Seren Gomer

PEMBROKESHIRE TO BE LET, BY PRIVATE C01VTRACT, iN SEPARATE LOTS, At FtSHGUABD, in the said coUntv, A LL that COMM ON or WASTE GROUND, .?.m. conveniently situated near the Sea-port. Town of A? la,d, and ?j. tor the purposes of Buddha. ?he smd Waste Ground wiU be let tor the term of 999 years, ani possession wi!l be given on the 29th day of If two or more persons wish to take the same tot, it wilt be put \I) for ll'ètillg hy public AU,e.lion. f< (r further particulars app!y (if by letter, post-paid) to th Ch.urchwaruens and Overseers -of the roor of the parish ot I tshguard. F.siiguard,AugHst29,1814. AD V EHTISE!vl £:T. Denb.lg/IJ' Gr¡.a1itJU!,J. School, The Rev. J. LLOYD Curate of 1'8 E J1 E lRClrJÓ N, HAVING BEEN APPOINTED MASTER OF IDrnbigb Oraniiiiar ??c? B?ESPECTFULLY infcrms the Inhabitants ?'?"?'?? and the Vicinity, that the Pupils with ? ?''? ? ?'? '?entrust-'d, wiM be instructed in R?-n ? ??'r.g. Arithmetic, Ho?-kecpir?, E.nst'sh ? <?? ? and' i'n ?? ?'?' C'?? ?"? B<-brcw Lan- gna:r¡'s.-and that he engages ? ???- ??? ? ?<- ?' verslty and tlie? PJ"(lfession. ?e Ha!.<?rs himMctf i.tat no attentiotrwiU be wanNna-'on a", p-ut to promote the Moral as well as the Literary Im- P'TtvcmMttofhisPupi! <tpnfiJcitbas p i)iblau. YDD LLUN NESAF, MEDI y Bed, CYNHELfK CYFARFOD CYFFREDINOL o Fibl G.YTildeithas G;lfnnortltu,yol ABERTAWE A DEOXtAETH BROWYR, yn YšgoBý'r Gf-nethod (Girls) am 12 o'r G!och, i ystyried t"vy ha foddi tn y gellir ddwyn ymlaen ymheHach wrth- "Hj-yci!:m y Gymdeithas hon, ac i ddcrbyn cynnorthw"y 'g,liuog y "RARCIJ. 'JOIliN ONVEN, un o Y' 'y V*ani Gymdeithas, yr hwn a fydd ynwyddtodolar yrachos. ?- ?-?'?P?ir pah cyneusderau a fyddo yns: n?aHu'r r?.'st<?diod o Gy!afarcddwyr (Co?HM!?e) i'r <jwyi-bon- ¡ ?""?'?' ?'' R'?'"<?d:gpsauhynny, y rhai aanrhydcddant ??ytarfuda'u?wyddfotdeb. J. ?MSWORTH,? ? W.KEMP, ?Ysgn.f? -ragli aw.ta.td,. Do \Vlt;LIA1S, -L????? ?7?;y?. a C/M/R.'?? ABERTAWE, ?Y., Dn y? dychwe?yd ei gydnahyd?iacth ddr- úk!/gar i /??i'o' Ahert?we, a'i Chy.n)aydo&-neth,: ?"i ?.. J?' ??'?dd ddytyn ciA!wad, ? obcithio ?? vvddtyt;J yniiyn.at! ?rth -bob ihan o'i Alwad, i haedda en <a?ddat)cyni)0!t!)wyrhag;naw. ??.* Parotoir Cyfarwyddiadau Mcddygon a The?!soedd j ? '?nyiwcft mwyaf at ofyniad y Cyfarwyddwr, a ?"HdtondtsyMmyfc, aemor?ymnedrot ag un FfcryUue? {Jyfty r¡wr Y!I N hyÙysogàeth CYII).rU:. S.sl-(CHIADOL ANNEltCH' AT 'UTeini'dogion CynwÚ, ?._ BA?CHEBICrFROOTR, 'j ??'yd?-yf.hyd fithaf ly rigaHu wpd! cadw at hoU h ?'??"'?"?"'?" ?''?-?' ? y??y?' ?os a choili vr boll hell ?e'-tn.d?ion ? i?t;. Yit cvmt'?thasu a h?Ynt er ys ?T?"? Mh? en? m!y:iCdd ? huga. Y mae wedi dyfod'i'm rhan I Y,?tel C, A?..?!ihe!i,yr unfed a'rddaufed ar .ffi\am ? ? ??? gobeitMaf?-t gweied eich wv- flf'bu. y pr:vd il)'lny 'a'" ?? y" ?'-a?og o-Ch liatur \retIll1ogdèinol''yn ein phth, gau nad yw yndt-?v?ol i mi f-? !Sfa'???' ""? ?"? ?? ? cy'?YS? ? (.ym!nanfa ,Lwr" <iC a WIIt.1o" lafù; fy Ali-()d.yr Yll -?r un ?.afynfoud.nr?? ? ?- ? y" y?- ? i?'g?yltf y gyteilidcn gat' ei cL-adw yn Y C?pel ae?.'dd fP?J ?? eiagu! yu Ppniaii, Pwtlheii/ am un arddes ,?d td .?ercner, hydd pregpthu yn yr hw'yr am bump; t.y?.?,?? ?? ?cg. ?-y y ;lJlydnawn, 'a dwy yn YI' hwyr. ?dwyi, barrnedi? ac anw\I Frodyr, p ,11', I: A E:,c,¡ serchiadol haw/ y" y ?"? Awst!27, ?- Bi'?JAMIN JUNES.

I ATEIN GOHEBWYR. I Yr ydym wed; derbyn (Mender.—laan o Fynwyyn y Ilu-af.Nidyvv GAenl;vyswrNiedi ei ebargoti-. GORUCmVYLWYR. I ?asteU]\edd ?- David Thomas,Siop"wr ?er?n})y Parch. J.Edmonds ?'yt?titarOg?r D. B.Jones ?'an dissent Walter Morgan l'outfaen Tnas.t.tewelyn, Postmaster C, r dti Post-OiSce h1erthyr-1'ydtil —— W.M.Da? is, Postmaster C??? John Bynon, Postmaster tl\ertyrddin J. EvaHS, ArgratFydd, &c. (::lanelJy Joh)i Roberts, Siopwr H?dii,??y??y" Timothy Thomas iin Ilo FredcnckEvans ilia 11 Yniddyt. r' S" I' ??"g<tdoc D. R. Rpps, Stop Issa Abe,Ql Thomas Thomas Crv"'í;u<wu,- <?. North 1 Iti? N,QU John Price, Postmastef TretdtMth Jampt; Thomas Abfrgwaun I — David Thomas ?Ar?prth UI Henry E vans Aberystwit' h ?'?ch.\Vi!liam Thomas Abel' 'ILl Parch. John J ames L leu) Caleb Lewis ?Rh??'?.r???'- ? ? ? ?.?ter '??''?' David Richards Rh;iiacir Edward Jones, Postmaster ?oded?rn ? ?— Parch. Joh? Ev?ns c.r ? Owen ?il'iams, Postmaster .rgIJ1": ?c?j?mtn Jones Lianprehy?me?r — Kvat) Thomas, P?tmastet- Bry?ica Irý USI('.uCYl1, W. Roberts LJ<ll1getnl Ridlafd Joa<-s lhwg,or"" I arch. Arthur Jones wll;¡el.'i, ?rch Benjamin Jones ?TiOtD.?? ?f ?'? <!o"<'s '}¡:CluadQc.. WimLm WiJliams. Thos.Gec,Argr?'ydd,&e. ?c-?? J. Palter, Hy?werthwr R??'T' ?iniam D?vies ?ut. John Ph;nips, L? frwerthwr ? ??oMn en John pd?ards :t)la -'R,Sanderson,Arg:rau'ydd b gell-,IuItiel?.iard Jones,'Ar?,,?rai?,?dd ???? Par?h. John Jones 1\1o\Vn. Plrh," olm J.ones ?? ? Richard Jones ?'??* Edward Price ?, '? Abei?o-ueii ?ttew-??a.rWysc E??Lewis,MyfrwPrthwr,a POIlT JobnTibbins,Arg)'at{ydd Pi.Trii. LI)ejiezer J t' )nts > (Lq,ln .M?wt?n & Ho. Warwick- Square; J.White. FIeet- ttreet;aM.Jones,No.5; eW,,Stfect. Go?odwyd. y Parchedig Morgan Price o JLanbadarn fnwr, swydd Faesyfed (gynt o Ciiycwm, swydd Caer- fyrddin) :newn meddiant o Berygtoriaeth Talachdn, swydd Frccheiniog,gan Arglwydd Esgob Tyddewi. Yt- ydym yn c!ywed y bydd i'r ffordd newyddd rhwng Abertawe a ,t,J;ùÙ.lilo gâd ei hagor mewn ychydig wythnosau etto. Wythnos i ddoe, cadwyd ymofyniad Ynad Llofrudd- íacth"gn Y,Di'. J. C. Coilins, o'r drefhon, yn y Forth Einióil, Moianvg,al: gOI:tf,'homas Cox" gweithiwr, yr hwn ar ei fdrdaittto App!edore i'r He uchod, (yr hwn ynghyd a thri erai!: oeddynt yn bwriadu myned i Cyd- wciy i weithio ary camtas i)ewyddyno) a ddaliwyd gan gtcfyd y n)&r, ac am iddo orwedd i lawr ar fwrdd y !!ong tybid ei fod yn cysgu, end fc'i cafwyd vn amddifad o fywyd.—Rheithfarn—jSM jiu'/v tri.oy ,ymweliad Duw: Yr oedd gwraigaphlentyn y trengediggydngc,fyny Hong, y rttai a ddaethent o gymmydogaethCaerloyw. Ym Mrawdlys ddiweddaf, yr wythilo .s ddiwe(I(L-i f, rhyddhawyd John WiUiams, Y1' h\Y,n a gyhuddasiad o dorii ac anafu Evan Evans, mewh dwrn.trwydr a gynt- mer'odd te rhyngddynt yng yn y nits Mai¡Ji\Ve(hlat a rhyddhawydThoinas I)aN,ies, yi- hwn a gvhuddasid o iedratta Aefiiitl.. Dedfrydwyd Thomas Jones am Iedratta het,ac Isaac Rfes am Iedratta 'p-í.!ùe'Il fydd(br{/ss), i ddio"ddef chwçch miso ga.rchar. Ym yr Haf, cyhuddwyd Mary Ad tamoiofruddiaeth gwnfoddot ei gwr; ,H. A. Adtam, yn Caei-badiloii (Bitilt) y ISfpd o Fai.Ymddangosa: trwy dystioiacth y tyst)6n, fbd geiriau tcynrrous wedi cymmeryd Ue rhyngddynt ar y bore tMhod, rhwng 8 a 9 o'r g!och. Corodd Mr. Adtam ben ei w't-iig yn erbyn v mHramrywweittuan,'ac weùi Iíynny efe 'aeth'allan, ac addychwe!p<!d rhwng pump a chwecjt o'y gtoch yn y pryd,iawn: Yr ocdd ']n q'r tystion'a Mrs. Adiam y nryd hynny yn dartbd yfed tea mewn ystafcR wrth y mas- I nach-dý. Pan ddaeth y ttengedig i mewn yr oedd y He?.n tea, y bma a'r ymenyn, heb en symmud oddtar y hwrdd. Efe a ddywedodd fod a! no eisie'u cae? tea; a chelsiodd Mrs. Adtam ganddo fyned i'r rhan-dv ag oe?i islaw'r grisian a'i gymmeryd yno, T) herwydd fod ami etsien'r bwrdd. D:ywcdodd yntef" y'cymme'l'ai 'è'te ei ddamnio os na fyn,!lai dea." Ac fe! yr oedd y wraig yn estynyUestnteai'rtyst,efea'i tynnodd ynotgerfydd eigwn, ac a dyngodd na chati'r Uestri tea eu symmud i oddi yno. Ac ynn efe a ganodd y g!och yn nyrnig i alw ar y wasanaethyddes i roddi <!wfr ar ei dea: daeth i Bpttufynn ynddiaros, athra'roedd Mrs. A. yn rhoddt yilcstrnddi, cymmcrodd y tyst hwynt oddrwrtM, ai gosododd hwyntarfwrdd arati, ar hyn tarawoddAdiam .ei wraig i !awr, ac n'i gatwodd yn butt..n ddam. Cyt'ododd y wraig, a gofynnodd iddo—" A darewch chwi n etto?"—Etea'itarawodd ynfFyrnigdrachefn—ac a ail dl'aethodd y geirian cy<irous, ac a ddywedodd 11 y gaHasai tyned i Lun'!ain at en chyfeiUasau." Wedi hynny adh y trengedig i'r masnach-dy aeth Mrs. Adian] areio),ganddywedyd, "A e!wch chwi bron fy mod yn gyfrwy? Pa ham yrydych yn'byw gyda mi a gadae) imteifil cynnal ?"Yr oedd hi mewn tyinher gwyllt- boeth dros ben.—We'di hynny symmndodd Adiam tua chano! y masnach-dv, ac acth y wraig oddi yno i'r vs- tafeit, aca ddychweiodd yn dùiattreg a chyiiel! yn ei !taw, a chan ei dal i <ynu yn ei Haw, gofynodd wrth ger- ddedtu ag atto, A etwch chwi'r enw hwnnw amaf drachefn?" Yntefa fynychodd y gpiriau cynrons, ac ar hyn aeth Mrs. A. tu ag atto, ae yntef a waeddodd aUan Y niae l1i \vedi torri fy ngwddf," gan cstyn allan ci ft-a!chaswy,agwelwyd y gwaed yn tlifo o'r Owyf, a I)ti-,ti-haocri, Nvn6uthtfr fettyhyd nes bn faiw-—rhoddwvd gair dx i'r wraig gaNnmryw, o run ei hymddygiad cvn'- redin, tystioddhithaunad oedd yn bwriadu ei tadd ond ei bod wedi cae: ei chynhyrfn i'r futh raddan, fei na wyddai beth oedd yn wnenthur; cytunodd y Rheith- I W)-I' aI")' farn-Llôji'lldd¿aeth cÚifw.iadol. Rhanolythyr y dysgedig MrJ Lewis Morris, at y Parch. Evan Evans, &amserwyd, .LiandHo-iawr, Ebrin 23,1752: Y mae Mr. Gronow Owen wedi bod dros rai M\n- yddat! yn gosod sy!faeH i Ieit!uidur Cymreig rhesynol, nid yn o! cyn!Iun y Groeg na'r Liadin, end yn ot ycyn- i Uun a gyttuna a'r iaith. Byddai yn af.esymmot dis- gwy!. i hen Archesgob ddawinsio llaiiiildiwns a chrychneidiogydabechgyn a merchcd; ac ymae yn sicrtbd y Groeg a'r L:adih yn gyfryw, pan gymhmir hwy a'r Ccitaeg" (Gymraeg). GeUir disgwyl aH-yrnddangbsiad Guineas vn y wlad yn fuan, canys y mae daman seith syUtan, y rhai a ddylidedrych arnyntfeleH Maen-redwyr, yn dechreu ymddangos, ncu fei y dywed rhai, yn dechreu dangos eupigan. Yr ydys yn disgwy! !!awcr o wenith i afbn Unndain yn fennyddiot, o Bayonne, a pharthan eraHtb F'fraing('" 'r Y mae pris y bara yn Uundain yn fwy na ddau cym- maintagywyn Paris. Rltybudd i Daf;Arnwyi, cc r>reill.Dirwywyd Morris Witiams, tafarnwr, o Ty'n y rlwt, ym mhiwyfUandegai, a Witiam Parry, morwr, gan yr Ynadon yr wythnos I. cynyddiweddaf.amfeddwdod. Y mae Ariandy Messrs. Young & Co. Taunton, wedi methu tain, oddi ar yr wythnos cyn y diweddnf, ond yr ydys yn gobcithio y medrant dain etto ymhen ychydig. Syrthiodd Abraham Thomas) o Casgwent, dros fur y Hwythfa (quay) yn Brysto, prydnawn dydd Merchcr wythnos i'r diweddaf, a threngodd yn y dyfroedd. Gadawodd wraig a saith o b!ant i alar;! ar ei ol; y mae pedwar o'r plant yn efeittiaid. Aeth merch fcchan, eiddo gweithiwr yn y Mwythig, ar gpn nos lau wythnos i'r diweddaf; ymddengys fod y fam we<!t myned a!!an ar negcs, gan adaet y ferch fechan a dan Mentyn ereiU dan otal brawd ag oedd yn h&nach; eit.hr aeth y ferch a)!an i chwarae, ac ni wet- wyd ei heisieu dros gryn amser. Ymofynwyd am dani Yl;faríw), O'l1çÍ yn anen?eithiot, a mawr oeddgon'? ei rhicni. ?MeddyUd ar y cyntaffpd y pientyn wedi syrtbio i't- He y buwyd yn chwiiio am dani );näflw'd'-anl1us. O'r dhvedd c!ywyd hanes y p!entyn gau wraig a fuasai yn EItesmere ychydig dd-yddiait cyn hynny, yr hon a glywsai ddwy ivi-aig mewn "ctty yn cynhennu &'u gitydd, ac un yn edUw i'r !!aH ci bod wedicymmeryd pletttvn yn Hedradaidd o'r Mwythig. Ymddengys ymheHach i ddynes alw, tna diwedd yr wythnos cyn y diweddaf, wrth dy yn mon- went Bangor, swydd FUnt, gan geisio ccnnad i adael y plentyn oedd ganddi yno dros y,(.Iiydig amser: ac am naddychwetodd' y ddynes dechreuodd swyddogion y plwyfymholiynghylchy ptentyn. Yn y cyfamseryr oedd y fam wedi myned i Euesmere, a thrwy ryw hys- hysiaeth amhernaith a gafodd, hi a'i ditynodd i Bangor, ue y cafodd ef er mawr lawenydd a syndod. Cym- merwyd y wraig, yr hon a dybir a'i gada.wodd yn Bango!' ger bron Hedd-ynad, ac y mae mewn cadwracth hyd oni hoHr hi ymheMach. Y mae yn ddyues hardd, ynghytch 19 oed. Dydd Mawrth wythnos i'r diweddaf, yspciliwyd y bachgenyn yrtnvn sydd yn arwedd y !!ythyr-god o'j. Mwythig i EUesmere, gan ddan yspeiliwr traed, rhwng Atbrington a Preston Gubbats, \Vedi yspeilio o hon- ynt y bachgen o'i arian yr oeddynt yn dechreu agor y ttythyr-god, ond ar y pryd nesaodd dwy fen yr hynafrawychodd yUadron,ahwy a fIOlsant; y mue gwobr wedi cael ei gynD' am eu data. Cyi,Cyral-iotl tra ehyfj-IM dydd Lhui, o gytL e!l!ionyGymdeitbasi'he!aethn Gwybodacth GristiaH- ogol yn Tannton. Gwedi: i Odeon hyba!-c}i Welts gael ei alw i'r gadaii-, efe a annet-chodd y cyfl1'fod 19 aratth led faith, yn ystod yrhon y dywedodd,—et fad wedi bod m&rannedwyddagwahaniaetim mewn barn odd[ wrth iawer o'i gyd-aet&dM o'r.Eghvys Scfydiedig, cymme:adwya<;tn y thai a chwennychai efe yn fnur i'w feddiannu, yn acbossefydlmd ara)), yr i.wn a ymdrcch- asai ofe i ddwyn ym m!aen end yr oedJ efe yn cym- meryd y cyfle hyn i fyiiegiei; fod yn teimlo ei hun dan y rbwymau mwyafi ddwyn ymmlaen acha'ston y Gym- de:t;hasihdaethug\vybodaedtGristiat!ogol. BIBL GYMDEITHAS GYNNORTHWYOL SWYDDFEIRION. Ar ddydd Lltin, y 82ain o'rmis diwedd?f? cynha iwyd yr An Cylchwyl o'r Gymdeithas hon yn Mysdy y Bala. Difnddiwyd y Cyfarfod o bresennoMeb y gwladgarwr enwoghwnnw, SyrWatkinWiUiams Wynne, Barwnig, Liywydd y Gymdeithss, yr hwn sydd yn awr arGyfan- dir Ewrop end trwy anneÙ1iad oddiwrth y Dirprwy li,Yr, *darl'ti i'rScneddwr ardderehog, Charles W. W. Wynne, Yswain,anrhydcdduy Cyfatfed trwy gym- merydyGadmr. Ar ol iddo ymgadcMo, agorodd waith y diwrnod' mewn Maeth gH-yno, eghtr, ahyawdt; cginrhaodd nattur adibenton Cytarfbdy-dd Btbt-Gymdeithasau, gan sy'wi; j gyda.g hyfrydwch, bodYJ'\ms:t: 'ed,imyfe helbio, pan 1 yi- oedd yn aagentheidiormewn Cyfai-f6ilytio. -cyly;oedd o'rfath a'r ptesenno!, i wrthsefyH a gwrthwynebu yr I' ho!!wrthddad!euon a'r cyhuddiadau disatt a ddygwyd ynnaen gan wi- tlivt,ylle6wyGyi-ndeitlias.. Ymhe- iaethodd Jiefyd, gyda gwresogrWyt!d, ar yr el9e:tinau bendithto] ac amt?g a darddodd eisoes oddiw! th ,ym-I d?chiadau y Fam Gymdeithas, nid yn umg yn y wiad I hon, ond hefyd mown gwledydd tramor. Ymhiith yr ciMdiian yn y w!ad hon, nid ylleiafyw nogion o amrywioi en*aii Yi. meyh eai-ifid brawdot a'u gitydd y i.-ha. 'il, pah Mdaethant 1 gydym- drech ym mhtaid y ft'ydd>á Toddwyd t)H waith i'r saint a eu gilydd jJ1 weH, ac V,-h, gantyno! a ga r- asanteu gUydd yn fwy;, ac yna yn lia vdd gandáY"f'!t gyd-ddwyh a'u gitydd ya y pethaH y mae=nt yn methu cydwe!ed. Yna daritenodd Adroddiad y Dirprwywyr am y Hwyddyn ddiweddaf, yr !twa a roddodd t'oddlon- "cbt&awb. Oddlwrthgyfl'if y Trys-orYt1ù, dal1f\'oswydid(fu anfon Ltindai-ii y nwyddyn hon 7o3i. l8s. lid. Arol danlcn yr Adroddiad, cyfododd DaiyddAnwv], Yswain, (V.P.) ac mewn araeth gryno syiwodd, nad allai efe ddi'n Hat nag anncrch y Cytat-fod ar y Ihvvdd- 'ant sydd eisoes \"edi'êà;rr!yn ymdrechiadatt y (;y!), deithas, ganddyntunoiddi.bobJtiyni-aHtjhagHaw vn ei hamcan gorchestot; adibenoild trwy gyning ar fod !'r Adroddiad a ddarllenwyd gael ei dderbyn a'i argrafiu dan gyfarwyddyd y Dirprwywyr.  Y cynnygiad hwn a gefnogwyd gaR Grifnth Richards, Yswain. Yroedd amryw gynnyg!adau yn cae! pn gcsQd gcr bron, y thai a gymmeradwywyd -yn unHais ?n y Cy- bron, y i'liai a gyiii!iierad?NyvTvd utillails gancy- Dar!!enodd y Parch?dig Mr. Reynolds, o GaGr?con, lythyroddiwrth y Parch. Thomas C!)artes,Trysorydd v Gymdeithas, yn cwyno yn fawr fod ei anhwytdeb pre- senhot yn iiuddias iddo y pieser o fod yn y Cyfat fod. Arcitlnodd Mr. Reynoids yn dra eliang ar y nattur a'r digyttciy)) iwyddiant sydd yn caniyji Cy* mdcithas "v Bibian. Ac ar ei 01 ef gwnaeth y Parch. Thomas Jones, o Bdinbych, araeth yn Gymracg i'r nn pc! \vyi. Yna cytiwynwyd diotchgarwph gWl'esogà diffnmÙ y Cyfaribd i C. W. W, Wynuc, Yswain, ant ei barod- rwyddiddyfodynuaeniar!wyog\vaith y diwrnod, a'i ymddygiad add'as aboneddtgaidd yn y Gadair. Cydnabyddodd y cyflwyiii-,td hwn mewn modd tra hawddgar, gan sytwi nad oedd dioich yn perthyn i neb ar y fath achos gogodeddns; na wnaethai neb ond ei ddyledswydd wrth gynnorthwyo seiydtiad mor t.hagorol a Terfynwyd y Cyfarfod, ac ymadawodd pawb a gwen sh-iot a4- eu I¡wynebau'arwdd annaeledig iddynt gaei eu boddhau ar yr achos. Fe!yt opddT.B. Child, Gwerthwr Ilyfi-aii, gynt o GasteUnedd,swyddForganwg,ac yn yn ddíwedchu o Hwinbrdd, yn dychwe!yd o'r Bath i Brysto,. nos Lnn diweddaf, gyda thri o ddynion y rhai 6ed<!ynt wedi ymdrwsiofetdymoH gwtedig, ynghylch aOO o tatheni ;yngliylcli 30() o latlic?ii i o'r Globe, yn Newton, tarawsant et' hyd y llatvi-, torras- ant un o'i ddannedd a phat, arihj6llasant ef yn ddychryn- Hyd dan ei en, gan amcanu, fel y tybir, dorri ei wddf. WediyspeHioeiIogeUi, (yrbsddynt wedi rhwymo ci freichian) hwy a'i gadawsan't yn honot ddi-deim)ad. EithrefeaadrywiodddraMtoeth,ac addaeth i Brysto mewn cynwr tra briwedig Y mae itawer o ddieithnaid wedi ymweIed âg ym; olchfa Towyn, yng Ngogledd Cymru, y tymhor hwn. Cynnu!!odd Rchwynwyr Arian-dy Mr. Ffrench a'i Gymdeithion yn ddiweddar yn Dublin pan osodwvd mynegiado'uhachosger bronyrEchwynwyr. Y c]Vieciion -ydyiit \C2S9,616 410 Y gwerth i'w Wlu 3.,53, 198 13 4 Dros bentalnpawb. 113,;)8 86 Dywcdodd Atg. Ft'rcnch, er fod y trysot an yn he)aeth etto os oedd rhyw un o'r Echwynwyr heb ei fodd!oni, y rhoddaiefeifynnbob njodfedd o dir a feddai i ym. ddiriedwyr, a byw ar yr hyn a ganiataid iddo. DaHwyd bachgenyn wrth y weithred o yspeHIollog- eHau anuyw ddynion ar yrfeydd Henifordd yr wythnos ddiweddaf, eyttunwyd yn ebrwydd ar fod iddo gael ei drochi mewn dwf!- annyw we¡¡;hiau, -1 mewn itoidd o gosp am ci dtoseddau, ac yn ddtoed.brysiwyd i osod y cyttundeb mewnymarfenad. Cymmerwydefi'r Tan- brock; a thra yr oedd yn myned dany bnredigaeth an- nymunot, ymdyrrodd Uawer o ddymon i'rfan t edrych I ar gyHawmad y ddefbd, y rha! a bwysasaut ar ganUaw ag oedd ar lan yr afon, yr hon a: oddes ifordd, ac aetltant o fewn i ychydig oH i'r atbn, yn gymdeithion i'r tros- eddwr ynyretfen ddwMIyd,er mawr ddigrifwch i'r rhai a gadwyd gan gaUineb neu ddamwain o'r fan an- hftppus; end mewn dedwydd fpdd ni chafuddneben mweidio; a gottyngwyd y drwgwetthredwr yn rhydd wedi cap! o bouo drochiad gwych,. ac addoeditarhau a diwygio.. ?' Ei:ledigaethau crpMJ'oM y Pabyddion-. '-Y mae hanes dto- ddefaint y Merthyron yn Hawn anghreitFtiau o'r creu- londeraumwyafdientg aart'erwyd gan y Pabyddion tu ag at y Protestaniatd trnain, yn amser y Frenhmes Fair, o gotfadwriaeth wacdtyd. Ar yr amser hwa yr oedd y Pabyddion yn y deyrnas hon yn Hosgt cynntfer o'r Protestanitiud ag a allcnt brof; eu bod yn gwadu Traws-sylweddiad,ncufod y bgra a-i- gwin ynycymmun, yn troi yn wi'' gnawd a gwaed Crtst, cyn gynted ag yr adrocidailr'o,i. 'eii-iad gaUuog y geiriau cyssegroL Eu- og-farnwydMndyntIawd, yrli,*n oedd wedi ei argy. hoeddi o at'resyn'oHeb egwydttorion Egtwys Rhufain, ond yr hwn oedd heb gaett;i wroU ddtgou gan y gwir- ionedd i'w alinogi i ddioddefdrosto yn ddi-gryn; a dedfrydwyd ef gau y Hys Hoiruddiog tnH,'n, i gaet ei losgi yii fyw., TrLtIr oeddynt yn ei lusgoi'r ddtben- I yddfa yr ,aedd yn dya phmddaidd ac i1 f'eud't!, a ph'M'f ddaeth i oiwg y pawi a'r defnyddiau a ba-oto-isid i'w iosgi, efe n orchfygwyd gan ofn ae arswyd. ac a Icibdd, "Qb! nisg:alltflosf{q nis :g!lI!.aflosgi!" Tybiodd rhaij o't- OiTeiriaid fod arno chwant'gahv ei eu'iau yn oj, a cheisiasant gaHddo wneuthm- i'e!!y. Ond urn fod yf! ystrnan etto yu credo'r gwu'ionedd, nid oedd ynddo (1-1;etta er pa's gailesai broti y fath amhgMd l yn e! enaid o ?ymmeradwyaeth et Wncuthnrw! ag i'w nerthuHhrwdt-osto. Efe a barhaodd mewn in? dir- fawr, ,iàn detmlohoitchwerwedd angau,a galw ar v)') b Arglwyddiddatgnddio ei hnn iddo trwy ci Fab. Tra'r oeddfcl'hyn yngweddio, Uanwydei i'eddwi a than-I nefedd à gorfû1e'dù; a ch&H gui-o ei ddwyhw ynghyd! efe alefodd aitais uchpl, "Mi allaflosgi! nu allaflo s,,i! a Hosgodd 'yu ogOucddus, ga'n ortbleddu yn Nitw trwy'i- cyùwwù. -i JOHANNA SOLTHCOTTE. I Cynhw'ysir Hythyr at y Cy!)oeddwr, yn y ,s1indtry 'Rp-1 mw am ddoe, oddi wttii y Dr. Recce, yn yr hwn V! mae yn dyWedyd iddo 'cf ymwe1ed a Johanna Southcotte I dyddMercher diweddaf, a chaei a!in trwy cbwitiad [personol ei hod hiyn ddiamman ynfeichiog; ac wedi iddo gael boddlonrwYthlynghylch ei beicaiogrwydd, efe a aet!) geiso tyst-ysgrif (cert{ficate) o'i uoedran, yr. ityn a gafodd foredyddSn'i, yno) yi- iioii feli cof-13- fi-Nvy (I Eghvys Fair- OMe;ry, Devon, yMed o Fehefin, 750, ac o gan!yniad, y ma.e hi yn 64.,Qed oddi ar y M,ehe'fiuiliweddM. '¡ Nit! yw'r Dr. Recce yn yStyried &eichiog!-wydd Jo- Manna Sonthcotteyn hynod ou.d yn ahvadol (prûfJ'eS!ÛlJ1litl). Am ei piuophwydohaethau ni's gwyr efddim, ond y mae yn b.uod i. estyn cynnorthwy ga'ei aHan yr hyu a ystynr s:Rnddo ef yn dwyH o'r' I mwyafgw'arthu&. j Pan ddywcdwyd wrth ddyn digrif vn y t?-if ddinas 1 fed Joanna SoHthcote yn .Ieichi;g, Ydyw," eb efe, <' ar dwyll, ond nis dic!)on fod ar dd;m maH." Ymgasgtodd Hiaws o ddynom i ymy; tý Cyfarfod, JO:¡lélI11la SMthcote, dydd Sui diweddat', ? yr oedd y Paicb. Mt. Cotston, botaswr, wedicyhoeddi'ydangosai efe wendid, ffoledd, a thwyli ègwyddol:iob' Johanna, ac ygahvaiar y Paréh. Mr. Tozer, gwnentrturwr DeUt (Laths) tieu Archofleiriad y b'-ophwydes. i amddiifyn ei athrawtaeth os medrai. Daetit Mr. Coiston i'r fan, a bu yn hit yn ga!w ar Mr. Tozer i ddyfod sefyll dros cieg<vyddononmewndadj,ondyintofcr; ac \na efe a ymrcsymodd yn cH herbm, ac a ymadawcdd ;wedt 11-yi) aeth son '"r ted fÙdybrophwyd-es ei hiiii yn y Ty Cyt- ai fud, ar hYl'lNg'y")I'!1l1odd Unoedd o dtiyiiioii \n"hyd y rhai a wasgasant ar y porth trwy'r hwn yi- oeddid vn myncd i'r gyssegrfa, yr hyn a barodd i Wei-ti,v(lLlwr yr yniosododd ar v dyrfa a'i ffonyn dta guroi a bywion cithr dyswvd vi otferyn hwn ag nedd ganddo i geryddu'r tKtiogcdig oddi arno, ac wedi ychyd:g amser acth y trwydr yn g)'lri-e- din, maeddw'yd di.sgybtion Jo&asna gan v iiiaws, vrhar a wdnasant i mcwn i'f Sanctetddiohir—cittodtt Mr. Toxer, a gaiwyd am hbdd-geidwcid i aMcrti heddwci:. Mewn can!yn!ad i'r iie!net!u'wydd o garpia'n(m,g;) I tranioradrosttiwyddwyd i't'v.l.tdhon, wedi cael agor-j iad i Hambittgh, y mac eu pim wedt gootwng Uawer/ac etto yn gc.si:wng. Y mae parottoada'! yn cae: c': gw-nenthur i effeithioli tiawniwriadau Ynadon swydd Fynwy a swydd loy w, i osod pont hatarn dros yr Wv with Gasgwent. Cydcdrauiad f'arw vn New Orleans, vn yrAmeric, ar y 4yddo EbnH d.weddar, Mr. BcrthK GyrnM, Maetierwr, yn 74 miwydd oed, ac un o dri. gclton henat' y ddinas honno. Pan ddeaHodd ei fod vn anhwyins yngltanoi y nos, t;f'e a ddanfoHodd am y Me. I ddyg Domingo }.'l(,ytas, yr !iwn mewo dau munnd wedt tehn!o o hono arddwrn (-i gytaitt, o syrthiodd i tawt, a thrpngodd y ddau ar yr ua njmmdyu Gwetodd dynes diawd, gwraig gwneuthurwr rhanTa)! yn Hong-gadias P!ymouth, yn ddiweddar, ryw both dis. glaer mewn eitnin, fet yr oedd yn myned trwy fvnedfa gul, hi a Mygodd i edrych, a chafodd neidr dorchedig, acamfod ywraig ynhoHoI anwyboduso'i nattur be- !-yg!us, ht a'i eymmerodd t iynn ag tm o'i dwyiaw; a tina yr oedd yn ei symmnd i'r !)aH, cnowyd bys canol ei i!aw ddehau gan yr ymtusgiad. Cynghorwyd bt gan ryw hm wraig i !add y creadur, a gosod ci chroen o gyk-h y ctwyf fci math o swyn-gyfarcdd, yr hvn a y wnacth, dnd yu ddieff'aitli, cuny ymhen tri niwrnod yr oedd y gwenwyn wedi treiddio i'r fraich yn ages i'r ys gwydd, yr hyna'i 'gwnaeth cyn dducd a du ysgrifennu" .ac yn freisgach chwech o weitbiau nag arferoiL Ofnf wyd y cymmerasai marw-!ygriad !e, ond trwy rvm mo- y ma-e'r chwydd wedi tieihau, ac y mae y dioddcfyddyn we!t, a gobeithir yn awr na fydd raid torri ei braich ymaitth AU:l'lo'1îs,c.Y1' awrlais cyntafawyddomni amdano yn y w!ad hon, a roddwyd i fynu mewn hen dwr vn West- minster Hall, yn y Qwyddyn 1288; ac yn y nwyddyn 1292 YI' o('d<l un)'u {g¡WYs gadeiriol Canterbury. Yr oedd y thai hyo ysgatfydd wedi cael eu gwcithio san estronlaid ac y mae yu umheus fod nn dyn yn Lloegr ar yr amser hwn, yn dilyft y gwaith 0 wncuttllU' aWl' !cisiau fel gaiwad neu greH't. Yr oedd, pa tbdd bvn- nag, nn ceifyddydwr tra chyw1'ain, Riciiard o WaHing- ford, Abbad St. Aiban, yr bwn a n'hrnodd awrlais yn daHunio gyrfeyddyrhau!, y!!enad, a'rser, atianw a thrai'r !n&)\ Ac fet y gaUasai'r oit'eryn cywrain a rhv- feddol hwn fod o fudd parhaus i'w fynachtos efe a ys- grifennodd tyft yn cynnwys hynTorddiadau i'w drin. A dywed Leiand, yrhwa felyrymddengys a'i gwelodd, na-aitasai hoU Ewrop yn ei dyb efddungosei gytfctyb. itanes mewn ttythyr a amser- wyd Ardeat, swydd Argyle, yn Scotland, am fÚl'.forwyn (mermaid) a wel wyd gerlla w yno amryw NA-eitliiati.gaii amryw ddynion, y rhai a ddywedant fod ei pharth nchaf yn ho!Iol gyfleIyb i fenyw, y croen yn dra gwyn, a chryn !a.wer o tiw ar ei bocimu, y gwaUt yn ddu a thv. wyU parth nchafy breichiau yn dra chyfattebot i fain. tioli'r corph, ond yn meinhau Hawer toa'r dwyl&w, v rbai nid oeddynt fwy nag eiddo pientyn o wyth i dden" mlwydd oed ei chyn<tbn yn gytietyb i eiddo pysgodyn tnawr.—-BcM'$ lJIesscn;¡er. GK-CMMM L{lrai-Gv.ahoddodd Syr Richard Steeie ar un diwrnod tawer o foneddigion o'r gradd uchetaf i giniawa gydag ef, y rhai a synnasant wrth ganfod cyn- nifcr o ddynion mewn Hfrai yn amgytchu'r tw'l'dd; ac wedi cinio pan oedd gwin a digrit'wch wedi ex rhyddhan oddiw rth ddefodau caethion, gofynodd un o houynt i Syr Richard, pa fodd y geHasai'r fath osgordd dreuU'awt fod yn gysson a'i etw biynydde- Addefodd 8yr Rich- ard yn rhwydd, en bod yn ddynion ag y byddni ef yn dra pharod i ymadae! a hwy; a phan ot)uwyd iddo pn ham na buasai yn eu talu nwrdd; efe a ddywedodd mat ceisbyuaid (btiilifs) oeddynt, y rhai a ddaethept yno a gw'ys ac am na allasai efe eu troi ymmaith, yr oedd wedi tybied eu bod yn gyueus i'w haddnrno a tifrai, fet y gattasent fad er anrhydedd iddo tra'r oedd- ynt yn arcs. Difyrw-yd ei gyfeiUion gan y ddyfais, y rhai trwy dalu'r ddyled, a oliyngasani en gweinyddton ymaith; gwedi peri o honynt i Syr Richard ymrwymo na byddai iddynt fyth and hynay i'w- v'clcd ef yn cael ei ur(lcl,,ibu & gosgordd o' fath. j

PRIÖP.übD; Pyt!fefhos i heddyw, Mr. r.fssnac-h. Llandebie.Swydd Cacrt'yrddin, a M!-s. Lctticc Jt.h yr hob yn ddiwf'ddar ocdd deuiuyJJes (hlJ!1se-kù'i'¿' ytig l1ghustt'1I Dyfptar. Edward Hai], o Aan Wihasns. :u-rc.. Mt-. Davtd Wdiams, o' Newtun. Yn y Fenni, Mr. Jehu trsttcf.c Wtnn:i!'s H'!i, naw Colforfi, Ai,i. diwcddar i', TheopiiHusJoHC;) J;UFAK\V, Bore ddoe, merell iC!li:Ü1gc CarJpcn StevptiB, t/ hon. Dydd Su! d"wed(laf, yn ap:os i Gtyd;:ch, ger! diet' hct), bachgenyn y)ghykh i'miwydd oed, WiUiamMayberi'y, yrhY\n, vu tten?yned Hp. oadJo! !n<i, a aetii t gncua, Q .'yrt.hiodd oddtar !wyM cn.'u i i. bwi! glo as i-r, af-r.-)s i't f3n,a.thetfynodd ei e.J<<. yu y dwfr ng uedd yngwadod y pwH. !Ilylivcll c.h 'v. am ddamwciniau atigbcuol .n canl\1 haiugiad bath. PytheftJOs t heddyw. Miss {euaiigafy di\Veddm-'Mr. Recs Rees,o Gas's :Hne<d. Yr wythaos ddiweddaf, y.t SOani ced, c'! Da!i\. igaeth,Dt'.Jutt)cs,o A'bet'th; c\t! ei ?nM<?aw.ad (1,111illitilodd ai- t,)(!, i'i- Ilai-cil. Wm. idos breath)! yn am!add.o idt at Jon, :< '2. Fei bludeityn y dawad.m, ac y tonit- et' Y!)..?; ?c cfe a giiia fel cysgdd, ac u. s?i' r hvn a ?-? ? \n Qj ei ddeisyfiad. Yn y mis Rh.'sfy!' ..David Hppkhis, Ysw. cv'nHKt-chwvui sefydiiad Jknzal. Yr ocdd yn f¡nt/of o neu swydd Abo'teifi, a ch)l!l1nl1odù, cr)'l1 iawer o t: octh Wythnostddoe.ynSOmIwyddoed, Mr. Rockc, t GeUi, swydd Fl'ecrleiniog, yr livtn a \'n g;, tfL" :noi. Ei y'tnada\viad efarydd andlraifh niai! oans:< wydd bywyd. Yr eedd wedt )ny!ied od'U t angtadd ryfai!) mynwcsot o't ciddo, ac yr opdd \<: j ¡ :l.1no a'r dorf erllaw Bredwardine, He y svidnodd \'i gorph marw ar y doii-fiordd!' Mr. E.an Rohc.:rts, LLmbrynnfair, swydd yn y 8:' mtwydd o'i oedran. Yn ddiweddar, yn dd;symmwth, Mr. Hnnh Da\ Ie-, f Clan-Ahvpn, geriiaw Corwen, swydd Meti'.OH vn 'r 4oatnmhvyddo'ioe't. Achefyd yn yr un mo:IJ, g-w¡" araJl, scf ¡Hr. En" Fc\t!kes, Pfn-tt-uHiad y Mi!wi'iad Vangllan, o Rùg, Coi-wei- Yr ocdd y ddau wt- hyn yn agos i'w gitydd. Ynghanol by\\yd' yr ydvm angen." DyddL!nn, y g2<un o't- mis diweddaf, Mrs.0\'rr. gwraig M r. Robet-t Owen, tan arwydd Y Tarw, yM iiii!' y Ba!a, ar ot yr anhwy! o ddan d.tydd.' Yn Pershore, Sarah, gwrai Parch. W. Prohvn. :< mc!'ch y dtwed<tar Rtchard \'ilis; Ysw. o d)-ct' lIngh Meredith, Y\o'r I>las Dhrbych;,yn7jammi\yyddGed.

MOR YN MHORTlILAnDOEDD A PHRIF AUEROJEDD CYMRU. DROS YR WYTHKOS GANLYNOI..     1J Q.) « |<! I J 1 2 o f £ £ L? £ I |-g i It- == i;- -:Jt '= æ r. °-5 8 0 1 -r DYBO!AU. S-?y?5?????t???? -C???M?.?SS?o??'S?.?E-s???H?.?g???? ? r?Z. r~~ 5~ i!C, iiW!«srs«^ ø: :J .) .0 <! < :1.1 r;) -< u ?? ?-?'s < < 'l, Ç..¡ ? K Q ? -I- A "¡-. MEM. A. M.A. M.?. M.A. M.A. M.A. M. M.A. MA. M.A. M. Sadwn/ ? 8 27 8 42 9 12 9 42 10 1210 4" 11 42 12 2' 1 13? 1 S3 Sttl 4: 9 IT) 9 30 10 0)0 :3011 Oil 30 U 30 1 10 2 0 2 20 Hun 10 ?10 IB 10 4311 18 11 481'2 Hi 1 18 1 ? 2 48:3 8 Mawrth 6 10 .5111 16 11 3612 6? 36 1 6 2 6 2 4i 3 36 3 56 Mercber 7 H 39 11 54 12 2412 54: 1 2'J11 54 2 54 3 34 4 4 4 44 IVIercher 711 27 12 42 1; 12 1 42= 2 12 2 4i ,3 42 4 22 5 12 5 32 IV 2 4c, :-1 4,2 4 2 ?e 5 20 wener 15 ?l 5 2 01 2 301,3 0 3 0 4 Su 5 101 6 0. 6

MARCHNADOEDD CARTREFOL. ABERTAWE.——Gwenith, 84s. 8d. Haidd, Ceh'ch,27s.0d.yaryno?. ABEHYSTWYTnJ—Gwcnith,'709. Haidd, S6?. C?rc? ?20s.Ygrvnog.' h