Seren Gomer

LU: X, (28. -1 L L Y S A R GR A P H NOS S A D W R N. J{<.vf.- Doicniusr, TdcJi.'2bt Dcrbvnwyd cennadiaeth o'r hwn y mae',i- Ilyll a ganlyn yn adpgrif a phigion, oddiwrth y Cadf. Svr ( J-eo. Prevost, Barwriig, wedi ei gyfeirio at larll Bathurst, uii o Brif Ysgiif-raglawiad ;ei Fawrhydi:—- *• i CadHi/s, Phtttslmrgk, Talaeth York Neimydd, l)Jt'ui 11, 181,1. Ft ARGr/v/ynn.—Ar ddvfodiad vr adgyfiiertli- iadau o'r iii chollais ddim amser wrt(i g i,hi\ tliitiau'i, Canada (saf, i'r diben i osod gorchymyn y Tywysog Rhaglavy i mewn gsym. yr üedd y lluoedd yn ymgynnulLj He y cysfin rhwlIg y JJalaeth hon a'r I nol Dalcithiau, ciiiodd byddin yr Americ o'i gwersyit.anig'oddiodig lan yr afon Chazy, with Champlain,) r lion sefyllfa a fe^idiannaisary .'iydd c'r mis hwn ac ar y dydd canlynol aeth y r holl ddosparth aswy i bentref Chazy heb un gwrth- vy neb iad o. du'r gelynion. Ar y iJed gorph- "wysodd o fewn wyth milldir i'r lie hwn, wedi myned o honi drcs yr anhawsderau ar y ffordd, j lle'r oedd coed wedi eu cwympo a'r pynt wedi j en d"'ys(.uo (gan y gel\nion). Y dydd c?n!yno! cychwynodd y ddosparth tua Plattsburg yn! ddw?' re?. Cvnnygcdd Mc:\vyr y g?'tyno", y    mat a gynnothwyid gan wyr y gad:cs., i t?'? s- tro'r mynediad ymlaen, eittir gyrwyd hwy O'U J.cn sefvllfaúedd ac aeth y rhan hon o'r fyddin j i Plattsbiirgh. Paredd hyn i'r gelynion giliol u'u sefy llfa gadarn yn y l),.aûCreck, yr!l:ti a'l sidawsant eu mangoei-fadao yn unig i amddUfyn y rhv d, ac t'n rhwystro ui i adferu'r pynt, y rhai u ddinastiiasid mewn modd ar.iherifaith, oild aetlioiri dros yr artitawsdra hwn yn ebrwydd.— Vina celais y gelvnion ar uchder a-r gangen dde- lieu'r Saranac, gan g?el eu d:o?"iu gan amiyw m?dd?\f?ydd. v') Uaw« mai ?el,?iu, nghyd 1:u iiyiiges aitgor, yiv.heiiach nag ergyd mang- tict oddiivsth v tir; amivgais yr aingyk'iiiad hwn yn ddioed I r Cadpeu Dow'.tie, yr luvn a drefn- asaid yn 'ddhveddar i liaei'ori'r iiynges -ar 1 >y 11 Champlain (yr hon agynnwysai y Coulianee, j ;o r.iangnel Linnet, 18 mangmd Broke, .10 i nangtiel; Shannon, 10 maugnel t aL2 o faugueU fldau, IG maiigfiel); a clieisiais gamldo gyJ. 1 weithredu a mi.. i Ar i'ore'r lleg gwclwyd ei n llynges ni yn i h%vlio tti)rft Plattsburgh. Peiais ir rhan honno o'r rhawter ag oedd dan dy wvsaeMt v Cadfridog Robinson i ryned trwy ryd y Saraiiac trwy drai", a myned ag ysgolion ganddynt j weltlitau am(!(Iill'NTiiol nion ar yr uchelderau; dechreuodd y maiignel- j feydd a saethu cyn gynted ag yr yniosododd y llyngesi ar eu gilydd. (rydii gofid rn:nv>: yr wyf yn awr vnhnhvslI l j'ch A rgl wyddi u'th, er y gwroldeb alr ii)e(if Lis- (I d rhai y tywysodd y Cadpen Dov/nie el lynges i'r frwydr, sioniwyd fy nysgwyliadau j bywiog am lwyddiant, gan gyssylhiad o'ddig- r -wyddiudau annedn ydd, i'r rhai y mae ymdrech- iadau i'yugesol y n neillduol yn ddaros'yugedig. ) Priu oedd liuoedd ei Fawrhydi wedi ci-ovs,li, Saranao, ac esgyn i'r uchder, Dr yr hwn yr ocdd i gweithiau'r geiynion, cyn i mi gael y siomedig- aeth poenus o glywed bloedd buddugoUapth o ¡ weithillllr gelynion, o herwydd fod y faner Fry- tanaidd wedi ei rhynnu i lawr ar fwrdd v C'on- iiance a'r Linnet, gweled eill mangnel-fadau'yn. ceisio diogeiweh mewn ftoecligaeth. Y digwydd- i iad annisgwyliauwy hwn a'm difuddiodd ogyn-j northwy'r llynges, ac heb yr hwn yr oedd dvvy h j ymtuen y g'.va?anaotH ymheliach yn anwneuth-j uradwy, ac am hynny ni plietrusais i rwystro'r llsoedd rhag n-:yne(! ymlaen i yniosod ar y| gweithiau, o herwydd y buasair Uwyddiant mwyaf perfiaith yn ddifudd, ac ni buasai-ennUl •( sefvlUaoedd y gelynion yn fantais ddigonol i! gydbwyso t'i- gydfynedol a.'r meddiannad 1 o honvnt. -,iel eu dinysfrio, symudwyd y mangneUiu, y cad-dryorall, yng- Jiy d a'r clwytfedig, y rhai a ellir eu symud, i'r tu ol i'r fvddin, l'el gallo'r liuoedd gael eu dan(jon i Chazy y forll, ac ar y dydd canljuol i Cham- plain-, lie yr wyf yn meddwl gorphwys hyd oni -wyawyf y defnydd L etvitioii o'u iichaf- iaeth llyngesol ar Lyn Champlain. Meddwyf yr anrhydedd i fod, &c. (Arwyddwyd) George I'u ovo^ r. r Gu-ir Anrhyileddus hull Batfiurst, fyc. fyc. fyc. rD. S. Ynuldangdsfxld riiif'c^i'r lladdodii; a'r chvyf- edig yn v Llys-argrapii am y I9c«j, a'r liiityn olaf o SiTen Goruer,] Morhjs, Tachwedd 26, 1014. Adysgiif o lythyr oddiwrth Syr J. L. Yen, Prif-lyngesydd llongau ei Fawrhydi «nr lvnnoedd Canada, at J. W. Crocker, Yswain, a amscrwvd ar fwrdd y St. Lawrence, yn Kingston, y 2-iain o Fed;, 1814:— S y ,I(lo i ciiwi, er hysbyhiaeth i Arglwyddi'r Morlys, rid\sgrif o lythyr oddiwrth y Cadpcn Pring, t diwoddar lywydd Uong'ei Fawrhydi, y Linnet. mddengys i itii, ae y mae geimyf bob rheswm- i j red lJ, i'r Cadpt-n Downie gael ei gym hell a'i "ryi-io i'r frwydr, cyn bod ei long yn gymhwys i j yfarfotl a'r gelynion. Yr wyf hefyd c'r farn, iad oedd yr auge:<rheidrwydd lleiaf i'n llynges ] ii roddi y fath fiiideision i'r gelynion, trwy fyned j 'w hangovfa eu Kunain i frwydroa hvyy ie, pe maseut lwyd-dialfnus; Hl.allasai hynny yn y mo- 0 sur 1 lei at gynnorUiWyo y mthvyr gymmeryd mangnelfeydJ y gclynion; ond pe buasai ein liuoedd ili yn cynimeryd y mallgneIfevdd yn gyiitaf, I)ai-a,,iai liytitiy i'i, Ilyiiges elyriol i gilio o'r anghoifa, a rhoddi i ni gynnyg teg. Yd wyf, <fec. (Arwyddwyd) JAs. Lucas YBO. JAong yr Uml DaU'Uhiiiu Saratoga, Angorfa Plattsburgh, l.lm Champlain. Mtdi 1'2. SYH;- Y gorchwyl pocnus o hysbysu i c'nwi'r amgylchiadau cydfynedol as; ysgafaelitid llynges ei Fawrhydi, ddoe, gan eiddo yr Americiaid, dan y Mor-raglaw M'Donough, sydd wedi dyfod yn ddyledswydd arnaf, o herwydd marwolaeth y j swyddog enwog, Cad pen Downie, yr hwn a! syrthiodd yn gynuar yn y frwydr. Mewn canlyniad i dacr erfyniad ei Urddasol- rwydd Syr George I-i-evost, tiii gydweithrediad j y llynges ar y Llyn, a'r fyddin yr hon oedd i gymineryd y gweithiau vvrtlvPlaftsbargh, gwnavvd pob ymdrechi frysiopeiriatlllflli y llong new- vdd, fel na fuasai raid i'r gweithrediadau rnihvr- aidd gad eu gohirio yn )iwy nag oedd raid. Ar Ly ?ydd o'r mis hw >», cyfarwyddwyd ii i ddiogelu ochr aswy y fyddin ag oedd yu cyehwyn tua oclii- "t?,sN?y, y f)?(idiii ag oe(j(l vit c)-cil ?s- Y' ii tua Daeth y llynges i fynii ar yr 8.fed o'r mis liwn, ond o dditfyg modd i arddarpariad y mangnelau, uis Hwyl- iasoni gyda'r dydd y diwniod hwnnw, ac am [saiiL yr oeddym mewn cyllawn olwg ar lynges y gelynion, yr hon oedd wedj anghori yn riles o j llaeu eu gwetsyUfa, a dosparth o. bum mangncl. fad wrth bob ocii" am 40 munud wedi saith, pa-n oedd holl swyddogion y llynges wedi der- byn eu cyfarvvyddiadau diweddaf yughylch cyn- Huh yr ymosodiad, hwyliasoin reewn tref»> frwydrol. Penderfynasai y Cadpen Downie i osod ei long ar groos i ei(l(-Io'i, iiioii, gan beri i'r Lsgadpen M'Ghee, o'r Chub, i,iii cynnorthvvyo i yn y Linnet, wrth frwydro a'r llong ddau hwy!brPna''y tu deheu, a'r lsgadpen Hicks, orr j Finch, a'r ma:)gnci-fadm.? i ymood ar du aswy j Fiticit, -,i'r i vinogoci ar (ILi ?ts?v?? Am wyth o'r gloch, dechreuodd mangnel- fadan a llongau lleiaf y gelynion saethu yn ddi- nystiiol areill rhes, saethwyd dwy o angorau y CoulialIce ymaith, ae am fent y gwyirt yn wrfh- vvynebus gorfu ami angori (one! nid yn y lie a fw riadesid) o fewn dan hyd rhalf-angor i'w i gw i thwynebwr vvedi hynny cymmerodd y Lin- net a'r Chub eu sefyllfa»edd. Blordcliodd v gwyr o'r dd\vy ochr, a deciireuwyd brwydr fyw- iog. JJiliufdivvyd ii yn gyntsar o gynnorthwv yr ■ lsgadpen M'Ghee, yr hwn wedi colli o hono ei ratl'ui angor, a'r hwylbrcn gogwyddedig, ;> aeth gyda'r gWYllt i blith v gelyliioli, a gorfu arno roddi i fynn. 0 herwydd iselder y gwynt, a Hyfndra'r raor, | yr oedd y tan o'r ddau tu yn dia diinstriol, ac ymddangdsai fod lioll toii,,aLii- gelynion, end un, wedi ymifno yn erbvn y Conliaiice; wedi dwy j awr Ó ymdrech galed gelynion, hi a dorrodd ei chabl, ac a y my ysgododd rhyng dwy o'r Iiongau, yr hyn a'n galleogodd ni i gyfeirio ein titil ) 11 erbyn dosparth o fangnel-fadau v gelyu- ion nc un o'r I I o iiga ti, il- [it AN efli ciii drygw yo hrr heb ad-da liad o'il tLi i:i ai, yr am- j ser hwn dechreuodd (fin y geiy nion, yn y llong 1.3 1), AV N 1! ei i, -,I ii e s u C! N- I I "I %I I fod am- ryw o'i mangueitiii wedi eu InllaHuogi; ond am 33ain munud wedi 10, goiidiwyd ii ) ii fawr trwy ganfod fod y C'onliance wedi tvnnu ei banner i lawr, ac ar byn ymosndodd holl ryin y geJyllion ar y Linnet yr oedd ei chyllwr drylliedig yi> caiidd allan y gbbaith gwanaf am ddiogelwch trwy ffoedigaefh, buasai torri ei chabl ynei goll- j wng i blillt y gelynion eitlir gan obeifhio y bu- asai i'r mangneLfadau, y rhai oeddynt wedi gadael eu sefyllfa, weied ein cyfyngder, a dyfod t'n tyuysymatth, myii a ymroddais wrthsvynebu j holl dan diuystiiol llysiges y gelynion ond weeli imi ddeall sefyllfa y (,oiitiatice., a't, goiled an- nhraethadwv a gafodd ym.marvvolaeth ei b)aenor gwrol, ac nad opdd gobatth Pt) mangnci-fadau j dd'yfod i'm cynnorih w yo, a bod fy nghydym- ] dreciiwyr yn cwympo yn inll fy yniyl, rhüdd- ais aihui y gorchymmyn pocuus i dyimu y faner i lawr, i ragtlaenu ychvvaneg o dy wall t-gw-aed yn allesiol, ac i arbed yr ychydig ddewrion ag oedd- ynt wedi eu gadael. Tarawodd y Finch ar graig, yr hyn a rwystr- odd yr lsgadpen Hicks i roddi'r fath gynnofthwy | ag a allcsid ddisgwyl oddiwrth swvdclog o'i fed- rusrwydd ef. Yr oedd gwyr y Conilaue.e, yn y frwydr, wedi oil cynimeryd o amryw longau, a llawer o honynt wedi dyfod iddi y v,aith gvntaf y dydd o'r blaen, ac felly heb adnabod ell gil- ydd ua'r swyddogion, ac nid oedd omIt Gego ddyddiau oddiar pan oedd ar y cytTion (slocks), j;ac eisiau cloion ar y drvlliau, y rhai lia ellasid j cael yno, ynghyd ag an^eurheidiau ei-ei-il; i oddiwith hyn oil y mac yn amlwg fod gan y ge- j j,!y))'on, ?ebystyried ea rhagnriacth mawr mewn? !?!ym, lawcr o tante?ion arnom ni. Bu Tr Jto? ? ??yddc?ion a'r g?y? yn dra gwrol a dew tra Jr   Iparhaodd yr ..ymJrech; yr oedd y ?otipd Y? fawr o'r ddau tu, ac yr wyf yn deall fod eiddo J gehnioa ychydig yn.fwy na'r elddom ui. I [Y ma y can?yn canmo!tapth 0'1' amr."w swydd ?gton a emvogasant eu huhai;? er cael eu maeddu vn v frwydr; a chanmolir y Mor-raglaw Ame- ricaidd M' Donnough, am ei ymddygiad hyuawsa thyner i'r swyddogion a'r gwyr wcdi'r y mdrech, a pharodd i'r clwyfedigion gac? eu symmud Pw \sbytty ci hun.? Dy.munaf gennad i drosglwyddo i chwi gyfrif o'r Uaddedig a'r clwyfedig yn yr ymdi'cch? yng- hyd a grytj y llynges elynol. | Meddwyf yr anrhydedd i fod, &c. liyd,t gi,T Y, li?Irille'S cl?-,Iloi. t ynddi?cddaro iongci F. y Linnet. 1 j ) | Co lied if lirytanlaid metrll Uadd a chlmjfo yn y frwydr ar Lyn Champlain, Medi 11 eg-, 181-1. Con y(I 3 swyddog, a 30 morwvr a mor- | tliwyr; clwyfwyd 1 swyildog i 39 o ibrwyr a niorfiiwyr. -nnet Llaci,lNv)-(i, 2 swyddog ac 8 monu; elwyf- wyd, I swyddog a 13 o forwyr a mnifiUvyr—Ciiub— i Lladdwvd, 6 o fonvyr a morfihvyr; eJwvfwyd, 1 swy. ddog a 15 0 forwyr a' moriiisv} r—lunch— CIwvt'vyyd,.j 2 tbr?.r—Y cwbl ul? l?' ? ■ Darluniad o lynges y Lyn Champlain, yn yy im- r Saratoga, 8 mangnel o 24 pwys, 12 0 32, 6 o 42 pwys y belenj oil, CI6. Eagle, 8 mangnel o 18 pwys, 1'2 o 32 oil, 20. Tii.'psideroga, 4 mangnel o 1U pwys, 10 o 12, 3 032 pwys y belcn oil, 19. Prebble, 7 ifiaugnel o 9 pwys y belen. 6 Mangnel-fad, 6 mangnet o i U, a 6 o 24 pwys y belen oil, 12. 4 Mangnel-fad, 4 maognel o 12 pwys y belen. Y cwbl oil, 38 o taiigiielau,Nis geilir mynegu vhifedi eu gw\v.. Derbyuiasom bapurau Paris am y 25aiu. Y iiiae"r Moniteur (papur y Llywod- raeth) wedi ei tenwi yn agos a hanes y gyrtuad- ledd yn Ghent, yr hwn a gymmerwyd o bapurau yr Am eric, a sylweddyr hwn a gyhoeddasora yr wythnos ddiweddäJ, ac nid ywyn cynhwysnem- ■ mawr newyddion ereill. Cyttunodd ystafell y Pendetigiolt-yn Paris, ar'y gyfraith dros dros- ,Iwydclo (lefaid AIei,iiio -t gnvlaii o'r wlad. Yii Nhy'r Dirprwywyr ennillwyd y cynllullcyfraith ag (le(ld ytt i)t,,i-eclig i'r Nviid gan 99 o Aelodau yn erbyn OL Yi- It\ it a (o(" haodd y gwrandawyr ftr y cul-llofftydd i(gal- levies) yn gymmahw ag y bloeùdiastult allan o orfoledd. • Cyhoeddwvd gorchymyn milwraidd yn Paris yno fod yn ddiwydj a'1 hawdurdodi i ymyraeth aphob aches terfysg hch ddcrhyn awdurdod oddiwrth "awdurdodan dinasaidd. jBydd i rai dyniou lfugio caufod braw a dychryH yn y cyhoeilcliad hwn. Pa fodd byunag, dywcdir mai d yfodiad y gauaf; yw'r aclios o' goi-cityniyix linvil dros ddiwyd- iiiarfei-ol.. |x Mewn evthygl dan y pen Vienna, yn y pa- purau hvu, a rwydd ir ea bod yn ofni terfysg yn yr Lidal, am fod tri o Gadfridogion Awstiia wedi cael ei gyrru yno gyda brys, ac yr oeddynt i gael hysbysiaeth ynghyleh diben eu danfoniad, | cyn gynted ag y cyrhaeddent Padua. I Ilysbysir dan y PPIl Iadrid, Tach. 13eg fod y Cadfridog Ahva \'i y carchar etto cyhuddir i ef 0 ysgri'ennu rhy'vv lythyrau armoctl at gy- ef o eiiiili' rhv-'i?, 1.?-tli) cyn dyc'hweliad ei ?awrhydi i'w Lywodraeth. De<byu!cdd y Cad- fridogion a'r swyddogion perthvnol i'r fyddin ag sydd i hwylio i Buenos Ayres, dan y Cadf. Morillos, orchymyn i; fed yn barod yn eu lleoedd priodol at- yr 20fed o'r mis hWll. Y r nhmwcdi derbyn pnpurau olr A merit, y rhai a gynnwysant geniiadiaethau oddiwrtii y Mor-raglaw Ciiauncey, ar Lyn Ontario, wedi eu hams?ru Hvd. 1 af a'r :n? o?d nid yw'r hancsioll hyn cyn ddiweddared a'r rhai a gawsom yn ddi- weddav ynghylch llyngesan Syr James Yee, y L h??sl)v-,eiyt fod y llong newydd a elwir St. i L?wrcucc, .0 100 mangnel, wedi ci gnlhrng i'r m £ r ar y lOfed o'i, in i, ucbod ac o .ganlynuul His geilir gwybod. pa un a bod y son yngiiylcii j din}strHQngborth Sacket, ac ysgafapHad I!vii,es j y gelynion yno, yr hwn a glywsom yn ddi-j wG'ddar. yn wir.ai peidio. Ond y mae cennad- Nvc,-tld-,ii?, i-!i li?ii,.ai -i)ei(].,o. Oiitl yr in,,ie c(,iii of" fod y fyddin Frytanaidd dan y Cadfdc!og- Drummond m??n p?ryg? ? gael pi thorn yma:t!), neu ei niweidio gan y Cadfridog America id d j Iz:ud. Cynhwysir hysbvsiadau swyddol oddiwrth y; Mor-ragiavv M'Donough, yu y pa purau liyir, ] y a ennillodd ar yj lyngosau Frytanaidd ar LYIl (:hampJain: ;lddcfir i'r frwydr fod yn livmdo&t, i'r ddwy blaid ym- ladd gwroldeb iriwyaf, a bod MO o'r gel- ynion wedi cael eu Uadd a'u clwyfo yn yr Jm drech, a'n llongftu gwedi cael yi, fawr- ond y mae yn dvwedydfod y llyngesan Fry fan- aidd yn fwy r hi fed r mangnelau llongau'r Brytanaidd medd efe, ocdd f),:), t i,ilife(ii eict(lo'i- Aiiieric oc(ld 8G, eithv add- etir fod eu mangnelau hwy yn tatlu tr yrniacli pelau. Y mae tret hi. newyddion trymion i gael; eu codi yu yr Americ, ar lawer math o nwyddau. Myriegir gan lythyran a ddygwyd o'r Americ gan y ddif o Halifax, fod y Ifreigadau.Americaiddj y Constitution a'r Guer- riere, wedi cymmpryd Uuntaeth i rnewn dros 12 mis, ac yn disgwyl am gylle i fyned i'r mdr, yr hyn a obeithieut gaelar ryw nos d) wyll wedi i'n j Iiongau ni gael eu thnythu ymaith gan dymhesfl. Yr ydys yn meddwi yr ymdrechaut hwylio tua'r India ])dwyreiiiiol. Ifwyliotld y Niger a'r Laurel (y rhai ydynt yn i awr wedi cyrhaedd y wlad hon o'r India) o'r Cape of Good Hope. ary dydd o Aw-t—ar eu mordaith ysgafaelasynt long o Portugal, yr hon oedd yn rhwyui i'r Brazils, a chanddi 220 oj gaethion d11011. Y Tea a werthir ar heny tri mis nesaf yn Nhy'r India Ddwy reiniol a bwysa 7,500,000 o bwysi. Cynnaliwyd Cyf1tf(1:,(tC)'ffredifJ, tri a chyfrifol, o aelodau'r Gyradeithas Frytanaidd a i Thranior i addysgu plant, y tlodion, dydd Sad-I wrn, yngwestdy y Seivi Pwhyddion ei Uchder J Brenhinol Dug Kent yn y Gadaii-, yr hwn a j draethodd araetlrfywiog dros [uddinldeb y sef- ydliad, ac wedi hynny darlleuwyd mynegiad vr j eisteddfod gan M r. Joseph Fox, yr ysgnf-rag- law, yr hwn oedd dra boddhaol gan y cyfnrfod • dangoswyd trwy amryw engralfan pa iii ni ii i t, buddiolach yw cynilun y gymdeithas hon, na phe buasai yn derbyis nel) ond plant eglwyswyr i'w haddysgu: yn ysgol rydd Halifax y mae 502 0 blant, o'r rhai hynny y mae 75 yu perthyn i'r Fglwys Sefydiedig, a'rlleill i bum plaid o gref- t yddwyr ymldith yr Ymneillduwyr; ac yn awr, old buasa i'r cynilun haelionus hwn, ni buasai end 75 o'r 502 yn derbvn hyftorddiad, rhaid fuasai i'r 11 ei 11 oil fod yn agorcd i eiieithiuu an- wybodaeth, a hynny oil o achos pechodau erff- yddol eu rhicni. > Y mae Uawer o ysgolion new- yddion wcdi cap! eu sefydlu yn 01 cyrdluu Mr. Lancaster, trwy y deyrnas. i-it y (I amryw areithiau gan ereill, megis >' Dr.- Coliyer, Mr. Whitbread, mab Gweinidog Protestanaidd Bour- deaux, yn Ffraingc, Mr. Snrtith o Penxance? &c- a chvttnnwyd ar amryw lawu-fxrriadau tuag at ddwyn ymlaen ddibcniou y Gymdeithas mewn | tey rnasodd ereill. | "j Daeth paptrafl Paris am y 26ain i'r ddinas yi bore hwn. a asatit I t gaiilyti- j Y mae'r Ddeddf Frenhinol ynCanfattau ij geirytan gael eu trosglwyddo o Frydain i Ffrainc y.n gyfattebol i gyfraith yr lGeg o Fbrill, 1793, Dywedir fod Breuiu Saxony wedi gwrthod y cynnygion a wnacd iddo o Ddugiaeth Warsaw, a'r ellW o Archddug, neu ran o Bologna a Fer- rara, yn lie teyrnas Scisotry.Hysbysir mewn llythyr o Porto Ferrajo, yn Klba, yr hwn a am- serwyd y 4ydd or mis hwn, fed attaliad wedt ei roddi ar yr adeiladau er gwelliant castell Bona- parte oddiar ddiwedd mis Medi. mae hyn, a rhyw amgylchiadau ereill, yn ein tucddui fcdd?} na fyddaros!ady liyiiod ai- -vj, ynys lioti yti hit,. Y i)ia(! ;irlil yn myned () Etbat Vienna, ac o Vienna i Klba, 3-11 m),ite(I o II)q i ,ic o Vie* a y rli? 1.)ir niii -Nlai-iii test-tiri i'r Hall. lie i'i, Otl t, yn myned. rhag- ddynt i broti a y Gweinidogion ag ydynt i cistedd yny Gyunadledd. Gweinidog- ion y Galluoedd enwog, y rhai a aroljgant y gwaith hwn ydynt, eiddo Prydaiu, Russia, a Prussia. Parodd ymadawiad disyrr.ruth yr Archddug Cdustantine i fawer o ddycliytmny-gioxi gael eu meith.riii. yn y ddinas hon. Nid oes neb yncredu y son adaenwyd gan lys Russia, sef fod 3 11 cl,e(Iti y Sol) It y ,-Avvsog fliv"l 'V('(Ii yn a,Y(IN tit. vit ytt w,ddion, Hid y\v ynvniddangos fod y Saeson yn cael eu tueddi.) i adael coron teyriias Napies ar ben aelod o deulu Napoleon (Murat). Ym- ddengys fod Joachim wedi dechreu cynnadleddu ag Awstria mown modd manteisiol iddo ei lnm, ond fod ecnnadiacthau wedi eu gyrrll o Luudain, y rhai nid ydynt o'i du ef. RhUfuin, Tach. Sánct- eiddi wydd ddoe ar gynnulleidla o Gardinal-iaid, yn achos y VVladwriaeth. DarHenwyd Cof- ysgrif gan yr ysgvi f-raglaw, yr non sydd i gael ei danfon i'r Galluoedd c) funol, ac yn yrhon y prolir nad oedd ei Sancteiddrwydd, wrth gydna- bod G w'erill Ly wodraeth y Cisalpine, yn ym- wrthod Taleithau a gymmerwyd trwy .drais oddiwith Dreftadaeth St. Pedr. Ymddengyseu bod yn ystyiied yn y G; mlmmfa fod yr hyn a (Tdigwyddodd yn iinser goresgyniad y Taleilhau Pabaidd yn anghyson ag itawl-honuiadau ei Sancteiddrwydd. Ond yr oedd pob ymwithod- iad o Daleit'haa a wnaed y pryd hynny yn cael ei ddwyn ymlaen trwy drais, kc li(I ei 8-6" tyried yu wrthwyueb i iaivnderau yr .Fsgobaeth Sanctaidd.—N"d yw y II) thyrau 0 Vienna yn eio tueddu i obeithio y gvvneir c] fniwnder ag arddel- wadau y Pab yn y ddinas floillo, I.' fil,ie'r holl Wcmidnglon vn amlygu y parch mvvyaf i'w Sanctei'ddrwydd, end nid yw ein haehosion yn myned ymhten on gronyn yn well nac yn fuall- ach o Jierwjdd hynny. IJC"íhynia80m bum lIythyr-gofl 0 GoHenhurgh y bore hwn. Cyhoeddwyd Siarl XIII. o Sweden yn Frenin Norway ar y lydd o'r mis h'Xvn. Yr ydys Vn credu yn gadarn y bydd Bonaparte i gad ei symlld i ryw le o Klba. Y mae mor- ladron yn anrheitiiio goror Venice. Rhoddodd v Tywysog Canino wledd rwysgfavvr V .i^ywys- oges Cymru yn Ithnfain, ar y 3ydd o'r mis hWII. Y hore hWII derbyuiasom bapurau Batavia, a Llysargraff Java (India yti nwys hysbysiaeth i'r I7eg o Orphenaf, a darlun- iad swyddol o'r ymosodrad ar Macassar (ynys N-tii nior India) gan y Cadfridog Brvtallaidd Nightingale, idwyddodd y cynnyg yo ber- tfairh. Difeddiannwyd Rajah Boni o'i orsedd, o'r hon y gwnaed ef yo aunh'eilwng gan ei greu- londeb a'i fradwriaeth. Dywenydd gennym iynegu i hyn gael ei gyllawni heb nemmawr colled o'n tu ni. Amserwvd cennadiaethau: y Cadfridog Nightingale vn y Cadlys, Gwarch- glavvdd Rotterdun, Mehef. 8, 1S1.i. Pan gyr- haeddvvyd Boni gan y j'rytaniaid, ceisiodd y Cndfridug iawn gall y Rajah am y drygaH a wnaethai i'r L!yv\ odraeth Frylaiiaidd, yr hyn a u r! hodedd efe, a dechreuodd j r ymosodiad y dydd Brsaf, ac ymhen awr yr oedd yr holl dref a Btenhinllys y Rajah ym meddiant y liuoedd Brytanaidd. Llo> gwyd l'y& y Rajfili, ya gosp- edigaeth am ei greulondeb. JNri laddvvyd nil o'r swyddogion Brytanaidd, eithr clwyfwyd Mr. White, aU swyddog y Fleetwood, yn llymdost yu ei ysgwydd. Y mifvvyr a gy tlawnasant y gjorchwyl hWIJ oeddynt y eat- ..thbtl;" Gwirfoddiaid Bengal, a chorph 0 lilwyr Amboynese. Cyfritir fod gall y gelynion 3,000 o wyr. ———— Cyfododd y Tvysorfeydd y bore lswn y rhp- swm a i,o(-Idii, dros hymiy yw, foel hanesion wedi cael eu derbyu o Ghent, y rhai a dybir ydYllt o natfur heddychol a manteisiol. Hysbysir gan un o bapurau Paris, yr hwn a dderbynwyd heddyw, fod v gyn-Badledd yn cael ei dwyn ymlaen yn fywiog, ac mewn modd golJeithiol; ond am fod yu rlnnd i'r cynnadleddwyr o'r ddautu ymgyTig- hori a'u gvvahanol Lywodracthau ynghylch rhai rhai pethan o ganlyniad, nid yn fuan y.gallant derfynu eu hachosion. Mae y drwg o ryfel maith yn cael ei brofi yn hir wedi sefydliad hcddwch, nc y mae Ffraingc yn profi hynny yn awr, o herwydd y mae hanes- ion beunyddiol yn dangos fod yno lawer o ys- geler ddynion, y rhai a lawenychent weled eu gwlad yn cael ei ilini-io a gwacd, er mwyn idd- ynt hwy gael cynnalraeth trwy yr yspail.

SENEDD YMERODROL. TV YR AUGLJVYDDI.. Di/dd Mawrth, !2-2.Berbynwyd cennadwri oddiwrth y Tywysog Rliaglaw, yn hysbysu fod gwcndidêlU corlf- orol wedi peri i Arg. W-alsingham. i roddi i t'yvm ei swydd o fod yn gadeirwr i eisteddfodan'r T: hwnnw, yr hyu a -gyfiawnasai de dros 20 o flynyudan, ac am hynny yr oedd ei Uchder Brenhinol yn civyllysio cac! ei alluogi i ganiatan t;d blvnyddo! o ddwy 111 o bnunau Arglvvyddiaethj gan liyderu y huasai T'r Arzlwyddi ^vn cvdsyaio a'r Ty aiuil v ti li) i), nnp Tuv, ?t.f'\f()dodd laill f)onoiighmore, i gynrsyg af fod i atmerchiad gael ei gydwyno i'r Ty wysog Rhagtaw, i ymbil am advsgrifaH o'r lly thyran a ddanfonwyd at I ei Uchder Brenhinol, vii achvvyn ar ddifi'yg nawdd i'» i I llong<5n,oddi wrth faclifiivyr Leipwl, Gla«g6w. Green- | 'oek, L!ulldain, &c. Yr achos o'r cynnyg hwn oedd, j fod !lawn}lI y wlad yu bamu nad oedd ein J lynges y« I cootclthietniyniawn. Dywedodd Arg. Melville, fod vr acliwyniadan dyv. i'w broti mewn amser addas; ac am fod t hai o'n Hí)'Hf{;\1I ni wedi cael en cynimeryd, yr oedd yn sylwauwy, na fit un v^yl'ei erioed etto, ae nid yw yn dpby y bvdd nil j byth, lie!) i rai UoRgaa gael en hysgafaeln—cyttuswyd* 1.1/1/1, 28. [>arUenwyd Ysgrif Cailwriaeth fleddwch n vr Iwerddou 3 ac ysgrit' (iwirodau yr lvvcrddon. yr ail waitli. n F:1 T'FrCF?'7??)Z,V. I Mamih, 22.Cy.unygedd Mr. Whitbread ar fod » | coliebol y ddan Yspaeniaid, v rhai a roddwyd i fynti gan y Cadfridog Smith yn Gib- J J raiter, i'w herStdwyr, at annogaeth S yr James-Duff, v ('enhadwr Brytanaidd yn Cadix, i gaid eu gosod get' j bron y ri'y. lleiwyd yu llymdost gan Whitbread ar Syr JaJnes am ei vniddygiad, yr hwn a dybiai-efei I ddylai gael ei gospi a:n y eyl'rwy svtyddgarwch'y yi j oedd efe. yn deall hefyd fod 500 o'r gwladvvyr wedi j cael en rlioddi i fyim, ac yn hyn uid oedd y Livwod- raet.li Frytanaidd yn gwalianiaethi: rhwng y j oeddynt cnog 0 ddl'eltl:redoed¡1, a'r rluii a gVlm- ddid f> gam-\mddygiad yn erbyn Llywodiaelh ormesi} i Dywedodd Mr, Vansittart fod Gweinidogion y JJv- wndraeth hon yn ffieiddio gormesdeyrn Uywoilraetii i yv.Yspaen, yn gymnKunt a Mr. \yr ei hu»T a bod larll Bathurst vvedi ysgrifennn at y Cadi-Vidug Suiit'u, gan beri iddo ochelyd ymtldwyn HI y cyffelvb fotld irhagllaw; wedi hynny evttunwyd ar y cynnyg wedi ei cldiwygio, sef-fod- pigion cohebiaetli nchod i gael eu rhoddi ger bron y IV. Macher, 23.Dy.edodd y Milwriad Palmer, Ji bydd'ai iddo ef ddwyn amgylchiadau'r Llys Rlilwraidd ar y Mihvriad Quentin, ger bron diacliefn N"Ctt,A;,f Nadolig. Cyflwynodtl Mr. Whitbread Ddeisynad oddi wrth ddyii o'r envv N- .Statesman) yr lixvir all) yn Newgate dros yehwaneg na tha:r blynedd a banner; ac er fod I amser penuodedig ei gaichariad wedi tcrfyim, yr oedd j efe yn cael ei gaethivvo etto, o herwydd uad oedd weditaln'r ddivwy otynedig gau ei ddedtVyd; yr hyu # 00' | herwydd er amgylchiad rlawd, oedd a»allnedif iddo ef j i'w u heutintr,. ac an; hyr.ny yr ootid vii i ystyriaeth y. Ty, gan bwysa ar eu dynoiia-clh a'u 1 hnniondeb na rymwarcd. I Dywedodd 'y Dirprwyvvr Cyffredin, cs oedd efe gwedi cael ei garchani ?Mnmmrtt dros hen yr amser | pennodol ag y gatlesid yn deg ei ysSyyied yh gyfartal | t'r ddirwy, gallasai fod yn gyngoradwy i n | o'r hynawsedd Brenhinol tnag alto; yr oedd y gyfraith | yn gefyn meiehiau gandtlo dros ei ymddygiad da rhaglhvw, eithr nid i'r diben i'w gospi ef, oud i ddiogelu ycytf)cdI;Ml;a? y fath gabl-dreitimn dracheth; "c os oedd c-fe yn raethu catd y vneielmm g&fyhol dros ei ym- ddygiad h(LYdlö1 o fiyn adan, yrhymiy yu dyn»«H fod ei gymmydogjou yn ofni ei'fod ef' o r «» Jnediliadan- yn awr ae oedd o'r blaen, ac felly ni antin- iai neb i afteb drosto, Ac am liynny yr oedd yn anhawdd t'w ryddhau, i'arwyd i'r delsyfiad gael ei osod ar v hwrdd, J Traddododd C:mghetrawr y Trysorlys Geimadwrs oddi wrth y Tywysog K'ui^hnv, yn eyimneradwy"' f bywiogrwvdd, nmlrusrwydd u tiyddlondeb Ar«hvydiS Walsijigham, yn sefyllfa Cadeirwr i Eistaddfodau TyT Argiwyddi, pan otidio am ei fod dan yr angemheid- i" ydd i roddi ei swydd i fynn, o achos afiechyd, » eheisio gan y Ty i ganiatau till blynyddol o 'iiiVoL i.dd9 ef (chju-Ai! ehjwch!)—Gorchyinynwyd i'r U?tmad.wf- gael ei roddi i ystyriaeth Eisteddfod. ?«? 24.—Cyflwynodd Mr. Onslow ddelsytiad odttfJ wrth amryw bobydffkin, y rhai a ackwyuent ar'gaetli- der y gyfraith ynghylch pris a phwysau'r bara, ac ) nihil ar fod i ysgrif gael ei dwyn i'r Ty, i'vv hawdurdodi » gael yehwaneg am en gwaUh wrth wneuthiir bara.—' Parwyd ei osod ar y hwrdd. I ChclIllyehai Mr Hamer ofyn ychydig holiadau i'r CwetHido?-iaH yunhy!ch y fasnaeh mewn cuctbion. Y? oedd de yn dRaU fod yr lrysbpiaeth,cal1lpwl wedi caei ei gyhoeddi trwy awdurdod Idyvvedraeffi yr Americ, sef, hod rhai o'r Swyddogion Brytanaidd wedi hudo pob.1 dduon o'r- Taleithau gorllewinol yn yr Americ, at- wedi rnyncd a hwy i'r India Orliewinol, a'u gwe.rth'1 yno yn gaethion. Yr oeddid wedi. dywedyd yn ddiw- eddar hefyd fotl cyttnude-b o gai!edigrvvydd wedi eact ei wneutlmr rhwng. y wlad hon a Spain, ac yr oedd y Sened<lr wedi dcrbyn amryw dystiolaethan o'r orsedd, yn myncgn y buasai i'r Llyvvodraeth vvneiitinu- ei gol-cis i gad gall wledydd eYlIJmodlon tllag at Pryda¡lI é greidon mewn dyniou, ae am JIVIIIII yr oedd efe yu gobeithio nad oedd Gweinidogion ci Fawrhydi wedi goddef iVeytlo auraidd fyned lieibio heb ei ddefnyddio ar amser y cyttnndeb nchod. l)yw^doxU> Cangheliawi; v Ttysoriys, ei bod agos v* amdiuedig i'r Ty ireddwl y ga-lhlsai Swyddogion atuiidd fod -fn eiiog o'r erchyllvvaith ncliod, yngvvyncb-i coppedigaethau tiymion ag y nmer gyfiaith yn awr yY osod ar y cyfryw droseddwyr; nid oetld efe gwedi clywed son am hyn 0'1' blae», oikl galilasai'r Ty fod y1\ sicr yr vmholid yn ebrwydd i'r achos; a dwvll y ti-osedd, wyr dan gosp, os oedd y cyfrvw yn bod; ar yr un prydV meddwi oedd efe, mai diehell o eiddo'r Americiaid oedd yr hanes itchod i'r diben i gadw'r Indiaid rha^ j dyfod i'n gwasanaeth m. Ac itin y cyttvuuleh a'r Y," paen, ei- fod y Lly woe.: aeth hon wedi yrndrechu 1 t "i fflei(idio'i- fiitli t.isiiacli, olid gofidns oedd ganddo fynegn, ei bod yn aflwyddiaii"us- ] Guvner, C.5 DygatM Mr. Peele i fvow fynegiad ) "g- < hykh yr ysgrit" i ddiwygiay WuUhved a wnacd tuag ut ( ddiogehveh i ketid-tycli yr IvverddoiK Dywedodd Sir. Ponsonhy fod yr hanesion ynghylch j ysbryd tevfysglyd cyffrediu yn yr Iwerddon yn !Iollo ddisylfaen. Efe a syunodd lawer p,w giywodd SOIl gyntafam y fath ysbryd, o hevwydd nad oedd y 115tii"ritl a d,1crhyniasai efe oddi yno yn crybwvil am dano; oil wedi hynny yroedd efe wcdi bod yn yr Iwerddon, at wetli eliwilio yn fanvvl i'r achos hWIl, all, canlyniad e' ;'od vvedi cael ei rwymo i gredn na fu y wlad hoiiOf erioed yn fwy eshiwyth nag yw yn awr; ac yr oedd t yn ystyricd ci bod yu Ihvyr anheg i gasgin fod un \llad o dcrfysg, o herwydd fedi ynddi rai <1)11> ion ail or ydd. Dywedodd Mr. Whitbread, gan ei fod yn deall  Gweinidngion ei Fawrhydi yn b?''i?du gohirio eistc"' g ¡ f' I 'tl' 10 \,1\ fod ySeneddr yr wythnos nesaf, ei fod yn ei theimlo ) ddyledswvdd rwyraedig arno i ddefnyddio yr unig lie j. hWII, wnwaitb drachefn, ynvholi ynghylch achosi0 y Cyfandir Europe, a'r cyunaiileddau arferol a gwi-tit" I nebol rhwng y wiad hon a'i chyngreirwyr; ac hety^ "e oedd efe yn chwennych gwybod pa uu a oedd y nidogion yn hwriadll parbau y dreth orthrynms ar te "rJ iant wedi yr amser terfynedig. Mewn canlyniad i^i] [ cy ttar.det> i Sicily, yrüedd ariaii wedi cacl eu cam3