Seren Gomer

lri III, IJ.iiltD [) 01\ IllE1"11. CYWYDD Y GALON DDRWG. ? DDRWG.  JEREMIAH v ¡i. 9. GwELV!<echrysagohvg, Gwac! iawn dd:'ych y galon ddrwg, Caion ahadion o f: yd, A,)ntiwiol, hfb ei uewid; Calon yw jnam pob cii'.vg, Annoeth drefn, a nyth y drvvg. Diwg ddiobatth, draig ddibaH, Pwy edwyn ei gwyn a'i gwaH? EfTaith y cwymp, ii'i th \vyt!i cas, A!nn!oddbobgatanas. GrytH p&chod yn ymgod:, A'tchwantau fe)1)yn)t!uHi'. G!ennydd afonydd y i'di!, Dengys bob nwydan ang<UI; Dig did yn ddigyior, Tanamwg feI tOlman môr. Utfe)uywhon,o'i8wrnht 741ae bariaeth yma'n berwi. Y&bytty, Hetty pob Hi-j, Gwe gyfaD, gwae a gotJd. Tngta pob Rattur ''A-a,,tbst, Bwystf;iaiad, 'nit'pi!aiddtbst. 'rl'lf- fa a rharttef-ie trais, Rhy!t;t0<dd, a phcb rhyw fMais. Rhia!,aphobanwad.uwyn, Tyacact\vydyg€!ya; ?'Ieu<:h,achwa,amochaHnwn, Sy'n tewhau yn y ty hwn; Senph hedegog mewH ogo', Ahfigiaud!-eigtaH,bnnd)-o. Poo !ieisiau,arw foesau'r faH, Sy'ndyfudiswndfa! Swnfranm),saujt)ue!u, SwngotfitongrenioHgn. Aleliii .vvilt- vn ilialu 'I] w-,ig, Ritoct 0 a:wedd rhedegwag, A'! choecys, ataetus ton, Yn!:i'oi'i'giiyddtrwy'rga!on. Dt'yiiim),nceb.ii:a':tbaLch Y niae!]isaf,yniae'nbav.sach, Na.d.'y!}io,gwirbwyUoi'i'bOt!, Ceuiedd ddryg;olli ca!on. C'lfttacb, a Un'awsach ei thrin, Me'tYn maiais, rtR H'af!) tneiin. 'Welt' yma, blina ulaidd, Lais Pharao Luci&'eraidd, Yn gofyn â chyndyn chwydd, Pah', fi'ph w, pwy yw'r Ar,Iwvdfl? I,hJtwhcnSan!,a)iyshwnsyd(!, Fan chwerw, o fewn ei chaerydd, Xi aH teiyn, a dVH doeth, Ciywn, enniii t'aiou annoeth. Er achwyn, !!atS cwyn, iiesghau, Et sodi s:a'aTnada)!, E) pihei!, a chymheii, Clil-dnt, Naws Icsf) ni ddawnstft.i-ant. y i-liai'n, (leailweb, .Lareiddio na threiddio Ri tht'wch, Na'i p!'u)'oa4(nno*re!'yn, Ce!ilan r!{)st yw ca¡ol llyn, ? Yn cy)ii':)t gog0!!innt: cainwedd, Rhil1wcc1l1 maw} )1' hwn a'i medd. Ond dyD, och! etyn ocr (.hv.ith, YI)INVY!itio -Ileii-n iitell,,I;,thj N' <tU y Tad, gartad gf't'c', j Gaelnythyneig3!ou' € j Afinnwic! Yl1 y neuadd. Och' nt byth, achwyn y b'on, Wri!) goetio tod y futh gaion (.teddiwn, iiefw;] thagiUd, YnNuwamgaetcmewid. Mdofsnebit'ihadncbytid v i- cs daw, gwiw-ras don, $-1hy'f golwg dn\,y'r galon, A (hwg calon dra\v Lil;o, Ax. I

At Sei -e,7 I I.I a gwrandaw ar r-,iilv-r,feni-,il,,iii a yn;1(mg)"üed;1 yn.pt':h yndadwrdd rhyw! b<'thy!yk'hy:ait!i,n)inn<'uganddynwared pran), j ydwyf yn danibn ysyhv?dat! caiiiyna?! ieic? nodd-j e< a<' os tybiwch en b')' yn addas, Tunnau a ddisgwyi- I iaf en hClTJtl.:an;;osiad yn c;ch f\ewiadur. I Gían-Og\\cn. Mas rh.u yn tyb!pd ben y gildair ydyw y rFordd oreu iddynt !md" cu ppnan a!)a!i o'f niwl a'r dJyv.'edoeddwrthyf, ¡}r bo'an y niynyddoedd v :r.ae niw! am¡af yf hy:] n ,maeth t mt ofni bod ein cyfeitiion wcdi en h,ungyíeh- ynu gan niw! pan ?bioedd rhai o itotiynt gasteii yr fdith Gymr;¡eg yneiatdderchogt-wydd. 0!}:! pc bcasai .Rhag'untHcth yn trefHU iddynt gael dylúd i'r gGleu, n rhoddl t)-o n'i amgyich, hwy ailasynt ddeaiiu ei tod ei ndeiiud)] n.ewn amser tywyM, a c):yi. toriad y wawf; j :?y defilyddíau ;l110dí{l«wg, oud en treCIIÜd yn anghcl- 'iyddgar, a'n gosodi,a(i yn fOlJgle.'aidd mewn amryw _'fanau. '\Vrth fyned heibiaw, ucedrychar y Manastt-a lioedd ur y n.ujian, syhv<us yn fn-yaf ar un giocr, tt-wy yy )hwn yr anadtat y carchat'ot-ton a'nbcU cbwch yn go 1 gaethí wus! sef y tertyniad MM a arferer mewn per- {wydtliad. Nid ydyw'r diwygwyr na'n gwrthwynehwyr (etto) j wedi penderfynu un rheawi sefydiedig yddyr.t eu hun- iain i uferyd yterfynj¡-,d xchud, acanu-\wenui). Ar- ferwyr yr hen dfldl n hae'yut !nai A ywyt';n'\vyddt 'ebychiad mwyaf addas, etto hwy a arterynt amryw Itfyrdd¡ weithiHn dodi dy'-y gydsain idd ei ragt!acnu, i Cgynnal p\vys!ais, mpgys y!] y weithia:) dwy pydssin a gc,ddigan (A) ) 'ynghyd, llippáu, lÜux¿'ll: weiihiat! 11,. a (A) yHR- j lyd, megys pclii¡Gu, ptUMm: weitht:) dwy gydsain, HC h a (A) g<i:'ddtg:u] yngbyd, we:th!au dhn 'ond (,A) Ci ia. we.thnu: /t ac aceu ddcr- gydsain ac ( ') yng!:yd; megys wcithiau dtm ond mc- I"ys Üe"gliu: .eith¡an h e!hnn,nn'g\s !tilt: weitl,- :a h ac acen ddisgynedigO ynghyd, inegys tYí:thiau !;cb un Ü.th o acen, lite- s weithiau -hAy gydsainac "gys c-cs.s'fM.- ac wcithim! -sodt gwaH, t!icg\s &<<A-a.'t Mac'r hoU nt'reMt-Aeth uchod *'Ege:tJyfraH y Dr. D<'viesaT.Rtchard!s,ac awdnraeth ;wj'rthwyne!Hvyr ùiwygi;¡¡] Y1' hen g/.l.stell!! Nid oest %ar.d,,Ivzit ddtn: iiai tm tha! ar ddcg o ilyrdd i acenu y 'p.odd (tnwxl) uchod A'pheth pe dodid dangosiad yn yagrtfi.nedig o'r hoU anii'efn sydd yn y iiythyregaeth J1(ym i)yf)au Cymraeg? Fe waeddai pawb, oad nfYd- 'a,:nn gnei'dr.yygiad. Pe dyweder mat ar-uvddor-rau sydd iavvii, yna dylid ysgrifenun ?an'aM,g:MH?NM ond os dyweder mai gwdl- AaM sydd iawn, yna dyiid ysgnfennu )M<MM, cCtudhalJ. Hefyd, yr arfenad o ddodi A a (A) ynghyd, sydd gyíf- eiyb i un yn poethi dwfr yn ormodaw!, a liosgt ei dan yn afreidtawi,ac ynayn gorfod chwUiaw am ddwfr ce: i'w dymheru! Tro arailyn dodi acenan i gyfnerthu yr h, mai pe bae ei hebychtad el bun yt! rhy \yan!! a thro arai! yn dodi (A) uch ben y IIafaiiad fe! hyn, Û1Üd ta\YGl-nod ydyw? iMat yn y gCtriau gtt3; g'!Fff: ac dd lwd gyffl'oad a ddyiai fo'd? yr wyt' yn bwriadu pron bynny, t!'wy ddangaws swydd y terfyniadau a ac :ll mewn pe1'lvydiliad y Mtodd annherfywulwy,amscr ey;iK ?/(,7t- awl, fhcsys ll(tJa, tutu g-veliti, carM. Gweler fod y ddau yn y mcdd uchod o'r UN arwyddocaad a phan ddoder bwy yn gyfymlyn, megysgwdl{;¡¡, yna mae'r achos yn gadamach, o g'ymmatnt a bod y ddan yn gweini yr un swydd; gan hynny (yn Hythyregawt) y mae't' terfyniad yn arwyddaw dau si! megys gl'ell-:i-lt; f¡;1!y y mae y I pwys-!ais i'w ddodi ar y cyntaf: eithyr er mwyn E'y- thyngiwydd yr yii-jadi-awid, y ddaH a gymmr sam un s'i); er hyny mae'r pwyslais yn cadw ei !e, gan en har- wain yn Hio.sain: gan hyHy yr ebychiad addasufydyw'r un pwyslais ag a ddodef ar sill nesafond un i ddiwedd- iad gair, yn gyirrcdin. Mae dau arwydd ebyctuad yn agawsyrnngynroad, sefydisgynedig(') a'r derchnf- edtg ('), y cyntafa gyft'roa sain y Hafariad a fyddo yn rbagnaenn cydsain, megys detla, dÙliaw, glL'èlla, acenn. Yr ail a gyfTroa sain y Uafariad dytynawl L gydsain,me- gys trú8ll, ditêu, llesgáu, glcellàu, &c. Felly os arferer hwn () hwy ddenant u!I dan yr nn reo!aeth/ fal byn, gu.cll&,t, ai'/Dyddocált, ccnatåu, &r. Hebtaw hyny, fe weinydda i'r i!afa)'iaid heb ddyrysu y cydsciniaid, gan aducl i bobun cLsain ct hun yn ddi- gyt'ncYTidiad, ond yn mug yr ebyctnad, yr hyn ydyw ei wasanaeth. Onid yw yr accn yma hefyd, yn y terfymad uchod, yn daweiach nac /<, yn gyS'roach na (A), yn bereiddtach i'r giust, yn y.st\vythach i'r tafaw< ac yn nes i'r Hafar- iaeth, ac yn rhant! yr amrafad, ac yn anadtn licddwcb. Hefyd, fe weinydda M yr un me'dd ag c, heb gyfnewid y modd, megys k¡jJ"I!, gd!u, &c. Ond ni wasanactha ft yn He K hcb fod y perwyddiad yn cyfne\v:d i'r H:MM ar<MdM't/, mpgys tala, cara; ac os y:' K a ddodn' yn gyf- yni!yn ag c, yn y ?}M(fd uchod, mat pe dywedid talau, yna y mae y synwyr wed: myned ar encil: onid yw hyn oil yn bod.G ac M yn gweini yr un swydd yn y mood gan hyny, pa ham na chymcr en hacen- iad uu re61aeth ?--Nid fn- !iKM-HM7t y g-M-KfK'(2 Rh¡;j«in.

I ,4t SL?. ,,eit Go27:er. i i I SYR,- Os gweiwch yn addas dd&di y sylwiadau can- Jynâwl yn eich Scren, rhwydd hyntiddyut. GIanOgwen. Wyf,&c/ S. R. I AT YR AMRYWIOL FE!RK!AUON YN YR IAITH GYM. t:AL'G. Mawn trcfn ddyfoa ag y:"c¡-if,>nia(hlcth I cin iaith i b(:uderfyniad, gw¡ w a 1)'dJai ystyried y Ctlle- cii iad eanlynav. I Mae yn angenrhpidio! fed y r!;ai a p'yme/ant arnynt osod rheoian yr yscrifcniadaet! yn hyddysc \n vr iaith; tu ag at fed yn yn yt- í\ngenrheidi<nd eu bod yn gwybod ystyr, ans:nvdd, swyd(), a chystraw- i?dgcirian;?:thua2;atfnc! ynhyhthyn !:yn, gwiw H tvddai iddvntgeisiaw yn fa:v) am wybod ystyr y det'- nyddiau a gy:a!)soddnntyt' ann'yw?iw!. eir¡]u¡)'nghy: I n thrcfn eu cyfitMsoddiad. Neu fal ydy'.vediB. 0. Y Gymraegsydd yt) tiiosog iawn o eirian eysefill, set' o ;'a; I)yj-:oii o tin i [)?i?v byrion o un s:!i, a gwiw a iyd.hu 1 bawH a <-hwenHyc!ia[ ei dysgn yn by)ith gei&'aw yn ia\vn am wybod ys- .1111,V l i AVII -ill W. tyr y ar y defnydd sydd yn arwain y meddwl i guiifod perthynasau yt- ho;} syfansoddiad yn amiwg." Gel! cRsghi oddtwrth y heot hon nas gellír terf,.i-iii y d<!adi sydd niewn Iia\v, ynnghytch yr addodiadan ili a dy, 'TdJ, 01, awl, c, h<w, âu, iu, tip, a-- antrywiawf ¡ e'-eii!, byt!t yn cywir, oddieitht' bod y dadlenwyryn ey- tnna\v c batth cu hystyr cyscfin. Nen, od c-p!' can neb ama;en:tch Hicoi, dn iawn a fyddai iddi Cyn myncd i ymdnn s cpirian, ta'.vn a y iJe bwnsyiwiyrhydtgaryUythy!e!i:iu;acmewtitrffni hyny, gosod'yf y HyUtyt'euauarfcredtggereiftt hi-on- au ma! y canlyn, y a, < i, o, I!, 'W, 7<; y cyd- <'i1:jaid b,.(, ?K, c, {f, ell, < dd, ,If, -g, l1g, ll, m,J, 11, p, ú, mh, ph, r, Tit, s, t, d, M.'t,t:g€!iirihn!)ny l'i,thyi-enati liyii, o bii-tii ii)iaii, ;,t (.I(],,Iu ('.Closb. rysef:iniaiù a hancdigiol1; y eYi'efiniaitl yat y Ih,)i hyn, e, t, <7,K, 1,1', s; y Hem olÎ ydYllt hanedigion, neu nd!awiaid y t-ysefiniaid hyn ynt ddef- nyddgw)-pidd:a\yrh<naMh:OKysyIItUH:io'ri!afar-! :a:d ag nn c'r cydsemiaid y ilunir y -g'(iriau cynteí!g, y that ynt ddcfnyddian yr bolt Rn-mu cyfans&ddedii*' y sydd yn yr iairh; set' y :ha! hy: ff.'), <?.'), !&, ob, ncn bu, be, !J, &e &e. Ac 0 gysyHtu dan, nen ch\uw¿. O'J' rhai hyn yun;hyd,y 1in¡¡jr yr un:ii!iaid creW, y rhai sydd o dd::M ncsaf i gyntc:tigion; megys, tad, llufJn, ("fin, &e. Ac o gysylitu y ddenryw hyn ynnghyd, y Unnh- yj hon eiriau Huossm, it I dui:.nÛ, tragyu'ydd¡;ldeb, &r.. l 1 mae elwa ddosbnrtit Hr hthyrcna! yn taiddu o wa!!H!nnpthswydd y !!y:hy:Gnau mewn ['yfansoddiad- Ltnal y mse rhai gcma¡¡ mcgys oHm'yuaH yn <hins;:nvs ;/nd,{¡,nt eu h!ln:Ïn amnf,:ilion \velt!!t'cd!<<(hm y meddw!; I'/¡,i HeiU fnt Ùtil 0 oreiriau a weddant yn ýfJl3rth i ddyluniaw yniadrawdd ell lwn(Ûn yr uu ystyraudwgy chwaethHch t h:n\'c;Jdu ysau) felly y mac )'hai i!ythy:'eHn!t yn an!]epcorawi mewn geirlau, cr gwnenihnr y cyfunsoddmd ylJ hywe! a dya!!adwy; scfyut y cyfryw a ddang-osynt ddffi:yt!d cyse6n y cyfansoddind, neu hadiawiatd; megys, càn) &c.- -a €l!h-en galw syh\eddo!iott. Y Uct!! a ddodir yn Hghyfansoddiad gen iau, yn unig, er hyweddu y saia; mai y mae i, yn y terfyniadau Md, iaeth, MM. -.Ctlt dd, yu y geirian hyn, ilido, yliddynl,1; yh y gair ('1; nui yw A yn at'icicdig me\vn un gair, end yn U1)¡g r hpycddiad sain; 1 yn y n, }-, (1, e, dh; &c. &c. Ge!r en gahv dyInnoUon. Pe y !'heolau hyn yn gywir, geHtd gwahanu p<jb eaii-cyfansoddedig yn hydt'cfn iddei rnn:ut cyscfin, heb drosi amgea a) no end a bertuyno i gyrnc\Yidiadau yliythyi-cnau; i'ciiy t?doesHe i i\n'\v di:u a-r amcéUJ7 gan fod y cyt'an yu, an'hvg dnvyddo." Nid y\v yst;i'ii"fnn A yn y geirian ]Jarlwd, g!anaac1, a'f fynelyb, end arferiad drosg! ac Hnnygcedig iawn; cit,, nac ««d, bwysiais mor hyny, ntd yw y rinu a'n harferynt yn ymgadw mewn :heo), g.in hyny gweH genyi'n eu hyscrifenu fal hyn, parlw, gianaad, ac yjngadw yn y rheoi hon beunvdd.

AI A'lI""phiadydd Sm. Gomer. I MR. GoMER,Gaa nad wyf yn ddlgon hyddysg yn y grammadcg Cymraeg i wrthwyncbn ne'tt ainddufy!), gydaphnodotdcb, uu riiiiiiiiade,,o], uymunhf gennad i csod gcr bron eich Cohebwyyi hotiaduu cHd- iyncl, mewn perthynas i un pcth ag'-ydd yn yni({daugos 1 un yn gamsyuiad ya rhat o honynt:— pa beth yr ydys yn ei feddwi wrthddywedyd fod chwech ya y iaith Gyiiii-aeZ? Yi' wyi' H vu niethu canned pnodo!deb y gair ae7tos, os wWh hynny y deallir yr un pet.h ag y mac y Sacson yn ei ddeaij wrth y gan' case, obtegid y mae yn gosod aHan hth-feddwl gwaha- no). Pa beth ydyw'r chwcch achos yn y Gymraeg? a pha bcthsyddyn angenrheidioli WHeutiuu'i fytiu achosioit enwat! ? Os bydd rhyw un o'ch cohehwyr dysgedig mo! ostyngedig a hynaws a rhoddt egturtrnd ar y pethau uf-hod,cai&gnion agored i argyhoeddiad, a ph&rod i ddioieb, Gan eich ewynysiwr da, MEIRION.

NID OES KEB ?IOR FYDDAR A'K RHAI NA rYNNAXT CJ Y,"VEl). i Pan oedd Mr. SpUter y tigrif chwarcuydd yn marc! ogaeth nn div.'rnod i Epson!, swydd Surry, efe a gyT.ti'ft! a chyfuiJI mymvesoI yr hwn oedd yn dychwe'yd o')' dref hoDtio, yr hen o achos rhyw bcth nen'r !!ai! ocdd mor !!awncd o ddieithri:ud, fet na pHas:u efe gae! Jk'tty iddo ei hun na'i gdfyl a:' Ktt cyft'if; w(;di thyw I!ym- maint 0 shmHlrhyngddynt, gofynodd y gwr bonheddig i Mi'. SpiUGt', t ba te yi' ocdd yn inyncd, i Epsom, ebe yntef.—"Beth," cbe'r cyfaii!, a ydych yn. meddwl aros )'no trwY'l'l1cs?" "Ydwyf 8)' ('be Llir. SpiHer, "s:€Hwch fod yn sicr b iiyr.ny."—" Os feUy," phc'r I liai(i i (.'hwi ¡zymm(,;ryd gwe]yau genuych t c!tv.'l eich !u:n, RC i,(.Ik cdr.y], fddi eithr fud yno dd:n'- pa:'iciiwiynbat'cd,t)sanigpt;!haid i c!nvi wm-i:t!;ut' gwtiaethttminm!p, hyuny y\v dy!(;d yn cl d.'n- ch"fn; cauys yr \vyt'tt \vcdi ga]w ymhob !!c yM y drcf ac nid oes yno weiy i gad am ga: iud nac :ua :iaH, id y dywcdir." m(! d (l i "Myii adda!afs'yn?wystI?M'<?'<?)'? a chwi/' medda! Spnier, "y cat'fi {ctty i mi fy tmn ac i'm ccii'y!, -bydd- ? c cd y di'ct mor H.m'Hed ag y byddo, a hynny mown nn v (ii-et'llior HjT y ay wcdi r gw,,?st-(Iai rot-eii yii y dre?," Efalliti ei(,12 boi.1 ebe a g:)!!nf clohau i chwtnadwyf ti gydnabyddits a? on dynm: sydd yn by\v yn y dref, hyd puhaffy Os feUy/ mcddai'¡' gw\' bonheddig-, 'myli a ddn!af a ('i:vi ahvyn o win, ::n chewch ch\\ i Hn gwely yn y dref hcno, !ia 'thy i'<'h ;e11'y1.' I 1.)yiia ben,' meddaiL SpU'o', ac os dcu- \vch chwiyno! i'i'drcf, chwi a geweh \vc!f;d y mynuaf !e yn y gwest-dý goi-eit ynddi;' N.i, !j, Sy! ebe'r p,'wr bonhedd.g,' myfi K cymine'afcich gn: am hynny.' I Ilwy west-dy .y'' ydych yn Ct y goren, eanys yno yr wyf yn itteddwl Hettya hcno?' Wed: i'w gyfiliil ei ibddioi]: yn hyimy, a cimdaruhau o honynt y evilg%vvstl, (fe a :!Cth r!!agdùo, ii-,ai-eliogocid yn tuu'r ))i:uch-d\ a gaiwodd yn nch"! am y march-was, (os!lc:') a dean- odd ei f'jd yn wrth u'asanacHi ih'ttv-wyr prci}), a phawb mor ddnvyd, t'e! nn chynnygottd In rreadm' i \veini iddo. Ar hynny cfe a dd¡sgYnnodt! oddi ar ei getTy), g'an ei arwain i'r nmi-ch-dy, yr invn ocdd o'r Maen mor I!a\vned o geífdau tel nad oedd yno !(' iddo i orwedd i Ja\Yr; ond pn fodd bn¡¡ag efe a < gwrddodd a'r march-was yno, a r hwu y dec:n-euodd yr ymddiddan di?rit'canlyno!:— Dyn:a, nyfaHi, cvn;merwch cfa! am v cp?'! hwn, a I)yn,,i, gyf',iill, c y li)]11(, i ?rwrandewch, bydded id-do gnc! &t sychu yn dda." 'Syr,' pbe'r bafh?en, 'f'h?.i wetwcit fod y march-dy morPawned cisues, fe! !)ad ops yma ddin: He iddo, ac nid oes ge:.nyf un He araH i'w roddi.'—' O'r goren, o'r ¡ j?o!'cu/cbcSpiiter, 'gc!i\"chv.'ne')thur!!yii;y os illy!]- wch, syci'wch cf yt) dda, rhoddwch wait' tdda yn n\v)' He ym tn'ici! 15 inunud rhoddwc!) it'do gch-ch a ifn.' ? Syr,' meddid't' n'ta''ch-A'as, ? ys' ?yfyn dy?cdyd \vit.h- ych ds'achf'fi) !;ad Ct;s dhn !Ie iddo, ac ni ciiyn!)i:e)'f 11 ei ]e, gunn t'ny/ Hj.cdd.u SpiHc! 'dyro! ychydig eisin g\renith vn \rnn)Y!.J:cJîg- à'r cchch, c.ti -it yn tybied ieny, o cwyi.ys t'y D?i?don i.'—Sy' mcddat'r march-wás (gan focddio oK'r !.ct.:d ng y R:i- i, asai,oher<\yddtyb!ed ei fad yn fyddar) 'yt' wyt'yt! dyweJyd i chwi na ehymmcraf ii of:¡{ r,m eK'!i coffyi; at- os nn cIlymmerweh ef yinaith, myfl a'i <o::f aita¡¡, acaedUeytaynnoo'mrhan i.'—' Oh, am hymiy,' cbc vi, wyt ti yn !!engcy!i di-dwyU :t syniiwyro!, yt- wyf yn ei adael yn ho)!ot i ti, ind bydd sio-, na fyddc i'm cetTyl gaci ei newid.'—' Yn! mhcii y by<!do'ch pen \i byddnr,' medd<u'r bacLgcn, geHwoh chwi n'ch ceiM fyHed i ynt?rogi o'm )')!:ui i, da fuasai gfMyfpc S}:J'th-/ iasech t'r ffos cicb d.n!/ Ond m cym?'ci'f'dd Mr. Spii!"r y sylw lIeiaf o !'y!), eith:- gadav.odd ci geŒyl ydilg ef, ac act!) tua'r ty i gcisio rhyw beth i yfed. Mcddyiiedd y match-was pe bnHsai' ceHjl y" mynd at' g'oU y ga1!asai etc dyngu iddo gymmcryrl c: ofat, a phcn iddo da!namdano, acam hynnycr'c a'i !'hwyModdw!t y prcseb, a thoddodd w.iir ídd() ac aeih dan redec t't'iy, t fyncgn i'w fcistTCS, y faUt ddyn uydd:u' a hytu'd oedd gyda hi i y;nd!'in ag ef. E: byn hyn y)- ocdd Mr. Sp)!!er wed: dyfod I' §'Pgin, n gaiw am bciHt o win cof-h; oHd yr oedd gWl'aig ddn't' f.y yn y eí hod yn i¡H itadoedd ganddi le- i cistcdd 1 !a\vr' II Ac yntef hc 'cv/yiiysio i'wdeaii, a oes wahamaeth :en:.yi'I], madam, os nnd yw'ch coch chv/i yn dda, gadewch 4 t!U g¡iCI pf'u)<; o !U) Tnt'i' ocdd yn gwiifuthur yr attob ;)\\1), itiev,-ii, gau ddywedyd v;rth ei fe:sh'es, par' o"dd u! y!t c<siu pf" t M'. SpiUcr ddf;d! yr hyn a d<!ywcd<)<Mi, Ic, madam, ynghr;'g y byddo ci ben bydtlar, gcth-,c!i dreuttf cYUJflwi¡lt, a fynnocit o'ch amt('wrth starad ag êÍ ni <"Hyw cf fythah' a poenwyd ti er awr gandd< ytigi.yich ei geti'ylpenb\\l, .H cr i n'i Y" < glustiau, n)or uchu! fyth ag y median, ncs oetldwJ1 arbwygoty td's gallas' bcr: tddo ddcaU tt!' s;Ht' y mae ci ge,lfyl yn y march-dy yu < ac t'<idd!af ei di'o)adanri;ag i fut) y it.'hdiiH dvngu s gymmeryd.ei otai.' '0:'h fi,' cbe'r ivi-al Ya bi'th iU'un'nn it" ;;aelHcnydd ?' ? d ? ? ? ? madam,' meddal'r bachgen, l tjü¡af rfordd oreu ? yw peidio rhoddi dim iddo ag a gclsio, ac ysgatfydd y b1ina efe i fod yma,' Tybiwyd fod cyrfgor y ma.'ehwas yn dda iawn, ac am hynny yiTn'oddodd ei felstres Y'ndd\vyn yngvfatteboi. Ac fe]!y yma safodd y ttsfaH o SpiUcr dros ryw gym- mamt yn edryfh c'i amgyich, heb '2:ymmaint a lie i ei&t. cdd na dim i yfcd. Oili o'r diwcdd efe a ganf:i'r gwas- auaethwr yn myncd a dysg!eid:an c nvyd dan fygH o'r gegiii, yntefa'i dilynoùd yn dd'ioed i ystafcU i!e yr ocdd ynghyich again o fcncddigion yn myned i sv<'ppc!'a. Cyn gyni:cd ag y dact!i i't ystafcH <;fe a dynnodd eihct, aca'igosododdihoHgiH::srhoe!, gansefyH mor f<'d a physgodyn. Syhrodd Hn o'r a:no heb fed yn hir, a chan wybod ma! dieithr oed< etc a ofynodd? Pwy y mac'l' !;wr bonhcddig yn pi geisio?' Tremias- ant o!i urno dros yciiydtg, ac a)M nad oedd nn yn ci ad- uabod,dywedoddunohonynt, I Syi-, yr ydyni!!i y'ua yn s:ymdeithas neiHduoi, a oes .unoch chwt eistan rhyw :in, attoiwg?' 'Dim i:ni (ebe SpiUet'), ymUHaf afnoch, foneddig¡on, i be:dio ai!on- yddu etch hunain o':n hachos i; his g'waeth gennyf fi y!H I mha le yi- eist(-,ddivyt' yiiie- ddai un ará 11, pa beth y mae yn t-i fuddwl? tiowch ef ai'ano'tystafeiL' Ntd oedd y gwasanapthwyr, y rhaioeddynt (h-a diwyd yt! !osod y dysgle¡dwlI bwyd m' y bwt'dd, wedi syhv! ai' ei ddyfodiad i'r ystnfeH lies dywed y ooneddigion yn ymddadieu, a dY\VC(:J(1d nn o honynr, Foucddigion, ni .oyd(Iwch ddim gwd¡ tnvy dyngu na chynhcnnu ag ef, canys y mae mot' fyddared fct nn c!ywa: pe saeth- cch fangnet yn C! gJnst. Y mae wcdi bod yn y gcgin ef ys awr, ond ni ddiciiOt) tU) dyu beri iddo ddcaU gair n ddywedit'w.tho. Buont bated a churo ei ymennydd aHanamryw' wcitJ¡¡al1, ondni d¡Janodd efe un gail'; )'1' v.'yfy:: credu !nai dyn g\viUon y\v, oud p& both a'i dyg- o(!d yma, neu pa i'odd y i.;c!iwc!i ei yt'ru oddi yn:a, neu pa fudd y gelhvch ei yir'.t oddi ynja, nis gwn i.' Gan hynny,' ebe t!n o honynt, 'gan ci fod ynia cihoes, gwcH bon!tcddigdiddi"tvg,acain< fodni0!-fyddai'anwn fod yn sicr uas geUu- ci clrallJgwyùdú ag nn peth a ddy- wcdiry-ny gymdeit!ws, ac tnd Ifuwer o am-hydedd afy- ddai i nh'nau am ei daHn aitaa.' Dm'byniodd yt' ai'aet!i hon gymmet'adwyapih ino!, ac cisteddasant i !aw:- t'il i swppe)-, gau ad,u't yr j'!1Jwe:wr byddar i gyfi-ar:)K)gi gyda hwy. Wc(H swp- per)), ac Riatedd yu.nhytch av.t- i yfcd gu'irodau cyfododdSpiiicr gyda itawcrp gill] ddio)<-h i b:uvb o't anigyici) am en cymddthas dda, ac yH:t taS- cddsw!!ti'rb\v)-ddid.:k:eiranc'r{!)au!. Wdh we- ied hys, ihnodd un o honynt cyn ttciided ag y gaitasai. 'C!ywch,syr! bethyrydych ynfeddwl wrth swill? v iHac swiit yn rhy fach, w ::i y g\'vna ciiwech swUt yr nn daht't- cyfrif.' 'Arafwc! fcucdd;g:on, cbe Mr. Spi'k:' nid yw o un deHiydd iicsog: geirian, canys vr ydwyt' wediyinroddiidaios'iUtpes.aradeciihydbJrefbru; y f(.)ned(Hgion,:fywardiau! siarad ag ef, ac feiiy :;oifn arnyHtgynimeryd y sw'it a bodyitfoddia: Ychydig ar 01 !Jyn, wedi i Mr. Spiller ddychwdyd ¡'r gegin, fe! y:-oed<! ci tygaid yn tJ'c¡glo oddi amgyich, etc 7KWM!H.2- ]leal) yn ei i'aw (yr iiyu a barodd iddo otfcfeddu \iiddo ei )uti)), a (han wHio mn. el gyHe, efe a acth yn ddistaw ar c! !io!, hcb i't' (I(Iytles ei wctcd a phua yi-oc(k! hi vi) twymno y gwf'h-, efc -a ddywcdodd wrthi, < Beth, 'ai dytna yr ystcitcit !!e )'¡' wyf ii i gysgn?' Synnodd y tiangces yn dd!.fa\vr wrth yr ho!iad i'W!a dywedodd cyn t.cheled ag v al!a3aí rno, Y r!i at- d d ,,7 f o d .y inaelit w f, ,I i 0'r goi-eii, fy llgi- meddai M: Spi!!er, y fuse yn iionoi wrth fy ntodd; go- bciUuo fod yUunun'niau wcdi cu sychu yn dda-' ond ytii iii i .?i. l e v iiia(,, i'?, ym ndia.Ie y niae <y nghappHn no.s?'—' Yu Bctany Bav meddai'r ddyaes, <ar a Wt: I, a dymiunnwn pe bvdtkéh t-hwith:nt yno hefyd, cn!;ys yrwyfyn sicr cich bodyn fwy o b!a Ba' (h'wg-wr ei h:i)]; ond gM-ae i'c!) byddar! Thiyii a dom cich g\vddf ar y grisian (stairs) yn fn;m.' Ac i !awr :i hi cyn gynted ag y geihs:i!, a'. buddt dwymno vn ci iiaw, i iy)ip;n j'w tncistrp.s ac .'i' boneddigiou yrhyn a ddigwyddasai iddi. ?,ada!;),' meddai hi, Dncpw'r dyn irwin-g!y?-p<! di-r??., m.. sy'dd t. J U-, 'O\¡ wedi bod yn bfai'riio'idy, pf'en'm difynodd yc d.iis? taw i't- f.yt's-yw yst.ne! lie yr o?ddwn yt) tu'?nno'r ;r\vc!y i'r ddan wr-bo!ih"dd!a', ac cr fy mywyd n? ..ni!- aswueigaf-'iiawrdraf-hcfn. I 'c!e'y fcistics yn rhedag i fyn!' ar !iyd y <'ITi.j"ll a'! U ddau wr hOl1ht'ddig y r)<ai ocddynt: wcdi rh<i"'H!:)mo'h atnyjuwetyareiiio). cr cn In,awl' slomedigaeth, hwya'i cawsant werE ei gloi i a'i dros.) (bD[¿ed); ac yr cedd efe hct'yd wedi 'oso<! uwnld ]Enwr a diist (chœ£) YJJ erbyn ydt'ws' ar h\'rt !!idiuddyboneddie:o;)ynH!hr,acy!ndrcci);!sar.t: durs'i y drws yn a;:0! ed; end a)n ei i'bd o dderwcn d!'wc!tn?,ac wcdi < fewn.Yr ocdd.hynny f\vyi)Hg ¡¡!¡Sput gy;!aw::i. Wedi iddvnt v/Utio yucie;byn!!m!t!f?r d\vsiu o weithiaH, heb rod d'iin) g'.vc!), sufafiant yn iionydd i wrnnd<\ i'?i y "'aHas- ?:ii: \vy!??d b?lii yr ocdd eft)'! :ry!ch a SptHcryn cas'?u I u!'y:'ntiprydddiLe!)e)tdi.staw!'wydd,a<Jdywedt!dd Y'.itho t-i ht?t (ond yn ddtgun uchei iddynt h'.vy pi glr-I wcd), Yntne y g?cstL! cyhoedd wdt!uan *yn!!co?dd tra pheryglns, ac ni ddichoti dyn fod'y!Lr!j\- ddi(fe! vn- ddynt: ac aii) hynny.cr fy :od morat)nedw\dd ?c!tO:M fy Hgh!ybod, yr wyt'Y1J nK-<!dwi nas eaji:!nt yn hawdd dorri trwy y th-ws cadarn hwn, a'r hoii bcthau a osodais yn ei erbyn ac os ,), yi] t eisien I dim, end i':n hysbciHo a'ni Hofrnddjoi Yr Vryfyn sicr.' Pan glywsant llyn 011, dywedo<1ù gwraig y ty, '¡l)yna, foneddisicn.a giyweh chwi ityn? y macytjddn gan fy ngha'Oi) na ddarfti t-hwi do! j drws yn agorfd o he- rwydd pc gwHacthec!), galtasai fod yn ddtnv.;i,' i );; o! Dywedodd :m c'r boneddtgion, yr hwn ()cdd g-YfreitL-! iwr, Mewn gw:rionedd, Madam, er ):?d ocdd 'randdo hrtv. i'r ystafcU, ctto gan fod h\vn \n westdy cyn'redm ac ytitefinewn mfdd'ant o'r ystafci!, gwp;¡ grhnyf nag nn eant pnnt ht'idip bi'si a i!:iw gennyf yn y gorchwv! o do; ime'.vnt!v.'y Ae, tawel o'i Yn y hore, pan (idafUi Mr SpiHcr i !a\vr, etc a ddv- nu:nodd fore da yn dra i1J\\ym!idd i,l, t-,Tl tl I oil, a ti'.vy- t!2:n ati<'bmd :i ;uciidith.asa:it ef yt) gaionnc' gnnf'i:)hv\v)t]: fii 0 cnw¡;p :?,wanhus; OIÚlam Had oedd cfyn <i<'wis deaU g-.iragocddynt yn ddywedyd, dyv:. cdasam wrth .< u gilydd fod y cwhi yn <tei ei roddi i'r g:wynt. W,,<li t6r-ymprvdio pfe a neidtbdd ar gefn ci tdrd, n<!rcf, cnniHodd y cyngwysti yn lcg; ;( 111- I- ncdd VB. ei am eifod yti clywed mor dda yn uwi', ac ')rt' .!vwcd cvn hvnny) 'Madam, nid oes he! ¡¡H. (\ .hi!a' hai na iynrn"')nt g!yv\'ed.' J ? ,!bU ;:Y:llIllyä-py¡hefnos i'r nos Sad- Wt- ?' y!y.v.t.vyd p C');ei!oywa'r g'mmy'dog; y C, Lun'Jainv.-cdieiorch- "d; y f'crby(¡wr i){:;) L:;wodraeth ?' y -S:u i't'N&ddv.'i' ((;iW,Il) arwain y v;e(ii d y ?;c t "A' ;:oleliui disg!acras'os a thiUi'r myn- ? ) .'< I'byrrie;]ydd a' ;:eddwr. Ia.n! gYl'haeddaant. Fm'fotd, ymbiHodd y tr;1'; aros nes bydda: tfytni;,t'\vydd y dvmhciiu <vcdi txyHC* heibtO, ond abc'thodd y gy.'s'iedydd ft ddi0gt'!wch i'v' ? ddyiedswydd, ac aethnut !-hasddyt!t.; \vedl niync ? v" ')'r dref lioiiiio, bi'awvchwyd hv.'y gan Id, ?) <!ymon mewn cyfyngder, ac wedi liesiii,i) I!ollylit fan, cawsunt tod cerbyd irv/m C.tCi'I&yw wcdi chweiyd, Ml8owy!gwrag(?ddapMa!!t yn ymoil a: gymhorth yn y modd iaerar'. Gyrwyd .dyn m' ge6)'. yn oi i Bm'f'))'! am gyn-northwy, a d.u;th ? ihuv-feddyg, a dynion ere:!), ffddt yuo yri ih'd cbrwyti'') S' :ic am nad oedd neb o'r bwys, gaHnogwyti 1:y, t t'ynp.d y:! i:dcb* i'wydd. WedL' gyclnvyt), syrthiodtl, pci t'a\Y!' o d:'n o fcwn yciiydig !athcHf:u id.io; on< t tt'wy (h'ugm'pdd rii "I' I ceífylau b'aenaf un o gcrbydHU E'\c!x'i' i imvt' E' feHten, rhwng Bi'tdport a H[n!)df<u'd; to'-iodd y nedydd ei goes wrth nciuio i htwr i h'Hiadm). Sytthtodd pL't o d:in ar dJas o get'Un\ Sherbut'nc, uc n i llosgodd. A gos0(lo,hl mdt, a.c it 'i i i os,, ten ..sgiii)oi- ur dan yn Ht'.H'igiy, Sussex, yi- hon, yngbj d a iioit vd oedd ynddi, a thai cyfagos a ios,, ?'?? ?M. ?a</<:?KM/t?.—Pan oedd Te?e!, g!j!!)c!'twi!t\v!'?- Pab y:i Lcipxic, yn y 15fed oes, ,,n Maddeun: puchodau 1'r bob!, a Ihuve:' yn ynidyt'n! 't'i nmi:'y!ct'; am ei ly:hyran mat!t1(nol gwetthfawr; gci'yHodd bender;g iddo, A diwch chwi t-oddi goUyn¡¡;dod ddyn a<n bechod a f\vr:ado gyHawni cyn dcd yr uniser?" G;il:;tf/ jneddai Totzei, "ond !Ht gnc! v ccfvnol on:'iHn,n'ida!!i i miyt) ddiced." Tuindd y Render yr ai-inn yn y fan, a chufodd wcdi ei, hanvyddo gau Trize! ei )u)n; nid hh wcdi tiyn y b't cyn ymadHc! a Leipxic, .i'i artan gsnddt); cy .)! fu'r pendciig ag cfar y nbrdd, ac yspeuiudd ef o't- hoU ariaH, gan ci gnro yu dda a't non, a'i yt-rn yn oi Le¡p;¡e yn wag-law, a dywcdyd, Dyma'r ti'oscdd yf ocddwn yn Gwriadl) et gyilawni."

MARC.HNADOEDD. I CrFNr;¡YfDFA :Vn, Ur.LlN l1J.mc, 17.1 Yr cedd ynm. o Wenith LIüegr y box* I hwn, ae ychwancg tia 18,000 o gryno:m oWenith T:'n)nor. Gv.c:'Hiwydy!;oreuono'<-(!;r<n!,amY!!hv' !achuw<'hp!i.ocdd:)<i'rv.'yth!icsd(ii\K;ddKf,(rnv mae' wacHon yn arcs a)'law. Gwc)'Unadp:))od t iHanh.inewyddd.L). Pysatferwiami)i-:socddvi-M'}'- 'uosddnvcddai'. Yrot'dd Pys;wy:!i<.)nvn<hh'ut'tnc)', iiad n.tdi'a. Yr csdd ytna gyihtWtidpr o Ftn :!e'.vy()dioH a hei), y an) arnryw j sy lit,;u yn n;¡, y grynog ua '1' wyUti.os d diwcdd.i' Gau fod vii),z gi-yii o Ceit'chL!ocgr:uddaT1u: mol', yr ¿edd:nt 0 n;'llt i ddauygrynog yn rhattach. Ncn:ninwr (,)JHewidi¡¡d yn: iHln'ts Rhyg. Haduu Lliu nc Er.tin I Yd,,Il ,C!\voi!it:!i('oc!)-48s 7()<-j jtnVt')!tti'WVH-;)'2s i Hfh! nlly 4'Js' jbi¡,i ( Bade!)- 35= i 40s Hr:lg-¡;>\dw( Fale)(),b 7!)s Ccirc:1 i2,1.4 i'uhun.ts- i i''t'<K't't!au!?.- ? i ? Mcn?c?Y;au-Ms j 4? Ffa.eülomeno« lien Os I -)-<: lIen 4f. j Pys at f.'rt-i (j'is i ('.s Pys UwydiGd 403 i 5U¡; i'i'Ís C¿¡}iirial!í'" Yd!Jn 'In-, -it,/ Gi-,yiio I( Ei,h t rr "illc!¿es- lcrlJ¡¡shcls). 6 I.i Gnp.). I!:i)d(i C.-)ri-h s. fi. s. d. s. <L s. <). Swydd Forpmw ?-1 9 ?3 s -——- (<.tCtfy.-ddi.i- (.7 4 00 3i o f 19 4- ——— Bcnft-o r- (-;7 4 00 <) ———— .A hcrft-ifi 7() 0 4')(; '2l () ——— F)-t-ch?it'.i(.?-. b71u 4H 0 .?8 j ?10 ——— ?'.)':?,'pd- 77 4 00 ?! u si) 7 ———i?iwy us 7 oo ? .j Q ? ———— D'-cf.nd?yn 70 0 3H 5 .{_j n <? ———— A.'cir.OH 8;? S 48 0 ? (; ? :? -——— ?'"? -? 0 C 48 8 0 0 ———— D(')i! bec-h, ??? 1 !) (ii.).) ? ?7 '.< -—— Cnrn?tn?n ? ? Oo! ;'8?!2}!? ——— ?on- j GD Oj 0(jjj.i Oj'?)0 Prh Pc,iaid (¡<'Jollr)):1) Sa<:fwid 0 '2SÜ 'lJl!lfS. I'vi7ili,,litt teg, i 7j. ElJiHn, Ms i 70s !?ya<! Mn.wrt;)niwedi:<!<?<)!-ci?ymy!toddYi- ?'.? M'teri'r df)rthbed\\ar?)t ( ??'r<'?KJ \?ukhtbadiM?r? '?; Pr¿s (,. O¡¡;inCll 'i'n y cyfi'if a wnawd yr v.ythnos a dofyitodd Hyc!. 1. yw £:J 12 O Y Glnt 0 ll:! jmy: lIt:Lla IV yr A rdreth a dal yd, Hen ;ytld j'Vi th[¡Jn ar ei Pris.i) C/j, iteúlaw y )Jlac¡¡ () S M.;c;y. Cig Eidion 4s 0;\ i 5s Oil C'g Nlah¡':n.. 011 i tis (¡ll I Cig- Uo ,Or! j 1d CigTyrchyn ciS \Jd i:S3 Cd Iclg Ue 11 ()s k)-l i 0, Pris!JI'IJ.opys (Hops), !/): CYHAtJ (BAGS). Kent- G! Osi 81 48 [ Sn:ex: -)il.5si7! ()s 81 15, i W! 0,; Kl't 7! U.,iH( („ S: ()!10.i m4s Farnham 101 Od i 1';21 1: Pris Ll{:tll' YII tUlilcnhall. Crwyn Gwadiinu ( B;;<? M i .? pwys yr un, 53.! i c'Sd Erciii, 27(t i ?<). ('wri'?d-;? .'i<'i!:h?)'tvyu ( /?e?'c/<MM/? j?ac/?-?, 2L'!<! i g2Ad. Ci't-. yn !J c:if'cd ( ?'c?'ig' /?M/M), ?)()-i ? 1.'). (")yd-2:i-wyMte?, ?Idi?d. Crwy.i Ho.; 30 i?iO pwys, ?? ? Erc!'], 5U i 7.0 pwy?.?. ?ji?? Ert'i!i 70' SO !)wys,?'????' (;rwyn Mud<n byc'.t.ui?, (,S'M? G<'eo?H,-?n.. ??(j i ??' E!'e:U,nw)'!<)t), y (twstr), JCQ?.?r?' Ci'M'yn C?iiy?iu (-yTcit'tipdig ('?HH?) JJJ. ? ,L-dJ -PrM y GK'er yn LlUlldaill. s. d. J\Tarchn::ldWhitt'chapd 5 0 St..1æues fj -———— Clare '() 0 101 Cyfartalw,ch 5 () s. d. Gwer y dref y cant 87 0 gwyn Ru;;dia 740 ——Sebon 76 o !)e{t)yddtoddet!ig*. <)S <) I- garw 42 0 Grctw;:s G () Scholl Co!fran IU u ———8ryc!t!y(! no li ———Mcjya SS 0 Pris Canwy!Iau—Mn]di;u). 15" Od y ddvtsin. 1,:rei!1. Ih W y ddwsin. A 111, Ai,gi,,ijiltivyd a Chyhocddwyd s:n.n D. JLNKiN, yn HEOf.-v-CA.sTHLL, t'rhwn y dymunit- bob Hyshysiaeth !?;ad ei ddantim, yn ddidrau]. IJ!Jsb,jsÙu!,w ac gait NE fVrON s,. CO. &j NEW1'ON), Ac). 5, TVARI-victi SquinT!. NEWGArE-STRERT; 1'111'1. WII.ITE, 33, li'LE1?'i'-S]'lll:E'I'; a Afr. i'd..lONES, 5, LLUNIJiiN. SWANSEA: Pruttcd arid PuNishpd hy D. JE.N,'KTNT, CASTLE-STREET, M whom Cointuuuications, post-paid, <u-c requested t<) be addressed. Orders and AdllBrlisements rcce!ueff 1).Y lrfes,I',s. NE rVTON alld CO, (lde TAYLOR c'Hf/ N/W1'O[V), A'o. 5, J.V,IRWIClL 8r¿UARl?,N¡:;wGATE-srnlŒ1'; j}fr.J. TVllITE, 33. FLEET- Mr. irI.JONES¡ 5) EI;J.HJO.f.