Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

7 articles on this Page

BAliDDOINIAETII.

SYLWADAU AR TR IAITH GYMREI&,I

YCHYDIGr 0 RESYMMJ .-I

MIS-REgtYR HINYDDIAETHOLA…

I ISYLWADAü..I

News
Cite
Share

I I SYLWADAü. HAi?T.—?Y mae ytymhor preeenno! y?a hynod o rydd oddiw?-th g!efydau heintus; nid oes n?Da?r i nn a eIHr eigyfni'fe!!y, wedi dygwydd y gauat'diwcddaf, na'r gw anwyn, oddigorth y Frech wen a'r Frcch gach ond yn y gnnnydogaeth hon, y n¡¡{c Hrcch y Buchod wedi cae! Uwyr oruchafiaeth ar y gyntaf o'r rhai hyn. Ym- !edanodd yr adferiad o'r faw r fend;th hon dt'os w!ad, er IIcshad y cynredin yn mhob He!—Y mne yn pier bod clefydm* heintns yn Hawer mwy sn:n! tic yn I!a:eidd- ach en hcir¡üth yn y biynyddoedd hyn, nag ocddynt yn yrhaiaaethant heiblo; y mae y Pia cormvytlog wcdii coiliei arferot; a ptiob math arhnuit wedi dyfod yn fwy dan rpoiacth y Mcddyg, "y He gofa!wyd, Haint y ucdau eu hynt a newidwyd, Llai o t'addau eu gwenwyn !!a) eiddwyd A mwy oddiar ft'ech wen a echv-ynwyd, Od-Jiax eidionydd un oedd \v&r "dynwyd, Einioes d;'nion dl .1 llyn a esdynwyd. PAHCH. WALTER I)AY!ES. Mewll gwir!onedd, 6 amser Sydcnham hyd yt' oes bresenmo!, nidoes un Meddyg a fe(ir ddaiigos umhyw gyssyiltiadrhwng ctefydau hcintus ac ystad neiUdiK)] yr hin; canys fe all fed yn dra amrywm! ac auwada!, end etto, bydd y wiad yn hoUot rydd otMiwrth haint. Y in;le y di,,veddai- ddysgedig Dr. WiHan wedi mn!ygu rhyw b'th ynmticHach ar anian hain i nag oeddid wedi wiieuthtit o'f blacn. Y mac yn ymddangos bod y chwys-glwyf, (sweating-çickness, ctet'ytt hemtu.s a ym- ddangosodd gyntaf yn Aberdaugleddyf pan ditjcdd byddhi Harri VII. ynu yn 14S5, ac a ymledanodd oddi yno i Lundain; ymddangcsodd wedi. hyny yn Llocgr, yn 14.85, 15C6, 1;)28, ac yn ddiweddaf, yu ].')jl), a rhat clefydau heintus ci'Cil!, mewn rhyw radd yn yinddy- bynu ar y defnydd a ".vnawd o yd Uwgr ((lamllgetl com) ynyramser ag y dygwyddasant. Cafwydadbrofiad o I hyn yn Linndam yn 179?—1799, spf biynyddoedd y prinber mawr,ar ba amscr ag y ma6 yr yd yn gylf: edin yn Uwgr. Y mac y Dr. Bateman yn proH i'r un peth ddygwydd yno yn f802, ac yr ydwyfyn gwybod fy hHn Id do ddygwydd yno'yn 1811; ac yn y niis pi'escnnol y mae haintechrj.dns we<!i ymddangos yny rhanhono o't brif.dd¡n.s a clwir St. Giles, a gyi'annKddh- gan Wydd- elod) gan mwyaf, yn mLHUi pa rai y mae nG\vyn H'wm yn awr. Dr. Clarke a ddywed hefyd t giefydau heiutus amihan yn iawr yn Nottingham yn amsc'r y prinder yn 1798, ac hefyd yn 1811. Hebiaw yd Uwgr ac af'achus, yr oedd y ttodion ar yr amserau hyny .yn goi fed \m- bo)i!uartawero bethau anfaeth'on creiU, !MCgis cig- fwyd wedi d:un fadi<<c. am na fcdrasant gyrhacddyd pethau gweU. Ynyrysgrythyrsaiictiildd.yt ydym y than andaf yn CR"! y geniau pial !taiut, a IIdi.I, w<'di Oddiw! thy proton hyn"p:clhr dywcdyd, o!eiaf, foü yd Ih\ g yiubcrth aufae i.ilOlJ, a nev.'yn, y!i brtfaehoxion haint; atba rai y geUir chwam-gu Lin ]hithabrwd, agerdd oddiwrth IYl'ian ac anifcitiaid yn ma'h u, tarih oddiwrth gorsydd a mcr-ddyfroedd, cynnuihad iiawer ynghydmewn ychydig o !e ahhywyntcdig, bttdreddi as aHaniacti'dra. Yr achos:on sydd'yn tueddn ycorpL iddo ydynt y rhai hyn: gwcndid corphorol, isclder ys- bryd. gorhnadau o bob rhyw, t-fKM anghyn)- m'edroldeb mewn bwydydd a diodyd< gorlndded a bywyd atlafai-(is lift). Er ymogcIiad, dyiid gochetydyrachosion uchod IJyd yr cit:f; acar gyHc ai'a!i, t'e aHai, bydd t n' rcddi hetaet!) ddaihuuad o'r itio(idioii iti%N?yz?t' cfi*e"tli,,Ol i rliag ep'eitliiati. moddion UtWyai' euclHuoi i ymga'Iw rhag eil'eituiau' DHPErD-GRYDAU, (AIWI). NId oes ncmawr o grydan wedi dygwydd ])yd yn hyn; bydd eu hyntddan- go')iad yn amiach yn y misoedd Ebrili a Mai. Eu prif- achos, yn wastado!, ydyw Cors-darth¡ad (Jllafs!tm¿as- mata), sef agerdd oddiwrtit dU'edigion yn pydru mewh -,t- hyn a bronr drwy amrywio! wihoneddan: 1. Nidydyw y dyspeid-gryd ar nn amseryn dygwydd yn Hundain, o hcrwydd ei bod ar dh- !}ed sych, ar ba un nid oes cial ychydig dyfcdigion. 2. Y mae yn dra <'hyiircdin yn nghorsdir swydd Linco!n, fe! nad oes am- serar y Hwyddynnad ydyw ar rai ncu glyld yn y wtad hono. S. Y mae yn abscnol mewn Hct'ydd sych- ion, oddicithr i'rtym!:or fod yn di'a gwlyb, ac.yn dyg- wydd broH ymhob tie corslyd-anghreiftliau o ilyn yn N!Ii,viiirti: Nid ydyw yncneithioarnemawr o'r rhai sydd yn trigfaneddn yn uchelfanau ygymmydogacth hon; end yn y gwanwyn a hydrefy mae yn dra chytr- redin ai- li d y<orsdirarlan yrafonGynwy, ond yn (wyaf cnwedigol ynnghorsdir y Crenddyn, yn yr nIl modd y mae yn bod oddlamgylch Dinbych, nid oes nc- mawr yny drefnasych fanan ygymmydogaeth, ond y mae yn dra chynredin yn y corsdir ayd<t ar ]an yr afon Ctwyd, oddiamgy)ch Llanelwy, Rhyd!a')'' ac Abergelau, &c. &c. Oud nid ydyw crydau na thwymynau mor dueddot i ddygwydd mcwa mawn- dir corsiyd ag ydyw mown corsydd ereHi; y mae yr anian haiarnaidd ag sydd yn y fath dir, drwy attat braemad sylwcddau anifeUig n thyfedigot yn rhwystr i un effaith ddrwg darddu oddtwrthynH y mac prawfdilys o hyn yn yr Iwcrddon a Chymru. [Yr ydys yn cyfarfod â choedydd mawrion, ac a thyfc'digtou pr- f-U!, ac welthiau a chyrtY pobi er y cynamserocdd rnewn mawnot:ydd, heb nn eHaithbraeuiad arnynt.] Yr achos fod cynnyddiad y cryd yn atta! dros y gauat' yw rhew, yr hwn sydd yn atta! eu tarthiad ac yn en sychn, ond gwla\v Ebrill a Mai sydd yn ei adt'eryd, ac yn dùi- symwyt!) ymddcngys y pri1 y enwir < f Cryd y gwanwyn (vernal ag-tie). iiiae y cci'sydd yncac! en SydÜl ae o hcrwydd hyHy en tarthiad yn cad ei attai, yn yrhaf, ar )'1' amser mwyaf gwresog 0'1' flivvddyrl }Hyd nid ydyw y cryd yn ymd:h.t.gos; and g-.vhtw hyd. rcf, yn nghytl a gwywedîgaeth y tyiblion y pryd hyny, sydd yn ad.cryd eu tarthiad, acr yn ganiynol y clefyd, yr h\m a elwh- y pryd hyny y Cryd l1ydrdül (autizftinal ague). Oddhvrth y pronon uchod y mae yn am!wg y dy!ai y thai sydd dueddot i'r cryd ochc!yd ttigfaneddu mewn iiefydd cot-s)yd er ymogeimd rhagddo. Yr achosicn o'i fod fod tnot- anhawdd i'iv iachan a)' rai ydyw eu bod yn parh.iu yn agored i'w acnosion, pa rat th!yhu ga<d eu symud cyn y geHh' ?wellhau unrhyw af;cciiyd, (rhaid symud yr He/Ms cyn y peidio yr f.?t?A?, ac yn ami byd? "yn.yn d !'g<)Lotheb gymicrthwy meddyghuaeHj; trwy cTt scfyHfa drigtcíti,sych, iacna: y cryd a" 'awe ? alj¡ydll hyu lLiwLl fantttis i fe;jdyg.Ü¡wtll i ctfeithv :t)t!o. Ond gan mnimwypriodol t't'tiHsoedd Eui'iit ¡\ Mai, bydd i msyiwi yd B<U& j_2 '«.' bm,itaii yn CM R/¡U1l

[No title]

.MARCHNADOKDD.