neimydd, l)Jt'ui 11, 181,1. Ft ARGr/v/ynn.—Ar ddvfodiad vr adgyfiiertli- iadau o'r iii chollais ddim amser wrt(i g i,hi\ tliitiau'i, Canada (saf, i'r diben i osod gorchymyn y Tywysog Rhaglavy i mewn gsym. yr üedd y lluoedd yn ymgynnulLj He y cysfin rhwlIg y JJalaeth hon a'r I nol Dalcithiau, ciiiodd byddin yr Americ o'i gwersyit.anig'oddiodig lan yr afon Chazy, with Champlain,) r lion sefyllfa a fe^idiannaisary .'iydd c'r mis hwn ac ar y dydd canlynol aeth y r holl ddosparth aswy i bentref Chazy heb un gwrth- vy neb iad o. du'r gelynion. Ar y iJed gorph- "wysodd o fewn wyth milldir i'r lie hwn, wedi myned o honi drcs yr anhawsderau ar y ffordd, j lle'r oedd coed wedi eu cwympo a'r pynt wedi j en d"'ys(.uo (gan y gel\nion). Y dydd c?n!yno! cychwynodd y ddosparth tua Plattsburg yn! ddw?' re?. Cvnnygcdd Mc:\vyr y g?'tyno", y    mat a gynnothwyid gan wyr y gad:cs., i t?'? s- tro'r mynediad ymlaen, eittir gyrwyd hwy O'U J.cn sefvllfaúedd ac aeth y rhan hon o'r fyddin j i Plattsbiirgh. Paredd hyn i'r gelynion giliol u'u sefy llfa gadarn yn y l),.aûCreck, yr!l:ti a'l sidawsant eu mangoei-fadao yn unig i amddUfyn y rhv d, ac t'n rhwystro ui i adferu'r pynt, y rhai u ddinastiiasid mewn modd ar.iherifaith, oild aetlioiri dros yr artitawsdra hwn yn ebrwydd.— Vina celais y gelvnion ar uchder a-r gangen dde- lieu'r Saranac, gan g?el eu d:o?"iu gan amiyw m?dd?\f?ydd. v') Uaw« mai ?el,?iu, nghyd 1:u iiyiiges aitgor, yiv.heiiach nag ergyd mang- tict oddiivsth v tir; amivgais yr aingyk'iiiad hwn yn ddioed I r Cadpeu Dow'.tie, yr luvn a drefn- asaid yn 'ddhveddar i liaei'ori'r iiynges -ar 1 >y 11 Champlain (yr hon agynnwysai y Coulianee, j ;o r.iangnel Linnet, 18 mangmd Broke, .10 i nangtiel; Shannon, 10 maugnel t aL2 o faugueU fldau, IG maiigfiel); a clieisiais gamldo gyJ. 1 weithredu a mi.. i Ar i'ore'r lleg gwclwyd ei n llynges ni yn i h%vlio tti)rft Plattsburgh. Peiais ir rhan honno o'r rhawter ag oedd dan dy wvsaeMt v Cadfridog Robinson i ryned trwy ryd y Saraiiac trwy drai", a myned ag ysgolion ganddynt j weltlitau am(!(Iill'NTiiol nion ar yr uchelderau; dechreuodd y maiignel- j feydd a saethu cyn gynted ag yr yniosododd y llyngesi ar eu gilydd. (rydii gofid rn:nv>: yr wyf yn awr vnhnhvslI l j'ch A rgl wyddi u'th, er y gwroldeb alr ii)e(if Lis- (I d rhai y tywysodd y Cadpen Dov/nie el lynges i'r frwydr, sioniwyd fy nysgwyliadau j bywiog am lwyddiant, gan gyssylhiad o'ddig- r -wyddiudau annedn ydd, i'r rhai y mae ymdrech- iadau i'yugesol y n neillduol yn ddaros'yugedig. ) Priu oedd liuoedd ei Fawrhydi wedi ci-ovs,li, Saranao, ac esgyn i'r uchder, Dr yr hwn yr ocdd i gweithiau'r geiynion, cyn i mi gael y siomedig- aeth poenus o glywed bloedd buddugoUapth o ¡ weithillllr gelynion, o herwydd fod y faner Fry- tanaidd wedi ei rhynnu i lawr ar fwrdd v C'on- iiance a'r Linnet, gweled eill mangnel-fadau'yn. ceisio diogeiweh mewn ftoecligaeth. Y digwydd- i iad annisgwyliauwy hwn a'm difuddiodd ogyn-j northwy'r llynges, ac heb yr hwn yr oedd dvvy h j ymtuen y g'.va?anaotH ymheliach yn anwneuth-j uradwy, ac am hynny ni plietrusais i rwystro'r llsoedd rhag n-:yne(! ymlaen i yniosod ar y| gweithiau, o herwydd y buasair Uwyddiant mwyaf perfiaith yn ddifudd, ac ni buasai-ennUl •( sefvlUaoedd y gelynion yn fantais ddigonol i! gydbwyso t'i- gydfynedol a.'r meddiannad 1 o honvnt. -,iel eu dinysfrio, symudwyd y mangneUiu, y cad-dryorall, yng- Jiy d a'r clwytfedig, y rhai a ellir eu symud, i'r tu ol i'r fvddin, l'el gallo'r liuoedd gael eu dan(jon i Chazy y forll, ac ar y dydd canljuol i Cham- plain-, lie yr wyf yn meddwl gorphwys hyd oni -wyawyf y defnydd L etvitioii o'u iichaf- iaeth llyngesol ar Lyn Champlain. Meddwyf yr anrhydedd i fod, &c. (Arwyddwyd) George I'u ovo^ r. r Gu-ir Anrhyileddus hull Batfiurst, fyc. fyc. fyc. rD. S. Ynuldangdsfxld riiif'c^i'r lladdodii; a'r chvyf- edig yn v Llys-argrapii am y I9c«j, a'r liiityn olaf o SiTen Goruer,] Morhjs, Tachwedd 26, 1014. Adysgiif o lythyr oddiwrth Syr J. L. Yen, Prif-lyngesydd llongau ei Fawrhydi «nr lvnnoedd Canada, at J. W. Crocker, Yswain, a amscrwvd ar fwrdd y St. Lawrence, yn Kingston, y 2-iain o Fed;, 1814:— S y ,I(lo i ciiwi, er hysbyhiaeth i Arglwyddi'r Morlys, rid\sgrif o lythyr oddiwrth y Cadpcn Pring, t diwoddar lywydd Uong'ei Fawrhydi, y Linnet. mddengys i itii, ae y mae geimyf bob rheswm- i j red lJ, i'r Cadpt-n Downie gael ei gym hell a'i "ryi-io i'r frwydr, cyn bod ei long yn gymhwys i j yfarfotl a'r gelynion. Yr wyf hefyd c'r farn, iad oedd yr auge:<rheidrwydd lleiaf i'n llynges ] ii roddi y fath fiiideision i'r gelynion, trwy fyned j 'w hangovfa eu Kunain i frwydroa hvyy ie, pe maseut lwyd-dialfnus; Hl.allasai hynny yn y mo- 0 sur 1 lei at gynnorUiWyo y mthvyr gymmeryd mangnelfeydJ y gclynion; ond pe buasai ein liuoedd ili yn cynimeryd y mallgneIfevdd yn gyiitaf, I)ai-a,,iai liytitiy i'i, Ilyiiges elyriol i gilio o'r anghoifa, a rhoddi i ni gynnyg teg. Yd wyf, <fec. (Arwyddwyd) JAs. Lucas YBO. JAong yr Uml DaU'Uhiiiu Saratoga, Angorfa Plattsburgh, l.lm Champlain. Mtdi 1'2. SYH;- Y gorchwyl pocnus o hysbysu i c'nwi'r amgylchiadau cydfynedol as; ysgafaelitid llynges ei Fawrhydi, ddoe, gan eiddo yr Americiaid, dan y Mor-raglaw M'Donough, sydd wedi dyfod yn ddyledswydd arnaf, o herwydd marwolaeth y j swyddog enwog, Cad pen Downie, yr hwn a! syrthiodd yn gynuar yn y frwydr. Mewn canlyniad i dacr erfyniad ei Urddasol- rwydd Syr George I-i-evost, tiii gydweithrediad j y llynges ar y Llyn, a'r fyddin yr hon oedd i gymineryd y gweithiau vvrtlvPlaftsbargh, gwnavvd pob ymdrechi frysiopeiriatlllflli y llong new- vdd, fel na fuasai raid i'r gweithrediadau rnihvr- aidd gad eu gohirio yn )iwy nag oedd raid. Ar Ly ?ydd o'r mis hw >», cyfarwyddwyd ii i ddiogelu ochr aswy y fyddin ag oedd yu cyehwyn tua oclii- "t?,sN?y, y f)?(idiii ag oe(j(l vit c)-cil ?s- Y' ii tua Daeth y llynges i fynii ar yr 8.fed o'r mis liwn, ond o dditfyg modd i arddarpariad y mangnelau, uis Hwyl- iasoni gyda'r dydd y diwniod hwnnw, ac am [saiiL yr oeddym mewn cyllawn olwg ar lynges y gelynion, yr hon oedd wedj anghori yn riles o j llaeu eu gwetsyUfa, a dosparth o. bum mangncl. fad wrth bob ocii" am 40 munud wedi saith, pa-n oedd holl swyddogion y llynges wedi der- byn eu cyfarvvyddiadau diweddaf yughylch cyn- Huh yr ymosodiad, hwyliasoin reewn tref»> frwydrol. Penderfynasai y Cadpen Downie i osod ei long ar groos i ei(l(-Io'i, iiioii, gan beri i'r Lsgadpen M'Ghee, o'r Chub, i,iii cynnorthvvyo i yn y Linnet, wrth frwydro a'r llong ddau hwy!brPna''y tu deheu, a'r lsgadpen Hicks, orr j Finch, a'r ma:)gnci-fadm.? i ymood ar du aswy j Fiticit, -,i'r i vinogoci ar (ILi ?ts?v?? Am wyth o'r gloch, dechreuodd mangnel- fadan a llongau lleiaf y gelynion saethu yn ddi- nystiiol areill rhes, saethwyd dwy o angorau y CoulialIce ymaith, ae am fent y gwyirt yn wrfh- vvynebus gorfu ami angori (one! nid yn y lie a fw riadesid) o fewn dan hyd rhalf-angor i'w i gw i thwynebwr vvedi hynny cymmerodd y Lin- net a'r Chub eu sefyllfa»edd. Blordcliodd v gwyr o'r dd\vy ochr, a deciireuwyd brwydr fyw- iog. JJiliufdivvyd ii yn gyntsar o gynnorthwv yr ■ lsgadpen M'Ghee, yr hwn wedi colli o hono ei ratl'ui angor, a'r hwylbrcn gogwyddedig, ;> aeth gyda'r gWYllt i blith v gelyliioli, a gorfu arno roddi i fynn. 0 herwydd iselder y gwynt, a Hyfndra'r raor, | yr oedd y tan o'r ddau tu yn dia diinstriol, ac ymddangdsai fod lioll toii,,aLii- gelynion, end un, wedi ymifno yn erbvn y Conliaiice; wedi dwy j awr Ó ymdrech galed gelynion, hi a dorrodd ei chabl, ac a y my ysgododd rhyng dwy o'r Iiongau, yr hyn a'n galleogodd ni i gyfeirio ein titil ) 11 erbyn dosparth o fangnel-fadau v gelyu- ion nc un o'r I I o iiga ti, il- [it AN efli ciii drygw yo hrr heb ad-da liad o'il tLi i:i ai, yr am- j ser hwn dechreuodd (fin y geiy nion, yn y llong 1.3 1), AV N 1! ei i, -,I ii e s u C! N- I I "I %I I fod am- ryw o'i mangueitiii wedi eu InllaHuogi; ond am 33ain munud wedi 10, goiidiwyd ii ) ii fawr trwy ganfod fod y C'onliance wedi tvnnu ei banner i lawr, ac ar byn ymosndodd holl ryin y geJyllion ar y Linnet yr oedd ei chyllwr drylliedig yi> caiidd allan y gbbaith gwanaf am ddiogelwch trwy ffoedigaefh, buasai torri ei chabl ynei goll- j wng i blillt y gelynion eitlir gan obeifhio y bu- asai i'r mangneLfadau, y rhai oeddynt wedi gadael eu sefyllfa, weied ein cyfyngder, a dyfod t'n tyuysymatth, myii a ymroddais wrthsvynebu j holl dan diuystiiol llysiges y gelynion ond weeli imi ddeall sefyllfa y (,oiitiatice., a't, goiled an- nhraethadwv a gafodd ym.marvvolaeth ei b)aenor gwrol, ac nad opdd gobatth Pt) mangnci-fadau j dd'yfod i'm cynnorih w yo, a bod fy nghydym- ] dreciiwyr yn cwympo yn inll fy yniyl, rhüdd- ais aihui y gorchymmyn pocuus i dyimu y faner i lawr, i ragtlaenu ychvvaneg o dy wall t-gw-aed yn allesiol, ac i arbed yr ychydig ddewrion ag oedd- ynt wedi eu gadael. Tarawodd y Finch ar graig, yr hyn a rwystr- odd yr lsgadpen Hicks i roddi'r fath gynnofthwy | ag a allcsid ddisgwyl oddiwrth swvdclog o'i fed- rusrwydd ef. Yr oedd gwyr y Conilaue.e, yn y frwydr, wedi oil cynimeryd o amryw longau, a llawer o honynt wedi dyfod iddi y v,aith gvntaf y dydd o'r blaen, ac felly heb adnabod ell gil- ydd ua'r swyddogion, ac nid oedd omIt Gego ddyddiau oddiar pan oedd ar y cytTion (slocks), j;ac eisiau cloion ar y drvlliau, y rhai lia ellasid j cael yno, ynghyd ag an^eurheidiau ei-ei-il; i oddiwith hyn oil y mac yn amlwg fod gan y ge- j j,!y))'on, ?ebystyried ea rhagnriacth mawr mewn? !?!ym, lawcr o tante?ion arnom ni. Bu Tr Jto? ? ??yddc?ion a'r g?y? yn dra gwrol a dew tra Jr   Iparhaodd yr ..ymJrech; yr oedd y ?otipd Y? fawr o'r ddau tu, ac yr wyf yn deall fod eiddo J gehnioa ychydig yn.fwy na'r elddom ui. I [Y ma y can?yn canmo!tapth 0'1' amr."w swydd ?gton a emvogasant eu huhai;? er cael eu maeddu vn v frwydr; a chanmolir y Mor-raglaw Ame- ricaidd M' Donnough, am ei ymddygiad hyuawsa thyner i'r swyddogion a'r gwyr wcdi'r y mdrech, a pharodd i'r clwyfedigion gac? eu symmud Pw \sbytty ci hun.? Dy.munaf gennad i drosglwyddo i chwi gyfrif o'r Uaddedig a'r clwyfedig yn yr ymdi'cch? yng- hyd a grytj y llynges elynol. | Meddwyf yr anrhydedd i fod, &c. liyd,t gi,T Y, li?Irille'S cl?-,Iloi. t ynddi?cddaro iongci F. y Linnet. 1 j ) | Co lied if lirytanlaid metrll Uadd a chlmjfo yn y frwydr ar Lyn Champlain, Medi 11 eg-, 181-1. Con y(I 3 swyddog, a 30 morwvr a mor- | tliwyr; clwyfwyd 1 swyildog i 39 o ibrwyr a niorfiiwyr. -nnet Llaci,lNv)-(i, 2 swyddog ac 8 monu; elwyf- wyd, I swyddog a 13 o forwyr a mnifiUvyr—Ciiub— i Lladdwvd, 6 o fonvyr a morfihvyr; eJwvfwyd, 1 swy. ddog a 15 0 forwyr a' moriiisv} r—lunch— CIwvt'vyyd,.j 2 tbr?.r—Y cwbl ul? l?' ? ■ Darluniad o lynges y Lyn Champlain, yn yy im- r Saratoga, 8 mangnel o 24 pwys, 12 0 32, 6 o 42 pwys y belenj oil, CI6. Eagle, 8 mangnel o 18 pwys, 1'2 o 32 oil, 20. Tii.'psideroga, 4 mangnel o 1U pwys, 10 o 12, 3 032 pwys y belcn oil, 19. Prebble, 7 ifiaugnel o 9 pwys y belen. 6 Mangnel-fad, 6 mangnet o i U, a 6 o 24 pwys y belen oil, 12. 4 Mangnel-fad, 4 maognel o 12 pwys y belen. Y cwbl oil, 38 o taiigiielau,Nis geilir mynegu vhifedi eu gw\v.. Derbyuiasom bapurau Paris am y 25aiu. Y iiiae"r Moniteur (papur y Llywod- raeth) wedi ei tenwi yn agos a hanes y gyrtuad- ledd yn Ghent, yr hwn a gymmerwyd o bapurau yr Am eric, a sylweddyr hwn a gyhoeddasora yr wythnos ddiweddäJ, ac nid ywyn cynhwysnem- ■ mawr newyddion ereill. Cyttunodd ystafell y Pendetigiolt-yn Paris, ar'y gyfraith dros dros- ,Iwydclo (lefaid AIei,iiio -t gnvlaii o'r wlad. Yii Nhy'r Dirprwywyr ennillwyd y cynllullcyfraith ag (le(ld ytt i)t,,i-eclig i'r Nviid gan 99 o Aelodau yn erbyn OL Yi- It\ it a (o(" haodd y gwrandawyr ftr y cul-llofftydd i(gal- levies) yn gymmahw ag y bloeùdiastult allan o orfoledd. • Cyhoeddwvd gorchymyn milwraidd yn Paris yno fod yn ddiwydj a'1 hawdurdodi i ymyraeth aphob aches terfysg hch ddcrhyn awdurdod oddiwrth "awdurdodan dinasaidd. jBydd i rai dyniou lfugio caufod braw a dychryH yn y cyhoeilcliad hwn. Pa fodd byunag, dywcdir mai d yfodiad y gauaf; yw'r aclios o' goi-cityniyix linvil dros ddiwyd- iiiarfei-ol.. |x Mewn evthygl dan y pen Vienna, yn y pa- purau hvu, a rwydd ir ea bod yn ofni terfysg yn yr Lidal, am fod tri o Gadfridogion Awstiia wedi cael ei gyrru yno gyda brys, ac yr oeddynt i gael hysbysiaeth ynghyleh diben eu danfoniad, | cyn gynted ag y cyrhaeddent Padua. I Ilysbysir dan y PPIl Iadrid, Tach. 13eg fod y Cadfridog Ahva \'i y carchar etto cyhuddir i ef 0 ysgri'ennu rhy'vv lythyrau armoctl at gy- ef o eiiiili' rhv-'i?, 1.?-tli) cyn dyc'hweliad ei ?awrhydi i'w Lywodraeth. De<byu!cdd y Cad- fridogion a'r swyddogion perthvnol i'r fyddin ag sydd i hwylio i Buenos Ayres, dan y Cadf. Morillos, orchymyn i; fed yn barod yn eu lleoedd priodol at- yr 20fed o'r mis hWll. Y r nhmwcdi derbyn pnpurau olr A merit, y rhai a gynnwysant geniiadiaethau oddiwrtii y Mor-raglaw Ciiauncey, ar Lyn Ontario, wedi eu hams?ru Hvd. 1 af a'r :n? o?d nid yw'r hancsioll hyn cyn ddiweddared a'r rhai a gawsom yn ddi- weddav ynghylch llyngesan Syr James Yee, y L h??sl)v-,eiyt fod y llong newydd a elwir St. i L?wrcucc, .0 100 mangnel, wedi ci gnlhrng i'r m £ r ar y lOfed o'i, in i, ucbod ac o .ganlynuul His geilir gwybod. pa un a bod y son yngiiylcii j din}strHQngborth Sacket, ac ysgafapHad I!vii,es j y gelynion yno, yr hwn a glywsom yn ddi-j wG'ddar. yn wir.ai peidio. Ond y mae cennad- Nvc,-tld-,ii?, i-!i li?ii,.ai -i)ei(].,o. Oiitl yr in,,ie c(,iii of" fod y fyddin Frytanaidd dan y Cadfdc!og- Drummond m??n p?ryg? ? gael pi thorn yma:t!), neu ei niweidio gan y Cadfridog America id d j Iz:ud. Cynhwysir hysbvsiadau swyddol oddiwrth y; Mor-ragiavv M'Donough, yu y pa purau liyir, ] y a ennillodd ar yj lyngosau Frytanaidd ar LYIl (:hampJain: ;lddcfir i'r frwydr fod yn livmdo&t, i'r ddwy blaid ym- ladd gwroldeb iriwyaf, a bod MO o'r gel- ynion wedi cael eu Uadd a'u clwyfo yn yr Jm drech, a'n llongftu gwedi cael yi, fawr- ond y mae yn dvwedydfod y llyngesan Fry fan- aidd yn fwy r hi fed r mangnelau llongau'r Brytanaidd medd efe, ocdd f),:), t i,ilife(ii eict(lo'i- Aiiieric oc(ld 8G, eithv add- etir fod eu mangnelau hwy yn tatlu tr yrniacli pelau. Y mae tret hi. newyddion trymion i gael; eu codi yu yr Americ, ar lawer math o nwyddau. Myriegir gan lythyran a ddygwyd o'r Americ gan y ddif o Halifax, fod y Ifreigadau.Americaiddj y Constitution a'r Guer- riere, wedi cymmpryd Uuntaeth i rnewn dros 12 mis, ac yn disgwyl am gylle i fyned i'r mdr, yr hyn a obeithieut gaelar ryw nos d) wyll wedi i'n j Iiongau ni gael eu thnythu ymaith gan dymhesfl. Yr ydys yn meddwi yr ymdrechaut hwylio tua'r India ])dwyreiiiiol. Ifwyliotld y Niger a'r Laurel (y rhai ydynt yn i awr wedi cyrhaedd y wlad hon o'r India) o'r Cape of Good Hope. ary dydd o Aw-t—ar eu mordaith ysgafaelasynt long o Portugal, yr hon oedd yn rhwyui i'r Brazils, a chanddi 220 oj gaethion d11011. Y Tea a werthir ar heny tri mis nesaf yn Nhy'r India Ddwy reiniol a bwysa 7,500,000 o bwysi. Cynnaliwyd Cyf1tf(1:,(tC)'ffredifJ, tri a chyfrifol, o aelodau'r Gyradeithas Frytanaidd a i Thranior i addysgu plant, y tlodion, dydd Sad-I wrn, yngwestdy y Seivi Pwhyddion ei Uchder J Brenhinol Dug Kent yn y Gadaii-, yr hwn a j draethodd araetlrfywiog dros [uddinldeb y sef- ydliad, ac wedi hynny darlleuwyd mynegiad vr j eisteddfod gan M r. Joseph Fox, yr ysgnf-rag- law, yr hwn oedd dra boddhaol gan y cyfnrfod • dangoswyd trwy amryw engralfan pa iii ni ii i t, buddiolach yw cynilun y gymdeithas hon, na phe buasai yn derbyis nel) ond plant eglwyswyr i'w haddysgu: yn ysgol rydd Halifax y mae 502 0 blant, o'r rhai hynny y mae 75 yu perthyn i'r Fglwys Sefydiedig, a'rlleill i bum plaid o gref- t yddwyr ymldith yr Ymneillduwyr; ac yn awr, old buasa i'r cynilun haelionus hwn, ni buasai end 75 o'r 502 yn derbvn hyftorddiad, rhaid fuasai i'r 11 ei 11 oil fod yn agorcd i eiieithiuu an- wybodaeth, a hynny oil o achos pechodau erff- yddol eu rhicni. > Y mae Uawer o ysgolion new- yddion wcdi cap! eu sefydlu yn 01 cyrdluu Mr. Lancaster, trwy y deyrnas. i-it y (I amryw areithiau gan ereill, megis >' Dr.- Coliyer, Mr. Whitbread, mab Gweinidog Protestanaidd Bour- deaux, yn Ffraingc, Mr. Snrtith o Penxance? &c- a chvttnnwyd ar amryw lawu-fxrriadau tuag at ddwyn ymlaen ddibcniou y Gymdeithas mewn | tey rnasodd ereill. | "j Daeth paptrafl Paris am y 26ain i'r ddinas yi bore hwn. a asatit I t gaiilyti- j Y mae'r Ddeddf Frenhinol ynCanfattau ij geirytan gael eu trosglwyddo o Frydain i Ffrainc y.n gyfattebol i gyfraith yr lGeg o Fbrill, 1793, Dywedir fod Breuiu Saxony wedi gwrthod y cynnygion a wnacd iddo o Ddugiaeth Warsaw, a'r ellW o Archddug, neu ran o Bologna a Fer- rara, yn lie teyrnas Scisotry.Hysbysir mewn llythyr o Porto Ferrajo, yn Klba, yr hwn a am- serwyd y 4ydd or mis hwn, fed attaliad wedt ei roddi ar yr adeiladau er gwelliant castell Bona- parte oddiar ddiwedd mis Medi. mae hyn, a rhyw amgylchiadau ereill, yn ein tucddui fcdd?} na fyddaros!ady liyiiod ai- -vj, ynys lioti yti hit,. Y i)ia(! ;irlil yn myned () Etbat Vienna, ac o Vienna i Klba, 3-11 m),ite(I o II)q i ,ic o Vie* a y rli? 1.)ir niii -Nlai-iii test-tiri i'r Hall. lie i'i, Otl t, yn myned. rhag- ddynt i broti a y Gweinidogion ag ydynt i cistedd yny Gyunadledd. Gweinidog- ion y Galluoedd enwog, y rhai a aroljgant y gwaith hwn ydynt, eiddo Prydaiu, Russia, a Prussia. Parodd ymadawiad disyrr.ruth yr Archddug Cdustantine i fawer o ddycliytmny-gioxi gael eu meith.riii. yn y ddinas hon. Nid oes neb yncredu y son adaenwyd gan lys Russia, sef fod 3 11 cl,e(Iti y Sol) It y ,-Avvsog fliv"l 'V('(Ii yn a,Y(IN tit. vit ytt w,ddion, Hid y\v ynvniddangos fod y Saeson yn cael eu tueddi.) i adael coron teyriias Napies ar ben aelod o deulu Napoleon (Murat). Ym- ddengys fod Joachim wedi dechreu cynnadleddu ag Awstria mown modd manteisiol iddo ei lnm, ond fod ecnnadiacthau wedi eu gyrrll o Luudain, y rhai nid ydynt o'i du ef. RhUfuin, Tach. Sánct- eiddi wydd ddoe ar gynnulleidla o Gardinal-iaid, yn achos y VVladwriaeth. DarHenwyd Cof- ysgrif gan yr ysgvi f-raglaw, yr non sydd i gael ei danfon i'r Galluoedd c) funol, ac yn yrhon y prolir nad oedd ei Sancteiddrwydd, wrth gydna- bod G w'erill Ly wodraeth y Cisalpine, yn ym- wrthod Taleithau a gymmerwyd trwy .drais oddiwith Dreftadaeth St. Pedr. Ymddengyseu bod yn ystyiied yn y G; mlmmfa fod yr hyn a (Tdigwyddodd yn iinser goresgyniad y Taleilhau Pabaidd yn anghyson ag itawl-honuiadau ei Sancteiddrwydd. Ond yr oedd pob ymwithod- iad o Daleit'haa a wnaed y pryd hynny yn cael ei ddwyn ymlaen trwy drais, kc li(I ei 8-6" tyried yu wrthwyueb i iaivnderau yr .Fsgobaeth Sanctaidd.—N"d yw y II) thyrau 0 Vienna yn eio tueddu i obeithio y gvvneir c] fniwnder ag arddel- wadau y Pab yn y ddinas floillo, I.' fil,ie'r holl Wcmidnglon vn amlygu y parch mvvyaf i'w Sanctei'ddrwydd, end nid yw ein haehosion yn myned ymhten on gronyn yn well nac yn fuall- ach o Jierwjdd hynny. IJC"íhynia80m bum lIythyr-gofl 0 GoHenhurgh y bore hwn. Cyhoeddwyd Siarl XIII. o Sweden yn Frenin Norway ar y lydd o'r mis h'Xvn. Yr ydys Vn credu yn gadarn y bydd Bonaparte i gad ei symlld i ryw le o Klba. Y mae mor- ladron yn anrheitiiio goror Venice. Rhoddodd v Tywysog Canino wledd rwysgfavvr V .i^ywys- oges Cymru yn Ithnfain, ar y 3ydd o'r mis hWII. Y hore hWII derbyuiasom bapurau Batavia, a Llysargraff Java (India yti nwys hysbysiaeth i'r I7eg o Orphenaf, a darlun- iad swyddol o'r ymosodrad ar Macassar (ynys N-tii nior India) gan y Cadfridog Brvtallaidd Nightingale, idwyddodd y cynnyg yo ber- tfairh. Difeddiannwyd Rajah Boni o'i orsedd, o'r hon y gwnaed ef yo aunh'eilwng gan ei greu- londeb a'i fradwriaeth. Dywenydd gennym iynegu i hyn gael ei gyllawni heb nemmawr colled o'n tu ni. Amserwvd cennadiaethau: y Cadfridog Nightingale vn y Cadlys, Gwarch- glavvdd Rotterdun, Mehef. 8, 1S1.i. Pan gyr- haeddvvyd Boni gan y j'rytaniaid, ceisiodd y Cndfridug iawn gall y Rajah am y drygaH a wnaethai i'r L!yv\ odraeth Frylaiiaidd, yr hyn a u r! hodedd efe, a dechreuodd j r ymosodiad y dydd Brsaf, ac ymhen awr yr oedd yr holl dref a Btenhinllys y Rajah ym meddiant y liuoedd Brytanaidd. Llo> gwyd l'y& y Rajfili, ya gosp- edigaeth am ei greulondeb. JNri laddvvyd nil o'r swyddogion Brytanaidd, eithr clwyfwyd Mr. White, aU swyddog y Fleetwood, yn llymdost yu ei ysgwydd. Y mifvvyr a gy tlawnasant y gjorchwyl hWIJ oeddynt y eat- ..thbtl;" Gwirfoddiaid Bengal, a chorph 0 lilwyr Amboynese. Cyfritir fod gall y gelynion 3,000 o wyr. ———— Cyfododd y Tvysorfeydd y bore lswn y rhp- swm a i,o(-Idii, dros hymiy yw, foel hanesion wedi cael eu derbyu o Ghent, y rhai a dybir ydYllt o natfur heddychol a manteisiol. Hysbysir gan un o bapurau Paris, yr hwn a dderbynwyd heddyw, fod v gyn-Badledd yn cael ei dwyn ymlaen yn fywiog, ac mewn modd golJeithiol; ond am fod yu rlnnd i'r cynnadleddwyr o'r ddautu ymgyTig- hori a'u gvvahanol Lywodracthau ynghylch rhai rhai pethan o ganlyniad, nid yn fuan y.gallant derfynu eu hachosion. Mae y drwg o ryfel maith yn cael ei brofi yn hir wedi sefydliad hcddwch, nc y mae Ffraingc yn profi hynny yn awr, o herwydd y mae hanes- ion beunyddiol yn dangos fod yno lawer o ys- geler ddynion, y rhai a lawenychent weled eu gwlad yn cael ei ilini-io a gwacd, er mwyn idd- ynt hwy gael cynnalraeth trwy yr yspail.