Seren Gomer

'=- 1. ) New'yddicn .L/?/?/??'?, ?-c. I .'J ¡ .—— :—■ U fod teyrnas ilayti vn dawel a de.dwydd, ac yn j 0 llawn ilyddlondeb.at eu Brehiu a'u gwlad. 0 Neithiwyr daeth llytlyr-gcd o Hamburgh i'r ddinas: nid y;v'r hysbysiaeth a ddygwyd o fawr d pwys; mynegir- fod y- Maes-lywydd Ney wedi vmdrechu tueddu Louis XVIiI. i dderbyn Da- voust i b irch, a thybir fod y Brenin wedi cyd- 1- synio a'r cais, yn liN ti-acii o barch t'r fyddin, yr ¡ d Lou a'i hoft'a, nag i'r dyn ei a Yr oedd son yn ffynuu yn ddiweddar yiighyf-7 iie-,vi(tra'r ari-.tii. fod Canghelhvr y Trysorlys YlIld bwr'adu menthycca ychwaueg o a.rnai 1)aii i f- arfyddai Aelodau'r Seneddr: ond y mac M' ? Yansittait wedi hysbysu i 1,wvdA Ariandy I Lloegr, fod y cyfry w ddywcdiad yn hoUoi ddi- 1 ?yifaen, ac uad yw efe yn bwriadu c?,nii?-g.cod-i. trysorau ychwanegol, cyn y gwanwyn nesaf. ———— I ITysbysir yn y Boston Gazette, fod yr herw- p long Americaidd Syren, wedi cymmeryd y fuan- long (cutter) Frytanaidd, Landrail, ar y 12fed 001 pheuhaf, wedi brwydr yr lion a barhaodd awr; siethwyd Mr. E. Allen, Is-gadpen blaehaf y Syren, trwy ei galon, yn gynnar yn yr ym- drech, ac vchydig cyn i'r fuanlong rodd, fynu, t saethwyd Cadpen yr herw-long .yn ei ben bu J f trxv'r ddau i- n ddioe(I clwyfwyd saitti ei-eill yii ( v SYlcn, ac v mae tin o honynt wedt marw o'i ) glw.\ fau. Chvyfwyd saith o wyr y Londrail 1 lief\ d, ond ni laddwyd neb o honynt hwy. c Cymraerwyd a soddwydy Bon Accard, o Lis- bon i Lundain, a'r Lettice, o Bayonne i Lerpwl, £ gin yr herw-long Aiiiericaidd y Wasp, ar y 1 3'Jain o'rmis diweddaf. i Pan aeth buddugoliaethwyr Wasliitigtoii i Fon- J edd-lys (Palace) Mr. Washington, cawsant y bwrdd wedi ei osod yn baro d i swppcr maWr, ac f, IIy swpperodd y swvddogitm Brytanaidd yno, ( ac t'i,d(I v Cadfrrdog Ross iechyd da i Sior HI, ( wrth ben uchaf bwrdd Madison a gwin y Lly- j v v'! d hwnn w. ¡ < Ddoe ynghyich 12 o'r gloch tyngwyd Mr. Leigh, a Mr. Keay i- fod yn siryddod Llundain { | dru;; y li wyddyn a ganlyn. ( ———————-—— )

GWENEJt, 30. Gosodwvd y rhybudd canlynol mewn He am- iwg vn nhy Llwyd y dydd hwn :—■ ( Y mae y True Blooded Yankee, herw-long or Americ, wedi cael ei J phorffaith adgyweii'io, a'i chyfreJho a200 o wyr; hi a lnvyliodd o Brest ar yr Slain o'r mis IIwn, ¡ i'r diben i wibhwylio fd y tyhir, yn y Mor Udd (?;?'?/t C/??'??). Y gorchymyn å, dder- j hyniodd yw soddi, Hosgi, a dinystrio, ac Jlid ys- 1 ^ut'aeiu, gyua F, diben i fyned a/i y-gtyfaeth i io;:gboitft.  D.-bytuasom bapur?u Paris ¡"]'281dn. or niis "I' hwn. Dygwyd mynogiad yr eisteddfod ar gyn- Jlunyg)Úaith, ynghylch y dreth ar haiarn tra- !?ot, ??t bro? tyy Dirprwywyr.'VedUréùJio II rryn !awer o amer i brofi gwerthfawrogrwydd y ^vveithiau haiarn, a'r buddioldeb o'u ccfnos', y myucgiu-a' yr eisteddfod yn-cynnyg, ar fod i- Jimryw fath o haiafn trainer gad ei wrthod yu y ileyrnas, a bod i'r hwn a dderbynir i fod yu dda- josiytigedi* i dreth ychwanegol.Cyttunwyd i gynimeryd y mynegiad i ystyriaeth ar ryw ddi- %vrnod,rhagllaw. Triniwyd llawer ar ddeisy fiad ¡.. oddiwrth bed war ugain o Gasglwyr Trethi, yn yr ¡' nrdaloedd ag oeddynt gynt yn pcrthvu i Ffraingc, ond yn awr a gyssylltir a gwledydd ereill, yi-tiai j n geisiant noddfa yn Paris, ac a ynibiliant am YiHlorthwy. l)yvvedwyd liawer o blaid y dei- .svliad, a chyttunwyd ei roddi i ystyriaeth gwci- I iiidog v drethwriaeth. lIysbyir mcwn crlhygl ) dan y pen Augsburg (He y crcuir llawer o hanes-j i o it t I I v it o I i lywodraethu), fod amryw oddi-j jnisoedd, hebddi ei nun, yn di!-gwyl cael eu cv- j lioeddiyn ymerodrol. Ac y mae yn li'ugio syunu llawer o herwydd fod cymmaint o luyddwyrj .0 Hanover, Holland, Prussia, a Phrydnht, Y": ymgynnull yn Belgium, tra nad oes un gelyn ¡ iddyut i ymdrechu ag ef. Y mae r'nai dilieuyddiadau nulwraidd wedi cymmeryd lie yn Cadiz, yr hyn, fel y dywedir, gvda llawer o ddifattervvch a ddygodd yr ellaitli a ddy munasid, sef adferu trefn ac esmwythyd yn v ddinas honno. Ac Vii WIT fe ddichon eu bod wedi distewi ysbryd anfoddlonrwydd dros ycli- ydig, neu hyt't oni chaiTo gytte i lefarii yn etf- eithiol, end bydd i'r aticchyd aros hyd. oiii sym- udcr VI: adl-os. I Hysbysir gan bapurau Brussels a Ffrankfort, y Thai a dd?rbyuiwyd i'r 26ain o'r mis hwn, fod I ynys Hdigoland wedi cael ei rhoddi i fynu gan .Freniii Denmark i Prydain. Ac y mae rhyw ¡ I)etimii,k i Pr?V(i?l iTi.. Ae y ni,,ie ri?l w Eidal i bedair teyrnas, sef Piedn??nt, Naples, Tu-cany, a Lorabardy; ac y^n sefydlu yr nn xhifedi o ddinasoedd rhyddion, sef V enice, Ge- lioa, Leghorn, ac Ancoua. > CynHH.Hwyd cylch'.tyl any'mddibyn'a?th ynys Hayti (St. Do??-f?, gyda Hawr o orioledd, ytt ???s Sand, ar y 4ydd o lonawr, ?n y Bre- mn.. a ?oll wy-rmr'.wr y dcytaas; m?wryg-vyd I gwertheu rhyddid mewn llawer o oreithiau cyfFrous; amlygodd y boneddigion eu llwyr ym- roddmd i sefvll wrth eu Brenin a I ticulu, a thros eu gv* lad hyd vr eithaf; ac yn yr atteb a barodd v Brenin L'w roddi iddyht, crybwyllir am gyf- j e'illion rhyddid gydâ. m'wr barch, yn ciir, edi-9 am y seneddwr dvii-glr Wilbei-force, yr hwn. a alv/ant biv, Yi, anfarwol Wilberforce." Den, gys v cwb-l gyHavmwyd ar ddydd y gylchwji. niai gorchv/yl anhawdd i'r Ffrancod fydd daros- twng y wlad honno i'w llywodraethv. r; ac o ¡ herwydd ein brd vnedrych ar ymroddiad trig- ialion Ha+ 1 pryH d'os eu hil -i'e I I i obeithio am lHvyr ddi- i;y tr y fasnach me .vn cnethion, ni's gallwn lai na llaweuhau o'i herw ydd. Aeth y ?*!lwmd Chapinan i wyddf!l 11r1l1 B?thurst dydd i'?erc'-T, a- che-?iafthau nddi wrth Odug WclHngton? y rhai a. ddywedir yd-  wrtli We.1?,,igtor,,y rlla-? a dd-.vivedir ■Dymchwelwv<l ccrbyd Birmliigtoa a Rhyc!-1 gerllaw- Kensington, nos Sadwrn, o her- o ydd i'r cefi'ylau gymmeryd ofn, torrwyd ael-I t dau dau o'r mynedolion, a briwiwydun ar ddeg 11 'r lleill yn ilvm-dost. g Mynegir gan Iythyr o Uxbridge, yr hwn a S mserwyd Medi 27ain, fod peiriant, yr hwn a 11 dyfeisiwyd gan y Milwriad Ouseley, wedi cael ) i brofi yn y gymmydogaeth honno ar y 26ain, 1 n erbyn coed ffynnidwydd. Y mae wedi ei s wriadu i gael ei ddefnyddio yn erbyn llongau, a g ly wedir y bydd un ergyd o bono yn ddigon i s nalluogi un llong, pan fydd yn hwylio, trwy I osgi y rhalxau a'r hwyliau yn ddioed; saethwyd r lauglobyn o dan at bren Jchcl, yr hwn oedd j v •nryvr o gyuuipedd o lathenau oddiwrth y peir- i c ant, wrth yr hwn y glynasant, a lIosgasant gyda t t'yrnigrwydd mawr. Bydd y maelier-longau o c lyn allan wedi cael eu harfogi yn y modd hyn, nor ddyciii-y,till),d h Iloiirau rhvfel gynt. Etholwyd Samuel Birch, Y swain, i fod yn ^rglwydd" Maer dinas Llundain, dros y flwyddyn ;anlynol, ar pdydd gwyt Mihangel. g 1

7 ( -SAmVUN, IIY DIIEF 1. s Yr ydym wedi derbyn y Boston daily Adver- r iser am y 29ain o Awst, a phapurau Quebec i'r I Slain o Awst. CynnVvysir bancs swyddol y ] Jadfridog Baynes, Brytaniad, yn y blaenaf, yng- lylch yr ymosodiad ,i. Warchgiawdd Erie a) y 0 Awst; a go fid us gennym fynegu fod ein 1 .oiled yn fawr yn yr ymdrech atlwvddiannus. s irr oedd milwyr dewrion wedi cnuill yr anu 1 ;loddiau (inircnchmcnts) a'r gwarchglawdd ei lun, a'r gelynion wedi cilio i'r noddfa olaf ocdd I janddyut, nes cymmerodd y cad-drysorau din, rwy yr liyn yr analluogwyd llawer o swyddog- 011 a milwyr, brawychwyd y gweddill, a chilias- 1 mt yn 01 i'w sefyllfa ddechreuol, ac felly meth- tsant yn eu cynnygion, er bod cu hymddygiad 1 )'r mivyaf gwroi. Lladdwyd 1 milwriad, I is- ] ilwriad, ] canwriad, 1 rhingyll, 1 tabyrddwr, i ic 51 baranres. Clwyfwyd, 1 uchgadpen, 9 canwriad, 11 isgadpen, 2 fanerwr, 20 rhingyll, 1 3 tabyrddwr, a 262 baranres. Ar goll, 2 gan- 1 tvriad, 3 isgadpen, 2 fanerw r, 1 cy fncrthydd, ] anol-longyùd, 41 rhingyll, li tabyrddwr, a 486 baranres. Y cwbl, 1 milwriad, 1 isfilwriad, 1 uchgad- ieii, 12 canwriad, 15 isgadpen, 1 banerwr, 1 "yfnerthydd, 1 canol-longydd, G2 rhingyll, 7 abyrddwr, a 799 baranres. Ysgafaelwyd dwy o gadlongau byclialn y gc- c ynion yxhvdig cyn yr ymosodlacl ar warch- t jlawdd Erie, y rhaia lechent yn agos i'r am- Idiffynfa honno, gan ychydig o forwyr a mor- j 'ilwyr dan y Cadpen Dobbs, wedi^ychydig o kvrthwynebiad. 1 Dengys y pigion canlynol o lythyr oddiwrth ivr bonheddig mewn swydd yn Washington, y < jraw mawr oedd yu ftynnu 1'no ar y 22ain o'r nis diweddaf, sef dau ddivvrnod cyn i'r Brytan- aidgymmcryd y ddinas:— Yr wyf newydd ddychwelyd wedi bod o louof a Ilwyth o b 1 ant allan o'r dref, ynghyich ft) th milldir; yr oedd yr holl ftordd wedi c lanw gan wragedd a phlant. Ac yn wir ni J Yelais i erioedgymmaint o ilinfyd ag a wetais y « h dd hwn. Y mae'r Llywydd a'r Ysgrif-rag- | j awiaid wedi myned heibio er ys awr. Bu y j Vlilvvriad Monroe yn agos a chacl ei gymmeryd n garcharor ddoe, ac anturiodd y Cadfridog kViudcr yn rhy bell heddyw. Y mae arnaf ofn 1a fydd y ddinas hon yireiddo i ni am ddeuddeg »'r gloch y font." | j Wrth bapurau Paris, y rlJai a dderbynwyd y bore hwn, y ntaeyn ymddangos yn eglur fod yr allwylyd Fferdimll10 VII. yn crynu ar ei or- sed. Mae y Paù, yn ol ci ddymuniad ef, wcdi j peri i'r Tywysog Heddwch i ymadael o H-nfa;u, I canys i frad-gyfrinach hwnllw y cJfri!ír }mdd)'- giad Siarl IV. vn adhonni hawl i orsedd Spain. Nid -it Ca(liz ii UnitTY mae yr ailon\ ddwch yn 0 J y wlad honno, canys dywedir fod Catalonia, yr lion a f" ltyiiod am ei IVyddlotuleb i'r Brenin a'i gwludgarwch, mewn Cyflwf terfysglyd; ac y rnaeeryn fraw yn y wlad honno hefyd, o achos y cryd hcintus ag s) (id wedi tOl ri allan yn ynys- oedd Corsica a Caprea. Dywedir y bydd Brenin Saxony yn sicr i fy- ned. i Vienna i'r gymrnanfa; y mac dau o'i wei- nidogion eisoes yn y brif-ddinas honno. Cadwyd g\"yl yn ddiwrddar ga wert.hw}r llyfratv Leipsic, mewn ffordd o (Idiolclia li am adferiad rhyddid i'r wasg yn Germany wedi cwymp Bonaparte.. Hysbysir mewn llythyr o'r Eidal fod Bona- parte wedi gweled yn addas i- sefydlu yr hen ddmll a ddefnyddid ganddo yn Ffraingc, i godi milwyr yn Elba. Y mae yn ceisio gan y bobl i dreulio hanner y dydd i adgywcirio v tlyidd, yr hyn sydd wedi peri i'r trigolion fod yn lied a nes- inwyth, gan fawr ddymuno cael eu rhyddhau oddiwrth y fiug-frenin hwn. Rhitfain, Medi IO.-Daiifoiiodd ei Sancteidd- lythyr apostolaidd at babyddion HoSand, | trwy vr hwn ymae yn tystio fod etholiad a chyssegriad Willebrand Vfm Os, yr 1mn a eilw ei hun yn Esgob Utrecht, yn ddirym, ac yn es- gymmuno y dywedodig Willebrand, yr Esgob yr hwn a'i cyssegmdd, a'r holl rai a gynnorth- wyasant yn ei etholiad a'i gyssegriad. Mynrp-ff gan bapurau liolland, y rhai a dder- bynwyd neithiwyr, fod y lluoedd arfog y rhai ydynt yn awr dan dyAvysiaeth Tywysog Etii- eddol Orange, yn cynnwys 6000 o Frytaniaid, a 15,000 o Hanoveriaid, y cwol yn 21,000, heb- j Jaw amryw ran-gatrodau o farchluoedd o j ver, lluyddv.yr o Holland, a byddin Btusuel- rlibli oil a gyfritir yn 40,000 0 wyt, ac yr y y'; yn disgwyl ynghyich 8000 o arfogion S%% i, tiii a cbairodau N'tssau, y rhai a ymrwynuur wasanaeth Holland. | Cy/riiir mai rhifedi'r dynion a MCI1: h fel caethion yn y .TreTedigaethau Gorllewinol yw 750.OOO, a bod i- ya ya j Jamaica ei liuti. j Y mae Dr. Colquhonn yn cyfrlf fod yt hyn art resgvnwyd ac a eunilhvyd mewn rhyfel gari d )rydainl"awr, wedi'r llwyddyn 179^ yri werth 06,000,0001.. o'r hyn adfeiwyd 87,000,0001. an y cyttundeb heddwch; ac yr ydys wedi ys- h afaelu wedi dechreu'r rhyfel werth 50,000,0001 f teu 60,000,0001. o longall â meddiant nofiol, yn E chwaneg. Cyfrifir gan yr un awdwr, y bydd c 'r hedd weh droi allan o wasanaeth t25,000 o u wyddogion llyngesol a mil wraidd, 2000. o ys- c ;rifennyddion y llywodraeth, a 280,000 o is- Wyddogion a milwyr heb swyddau. A bod < >oblogrwydd yr Ymerodraeth Frytanaidd (wedi hoddi 1,500,000 i fynu trwy'r cyttundeb hedd- vcli), yn 59,655,000 o eneidiau. Y mae efe yn :yfrif fod y rhai ydynt ym meddiant y Gymdei- has y" yr India wy i-eiiiiol, yn 40,058,000, ¡ ''r rtiai y mae '25,000 yn Fry taniaid, ]1 s•u j it. s i*. (

LI.I N", 3. 5 Daeth papurau Frankfort a Brussels, a am- 1 erwyd yn ddiweddar, i'r ddinas y bore hwn.— j ] f mae crthygl o Ghent yn beio ar y newyddion ( listadl a roddir y iv. riiai o bapurau Llundain, t ef bod y Gynnadledd yno wedi methu. Y c nae hefyd yn ammeu dyfudiad dau G vfryngwr < lussiÎidd i heddyehu rhwng Lloegr ac Unol r Jaleithau'r Americ. Daeth papurau Paris am y cyntaf o'r mis hwn law y bore hwn. Y mae Spain mewn cyllwr ( iflonyddus iawn. Y mae taleithau'r Castiles, f stramadura, Andalusia, Arragou, Valencia, a ) Jatalonia, yn llawn o ladron ac yspeilwyr mi- z wraidd; ac y mae cyfarwyddiadau swyddol vedicael eu rlioddi i godi mil wyr i'w darostwng, f l Swyddwyr milwraidd i ddyfoll a. hwynt i farn ( Juàù. Y mae'r holl bennaethiaid yn dyfod i Vienna newn mood dirgel, oddi eithr Ymerawd wr ] :tussa, Tr hwn a ddisgwyiir y bydd iddo fyned 1 'r ddinas honno mewn rliodres bretiliitiol.- y rodd y Gynnadledd i gael ei agor ar y cyn- :af o'r mis hwn. Y mae Arglwydd Castlereagh svedi rhoddi ei opiniwn y bydd iddo ddiweddu h newn chwech wythnos. 1 Y mae papurau, Baltimore, y rhai ydynt i!r I 28ain, yn mynegu, heblaw y distryw yn Wash- i ngton, i'r lluoedd Brytanaidd hefyd ddistrywio < :awddle haiarn (iron foundry) George Town. Daeth pump o lythyr-godau Gottenhurgh i'r :ldinas nos Sadwrn. Yr oeddent yn disgwyl Brenin Sweden yn Stockholm. Yr oedd y < iywysog Coronog, yr hwn oedd wedi rhoddi i y nu ei fwriad i fyned i Vienna, wedi dyfod i jottenburgh, ac yr oedd yn meddwl cychwyn yv. ebrwydd tua Norway. Y mae'r llythyrau a dd aeth ant o Petersburgh ] rwy'r cyfrwng hwn yn cael eu hamseru ar y LOfcd o'r mis diweddaf. Yr oedd vr Ymerawdr i iVIecsander yn aros yn ei brif ddina*, gan iddo 1 srfod gohirio ei daith a herwydd matterion Jwpig caitrefol. Yr oedd y gyf^ewidfa yn 1 Lid. Y mae ii ( Y mac Uys-argrnph nos Sadwrn yn cynnwys lianes o ami) w weithrediadau yn y :md y maent i gyd yn flaenorol i ddyfodiad v Llyngesydd Cochrane i'r afon honno, Y mae < lefyd yn cynnwys hanes o ymosodiad diweddar j n r Thomas llurdy ar. Stonington. Daeth yr Iphigenia, Cadpen Andrew King, r lion n ddaeth a'r newyddion drwe-ddar i'r < ijlywcdraeth, o'r Chesapeake i Bortstrwuth 1 lI.a ,1,1! I. 1f'8:"n, -11]. rnn II o uumniuuau, i/u miiiuir y ) dydd. j Ysgafaelwyd 206 o fangnelan, llawer o he- I nynt yn fangnelan efydd, a'r rhan i'wyaf a daflent bclau o 21 i 32 o bwysi, 500 barrilaid o bylor, 100,000 o syp-pylorau (cartridges) 40 < barrilaid o byloi; teg, ac. helaethrwydd mawr o I 1 ad" y rhyfel o bob math, yn Washingtoll a'j J chytliniau, ar y 24ain o Awst. j < Yroedd dinas Washington wedi cael ei ha- 1 deiladl1 yn ol cynllun ardderChog, yn gyfattebol i helaethrwydd y wlad i'r hen yr oedd yn brif ddinas, a sefyllfa y Llywüdracth; ond buasai oesoedd yn angejirheidiol i'w phedfeithio yn gyfattebol i'r cynllun dcchreuol. Rhaid y bydd ysgafaeiiad eu prif ddinas, yng nghalon y wlad, i wneuthur argraph o bwys ar fcddyliau yr Ame- riciaid. Y mae eu tiriogaeth helacth rlewii perygl yn ei ganol, ac yn ei barthau pellenig ar < vr un amser. Ac yr oedd ysgafaeiiad y ddinas ( honno yu gery dd Ilym, ilr I.,Iv wo(Iractii o flaeti ei drws ei hUll; am ei hymddygiad trahaus tuag at ei chymmydogi,on. ,J Y r ydpnjindysgu i long, yr hon a dybid oedd herw-long perthyriol i'r Americ, ddyfod yn ■ agos i lorig-boi th Kinsale yn ddiweddar. Pan welwyd Hong ddycithr yn iiesliau, aetti amryw fadau allan i geisio gwybod beth oedd, end ni oddefai hi iddynt'ddyfod yn agos ac ym rnhcn i ychydig aeth allan i'r mor. Meddylir yn awr < fod un i-ii yn ei hymlid, yr lion a (.],I,Ilod(i Ili tua'j- I)oi-tb, ,Or Ilyf a I phe buasai ya perthyn i'r lie. Dangoswyd yr hysbysiaeth canlynol ddoe j ym Mre«hinllys St. James:— Caatell IVi/idsor, IL/dref 1.—Y mas d "(1 yn para'Ti daw el, ond nid yw ei an. rr u 0 yn iieinau. (Arwyddtcyd gar 1, pziin

l\IA.'WRTH, 4. I Daeth papurau Paris !'r all o'r ™is hwn i ?w, T,IPLlrti i Pa riz- ili, t,l (,'r mi, b%vii I,w Cu^gv, yn sicrhau 1' 1 f5ocuholm.gan f;or,?ihoirn g. y SH. -¡' hon. ver, <1 iieiigotand, rodd- ,'i¿!v,,?+:: 1!c;¡ogdt iUjL¡t hwy yn y ^UUca'r Daeth ■ i law bapurau o Brussels a Frank- fort i'r via amser. Nid oedd y riewyddioii o. ?heut ?r 30ain o'r mis diweddaf VII cvmm?rvf3 !] im sy!?' o'r gynnadleddfa rhwng y Saeson a'r n kmericiailih. Ar y 22a?n o'r mis diweddaf, yn Brussels^ cy- n oedd odd Tywysog Orange ddeddf, i'r diben o rodori y rhai a anwyd yn Ffraingc, ag oedd yn ielgium. Y mae'r llythyrau o frodoriad yn ael eu rhoddi trwy air yr yliad ,'Il mig, ac y mae y personau yn rhwym o wneuthur 1 u cais cyn y lOfed o'r mis presennol. Disgwylid presennokleb Ymerawd-wr Rlissia a i 3renm Prussia ar v 2 5 o'r mis diweddnf. ( Daeth llythyr-godau Ellmynaidd a Ilamburgli '1' ddinas neithiwr, 5, phapurau i'r ail o'r iiI ivvn. Yr oedd y Hynges i hwylio i Java, yn yr J ndia Ddwyreiniol, ryw amser yn y Ítwyddyn ion, i gymmeryd -meddiant o'r ddinas honno Iros yr Eilmyniaid. I Cyhoeddodd y Swydd wr Prussiaidd hysbysiad f wellhau y drefn o'r wasanaeth grefyddol yn j 3 Prussia. Amserwyd. ef Berlin, Medi 17. Mae 1 rr hysbysiad yh dechreu trwy ddyw^dyd fod y lrefn o addo?i?id mcwn amry?' cgh?vsi Pi,ot(?s- anaidd yn ddi?'y?tol o ddifrifwcha pharchedig J dn, He yn anmheriFaith mcwn ac > herwydd fod y rlian amlaf o'r gweinidogion J nwyaf parchus o'r un feddvvl, yr oedd y Bieuisi 1 vedi pennodi Dirprwywyr addas i chwilio dros l wasanaeth gyfhedin, a holl ddefodau yr. eg- ( wysi Protestanaidd estronol, eu ?iddo hwy, a chydi ysbryd ac egwyddorioii yr 1 jfengyl, a thrwy hyimy ifurfio y gweddiau a'r .vasanaeth'gyttVedin oreu, v rhai, trwy amddiflyn t chadw athrawiaethaa pur yr eglwys Brotes- :anaidd, a rod dan t, ar yr un. amser, fywyd a jrym newydd i'r addoliad cyhoeddus, ac a gad- irnhant yn fwy fwy dymherau crefyddoljy bobl. Y mac llythyrau O'r Chesapeake, yn America, Ii hi mynegu fod y rhan amlaf o drigolion glan y nor wedi amlygu eu hamhleidgarwch, a'u parod- j rwydd 1 werthu pob math 0 luniaeth i fOfwyr I  Ltoegr. Y mae'r hwsmyn ag sydd yn dang os j yr ysbryd am) PI gar hwn, yu cael med i'r yd i ?t ddirwystr. Y rhai a fyddont yn mrdcl.¡\l! medi a roddant rybudd i'r swyddo?ion Brylitn-.? lidd, ac ar 01 hynny hwy a gant gennad yn union. Fe ymddengys fod y golled yn'Wash- ington yn llawer rhagor nag a feddylwyd ar y cyntaf, Sicr yw fod ,cadlas y Ityl-ges t/ftrd) yn llawn o bob math 0 ystor; yr oedd yr ystordai yu adeiladan cryfton ac helaeth. Cyf- rifir colled yr Amcriciaid trwy IMgiad yr adeii- idau hyn, a'r ystor ag oedd ynddynt, yn agoi; i [lair myrddiwn o bunnau I; Y mae Teulu Brenhinel Ilayti (St. Domingo) IVedi teithio yn ddiweddar trwy y rhan ddwy- reiniol o'r deyrnas honno, yn nechreu'r tlwyddyn Siresennol. Os cynhyrfodd taith Bonaparte trwy Ffraingc, ar unrhyw amser, fanwl sylw dieithr- iaid, pa faint rowy cyfl'rous fydd yr olwg o Frcn- rlin dû cyfreithlon, yng iigliaiibl pobl happus a tt'yddlon, i weled dynion, y rhai trwy ragfarn, aftddylir ychydig yn nwch na'r jreadigaelh anifeilaidd, yn honni Virddasrwydd eu nattur, ac yn amlygu cyflwi moesol a gwlad- wriaethol, na pherai ddim gwradwydd i'r teyrn- ;i?oedd hynaf, a mwyaf hyvveddiedig yn Ewrop. Y mae'r ddrych hon yn gyffrous 'mtrwn gohvg gwladwriaethol, yn eiiwedig yr awr ui wyr preswv I wVr Ewiop ond ychydig o'r pethau sydd wedi cymmeryd He 3:1) litv-ti, y mae amryw o ijeisonau yn Ffraingc a Lloegr yn trin teyrnas o I .1 • i- .1 Lr_!L1, -1- i*' cl 1_, jciynioii uvon jjornaitu uiuui iei neu .diwedl. Nid oes dim amheuaeth na wna sym- nudiad o'r camsyniadau hyn lawer olcs >ryd y mae Ffraingc yn meddwldanfon byddin awr i gymmeryd meddiant o'r wlad honno, os nedraut. Dydd Gwener, y 23ain o'r mis' diweddaf, .yiiawrtwyd llofruddiaeth ec-hryslou yn Broad- ivood Kelly, swydd Devon, gan Alex. Bealy, ar I Elizabeth Martin, yr hWII a dorrodd ei phen nnaith a bilwg. Cadwyd ymofyniaxl ynad llof- uddiaeth yn ebrwydd, a dygvvyd y rheithfarn o Lofritddiacih gzcirfoddol yn erbyn Bealy, yr iwn a ddanfonwyd i garchar y sir.

PJian 0 araith jlrgln-ydd Russel ar y ghcyd- j :Myo?.?—Pan oedd Argiwydd Rus.se!? yr hwn 1 1 gollodd ei ben yn nheyrnasiad Sial yr a:), ar y i golloct(', ei beii Y, fil l('Y"llasi,-I(l Sial yr'ail, ?ir y ??c/? a!!nn, ac?L'! rhoddodd i'enwog Dr. Gilbert Burnet (wcdt hynny Esgob Sarum), yr ¡ II wn odd gydAg ? ar yr actios preddaidd hwn, 1 dywedodd wrdlO, ? Cymmerwch, syr? y n,ac ?on yn dangos ???c;—gv,ucwch ddefnydd 0 'icni; n!d oes arnaf fi ei heisiau mwyach, yf wyf ?i 0 iii; 'iiid oe,,? ti-tjaf ti ei Ii('iSLaU'M'Nya?li, )"i wyf larll I)et,by.-Yr oedd hen Iarll Derby, yr iwit ocdd yn byw yn amser y bienhitioedd lago i Siarl y cyntaf, yn gwisgo dillad mor ddiaddurn fel na atlesid ei wahaniaeUiu wrth ei wisgoedd [vddi wrth ddynion gwiedig o'r fath oreit; a dy- wedai nad oedd dillad coegwych yn addas i neb end 1fyliaill a menywid trythyU, o herwyddf od y doethion a mcnpnud diwair yn en dirmygu, ac yn cymmeryd invvy o ofal i addurno'r tu fevvn tn allan. Yr oedd y'h dyfod i'r Breiihinllys un diwrnod mewn h 11 gan (coat) farchogaeth ddi- addurn, eithr rhwpitrwydûf fyned i'r ystafelL gyfrinach ganAlbaniad (Scotch) destlus, yr hwn a ddywedodd, Gaffer (ewythr) nid yw hwn le i f liwi, nid 005 eisiau aradwr ar y Brenin, nid oes neb yn dyfod villa ond dynion nrddasol, a boneddigion mewn ctillRcl gwychion.' I hyn at- tebedd yr Tarl], fod yr un dillad am dano ag oedd yn arfer wisgo bob amser, a phe gwnai yr Albaniaid yn yr un modd, na wnaent end ym- ddangosiad gwaei yn y .Brenhoiliys Bj-ytanaidd, yn eugwisgordd brithîoTl Alballaidd, au cyc- cwllau gieision.' Clywodd y Brenin ddadl wrth ddrws yr ystaf ii, ac aeth allan i wybod beth oeddyr achlysur o honi, wrth yr hwn y dywed- odd yr Iarll, 4 t)im, fy Arglwydd, ond fod c-ich gwladwyrwedi gad ael eu moesuu a'u carpian ar eu hoi yn yr Alban, ac nid ydynt yn eu hadna- bod eu hunairt na'r rhai. ydynt atirhydeddusach In Digiodd v Brc'iin o herwydd i 0 I ¡ wr fä wr gaei y fath drarngwydd, a dy wedo(^) | Fy: Argl;.vydd daionus Derby, mac yn flip yf am ami-iiiiai-cli a r'>ddw vd i chwi gan uU gweision, ac i roildl iawn i'ch'Arglwydd* r: "1 aeth, paraf iddo gael ci hc.ngian gerfydd e! rddf os ) w (jell Arglwy(hiiaeth yn chweuuydrl iyuny.' Attcbodd yr Iarll, 4 Y mae hynny Yi hyysgafHj disgwyliaf i'w gosp fod yn ilyriia ia hynny.' 4 Env/ch y gosp (cbe y Brenin) ::f cyilawnir.' 1 Gan hynny (eber larll) ile1*- yf-f ar eitih Mawrhydi i'w ddalÍfoll ei a,1"0,, Haxcs gzsneud Arghcydd; na Phaiiditcr a f ii ii, ill llotbein y paenliwr hyglod, pan oe-dd etc )' jqentio- liun gorwycli. Ymbiliodd llolb^ln arf \rglwyddiaeth i oc(it i, anrhydedd ag oedd yil Vriadu' roddi iddo trwy yru weled agefarry*1 ldiwrnod arall, yr liyn a gymmerodd y PendeW t'u drarngwydd mawr, ac a agorodd y newn modd lied anfoesgar aeth i fyiiu ar hyd! ?risiau pan glywodd Holbein y swn ar y rü a rnthrodd allan o'i vsülfell. a chyfaifu a Pendeiig wrth ei dd rws, yinli'yrnigcdd yn faw t gwtliiodd ef o'i llaen b ben uchaf y g'risiau hf i,vi-aclod. Pa fodd bynHag ystpiodd' YO' eJ¡ •u-ydd ydrwg; a wnaethai, a ilodd yn cbrwyc it y Brenin (Harri'r 8fed), ac yr oedd y pel lelig,yr hwn a drarngwyddwyd, yuo yn ebr«vytl ir ei of; ac wedi iT Argl wydd hysbysu y dinn)i I gafodd, parodd y Brenin i Holbein geisio nHI ideuant am ei drosedd eithr'ni w 11 aeth hyn oil, llidio'r PClIdefig)'n fwy, yr hwn na ymfoddlouf ir lai na bywyd y Pae'ntiwr; attebodd y Brc»,J Vn sarrug, c Fy Arglwydd, nid oes a fynnoch )" lW r tdIolbein ond a,mi pa sosf.)edi,actli bvil,139 1. ddyfeisooh i osod at no ef mewn ll'ordd o ildial, a gaiff yn sicr ei otod arnoch ehwi ffun. Cotiwch attolwg fy !)(lH cwrlJysiwyf wneutiuir saith Ar'glwyd^ saith aradwr; ond nis'gaHaf wneuthur un 1^' f bciii o saith Arglwydd.' • Cyfyngder daublyg.—Digwyddodd rn iad hynod yn ddiweddar mewti pentrefr Malton, yn swydd York;; y'nvlidiwyd mygdyllau, fel yr oedtl yu myned ar hyd ti poi-fa., gaii darw, ac mewn- trefn i achub ei ¡¡J rhag ffyrnigrwydd y creadur llidiog, efe a ddi'ii'| odd i frig pren ag oedd gerllaw iddo, lie y arno. aros trwy'r nos, t'v tarw yu ei wilio | fôny pren. Ynghyich pedwar o'r gloch y b; nesaf, gweludd y tarw gigydd (butcher) cyil mydogol yn cro(".Si,t, cae, rhedwdd tu ag atto I ddioed, yr hwn a nfodd gyfi? wedi ?!r FI drcch, i )(i,driiiro i fl'i(r yr un pren, Ile y bu |J Jsgubydd yn liettya trwy'r 110s, ond ni J y cigydd fod Itcb wetl¡ drillgo ynO o'i naco, :I fod y pren yn llawn dail. Am liVnuV Illrif l oedd ei syndod a'i Iraw pan annerchwyd ef il-r y parddu a. a Bore da i ciiivi, I Tj iii wyddai pa beth i VT "oedd ncwydd ddiaiivgc rhag y tarw, ond Elwr, fel y tybiai, wedi syrfhio i balfau'r ,1 retil yr ii, )o achos rhy vr gynhY' iadau yn ei gydwybod, a eflial efe yn fwy ¡¡¡lr I vvrthwy nebwr isod. Yr oedd y fath gy f)'IIf"de. yn ormodd i'r nattur ddynol ei oddef; a blltlS yn sicr o dafiu ei hun i lawr, ac YhHlrliricclY nhrugaredd ei wrth wynebwr, oni l}uasai,i't 5j gubwr ei esmwythau yn ebrwydd, t&ry bi, mai cydoddefydd oedd efe yn yr un amgyicl! # Ac o hynny allan, cyttunasaut hyd oni ddacth imseF i'r erlidiwr llidiog gaal ei yrru oddi Wf, rut gan ei berchennog. J