Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

- NM - -..- -. i "', Ci (,…

[No title]

[No title]

f SBNfeDi) YMRRODROL. j

News
Cite
Share

f SBNfeDi) YMRRODROL. j TY YR ARGLWYDDI. 1 Mawrth a Mercher, Gor. 5, 6.—Ar annogaeth Ar'I. Baihurst, cytunwyd ar fbd i ddiolchgarwch y Ty gad [ ei roddi i'r Fyddin, y LlyngeSy y Mdv-filwyr Breninol, y Meiwyr 11001, ali- Gwivifoddiaid miiwraidd. Cyflwynwyd De;sylia,da>i yn erbyn y fasnaeh mewn caethion oddi wrth brif Atluofa Caergrawnt, ac oddi wrth y Gymdeithas. Gret:vddol,a. alwant eu hiinaiii y Cyfeillioli (quakei-s). Gan Ddug Caergrawnt. Yr oedd y Cyfcillion wedi <i;uifon eu Deisyfiad cyn hyn, ond o herwydd nad oedd wedi ei eirio yn rheolaidd, seLun ei fod wedi ei gyfeifio at y H Pendefigion," yn unigt ac nid at Yr Arglwyddi Ysbrydol aThyiiih^rol," barnwyd ei fod yn cauad allan yr EsgolJiou, ac am liyny gwrthodwyd ef. Mynai rhai aelodau ei -.vi-tltocl yr ail- waith ar gyfi-ifti afréolusrwydd, yr hyn a farnent oedd yn cynnyg annihtach i'r Ty, gan nad oed(l, wedi y diwygiad, yn dywedyd at yr Arjrlwyddi Ysbrydol a Thynaborol," ond yu unig, "at yr Argiwyddi/' Eithr dywedai o eHi, fod y ?air Argkcyddi yn cym?wys yr Esgobion yn gystal a'r Peade??ton; ac na aHasai'J Cy? ciliion arfer y geiriati Arglwyddi Ysbrydol" heb wneuthur trais ar ei cydv/ybodaa, am nad ystyi ientneb yn Arglwydd ar bethau ysbrydol a 'chrefyddol, ond Arglwydd pawb oil. Wedi cryn ddadiu, Cytunwy" d ar fod i'r ddau ddcisy?ad gael eu derbyn, a'u gosod ar v j bwrdd.. Gwener, 8.?Cynnygodd Ar?. Barington ar Fod vr Ysgrif i attal helaethiad y frech wen, i gael ei da Den yr ail waitb; gwrtlivvyuebwyd hyn gan iaill Stanhope, ae ereiH, o herwydd fod trefnjadau'r Ysgrif nwr auni- gonol i atel) y dyben bwriadol, fel y tybiui. Iaill Stan- hope-, ei bod yn tueddu i lettanu'I' drwg a brotfesai t'w gytyiigu.—\ n ganlyno. i hyn, gwrtiiodwyd yr Ysgrif. i Lhtn, ll..v.Cylfwynodd Arglwydd Beresfcrd ddeisyf- iad o Waterford yn erbyn y fasnaeh mewn caetliion a eliyflWynwyd un wirall i'r un pelwyl o Gaerodr, gan Arglwydd Coventry, a ila'wer o ddeisyfiadati yn erbyn y cyfiyw fasnaeh, gun Iarll Stanhope, yr hwn a ddywed- odd mui bEn Óédd gztiiddo had oedd ychwaneg o Wei- ei Fawrhydi yn bresennol i Ueled, yr boll ddeisyfiadau hyn, fel y byddai Iddynt ystyyicd y pwnc yn fanylach, ac ymdrechu mwy i ddidayinu y fasnaeh gjeulon. Dywedoid (Canghellawr y TrysoHys, er nad oedd y Gweinidogioh yn bresenol, na buasai iddynt fethu syhvi ar gynhwysiad pob deisyfiad a ddanfbnidi'r Ty. i DyWtdai Argl. Holland, wrth gyflwyno ami-y vv ddei- syfiadau i'r ua perwyl, ei fod ef yn llaweti wrtii ganfod deisyfiadau yn dyfNt 0 bob parth n'r "vlad ar YPWlIC hWUt o herwydd en bod yn adi&wyrchu amhydedd j mawr ar duedd a ifieddwl inoesol y bobi; ac os parhnent yn yr ymddygiad hyn yn ddiysgcg, yn gymhedroi, olict etto yn selog; byddai iddyht cnniit llawer trwy gyniheil y Seneddlr i ddefnyddio pob moddion ahgenrlieidiol i dueddu Gweinidogion y Tywysog RhaglaVir i ynulrecrm i'r eithaf i berffaith ddiddymii y fasnaeh warthus hyn- nid oedd efe heb obaitb y gallesid gvvneuthur llawer o ddaioni etot, Ond nis gallasai lai na thybied, wrth yr hyn a glyvvs:1^ fod y ddyledsvi ydd i ymdreehu diddynHi y fasnach anfad Wedi cael ei esgetduso yn gywilyddus; er hyn ni attahai efe y clod dyledus rhag y GweiindOg- ion, am y cytundeb a I-Iolaud, Cyiiwynwyd deisyfiadau ereffl gati teirij sW' ydd Buckingham, Batiiurst, Muigrave, a Shaftesbury, yr fssarll Sidinouth, a'r ArglWyddi Dundas tte Erskiiie. Penvyd eii gosod oil ar y bwrddt Cliwennyehai Argl. Holand wybod p\vy daleithah opdd i ddanlon- cenadau i'r gynmmnf'a yn Vieiiua, i; drefnn acUosion y Oyfandir? A oedd yr holl wledydd ag aiiviiid(libyiiol ar dd?chreu y rhyfel i g.?i  eu eynr,yieliioli ytio ai peidio? Atehodd Iarll Lerpwl nas gallasai gyda phriodolder ateb y ?ofyniad cyn bcJ!ed a chyfeirio at yr hyn a drinid In y ymmfm!a; pa (odd byna?, ?aUasm ddywedyd nad opd! yr erthygl perthynoij'r ?of\:).ad yn,y cytnudfb heddweh, yucyunwys neb gwledyd.i'ond y rhai oedd- ynt naill ai mewn-rhyfel a Ffrainc, neu yu Gyugreirwyr I anyrnddioynol iddi. TY r CFFFREDIN. I I Mawrth, 5.A.r gvnnyg Mr. Broadhead, sef bod i I euogfarniad Arg.'Cochrane aeledau'r T^) gael ei ¡ gyniirieryd i ystyriaeth, galwyd Arg.-Cochrane i mewii a .deisy/wyd arno gymmeryd ei eisteidle yn y Ac wedi darllen o honynt adysgrif ei euOgfarniad, cyfod- odd Arg. Cochrane a darllenodd draith hir o amdditl- yniad, llawor o ymadroddion yn yr hwn a t'eiai "1 dra Hyin ar y BarnWr dysgedig, ac ar y Rheithwyr dcwisol. Dcchreuodd eiArglwyddiac th yn y modd hyn;— Mr. ltliiigle farwi-Y mac'l' amgylehiadau dan y rhai yr wyf yn ynuldangos ger broil y Ty hwn liQddyw, yn gidw am, o lcjaf, wraudawiad amyneddus. Y dyn annedwydd, yr hwh a euogfarnwyd i gael ei artcithio a'i losgi, yn amser y Cardinal Richelieu, o herwydd iddo gael ei gyhuddo o ymarfer a dewiniaeth, tra'r oedd yn tystio ei fod yn ddiniwaid, ac yn amlygu di- hirwch ei elynion—tra'r oeddid yn paratoi'i- tan ger bion ei lygaid, efe a darawyd ar ei eneii gan fynach ii chroes, fel na cllasid ei glywcd gan y bobl. Brawych- odd y ilofi-tidtliactli barnol ac ereliyll hyn lioll Ffrainc, a holl Evvrop; 0titi o'r holl amgylchiadau cydfynedol a'r weithred gywilyddus, megys Hflg dystiolaeth, pleid- garweh beius y Barnwyr, creulondeb y ddedfryd, ac anghywirdeb amlwg y cyhuddiad, ni fu dim yn a-ehoa o gyniniaintllidiogrwydd a gweithred y mvnach melldi- gedighwn, yi- liwii heb ymfoddloni ar artaith a mar- wolaeth gwrtluldrych ei ddigasedd, a fynai ei eilid y tu draw i'r bedd. Gan hyny Syr, er fod yrhyn a wH- ais yn 3wr mewn yn fy argyhoeddi nad yw digllonedd anwraidd yn feddianol gan fynachod yn unig, yr wyf yn hydeni, na bydd i neb moddion gael eu defuyddioV dydd hwn i attal fy Heferydd, i-liag cael eu clywed gan y bobl yn gytiredin, fel y gwyporit belli sydd genyf i'w ddywedyd drosof fi hun." Yna dyw- edodd ei Arglvvyddiaeth mid oedd efe wedi dyfod yno i gvffi-oi tosttii-i, na pbarotoi'r nordd i gael niaddeuant, am fod y ddau amgyffVediad yn groes i'w fcddwl. Yr oedd y tytrredi-n wedi tcimlo digllonedd o herwydd y ddedtryd agyhoeddwyd arrio ae.df't-yd mwy pwysig nag a osoilwyd erioed ar ddynion a brofwyd yn amlvig eu bod yn enog o ftiati ysgelcr—yr oedd y teimlad hwn a amlygwyd gan y cyflredin yn gwneuthur ei wlad yn anwyl ganddo er yn waethaf i lidiowgrwydd dynion mewn awdurdod. Ynmhresenoldeb y Tý lilviltv, a lly- gaid y wlad arno, efe a dystiai yn y modd mwyafdifrifol ei fod yn ddieuog o'r bai a 'osodid yn ci erbyn. Ach- wynodd ar ytotiti anarferol a ddefnyddiwyd i'w enog- broti; trwy ddenu tvstion wrth gynnyg gwobrau he acth iddynt, cyhoeddi eu tystiolaethan cyn rlioddi amlyg- rwydd iddo ef ei fod dan gyhuddiad, fely gallesid l1 enw i'r holl wlad a rhagfarn yu ei erbyn, ae fel y tu- gddasid yr Uchel-reithwyr i osod dedfryd yn ei eibyn. Yr oedd efe yn gwybod fod ganddo ijob peth i ofni a fedraillid a drwg ewvllys eu dyfeisio, oa.li wi th y gwyr ocdd mewn awclurdud, y ihai a ymdrechasai efe i'w galw i gyfrif am y twyll a wiraed gan wyr y gyfraith a'i fro.iyr o'r llynges—wrth nivnych grybwyll y blyn- yddo! ag oedd llawer yn gael, vr o*?dd wedi creu iddo 'ei huu lawer o elynion. Pe profas'id ef yn y I-lys pw- Oltot, (Old Bailey y, cawsai ci ryddhatu Eittir fbi: syffc udvvyd oddi yno fel y gallesid sefydhi ei dynged gout Reithwyr neillduol, neu ddeWisol. Petii amlwg oedd fod y Rheithwyi dewisol hyn yn dylyn yr alwad fel crefft; bod gilli yn cael ci dalu iddYlltam bob achdi a ddygid geV eu bronau bod dynion yu talu ariàa am gael rlioddi eu hehwan yn rhes y Rheithwyr devmol j) ac osantoddlonibt y Barnwr, cyiiimerir gofai ¡'W rhwystro i wasanaethu drachefn, neu mewn geiiimi ereiil i'w troii aliah o wasaxacth mor ennillfawr. Ac (ebeíj Arglwy'Udia'etli) a brofwyd fi gan Reithwjr fy I ngwlad ? Na ddo, Syr —— Achwynodd ei Arglwydd^ iaeth yh dr^Uym av y Barnwr àni. gam-gyfarwyddo" j y at bob goi -i-nes, Rheithwyr ;yae o bob gormes, meddai efe, y gwaethaf ol Iywyi* uu a weinyddo ddialedd dan lw o wneuthur cyfiuwndei.-r-\n eu hegwyddor, y mae hen gyfrcitlii»ii y niae heii gyt'reiti,iiiii, sefyaiog Piydain yn rhagorol; ond yu dd¡wcddat gwnaed y futli gyfnewidladau niweidiol ac anghenolyn y ?yf'raith?fety bydthÜ i'r hwn a antmiai ymJracth ng achosion gwladoj, a gwrthwyhebu dynion mewh a-? dm dod, yn gynt neM yi? hwyrach, yn Sicr i gael dyoddcf mewn nn Sordd neu'r ?n. Nid oedd y gosp a rodd? wyd arno ef ?an ddr?-ewyitys ei elynion, o werthJ iiiiinit?l o vstyi?iactit. n?nud o ystyriaeth. ? Tybiai'r Bamw! mae'n debvg y byddai i ddedfryd y thi?d (?M//o,y) fy ni radii io ?. eithr gicrhuf iddo ef, ac Pt, Ty hwn, ac, i'm g\v)ad, ? byddai yn well genyf'sp?H yn y rh;god/yn t'y eW?? fy- b"n,danyfF.th ddedfryd, bob dydd b'm bywyd, nac eistedd at" y fainc yn enw s,—-safc. dros un awr. "V na tystiodd Arg. Coclirane, mai cyfiitwuder, ac aid' trugaredd yr oedd yn geisio, ac aeth allan. Aiijio«odd Mr. Broad head; (yn gyiriioaiiit a bod 1 yn g  i -htii?iii)t a bbd At,4' Cochrane wedi ei gael yn euog o fi,ad%t-i-iaeth), ar t<Mt" iddo gael ei droi allan o'r Tg; (sef na byddai iddo gael. 6i ystyried yn Aelod o honaw drachefn). Tybiai Mr. Brand nad oedd y dystiolaeth a I yn ddigoii i derfynu euogrwydd nen ddiniweidrwydd ei Arglwyddiaeth; yr oedd vr crlviiivyi- wedi ymddwyrt yn dra aiHveddaidd, i geisio tystion trwy hysbysiadat., a rhaj farnh ei fod yn euog. Yr bedd Mr. Barham, (Trecb&n, swydd Benfro) wedi' ámmau cnogrwydd ei Arglwyddiaeth yr holl amser j Oadiar y dechreuwyd son am dano; ac yn awr yi- oedd en animhenon yn gryfach nag erioed; yr oedd cydfwr- iad wedi cymmeryd He yn ei erbyn, ac yntef oddiar1 H\lehder 6i ddihiweidrwydd, )6edd heb ddefnyddio f mpsu!-mtar?ro!iamddl?yn ei hun. Ni í'uasai iddod ) ( "Karham)?arti('aeIeibron. I el ei brofi? Beiodd ?Ir. Pcmsonby yn llym ar y rbeol bono o'f Liys ag oedd yn rhwystro ei A?twydd?eth i gaél ei ? brofio'rnewydd; acni ailasid da'(Ile*,(] b,,)(I livii?ifaetla o'u thu, am nad oedd mwy nag SO mlwydd ocd. 0? oedd y Pi ifynad Wedi cam-arwain y Rheithwyr, nid oedd y chweunyc\;îad i chwilio i hynv vn afresymol; ei ddymnniad ef oedd i'r ddadl gael ei ?h.tio.'canys ni aliasai efe gysgu yn esmwyth y nos hotio, pe rhoddasai cHaisiganadeiArs:twyddiaptho'rTv. J Dywedodd ?). Stuart Wovtley, fod ganddo rai am- mheuonCyn hyn am euogrwydd Arg.-Cochrane, und vn- awr yr oedd ganddo rai cedy ri; chwennyehai efe Vr j achos gael ei dim mewn eisteddfod neillduol ond ni alliisa. roddi ei lais dros gauad ei Arglwyddiaeth allan "j o'r Ty. Wedi yt hyn a glywsai Mr. Whithrcad yn aWl", vt bedd efe o'r tàtll fod Arg. Cocin-ane '11 ddieuog, ac auif liyiiv rhaid oedd iddo ef roddi ei lais yri ferbyn y cynnyff. Tybiai Syi? Fiancis Hmdett, fod y Cam-iiyfarwyddid ? JDudodd y Barnwr, n hun a ddywcdodd wi'th y I Jhcdhwyr ynghyich ymddangosiad'Berenger ge/br? A?-ydd Cochrane, mewii gw)? goch, &c. et na?i oedd tin dystioltedi i 1)1.oii livn ?   '?'? "?y< yn ddi?n 0 achos Vt ry jmjiaeth a pwHC gc. eu ùromm, Yr oedd vr A.- ?ydd U.dJ..so: w.di tystio ei fod %?n d??? d dy las id yshric-d y fath dystiolaeth oddiwrth ddyn o'i ahvad ef, (Liyn?csydd) bywyd a?- en?d yr bon alwad oedd anrhydedd a gogoniant, fct yn mcddu cryn bwy?. Tyb.ai ef? fd -v. gorchestion hvglod a gwronaidd a gyf? IiiNliahsai ei Arglwyddiaeth dros ei wlad (me'wn bi wy- drau) yn ddigon i'%v diogelu rhag un rhan o'r ddedfryd j (y Ihigcd) hyd y nod, pp brasai yn euog (mawr gym- me radii1 yaclh J. Y r oedd efe yn tybied mai anliawdd fnasai cael Rheithwyr cyH'redui i eiiog-fiti-iiu Arghvydd Cochrane, nid oedd ond tystiolaeth dati o'r tystioa vn cyffwrdd á'1 aclios ef, a hwythau, er iddynt wele (I >1 wisg goch, ni welsant y scren a'r cofddryfl (medallion) ac am y dadgtiddiad liyil o'r eiddyut yr oeddnit i gad 5001.! Yr oedd yn annaturiol mcddwl y bti-,i-illi oedd mor ddibris ynghylch arian ag oedd ArgKvydd Cochrane i di-ol allan yn liud-lcidr (swindler), a bod irr hwn ag oedd yn wron un diwrnod, i fod yn hoecdwr aT I y Amddiffynwyd y cynnyg cyntaf gan Arg. Castle- reagh, yr hwn a ddywedodd, fod Arg. Cochrane wedi i tael ei brofi mewn Llys i-lxeoluiddi ac os eiai y Illy liwnnv i ymyrae-tb ag achoston a derfvnid mewn Llys-" oedd awduredig ereiil, ni byddai diwedd ar yr ach-V wymadau a ddygid ger bron y Ty. Cefnogwyd y cyu- nyg h-efyd gan Syr W. Gaarow, a Mr. I}. Bathurst. i na ymranodd y Tf. ',I Dros ohirio y ddadl, 74—yn erbyn hyny, 14:>Ym- ranwyd drachefn.—Dros gauad Arg. Cochrane o'r TyV 149—yn erbyn hyny,44. Darllenodd y Rhaglefarwr y llythyr a dderbyniasai oddiwrth Dyvvysoges Cymrn, yn yrhwn yr oedd" dioich i'r Ty an: eu haelioni with ganiatau iddi hi 'j 60,0001. yn flynyddol, ond at- yr un amser, nad oedd arni hi eisieu y fath swm helaeth, gau hviiy yr oedd ya chvyeimyeh i'r arian gael eu lleihau i 35,0001. Met cue. 6.—-Cytunwyd, ar annogaeth Arglwydl Castlereagh, ar foci i dtholchgarwch y Tf gael ei roddi i'r fyddin a'r llynges, ac i Ddng Caerefroc, am y gwas- anaeth mawr a gytiawnwyd ganddynt i'w Brenin a'tt. wlad. Dygwyd i mewn Ysgrifau i ganiatau 20001. yflf flynyddol i'r Arglwyddi Combermereac Exinonth. Gwener, 3.—Cytunwyd ar fod i'r swm o 35,0001. gael ei rlioddi i Dywysoges Cymrn, yn ol ei deisyfiad ei hun, yn lie 50,00 )1. a ganiatausid cyn hyn. Llun, 11.—Cyflwynwyd llawer iawn o ddeisyfiadau I)- amryw fanau yn erbyn y fasnach mewn caethion. Arg. Cochrane.—Chwennychai Arg. Ebrington wybod, a oeddid vn ymroddi cyflawni y rhan o'r gosp y ded- frydwyd Arg. Cochrane iddi, sef sefyll yn y rhigod, ai peidio. Os felly, yr oedd efe yn bwriadu cynnyg ar fod i anerchiad gael ei ddanfon i'r Goron, i lciliail,r gosp ar gyfrif gwasanaeth ei alwad. Atebodd Arg Castlereagh, fod un o'r dynion a elicig. fyarnwyd wedi deisyf itr y goron ar fod i'r gosp get el lleihau, a bod y deisyfiad dan ystyriaeth ond ar y fath adIOs nid buddiol nac arferol oedd i'r Seneddr Yluyr- aeth. Ac nid oedd efe yn tybiod fod ei wasanaeth yn ?wneuthurci s?fyUta yu w?imot i ereiU ag oecklvnt < dan yr un ddedfryd, 1 Mynai Mr, Whitbread wyhod, pa nn |?i achos y gwr a ddanfon odd y deisyfiad yn unig oedd Jan ystyriaeth, iii peiiio. Dywedodd Arg. Castlereagh, mai: wrth ystyried achos un, ei f-od et* yn tybied yr ystyrid yr holl-rai a euogfarnwyd, HysbysoddAig, Casfjereagh i'r Tv*, fod yr anerchiad a ddanfonwyd oddi wrthynt at y Tywvsog Rhagiaw, ynghylch v fasnaeh mewn caethion o'r Affric, wedi cael ei gyllwvno i'w Uchder Breninol, a'i. fod wedi amlygu ci fwiiad i ymdreehu hyd ag y gellai i g'yydyrafl'urfio it dymuiiiadau'r Ty.