Seren Gomer

WANTED, as an Apprentice to a Wholesale V V and Retail Grocer and Chandler, a LAD from 14 to 16 years of age, of industrious habits, and whti under- stands the English and Welsh Languages; he will be kindly treated. For particulars, apply to David Jenkin- iMntef dr this Paper. TO BE LET, FURNISHED OR UNF, URIVISHEB., Mays Mil] Cottage and Garden. THE House consists of a Parlour, Sitting A Room, Four Bedchambers, lichen, and a large Pantry.—Stable, Cow-hou?e, and Gig Shed adjoining. Some Land may be had, If required; Far further particulars inquire of D. Jenkin, Printer of this Paper.. FIVE GUINEAS REWARD. WJIEREAS the WORK-SHOP of Mr; V V. JOHN MORGAN, Currier, PONTYPOOI, was broken open on the Night of the 22d Instant, and the fol- lowing Articles stolen therefrom :-5 Galf Skins, marked J. J.; 6 Calf Skins, ditto, unfinished in oil; 2 Top Skins; 1 large and 2 middling- Sealskins, 2 of which unfinished; 36 pair of Cordovan Boot-legs; 6 pair of long Calf Legs: 4 Hlack Spanish Skins; Binding and Yellow Rones; Half an Upper Leather Hide, not blacked; lialfan Upper Leather Hide, finished and cut in two; a Quantity of Shoemakers' Thread; also 20 or S01bs. of Cordovan: I Any person giving such information as may lead to the Conviction of the olVender or offenders, w ill receive a Reward of FIVE GUINEA'S, by applying to the aforesaid Mr. John Morgan. April 25, 1814. Double Chance Lottery, nVIFT & Co. the CONTRACTORS, remind the Public that the drawing of the present Lottery be- gins on NEXT TUESDAY, 3tl MAY. Every Purchaser of a Ticket or Share has the Chance of Two distinct Lotteries, as, independent of the full avnoiint of Prizes in the Scheme, ONE THOUSAND TICKETS in the ollulcing Lottery, are divided among the Blanks, and pre- sent a combined Chance of the following Capitals i— 2 of £ 20,000 4 2,000 JS 15,00? 10 of £l,O S 10,000 1? 000 1 5,000 10 300 2 3,000 j 21 200 &c. &c. &c. TICKETS and SHARES are on Sale, in great Variety, at SWIFT & Co.'s Offices, in LONDON, No.H, Poultry; I No. 31, AMgate High 12, Charing Cross j ( Street, Avhcre tile, full Scheme, with every particular, may be had gratis; ALSO OF THEIR AGENTS, J. DANIEL, Bookseller, CARMARTHEN, THOMAS & MAIION, do. SWANSEA, ET- 'BLATHWAYT, Surgeon, NARBERTH. WEDI CRWYDIZO, Ó Pferm y CfVM, yn Mhlioijf Llansamlct, yn swydd Fotgamcg, aryr 2lain o'r illis hWll, CAste WINEU-OLEU, yn dair Haw ar Ode,- a hanner o uchder; pen bychart, dallneu dri o Reithiau eyfrwy bychain, ei thraed ol yn wyn o war y cal,tl:lu, a'i chynton wedi ei thori yn 'sg.v.ir i Pr> wy bynag a ddelo a'r Gaseg uehoa i John Evans & Co. fn yr irsgol-dy, yn Llansamlet, a gaiff ei wobrwyo yn he- aelh, a tiielir pob traul rhesymol. Ebrill 27,1814. HYSBYSIAD. HYN sydd i hysbysu, foci CYMMANFA ORLLEWlNOLyr ANYMDDIBYN W YR (In- dependents) y Cyntaf.a'r All o FfiHRFtv, yn FFYNON-BEDR, ? Meidriin, o fewn saith miildir i GaerfyrdcSin. Y 1;yf¡..rfld Dydd Mercher i ddechrcu am 12 o'r gloch; corfr'v Dyd'd fait yn dechreu am 7, 10, a '2 o'r gloch"; rvf.-iL y Gweinidogiou bore Dydd Gweher.—Dymunir ar WAlKidog-ion Gogledd a Dehau ymdrechu dyfod i't- (-' Yrn- inanfa. M. JONES. AT FEIRDD CYMRU. BYDDED }'bys, ddrfod i Gymde.th? y JSJf Gwyneddsgion yn Lhmdain benderfynu i osod Carreg Con-aol ar Fur yr Eglwys Wenn, yn acos i Ddhnbych, er J&arehirdiweddar Awenyddol Fardd THOMAS EDWARDS, I 0'1" Nant; a'i bod yn hyderu y gwna amryw o'r Beirdd Kyrrf ansodd; ar y fath achos, ddau Englyn cymnwvys i'w ?rgrat? ami, a'r cyfryw a fern if oreu a argramr, pa un ai <• ytansoddiad nn neu ddau o Feirdd.—Deisvnrarv rhai a "ntfa 1 1 wvbreiddio eu Uythyrati at Mr. Datydd Prys, rfrrysorydd y Gymdeithas, Rhif 2o, Walbrook,- Ltutidain, i hyny cyn y dydd cyiltzif 6 Fehefin nesaf. D. S. Yr yrlys yn bwnadu argrailu f cwbl a dderbynir yn Seren Gomer. ° THOS. ROBERTS, Cofiador y Gymdeithas.

Dydd Gmetiert Ebrill 29. I AT EIN GOHEliWYR4 I. I "am, lUd! w.ua." AN<irwoiaelh TKnmon T?J Twm o'rNant,,jmddauSoS yir|ne:^masEdwardJ s> ? Twm YmdrechtrhphcorcongHGomeroynfu?n Hysbysir yn barchu? "Wehudo.oE?ys Loegr," nad ocs genym y g?rthwynebrwydd Hc?t-tMod y gaban- t?cthu; oim am em bd yn derbyn hysbysiaeth trwy lytb- )rau, a ph?puraue:fti), y rhai nid ydyntyn nod r cyf- ryw ?ahaniacth, md oes genym o?d' gosod enwau, td y ydyiTl yn eii cael. D4eth Cydd y Dyn d") yn ddtogel i law. Dysniriol ysgrifenu mor amlwg ag y byddo ¡) Aracthpen?oedyfoe!, o Langefni, wedi ymddangos rwythnos hon onibuasäiditfyg lIe. UFILDURT1^^ U G°r0hian araIi" Gvvalchmai' a Geiria.dur byr C. & ? ^tedSy ^EDyddiaefth ableuaa Ddu cyn gynted ag y gellir. Y r:.ydy!n yo deisyf ar ein ewy%swyr da, y rhai ydynt y?  fthyddlaeth'' fod yn tyr, M y ?lom gael YciwaneJ » le i gyhoeddi cyfansoddiadau o i?aur arull 0 c.'lddo Cin Cohebwyr Hiosog. o GORUCHWYLWYR. (?'astell Ned4 "David Thomas, Sbpwr (;aerpkiliy P?cn.J.Edm? ?P????.?f? D.B.J<? Waatrfeen.' £ f .euritfaen INIO,'rgxn Caerdydd T Posi-OlhcePostmaster Cu.erdydd Pos1-0Hice ycr?r-Tyd? ??;?,p??, W. N Aberdar(! John iynol1, Postmaster ?? -fyrddtn J.E?s.A?r.u!-ydd,&c. ?nplly JohaRobe?S?wr C^?Ueu»i lncwyrf«d » ya iEJmmltyn Timothy Thomas ?a?ddo ?rederM-KEv????s ? ?ymddyfn ). R. RSiop :ssa ??gadoc Thomas Thomas A????_ Gt North <?ry-hyw.l JohnPricf?Pottm?i?  JamesThomaS 1'J'efd.rctb David Thomas ArSaUn Henry Evans Parch. William Thom? Ahe!r5^cTth Patch. John James Abe Caleb Lc%???s .A. berteifi Cilcb Lcww ) Uanbedr POnt Stephei, Hugh J?.e?, P°st~master GranywernYMstrad David JRiChards n.hmadr .Edv,'ard Jones, Postmaster Edward J'ones, Postmaster Amlwch Parch. John Evans Bodedern Owen Williams, Postmaster Caergybi Benjamin Jones LJaaerchymedd Evaii Thomas, Postmaster Brynsieageyn > ? >V. Roberts felangefni -« -R,ich-,iid Jones Bangor.« Parch. Arthur Jones PwlThely i Parch. Benjamin JoneS Caernartbn i Rice Jones i Tremiiidoe William'Williams Dimbyeti -Tiins.-Cr&Ar,,ratryddv..&C, Wrexham +••- « J-. Painter, Llyfrwerthwr Llanrwst Wilfiam-D-,ivies. Rnthjn Johri Phillipsi LlyfrwerthWr John Edwards laJa R. Sancierson, ArgraffVdd Bolgellau Richard Jonesj Aigranydd Newtown Parch. John Jones Machynlleth ichard.1 oes Llanfyllin r Edward Price Llanidloes t Abel Jbnes Casnewy<^d ar Wysc ft vail Lewis, Llyfrwerthwr PontypooI. Parch. Ebenezer Jones Litlndain Newton & Coi Warwick- Square; J White Fleet- street a M. jones, No. 5, v NeWgate^StreCt. Nid yW y Ryddinoedd Cijfunol yfa Ffrailic yn fwy pobI- X)gai(ld na'r Cynlluniau Ctfvnol yn Mrydain.Y mae'r Anturiwr Corsicaidd, er ei fod yn ddiweddar yn Ymer- awdr, wedi ei adael heb gymmaittt a'r un gobaith lleiaf tra y mae gan yr Anturiwr Bmtanaidd, gynta pa mor isel fyddo ei sefyllfa, Gynmjg Dyblyg yn Nghoelbrenfa'r Wladwriaeth! Ysgrifenij- atom o Bcnybont-ar-Ogwr, fod trigolion y dref tichod, mewn trefn i anilygu en llawenydd dm gwymp GorthrymWrFfrainc, wedi goleuo eu trigfanau nos Ltiii diweddaf, onid yntddangosai y dref megyS pe buasai yn un ffagl fawr o dan o un cwr i'r Lan iddi. Golenwyd trcfAbethonddu yn y modd ardderchocaf nos Sadwrn wythnos i'r diweddaf. Ac yn nhref Kington amlygwyd y gorfoledd mwyaftrwy arwyddion allanol, cyn gynted ag y daeth y newydd dedwydd hyd yno. Ac yn Chepstow dangoswyd y gwladgarwch ffyddlonaf gall y trigolion ar yr achos, Gofidus genym yw myncgu fod y gorfoledd anghyffiedin am gwymp Bonaparte, wedi achlvsiJni marwolaeth titi gwr yn nhref Fynwy; acth y gwerinos altan o'r dref unhod i gyfarfod a'r Llythyr-gerbyd, gollyngasant y ceffylau yn rhydd- ion, a thyiiasant y cerbyd i'r dref eii htinain; a gwn. aetlizilit yr un modd wrth tyned allan o'r dref, a thra yr oedd y gwi uchod yn drftawyddus am !e idynn ei ran, efe a gwympodd, aeth.yr olwyiiiott drosto, a lladdwyd ef* Nn y fari. Y nlae gwedi gadael gWraig a 4 o blllnt1 ond yr ydym yn clywed fod amryw o'r trigolion yu gosod casgliad ar droed tuag at esiiiwythau arnynt. Barnv. yd i Ann Davies, gwraig weddw, o blwy'i' Coety, Morganwg, yn yr Eisteddfod trimisol a gyn- naliXvyd yn y Botitfaen, gael ei charcharn yn gaeth, dros ddwy fiynedd, am daflu ei mhab i afon Ogwr, (yr hyn a ddichon ein darllenwyr gofio a ymddangosodd yn y Seren, er ys tro yn ol). Cymmerwyd y Sybille, Cadpen Dafis, o Chepstow i Woolwich, ar y iifed t)'r mis hwn, gan lierwlong Amer- icaidd, ac adgymmerwyd hi ar yr un dydd giin yi- Hercules, a daeth mewn dioge;wcli i Portsmouth, dydd Sadwrn. Y mac'n ddrwg genym i hnnes marwolaeth plant Efan Francis, gerllaw Arberth, ymddangos yn pin rhifyn diweddaf yn y modd y gwnaeth, canys yr ydym yn clywed yn awr fod Heddynad (Magistrate) Arberth, wedi chwilio yn y modd manylaf, ynghylch achos eu marwolaeth, ac wedicael allan, nad oedd nn sylfaen i ddywedyd fod Eurlliw (Arsenic) wedi cael ei ddefn- yddio; eithr tybir iddynt farw o gryd, nfeti ryw glefyd dyeithrol. Yr ydym yn ddiolchgar i'n GoruchwilWr ffyddlon am ein galluogi i ddiwygio yr bancs. Yr oeddym wedi ei chymmeryd o Buptir Saestieg cym* mydogoh Dygwyddodd damwain alants yn Llanrwst, swydd Dimbych, yi 16eg o'r mis hwn, sef t9 a gafodd ei dill.. nystrio gan bylor fel y canlynFe aeth gwraig y t9 allan, ac a adawodd blentyn dwy flwydd a banner oed yn y ty, ac yr oedd mewn cell yn agos i'r tàn o ddeutu chwech pwys o bylor mewn llestr agored, ac mewn rhyw ffoi-dd, ni wyddys pa fodd, fe aeth tftn ato, ac a ddinystriodd amryw bethau yn y t9, ac a vvnaetli ei ffoidd allan ttuy bert y ty a thtwy y ffenesti ii fe chwalodd ben y ty 0 bob tn, ac ei- inairl* ofid ili- i-iiieiji fe gafodd y plentyn ei niweitlio i'i' fath raddau fel ag y bu farw y dydd canlynol. Cadvvyd yniotvniad Ynad Llofruddiaeth ai- gorff Cad- pen John Hughes o Gatifnarfon, yn ddiweddar; ym- ddengys i'w droed lithi-t) tieliben dibyn, ae efe a syrth- iodd tna'r m6r, a thorodd ei siol.Rheithfarn—Marwol- aeth ddamweiniol. Y mae Mr. Wiliam Wiliams o Caernarfon, wedi ei dderbyn yn DdirprWyWr ac yn Ddadleuwr, yn Mrawd- lysoedd ei Fawrhydi, yn Nghaemarfon, Mon, a Meiribh. Yn Mrawdlys Blynyddol Aberhonddn yr wythnos ddiwcddaf, euog-farnWyd llanc, llegoedj am ledratta ceiiylau; a phrofwyd hi charcharor eraill yn euo" o ledrad. Yn Mrawdlys Blynyddol Caerfyrddirt, yr wythnos ddiweddaf, profwyd Thomas Rees, Soaiii oed yn euogo ledrada gwely plnf-Deuddeg mis o garchar David- Bevtin, 18 oed, am ladd John Jones, plwyf Liantlebic, —Llofruddiaeth difwtiad—tri mis o garchar; Margaret Ffrancis, 24ain oed, yr hon a garcharwyd o herwydd drwgdybied iddi ladd ei phlentyn, ynmhlwyf St. Ish- maelEtlOg o ddirgelu'r enedigaeth—Tris Mis o garchar. Profwyd Samuel Watts, yn Mrawdlys HvrlfFosdd, yn etiog o Iedrata ceffylau—Marwolaeth. Peiulertynwyd yn Mrawdlys Gwlad yr Haf, nad oes hawl gan un dyn i ladd ci dyn arall, pa un a fyddo yn droseddwr ai peidio, er gosod o honaw astell i fymi i rybuddio pobl i gadw eu cwn rhag troseddn ar ei dir.— Yr Oedd T. S. Chamfteyg, Ysivain, wedi gosod aistell ag argrafi ocheliadol arni, i fynu ar ei dir, ac yn ganlynol, wedi peri i bob ci a droseddai ar ei dir i gael ei saethu ac wedi hyn saethwyd milgi Mr. Cornef: Owedi i'r Barnwr wrteuthur araith berthynasol, cytunodd y rheitli- wyr ar fod i Mr. Conier gael 501. o iawn.

AT GYHOEBDIVR SEREN GOMER. S-iiz,Dynittnir arnocli roddi He i ychytUg o linellnu yn eich Seren, o hancs gwraig dduwiol o gymmundeb y Bedyddwyr neilldnol, sefMrs. Mary Williams, gweddw Mr. Daniel Williams, o blwyf LlanWrtyd, yn Swydd Frecheiniog, yr hon a ymadawodd a'r byd yn ddiwedd- ar, yn 90 mlwydd bed, Hi ddechretiodd ei phererindttd erefyddol yn lied ienanc, ac a dderbynwyd yn aelod, yn 61 trefn y JBed- yddwyr, yn 16 oed, gerllaw Cappelyffin, ar gyffiniäÚ swydd Henffordd: trefnodd rhagluniaeth iddi briodi gwr o blwyf Llanwrtyd a elwid Evan Evans, yr oedd .iiitef liecvd yn perthyn i gymmundeb yr tifi blaid grist- ianogol; mab iddi hi o'r gwr hWriW yw y Parch. Evan Evans, o'r Ffos, yr hwn sydd un n'i- rhai a neilldinvyd i weini ordinhadan ynmhlith y Trefnyddion neilldnol yn ddiweddar: wyr iddi hi o fereh or gwr diweddaf yw y Parch. Samuel Price, gweinidog Llanedi, swydd Gaerfyrddin; ac y iliac wyr arall iddi o ferch i'r gwr cyntaf yn llefaru gyda y Trefnyddion neillduol a ehvir William Harries. f. Uu peth hynod am v wraig hon ydoedd likd ei gyrfa hrotfesedig, sef 74 o flynyddoedd, ac er c'yliyd y, bu hi yn y frwydr, hi a barhaodd hyd y diwedd, a phWy all amroeh nad yw higadwedig; gwraig ddoeth a deiiltys ydoQdd,,qiwyd,i ddai-Ilen yr ysgrythyrau a Uyfrati 4a ereill, yp Gymraeg. ac yn Saesneg, y naill fel y ilalt, gan graffu t gynhwysiäd yr hyn a dditiienlai: yr oedd hi hefyd yn garedig ac yn lletteugaf i iiordd?iiori Seion o bob e^w. Er iifid oedd y sefyllfa lie yr oedd yn Byw mor gyiJfus ag y ^gallai wrando y B.edyddvv)-r bob am- ser, ond yn wasta<Vhi a ymdrechai gadw y cyfarfodydd cymmundeb dros faith lfynyddau; ond wedi iddi fy- ned yn odranus aclIewn meSbr yn ddiffygiol, dymuu- odd gael rliyddid igymmuno gyda yr Anymddibynwyr yri Llanwrtyd, yr hyn a ganiataWyd iddi, ond yr oedd hVyit barhaus yh cytfesu iddynt btky, ac ei-eill ei bod yn sefydlog yn ei barn o ran deiliaitj, diill, a dyben ordin- hadau yr efengyl; athrawiaeth rhad rrf.3 trwy gyfrj ftg- dod y Messiah oedd hi yn ei hoffi; ynghyd a phrofiadau o weithrediadau Ysbryd y gras at ei henaid; a thrwy gael ei Uiynnal f^lly yn ffyddlon, hi gafodd nerth i ym- ddwyn yn ddiwaradwydd, ac a'r a wn i, yn ddiachos tramgwydd i liawb dros yr boll amser; ond nid oes i ni ddeall ei bod yri berffaith yn y bywyd bwo mWy ha christianogion ereill, ond y mae genym le i liydstu fod ei ltysli-yd Ilon yn awr yn berffaith, ynmhlith yi- holl ysbrydoedd ereill y rhai a berffeithiwyd. Pregethodd y Parch. Dafydd Williams yn yr angladd ar 2 Cor. v. 8, ',A elia;iii-efti gyda'r Ai-glivydd." D. S; i* mae yr hanes hon yn annogaethol i ddyn- ion ieuainc i gymmeryd i fynli a chrefydd yn eu hieuenetytf, os amgen nis gallant fod cvhvd yn ei har- ddel; ac hèfyd i bawb ag sydd yn ei harddel i barhau hydangeu. iiyu oddiwi-tli MORGAN EVANS, Pantycelyn, swydd Frecheiniog. I At GtYiioeddwr seren dO.VERi Ll OJ H,nyumu aaioicugar I cnwi os mynweh chwarae teg am le yn eich Sefen odidog i'r ch -wedi ganlynol Y diweddar Mr. L. o swydd S. oedd yn ai-ferol o bregethu yn y pentrefi eyinmydogaettiol; tin bore, fu- el daith adi-ef o gyflawni y delyledswydd ganmdladwy hon, rhyw wi-,tig, yr hon oedd yn goichi gvVlaii ar fin y ffoidd, a gyfarchodd iddo, ac a ddywedodd wrtho, Onid oeddych chwi yn pi-tgetliti yn y lie a'r lie ar y dydd a'r dydd? Oeddwn, wraig dda, yr oeddwn, ebe yntef. Yr oeddwn yn meddwi mai chwi oedd efe, ebe hithau, ac yr wyfyn bendithio Duw am fy mod i yno, o herwydd y mawr les a gefais trwy hyny, ebe hi. At- tolwg, beth oedd y testun,a ydych chwi yn ei gofio, eb efe? Nac wyf, syr, nid wyf ddim, ebe hi. Pa ran o'r bregeth ytite a, fu o'r fath leshad i chwi, eb efe? Nid wyf fi ychwàith yn cofio dim un rhan na gair o'r breg- eth, ond mi a Wn fy mod i yn well erddi, ebe hi. Y mae hyn yr, bcth tra rhyfedd yn wir,eich bod yn teimlo y fath fuddioldeb oddiwrth fy ymadrodd, a chwithau wedi anghofio yr hyn oil a glywsoch, eb efe. Myfi a fyuegaf i chwi fy meddwl, syr, ebe hi; y gwlan yr hwn a welwch yn fy nghawell, pan ddodais ef gyntaf yn y dwfr, oedd yn Bed frwnt, ond yn awr y inue wedi ei lanliau, er fod y dwfr wedi myned ymaith oddiwrtho felly y mae hi niewn pet-thytias i'dl pregeth chwithau • y geiriau a gollais i, ond archwacth y gwirioiiedd wyf fi yn ei gadw, ac ydwyf, fel y dyweduis o'i- blacn, yn well o'i herwydd. Wernmwydd, Ebrill, 1814. M. D. M. D.

I AM A-NGEIL RHAID ymado, bawb i'r amdo, Gyd yn gryno o bob gradd, Ni &d yr angeu, a'i lym gieddeuy Neb heb ammeu, hcb ell lladd. Mae ei ddyrnod bob diwrnodj Yn arwydd-nod i ni gyd, Ein bod ninau 'n fuan, f allai, I ddyodde' grym ei lid. Mae'n cvhoeddi, uchel waeddi, £ Ddynionheiinij clywch yasyn- Dof ryw amser i roi trynider, F' allai ar fyrder y bydd hyn. Byddweh barodl1'hof kh' dd'rnodl Fel bo gprfod, i bob un, I ymado i dir-itigio, A myn'd yno i roi hun. Ni thai gwrthod, dweud nid patod, Dyma'l' fimmod, I'haid ieh' fyn'ù; Dim yn ddiati rwystra'm cleddau, Lief gweddiau car na ffrynd.' O! mor felns, y lüaènddiIys, A chysurtis 'r hyn a bryd, Fydd cael Iesu 't fgyfaill ini, x I waredu'n henaid drud. O! bechadur, os yn anmhut Yn awr y celr dy enaid di, Mae'n rhaid i ti.i wynebu Mawr dtueiii ttfferti ddci. Ni fyddangevi, terfyn siwrnai, 1 Ifonddechreu poenau byth, A bydd amSer d'ing a'th flmdcf '.N,llltll di-iis iiiter daLl a gwlitli. 'N awr am hyny cais wir gredu, Edit'arit 'Ita ro'n bryd, Y inae'f Iesu etto'n traethu, Yn cyhoeddi heddo hyd. Cais adnabod, yma isod, lesii'n bi-io(I ae vn i-liaii; AJga gelii'n wyneb c'ledi^ Fgyhdeddi yn y fan, Er y pydra'r corphyn yniay Acy gwywa yn y bedd Etto er hvny, daw yt Iesu I'w gyfodi wael wedd. Er fód angeu, a'i ddyrnodlan, Yn rhoi pioeriau im' yn awr, 'R Wyf yn mynfed i gael gwared Ar li&b lludded ar y llawr. Hefyd gyda lestiln gwledda, Byth y byddal yr ochr (.]raw Blinder, gofid, ing, ac adfyd, I'm cyrhaeddyd mwy ni ddaw.* YsUad. toAN. foAN.

I AT G YllOEDDTVR SEREN GOMER. MR; GomEn,Gan mai daionl hil Gomer, trwy eft gftleuo a'tI diwygio, yw un o'ch dyberiioh penaf, byddaf ddioldhgar i chwi os gwelweli fod yn dda i roddi y llin- ellau canlynol yn eich Seren mor gynted ag y byddo cyfle, a thrwy wneuthnr felly byddweh yn debyg nid yn ujt|ig i'm boddloni i, ond IlaVfer o'eh ewyllyswyr da, ac o ddbrbynwyr y Seren Omeraidd. Deall yr yd wyf, er fy llaWeiiydd, fod llawer o'r dyit. ion mwykf dysgediga dofiitfl yn y Dywys'Ogaeth Aid vn 11 uriig yn darlien y Seren, ond yn dangas eu hewyllys da i'w infeddianwyr, a'i darllenvfyf lliosog, tixty fod yn ffyddlon i'w hanefch mor aini Jt'u cyfansoddiadau: dy- imun^f arnynt i bariiau yn cfdirtin6 yn y cyfryw oreh- wyl buddiok 'GàÝl_h'ýny èrfyniaf arnoch chwi, neu rai c Ch Cohejimyr gallnogj i amlygft eich meddyliau ar y pethatt Canlynol, n'li ;hodd'i yn y Serert mOr gynted ag y gellir. 1 t, Cyfarvvyddyrfi ddeat^ neu fahau o'r, Oraiiiini(feg Cymfaeg, megis givaith Sion Da fydd Rhys, neu Lewis Morris^ a GWilyui OWain. 2. Cyfarwyddyd i ddeall troell-ymadroddioii ysgry. tlmrol, ac i gysoni manau hyny ag sydd yn ymddangos yn ddyrus. ac yn anghyson. 3. Da fyddai genym gael gweled dewis ranati, nu I ddarnau o waith yr hen Gymry doeth, mai Catog ddoeth, See. sef eu Diarhebion, ac (il.u Cyfreithiati, 4; Diolchgar fyddai rhai, am gael ycliydig o'r Gejfiaii t)petliibeb, ac o'r Trioedd Ynys Brydain, rieu ynte Ol- Barddas. v 5. Cyfarivyddydi^rihy tTiroe^d fydd ynfnddiol: ) I 6. Pa le mae y Mocha Di byw yn.gwerjtjia. oreii yn Nghymru, y Gwlan, y Gweioecld, a cbyflegau mawrion 1 Weithwyr Gyffredin, &c» .1' 7. Hanes Cynghawsau (Tiials)- neu Ciwjsnion. TrWy hyn gallwn adnabod ein breintian a'n dyledsWyddau yp y byd, gwnehthur cyfiawnder, a gOCheIY, d Yrilraf: aeiiön II a dyryswch yn tin plith.. 8. Da fyddai cael cyfieithad 0 rai 0 Gyfreithiau eln. gwlad. 0. Pa Fiblati Teulnaid9,,pa Eiriadur Cymraeg. a Saesfceg, pa Ieithitdur a pha Syliydd sýdd mwyaf cym- meradwy a llefsol i'r Wlad. 10. A all heb o'r Cohebwyr rodjii gwybbdafcth 0 ha le y daeth yr arferiad ag sydd mewn llawer p leoedd yn Nghymru, o fod y nifeibion yn tibchi y merched ar nos Calanmai? j wyf yn athmeu ria fydd yn bleser, ae nid yt1 faich, gan rai i ysgrifenuar y pethau hyn, neu ra; 0 honydt. Golphwysaf, gan ddymund daioni y c-yffredin, Aberystwyth, Ebrill, 1814. J. J. J.J.

Ar ddydd Llun a MaWrth y Pai-, bit Cyfarfod Blyn- I yddol yn Llaufyllin, gan yr Ymneillduw-yr Protes- tanaidd, a ehvir Anymddibyhiaid. Cafodd y gwaith ei ddwyn yn y blaen yn y dull canlynolPrydnawn dydd Linn dechreuWyd yr addoliad gan y Parch. D. Davies, Sarney; pregethodd y Parch. W. Hughes; Dirias, oddi- wrth Eph. vi. 24. a'r Parch. W. Jones, Trawsfynydd, oddHnth i Ioàù v; 14. a dybenodd trwy wediii. Dydd Mawrth am saith o'r gloch yn y bore, dechfeuwyd yr addoliad gan y Parch. W Hughes, Dinas, a phregeth- odd Mr. J. ionesi Bcidfawr, oddiwrth 1 Pet. ivo 18. Am 10 o'r gloch, dechreu Wvd gan Mr. J. Jones, Lun; pregethodd y Parchedig J. Roberts, LlanUrynmaif, ar Sancteiddiad y Sabbath, oddiwrth I.ef. six, 30. a'r Parch; J. MachynlIeth, ar Barchii Cyssegr Duvv, oddi- wrth Lef. xix. 30. a dybenodd trwy weddi. Am ddaiv o'r gloch, dechreuwyd gan Mr. E. Davies, Allt- pre- gethodd y Parch. DavIes, Aberhavestt, oddiwrth loan X. 28. a dybenodd trwy WeddL Am chwech o'r gloch, d^chreuWyd gan y Parch. J. Roberts, Llanbrynmair: pregethodd y Pstfdh. D. Lewis, Newport, oddiwrth Ps. !v. 22.. yn Saesneg, a Mr. P. OrilTiths, Astudiwr jrn Athrofa Wrexham, oddiwrth 1 loan iii. B. a dybenodd trwy weddi. Yna gorphenodd y Cyfarfod, y dyrfa liosog a yrrtadawodd, heb un sail i gredtl y caent gwrdd nior gryno hyd y cyfarfod inawr Dilyned Duw ei wir a ditli. c, Cynhaliwyd Cyfarfod cleni gan yr Anyrfwldibypwyr yn LlanbadarufrfWr ti- ddydd Llun Pasg, fel arferol. Dechreuwyd yr odfa am ddau or gloch gan D?ivid Griffiths, a phregethodd y Parch. W. Griffiths, Glan- dwr, oddiwrth Lite v. 31. y Parch. T. Jones, Saron, oddiwrth Tit. i. 16. a'r Parch. T. Phillips, Neuadd- lwyd, oddiwrth Salin xiv. 1. Yn yrhwyr, dechrenwyd I trwy weddi gan y Parch. JanH, Phillips, Tynygwndwn, a phregethodd y Parch. Thomas Griffiths, Horeb, oddi" wrth Esa. xlV. 22. a'r Pal'ch. Daniel Davies, Aberteifij oddiwrth Psalm xc. 12. a gorphenwyd y cwbl niewc sltut Can a mohant. Ebrill 14, cafodd y tJrh. James Phillips, o Athrofa I Nfeuaddlwyd, ei ceilldno i holl waith y Weintdpgaeth yn lnlilith yr Anymddibynwyr yn Tynygwndwn, swydd Aberteifi. yr addoliad am i o o,r gloch trwy ddarllen, mawl, a gweddi, gan y Parch. Thomas Jones, Saron; ytm y traddododd y Pareli. Wflliaitt Grif- fiths, G|&ndwf, y bregeth flaen-arweiniol oddiwrth Ipan xviii, 36. Wedi llyn, gofynWyd yr holiadau ar- ferol, a derbyn Wyd y Oyffes gan Y. Alorgati Jones, Treleach, a? offrymwyd i fynu yf urddiad weddi gan y ParCh. Jonathan Jones, Rhydybont, ac arddaiig- oswyd dyledsvvyddau y Ctweinidog a'r bobl oddiwrth Heb. xiii. 17. gan y Parch. Thomas Phillips, Neuadd- lwyd, a phregethodd y Parch. David Davies, Sardis, i'r dyrfa, oddiwrth Rph. i. 5.—Yr ydvm yn gobeithio y bydd y Cyssylltiad nchcrd o fawr leg i'r ardal ac i'r eg- Iwys, ac 0 neillduol gysur i'r hen Weinidog, y Parch,. Philip Maurice; yr hwn sydd wedi bod yn llafufus yn eu plith er ys deugain mlynedd.

r AT GYtiOEbDWR SEREN GOMER. 1 MR. GOSIER.—Yn gymmaint a bod eich Newyddiadnr difyr yn cael,eldderhyn gan amryw Dfiuwyr Tir, nid oes amheuaeth, na fyddai Traethiadau ar tynv ganghenan 0 Arddwiiaeth yn gymiiieradwy ganddynt; o herwydd paham, yr wyf yn hyderu, y bydd i i-vw rai o'ch Dar- jlenwyr hynaWs, gael eu tueddu i ysgrifenu, acanfol1 attach ddefnyddiau atldas i'w cyhoeddi, ar ryw gangen, hen ganghenah 0 Aidd wriaetil. Gan fad gwybodaeth am elrin Tir, yn awr yn ymhelaethu, gobeithio y gwelir, cyn hir, UaWeroedd o aniaUdiroedd Cymru, ýn llawnion o gnydau toreithiog. ARFON WR, ARFONWH,

FFEIRIAU CYMRU .YN MÁL I Sicj'dd 1 orgami'g.-AW.rVA\\e, 2; Capcl v -Litin, 2; Capel v C i et,. nant, Llun, 30; Llandat, Llun, 50; Llangyfelaeh, Linn; 2; Llangynwyd, Mawrth, 3; Lifintri,t-int Ian, 12 Merthyr Tydlil, Sadwrn, 14 Penrhys, Mawrth Swydd Aberteifi.Abeiystvryth, Linn, 30 LTanddewi Breti, Sadwrn, 7 Llangranog, Gwener, gy • Llanwvd- aius; Linn, 9.. Stcydd Gaefyrddin.Abefcenn, Iau, 5; Casten. newydd yn Emlin, Mawrth, 10; Cydwely, Mawrth, 24 Lacharn, Gwener, 7; Llanddarog, Llun, 23; Llan'dilo- fawr, Unn, 2; St. Clares, Ian, 12 Hanfihanghel Yeroth Iau, 12; Llanymddvfri, Mawi Hi, 3i; Llanarthney, Sa dwrn, 14; Llmsawel, Sadwrn, 14. Sivydd Benfro. • • Dinbych, Mercher, 4, a Mawrth, 31; Henfeddau, Gwener, 13) Hwlffordd, Iau, 12; Maen, c-lochog, Llun, 23; Mwncton, Mawrth, 24; Newport, Sadwrn, 14; Pehfro, Sadwrn, 14. Swydd Frecheimpg. A berhofiddu, Mercher, 4; Cryg- hywel, Iau, 12; Defynog, Lhm, 9; Gelli, Mawrth, 17; Llanfair Muallt, LInn, 9 Pontneddtychaiij Sadwrn, 7; Talgarth, Mawrth 31; Treeastle yn Llywel; SadWrn 21. Sivydd Faesyfed.CasteIl-Faun, Iau, Ü; awal1, Sadwrn, 7; Pontrhydycleifioh, Iau, 12; Tre y 61itwdd du, Mawrth, 17. Swydd Fynwy,SadWrn, 14; Caftleon ar Wysc,Iauj 12; Mynwy, Mavrrth, 31; Tretastell Wen- llwg, Gwener, 6. Swydd Dref<lldlt;!J'Tl.Llnbrynmmr, Mawrth 31; Llanfair Cgtlteinion,, Mercher, 18; Llanfyllin, Mawi-ul, 24; LlanWydey, Llun, 9"; 16, Sibydd /'eiOio#?.Bala,SadWj-n, 14 Corvven, Mäwrth, 24; Polgellau, Mercher. ii Tow yn, Sadwrft, 14. 1 Swydd mnt.Gzetg\vfm, Ur>Tt,16, Pefiylac, Linn, 9, a ?3; Wyddgrug, Ian, 12. Sibydd DUbyik.—Bttiw Abergelet*, Llun, 9; Din- bych, Sadwrn, 14; Eglwysfach, Mef-cher, 11; Gwth- erin, Gwener, 6 Llandegle yn lal, Gwener, 6; Llan-, gcrniw, Llun, 16 Llangollen Mawrth, 31; Llansan- nan, Mercher, 18; Lldnrhaiadr yn Moclinant, lap, 5 Llanufudd, Iau, 12; Llanymyniich, Lion 30; Nant glyn, Gwener, 6; Rhtwabon) Llun, 23. S?d G Bett,,Vs, f,lun, 16; Crjccieth, Uu?23, Penorfå; Sadwrn, 14; Pwtlhel. Gwener 13; lalybont, Sadwrn, 7. Stl:dd Fon.Llanercbyme;dd, IJun 9; Ne%v burgh, Marcher, 11 pentrsetb, Iau a G\yeaer, 5,6.

^tODODD, u "Yn L!an?t?phan, swydd Gaerfyrddin, yn ddiw?ddar, Mr. Wm. Thomas c?t, Llyslqa, a Miss Hancock, merch hehaf y diweddar Mr. Hancock, o Mbch^. v to Mryhby?tt; swydd Fynvi v^ M< GtP!dn?y,&g Eäzbeth, mertb.J¡cl1af y diweddar Mr. Hughes, Lii^inydd, o (Jnefedof.- Mr. 'Wm, Philips, Sa("-n?in),-MAr?p.r?; a Miss AnceTh?nas, 0 Ren-y*ra!lt, swydd Gaerfyf'iilaj,. J. W' Eaton, Yswaiii, o Lee W?od? swv?d Dihbych, a Miss Lloyd, o Fryn-yr-Alarch, Crdt'soswaliti I i 13.U FARW, B?, e dydd Iativyn ei dy ei bun; Seyiitfl.iriptece, ar oJ hir gysttvdd-, jui 8") oed^ v Gwit Aniliydeddus Thomas Bruce BntdeneH Bntce, larli Aylesbury, fi. T. Trys- orwr Touli;aidd ei. MhaWrhydij dc tin d ddirgel Gyng- horwyr ei Fawrhydi. • Cadfridog. Colip Campbell, Rh^glaw Gibraltcr, yr hwn oedd yh swyddog tra rhagorol j dygWyd y riewv dd galarus,. i Bortsmoiitliidydd Owerier ^liweddaf, gan y Constant, Is-gadpeii StokeS, yr hon a ddaethai o Gib- raifer yn imiongyrcb,, > Dvdd Sul diweddaf yn ddisymwtli; yrt y Casnewydd Penyboht-ar-Ogwr, Morganwg, Mr, Geo. Harries, ar y ffotdd 01 letty i- EglV?yfe y Casncwydd, yn yr hon yr oewl efe yn brii ganiadydd, yn gystal ag yi: ysgol rad Penybbnt. • i' i- ad YJ) 11 rb(,rtb, (lydd..M:awrlh diweddaf, yh dra disyin- wth, yn miodau ei ddyddiau, -Mr. John fiynh, cylchwr (cooper). Y uiae darilCn am gyrtnifer ya i i.-t-w yn di.<- ymwth, yn dangos addasrwydd y cyn^gor^ Byddweh chwithau barod, cahys yn yr awi- ni thybioch, y daw ,O.Itwitli-iii bhrod, catlys yu yi a tiiybiotli, y daw Yr wythnos hoti, Mr. John Hall, gYht. b LShrrlaerlais, plwyf Ltanbedr Velfrey, swvkid Benfro; ond yn awr, o'r Bryfi, 4)lwyf Llandde^'i Velfrey, yn yr un wlad: gwr cyfrifol, mewn gWtli oedran, a btawd i'r Parch. Dr. HaiLo Landaf. Gerllaw Arbcrth, yr wythnos hoii, Mr. Peter Rces Menygwr (Giorer), arot fair glefyd caethiw- odd yn ei wely dros btah mlynedd; pi adawodd y clefyd faWr ond croen ac esgyrn yn ynlboi'th i'r bedd. Yn Manchester, Mr. Ptjlito, meddinnnydd y cynntill. iad goreu Q greaduriaid gwylltitsri. yn y deymas, rhai o lionynt a fuoni yn ddiweddar yn y dref hon. Dydd Mawrth wyihrtbS i'f ditveddat; yn Chepstow gwraig Mr;-Pridjard, IlaiSmj'dd, o'r-drefucbod; Yi- wythnos cyn y ddiweddafi yn Aberhonddn, y Parch. John Wilkins, ^erj glbr Disserth; Sec. ac uu a Ynadon ei.Fawrhydi, yn swydd Frfecflteinlog. Yii. ddisymwth, heb ddtm auhwyldeb-teimladwy yn fiaenorol, y Parch. James Donne, 0 TreJorgoed, swydll Faesyfed, yn 74 oed. Yn^y Fenni,Mr. Lewis, yn 81 oed; yr oedd yn cael ei fawr barchit gan yn agos bawb ag oedd yn ei ad nabod.

I.LONG-NEWYDDIO.V A IR E IITAW f, gp-Mv Hawkins, o Frysto; Fame, WilWaif.s ;■ Favorite, SriaE!? Sputbam; Peggy & Mary,, Edbfoke, 0 Gaer- loyw; Good Intent, Pearse, o Kartistaple; Friends, Hole; Resolution, Rees o Bridgewater,amrywiaetiiai:; Luck, Grifriihs; Dolph,n, Jones; Sampson, Harris; Neptune, Jones, o Chester, priddfeini; Piincc Regent, Jaines, oMilf<ord, gweniih; I'ritoo,.German; William Squire Mariner, Banks; Maria, Smith, o Fowey William, Lang; Caroline, finbert; Thomas & Mary, Chidfey; Amelia, Ccuch; .Hat-t'o!-(!, Waters; Thomas,, I.overing, o St. Ives; Maria, Timberleak, o Arntweh l orest, Hawkins; Zephyr, Davies; Viiiers, Dalton; Bristol, Rees, o Truro; Calstack, Moysp, o Plymouth; PcoYidencej llejst, o Baltimore, mwysi copr Ne^v Bles- sing, Thomas, Fame, Lowther; Endeavour, imel,ler, Resolntioh, Geoi:ge Pacific, Ellis; Good intent, Camp- bell, o Water bell, o Waterford; Friendship, Cariey, o Wexford; Meuai, Bowen; Endea vonr, Va vis; Eiipor & Grace, Brown; Active, Penhorwood; — Janes; K«nown, Perry;, Caractaeus, Harries; Mary, IJarries, o Cork; Dispatch, Welch, 6 Dungarvan Resoluiiou, Griffiths PntEbe, Harris; Nancy, Hai-i-is, o Ross; Expedition, Harrits; Providence, Jones; Amity, SteYens, o Yough- all; JVIaria & Martha, Evans; Ann Mary, I-la rries, o- Dfogheda- Nancy, Jenkins; Hibernia, Whalan Hope, Morris, o Dublin; Pallas, Brewer, o Dartmouth Mary, Evans; Brothers, Sulley,0Newry; Brothers, Griffiths; G'il'i Gi-  tittide,. Bii'minghaTO, ,Gill: Gratitude, jenkins, o Plymouth j Hope, Bowett, o Looe; Hahnofiy, Westlake, o Mine- head; Penrose, Heard, o Comb, balasarn. .Mynediaid, Expedition, Hawkins, a Triton, Garman, i Frysto Friends, Toms Fortitude, Ahgove Jane & Mary, Reynolds; Mary, Rees; Freeman, Stephens William, Long,; John Stroud, Wilkins; Lovely Emily, Sydal; Perron, Bidder; Eleanpv <Sc Grace, Brown; Brothers, Sully; a Thomas, Loverirtg, i St. Ives Mary, Gould, i Padstow; ^p eculator, BarnsPrlantura, Ban- field, i Plymouth 'Jt^tion, Griffiths; Caroline, Gilbart, i Brldgevvater; Jfcify,'Roberts; i Lliindain; William and Mdry, i l tighie s;. Mary, Hughes <la;, Tlmbcrleak, i Amlwch Samp- son, Morgan; IwKjSioe, Jones, Leecit, Griffith; Eu. deavou Nleyb anev, Harris, i Cardigan • Menae, Bowen Tame, ESwfher; Ne-w Blessing, Thomas; En- deavour, Davies Nancy, Jenkins; Ceres, Spayne; Mary, Evans; Ann and Mary, Har lies; Providence, Jones; Maria, and Martha, Evans, i Waterford; Hope, Allen, i Fowey Dispatch, Walsh, i Dungarvan Pallas, Brewer, i Dartmouth; Expedition, Harries; Mary Harries, i Youghall; Friendship, Carley, i Wexford; Resolution, George, i Fishguard; Friendship, Day, i Barnstaplje; Prince Megeut, James, i Ultn; Druid, Jones, i Carnarvon; Brothers, Griffiths, i Falinouth Resolution, Griffiths, i.Ross; Tlips. and Mar J, Ciiidley; Arge, Eadtord, i Bidefbrd; Renown.Perry, i Guernsey Dolphin,.Jones, i Chester; Maria, Griffith, i Dublin; Achise, PehhorWijod, i Cork; Harmoiiy. Westlake, i Minehead, ,glo. li ts as r f .yj ':A '? w a o )4 z gt Õ A n 33 g ;? L- C ? .v 0 w O' g > ?' s: p »-< 14 tIi ,p 0 1 linos YR WVTHNOS CANLYNOL. -ó. t .'1:5 ? '?? ??.gc? e,-?' -5'f ? cr-s' ? 1 £ '1 IS ?'5?-S ? = -c 5 ? "?c ? H'?'? <2 ? '5??' ? 4"> -?"? ??2'a- ?? '3 S s' ? ?? 3 ? i_u-a'&>JwS0 11 •S- -'v- 'tg .5 « v £ gtrfrs  fcvmjtAc. | •« ■>.& < t ) 'ti -w) J t a 33 5^; p (2 0 II j ? .• >5j 1 <5 -a<5^ ?: S?-?" ?", ,") S .1 c: "O:t:: C < «! I ci: 0:: Q £ "i" -I- A. M. A. M. A. HI. A M. A. M.I ,F.nnIU.. IA. III. ,Á. 1\1.A. !II. A.. A. M: A.. A. 1\I. ¡\, M. ,A. M. Sadwra 30 1 1.5 ?30 2 0 2 30 3 0 3 30 4 30 5 K 6 0 6 20 Sn! MAI 3 ? ? ?8 2 48 3 18 3 40 4 18 5 J8 5 M 6 7 6 Uxn H? 51 3 6 3 36 4 6 4 36 5 6 6 6 6 4(; 73517 '55 Mswrth .>. 3 3 39 3 54 4 24 4 54 1 5 54 6 >54 7 34 » 24 8 -44 Mercher 44 27 4 4? 5 1? ? 4 6 12 6 42 7 42 8 22 9 12 1 9 32 4 1 4 t?) 17 4 4' 5 1 5 4!?? 6 1 ?2 1 76 43(,) a 30 9' 10 .0?lO WJ lau ,5 5 15 5 31 6 1.1'.6 I3(d )1,7 7 48 a 1 9 jai 9 '18'ILI 48 GwMter 6.6 3 6 IS 6 48 7 '!« 7 48 8 16 9 1? 9 5811 -1811 48