Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
! LLUNDAIN. I
LLUNDAIN. I D VHD lAU, MAWRTII 21. j A)iT P,Tll Bap-ur,,tu SI)aiii, y,rl-iai a dder- bymwyd ddoe, yr ydym yn dysgu V V fod y Sencdd Y spaenaidd yn dys- gwyl dyfodiad Ffei-dinatd Vil. t'w mysc; clywsant ei fod wetli myned trwy houlose ar ei trordd i Perpignjjn orid er ehwilio I r hancshon yn y tfiodd mauylaf, illtl oeddynt yn gwybod pa un ai fod wédi cyrhaedd y lie Jnvnw ai peidio. Dywedid fod Blaciiory Ilhag- lavviaeth yn barod i gychwyn i gyf, trfod a'i Eawi,tti-dl cyn gynted ag y geilid gwybod am ei ddyfodiad. ilysbysant fod swyddog wedi cyr- haedd Madrid ar y 9fed o Fa wrth, oddiwrth Arghvydd Welinglon, a darluniadau o frwydr Ortbes. Yn yr hon, meddant, y cymmerwyd [ mangnel a tair mil o garcharorion oddiar y gelynion. Rlvoddwyd Gvvarctiglawdd Laredo fynu i iilwyt, Spain ar y 23ain o Chwefrdrya gwnawd gwyr yr amdditfynfa yn garcharorion rhyfel. Ac y maecenadiaeth oddiwrth y Baron de Eroles yn hysbysu fod amddlffynfeydd Lerida, Megquineura, a Monzon yn meddiant yr Ys- paeniaid. ———— PAPURAU FFRENGIG. ,I Ulmthrodd gwyr amdtMftynfa Ostend cyn Celled a Bruges yn ddiweddar, a chymmerasant uddi yna ddau can mil o Ffrancs, yr holl ddillad a phethau milwruidd ereili o eiddo'r Cyngreirwyr In y lIe hwnw. Ar y 15 fed o Fa Wrth ymdang- osodd y gelynion yn lied liosog o ilaen tref Com- pielrue), a galivasailt dair gwaith ar y dref roddi fJnu; atebwyd hwy gan yr Uchgadpen ag ocdd I yn Blaenori yno, Dygwch imi orchymmyn oddiwrth yr Ym6rawdr ac yna ceweh ddyfdd i'r dref." Parhaodd y tan olr mangnelau a'r man ddrylliau ynagos trwy'r dydd: cynnovthwyd y milwyr gan drigoliou y dref mewn modd tra clewrwych a chychwyiiodd trigolion y pentreli gydâ. brys i gynnorthuy'r dref. Ciliodd y gel- ynion yn ol, ac ymlidiwyd hwy dros dair milldir o'r lie. Niweidwyd amryw o'r tai yn y tIref gan fanguelau'r Cyngreirwyr. eithr ni cliluyfwyd un dyn. I Pigion o Gyhoeddiad Dug Dalmatia (Soult) ilw FilNvyr! Geltvir artioch i frtvydrau o'r wewj-dd, iii bydd llonyddwch i ni hyd oni ddj- fodir v fyd+lm elynol hon (byddiu Welington) ag sydd wedi ei lfurfio o'r fath ddefnyddiau anarterol, neu hyd cni's cilio o diriogaeth yr Ymerodraeth. Gynta. failltfyddoei rliagor, r iae.th mewn lhifecli, a chyuta faint a ddicltyn fyned ymlaen, nidyw yn gWJbod am y pervglon sydd*o'i hamgyJch; eithr amser a'i Imddysga yn gystal a'r Cadfridog sydd yn ei thywys, mai nid yn ddigosp y gellir gorescyn rhan o'n tiriogaeth: I ac mai nid yn ddigosp y gellir dirmygu'r anrhyd- edd Ffrengig. Fihvyr! Bulr Caclfridc, yr Jnvn sydd yn fclaenori ar y fyddin, a'r hoon yr ydym yn brw y- dro bob dydd, raor haerllyg ag i'ch gwahodd chwi a'ch gu Latiwyr i wrthryfel a tberfysc.Y mae yn son am heddweh tra y mae tewynion terfyse yn ei osgordd (irtsill). Sonia am dang- toeddef, ac yna yn gwahodd y tfmncod i ryfel uladol. Diolcher, gan hyny, iddo ef am am- lygtt i oi bellach et amcanion. Oddiar y munud hwn y mae cin Uuyddwyr wedi ychwanpgu yn gan cynimaint; a'r rhai a ddeuuyd gan yi!)- ddangosiadau tv/yllodrus i gredu ei fed of yn jhyfela mewn modd aurhydeddus, ydynt yn fcrysio i ddyfod oddi amgylch i'r eryrod" Ymer- lÐlol. Ef ru mor ddlrinvgus a. cheisio gan y t'francod i fradychu cu 11 won, i rod) n. euog o anudonedd tu ag at eu Hymerawdr; nis gellir ytnddial ar y trosedd hvrn heb waed. tc Ymavfogwch Dadseinied y floedd hon trwy holl Ddeheubarth Ffrainc. Nid. oes gym- maint ag un Ffrancwr a'r na ddylai ymddial ei fcuii, neu y mae yn ytnwrthod å'i wlad, ac o'r Innnud Invndylid ei gyfrif fel un o'r gelynion. Etio ychydig cldyddiau, a bydd i'r rhai a fedras. alit greda ynghywirdeb y Saeson, ddysgu er eu gofidj nad oedd gan eu htuldewidion tsvyllodrus undyben nmgpn na lleihau eu dewrder a'u da- ostwrig-i ddinystrio Ffrainc trwyddi ei hun— ddarpstwng y Ffrancod i gaethiwed fel y Por- tug-,joSP;> y Sicjitaiti a phawb ereill sydd yn ei iau u Filwyr! Bydd i rti gvflwyno i warth a 1 wyr! i IIi gvfiwyno i warth a jnelldith gytlredinol pob Ffrancwr a ddygo yn mlaen mewtt un modd amcanion bradwrus y gelynion—na fydded i ni gyfrif neb yn Ffranc- tryr o'r rhai na ymdrechant ytimhob modd il w irygu—o'r munud hwn nid oes dim undeb l'hyngom a. hwyutr/ a gellwn ddysgwyl y bydd Kanesyddiaeth drosglvvyddo'u henwaugydimelU ^ith ir oesoedd a ddel; ein dyledswydd ni. yw finrhydedd atf'yddloudeb, u* fudd-dod a dyscybl- faeth-Hid anghymmodlou i fi-adycbwyr, a rhy- fel anorphen ar y rhai agynnygant ein gwahanu, tne, lyt, trcfn i,it dystrywio; yn gystal ag ar y ^no^°n "hyny a gilio oddiwrth ein heryrod i re„ & eu hunall) dan fanerau ereill, &c. &c." mi:l,rd y cyhoeddiad uchod yr Sfed o'r mU (Mawrth) sef pedwar diwrnod cyu i f„. I !am ^^resford fyned i Bourdcaux, yr llvn "d1 i) n P) du } n eglur ddangos fcdSouUtyn deall ft)(I litwer o'i gy(lwla(lwyr yn wrthwyjiob i*w feislr, ac o blaid y Bourbons. Ac yr yrlymyn clywed fod cynllun helaeth wedi ei drefni eyn brwydr Orthes, yn ol yr hwn yr oedd rlian lie. laeth o'r wlad godi o blaid yr hen Lywodraeth, nc yn erbyn yr hwna ystyrir gan y bobl hyn yn Ormeswr a thrais-feddiannydd gorsedd Ffrainc. Pa etiaith a gaiif y gwrthryfel hyn yn raharthau dcheuol Ffrainc yn erbyn Bonaparte ar y gyn- nadledd yn Cliatillon sydd anhawdd i'w fynegu. Eithr yr }dys yn tybit'd y gallasai cenad oddi- wrth Argi. 0 gyrhaedd y dref nchod cyn y gallasai Mr. Robinson fyned yno a'r Cvf- arwyddiadau diweddaf oddiwrth Lyiv-odraeti f y wiad lioti. Goildus genym yw dysgu oddiwrth vr araeth ragorol a diaetliwyd gan y Barnwr Day i Ucliel Iteithwyr (Grand Jury) gwlad Wnsl meath, vn yr lwerddon, yn y (Assizes) diwedd- ar dros Mulingar, fod trefll dei fysclyd cyttelyb i'r hon a rag-flaenodd y gwrthryfel yn 1798, yn llynu yno yn awr. Yn y Brawdlys uchod ClIog- ■farnwyd uaw o ddynion o weini llwon anghyf- reithlon, terfysclyd, a bradwrus, y rhai ydynt i gael eu halltudio dros saith mlynedd. A phrofwyd chwech dyn yn euog o gyd-fwriad i llofruddio dyn a gyhuddasai a'1; y rhai a euog- farnwyd o weini y llwon anghyfreithlon, mewn trefn i'w rwystro roddi tystiolaeth yn eu her- byn.—Y mae yr hyn aganlyu y» ad-ysgrif o'r 11 w i u Yr ydwyf fi A. B. yn tyngu y byddaf ffyddlon i Bonaparte, ac y cynnorthwyaf blanu pren rhydd-did yn yr Iwerddon, ac ufuddhaui'r Swyddogion a osndir drosof; ac y cynnorthwyaf i ddystrywio y cad-drysor (wagaiinc) yn Ath- lone; ac na bydd i mi fyth ganlyn a chyfraith fy Swyddogion a'm brodyr iVyddion; ac y bydd- af barod, ond cael deng niwrnod o rybudd, i roddi unrhyw ddyn a ddatguddio hyn, i'r far- wolaeth fwyaf creulon."
[No title]
Cyrhaeddodd y Fuanlong Landrail, Is-gadpen Hill, Falmouth, dydd Alawith diweddaf, o Bourdeaux, o'r hon ddiwas yr ymadawodd hi dydd Gwener; dygwyd dau gonad Ffrprigig yn ] gwisgo'r lied-rosyti guyn, drosocld gyda hi, Y rimi a ddywedant fod Law ryi (huiirel) wedi eu taenu ar hyd holl heolydd Bourdeaux, i roesawi'r lluoedd Brutanaidd,, a hod yr holl wlad mewn cytlwr o wrthryfel, ac wedi cyhoeddi o blaid Louis y XVIfL Y maa'r ddau genad wedi dyfod i'r ddinas y bore hwn. Yr achos iddynt f<?d cyhyd heb ddyfod oedd eu bod yn dysgwyl am ganiatad y Llywodraeth i gychwyn i ben eu taith, sef I Lundain. Hwyliodd y Zephyr, o IS mangnei, Cadpen Ilichens, o Bortsmouth ddoe, tua Jersey, a Phendeiig Ffrengig enwog gyda hi. Yr y dym yn deall ei fod yn dwyn hyshysiadau i'r Dug De Berii, yr hwn y mae'r Zephyr i'w dros- glwyddo o Jersey i Bourdeaux; gan ei fodyn wr ieuanc mwy diwyå ac anturiol na'i frawd Dug d'AngouleiTie. Ban hwyliodd y gwr a grybwyll- wyd olaf tua Dehcubarth Ffrainc, efe a gym- merodd gydig ef Arwaesafon (Commissions) o raddau milwraidd uchel, mewn trefn i ddenu rhai o swyddogion goruchel Bonaparte i uno â banerau'r Bourbons. Cair gweled yu cbrwydd pa un a dderbynir y cyniyg gau rai o honynt ai peidio. Gyrodd Arghvydd Welington amryw genadon ar. hyd gwahanol fly rdd, i roddi hysbysrwvdd i Arghvydd Castlereagh o'i fuddugoliaeth gan hyny yr yrlys yn gobeithio, y bydd i un neu arall o honynt gyraedd hyd ato mewn diogelwch; ond y mto yi, dra hynod nad cedd dim son am hyny yn mhapurau Paris ar y igeg. Hysbysif gan long or Brazils, fod y Ffreigads Brutanaidd Tagus a Niger, wedi ysgafaelu'r ffreigad, Ffrengig Sinus, ar eu mordaith i Rio Janeiro. CJybuwyd saethu mawr ar lan tir Ffrainc o Dover ddoe, yr hWII a biirhaodd rhwng dwy a (hair awr; a thra gwahanol oedd y casgliadau a dyrtwyd gan wahanol hersonnau oddiwrth hyn tybiai rlmi fod y Ffrancod wedi ennill buddu- goliaetll n'i bod YII. 8aetllu fel arferol o orfoledd; mynai ereill fod rhan o fyddin y Cyngrcirwyr wedi gorescyn y rhan hyny o Ffrainc ag sydd nesaf i Loegr, ac mai twrf y rhyfel oeddid yn barnai ereill fod rhag-ammodau hedd- weh weài, eu harwyddnodi; oi.d yr oedd yr holl gasgliadau yn g),fei ioi,jius, canys un o longau bychain ei Fiwrhydi y Decoy oedd wedi glrnu wrth y Hawr yn agos i dir ffrainc, yr hon a gymmerwyd gtit y gelynion wedi iladd o honynt ddau, a chlwyfo pedwar o'i gwyr. Ni ddaeth dim i'r amhvg ddoe a allasai roddi'r goleu I-ir ansawdd y gynnadtedd yn Chatil- lon; ac er fod rhat yn dywedyd fod y rhag-am- modau wedi eu arvyddnodi; nidyw hyny yn ymddangos yn debyg yn bresennol, canys yr ydys yn tybicd fod Arglwydd Welington, ac o ganlyniad y Lly wodraeth Frutanaidd yn dvsgwyl am godiad y Ffrancod yn mharthau deheuol Ffrainc o blaid y Bourbons (yn hyny gym- meryd HG; ac os felly, mdhawddyw crcdu y goddefasai'r Ltywodraeth hon i'r Brc!.ut«tnud ("7?y?/.?) yn Ffnunc i godi yn crbyn eu L penaeth presennol pe boasc^t yn tneddw 1 yni- j i heddychu ag ef yn fuan, a gadael y gresynolion hyny yn Bourdeaux yn agored i gynddaretid a fl'yrnigrwydd Bonaparte. Ac y mae gostyngiad r mawr y Trysorfeydd (Funds) yn Llundain, yn brawf fod y cyffiedin yn ofni nad yw heddweh yn agos. Yr ydym yn deall bellach mai gwirionedd oedd y son a daenwyd yn ddiweddar fod Arglwydd Welington wedi ei glwyfo yn y frwydr ddiw- eddar; crybwyllwyd yr amgylchiad gan Iarll Bathurst yn Nhy'r Arglwydd), wrth annog diolchgarwch y Seneddi'r Maeslywydd. Chvyf- wyd ef yn ei forddwyd, ond nid yw'r clwyf yn ddwfn nac yn beryglus. j Derbyniwyd Uythyr yn y ddinas oddiwrth swyddog yn Lleng Germanaidd ei Fawrhydi o flaen Bayonne, yr hwn a hysbysa i yinosodiad aflwyddiannus gael eu wneuthur ar yramddi. ftynfa liono, a bod y lleng uchod wedi colli 270 swyddogion mewn lladd a chhvyfo yn y rhuthr. Y mae'r lluoedd sydd yn gwarchae Bayonne yn cynuwys dau dosparth Frutanaidd (ynghylch o naw i ddeng mil, fel y tybk) un dosparth o Bor- tuguese, M un fil ar ddeg o Yspaeniaid.
Advertising
CARMARTHENSHIRE. Notice to Creditors and Debtors. ,4 LL Persons having any Claim or Demand XJL on the Estate of JAMES TfIO\) \S, late of Abrr- doyuant, in the parish of Llansadwrn, Cleat, deceased, are hereby to take Notice, that unless they will send an Account of their respective Demands to Mr..Jones, of Lhvyndewy, or Mr. T. I )rg;jrj, of Llan«jadock, on or before Hie 7th day | of April next, they will be excluded any benefit from the said Estate. And all Debts due to the said Jiries Thomns, must lie paid to either Mr. Jones or Mr. Morgan, or they will be proceed. d aainst without any further notice. JBib I Gymdeithas Gynnorth wyol MACHYNLLETH. "T Ma e C Y FA R F O D B L Y N Y D D O L 11 JL CYMDEITI-IAS uehod i gael ei YlJnal vn Lr.v<-?Y (//?M) MACHVNIXETII, swydd J>rt*fahiwyu, ar T ?fed o EuRffJ. [te?tf, (Dydd Gwener v C'roglitti) in ddau o'r gioch (1)3,ild Gvveiicr y CrOAIitit) a'itiddal? o glo c h Machynlleth, Mawrtb 15,1811. ANNERCHIAD CAE F.DIG i DRIGOLION MACHYNLLETH A'I CIII'JA I MYbOGAETIL ANWYL GV DWI A OWY R, fod rhai o honoch heb fod vn j bodol adnabyd'hiP o ii.itur iidylxm y Gy" indcithn*, ac } uhlcffil hyny, hob uno it hi. V m:ie lie i ofi.'i, fod ereill, na fynantgredu (o leiaf ni fynnnt gyfaddef. rhag hod 114,1, lilt esgus dros cu y nadoesrlivw belli nad vdyw tlda yn perlliyn iddt. Ond cysunis yw ntcddwl, fod v nifer i'wvaf yu wahanol i hyn: calwvd prawf y tiw vdilvn ddiweddal • hcwvllvs-da ryd-greaduriaid. a'u pnrodrwvdd i'v CMI- nor yn yr liyn >ydd fwyaf o bw\s iddv'nt. Bu rhai yn llafurus'a li'yddlon iawn yn aclios y C«vmdeitha<, yn y gymmydogaeth.—Na !ae.-wch eicii dwylan-: nis gallv, rh foil 1 wrth tiki ticiios mwy riiiriivdeddu-. Y mae miloedd o'ch I brodyr yn diiiwyd wrth yr un jorchwyl. Dichon mai nid ditndd fvddai d\ wedvti-gair yma, ynghylch Cvmdeithas Bihlau Saesneg, ac leitlrocdd ereill, yu Unn- I dain; « gynnorthwyo, ac i gydweitliredu a pha nn,y mae Y (iymdeijlias hon v/edi ei bwriadu. Gwrlluldiych v (Jyiii- deilhas tawr bono, yw rhoddi gair nllW i (!rigolion yr iioll fyrl, yu cu hiaith eu hunain. mac iniloedd, ie miloedd o tdneiid o'n cydgreaduriaid, nad yw yr sgrylhyrau Sand-j al!dJ erioed v, edi eu cytieilhu i'r icitfiocdd y macnt hWJ yn ddcall. V mac gwlcdydd ehang a phnblojj ereill, ag y mae yr Vsgryfhyrau yn eu iiieithofd'd; enll mor anaitil, lei Ilad yw banner v trigalion yn gwybod mwy am v JBibl, na phe buasai tieb ei ki r ieit.hocdd hyny erioed. Felly y mae mwy na tltair rhan o bedair o drigolion y ridaear yn I ddycithr i'r IS lr ItNi, fill", dyn i fy w yn gysurus iddo ei him, ac yn ddetnyddiol i eraill, yn y uy" hwn, ac yn ei hviioradi ar y llwybr 1 odedwyddweh tr;igy wyddol mown byd arall. I wneud tymi y dtilyg galarus hWI, y nine v bymdclthas ragddywetledig wedi bod yn dra Hafurus; ac y inan yr Arglwydd wedi coroni ei hymdrcchiadall a llwydJ- iant aiinysgwyiiadwy.i Er Had oc3 ond nawmlynedd er pan v sriydlwyd hi, y mae y llibl wedi ci gyfieithu i amryw icithttedd na bu erioed o'r blaen yn argramdj ynddynt: ac y mad riiii'edi mawr o Fiblau aThestainentan wedi cu taeuu, rnewn amryw icithocdf), trwy'rhyd. Cafodd agos dri-isisain mil o Fiblau, a llawer ychwaueg iia hyny o Desuimentsiu, eu rhoddi allan gan y Gymdeithas, mewn till hatnierblw'yddyn. fenditii anmhfisadwy mewn gwlad yw y Bihi, "yda golwg ar gysur tymhorol, cystal a chyllyrau tragywyddol y trigolion., Nis gallwn ni amgyfTred, yn iawn, pa faint yW anne<lwycldwch presennol trigolion y gwledvdd hyny sydd -it aintf?lifid o tir I ) tiNv- vn aimfdifad o air Duw i'w cyfarwyddo." Y mac Dr, Jjiiclianan, wrth rodlli banes ei t'ynediad tuatheml Jugger- naut, yreilun-dduw sydd yn cael ei addoli gau yr Hindoos, yn dywtftiyd—" Vr ydvm yn deall do f)(i d Juggernaut (er ein bod ddeng milldir a deugain oddi urthi) wrtli yr esgyrn dynion ydym wedi weled, er ys rhai dyddiau, arhyi] v fli)rdd.-LY mae nifer faHT o'r pererinicn j a marw ar y tlbrdd, t'u cyrlfyn cael cu gadael "heb eu cla'mhi.— Y mae y cin, y jackals, n'r vulture* yn ymddangos fel yn hyw ymaar gnavvd dynion." Mewn He arall y mae efe yn dy- wedyd—" G.veiais olwg alarus arall, v heddyw, yn Lie 01:alt; dynesdlawd yn gorwedd yn fam, neuyn acos marw, a'u dau blentyn yn ci hyniyt, yn edrycb ar y nt n, a'r vultures, oedd yn agos. Nid oetid N, hohl, wrth fyned heibio, yn sylwi diin ir y plant. Gofynais iddynt pa le yr oedd eu cartref. Ateliasant nad oedd ganddynt hwy un gartrcf, ond y lie y bn,tt(iii ell i)kani.-O(-It, nid oes dim tosturi yn Juggernaut!" Mor lliosog yw y rliifcdi sydd yn ymgyfarfod, arryw wy liau ncillduol, i addoli yr eilun hwn, fel y dywedir nail vdyw" can mil YO gwrtimthur un gwahan- iaei'i eglur yn y dy:rfit! Y nile llaw er o honynt yn rhoddi eu hunain yn aberthau i'r eilulI; a llawer iawn yn meirw, o jievvyn, ac 0 hob aticchyd, cyn dycliwelyd. Y mae y Brahmins (omiriaid paganaidd) y n dyscu y bobl i boeni, ac arteithio eu hunain, mewn llawer iawn o tlyrdd, i'r dybcn i wueutliur iawn am eu pechodau. 0 a faint o rwymau sylIl jir drigolion Cvuiru i ddiolcii, am. fod ganddynt hwy y Bibl i'w cvfarwyddo yn arngenach na Ac a oes tin o bony tit mor ddideimlad dros ereill, fel na wlla etc uno ft Chvmdeithas sydd yn ceisio estyn Haw o gymiriorth i rai sydd yn y fath amgvlchiadau grcsynol ? Na'fed'dylied neb mai rhyw belli yn perthyn i rvw blaid, neu bleidiau crcfyddol yn unig yw hwn. Y maeldaeiioriaid y I.lywodraeth wladol, a yr Scfvdledig, yngliyd a phob enw o mneillduwyr r deyrn:is, o IH1 galon yn cydyrndrechu o blaid yr adIos, Imn. Na fydded neb o honoch chwi yn ol.—De-web ymlien, dangos- web cich bOil y n Grist'negion, nid lacwu einv yn unig, ond i,, f a gwirionedd gan fod ynsicram bob un a fvddo 0 egwyddor K? wir, vndyddlon ?rdt v gorehwvl cbul- fa" r hwn, na ''hy ? fff c' "nhrvn y diivcdd. A dw-y f cicli r, CARU.I y Gair; To be SOLD by Private Contract, M A NEW 8 LOOP, READY TO ?E LAUNCHED AT AHMRYSTW?TH, liiirthcn 58 Torts Carpenters' Mtasure. The aforesaid Sloop is well made in every respect. For further particulars apply to John Owens, Ship- wright, Aberystwyth. GLAMORGANSHIRE. TO BE SOLD BY AUCTION* By Mr. JOHN AUBREY, At Cowbridge, oii Monday, the Sntli day of April, 1811, ALL the well preserved HOUSEHOLD URN ITl;RE of the late Mrs. RfnEm-TAY?-roK; consisting of mahogany oak. and deal (ables; mahojcany i and beech bed*tea<ls, with furniture; beds and bedding, III good preservation; pier and dressing looking-glasses; i .dio- gany, beeeb, and oak chairsç mahoganv side-board; two Ül"; carpels; dilla, giass, carthen-ware; brewing utensils; and a large quatiUty of other articles too tedious to mention. 1 he whole will be sold without reserve and the sale to begin cacti day at eleven o'clock, and continue Iitltil the whole is sold. EAGLE INSURANCE OFFICE, TRWY ACT Y SENEDD. LLUNDAIN. Manteision a gpir yn y ddiogelfa uchod yfid 'n Nhatcdi?K'th y RhentO on rhyw Dai neu bethau crciU a losgir pan D?n? ac yn !cihad o'r ddc?CtT rNn o'r Wobr (Pr?tt?M) a aclir_'?,n ](-iha(i o'r Su ydd-dai eiViill. vu arferol I I Gu ncir yn dda gollcd trwy I.rched. Digolledutd ffijisryt] (Ufe Insurance) ar tlHrrnu Jfliesj/mol. Adncwyddii1 pob ysgrifen Ddiogeliad (t'nU' ij) a (Jderfyi'/l y .:Jain o Fawrth o iewn pymtheg diw rnod ar ol hmy. GoarcnwiLwva, Mr. David JenkiiH Argraflydd y Papur hwn; 1 Sir. Lewis Davis, Perl .sieuwr, Abergele. ??OSPARTM BYR ar Y Rh-ni Gvntaf i JR ? RAMA D UT N'?l I"A ca it- U:.? cr « bynciau anhebcor i un a clnvennj cho dywedyd y (ivmraeg yn ddi- It-(Iimitli, a'i 11 11 1",IN" ii. A orcbfvgo i goronir fry. 1557. r- nwel Gott-csir M¿t' Williams, i gael ei ail argrall'u yn J N htefriw. IAITII G-DIBR YN ANNERCH YR IIYGAR DDARLLEYDD. Aristotcles, gwr o ragoriaclh mewn dvsg a gwvbodaeth, a ddyivad am hob celfyddyd* mai byehan ac annhrefnus fvdd ¡ cidechreuad; ac viil bol> yelly(ligtvfti ac yindaclu a \vna. nid ar un walth, ond (I amser i arnser, trwy fod ereill yn gweled ac yn bwrw at y deciirenad ryw beth nis canfu naV cyntaf na'r ail. Er hod y decbrcu fynychaf yn llai nii'r darn a rix -xt/d wrtho: etto mae yn galetach, ac va fwy clod, (FeSyehymygft whydj o newydd, r.-ig yw trefull hvny, a'i < U\\ aliegu yn lielacthwych. Am hvny, na lid divstyr ha di- •lss genyt fy ngweled i yn ymddangos mor tldisas ac mor auhyhvybr; cany; hon yw'r awr gvntaf yr amcanwyd fy irvyi i hvybr ccU'vddyd. Yr yaoedd v Beirdd ar h%,d ( vmru yn cei-io fy rigliadw rhiig colli neu gymmySgu i'r Saesneg! Ond nid ordr! anrlr1Yni tii.ïdd ;\11 :v hyd, nag i ddango- ynfvrac vn hylTordd yV odidowgrwyjld S) dd yiiof rhagor nag mev, ;i ilav.er o ieiihoedd, na chwaith i fynegi rhciwm am fagad o diiirgelion a gaid eu gweled, find cliwilio yn fanv.t am danynt, mai y mae gr.umnadcgM yr da yn ^wnentiiur,pawbyn (-it hiaith eu huuJ 0 herwvdd hyn, gan uad wyf ond deehreu etto, rbaid i ti, ddarlleydJ hawddgar, pan wclveil, ar hyn o gais ddiai a allasid ei wedi adael allan, neu rvu beth Wedi gylleu alian o'i ddyjedtis I", neu dditl'yg ruewn rhyw iloi-ddarall, beidio u.waradu, y(I d n'r neb, o cwvlJyi da. i mi, a amcanodd fy nwyn i fraint cel- fyddvd. Eithr os pcrlfeitiii di y petit a ddechreuodd ef, heb ddyuedyd mo'r abscn, lies dwyn hyny i ben, mae i ti fawr ddiolrh genyf fi a chantho yntef; canys nid vdN-w ef vn tybied fod hyn yn agos i'r perfleithrwydd y gwedflai iddo lod, cithr i geisio denu rhai a'i medrai yn well, ef a wnaeth oreu gallodd. yn y drafterth a'r blinder y maeynddo, heb gad eniivd i'ni taclu fl, tnal y dyinauai; a heb gynfigen wrth iich awnelo yn well nag ef, ond diolch yn gyntiddo,am ddAN-Vit i ben y peth a wnaethai ef ci hun, pc's gallasai. Na ryfedda chwaith welcd cymmaint o l'eiau wrth brintio, fanys yr yd- oeild y dynion yn g\\cithio, heh fod nag yn gyfarwvdd yn yr iaith, nag yn ddk\*geulus yn eu corchwyl, nag yn rhywiog o*' it trin, ac i ywclr! r pethau a trthai ganthytit; heblaw hyn, yroe.dd arnynt elSlan llythyreuau, fie amryw nodan, a fua-ai raid wrthynt i hrintio YII gyliawn bob pwnc aberthynai ataf. nhaic. i nii ddyniyno ar bob Cymro bonheddiga rhywiog, na bo mwy annaturiol I 1111, nag vw poht ereill i iaith eu mainau. E fydn wcittlle yn dostur ly nghalon wrth w-icd llawer a anwvd acafagwyd i ^m dywedyd, yn ddiystyr ganddynt am danaf, daii geisio ymwrti.od a IÁoII, ac ymgyslwng ag estron- iaith, cyn adnahod dim o honi. Canys cliwi a gewch rai yn gyttryni ac y gwelant afon Hafren, neu glochdai Ymwvthlg, a chlywcd Sais yn dywedyd un waith, Goodtnorrovr, a ddech- reuant olhvng eu Cymraeg dros gof. a'i dywedy" d vn fawreu llediaith. En Cymraeg a tydd 8eisnigaidd. Saesneg (dyn a wyr) yn rhy Gyinreigaidd. A hyn sy'n dyfon nain o wir Holder, yiite o goeg falchder a gorwagrwydd. Canys ni wclir fyth yn ddyn eyweithas, rhinweddot, mor neb a wado na'i dad na'i fam, n.L"i wlad na'i iaith. Eithr mi a obcithtaf 0 hvn allan, trwy nertli Duiv, athrylith, diwydrwydd, a gwiw fyfyrdod fy Nghymi-y cariadus, y bydd ganthynt hwy i fwy 0 sercli i mi, a chcnyf rinncu fwy t ddiddanweii a go 1 nil j idtlynt hwy than; obletrid hyn ydwyf yn atto] Wg i bob ua- II turiol Gymro daiu dyledus gariad i'r iaith Gyinraeg, falna jaith Cvini-ae, t't l ni alio neb ddywedyd am yr un o honynt, mai pechod oedd fyr,) eu magu ar laetli bronau Cymraes, am na ddymunent A% i'r Gyinraeg. LL YFR l U C YMRJEG A SAESNEG AH WERTH GAV D. JENKIN, ARGRAPFYDD Y PAPUR IIWX, YN IIEOL-Y-CASTELL, ABERTAWE. ILYFRAU CYMRAEG £ S.d. YBIBL TEULUAIDD, gan y di. -tL weddar Barch. Peter Williams, wedi ei rwymo 2 20 Geirlvfr Saesneg a Chymraeg, gan y Parch. W. Evans #: 0 10 0 Geirlyfr Saesneg a Lnyiaraeg, gan y Parch. W. gaii y Parcti. 117 J ,,('hards, A, I\1. 0 0 0 .0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70 Hanes y Merllivron, gan y Parch. Thos. Jones, I 1 12 0 Esponiad y Parch. G. Lewis, D. n. Llyfr cyntaf 0 9 6 D.I). Dyfrcyntaf U }) 6 — AilLyfr 0 11 0 — — — Trydedd Uyfr 0 9 0 rE,sponiad ar Bump Lb? Moses, gan y Parch. T. Jon?, Uanpmnpsa'nt 0 11 6 0 6 0 f anwyll y Cymry 0 6 0 1.; aran, tv?i ei nvVin') 0 4 0 testament Newydd, Vedi F' r?vmo 0 6 0 ,rur ^yflredinol, mewn byfddan 0 2 6 iaityDad 0 Eiriadur Cvmrup? a SacsnfK ?. Omv;, F.S.A, 0 16  0 06J Dyddiwr /??.?. 0 06 R s.d. j Trugaredd a 0 1 U Ti-u.iredd a Barn 009 uoipuntCaersa!t'nt. u ?31?? Goleunl ?.a,er,alt?ni 0 1 (j Allwedd Myfyrdod '] o? Trysorau'r Groes i. g n f,1 Blodau IlaradivN-; fj0 Hancs Prydain 1'a?r, ?an y diweddar Harch. T? Lewl 010 Tcnd Sa?mon. G TaiUt v Percrin )■ L'n arall Taith Christiana ? 10 CynnorthwytYmdcitliwyrSioa 0 1 6 Cy?wchadtnvyFf\dd J. ?," Pnt Feddyginiaeth ] [ Q llenuriaid yu mliot? l'glwys. 0 0 9 ? ? ? ?[) 4 n?<) Han? Picidiau y Byd C?st'no?o) o n? Un arall 00?4 1'edair (:(,,Ioin GA ladwri,,i 00 11-tniizLu'r BN-d n Cyfarwyddj d 11 ylaw ( 0 Deonglydd Breuddvv ydion t o n L?trKt?frddodau Natura Phw}:; Guiliadwriaetli ?n? | Bugail Caer-aradog J.. J i ??Oacrgan.do?. Gc.riytr Sac.ne? à ( iiymra?, gaa y' PaVch. i'. Jones, Dimbecii 0 6 Y Hhy:d Y"rydol .?.. Dryeii i r AwMy thy renog DrM?A?orcd Jn{ Cat<-cis)ny(.ymtnanta.? ,i n Pob 1) \n ei Physygw r ci U uu () o (> r un, wedi ei rwyuio  08- J. Tc?unent ?cwyd'd, gmJ. (Jaone n <?, Awedd Newydd r Dinas SancUii J d o t O t:l'Ïst)'n,lachawdwr. n nn (i Ethok-d?aeth 0 O0 il) ?pfmiaJaryCyapIybiacthau?an Titus Lewis T.,?,a,, ?ll?-d(li'ol, 0 waith y Parch. ElLseus Ct)lt-, wedi ei 0 3 6 Pi?i(M(oH\mnau 0 0 6 Per.-rindMi i' sprydc.t.?; ?on"" r Perlau Calfaria, gan A zariah ShadracL 0 08 i Ilanes y Pethau iiynotaf yn Alywyd James Albert 0 0 6 Catecism Athrawiaetholac marferfol, gan v Par- chedig Geo. Leik is, D. 1) 002 I?YFRAU SAESNEG. Annals of Great Britain n to () Addisoniar-a, Lj vols Arn.?!?«nthcD?casesofInfauts ?.?" Q?(! Bible, |{.»yaI8vo. .i!! I 00 ?u.?.tto. N_otes by Stvles, numerous niat?.J ?00 i>i(i,n Drama, (Modern);) vols, royal 8vo. 4 0 O (Ancient) 8 v<s.ruva! Svo S 16 0 BHI'n Pnt'rn" S Yoi?.?)no. fine o1,2o HuiNii;hn'?!? (i.ord) ..al 4 IA). 1 10 ? Beauties of Scotkmd, 5 vols. 8vo. plat. 21??, (i Brookt<s ('axt'ttcer, bound 0 li"j 0 Bation's Satural History, bv Wood, 20 \"OL. Svo. r,kites 9 9 0 0 990 0 ('ldi"'sSermolJ.vo/H\'o. U 13 U C -i' i-tn Code, or a Digest of Chn:t's Dispensa- tiop Ito 0Is0 Crutwell's Concordance of -iti) 1 D?dd'xCo)nft)rtfdrt'tKAtSi<;tpd,l?no.??.? 0 50 15 Sermons on the Parables, 4 vols. Svo.. 1 5 ,,e,, 4to. ?50 ]■ ————————————— 5 ?o?? royal 8vo '2 lli ? <i Death of Abel, 12mo. plates Q ^1 Fellowes's Theoiogy, l2 vol?. Svo '0 1") (t History pf the Bihle, vo! 2?nM). cute 0 10 0 Gill's EXlwsition on the New TestameIlt, 3 vo?. (] royal lt4) r)60 (1 Goldsmith's Works, <> vols. 3imo 0 13 n i (j Gregory's Dictionary of Arts aud Science,s, 2v. lto. ft Ü 0 .———— Economy of Nature 1 7 (; (1 Gibbon's Declinc and 1 all of the Roman Empire, 1 12 Nols. Svo. 3 15 0 -U Gillies on the New lestament 0 14 <) 5 Hulton'. .Mathematics, '2vok.8vu. 0 18 0 3 0 Mensuration, Sv(t. 0150 ?'' Hall's (Bp.) Works, 10 vol. 8vil. ? 30 00 Select Works, by Pratt, 5 vols Svo. ? ? 00 4 0 — Do. 5 vols, royai 8vo 3 i » (; Villi-e Cur-ite 0411 2b .!on<?onthpLan?)a?e(tfScriptun- 0 6 6 } Jacui)'? Travt't?inSpa)n,4t< ,?t(t.?? U(!{) ?? .Tonds (Sir N'vm. At ot-k,, 13 v Kennett's Roman Antiquities, 8vo. | () g Q U Life of (,eneril 1)3' ?) V. 8'?). ?i?? ?S Miller's Retrospect of the 18th Centurv, 3 vol.v. 8vo. 0 15 0 4, Macdon:dd's Tour through Denmark and Sweden, 1 Yol,.8vo 0 -j 6 ?!oody's pious Remains, i'2iao. 0 1 Ù b Mcyrick's il?tory of Ctrdi,7an,'ii.i-e, Ito. 1,3 (i Mo«hcim s Ecclesiastical History, 6 vols, bvo 9?)? .? .1 1 () Flic i ni's 6 vol. t;y?). 0I'Z tv Ma?-m'& Self KnoA%-Ied?-e Hvo. 86 ——: 1 32ino. 0 2 6 l' Neale's History of the Pl1ritam, 2 vok Svo 0 19 0 J. {J Navlor's History of the Helvetic Republic, 4 v. 8vo. 180 j » Nictiolson's British Bncvelopacdia, 6 vols. 4 14 6 5 it Owen on the Spirit, hv Burder, 12mo. 0 4 (j Oliver's Scripture Lexicon, Svo. 0 7 0 1'2 fi Palmer's Noirconformist's Memorial, 3 vols. Svo. 151 j .) Poems on the Slave Trade, by Montgomer" y, Gra- 10 J ham. &c. 4 to. • .2 12 5 g ti Rollin's Ancient Ili-torv, 8 vo)s.bvo. 3 00 ,j Ramaine's Works, 6 vols. Svo. newediti HI 2 10 0 Rutherford's Ancient History, 2 vols, limo 0 8 6 IS Seeker's (Artp.) Works, 6 vols. 8vo 2 l'i 6 14 0 t) .ti 1.1 Smith's Moral Sentiment, "l vols. Svo 0 14 0 7 0 Seattergood's Sermons, 2 vols. Svo 0 IS 0 4 0 Stm m's ('('ctious, 4 \?!' 1'11110, 0 14 0 (I SHBpson'?PJ<'afor!?)i?ion 0 7 0 0 0 I Thumwn's Sf?son?, fooUcan 8vo. 0 4 0 0 ? ithcnn?'s Botanical Arrangement, 4 vols. Svo. ? 0 plat? ?.?.?. 200 ?0 y )u ng WorLi, 3 vol?. SV4.). PI.LTCS 1 5 0 6 Night Thoughts, royal 8vo. plates 0 12 0 0 0 ?———— Do. demy ÖHI. 0 9 0 4 Do. de-my 12100. 0 6 0 C) Universal History, ancient and modern, 65 vols. 21 0 0 2 0 I'inkerton's Geography, 2 vols. 4to. bound in calf.. 4 4 0 Stephen's History of tne Wars arising out of the 4 li French Revolution, 2 VOIH. 4t0 2 2 0 1 ¡:: Duncan's popular History of Shipwreck., 6 V,wl.z. 12mo. plates 1 4 0 Maedonald's History of Land Battles, 4 vols. 12in<>. plates 0 J(T 0 j. Robinson's Scripture Characters, 4,ok 0 ii,), Brownl''s swday u;;ht;, l'2mo.. 0 2. 6 3 Romahie's Walk ot Faith Q J g Dawson's Greek Lexicon 07-0 i) of the lwelve Patriarchs Q 2 6 ( I Robinson's Plea for the Divinity of Christ 0 3 0; J A View of the French Campaign in Russia 0 5 0 3 c Mrs. Rowe's Works, 4 vols. 12rno. boiu.d 1 10; 5 j Sailor Pilgrim, by Dr. Hawker 0 3 6 ) 2 indication of the eternal Law and ever- > 5 0 latin,r Gospel. 0'16 5? Burnct s Kxpotition of the 39 ArtierN f<?c 0 ? 0 )) ? 0 Nelson's Practice of true Devotion 0 2 0 An<nonthcT?oCovct!ttn<?andonFaith,foho.. 050,? all Cave's Lives of!he Fathers, folio 0.5 0 Cha!Hl|er"s History of the Inquisition, 4to ?0 ??rJ-?tar And various other Books, too namrrous to in!;ut in an t advertiseinent. artest »rtc$l D. J. has also on sa!c a ?rrat variety of TUMes, Testa- ^I-tcst ments, Common Prayers, Spelling Books, and eveiy other I descript.(on of School on moderate terms. (;:1" JJúuks bound in plain or e'tzant Bindings at the shvrttat twlicc) and tin rxnunail* terms.