Seren Gomer

?-?-L'?.-??.?,. ?mT..???.??mj?r?. BARDONIA.ETIZ"I I AWDL, A GYFAKSODD\VYD YN RIIYDYC17LFN, YN ATTEB I LIfTHYR A RODDAroGAKAtRI'RBEtRDD. 0 AM lan Iwysgan feiysgu.deraf Yduk'nfynpga Dwyswuith Beh'ddton cemion, en [Rhydderch. !Dewis!;ceth, a'u cind esgcd. GM'e< Rum. &«.?t Dyddanwch dyddtaueinio€s.ui' ydyw En canLadan eh iocs: ))!t .twch ein du t'cr-oes Dan oerllytl gletvd a gioes. Os heddyw tra'n byw 'n y byd y Ynt dun iau y bradau brwd, W ]")ont ettc ryw dto 'n wyr drud M Y ceufedd yn niwpdd nod o ynolcur!}ai'tira!itd, t Rhan fach H'ae'n ddwya (groywfwyn gd) e C'l Prydyddion mwymon mad. a Edrychwn gwetwn eu gwaith, Cain ei'wyr eu cynnilwaith, le.,iii tiir ervs ynfaith.trahau!wcn Heb orphen yn bei-flaitli. Heddyw,gweler Byw yw Hamer A!* ia:tti ('.vnei- eitlia da-,vnus; Ac yn gyhoetld 'Wedi oesocdd Gwin i tituedd ei gan fe!ns. DtC/MKPttO Byddastudio i A thyn dUo 'H Athm wiwIw)'s; Ymtnhenamser Mydraudwysber Iaith hil Gomer ethol gymmwys. Maw! perar dyncrfwyn don.iawnrhoddi Yn ihw.ddaidd i'r Heirddlon: Addas i ni, er si, son Am iawDwaitii y gwyr mwynion. Air: afonydd ymofynant Dan ygw:DwydfJ dieii ganaiit, A Het'erydd y 'ttitci' iant Eiriau dnedd, a wrandawant. lawn trwy ei chaioa natur a citwiliant, Mctiant a throion dynion adwaeuant, A bui<n wedi y bemu nodant: Drwp y ciwyfau a geihau agorant, ))efi:tHl Bngeiliaiù gatwant.yn unwedd, <)'u du oferedd i edifeinant. HyU wre.ddyH baichdei ofer a nwyfant, Yawnwych weis ttrion awchus y torant; Hena\\T y Sydot hwy m arbedant; Pvbyr sy!mddwyr pawb argyi]oeddant Yn fauoi, ac ni fynant.er gwieddau Ddori gv. agenwau'r duar a'u gogoniant. Helld y byd a hacddai Bardd A "yr aeth fcsuJ' ci gerdd, Nil! frei a'i droedio i ffwrdd Gau hatd o Hytiaid peti ffonhl. Feraidd yw ciod pob Bardd e!aH, Gwin ctwn y gan ciau. Harddach t ddyu synwyrddw! Na chiMtw stwr a dwudwr d\vt, Ddysgu rheoi y ddwysgan:p Chwilio gwyrth uchet y gamp. Meius,gwn,n)a!aisigant A Uawcroedd Hiw ariant, Teganan i finnan fydd Y iach Av. en a Chywydd. Er bo(i yma 'n wan yn awr Megisundt-ymogawr Wnat ei welý i'y 'n y fron Yn dawcl rhwng B)u;M et.,on:- Os Ktmmc yw 'r lwys A wen j Os wyf dan gm ei sur sen Hcb i'e (' '(iii 'r un gu ei gwawr I'wdyddam'tdyddunawr;— I Kr na chat pan ganaf gerdd Un nn' dtEti! addasgodc'— Ettoerhynert'ymat' Yn twyi a;1 gaei gan hae! Nat' (J'¡ ratÏ, J lJ oi Hafur ocs, D<!a Ion, yn mwedd ein.oes, Drigfa o gyrhaedd drygf.yd, 0 swr. y bai sy'ny byd, Iwtt.ddaai(;!eHddoeth WaithyBcirddionciyfhiondopth; Oesvnifi'iL fhsio mwy, PcitYait!; gywreinwaith Gronwy; Igndi'rgan ydâ'' gô¡:; A iiou d\iwvth!lwyu deiliog. DAKiEL AB lELAK DDC, 0 GercdlgK)n. I

Hl'NAN-YMDDIDDAN Y BARDD AR PEN crOCHDY EGiLWYS ST. PAtJL, YN LLUNDAIN, 0 PA FAN Y GWELIR DtXIOK AR Y LLAWR YN FYCEAiK a. ¥FEDDOL. MAE'rwybren!asweniwyHa<].or€n!tw, A'r hautwpn yn lirach HVi;(Jd wcdd y dynionach Obry 'n y byd i'el brain bach. Ai dyu:on a adH'aenaf.neu forgrug Yn fawrgren haid gasa{? Yr nche) a'r isetaf Nawr onwedd en gwedd a gaf. Snlyw en drych isel draw.ygwaelion, re'H C\1d?f 'n t'wibiaw; J{h¡j yn rlIed"g, rÎiai'n rhodiaw, bach, i'all uiot 'n y baw. Anfftth en tinRerth a*n ttin,ho!t jafiir A )tT<ed y wcrin; Dati ;-a! iad y Ih: ;,Y-erwin Ali bias at y guitid bUn. Ai rha?1! ya Ifywrain eu gwedd.sy'n chwitio Mylvric ant Yn ehcdcg am AnrhyJedd Hagr y ctcr' gan hogi't- cledd Giwneraidyma'rgwcHyn.ahedant Ynhctdiaudiderfya I fr&thf a sarnu 'n syn E¡¡ Ld!ydd a H.<n f,J'())yn?, Uwch y glyn fan hyn q fyd.(wyeli urddas) Y chw:u-ddat trwy 'm' wyd, Heb orp!)en am bt:u y byd Anfoesatfa!citderyntvd. Am ben ({yn adyn odia€th.a't fawtyd Ofaion rhy heiaeth; EiganadatTagot'taeth AV r g-,N-ai,! panymaemorgacth. Cat achos iawn Mawn a Hwyr.i gwynfan Wrth ganfod or awyr, Y tfeu:m ta!th t) wy )id hwyr Dtiwvs emioeit-mor ddtsvuwyr. YRUNAWDWR. I

?rtt'yd?.?r ??MsMd y ?orcA. P. DODDRIDGE, D. D. yJ',cdd Dum vtvunus, vhamt.s; < /tK'a a <?M'? <u? gwifido 1;/ ei /t«M, p': ydull godÙ}og c-aitlynol: 4 Bydd fyw, tm'n fyw,' mcdd y gloddestwr cas, t Bob fiydd nuvynha )- pieseran go: c'h\' blis: Byd'. t'yw, tt.a'u tyw/tncdd nn a dwyfot ief, Dy bo'! fmmdan dod yn ufydd i Dduw net: Bottd y d<la.. hyn, o Ddnw yn MM i mi, Byw'c dd.£dJt;,ydd 'rwyf, pan b'wyfyn <yK; tl. WM, JoKEs, Peuybont.

.liT SEREN GOilIEit ) vn (lei],A,ngI I n'u hymddnn:;osiaJ yn eich Llythyreg, y niapnt at e:ch ttaw. Yr wyf yn deaH y bydd hoif gan rai o'i Bchdd i'w darllen,-cymmer\v.yd hwy allan o hen ysgrtfen. Ydwyf, &c. DEWi. LLYMA DRIODD CERDD ÙAFüD. Tri bat cytfredin y sydd ar gerdd, tor njesu! drwg ystyr,acham-ymarodd. Tri thoimesury sydd, thy hir,arhyfyr,ath\Yy!! ynyrod). Tri rhyw ystyr di \vg y syjd, cantddychyniig, an- mheiUiynas, ac eisiau enaid, scf berf. Tr! rhan ymarodd y .sydd, unig « Hioscg ypehyd, gwiyw a menyw ynghyd, a gwydd ac absen ynghyd. Tri anntherthynas ccrdd, na-.N I a gogan yughyd, ihy ac pislau ynghyd, ac eislau gorair neu i'et f. Tri than ymad) odd y sydd, enw, rhagenw, a berf. Tri rhyw ymadrcdd sydd, ymadrcddpcriiaith.ymad- rodd cyfiawn, ac ymadrodd aetdutn. Tn rhau prydyddiacth y sydd, syUaf, gair, ac ymad- i'odd. Trirhyw syHafysydd, syiiafdalgron, syt!af !cddyf,a synaf?ipthong. Tair :hyw syHaf da!gron y sydd, dipthong dalgron a dip.teddyf.adip.wib. Tair dip. gymcriad y sydd, dip. daigi-on-ledclvf, a dip. bengamteddyf, a dip. <!awdd!eddyf. Tair dip. ryfedd y sydd, dip. ddieithyl' a dip. !os- cyrniog, a dip. wib. Tair dip. odidawg ganiad y sydd, dip da)gron-!eddyf, a dip. r, a dip. gadai-nledclyf. Tair syilafgadarn leddyfganiad y 8ydd trom leddyt byddar leddyf, a chadarn teddyt'. Tair syliaf yscafn gamad y sydd, syHaf da!gron, a ?;.yi!afbpi?gamIcddyi,asyHaffnd. Tair dip. y sydd na (:1¡dr proest yn eu herbyn, dip. dawddleddyf, a dip. da!groN, a dip. wi'). Tri bai gv.ahanawi y sydd ar gcrd' sef engiyn ar brost, t! wm ac yscaf' yn yr odI, a Heddyf a thatgron. brost, t.wiii ae yseafii Tri bargwahanawt sydd arenglyn unodt, carHymor- ddiwes, a thin ab, a chamosodiad ar yr odiau. I Tri pheth a gydfreiniant YL.adrodd, ac a'i teUyngant, /'cliJ:drWYl1d a hyawdlcr parab!, a chywrelndcb synwyr, a dnll anianawl y datcaniad. Tri phcth a anghywreiniant ymadrodd, pwl ddatcan- iad, ac anghywl'ciudcb SyEW)T) ac anystyriawl ddeaU y parab'wr. Tri rhydd gerdd dafod y sydd, c!er\vrIaGt! teuly- '.vriaeth, a pkrydyddiacth. Tri pheth a berthynant ar glenn, goganu ac ymb: a gwarttuuddia'.v. Tri pheth a bcrrhynant ar deilywr, hacHon!, a digryf- wc!), ac crfyniad da heb fawr ymbi! :un danynt. Tri pheth a bpfthynunt ar brydyd< ctodfoti., a dig- ryfs.u, n gwrthwynebu gogangerdd. Tri un bcncerdd y sydd. prydu, a chanu engiymon, a c!'yfrwyd(!yd. Tii p!:eih a an-nurddant gerdd, ei datcan yn anam- ser, a h( h ei gofyn, a chanu ya anmhert;bynaS) set' i'! nebnisdyiai. Tri pheth a urddant gcrdd, dmdrwydd ac c< fnder y datceiniad, ac awdurdodyprydydd. Tri pheth a hotfant gerdd, dyfndcr synwyr ac ySlyr, a go<Hdawg ddychymyg;, ac awdmdod y prydydd. Tfl pheth a anhofTant gerdd, basdHr synwyr, a dy- cbymyg sathredig, ac anurddas y prydydd. Tn pheth a gywreiniant gcrdd, cyfahsoddiad vmad- roddion, ac amider Cyioraeg wrth pH cyfansoddi, a dy- <'hymyg cerddwr with gyfansoddi y gerdd. Tri phfth a anghywretNiantEerdd, eisian modd i gy- fansoddi ymadroddion, ac amider Cymraeg, ac ang- hcr(!dwriaeth. Tri pheth a \vc'!Hr!t awen cerddwr, ]ten gerdd, bardd- I omaeth, ac ystoriaH. Tri pheth a bylant awcn ccrddw!, anghyfrv-'yddyd, ac angherddv-riaeth, ac angitanmoiiaet!). Tri pheth a bytant awcn cerddwr yn gvrù!, tra-me- ddw-dod, a thra-god.neb, ac v.,igyiiiNDdoc!. Tri pheth a ddyiai prydydd eu goche!, ityna, pntelma, ach!e:wr}acth. Tri pheth a ddyial cerddwr eu canmol, haeliom, a digryfwch, a chcnldwriacth. Tri pheth a ftlwránt gcrddwr, gw isgodd, a chydNabod achamnoliacth. Tri nheth ni (Iivns'an mewn cerdd, anwada!wcb. ac Tri pheth y cae ccrdd arnynt hcb fSned yn en her- byn,t:tng€rdd-y! hen b!'ydydd;cn, adychmygawi aw- dmdod y prydyddiou newydd, a chelfyddyd y gerdd- wriaeth.. Tit rhyw unodly sydd, Hnod] union, ac unodi cyrch, ae tinodi ei-wea. Tri pheth ni ddy!al cerddwr eu credn, gogan ctcrwr !!c ptydo prydd, a chaHn :mgherdd o brydydd canmo!- cdig ac awdurdod it!daw, a dywedyd cehvydd yn ddi- Z-stytr, a gcgau yn ddiachos. Tii pheth a tawenant gcrd<!wr, ei berchi, a chan- niawl c; gei-dti, a rite(icti(,ii ,wvr (Ia. Triphctha goddantperdd\\r aca'u instant, e-i au- mberchi, aughahn)ol ei gerdd, a'i nacau o rodd. Tri pheth a warthruddiant gerddwr, ci aiiglioeliaw, ci anghanmawt, a c!)a)ufa!n. Tii anhepcor ccrdd y sydd, cglurdpt parabl, ac {-on- der a cheTddwriaeth. Tri phcth ni ddylai cerddwr fi oddef, cyfrinach, a cl!'wilydd cydytnacth, a chetwydd argyweddufi. Tri pheth ni ddylai cerddwr eu ceht, gwirioncdd di- argywedd, b.irn ar gerddwriaeth, a chlod dytedus I gwyr da. Tri pheth a wahcrdJir i gerddwr, camfarnu ar ger- ddwhaeth,a goganu heb ei hteddn, a chroes angherdd. Tri phpth a ganmotant gerddwr, hacidcr, a digryi'wch nmw), a dcfodau da. Tri phcth a waradwyddant gerddwr, cybyddiaeth, & df'fodau drwg-> a thra-chynildeb. Tt i ptteth a barant garu cerddwr, cyfunde'b, haelioni, a rhywiogi wydd. TRKODD I j I G'M'?MM CM ?od Nt' !0'<!?, ? !?M! a't ?tP7t(tK? yn well Ma -j g-!t'ad?aM? MCM ?KM?M?. J   Bod yn gywi!yddgar, bod yn ddistawgar, a bod yn ut'uddRar. Hod ei hwyneb yn ddawnus, ci itymddiddan yn fed- rus, a'i Uun yo weddulI. Bod ei meddw! yn ddi.anllad, ei bueheddyn ddlafrad, ac yn gyfi-awn ei bwriad.. Ar Dduw yn gweddiaw, yn sywionej dwylaw, a'i gorchwytyngryHaw. Bod ei phryd yn hoffaidd, a'i chorH' yn Muniaidd, a'i chaionynbMraidd. Bod y naUl law yn casgh!, a'f I!aM yN rhann, a'i phen alr llail Ya rhanti, a'i plien yn pryderu. Bod yn dda ei ehydwybawd, yu rhadlawn ei tbafawd, yngywh-i'wphnawd. Yn ddtfaich ei c!taion, yn lan ei harfenon, ac yn dru- garawg i dytodion. Bod yn ca! u Drw yu hyfryd, yn ofni Duw hefyd, ac yn gwa$auaetbu Duw yn ddiw)d.

cÁT GYHOEDDWR;QERÊN GOAfEK. ATEDIAD I LYTHYR D. E 0 GLAN TREN, AT LLEWELYN. Mn. CroMER.—Tybiaes 1 ?1 ddangosynHed eglur, I ynfy atehiad i Cadwgan, nad Ocdd y geiriau Dyma y ci a !ttJdodd y ddarad," yn tueddn yn y n?snr lieiafi euogfarnu'r ddafad ddnuweid o tofruddiaeth pa fcdd bynagy mae gwrtdda{neuon teihvng o sylw yn cae! en cyfudt gan eich cyfaiU Mr. D. E. yn crbyn yr eglti,-Iiad a roddais i'r p;euiau. Ac am fed ychydig ddadleu mewn ysbryd hynaws, yn tncddu vn fnwr i helaethn gwybodaeth; ac am na chafodd y Cymru'r fath gyfte ysaHydd erioed, ag sydd yn eu meddiant yn awr, trwy gyÜ ŸHl cich smot.Seren i hyno:'ddi eu gilydJ mewlJ u)cdu ben-made!, tnewn pethau perthynol i'\v tuaith arddcrchog (canys yn y b!ynyddau a aethant hcibto, nid ocdd wahaniaeth ynghyfrH'y Uiaws, thwng ysgrifèna(klH C;n!r''ig y gwybodns yn t'wy na'r anwybodus; eithr tyLiai yr hwn na fedrat wahanlapihu rhwng un rhan ymad.odd a'r )!a! na gwybod pa iedd i gyssy!!tu yn weddatdd &'n gitydd, ei ibd yn gystat awdwr I a npb pwy bynng) myti gynygat' gydn'r fwyUysgarwch I mwyafi foddhaueich Cohebwl". Cwrthddadicnir yn gyntaft'r haenadynfyltythyr b!aenorci, mae Rhagenw pMthynoI yw a, yn y cys- sylttiad nrhod, yn cyt'ntcb i thrit yn y Saesneg." o her- wydd fod yr AoK, ac yr AM')), yn Rhagenwau pcithyno!, yn cyÜlteb i which, whom, ac weithan that, yn yr ialth glytiog; a bod a yn cardyu yr 7tM'/t, &c. megys pe na I)L4asai nn Rhagenw perthync.1 arati yn yr yinadrodd. I symud yr anbawsdra hwn, sytwer fed a)nryw cirian yu yr yggrythurau, yn gystal ag mcwn hpn awdwyr wedi eu cyfansoddi yn gyífeIyb i'r rhai uchod, ac- nlis geUir eu dealt yn wahanol i'r esboniad a roddais i arMynt,megys, Sa)m. vn. 6. deffro hefyd drosofi'r fat n « 0) chyniyna:'<t;" nid i'r farn yi- hon a orehymynaist. Sa!m. xxv. 12. efe a'i dysc ef yn y ffordd a ddewiso," nid y nbrdd yr hon a ddewiso. Ezec. xviii. 4. yr enaid a becho, hwnw a fydd marw; nid yrenaidyr AM' a becho. Nid gorthaw a wnafwrth a L,_r,ai-wyf.-CYNDDEtW. Deddfauhaet,W!thbawba'ihoto; DtOj'aIywiadawIedyeho.—LL.GwR. Hen widdon—— A fai yn Uenwi fa! IIona; ddyfrwys.-—TAHESiN. Y gwr a C! en awyrawl ednaint.—EJf.U)YR SAiS. N,-u'r digernis a garaf?-LLYWARCli HEN. Ynawi, rhaid addef, nad oes un Rhagenw pert' no! mcwn neb o'r ymadroddion uchod, ne:t gydnabod bod a yn un, ac y mae yn dùily fed cymmalut cisian'r Rhag- enw ymhob un o itonynt, ag sydd yn yr angbreintiau n osodwyd gcr bi-ou gan D. E. o'r Dais'uddiad a uuopdd Pi cit! a cHid ddytynn. Cnd yn awr natnriot yw gofyn, I" Pa beth a wneir o'r a yn yr ymadrodd:on i!e y rll3.f- napmrhLgan y Rhugenwau, y!' /WM, yr hf)n., -yr h!ln y f/Mt, &c. Oni raid fbd adeiriad yn y fat!) ymadroddion, megys pe dywedyd, yr hicn, yr hiz,it, &e. Oni ddpth- yddir dan Ragenw pan nad oes eisieu ond un?" Atcb na mneir-ijitioes,jiia ddim adp!riad oi]; canys cr fbd a yn Ragcnw mwn nn cyssyUtiad, nid yw hyny yn pron ei bod felly ymhob amgytchiad. Ymae yn hyshvs ddigoli i D. E. i'od a yn gyssylitiad yn y geiri:u] Pcdr a tcan," yn arddodiad yu y geiriau, cymainta chc<r\ yn Ragferi'yn y geiriau, <' A weiweh <iwi tod yn dda/' ac yu Dat10diad (Itite?:ieclion) yn y geirinu A wyrda, daj fu am ein gobaith !ychydig iawn o gyfncwidiad mcwn ymadrodd sydd ddigon i newld s"'ydd yr « fci gpiriau ereit!; ac yn oestadot pan ragHaenir hi gan AM-M, &c. y mae'n coHt ei swydd o fbd yn Ragenw, He yn myned yn beth a: a)!. Eramtyced hyn, ymac't- gofvmad yu arcs, Ect!) yw hi pan fyddo rhagenw o'i biacn \n ddigyfrwng, mcgys, y dyn yr hwn a JCfarodd?" Arch, rhod'jwn yr un swydd iddiyma ag sydd ganddi \n Y fadi y!nadro<tdion a Paul(( atebodi ac a ddywedodd." Gofytur ctto, Pa !jcth yw et tenw yn y c\ t'rvw Ateb, Rhagferfgad'H'r.hao), yrhonsydd! aniit'bcor mewn iiawer o ymadroddion i wai-aniacthn thwnx p.vnc cadarnhao! ac un necao!, mny.s, "nta i'ediem, yr oes hono, dretttio ta!m o amser ynghvd )i<'b Oinibio ein cymydogion—ac ni a wyddem pa fodd i! dtHfyru ein gihdd—ac ni a fcdrem ddyoddefynam-! V nedtlgar, &c. pe gadawid yr <t alian o'r fath eirian byf!dai'rgwyr da, at y rhai.y cyfeina'r Rhagenw iii, (yr hwn heb a fyddai yn Ragferf necaof) yn gvfeil!ion tra chynhcnUyd ac ymrysongar; end trwy ddi1yddio'1' « fc-Iii troi'r yn wyr heddy.cho! a citariadlon citiu' hawddfyddaihphcory Rhaf,fcrf a yn Y g'eiri<m a gna'hah- gan D. E. Yr lesu a atebodd acaddvwcd- odd," canys yr nn f'ddai'r ystyr pe ysgrifeuid, Yr fesu atcbodd a dywedodd:" end jhagfcrfa, y mae'r ymadrodd, cr mat'r un, ydyw, yn twy pwysig DIg y diohon fed hebddi. Nid a yw yr nnig Ragfot a ddcfnyddir i osod ych- wanego! bwys ar ddryU-ymadrodd ai-fei-ii-.ef fe, &c. yn fynych pan na fyddbnt yn Ragenwau i'r perwyl hw!), mcgys, (I, ncufe pan mai yr un yw y)' ystyr a phe dywedastd, y;K<M<'Kg't/ ond yn iliaig fod y gait yn wanach, ::R)t yn t!ai pwysig heb )as:-(!dcdt v guh- (f, neu fe. DyHd syiwi ymheilac!), na \vna a y tio yn lie yr /t:t'M yndiob cysyHttnd; pe dywedtd "Dýn. ganoud," dangosai ))yn fod rhyw ddyn wcdi cauu: by- ddai Dvn agànol}tl," ynamlygu y, peth yn fwy pwys- i; ond, Dyn yr hwn a gânodd," a ddynodat r!)yw ddyn pcnodo). Eithr, byddai dywedyd Dytna y dvn a ganodd y dnu," yn cyfeirio at ryw berson neiiiduot, yn gystal a phe dywcdyd, "Dyma ydyn yr hwn a ganodd y dên." Ac feHy, y giae y geinau, Dyma y el a )addodd y ddaf '1' un mor eg!m- a phe ysgn- feri:tl Dvma y ci, \r hwn ataddodd y ddatad." I Nid yw bod y Ferfweithian o naen ei gwrthddrvch ft! y dychymyga eich cyfaiit D. E. yn eyfijewid yr ys- tyr, pan t'yddo yr ysgtifenydd wedi gpirio ei ymadrodd yu y fath fodd rheotaidd, ag nas geUir ei gamddcat), canys geUir cyneu yr nn gehiatt !awer tti)rdld- -a phob un o honynt yn rhcolaidd, ac yn ddeaitadwy. Pe ant- gen, pa fodd, y daeth eich eyfaill i wybod mai ei Lnn- iwr yw <!eitL<!d y ferf rod(/M yn Dat. i 1. Ac wedi y cwb!,Syt, fedebygtd, y byddai efe yn foddlon addef 'mai y ci yw-y IIofrudd, a olygiryn y geii-iaii mewn dad), pe ychwanegid yr h7t, a dywedyd," Dyma y ci y)' !mn a iaddodd y ddafad;" ond adolwyn-, a tyddai hyuy, yn cyfnewtd sefyUfa y Fcrf? Na fyddai ddim. Ac yn Q,laf, y lil J\my,çf, ,hwnJx )'11 yr Yluadl:odd y:n Y Datgttddiad, He gbsou:r deiliad.yferf, neu ei gweith- ydd, ar ei hoi; o gantyniad tybtafi'od y gwrthddad! di- weddaf hwn wedi diHanu. Gwybodns wyf, nad yw ho!l awdwyr leithadnron, yn cyfnt' M ynRag-enw fyth, ond y maentyn addef fod y rhag-enw yn ei gyn- nwys, neu ei arwyddo bob amspr, yn y fath ciriau a'r rhai uchod';g.an hyny, pa un a bod yr a uchod yn tag- enw perthynoi, nen rag-ferf gadarnhao!, yr un yw yr ystyr, set, n!ai y ei oedd Hofrndd y ddafud. Fcl hyn darfum a D. E. gobeithio er boddtonrwydd iddo ef; goddefwch i mi ofyn gait neH ddau i'cb cyf- ail! hybarc!t, Dafydd Glan Teiti, ynghylch Cywydd y Tafod. Trwy ba awdnrdod, Mr. Teifi, yr ydych chwi wedi newid Yst!en y Tafod, o'r un wrywaidd i'r nn fenywuidd? A ydych yn tybied fod eich cywydd yn nes perthynas i'r gwragedd nag i'r gwyr? Os feiiy, dy- ]iinuo! fyd(!ai pcidio dystrywio yr iaith, er cystal yw rhoddi i'r rhyw brydweddai ei hiawudcrau. Pe sy!- Wàc1) ST e;<-1h tehh\) y o bgó) yn 'l1yhčt\, t a chraffl1 ar leithaduron Cymreig, ac yn neillduol ar y rheot wrth yr hon y mac y Cynny 1 wahaniathll rhwng yst!eni, mewn geirian, nad ydynt yn briodot berthyn i'r nail! yn hyt;-ach na'r HaH, o ddinyg ystlen aiiibleidgai, aid wyf yn tybied yr ysgrifcHasoch yn y modd y gwn aethoch; ond y canfuasech yh eg]nr fod Tafod yn hon' haw! i'f Ystte)) %vrywai,(Itl. Ymhenach, megvs pc na bnasal modd rch boddto heb gyniysgn y rhywian, yr ydych wedi gosod peii,,)tl, yr hon ddy!asat fod yn yr Ystien fenywmdd, yn yi- <!n wi-rywaidd, gan ysgritenn o'r drydvdd benod olago," yn He'r dryded() benod." Acnid digon genych droseddi yn y duU nchod, ond tnynech ei chymysgn a'i chhtto a ieithoedd ereill, ret t)awer erein o'r beirdd, jnegis pe chwenychech ei the- bygoU i'r gtytiaith, yr hon a a!want Saesneg; cyrch- :isoch y gair Ft'r?ngig cuiesliit,it ("F/?'. Queqtion) o bell, neu cymmet-asoch ef, ar yr ail law, oddhvrth y Saeson, hcb f'wy achos, na phe goso(I-Ld clwt o garthen arw, ar ddiHedyn newydd, teg, a dianaf, gan ibd genym y tath emau a hoUad a got'yniad, heb achos dtol< h t neb estron- iaid am danynt. Ti-eig, o'r Ffrangaeg, (ti-ier) ac ildio o'r Snesneg, yn He pron, nen gynyg, a rhoddl t fynu, nid ydynt yn gweddu i Gymro dilcdryw. Gosodh- y getrian estroti(,,i gan y prydyddion yn fynych, megys chwi y gulr ildia, mewn Jlythyrenau gwahanol, i ar- wyddo, ysywaeth, en bod yn gwybod nad Cyinraeg y'nt, a<- fetty en bod yn ddifai; ond nid digon hyn L Gymro, Mr..Bardd,oddieithr pron o honoch, fod y gwr a taddo ddyn yn ddienog o ysgeterder os dtchyn ddangos yn ddtymwad, ei fod yn gwyb&d mm Hadd dyu yn t'wnad- ot ocdd. Cyn rhodd! heibto, crefaf genad i ddeisyf ar eich Cohebwyr osod i tawr rfo!au cyn'tedht YlIghylch dei- nyddio y Dythyrfnau dwyol, a phethau ereHl y rhai ydynt mewn dad! ynghyieh y dnU o ysgnfenn Cym- racg. Oawsom Teol gan y dysgedtg E. ond yr wyf yn tybied i'r C. Gwan a minan eghir bron nad yw yn rheo) safadwy (Rhif. 15). Peth tra gwrth'm yw hueru fod rhoddi Itcibio yr ymarfcriad o honynt yn dyshywio v)- iatth, trwy ei hyspeHio o't chotofnau cadamaf, gan ci bod yn brofadwy nad oeddein hynanaid vn eu def- nyddio, ond bod yr iaiib yn gadarn ddigon hebddynt i sefyn yn ftdigryn yngwyneb ystormydd amryw oP- ocdd; onidcymhwysach fyddai tybied fb(! Boneddigion dysgedig yr oes ddiweddaf yn oftii ci bod yn Hesgan gan henaint, ac o dosturi iddynt cstyn cynnorthwy nyn b"f;lau Hythyrenan dwycl iddi? ond am ei bod yn ym- ddangos yn tied fywioga grymns yn aw!\ fe ymddengys y medr hi fyncd rhagddi yn b'nion !ieb y fath ategan. Prin y meddyUafy dioleiiir i Myrddin gan y g\vybodns a'r dysgedig E. am gymeryd arno swydd tarian denpu dy!iog i arnddinyn ci gyfuil!, f'anys, o dclifi-if, nid wyf yn cyfofe: ddywediad ynghytch bod yr Offeiriaid yn ceisio gan yr Esgobion i dderbyn y gwe(.I,.Iiau a ai-gi-aif- wyd yn ot y dnU ncwydd yn ot,o herwydd fed yn thatd iddyntfynedi'r ysgol drachefn. i ddysgndadien, &c. yn amcen na chablf'raith at- y corti dysgedig hwnw. Pa fodd y.dpaHant ysgntenadau yr hen fen-dd, y rhai yd- ynt yn amrywio llawer oddiwrth y dnii a amddiifyuir gan Myrddin nag y mae y ifordd newydd ? Ydwyfeich€wy!!ysiwTdn, LLSV.ELYN.

4 MARCHNADOEDD. J CIrFNEWIDF,4 YD, j _[a i 9. Yr oedd yma gyfiawnder o Wemth LIoegr y bore hwn, yr oedd gwerEhiad y gorcnon yn dr,i bywiot!, Km j ynghytch 2s. y grynog (eight 0 g-tiitd j oddtar dydd Linn dtweJdaf; safodj yj- eiHou heb 01 swerthu. Haidd n Hrag, gwerthi;d m:u'w:udd. Yr oe')d y Pys at ferw! a'r rhai .iM. yr wyttmos ddiweddaf.' Cuu'ch te"- a ¡ wLrlhwvd v!] ( srwyddy end. ni ellaft)(i(i yt fijion bi ? wy)-. HadnH Hi.) aeEr!Ïn gwylltic>n, I:"werthiad ttS maiwtudd. a'vda!' Ymddanosjati i fed YH f.< I y.1: I"d, ,(1 (; t-I <TtWpn)th t'fM'h-t)j:, /Us i 78s S3 i 3í:s .1- La ¡Ii t1 ( H ({de,1) ) 5s i 40" (i'afc;) 6i-!s 7os Ccirc!) -'19'i '25s PoLlIlds ¡ 2¡; i.t<ccf!'yia')':<'w.57si 4?9' !!pn!it;i cpt!y!au-?i,i?$' tt'a<-o?)m<'n()dtn'w.43si-!7'< tlel1ml cololl1elwd 4Hs i SOil' Rysatfcr?i-(;;?! ()8s. ?ysUtt?<iton-4&14<)9: ? M f?/a?.?- JT?? A'?/??MfM </ r?? (?'?? Hi¡¡dleŠ I I Pi,i,; c?iiiii-latyi- ie,-(Eig,t k$, *iij,lktes- I Ciwcn. Rhys. JIaidd Coirctt t' s. (). s. d. a. d. < ? SwyddFor?nw? 82 7 0 U ? ? g- ? t — .(?f\r..idi))- 73 ? ?0 ? i ?.. f ——— ;B<-n!n< ? 8 0 U ?'iJu M.O J ————?.henpi'] ? 0 0 0 ? 0 ]9 o? ——— .Ft-pchpixto? I 78 ? 54 4 4t 8 ? 0 J!al's)'fed '6,1 I;) U 0 37 8 31 2 Fynwy 83 9 0 f) 31 J;¡ ()() JJrefaJdwyn 7o 7 0 0 -!1 7 li ———Meinon 81 8 0 0 4(:j 8 3.1 8 ,,J)t—Fiiint 79 9 00 ?.50 3 ()<) I '<?—Ddhnbec!)-? 80 K 00 47 8 ?? ———— C'?ernarFua 85 4 0 () ?? ? ? ? F"n- I 00 uo 400 9)L 6 I n- rri (Jf'OUr), y 0 "S'J! ?;M- ? I I ileilliaid t(,,a, I EHion, -J55s j 6lli ¡ Pem¡aid IJwl"lca, y Fa!n. ()s, ()s I y ()s i ()s I pi,isg I I Dydd Mawrth dfwCfK.at ?(hchymynodd yr Ar?]. Macr i'r I I <)<))-t? bcdwa'-an ?'M??/??? wonth t harhau ain JJ4<). ? t jf; M C?<r?? S:tf?r G?':HSU CZ?-OtM,), Yn &i y cyft'tt' a ?vnawd ? r wythnM a. ?erfynodd Ma; 4* yw-<i5 5 Jty(-M))ton2pwys, McMaw yr Ardre-'t' a dahvyd, ncu sydd i\v th&iu ar ?; dr<)ss:'wvdd:nd )H'-y(!nhTF:m; ¡ I ili-isq Cig, liebla, ? J:J:iC,C!J'J ? Ö ? ) ,g 'y IJW(I S Y Y. I I-, 1 I- I CigEidion- ?4d?s ? ???0-7sMi?M' I CigMaiuu-cn 6s8dt/s8dj?Tv:-d.r.. 7sndL?Cd ? I ? 1, (),I. L Ss C.(l ??" 7b M i o- Prisyrllopys (f{ops),Y:TSoutllll:ark, t  CYDA? ?AGij). Kent- 6s ) 9t5s Sussex -6) Oat 8) Us Essex- -8t ()s: 9!5s ?HA?n\'E!t SAC!f.\U (POrKf;T< 1 Kent- -M 8sil2)\)s Su?p?-.7tl.?iim.? F'arnft.im-ilt Os i lathis Pi-is.y CrwynCiwadnau (7?<?,) 50 i 56 ?wys yr m, ?<! i 9)(;. Ere.!), .?xf i 25d. (;wii-<)d-?ytteithg''?'y" (????"? ?.<c/?? g? ,?t(! (;)-?ytt U'chafcd (?)/-e.M'Mg' /7t</e.s), ? ?.)* (?rhyd-grwyM?g, ?j?? j C,-wynLi<M,?Ot4t)pwys,??j ? Er?,M.70pwys, ?.'?,: ?''?'' ? i ? .I? J8di-d. ?Crwyn Modat bycnati), ?'M? '?-ce/<??).. 4Cd i :12d, I'.re?t, mawrton, y dwsin, 130s i 1? <rwynC??y!:m cyireithiedis ('??!M6t/; 2:)d i 27c. ? I l'i-isy (,'werlI LI.Illdlin. s. d. -i MarchnadWhUechnpeItiO I ———— St.Jumes- [) 7 ————— Ci-?re 0 0 11 7 C?farta!wch ? S? 1 I I 1, I s. <L ¡ Gwcr y drcf y cant S9 5 ——— melyn Russia — U —— gwyn Rn sm — 0 SehonRus&ia —- — ft Dcfnyddtoddcdig- SJO _——— g:n'w 600 Greaves v- 28 0 Rhytiond,??.?,? ? o ? Scho:)Co!tinn- HSO ———AJtctyn H20 I Pi-is Canwyliati-,Nlol(litti 17s6dyddwsin. f j<,reill. 1us 6,( y ddwsm. 1. I 1. ABERTAWE: Argraphwyd a Ci'yhocddwyd gan D. JERKIN, yH HEOL-V-CA!O'l'J'U., Frhwn y dymuturtbub Hysbysiaeth gte.1 ei danfun, yn ttdidt.m!. Derbdizir lIysbysiadall ore Eyawau gan JYEJVTON ? CQ. (g,ynt y.<yj.t)jft NEWT()N), No, 5, JYARWICK SQUAJU:, ill,J. WHiTE, 33, FLEET-STREET; d 41-r. 1If. JONES, 5, NEWGATJf:-STREET, LI.UND,ON', SWANSEA: Printed and PubUshcd by D. JENKm, CAs r?E-<tT:R?ET, to whom QommHntcations, post-paid, are ]e<)llsi!ttno hp addressed. or(ters alift-ddvei-lisentents received fy Alesirs. N.F. TVTO tv and CO. (late TAyioit will NEW1'()JIó), TVo. 5, WAnwicir -S?r/?R?;, /Vj;rc <7'?-s7Knjs7'; J'fi'.J?. ?//??'?, 33, f?E?r- STRiRE]'; ? ?'' ?.JO?\'B? 5, 2V??(!.<y?.-M'R?Bf? ?UA?tt?' ?