Seren Gomer

OL-YSGMFEN. Pryilnhawn Dydd l'tJERCIiER, TICII. 16. Y mse'r gair yn ymdnenu fed ymddygiad Mr. Madison, yn esgeuluso darparu amddiii'yn <ifgc!io! Washington, wedi cae! ei wneuthur yn syii'aen cyhuddiad yn ei erbyn yn yr Americ. Ysgafaehvyd herw-loug fawt' 0'1' Americ, gan y Medi%a)T, a dygwyd hi i'r C'pH of G d 1 '¡- Good Hope. Yr oedd yr hprw-Iong wedi cym- meryd amryw o'n llcngan ru (-yn hYilny. Cynnwysir yr hysbygiapth can!ynol mewl !!y. thyr o Exeter, Tachwedd 1.5 :-44 Derbyniasom y cym:n\vynas can!ynol cddiwrth gyfaiH tra chyfrifot yn DadmoutJ!, ac yr ydym yn ei ddan- fail mpgis ag y cawsom ef-' Y iiiae un Cadpen Duncan, yr hwn a adwaenir ytna, newydd ddy- fod t dir, ac yn hysbysu i ni fod y iFreigad Gra- Mcus wedi rhedeg ei long ef i'r gwaelod, ar y '27a'I ii o't' mis diweddat; ac iddo ef oresgyn bwrdd Hong ammhieidic}. o'r Amet'!c, ychydig cyn hynny, yr hon a. hysbysödd iddo '6f fod y fheigad Macedonian, perthynol i'r Dnol Daleithau, wedi cael ei dinystrio gan ein gwyr ni, yn Liundain Newydd, a bod y l.¡y\rydd Americaidd, Madison, wed! Hoi na \vyddid [ ba Ie, a Seneddr yr U'lot Dalpithau yn ybrawa'ranrhefnmwyaf. Yroedd dwy tong Werthfawr o'r Americ wedi diangcmewn diogel. 'eh i Lisbon. Dbrby,ni. om bapurau o noland ;'r tOfed o'r tms hwn; cynnwysant hanes agoriad Eisteddfod y 'F,,ileithi lu yn gyifredin, gan y Tywysog Go- Tuchat yu bersono}. Mynega'r Tywyscg yn ei araeth ei fod yn diswyl gydà thawelwch am der- lyniad y gynaadtedd yn Vienna, ynghy!c.h y Ta- leIthiau perthyno! iddoef, ei fed yn gondio am na llasai fyncgu helaethrwydd ei derfynau cat trefoi thramor ynawr,ymhR!iach,na'ifodyngan!ynoI .1 gyttulldeb a. Phrydain, wedi trefni mesurau i adfeddiannu y rhanKU helaethaf o hen diriog- aetliau ),r Unol Daleithau; gan ychwancgu. y bydd Inasnach y wlacl i n'ynnu yn ebrwydd, ac y bydd Java, i gynnorthwyo'r Mwyddiant. Derbyniodd y L!ywodracth gennadiaethau Oddnvrth byr George Prevost, y rhai a ddygwyd Portsmouth gan yr Antelope. Amserwyd hwy IYdref 9, a chynnwysant dJarluniad amgylch- dol o fin Hyngesan ar lyn j ? tnptaHl, a gwrthgychwyniad pin byddin ni o 11 ¡ttsburg!>J. Ni choHwyd na gwyr na mang- e a.Q .1' 1 Ar NNrtli gilio yn ot. glaway 17eg rhuthrodd y gelynion o warch- ter ) d Erie, ac ymosodasant ar fangne!fa (ba., Ytaiiaid(I ar gyfer y He, yr hon a ddi- ¡laSa d 11 'd cl I1t. Cyfrinr fod colled y Brytaniaid, a catrod ,r atteVlle, yu 800 o wyr, yn j ,¡ yrl1 red. hon. I

TOTM FREEHOLDERS OFTHE 'COUNTY OF GLAMOP-,GAN.. GENTLEMEN, i IN consequEmce of the dea.th of yout ihuch respf-cted ltel)resentat -ive, AI.r. WYtDHAM, I am induced, at the instance and request of many of my friends, to oiFer mysp!fto your notice. Should I he fortunate enough to meet with your confidence and support, I pledge myself to an active, constant, and zca!ous discharge of the duties that may attend the situation tn the best of my and to use my ezidl-avours to promote the we!fa.re and prosperity of the County. I have the honor to be, with great respect, Your faithful and obedient servant, Nov. 16,181!. BENJ. HALL. At RyclI-Ddcitiaid 8wydd Fùrganwg. FoNEOD!GtO!f, 0 achos marwo)aeth etch Cynddrychtohvr tra pharchus, Mr. IVYN[)IIA-VI, fe'm tueddtr i, ar annos;aeth a deisynad Ilawero''tMCyf('H!ton,igynnygfyhunt'c:tsyhv. Os dcdwydd ddigqn a fyddaF t gad cich ymddtried a'ch cynnorthwy, yr wyf yn yinrwyino fy hun i gySawnt dy!ed- swyddcufr sd'yilfa yn egniûl, yn :t.wyddus, a chysson, yn o! eithaf fy ngaiiu, :). gwueu'.hur fy ngoreu i ddwyu ymlaen ;1' fudd a Hwyddiant y Sh'. Meddwyfyr anrhydedd i fod. gydâ pharch mawr, Eich A'yddlon a/ch gostyngedigwasana.edtwr, T:ich.16,1811. HENJ.HALL. Ar FEIRDD A P fIR YIYYDDI0N Y DYWYSOGAETH. ?YNII?HR CADAm ac EISTEDDFOD, ?-? hpnyydd y)- iicn Ddcf<)d.m, ar FEIUDD a Plitti'l),- YODK)?, nri)onn CoEo-PHN-MAt?f, :un?\ich y MAK?- CHWYF, wr<.h y!n lVLORGANWG, yr AmAN ARfHAN, sei'yr 2iain o RAGFVR, 181 L r TESTUiVA U. 1. Rhagoro!deb Ca'-iad br;w- 5. Heddwch t'r Hvd. do!. H.CIaddm.dyC!edd. 2. Rimgoroldch y Gymrae?. 7. Y Aiaen-chwyf. 3. Goiw? ar y G.don ddt-w?. ? 8. Cwy?ip Y ("ybyddion. 4. Synwyr iiaturiol. j 9. Datom a 'Chariafi Huw. G. MORGAN WC. Pont-y-Ty-Pndd, Tach. 14,1S14. Cjl,rizdeithas -4 ina etitil (Idol C!J 1!l'edÙwl Illol-g(inivg. lt11'lfE\VN CYFARFOD o WE!THREDWYR 1VA CYM!)L;!THAS AMAKTiIYDDOL CYFFR.E- DtA'OL MORGANWG, yr linen a gyniwliwyd yjt y BON'l'FAE, ar y27amo MYOREF, 18H; yn hregennol yr cedd y GwirAnrhydeddusW. B.Grcy, y Llywydd, yn y Gadatf; H. J. Grant. Walter CoiKn, Evan Thomas, a \Vm. Vaughau, Ysweinodd, Mr. Edward Lewi, a Mr. Richard Davics. Ran fod I\Ir. John Bradlcy wedi gwrthod cymmcryd amo sydd Ysgrífralaw, ialiles i fod yo Z.?Mn/'M?'M?K)!/?, Fod Mr. MHes i fod yn Ysa;rifra?aw, p/'ù lefilpiJ/"c, hyd oni ddcal!ir me[hlwl y Cyfarfod Cytrredin ar y p("n hwn, a bod i boh Uythyr gael ei gyieirio alto ef, Aberthit), gfrliaw'r Hontfacn. Fod i'r GWobrall canZynol gael eu cyni.yg amy flw.ydd!/n 1815: AM GKYDtAU A GIVELLIAVT TH!. I'r Ffermwr a fyddo yn rhentu gwerth .£ 100 neu ychwa- lie, y" y <!wyddyj), yr hwn a godo'r cnwdoreu o Ertin ar 10 erw o dir, wcdi ei chwyngt'ibto (hoed) a'i atnmaeti.u yn dda, deg gilti; am yrait saith giiii. 1'1' F¡'ennwr a fyddo yn ,'hentu werth f) £00 I £10) y !iwyddyn, yr iivvfi 't gol!o'r cnwd goreq.i o Erhn ar bu'n prw o dii., wcdi ei ChWYligcibio ya ada, gtM<; am yr ait ?,Jwd orcn, ti-i giii i. I'r Ffei'mwr a fyddo yn r. ti(-iitu nat na gWt'rth ?50 y .}'dJyn, yr Invn a cnwd goren 0 ErJin ar erw ofi:r,wedieichwyng'ibioa.'ua:T:naaet..iU yn ddi), t,-i giiii; a, tiii yr iiii giivy4tgoj,(,u, (tait gi?zi. D. S. H.it:t!<! gyrru'r haw i-honuiad i'r Gwohrau uchod at. yr Ysgrifragiaw, cyn nt'u ar y itaf o Hydref, yr hwn a .fprnirynTachwedd,iMl5. Y mae'r Gymdeithas yn ymrwymo cynnysgaoddu'r sir as; amrywiaeth phodol o iladau Erfin, atu brisoedd is'Iafyf:jrchuad. Rhoddir deg, pM/M/j, a tltri girlÏ am y cnydiau gorcu o SGlint- /u! a godir gan y graddau o Ftermwyr a grybwyllwyd yn ert¡¡y-r.;1 am Li-tiil !r pcr;jo:t a ddiysbyddo ac a arllocso, yn y modd mwyaf efreit,itiol, yr hciacthrwydd mwyafo Dir du, mawnog, a caorbiyd, tra na fyddo yn tLu na th.it.ir prw, nac ychwancg y:! cact ei daJu a:M U CtW, .1 yr erw. Rhoddir cleg, ptunp, a thri gini am y cnwd 0 fres- ych a gndir gan y g:raddau o Ffermwyr a. gry- bwyllwyd ya yr crthygl yns:hylch yr Er6u. AMANJFEttJAtO. I*ir hwn a ddangoso'r Tarw b!wydd goren, o wir rywos;- afUt Morganwg, ac a fag'.vyd yn y s'r, cicl-)paii a/'M/t, o wprth pH/M g'M: npn'r arian, yr un a fynoo. fr hw)) a ddangoso'r Tarw hlwydd gorcu o ryw rywos:- aptit, a agwyd yn y sir, cwppan arian, o werUt pum gini, nen r arian, yr uu a fynno. i'r hwn a ddangos't'r March Mwvdd goren, at wasanafth Hwsmf)naetit yn gytfredin, ac a fagwyd yn y sir, cwpparl i1.rÙn, gwerth purn gini, neu'r arian, Yr uu a fynno. Ii> hwn a ddan¡;os;¡'r AnneI' Cl'rei,í;ld) oreu, 0 ddwy iiwydd oed, ac a fagwyd yn y sir, cwpj)aii a<'MM, gweri.h t,.i f[iIi, neu'¡- arian, yruna fy!(no. 1 [' IIwn a Hwrdù goreti, a tna;wyd yn y sir, cwppim arMm, gwcrth tri gini, neu'f SLrian,yrunafynno. i'r hwn a dd.H)s;oso'r Hvvrdd bhvydd I)yr-Nvlano,- gorei, a f:)gwyd yn y sir, cluppan a/'M/t, gwertit tri gini, iieu'r arian, yr nn a fynno. I'r hwH a IidJlngoso'r Gor!an oreu o d(kg Dafad fhvydd hir-wianog, l fagwyd ynysir, cwppan arian, o werth <)-t g':M: neu'r arian, yr un a fynnn. I'r hwn a ddangoso'r (torlan oreu o ddeg Dafad 0wydd byi-ivi,ino, a fagwyd yn y sir, cwppan Mia/ o werth tri glf/l,' neu'r arian, yr un a fynno. I'r hwn a ddangoso'r Bacdd dwy TI.wydd gorcu, a fagwyd yn y sir, c<eppay< a<<tK, gwerd) tPi gini, neu'r arian, yr uu a.fynno. b. S. Rhaid i'r rhai a honnant hawl i'r Gwohrau uchod ddwyn ty;;t-ysgrifat\ (eertiJicales) mat hwy fagodd yr a.n'tci!iaid. I'r ttwn a ddangoso'r Tarw goreu, civpl)att a¡.iun" gwcrth pum gini, nfu'r arian, yr un a fynno; ac ain yr a;i Darw gorcH, cloppetit at-iati, gwerth M gini, neu'r arian, yr un a t'yniio. I'r hwn a ddangoso'r March go rcii at wasanacth Hws- monaeth yn gytfredin, czLI)pan a;ax, gwctth pum gird, ncU'r arian,ymn.t.fynno. t'r hwn a ddangoso'r flwrdd goreu, cwppan arMtt, gwerth tri ,!tini, npu'r arian, yr uu a fynno. i'r hwn a ddangoso'r Hapdd gorcu, c!oppaM arMy:, gwerth ti-i g!'H!, neu'r anan, yr un a fynno. D. S. Riiaid i'r Crcadnriotid uchod fod ym mcddta.nt yr ymhonwyrdrosddeuddcg 'nis, acwedicyfebru (MUe¡') yn y sir dros yr ho!i Hwyddyn ttaenoro!. I WEtTHWYR A GWASANAl1:THWYR. I'r Gwpithiwr mewn Hwsmonaeth, yr hwn a ddygodd y rhifpdi mw'yaf o b!ant i fynu, heh gynnorthwy o'r ptwyr, pedwat gini; am yr ail rifedi mwyar, trigÙâ; am y tryd- ydd rhiiedi mwyaf, a'aM gini; a.m y pedwarydd rlllied1- D. S. Khaid i achns pob honnwr hawl gae! Pi ygnf- dystio i'r Ysgrifragtaw gan "l'1l11dog, Gwarcheidwr yr Egtwys n("Il "YNV ddau o honynt, y ptwyftte byddo'r cyfryw honwyr hawl yn trigo, cyn y Itafo FeheHn, ISla. i'r Gweithiwr Cymreig, yr hwn fydd wfdi chwyngeib.o wrth y darn yn y 'tiwyddyn dim llai na phum crw o Enm, yn y rÎwdd goren, d{tlt g¿ni; i'r ail };oreu, llngini. i'r Gymracs, yr hon fvddo Wfdi chwyneihio wrth y dan yn y ilwyddyn dim !ia) na dwy erw u Ernn) yn y modd gorcu, dd?i gini; ac i'r ail orcu, t/K gini. a Rhoddir pum gini i Ddau Was Dafurwaith, y rha' a fyddont dan 25aiu opd, ac w cdi derhyn cynog dros y rhdcdi mwyaf o Hynyddoedd, dim tiai na ph'ump yn yr un gwasan- acth, ac a ddvgont dyst-ysghfau boddionol oddiwrta eu t j mristrimia, a-n cti hk,tnddN,Ziad da parhaus; i'rcyHtaf, dri f gird; i't'a.n, ddau gini. R.iioddiryMMg'tK: i Ddwy Wasanaediyddpsmewn Hafur- waif.h, y rhai a iyddont dan S.3 oed, ac wcdt derbyn cyftog y rhifedi mwyaf o tiynyddoedd, dim iiai na phump yn yr t)H gwasaaaettt, ac a ddyg!)'it oddtHrUt eu mfisih;fid,ain eu hymddygiad da pa.fhaus; t'r cynt;lf, liti gini; j'r ail, ddalllgini. Wwdtlir d" gipii i Wcdhwyr tn6wn Llafurwaitll; y rhru fyddont. wedi phodi;, ac wed) aros y rhitedi mwyaf u 9yn- yddau, dun Uat na stuth, :).r yr un it'ei'm, gyda'run meistr, ac a ddyg.nt d'yst-ysgrifauboddlonol oddiwrth eu mcistriaid, am eu iiyiiidily-iatt da i'r ait, tri gini; i't trydydd, </aM giui; a.c i'r pedwarydd, un g'M:t. RHEOLAU A GWOBRAU AitRYiVrAM.TlfOL. I'r Ftcrmw)' y!' !)wn, yx g-yfattcl{)l i heiaethrwydd ei dir a 0 erwi, dim Ilai nag- ugain, a phar o gctiylau, hcb yrriedydd (driver), ptiiii gilit. i'r ai) ¡!:orcu, tri ghti. 1 getttogt'r t'tei'mwyr hychain ar y Bryniau i godt Eriin t bonlH eu DeLtld Haliifeiliaid yn y gauaf, rhoddir y Gw"br i'r ,lil gradd dan yn ddwbt; hynr.y y\v, y cyiietyb yn y Fro aa; ar y Hryntau, ".rth y ri'ai y dwJhr y rhatt fiyiiny o'f sh' ag sydd yn cy'i;)H ys ac yn gor- wcdd rra:0irledu t"t- cctti u frvniau ai-rsyddo Uaf-dv Runera i Lantwit-Garth, Tref Llantrisatttt, "Llauhar,w-G,lrth, My- nydd-y-Gaer, Mynydd-Baydan, Mynydd-y-Brombit, Fr dwyrain a'rgogiedd i Faenor (De2?te,;7ie) y Gnot, Mynydd- Drymma, tna'r gogiedd i Egiwys Ltangeielach, tua'r gog- Icdd i Ht'nlic'rgaer, a Citefn-Bryn. Y mao'r hott Wobrau a gynnygir gan y Gymdeithas hon i'w hystyricd yn ddwbi, yrnn modd i'r parthau gorlicwinol I r a1'ol1 Ogwr yw'r rhail-le, ae Hid yw'r Y""y yn nan pen y sir i gael eu gosod i ymgys- tadlu a'ngtiydd. D.S. JSifydd hawlgan yr un dyn i Wobrwy am yr un fath <) Anifediaid dwy ilynedd o!y:ioi, nac am yr un tat!) o Gnwd o fewn tair biynedd .vedt derbyn o houo'r cyfryw Wobr. Hcfyd, y mae'r Gymdeithas yn cadw iddynt eu hunain y galJu o roddi, ym mhob aciios, y cyt'ryw ran yn unig o'r Cwobfag y berni)' fod y cyHa\vtttad yu i:aeddu, neu i attal y cwb!, os na bydd iit'tyd, am tody Hwobrau uchod yn perthyn t'rHwyddyn a ga.[uyn, dcaUa' fod y Gwobrau a honntr itawi iddynt e¡sues i g"el t-u bariin a'U taiu fel arieruL (Arwyddwyd) W.B.GHEY,Cadeirwr. J OHN MILES, Ysgrifragin.w GwemyddoL Cofi-es TVyddoiOl o Daiisgi-?firyr, Ilydref4, 181L £. $, d. Misses BassPtt,oLany!a.Tat)sgriitadbtaenoroI ..1 00 Rtt'hard Hiackmor!oFpiin(tri!m.h, Y sw. 3 30 J. B. Brucc, o Dyffryn, Abprdart-, Y sw. 1 10 Walter CoNt), o Gwr!: Llandaf, Ysw. 1 10 1 1 0 Mi'. Evan David, o Fairwatcr 1 1 0 Parch. Thomas Davies,') Wcnfoe 1 10 Mr. Richard Davies, o Wenfoc .1 10 Thomas Edmonde.-t, o'r Bontfaen, Ysw. 1 10 John Edwards, o {{hioia, Ysw. 3 S 0 JUl'. En'ward Edwards, o Pcnrhosiy. 1 10 .J olin Frank!en, o Lanmihangte, Ysw. 2 20 Thomas Franklin, o Baglan. Ysw. 1 1C H.J.Grant,oGastellyGnol,Ysw.2 20 Anrhyd. W. B. Grey, o'r DvitrYn 5 .0 U Richard GriHiths, o Guerdydd. 'Ysw. 1 10 Parch. J. Hardinx, u Coychurch 1 10 Richard Hilt, o Plymouth Lodge, Ysw. 2 20 Rarch. Dr. Hunt, o Fat-gam 2 20 Mr. James Jacob, o La.ttrisaint 1 10 Robert Jones, o Gasteii Fonmon, Ysw. 5 50 Henry Knight, o Tythegston, Ysw.2 20 Mr. Petef Lauder, o Gaerdydd. 1 10 Mr. Edward Lewis, o Caira 1 10 Mr. William Lewis, o'r Ty-mawr. 1 10 GriCi'h HewcHyn, Bag!an-Han, Ysw. 1 10 Thomas Markham, o Nash, Ysw. 2 20 JohnMi)es,oAberthin,Ysgnf-ragiawGweiHyddoI 110 Thomas Morgai), o At)vi-tiiiii, Ysw 1 10 Gwir Anrhyd. Syr John MchoU, o'r Merthyr-mawr, TansgriBad hiaenorol 3 30 Parch/Robert J'S'ichf)I), o Duitilands. 1 10 A nrhyd. Windham Qu'n 3 3U Theophitns Richards, o Aberdar, Ysw. 1 10 T. B. Rous, o Gwrt-yr-Aia, Ysw. 2 20 Et.fpddion T. AL T:Jbot, o Gast.el)-P<-nrice, Ysw. 10 10 0 Francis Tappendei), o Abernant, Ysw. 1 10 Evan Thomas, o S))Hy, Ysw. 3 30 Mr. Edward Thorny L)ewftyi)Traherne,o Saint rlitary, Ysw. 1 10 Parch. 'R. \Vatsoll 1 1 0 Wdiiam WiUiams, o Aberpergwm, Ysw. 2 2 U Messrs. WiUta)tis&Bryant,oMcr!hyrTydhi 1 10 10 0. WtHiam Vaughan, o Lantrisaint, Ysw. 1 10! Ert'ynir Tansg'inadan ychwann'got, a geHir eu hysbysu ti-w-y iythyr i'r Ysgrifraglaw Gweinyddol. BIBLE SOCIETY. ? MEETING ?ni he heM on Mo?DAY, the ?JBL 28th Instant, at the BoAR's-HEAu I?N, in the Town ofCAERpiuf.LY, to commence at the hour of Eieven in the forenoon, to take into consideration the means of carrying into effect the Establishment of a BIBLE SOCIETY, as an Anxiiiary to the Parent one in London, for the EASTERN PAUT of GLAMORGAN, and fie WESTERN PART ()f Mo!<- MoUTHstuaE, where tle attt-ndance of persons of aH per- suations, who appreciate the importance of the object, is earnestly requested. JAMES EDMUNDS. CaerphiHy, November 16,1814. JA-NIES BIBL GYMDE1THAS CVNHAUR CYFA RFOD Dydd LLU?f, yr28aino'r!\Hs hwn, yn y Bo,lI'HBdD ?A'v, yn .Nhref CAERFrtL!, i ddechrcn am 11 o'r gtoch yn ybore, igymmeryd iystyr- iaeth y modd gorcu t ddwyn ymtapn Sefydiiad BiBL GYMDmTn\8, fe! un Gynnorthwyo! i'r Fam Gym- deitÍ1as yn Ltuiidain, dros BARTH i.)))tVYPE:N!0[, SwYOD MORUANWG, a I'HARTH ORLLEWtNOL SWYHO AlYNWY, lie y taererfynirarddynion o bob barn, ag ydynt yu gwerth- fawrogi pwys y gwrthddrych, i d(!yfod. JAMES EDMUNDS. CaerSii, Tach. 16, 1814.

AT EIN COHEBWYR. I (]:Jr Dacth Llythyr M. T. o'r Fenni, yn ddiogèl i !aw yr ydym yn cydaynied a'rrhan fwyafo'i syiwadau. Tra derbyniol fyddai Syiwadau ar Ygolion Sabbot.hol o'r fath a grybwylUr gan D. J. ü::T CatfT Ysgrifcnadnu Sylwedydd a Myfyriwr ymddangos ger bron y Cyfl'redin cyn h!r. Svlwadau Ade!phos Cytnra.egarRydd-freimad y Pab- yddion, y" y resaf. Cyclynia.111%veuldir achius D. Dd. Eryn ynghyIchHanes yr Hael-ddyn a'i Wraig. C::Æ" Derbyuiasom Gyfanscddiad Taleirian-a Barddoniaeth J—— t'r Hplgwn. ?<?0!?? Tra hyfryd a boddhaot gennym gtywed fod B)H Gymdeitbas Gynnorthwyol mewn golwg t gaet ei S'm'fio yng NghaetfRH. Y mae tan- Cymdetthas o'r iath wedi Caet ei sefydlu eisoes yn swydd Motgauwg, sefvn Aber- tawe, CasteHnedt-], a Phenybont, hcbiaw rhai Bibl Gymmanfaoedd. Y mae ilwyddlant y Bib! Gymdeithas, oddiar ei sefydliad ychydig flyiiy(ida.u yn o!, wedi ym. ddangos yn anamgyit't'edadwy; dymunwn twyddiant i'r ycbwanegiad bwiiadol bwn at ei grym.Gwel Hysb. Dyrchlffiad o Lysa1"grlff ZjMK<MK.—Can- wriad J. K. L. Uoyd,o'r lOfed Mai-cbiuoedd, i fod yn Gadpen Mintai (Troop) yn yr Slain catrodo'r Marchlu- oedd, ynMeTbornton,yt-h\n sydd vil eyfiiewici, Am- serwyJ Tach. 1t" 1811;, t Y mse nenja!i1Írt Ral1, Ysw:iin, yn ?wnann cyn- ddrychion Swydd Morganwg yn y Sencddr, os cain annogaetii ddigonot, yn He y diweddar a'r hybMch Thomas Wyndham, Hiisbitsiad. Dywenydd gehnym fynegtI fod y Canv.rian James Uoyd, mab D. E. Lewis Lloyd, Yswain, o Dolhaidd, wedt dychwetyd adrcf unwaith draciicfn mewn dioge!- wch, wedi dtoddef o hono gatedi a pheryglbh y rhyfe! yn yr Yspaen. Nid oes nemmawr o FoHeddigion i'r rhai y mae ein gv.Iad yn fwy dyledus nag i't' Cunwriad L!oyd,a)n ei wrotdeb a'i ddyfai-barhadynamddifryulad ei Frenin a'i v.Iad. Bywioccawyd cymmydogaeth Do!- haidd a'r CasteUnewydd yn fawr yr wythnos ddiweddaf, ar gyt'tifei ddychweliad dedwydd, trwy saethu, cvnnu tan!!wythau gorfoledd, a chyfiawnde)' o gwrw da, yug- hyd ag amiygiadau creill o hiwcnydd. daeth y Hong Swedaidd Minerva, o Lanzootte i mewn vma; aryt-Sfed o'r mis diwcddaf, yn L!ed. jj. 43. Hyd. 16. 12. goressynwyd ei bwrdd gan wyr yr herw-lcng Amcncaidd,TheTrneBtooded Yankee,olGmangnel, ac yspeitiasant hi o bob ppth defnyddiot, hyd yn oed, diiiad y gwyr, a gadawsant iddi fyned rhagddi. Myn- egirgan wr.bonheddig, yr hwn a ddacth gyda y Mtner- va i'r Hongan Dry Harbour, Cadpen Hny, a'r EUza, Cadpen Yonng, gae! en ygafaetu ar yr 8t'ed o Fedi; ger!!aw ynysLanzerottc, gan yrhcrw-Iongan Aineric- aid<J Patapsco a Grampus. Y mac yn arcs yma, Hong ei Fawrhydi Myrtle (a't harwydd-faner yn chwifio am y Hynges sydd i hwyHo i Cork). Y Bitterne a'r Bonne Citoynne, ynghyd a phymtheg o drosglwydd-!ongan o Lerpwl." j Gyrwyd ychwaneg na chant o anIfeiIiaKi cormog i drefMynwy, nosSadwrnwythnosi'rdiwRddaf, ond o herwydd an'.vybodacth y gyrnedydd o'r ffordd, nen ryw achos ara! act!) yr anifeiHaid t wared ar hyd heo!an geriiawparth nchaf heot Munmow, ac i'rafbn, aco herwydd grymyHifeiriant dygwyd)t\vy gyda'r dwfr dros 300 o tathenau, a thh-iasant gyda Hawer o an- !tawsdra, ar dir Mr. Stiayte, a Mr. Pewtri.ss, ond gan mwyaf, yngardd Mrs. Rcnic, yr hon a wnaeth.tnt fel difreithw!'h mewn ychydigamser; a phanystyrir tyw-. y!!wch y nos, y gwiaw trwm ag oedd yn disgyn yn ba¡-hans, ynghyc1 a dyfraler y1' afon a g1'ym y !!tf, petu tra hynod iddynt o!t ddyfod aUan yn ddihangoh Yr oedd yr amt'GiHaid yn perthyn i Mr. French, yr hwn sydd arferot o brynu !!awer yn Neheubarth Cymru. Yr ydym yh clywed fod iechyd Stephen RLchard G!ynne, Barwuig, wedi gwelia Hawer \vedi ei fynedlad t Ftraingc, yr oedd efe yn Lyons, pan ddaeth yr hanes ddiwcddafoddi wrt!to. Yr ydym yn dealt fod ArgL Knkwat wedi caet ei gaethiwo i'w ystafeM dros gryn amser, ond dywenydd gennym glywed fod ei Argiwyddiacth yn well. Dygir cynghaws yn ebrwydd yn erbyn Sy!' Henry Mitdinay, A. S. am gyfhnach anweddus rhyngddo efa lariies Roseberry, y rhat a aethant yn ddiweddar gyda eu gilydd o dy y lartt Roseberry, or Atban. Chwaer gwraig ddiweddar Syr A. Mildmay, yw'r fon- eddigesnchod. Yspeili\vyd ty Robert Prendergast, Ysw. o Green- mcnt, yn yr Iwerddon, o ysgrifau arlandy, dtUad, llestri a phethan crGHJ, gan fintai o tadron; daetb chwech o honynt i'r ty, safodd y HeiH aHan i wilied tra'r oeddynt' yn chwilio'r ho!i dy; tybir na's dichon y go!!ed fod iawer Uai na mi! o bunnau. Nid oes wybyddtaeth wedi ei gael ctto pwy osdd yr yspeiiwyr. Gocheliad t Wert/HCY" Cwrw.Dydd Mawrth yr 8fed o'r mis hwn, dh-wywyd John Parry, o a< wydd Pen y Tarw, yn nhref Caernarfbn, mown 10s. an] werthn cwrw dydd Sul, ar amscraddoliad dwyfol; 'Codw'd yr a) ian yn ddioed, a rhanwyd hwy rhwng y tiodion. Rhybudd ai'sll'ydus t meddivon y Sabbllth.- Brydnawn dydd Su!, ySOaino'rmisdiweddaf, cafwyd marchwas, (hostler) arwydd y Hew coch, yn Dulverton. wedi boddimewn ychydig ddyvfrmewn heot yn y dref honno; nid oeddydwfrfwyna dwyfodfedf! o ddvfn- der,ond yroedd efe mor feddwedfetnatcifasai symmnd o'r fan wedi syrthio o hono iddo, ac efe a fogwyd cyn i neb ci \veled.Bl'istol1J-Iel'cury. Dirwywyd John Francis, o Ty'r Nant, Maentwrog, yn ddiweddar yn Nolgeiiau, mewn banner cant s\v!it, am fyned trwy doU-bot th (itti-iti)ilLemitte) I)i",Is Mowddi, hebdaht'rdoHddyIedns. j Teim!wyd ysgydwad go gadnrn o ddaear-gryn, \n nyn"t'yn Macntwioga'rgymmydogaeth, ar y 30ain o'r mis diweddaf. Dedfi'ydwyd wyth o hnr, yr wythnos ddiweddaf, yn Lerpwl, i ddtoddef dau fis 0 gal'chal' mown cosp-dy gwaith, am gj, dfvt rmdu i godi eu cyHog. Y mae'r carchar yn Dartmoor yn !!awn o Ran;haror- ion Ati!C)'icaidd, y rhai a ddangosant ymhob modd ag sydd atiuedig iddynt en Hid at dngoHon y v< !ad hon. Saetlm tin(,tifei,ol.Ycliy(lig ddyddiau yn o!, H&ddodd Mr. Peck, o Backpoo!, gerHaw Chester, 19 gtach ( snipe) ag 20 et'gyd, ynghymmydogactti WaUasey nid oedd lat na l,.500k o gyngwysttau (wag-as) yn ymddt- bynnn ar gantyniad y eyflawiiiad hwn, cr nad oedd ]n\v gan Mr. Peck ynddynt; y cyngwystiau oeddynt ddeg i un, na fnasat i 18 aderyu o 20 i gad eu dwyn i lawr. Derbymodd Mr. Peck ortawr o aur, yn a:nheg gan y blaid a enniHodd. Haddodd y bonheddig ieuangc hwn 17 o addf a chynntfe)' a hynny o ergydton ry\v nmser yn ol o'r blaen, a chyfrinr ei fed yn saethwr heu ei ail yn y d(,Yriias.- ====!M

At Al'graplâadyd([ 5'<')'f?: Gomcy. I SVR,Cofns yw gennyf, fed ca:s mewn rhyw Rtfyn o'r ciddoch, i Feirdd y Dy\vysogapth i anibn at,toch Fedd-eirgrciph cyfaddas i'w gosod ar Fedd'Iecu yr en- wog a'awenyddgar Thomas Edwards, o'r Nant; a char) nas gwelais ddim yn ymddangos hyd yn hyn, weie ti yn anfon attach y ddau Enghn caulynoi a gyfnnsf)d(hvvd geiiiiyfv bore hwn. yn ty Ot-tau eifro, neu yn absennoideb fy nghwsg, cyn codi o'm gorwedd-!e. Ac os na byddant dderbynio!, byddaf fi boddlon i ch\i cu claddu dan y gan'eg yn He eu hargraphu ami. Fe aliai y cynhyri'ant ryw rai mwy medrus i dynnu y I!aw o'r Hawes. Ydwyfelch siho! gyiai)], DAFYDU DYWODWR, Hen Tach. 8,1814. DAFYDB GLAN TElpi. BEDD-ARGRAPII THOMAS EDWARDS. I Dyma )Ie mae y)' hen Domùs.Edwarù, I Ddynodiaethyn:nos: Oedd i ni ar ddydd a cos A'fawenfclyreos.. Er doethdcr, a dewrder dyrn.er crefa I Erct'ytedyr*esgytn; Rhydd ange' a'i ciiwm-'e chwyrn Gwdwm 1 bob rhyw gedyrn. Daliodd ei esgyrn ef heh doni ryw hryd, pa.n Rpth cl- ) wyn pedroifenn tawr drosto.—Gwel Ga.rdd o Gerddi.

Boston, yn yr Amer!c, yn ol Ct hae!ioi3JL arferot, anrheg o wlybwr y cocca, slwgr, &e. i'r Parch. Dr. U, gan ddymuno avHO ei dder- byn fe! esponiad ar GaL vj, 6. "A chyftan:i"d yr hwn a ddysgwydyn y gair, a'r h'-vn sydd yn ei ddysgu, y:nhob peth da." Dychwslodd y Doctor, yr hv/n_o€dd ar yr amser wedi ei gaethiwo gan afiechyd, pi am,erd1Îad i ]\1.. W. a dioiciwdd yH fawr jLddo am ei esponiwr teuiu. aidd rllagörol; a dymnnodd ai'no roddi iddo espon!ad ymarferolarMat.xxv.36. "Bum gJat ac ymwclsoeh ami." Dan gyfai! wedi cyfarfod yn ddtweddan yn agos i'r GeHy, ar o! iddynt gyfarch en gitydd, gufyn.vyd hehnt y naiil i'r Ua!). Yr wyfwedi priodi wedi i mi etch gwe- !!ed,ebeunohonynt; Ncwydd da—Nid mor ddtt; yr oedd ganddi (I;tfo(I (ii-w-. Dynadrueni; N'd cynmnunt o d'-ueni; o ho'wydd mi gefais ddwy fil o hunau o waddol gydahi. I3ynagysur;Nid-<'ymmamt:; prynaisudefaid a itv.ynt, a')' defaid oU a drengasant. Dyna dmt)od Nid yw y tratlod gymmaint ag i ctiwt yu debyg; ccfais i\\v am y crwyn nag y datais am y defaid. Wrth hyntly, yr ydyeh yn ddigoltcd. 0, nag ydwyf, o blegid Hosgodd y ty, a'r hoil arian ynddo, Och y n, dyna anwydd ercli'll Syr, yroedd !!c fed ynwaeU); cefais wared o'r wra:g a'i thafodd ar unwaith, yn y tan. Gwt' o't' Amwythig, oedd yn sefýH wrth bont Abet'* honddu, a ofyncdd i un oedd yn myned licibio, pa beth i c!i\vi yn galw yr arbn honf ei ga)w, ebe y dvn, ni atwais i ddiin arnt, ac ni chiywais i ueb a.ral!, y mne bob amser yu dyfod heb ei galw.

ESGORODD, Ar y Itafo'r mis hwn, yu Wynnstay, yrAnrhydeddhs M)s. H.WiIiiamsWynne,arfei'ch. Yn y Dytfi'YlJ, gerf!a\v Liandiio, Bonhedd'ges Wm. Lewes,Yswa;n,ar fab. Yn Abe) tawe, Boneddlges Arthur T. Rttby, Yswain, o Lanelii, ar t'erch. Yng Ngli-,istellnewvdd-y.n-EiiiINn Pi,idliam, gwraig Mr. Pridham, ar ferch. PRIODODD, Yn ddi\veddar, ynTa)garth, swydd Frechcunog; Mr. T!)omas Proser, o Porthante}, a Mary Ann, merch hcnat' M. DaA ies, Ysv.-aiii ?o Abergcrrig, yn yr un sn-. Wyt})nos 1'r Mawrth diweddaf, Mr. Joiui Wiilsains, C CMrnf;-), a Mary, ail ferch Mr. ThOs. Lew's, Bottaswrc EsgHiwr, y ddun o Gaerr\'rddih. Yn Halkin, Mr. Pugh, Periysieuwr, o Wrexham, ? Miss E. Jone. ait ferch Mr. Jones, o Blas-Bnckley, M- E. loil,il ail fereli INlr. J oiies, o Bl, is-Bi?"ekley, Dydd Hun wythno?i'rdttVRddar' yn Candovei', gan y yn Condover, gan y Parch.Henry BHrt')n, JohnSa!Hsb))ry P!OxxiSa!usbury, Yswatn, oBrynbp)!a, swydd Fdint, a Harriet, aH fcrch Edu'ard Pembf-rtox, Yswain, a nith i'r diweddar Owea Smythe Owcn Y wain, o CoudoverPark. BUFARW, Yn ddiwcddar, yn Cambridge, yn 41ain oed, Mr! Wiiiiams, boaeddiges George W:H:ams, Y.sw. o L!wynywcrmo<gG!-naw.Lianymddyfr{. Yi'ocdd!ti yn toneddigesyr hon a berchidyn gytTtedin, hydd cofia am ga.rucicldrwyùd ct thueddtadau, haeHoni et chttiftn, a'i riloddton t'r ttodion, yn achos i'w cholied gad ei deunio, a galaru o'i herwydd, gan bawb o'tchydnabod. Ar y 5pd o'r mis hwn, yn ddisymmwth, yn y 22aia flwydù o'ihoedran,Mrs.Yaugt)an,o GaprSHi,T\Iorganwir. Mrs. Hnghes, s\veddw y dhveddar Mr. Hughes, Gwirodvdd, o GroesoswaUt. Mr. Robert Sackett, o'r Ty-Uchaf, ger]Jaw Liany. mynych, yn 80 miwydd oed. Yn swydd Berks, James Hamilton, Yswain, o Bangor, swydd Cacrnarfon. Yn ddisymmwUi, yn ei Hetty yn y H<lth, Miss Hum" phreys, chwaer ieuangaf John Humphreys, Yswain, o Liswyn,s\vvddDret'aidwyn. Yn ddiweddar, yn Gt'osvenor Sqnare, Unndain, yn 80 miwydd oed,Mattin VanButchei!,yrh\vt),y)nhitt!i pethu\I hvnorlion ereill, a gadw<1ai ei farflJfu ei ti10rri dros SOaiu mlynedd. ac a gadwodd gorph ei wraig gyn- tat'n:e\vn perarogiau hyd aiuser ei farwoia.eth.

LLOXG-EWYDDIOX. j ARERTAwE. Dy[udiaid, Fame, Iod(', o ?? Gioccster; P!CSHer,Hbte,oMnT?head; C\Ym- 3 ? t S symlog, Lancey, o Barnstapie, amrv'.viaethan; a bnan-tomr (c!<tf<?)) e: Fa'.vrhvdi, yr Oiyrnpia, Heut. Windyer, o Dea!, ? dodrefn y Hyngesydf! Foiey;Joker? Thomas, o Guernsey, hen ratiat); Nancy, Cognn, o Plymouth, hen ha't:u'n; George <Sc Ann, CAi'keek, Far- mers Sus<m and Mary,Evaus; HirmiHgh.Dn, Gt)I; Mary, Rees: Johii Strouti,W)iinns; Integrity, Rosset',0 St.Ives; Viliers, Da!ton, o Pty mouth Bouito)), Sannders, o T: in'o, m\wrt coppr; Join) <'k Betsey, Sannders; W'tiiam Henry, \Vitiia)ns, o Bideforcl; Frances, Roberts, o Soh'a; Jane, Lnsco)nb,o Ptymouth; Btt'd, Ware, o Pro- vidence, Jones; Concord, Bnse, o Y ong:ila n; Fleece, WHkinson; Li!y,Griniths, oWaterford; Nctson, Da- vid, o Wext'ord Britannia, WhUftdd, o Cork; Jane & Ann.Hoskin, o Dnb)in, baiasarn. ,f}fYIlP;liu.ÙI, Betsey, i Gtocestpr; Devon- shire, Day Vu!ers, Daitun, i PiynoHth Shytock, Wiiiiams; Dasher, W[!na:ns; Betsey, Lewis; Jane <'e Mary, Reynotds, i St. I\es; Carditt', Lewis, i Abe!. thaw; F:m;e, Evans; nird, \Fare, i Bridg-t>water; Tho- iiias & Mary, Vaienrtne.i Fahnonth; Francis, Roberts, i Miiford; John &r Betsey, Sanndcrs; WiIliam Henry, WtHiams.iBKiejoid; Neison, David,! Cardman; Ge- neral Moore, Hoai'p, i We\fo'<}; Expedition, MnUow. ney; Ceres, Geo'nc; New Fieece, Wttkinson; Eiten,Vaiigban, i Wa- terford, glo.

MARCHNADOEDD CARTREFOL. ABERTAWE.-—Gwen:th,67s.8d. Haidd, 33s. Gd. Ceirch, 248. Sd: y grynog. ABERYSTWYTH.—Gwerilth, 74.s. Haidd, 40s. Ceu-ch, d v 18 wjis. ggs.ysryno.s'. Ymenyt],is.jd. y pVf-ys,18wns. BRYSTo.—Gwenidt, —s. i 84, Raidd, 2.5s. i sg.). Ceirch, 24s. i 30s. y gcyj;og. PeiHiaid têg, 67s. i 78s. ac Fnion, a9s. i 69s. y sachaid, LIVERPOOL.—Grwemth, lls. 5d. i Us. 9d. y 70 pwys. H!ndd,5s.6u.it;s.ud.y(;upwys. Ceircn,3s.7d.i Pys at ferwi,' 5(). (id. i 56s. od. y Pe;llinid tkg, 5.?s.Cd. i 566. Od. ac Eilion, COs. ()d. i OOs. od. y 23c pwys. Ffa, 40s. Od. i 48s. Od. y gryaog. Bt-ag, lls. 6d. i lls. 9d. y 9 g&lwyn.

g:a.d ..Ferdinand o'r Yspacn yn erUd y gwMgarwyr f):lny, y rhai a dyv'aUtasant en gwaed i'r diben i cnndt ? rydd-did tddo cf, yr oedd ymddygtad Hywodmeth am beidiO rhoddi yr niaid gwrol a iToiscntam noddf1 i Paits i fynu i't- t'ertidwyr ac yr oedd Uywodi-aeth Prydau! yn deiiwng ío giod ant ymddygiad cyfattebol yiign%-yneb yr un am- [.gytchiadau, ond yroeddefe yngobcitbio y byddai i j'l,H!.Ínidogion y Br"!]in c!i\vi!io i yrnddygiad y swyddos B)'ytanai<id yn Gtbraha! yrhwn a roddodd ddait ddyn agoeddyiitwedtdiange yno t'haget'iedigaeth,tfynu, i gadwraeth cyf.tUion y ChwiMys arswydus. Attcbjdd M)'. Vausittart nad oedd efe wedi clywed son am ymddygmd y swyddog dywedcdig yn Gibraltar hyd ypryd h'.vnnw; a sylwodd ar ygwahanot byngciau y.i HrapHiMr. Whithrcad. Dywedodd M)'.Tiernpy,y)i ystod ei araeth, ei fod yn edrych ar drefniad Mr. Can- 11ing i fod yn Gcunadwr yn Lisbon, yn orchwyiyn 'gWê\l'thus-ac v.edi iMr. Harmg, Mt-.Bathurst, a Mr. C. Grant, areithio ychydig, cyttunwyd ar yr annereh- !ad heb yinraHiad. Merch. 7«?/, 9, lO.—Vmddiddanwyd ychydigynghylch fod mHwyr Prydain wedi cael en gosod yn y Nether- lands da!) dywysiad Tywysog Orange, yr hwn nas diciion fod yn attebo) i'n Liywodrueth ni :un ci ymddygiad tu ag attynt. Tcrfynwyd yr ymddiddan ar waith y Gweinidogion yn addaw gosod swm y cyttundeb nr y Pen hwn ger bron y Tv. GK'cHe/ 11 —Darlienwyd ysgrif a ddygwyd FrTv gan Mr. Croker, i'r diben i wobt'wyo a chefnogi swyddos:ion isel a gwyr'y morfilwyr, y waith s:yutaf. Rhoddod<) y Mi!wnnd Palmer rybudd, y byddai iddo ef gynnyg, dydd Linn, ar fod i weithrediadau y I!ya milwraidd ar y Milwriad Quintin, g.iel eu gosod ger hron y Tv.— Ynacyttnnodd yTy ar fed i ddettgmytddiwn gaelcn caniattuu i datu gweddiil cyHog-yfyddin. Ig.—Cynnygodd Mr. Brogden ar fod i ayncan- bris (csiimate) traul y Dynges, amddiffynfeydd, tnnug- nehm, a chynnal carcharorion rhyfet yn y tiwyddyn 1815, i gac! ei osod ger hron y Ty, ynghyd a. chytrif o'r hyu a roJdwyd yn gynnothwy, neu a addawyd roddt i Yn!era\vdr Russia.- -Cyttuuwyd. Llun, 14,Parwyd gyrrn ysgrifan newydd:on aHan amAeiodsn drosMorganwg, yu!!eMr. Wyndham; a Newport, yn He Mr. Hotmes, y rhat a H:antfci)w. Cynnygodd Syr George Wardncr ar fod t 70,000 o forwyi', gan gynnwys 15,000 o foriiiwyr, a swm o 'l,G15,21jL tiiag ateucyiina],sef U. 15s. 6d. y mis i bob d\n, i gae! eu caniattau dros y tiwyddyn mi5, ac \vedi cryn-ddadlu, ynyrhwn y cyfranogodd Mr. Pon- sonby, Cangheitawry Trysorlys, Mr. Baring, Mr. Tter. nay, a Mr. Protheroe, cyttunwyd ar y cynnyg heb ym. raniad. Wcdi hyuny cyttunwyd ar gamattau 2,2a6,oooI. at y lIona\1, ar fwrdd y rhai y mas y dywededig to) wyr t Avasanaethu. Ac 1,9.56,0001. tuag at d) au! a chyweu'iad ycyfry'.v!onguu. A 318,5001. tungat fangutian yng- \asanaqh y mor. A 8,000,COOi. i da'n dyledton y JiyngGS. A 1,650,000!. i da!u yrysgrifan yrndduiedoia ganiatawyd i Russia a Prussia. A i dah) ysgrifau y Trysor!ys (Excheql!et Bills) a ffnJ'tlwyd dan y 54ain o dc.yrhnsiad ei Fawrhydi. Ynghyd a 15,000,000). a 10,000,0001, i dain ysgrifau y Trysoiiys ag oeddynt Viedi sefyll yo hwy na'r amser, ac a ffurfiwyd ganam- ryw weithredocdd o e:ddo y Seneddr. Ar annogaeth Cangheiiawr y Trysorlys, cyttunwyd ar lod i ani-tei-eiiiaci i, ar fed i annerchiad gostyngedig gad ei gyflwyno i'r Tywysog Rhagiaw, i yHibit arno ben i Adait Uotiadwr- iactholgael ei chyfbdi i'r diweddar Gadtridog Ross, yn eglwys gadch'io! St. Paul. Hctacthodd y CangheHawr, ac aclodan ereIH, gryn iawer ar tvi-olcleb & nicdrusrwydd yrenwogRoss. Ac yn ystod €iaTaet!),wrthgyfftriO <tt ddinyscr yr adeiladau cyhoedd yn Washington, dyw- cdodd Mr. VansittaM na fyddai i ymosodiadau dinys- triol ar di'efi v getynion i gac! eu gwneHtuur ond hynny oddi euhr iddynt hwy rcddi aehos o'r uewydd.