Seren Gomer

BARDDONIAETH, 1I At Argraphiadydd Seren Gerna. Svr-13vddweh mor fwyn a gadaet He i'r CvwvDD I I canhcoi t ymaaangos yn eicH seren gtoaaawy, a gyi- ansoddwyd tat annerchiad i'r dysgedig a'r awenyddgar fard,1 Dafydd lonawr, pan y cyhoeddwy4,ei Gywydd y DrtHdod. J. J, ENWOG fardd, o iawngu fodd, Un medrns yn et 'madrodd, Gwelats eici) gwaith maith yn mysg Gwaelion, 6.rydyddion diddysg: Yn cael mawr batch cyfarch cu, A chyfiawn ei dderchaftr. Ond da yw ystyr y testyn Ffraeth,eriechydwriaethdya. Grym ydyw, fat Gramadeg, Yn dysgu prydyddu'n deg. Traethais air, trwy eif!ML' sercn, Chwennych 'r oeddwn eich anaerch, Wrth feddwt mor tanw} fwyn Oeddych, yn eich gwaith addwyn Sef, Cywydd newydd a wnawd, Dro iawndoeth, i'r ian Drindawd. Dyna ystyr myfyrmatth, Mwyn eHiad, a manytwaith, Y ber awen ]awen wtedd, A synwyrHawn cysonedd, Hycaws gerdd a hanes gwir Yno!eu,ynowe!it: Mae 'n rhyfedd mor gliriedd gtau D'wedi!,am yr hen dadau, Rhoi hanes am y rheim A wnaed, er rhybudd i ni. Dwfn addysg difeinyddiaeth, Llwn 0 ddysg, aHan a ddaeth; laitli emog ysgrythyrau CudwHiLwyti'mcadarnhaa: A'i Honaid o bob Hiniaeth Maet yw y Hes, me! a Haeth, Sugnaf am hynaws egni Diau a maf-th, daw i mi, 0 Don iydd y Cywydd cain j Caerog, o wauad cywrain. Eurgrawn gwych á drych im' dro, lawnddoet!) i edrych ynddo: Nid drwg, i'm gotwg ar gait Cofio pa te y cefais. Gtwys fael, pan gtywais i fed, Y difyr lyfr yn dyfbd lawn orchwyl yn annerchiad, Ar g'oedd i !uoedd y w tad. D'wedais, wrth f athro didiryll, Gwro barch goren ei bwyU, Eglwyswr, darllenwr Hon, Dewrwych, yn Har.for dinon; Er lies, yr ewyHystwn, Goiud hae! gael gweted hwn. Dyfaj, parchedig Dans, A bratdd heb ystyr ei bris, Mynodd i mt 'nymnniad, Ar f einioes fe'i t hoes yn rhad. Rhodd awaith Bardd hardd yw hi. Dywenydd Dawn daioni, Rhodd nnig yn rhwydd ennyn, Gwir iRwch ddyddanwch i ddyn, Rhodd anwyl iawn, rwydd-tawn ra!d, Os anwy!, yw Ues ennid. Un ail i hon ni weiaf Byth, a thra ib chwyth ni cbar. Caned y Beudd heirdd o hyd, Ifoddioeuceifyddyd; .Finnau canwn,yn f einioes Pei medi wn, i'r hwn a'i rhoes. ROBERT GWILYM. Tterhiwaedog, ger!!aw y Ba!a.

At At-g-t-apkiadydd Serf?: Gormei-. I SYR,Ntd wyf ?r fcdr bUno e!ch amyhcdd gyda'm $y!wiadau at- ychwaneg o'r newidiadau sydd vn ym. ddangos tB) yn gytus ac yn niweidio). Mae Myrddin ya fy mat a i, weni rhoddi eithaf bodd!onrwydd vn ei resýroman o bia:d y iawHscrif setydtedig. Fy ewyi;\s ynyt!ythyrhwnydywdwynifeddwl y rhaisyddhjb gydfyned ag ef, ychydig o bethau a haeddant eu hys- tynaeth cyn y ceisiant yntheliach ddadytnchwe! yr iawnscrif arferedig. Er mai peH iawn ydyw odfji- wrth fy medt:w!bychanu a goganu dc&ii a dysg y hai 8Y'n dadtu ar ochr y cyfuewidmda'), nis gaUaf beidio a haerH (bd pob awdmdod o iawn ryw ar ochr v drefn sefydledig. Od oes dim parch yn ddy!edtis i reo!au gosodedig einGrammadegwyr—atferiad ein Hawdwyr go-au er pan y mae Hytrau yn argraphedtg'od aes dim buddtoldeb o unffurnaeth a fo dealladwy i bawb—os ydyw terfysgac anfoddlonrwydd, ymbtetdio ac ynuyson yn sicr o gantyn cyfnewidiad—a r cyfnewidmd hwnnw heb atteb un diben o hwytnsdt'a i achos crefydd: end yn hytrach yn ei drygu trwy dori gwythennau carind brawdoi, a difwyno tawnscnfyr Ysgtythyt Cyssegdan < Heihau gwetthiant a chymmeradwyaeth Hyfrau da- a buddio), mae yM ddiamhenot gennyf y tertynir y ddadi yn fuac, 08 dygir hi ger bron brawdte Synwyr Cyfli'e- din. Mae yn hawdd gan bob gwr doetb ac ystyriol gredu fod y Hes cyafeduMi yn uA-tliddi,.vch o fwy pwy's ca'r pleser o gael ei ff-ordd ei hu.], a byddai yirarferiad o'r dynol wendid a ddesgrifir gan Mr. Pope yn fegin terfvsg mewn ysgrifennyddiaeth, Tis with ourjudgmcatsas with onr watches, none Go just a!ike, each foltows h's own." jsiym a wyttoom y gellir gwatlhau rhaoniad y Bibl Cys- segrian i bennodau ae adhod-u, a diaa y byddai <ryfryw -wêUhad yn gynnorÚlwy.ol i ddar!!en ritat Ueoedd o'r ysgryttivi, ermwy adeiladaeth; end pe dechreuai thyw un ar y cyfJ')"w gyfnen'idiad., oui ofynnid, A fyddai ei fuddioldeb yn cyfartalu a r niwed a'r rhwystr a wneiat i lIdefnyddioldeb BiMau sydd eisoes yn argraphedig. Mae yr un rhesymmat! ac ystyriaethau yn gwrthwynebn cyfnevidiad ysgrifejjnyddiaeth sathredig Cymraeg, cvn gystal a'rSaesneg. Oedd Dr. Johnson yn cantbd dim amherffeithtWydd a gwailau 'yn ortbographia y Saeson ? Ydoedd yn ddiiys. Paham na fuasai yn ei dtwy<o a UWlio iawnscrifnewydd? Oblegid v buasai y fath ncw- idiad3IU ynachos oddyryswch a tuerfvsg. En-esym. mau amochelyd y cyfryw fwriad ydynt 'n awr o ddim ll&ipwys: "mere nave been schemes offeivd for the emenda- tion and settlement of our orthography, which, like that Of other Rations toeing formed by chance or according to the fancy of the easiest writers in rude ages, was at nrst ooly various and uncertain, and is yetsnnicient!y ifregnlar. Of those reformers some have endeavoured ta accommodate orthography better to nronHneiati-on. without considering that this is to measure by a sha, dow, to take that for a mode! or standard, which is <-hM!gM!g while they apply it. Others less absctdiy, tMtt with €<}Ml aamteitbood of success, have eadea. rowed to proportion the number of letters to that of sounds, that every sound may have its own character. Such would be the orthography of a new language upoa principles of science; but who can hope to prevail upon nations to change their practice and make their old books useless? Or what advantage would a new ortho- graphy procure equivalent to the confusion and per- plexity of such an alteration" Awdwr Saesneg arall a'n cynghora yr un wedd i ym- groest rhag cythryblu ein giiydd gyda diles ymegniadau i sefydlu pet-tfeitlit-wydd. As the right of truth is irresistible, Dr. Johnson s Dictionary has uearty formed the external tbrm of our language. Indeed so convenieMt is it to have one ac- knowledged sttmdard to rccMr to, so much preferable, in matters of this nature, is a trifling degree of irregularity to a continual change and fruitlss pur,.it of MHaMMMMMc perfection, that it is earnestly to be hoped that no Au- thor willpencefoi-th on iight grounds be tempted to in- Elements o/' Orthoepy. '0s ydyw €tn darken weui nawsetddm mewn un gratta ein tymnrellW, hawdd gennym ymfoddtoni ag iawttscnf amhertfaith yn hytrach na chwyldroi a thcrfysgH ein Grammadegau a'n Geiriyfrau, a gyrru brodyr yn ben- ben. Amtygir yspryd ctistionogct a goruwch ddcati, wt th ymwrthod ag unrhyw feddytt'ryd ac amcan, pan y cant'yddir wrthwyneb iddynt nad oeddem ar y cyntat' yn rhagweted. Y tynerwch crefyddo! a bair i iii ?of ,ni? )hm tramgwydd i'n brawd mewn dim, ni oddef i ni ei! gytlii,ybiti o ran cael ffordd ein hnaain yn unig, ac y <oac yn Hawer fwy harddwch i bawb na chyndyni wydd ,cm,idd 4ia fyn mo'L btygu, ac ni wtando ar gwyn nac ymbHiad. Yneba fo cymmaint dan reotaeth hunan ewvHys fel y rhyffta ac ym!adda am ei fympwy ei bun er drwg, er da, sydd yn efetychu Bonaparte, yr !)wn fnasat yn thoi Paris ar dan, pe gaUasai, cyn ymostwng i ammodau ei wrthwynebwyt-. Pa un bynnag ai Hyw- odraeth Ftraingc ai lJ'w'0draeth mgraphwptSg Cymrn yw yr asgwm ymryson, y mae'r naUt let y HaU yn dan- gos yr un ysbryd. Nis gallaf end ei chyfiti' yn weitii- t-c<i orthrymmus, gwnenthur Uyfrau buddiol a da yn ninderogi ci. Gobeithiaffcd rhinweddau mwv hvsar yn aw) yn addnrno trtgolion mynyddoedd Cymf. Tra yr ydym yn canted cymtnaint o undeb rhwng cristian- ogion o bob enw i gydweithredu nt€wn achosion cre- fyddoi, onid anweddus iawn ydyw tofysgn'r wiad, a thywaUt gwaed o aches pethau mor ddistadt a cayftiew- t,dista,ll a c -li3, ftiew- idiadan na ddichon fod o !eshad t ddim? My6 a wn am rai ag oeddynt yn ochri at y ddull newydd o ysgi-ifeii- nyddtaeth, ond a'i gwrthodasant ar oi gohgu ei natur a'i chanlyniadan yn fwy manwl, A gobeithio yt ydwyf y difynireu esampi yn h\u san bawb sydd vn cam da!- I oui Cymru a'i hiaith. J. LL.

I At Aigraphiadyda s, G SYR,Dyma!chwigyneithiad Cvmi-aeg o'r Iltv a, y mae ofleiriadoii pabaidd, ac eraill gyda hwy agsydd dan awdnrdodaeth y Pab, dan rwymau i'w gymmeryd. Y mae efyn grynodpb o'u crefydd, ac fe g'farfyddirag efyn un o ddeddt'an (bulls) y Pab Pins IV. pa iai a arddodtr w)th ordinhadau Cynghorta Ti-etit. Dcch- renodd y Cynghorfa hyn eistedd at Ragfyr 13, ')-15, ac a barhaodd gyda pheth dyspeidiau hyd Ragtyt 4, 1563. Ynddo y radarnhawyd yr hoi! gyf'ei)i0tnadau pabaidd toewn at)<ra\vmeth ac yntarferi:t(). Y mae ei (M'dhihadaa fyth mewn cyHawn rym ymhUth y Pabydd- ion, ac fe'u hystyrir ganddynt hwy fet y P'4Jtieddd o iachus-gred (the Stttn(lo.7-d qf ol'tllOdo.ry). G<vcht' ytna, nad oes dim cyfnewidiad barn wedi eynjmcryd lie ])yd yn hyn ymbUth y Pabyddion. Ac y mac yn t hy amlwg i oddiwrth yrordinhadau hya;os bydd y)- awdmdod etto yn cael ei roddi yn nwybw y CathoHcuud Rhllhinig, v bydd i ardderchog lu o terthyron yn fttan i addujno marchnadfa ymehengol SmitMctd. Ga!)wn gasghi yn rhesymmoi pa beth a wnttnt oddiwrth yr !tyn ag y maent umdiei u,ieutltttt-, cyhyd ag na Lyddout yn ymwadu ag awdurdod Cynghoifa Trent. Yr ciddoch, &c. lOAN 0 FYNWY. Y ma@ y lbydd t ba un y mac y Mw caniynot yn cae! ei weinyddu, yn gyntaf ott yn t3-ligil, et tod yn cadarn gredu pob erthygt yn y Gredo 1\ iceaidd, lieu yn fvvy pfigtlöl, y Gredo (;TOHstantinopiaidd. Yna y mac tf v,o myncd ymtaen i )'n¡?:l1,. ci fod yn credu y pethau caniynoi, ac y byo« mno eu (f::i a u hamudmyn :— Yr ydwyfyn y modd diysgogat' yn can:attau ac yn c&f!eid[o traddodiadau apostolaiud ac pghvysit; yii,ily(i a detbdan a go&odedigaethnu erai!! yr egl\vys gailiolig; hefvtt yr -(Iwyf YD yin)ynu wrth yr ystyr iiynnY o'r ys- j grythurau s¡;nctaidd, ag y mae ein sanctaidd Fam yr ¡ eg!wys (swydu y!' hon yw pendeffynn 0) gwir ystyr a'n deongliad), wedi c' ddat ac yu ei dda!; ac ni bydd t nit! byth eu derbyn na'H hesponio, yn groes f'eddwt c\f! syniot y Tadau. Yr ,yf hefyd yn rhwydd yn cyfaddefi fed saith o wir a phriodC\ sacrafennau y Tc.st:,nicnt no wydd, wedi eu setydtu gai., ein Hatgiwydd lesu (jrist a'u bod yn angenrhcidiot i iuchawdwr.aeth; set, bed- ydd, cadarnhad (<,w<Ma<!Mf), y cymmnn, penyd, \r enelnniad eithaf, mddau sanctaidd, a phriodas; eu bod yn cyfiannu gtas) ae o't' rhat hyn, ttis ge!!n- adgy<].)wni bedydd, cadarnhad, acMrddausanctaidd, heb fod \n euog o anrasrwydd. YmheNach, yr ydwyf yn do byn ac yn caniattau deibdan arfetot a de) byniot yr cgiwys gatholig, yn y gweinyddiad pat-clicdig o'r hoH sact afen- nau rhag-grybwyHedig. Y! ydwyf yn cofieidio ycwb! a phob erthygl ag y niae Cyugttorfa.snnctaidd ac an- nhoradwy Trent wedi ci hyspysu a'i osod aHan ynghykh peehod gwreiddiol a chyiiawnhad. Yn yr UB modd, yr wyfyncrcdu fod ynyrctfeten (mass) wir a phtioJot aberth cymmodlon yn eaei ei otftymmn i Ddtnv, (i)os y byw a'r meirw ac i fod yn y sacrafen sancteiddiaf y cymmun, gorph a gwaed, enaid a dwyfot naturein Ha)- giwydd lesu Gnst, yn ddi<fug, yn wirioncddo!, ac yn sytweddot; ac i fod cyfiawn droeditraeth o hoH syiuedd y bata i'w gorph ef, ae o hoil sytwcdd y gwin i'w waed ef, yr !'yn dioedtgaeth y mae yr Egtwys gathoiig yn ei J o.J 81 J alw yn D! aws-syiweddiad. Yr wyf yn c3,tfesp tod, dan bob rhyiv, Grist hollol-a chyflawn, asacrafcJJ. Yr ydwyt' yn cadarn gredn fod pmdat), a bod yr em'idiau a ged- wir ynddo yN cae! Ucshad trwy wt-ddmn y ffyddlonbid. Yrydwyfyn ctedu fod y seintian ag sydd yn teymasH gyda Christ i-gael galw arnynt a'n haddolt; eubod yn offrymniu gweddiau i Dduw troson!, a bod eu creuiau (relics) i gael en haddoii. Yf wyf yn ddiysgog yn dat fed delwau Cnst a'r Forwyn (hi yn wastadu) yn parhau feiiy)*, ac a'i hymddng, ac heiyd o'r sehttiau eiciii, i gael eu cadw, ac i fod addotiad ac anrhydedd yn ddy- ledns iddynt. Yr wyfvn credn fod yi awdm dod o oii- I yngiadaU'(illlbtlgenCes) wcdi cact ei a<)api gan Grist yn ei eglwys,abodeudcfuyddiotd<'b ynneiUduotiachusol i Gnstiaa<M'K)a. Yi' wvf \n cvfaddpf]uai f?Kv?s «:)nft, J." aidd gathoHg ac apostu)aidd Rhufain yw Ma<n a meistres y holl egiwysi. I esgob Khufain, yr hwu yw cantyH- icdydd y bendigedig St. Pcdi- (y pennafo'r apostoliou), a Ftcar lesu Ghst, yr wyf yn addaw ac yn tynglJ- gwir ufttdd-dod. Yr ydwyf hetyd, yn ddiamhenaeth, ya derbyn ac yn arddei yr hoU athrawiaethaH creit! a ddysg" a hyspysn-, ac a osodh' aHan gan y canonau sanctaidd, a'r cynghorfeydd cyffredinoJ, ac yn neiUdno! Y mae'r Pabyddton yn dat mat JDorwyn oedd mam cin lachawdwr hyd ei marwoiaeth. gan GyMghorta annhofadwy Irttifit, Ar yr un pryd, yr wyf yn condemmo, yn gwrthod1 ac yn meUdtth;') (ana- thematize) pob peth ag sydd yn gioes i'r cyfryw, a phob hpresi tMt bynnag, ag sydd wedi ei gondemnio, ei wrth- od, &'i feMith!o gan yf eglwys. Dyma y wir ffydd Gn- tholig, heb yr hon, nis ga!l neb fed yn gadwcdig; a'r hon yr ydwyf 6, y pryd hwn, yn ei chyifesu yn wir- fod(I-ol, <tc yn ei dal yn wirmneddo!. Hyd eithaf fy ngnHn (tr\vy gymmorth Duw) n.u ddaHitf yr unrhyw yn ho!M ac yn ddtgyfnewid hyd yr awr otaf o'm heiniocs, ac mor beHed ag y byddo yuof, mi gymmeraf ofa! y bydd iddi gae! et da), et dysgu, a't phregeth? gan y mat a fyddo tanaf, neu gan y cyfi yw? ag a fydda mewn can- lyniad i fy swydd, yn wrthddrychau fy ng!tadwraeth. Hyn yr ydwyf fi N. yn fi addaw, ei atMuccdu, a'i dyngn. Felly Duw, a'r cfengyl sanctaidd hoi], a'm cynno)t!iwyo." Y fath ydywHw yr oifeuiatd pallaidd, &c. Cawn ynddo olwg gyflawn at' egwyddorion en crevydd; gad- awat'i'r darttenydd -,Ivnekitlitir y sylwadati b'(Jany ainoag afyddoynymgynnygt'\vfeddwleihnn.

At Arg-raphiadydd Seren Gamer. I MR. GoMER,—Os bcrnwch chwi yn a dda-i Pr HineHan '1 cantynol gael rhyw gongt o Ie yn eich Newyddten rha- goroi, byddwch mor garcdig a'i gosod yno fet y byddo i m gae! ctywed barn ) hni o'ch cottchwyr doeth i'r cwes- tiwn cantyno!, sef, Ai crcdiniaeth gywtr, uuol a guir y gwuionedd, neH ynte un gyfeiHorntis, debygid, yw't' un ganlynot a g!ywais i 0 ena 1I un ag aydd y!) tiotH ac yn ymhyfryd'i yn fawr yn y difynwch diniwcd, tet ag y gatwyd ef,o ddawnsio y gcitiau, os ydwyt' yn eu pei-; flilith gofio, sydd fe! hyn. Ti)er6 is no harm in on- recreations and dtvertisen'ents i/) out' tcistu'c !)ou)s in a Itttle innocent entertainment," gan gyt'euio at yr ar- feriad nynny, scf dawnsio, os nad crt di'dacth ag sydd yn eydgordio a'r B:bt ydvw, i'ci ag y mae hynny yn am- h'g, debygMn i, pe byddid ond ystyricd y rhanau can- iynot o air y gwirioncdd, sct'Esa. xliii. 7,21. 1 Cor. x. j!. Ga!.v. 24. Rhut'. xiii. 14. Fe tyddai yn radd he)- aeth o mddtonrwydd gun rai o hoii ddaritt.uwyr etch Seren, pe byddaii rat o'ch cottebwyr dooh a dysgcdig fod mor garedig (fet rwy'n caet i)e i t'cddwi y gwna rhai 0 hoffwyr mocsan da, er Hcs yr ocs sy'n codi, gyda'r pie- ser mwyat), a datgoddio ynddt cu 'm-ddylinn me\\n perthymts i't- ai-fel-i-,iti niweidiot hy", fct y byddat t'r icuengctyd gaet yspien-ddrych cywraint, ac y cafiont weied yn iwy amtwg yr ynfydtwydd, ynghyd a'r can- !yniadau niweidiol o't artft iad cnawdol hyu. Gwynfydnaddeuai y Cymry caUmotUwyro'utai, faw) a man, i wrando gair Dnw ag y maent, yn amser dawnaio, yn dyfod i hwnnw. Tmcni yw t;\vcicd rhicm gwlad cymntaint et brcintian ag ynys Prydain, yi. ttc ceisio attai en plant rbag l1no â'r dorf allfoe801, ynga- dael tttydd-did iddynt t f\ned os mynnant; neu yn a<n! peth sydd waeth a ffieiddiach o !awerna hyn, set' (;)) hanHog ncu eu cynthe)! i'r fath te ) hyt'ygus, anystyt'o!, ))iwcidio!, pechadurus, adiadeiJadacth; Och! ercyw- dydd t iawo o ricni yr wyf yn gotfod dywedyd ityn. Ccfais yn ddiwedda) fy at'\vain i ddychymmygu beth oettd y iaith (a siarad tnewn modd dyno!, chwi a gyd- t!dygwch a mt am ychydig yn hyn, dan obeithio y by<)d cr Hes i ei eiti) mwyaf tcbyg u fuasat yn caet ei chy- hoeddi gan b)ant y fath tiem tu draw i derfynan amso, os bua<-ai angt'u yn en cae), a'o hyfrydwch yn yr a) to iad cnawdoi, ynghyd a phechodau ereiit ag yr oeddpnt hwy wedïcael en gaduei i'w eyila%iii yn ddigoydd gan P"'iiicniann)twio!,tneddy)ia!s maeyny tath iaith ar- swydol a hon, nen ) yw bt;th tebygol i !iyn, y buascnt yn "no yn nn !iais yn y tan a'r brwmstantragywyddo), ym- hHthmytddiynan o ddiafUuid, a 'sgrecht'eydd otuadwy, yn gwaeddi, Mt-Hditt), mcHdith, mt-Udttii Dnw HuHnU. uog fvddo yn cuddio ac a) os yn dragywyddot ar t'y nhad a mam amaso), am iddynt priced fy ngoddef yn fy "wybr pechadurus yn ddigcrydd, a gosod esamptau d'ygionus o ty mJacn yn nyddiau t'v aiiii:ybo(laetli a'm f IW!Jystyriaeth; ip,byddedeutt-igfandragywyddo!. tidhn gwe!t na bod yn y tywyttwch etthaf itienvil cano!J tan pocth a bnvtnstan poenos gyda')- (Uafol a'i angyllOll, a'rysbrydocd<td<!H)t]cdig,a)niddyntcnocdfyngpddt-f i wnmd y peciiod Hciat yn erbyn Dn\v ag ocdd yn ei Riciddto pynunaint, ac y sydd yn awr yn cospi mot !twyt-adid!-uga)eddo'i!)em'ydd. Och.'ricntititvs- ¡ tyric! sydd yn gadact eich p)aut i )'odio Uwybr peciiod yH a gosod stainpiau ntwcidtol o'a bhcn, ystYl'iwl'h y cUl1lyniad tn.Jg)'wyddol 0 hono (,YI1 eleh ))!yt.<d:a't)a bydc.Joch rhwi 11')'. Y Rlac YIJ gynum:int o ddoJur !nclltlwl g-an ¡awcl' 0'1' Cymry i. wded en ('v¡n- myf:()gioncnHyj)hei()iotuns!'at,:tcyt!)!t]oa')-dutfan- tbt-so) yn yr :« fcriad cnav.dol jjyti, a gwelent hwy 1 tfyda'r Tpvysog ]>atagonia, H'Ju'iighytjydwchyu ci glPadigaelh Hf'ydd d(lythYIHIII);gol cf. 0 Gynny; gadev.cit y t';tt)t i'r rhahta chiy\vsa]!t eriocdiais yduitutuetbt. Ydwyf.&c. ) YMOFYN\[\VR ( Et!!cseigenedi()inei-aid(!.

At Algruphiadydd &Tf?< GoMCi'. Mn. GoMEU,—Os caniattewc!) i'r IIineHau cantynol ymfhlallgos y:' cich cyitocddiad, cJnri a ymddygwch fei Carur Diwygiacl, ac a l'}ngwch ibdd i un o'ch dar!Ie)i- wyr aehlysurol, nc a eilw ei hon Cact—a. TwROG Gi.AN LLFIFON, Na rwgllcclllUh- Y)7zhob diiii diolelizech.-BiBL. Pun y mne Ha!s gorfo!edd am edfryd heddwch yn y tey,'ua:socdd cymmydogaethol )'\1 treiddio 0'1' naill gong! I i'r Hall 0'1' deymas dde(hryddol hon (l>rydaill Fan-r), y i Iniae diotchgut-wci) yn shioit gNyynebl)i-y(i poh cmwr dynoldcb. Gondusydywcanfbdticbiinwunmor wgnachus, bydot a didimlad,J'el ag y mae yn attat ei de,, rnged o ¡¡!WI i'r )nvn sydd yn pen i ryfeloedd be;. u'o,ahynnyoblegidt<)dtf')tynaryrhytt'!ynrhoddi terfyn hefyd ar ei gynhaoaf o clw allgllyiiiiiie(ii-O-l; CHo, yr %vvf yn ofni fod y <ath fydoiion bn<t'-chwantus i'w canfod yn am), hyd yu ocd ym tuysg y lhai sydd yH profl'csn y grefydd itonuosydd yn dysgu i ddytnonioddi en serch ar y ppthau sydd uchod, ac nid ar y pethau sydd at y ddaear. Mac hyn, yn wi), yn bcth gwarad- wyddlls i bob un sydd yn eiiog o hono; ac ar yr nn pryd yn arddc! yr enw anrhydeddns o gristlon: n)ae hyn yn arwydd an)hvg mai mcwn proncs yn nnig y mae en cre- tydd yn ,,yiiiiwyse(lig. Nid ym mys,, y rhat sydd yn rhodio cyfchoedd uctte!, tuewn byYvy(t, y mae y bai at- gas tnvn i'w ganfod yn fwyafcynredinoi, nym a aUwn ganfod yr enciliad gwarthns hwn oddiwrth cgwyddor- ion y grefydd gristianogo!, hyd yn oed ymmysg tyddyn- wyr, neu ffei,)nii!yi-, yn gystat ag YIB nlysg preswytwyr man-fythod. Tyddynwyr, yx hvyat cnwcdigu!, ydynt wrthddrychau ty sytwadau presenno). Y pcth ocdd yn golied fawr i cram oedd yn euni)i dut'nwt- iddytft !nvy; eu heiddo masnact.o!, yn el),ve(lig yr YuAf, oedd yndwynimewn iddyMt el digyhclyu; Hawcro hOll, ynt, o'rnaUtawyddyni'rDaU, a bentyrasant gyfoeth, wedi ei draws.ennill; er hyn oH, cyn bc!!ed ydynt od(): wrth ymfbddioni ar yr hyn a ga¡¡glasant, tet agy mae yn we)! ganddynt glywed axi ryfeloedd, a son am ryict- cedd, nag t'w henniU a'n hetw anghymmerol gael ei !ei- hau, gwell gacddynt, nachcUi en hctw, i waedeu cyd. g!'e'a'thtna!d (osnad eucydw!adwyr)t!feino yn afbnycfd 1 i fwyd&daeargroendew, neu i gochtiwM'r ias-don gyn- hyrfftS; nid yW hyn, mewn ystyr gymhariaetho!, ddim llawer gwell na phe byddent yn euog o weithu g-kaed eMcydgreadariatd! Peth doturus i bob un sydd yn meddn y wretchionen Ie!afo ddynoldeb ydyw meddwl am y fath both. Gre- syn fod Cymru dh ton Wedi maethn y fath anghenfilod a soniwyd am danynt. Maent yn waradwydd iddyHt eu hunatn, yn waradwydd i'w gwtad gynhwynot, yn watd- wydd i ddyno!ryw, ac yn wai-a,18Ay(ld i'r grefydd g! ist- tanogot. A dtucnon un math o beth tod yn twy ('yw)t- yddus a gwa,-adtvyddus? a oes un weighted yn dangos mwy o anniotchgarwch, nag ydyw hon, i'r Rhagtuniaeth dirion honno, yr hon yn He canniattau iddynt amser a chyfleusdru'i gasgin ctw anghyn)mediot,a aHasanidwyn rhyfe!, dinystr, ac amhaith, hyd yn oed at eu dtysan, t'el ag y digwyddodd yn Scrmani, Russia, a gwtedydd ereilt. Gwag ac amddifad o rwymau cyn'redinot dyno!deb a raid i ga!on yradyn hwnnw iod, yr!ion a garai elw an2;- hyfiawll yn hytrach nag attal gaiar-gwynion un tad neu fam ddib!ant, un wrnig weddw, nen Hn ptentyn antddi- fad o ba ddefnyddiau, <;an hynny, y mac ca!on y fath ddyn dt-Ddnwadi-ddyno!dcb wedi cael ei chyfansoddi? yr hwn sydd yn fyddar, nid yn nnig i atat-!ef<m tad.m a mamau dib!ant, garaged j gweddwon, ncu blautantddt- taid, end yn fyddar, meddaf, iddoleiautruenhs miioedd o'n cydfat'wolion! Os damweiHia i't- ystyriaethau hyn gael en da)Ucn gan !yw un, ffpt-mwr, net) )-yw un araH, cydwybod yr hwn a fain-teisio Wttho, Tydt yw'i dyn, ar yr hwn y )nae yr achwynion ttymion hyn yn disnyn,' myn a't cyngo) wn i ystyricd, et- fod un rhyt'et wedi to fynu, fod ctto ryfet araH yn parhau, sefri)yns;ddo efa'i W)mnth- urv.r. Nt ddtchon y dyn hwnnw fod mcwn hc()dwch a Dnw, yr h\vn nad ydyw yn cynnuys yu L'i oajon cw- .) .J.. b y))ys da i ddynion; ac och os nad yd) W mewo hcdd- wch gyda Dmv, mcwn pn fath y mae ffcynarc?! itcst!' digofaint?cdi ei gytnmwyso id(ii. (-ic, vii ti-t)s llesti- digot*I-tiiit ive(ii ei g3riiiii-iw3pso Kid yw'r holt dtUptii, a oddct'wyrl drwy yspaid y rhyfei dih'odtaur diweddar, dd:m i'w gvmh.u n gyda'r pryf'i]:!dywynmarw,:t'rtannad yw'y)]dttTbdd:o hcrwydd pa ham, bydded i't-ystyrmct))an)i\ngac]c)t priodot cfinith, at- bnwb a urgyhoedder o \viriouedd yr unti<yw: bydded i bobcthm-addolwr, oulegiJ nynt a ddalllemm t'od y cybydd yn ethin-addotw)-, Yveted v dibyn ofnadwy, oddi ar yr tiVt! om tasfiaenn eras v tnae efe yn sicr o gwympo. Bydded iddo gaet ei at- wain i goteddu'r dynlluer t ngoro! Itonno, yr iton a ddaWunit mor odidawgwych gan St. Paul yn 1 Cot.xiii. Hydded tddo, yn ddioed, geisio yr Argtwydd tm gatio ei ga& a ga)w arno tra y mac ef yn agos: a phan dde! efe t fwynh.u) hcddwch gyda'i Wnenthutwt-,ni ddichon tai na dymuno i freU! hctyd fwyntum yr un dmgaredd ni ddicbon iui na dymnno am heddwch cyft'rpdino! dtvvy dcyrnasuedd y 'ddanar,—a gwcddio, gyda'r Saimydd, G y bobl sydd tit/a ganddYllt GA1R I DYDDYNWYR, YN,E, NWEDIG GWEKTHWYR YDAU. Anniolchgarll'ch am adjè¡jwt Ileti(litch, « budr-chit.-aiit o< 7'J('W aughymhedrol yK ca<,< CM cei,yddit. Pob unfwynachwynblinuchet—tawed, DimtueddatKyfcj: Ein dylc(j;wydd, swydd dan sél; Dio!c))amcn)ioesdawei. DLW ION, c!od cyftredinawj-.mae'n hueddt), A!neinhed(twc))i;w!sd:)wt; Am ci nodded mwyneiddia.w! Y dytem oil dah) rnawt. T. I

Ai 'llg,.Iti)hitillyld Sei,e)t GoMer. AfTEB I?R SYLWAHAU A YMDUANGOSASAKT YN J)DI- ATTEB Ita SYLWADAU A Y;\lDDANGOSASANT YN DDI- WEUDAh YN S!;Rt:K COMEM, l GYKNYG AMUUIFFYK DEMAS HMAG YR EXW GwRTUGtLnvt:. SYR,—Pa un a bod e:n gweinidogion yn y wiad yn unfryd ai pe!dio wrth ddariunio \-y.))n,criad Demas n)(-w!) !nodd aunymuno), nis gwn i; and os fc-Hv v mae, t'c'tntupddir' fc-ddw[, un'f\dd i'r wytiedif,' wlicutlmr lIa\Vcr/ttag at gyfnewtd y tneddu) hvmn\v. Y JlJddcngys fod ')t.sy ¡ wudan .) wnawd i'r diben hynny wedi tat-ddu oddi ar gamsynicd, ynghylch y rhcsymtHau a dybid ocddynt yn profi tbd Dcmas y)) wrthgntwi. Nid \<yf yn tybied fod neb wedi easglu nyn oddi u rth yr Îwc/'Íad nocth fod Donas wedi gY«/«c/ yi- apostot Paui, a tuvned i Thc'satonica, on(} oddiwrtj) y' t'yi) -.ili i wncuttnu- fcjiy, set, cm'iarl at y bvd hwn. Oddi eith) pi-oti fbd yr un pgwv()()or yn annog Cffsccns a Thitos, y ntae'r Jhpswtn a dynwyd od<ih< rtt) CH hymddygiad j)wy yn Hwyl' anghanl)'niadol, neu yn ddi-ryin. Ac nid y\v ymddygiad y Dowinyd()iotj rhag- orul hynny a froisallt i'r cyfandh- yn nncyrnasiad yn peithyn i'r p\.ngc. Pc cynhyrfasid hwy gm) y, on egwyddor a Demas, buasai en by'nddygiad yn teityngn enw Hwyr wahanot oddi wrth yr hwn a gawsant. Ond os meddyiir etto fod yr egwyddor gynhyrnot a b) iodoiir i Donas yn gysson a chynnneriad Ctistion cywir, ystv)- i"r yn ddifritui ciriau yr apostoi, 0 char neb v byd md yw cm'md y Tad ynddo cf." DELTA.

DARLUNIAD CHWERTHINUS O'R SENEDD- DY CYFFRKDIN, YN Y FLWYDDYN 1796. Kttinhondoadteuonynghytchrhydd-didachyd- raddotdfb pa engtaph o hyn a ddangosir yn y Ty Cvtf- redin? Etc a cgyt- ci ddtysau i Frederick ac Ale;'undel' ac ni phctt-osa yoghyh h <)erbyn dan lJciliwr, dau Bol)- yrM, chwech GtY, a T/t!o.'</ytM (ful'1Jer): gwelwlJ Prenhin yn fydy]n:)it!) i Gllid,?Vl. (I-)oi-tel-) yn e:srcdd dati Gocd-Iff, ar yr t)n fa inge a fli,iiii,-i- a ge'llir galw t dtafn gan Urudlláliwr, ac Uch-gadpen yn cael ei get- yddu gan Ril1gyll; Alut!, Esgob, a Deon, yn cael eu gwrthwynphu gan illoesai( da yn cael ei ddi- )'ad()in, a jH<M-?<MM!t/ vn cad en f'atw yn an)hY<)eddt]s. Pa tbdd bynnasf ymddcncys yn dia hynod, mai yn) mysg ct ho!l BuM (Folks) a'i Gyfeillion (Fdlows) na(! yw yn cynuwys end un D;/M. Yntddengys het'yd ei fod we(ii yi) rhyfeddmewn ystytiactha:]. erciH; y nme yn gyHawn o Gorncntydd a Llymwedd, ac os dihangwch y I-lydeivau, y 'I'i,(tethydd, a'i- ecuitiil(iu, geltweh gad cich gorddiwes gan DymhesU, neu ymosod a) noch gan Gyt/<< poe<7t.' Y mae't- Aeddfwyn a'r le,,a??ge yn yinadaet yn fynych gyda't- Dite neu't- Gar(tys; ac yma yn linig y g\veUr yr Ade,yn yn cymdeithasu a'r Eitlion, y Ceitiog a'r Gi,Yi,t,,n, yPcneul'in (Finch) n'r .LUaesydd(l\1artil1) ynghyd, Ac i wneuthur y peth yn !'ynnottach fyth, nid yw'r Ysgyfamog yn oftii'i- Llivyp- ogod, na'r a dichon Cricciedyn grecian mown diogetw<'h. Cawn \vc!ed Perllarum ac Afaluu-m.(!. lYII-ltir, (Lemons) Ilrynit jail a Clwedydd, a Rho$!fTlau; 'ydà CogydtliQlI, <'a\vn Para g¡ryn, a GK'MeM, ac- fc'a cynnysgaeddn' a ChlJdg!Jit Mochyn (Gammon) neu Wen. itlil/t (Cmry). Ac i'w cefnogi i ddwyn ym mlaen achos eugw!ad,nidydyntunan)ser heb Obaith; na fydded i'i' Dynguyllt fyth niweidto'r Dawns, ond bydded i't Ysgubell gaei ell cbyrnhwyso at yr Ystafelloedd. D. S. Enwan dynion wedi en Cymrcigio, y rhai ocddynt aeiodau o'r Ty Cynrredin, yn y Hwyddyn ddy- wededtg, yw'' !'o!! eu'tau uchod y thai ydynt !Newu Uythyreomm Itataidd.

I At Argral)ltia(tydd Seren Gomer. Mn. CrOMEn,'—Chwennychwn gact deongHad of Llinell gantyno), agafwyd ar ocht- ifenestr yn Llanfol', gerl!aw y Bata, He y dywedn t raywarch Hen gaet ei gtaddu:— Ac od oes neb oddarUcnwyreich Seten yn na'u gi!ydd, dangosent cu bod. Wyt;&c. loAN.

Pryd bynM ag y byddai Honapurtp yn cit-tref(i-tl',Ig ofti cael ei wcnwyno ys:ttfy<!d) yrocJ' ei ymbortl, ci hUH yr hWIl a burûtobid gan ei g\i;,nrtlí(HI' ei hxn, yn cHptei ddwynUe y 'byddai'r wiedd \n chy)-n.)i.—Gofyupdd b!aenc) iaid dinas l>al"is, .tr an!e'' y wiedd ddiweddar, i Louis XVHI. os ocdd etc v'i cliweonyc!! i'r ddct'ud barha):?—" Fy :!nw\f yf('i!lion, eb pt'e, dH)) wenu, y deilliol, nad <JMy)r dttn gydÙ un, paX' fydd\\yt'yn chuawa oddi carh-ef, ond archwactii da ani: fwyd!" Dæhreuod y gail' Cockney.-COCI(NEY vw'i- enw s't" hwn yr anthydeddir y Boneddiigion hynny a anwyd Llundain, a'r rhai a dybir na fuont el'ioetl YIIl mhdl 0'1 Pan oedd dinasydd oLund.ut) yn myned ar ynghyd a'i fab t gymmydogacth Highgatc; clywodd y' i:angc(y!- hwn nafuasa: chocd cyn beited oddi cartref o'rbh)('n) getf"yl yn gweryrn, yr hyn ocdd b.'th ho!)c'! newydd iddo ct, gun hyt)!)y efe a ddywedodd a) ifnlst, Ctywch fet y nutc'i- ceftyi yna y)] y (booby) meddai'r tad, "gweryrn! yr w.rt yn feddwi;—(A dog bm'ks; a ho?-s,- iieigis!") C< s'vdd y!' cyfarth; cô!jt!11 a w('ryr} !t\o id(Í()ddynt wcdi lI1y¡¡ed ynt nibctt oddi yno, cyn i ght.stiau't- bac!)gCt)yi) gad ell hanno'ch an gal/Ùul ceiliflg; synodd y Jlal1,gc gYlllltJaint wrt)) glywed y ;.am gwich!vd a)]!s-<y);n(h\y a galwodd yn ddioed al' l'i dÙd, gan ddyw(-'dy.d, I-irU daddy, how that cod; neighs!" (C!yM(;h!<\n)tad,fp!y !n.)(-'t ceiliog yn:i yng-tecrym!) fnvn o ciddo-r bachgenyn,ybydd dina.syddionL!m)d.)ift. ddyicdus y,gatl)cld hyd c!diwedd aiiisei-, <j))! y,. ejjvir Cockne!Js, (cl)â,-ncig.f¡s,)