Seren Gomer

'nifSDATrMPb??Hru, ? -QtM)'? COMp?C, p, M 9?. 5:I;nbin:I/d, 4 N ENGLISH & WELSH D?CTION?T, ?'?'" "?<?y the Words, but abo the Idioms and pi lI. tS< the Ln??h Lana:ua?e:ire c&refuiiy trans- f jnii "10 f t Pr<>per and equivalent Words and ?hr-? ? P?per and equivalent Words and Bythettev.J?j????g Rector of Landough, in Glamorganshire. 'P'f's only of this vata?bte Work remai In iin- -■xnii tl-e Edition conected hy the Author's ??'n ?tiandts; w"l°h is greasy super?r-m every point of vi? k_ „ JPllt?4,"LL) EDtTMN no? pâutiug in a remote cørner or cd!tJrt|y Sold by E. WFLLIAWS, Booksdler to the Duke and D??liess "fYork, No. 11, Straod, I?ndou; by D. J?Ki?, ?rmtcr of this Paper; and aU other Bookellers. Where, may he had, just published, The °F^K A L WORKS ofEDWARD RICHARD, r v.ei,r'^ in Cardiganshire, with an Account of INS Life i•n feI? nglvish; wMh Notes a?t lustrations, price Ss. (M. !y 'fid Illustrations, price:3s. (id?. CARMARTHEN SHIRE. TO BE SOLD BY AUCTION, ^On Tuesday, the 15th day of March, 1814, at the Dwelling- house of Mr. Thomas Evans, Victualler, in the villae of Pmnpsaint, in the parish oT Cayo, (unless disposed of in I, mean time by private contract, ol which timeiy notice- Will be given), subject to such conditions of sale ns shall be tu en and there produced, A LL that MESSUAGE, TENEMENT, and called PENARTH-FAWR FARM, con- t' *-m;. ?hout2;)0 Acre, more or tess, of exceMeHt Mfadow j Ul,e Land, now let under a lease, which expires at Tne above Ft-rm is capable of ?reat improvement, deli?ht- Miehadmas next, at the low yearly rent of £50. tuRy situated near the said village of PUlnpsamt; distant .n? ?nsawel th.-ce?nHes, frotn Handovery about si.   seven ?'?s. nearly adjoining the ttuuVrnmpiiiki e load I ?.f.roll, Lampeter to Llandovery. -For a view of the premises apply to the tenant; and for further pavtan ars apply to Mr. Tiiomas Jenkins, of Rhyd- benau, near Lampeter.  TO BE SOLD BY AUCTION, (Unless previously disposed of by Private Contract, of w hien due notice will be given), By S. LLEWELLYN, fit ue ifiackworlh Arms Inn, on Monday, the 7th day of March, 1814, between three and five o'clock in the after noon. TWO SIXTEENTH PARTS OF THE GO,OD BR 'IG ENDEAVOUI-X, Burthen 240 Tons, With TWO SIXTEENTH PARTS of her STORES, &c. The said Brig is now employed in the Transport Servire. For particulars apply (if by letter) post P?'?)? to the "Pioneer. TO BE SOLD BY AUCTION, By THOMAS J HNKINS. On the Premiss, at Grovesend, near Swansea, on Monda.? tne 14th day of March, 1811, ?LL ?e FARMING STOCK and CROP J)1  ?'? said ?'"?? together with various IM- A, L?.,???Ts of IJUSRA,N I)R??,? rr?"? ??, A PART of th~ HOUSEHOLD FURNI- TU Ilb, ??EWfNG UTENSILS, :md a variety of other .ArttcJ(>s too numerous to inspTt. The Sale in-ill coniineuce at 10'o'clock in the forenoon. GEOEGE HAMRIE8, Linen and Woollen BfaperfGrocer, ll7W- 'li'IJllI04ongei'; KARBERTH, ??SPRCTFULLY informs his F?cn?.s and the PnhJÍcln" ?nem!, that he ha" 'hL'}y !-pcci?d a E» ar^e STOCK of GOOCS m the ab?c HraHr;K s, v .ch he is s?.f!i? on ? i,)?.?t Terms* Wholesale a?d R ",aU .N. n. An APPRENTICE W ANTEDwho under-! stands the Language. MarcJi 2, ] SJl. .TAN1'ED,A .?u?y senous PERSON of VansS,™l ^"ne'plw, who has been accu.tonWd i )? VC.Tlu-ild^re„n ,«md is cOlUpdenHo take upon her the Instruc- .t;? of tile lirai"c,l(,s of a 1,tir?ily ?'"S '?? ?? Wekh; with all ki ?? c ? SbX ?f f t':J.chin¡?; tht'll1 to /vfl Welsh; with all kinds of useful ,Nel:rkw(j:-k; aud likewise to ?"? after the Linen of the J.'anily. A Person of '? "? of from 30 to 40 would be preferred.  \'VeIsh and J:.n,;hHhLanguages will C?e afforded. 5^53^^ to the Printer of this ap!'r, sta¡¡n tCJ'ms c: *"il'l be duly answered. All WERTH, t TRWY GYTUNDEB ANGHYHGEDD, ]¥AW o DAIANNEDD, bai aadeil,d- N"Vvytl yn dmwpddar 0 Ddcfnye[d!au da, ac ?n dra Svyda,Km^T.Cb' y'??-???y.nhref L]annvst, wyddDdillbyc1J.. Ymnfyniry'mbellach a Mr. William Owens, o'r rh? 1(ldpvedcdig diet Llanrvvst. CYMMANFA'R EEDYDDWYR YN CROES Y PARC, S(tryz)D FORGANIVG» Af-A A iN- fod Y dydd Mercher cyntafoFehefin XA yndygivydd v iiwvckhn bon ar y dydd cyntaf o'r Inis baruwyd mai buddiol fyddai hysbysu i'r rhai y per- ^nai iddynt wybod, y bydd t'r GYMMANFA uchod ddechreu ar brydnawn dydd Mawrth yr Slain o Fai, ac i tiariiau dros y Mercher a'r lau canlynol, sef ycyntaf a I all F, ehef111.-0 ganlyniad cynlMilir y GYMMANFA Or- ikwillol yn Moleston, bwydd Benfro, Mehetin y seitlifed, >vyMded, a'r nawfed. I CVMMASf'A'R ISKDVODWVR ,H LYYNYS RQN. t)?v? ? ? ? ?? FLYNYDDOL y BEpYODWYR yn YNYS F'ON y ? ??dyn   ?F.n ?" ?'? y ??w'? a r Mercher cyn?f ? Gor? i)heii'»F• 11 dysgwylir ?-? Wcintdug.on o Ddei?b?h bregettill, 4.1. R NEWYDD, LLANVMDDYI-RJ, 8WYDD GAERFYRDDIN. RHqDDI nybysiáeth ,-ÍlWY bytJ, yhydd f'FA I R i gael CI chynnal llw,deisd,,f u,h(,d )'11 ilynyddol, ar y PF,All a'r UGEíN.. )"ED 0 Fis- MA \InTO; y dydd cyntaf i werth'a A Iiifeiliaid €«rniog a CheffylauU'r ail dgdil werS^IoriT-C4anif. iateir i i,ob math 0 Faelenaeth, ( Mertiwndise), gael ei?Kyn- nyg ar werth, ar y ddau ddn) rnod. ° Gan?d y pedwaryddarbHmthpgo Fawrthn dygwyd4d ? twyddyn lwn ar ddydd Sadwrn, o ?iyni?c/ ynh? y. ?'t H<.nr ar ddydd Uun yr unfed ar h "gam. ?'?yddwydyr Slain 0 Jonawr, 1814. SACKVILLE GWYNNE, Yawain, Peuswyddog. F^nachw^i' 7 rb?iX,??e.?in i"f"Taa isod, ? rha?dym clMc;hyl' lneWÍl Antfclhald ? Moch, yn y?wy?.o dyfod J r FfclrJau rha"n,h'ø'¡: oJ ",u. JMvid j()nes 'MSuuuders Otin */ones -?MM?.?t?. ?'M???/M lite* Prickett, pztti ?oMcs, ) yAowa? M?!/<MM.t, ??r, Dabid Pr;i, Beribrook, ? Bavkl Dudes) Ctt'/??M. distresses in Germany. AT a MEETING held at t?e TowN-HAT.L, A NEAT" Feb. 21st, 1814, f", the purpose of CON- 'r?!IB U?rINb towards the REL1 )t).;ie ot- brought on in GERMANS, and other parts of the Con- tinent, by the War; HENRY GRANT, ESQ. M THE CUAni; On the reading of sundry particulars, exhibitipg forcibly the extreme Distress which the Inhabitants 01 Germany have suffered by the War, RESOLYEI), ;■■ That this Meeting cordially approves the benevolent ob- ject of the Meeting held in London the fJi' th of January, and is anxious to participate in the gevierarfeeling which results/roin an elIort so nobly calculated to raise the Christian character of the Nation. That this Meeting has peculiar satisfaction in observing, that the views of the London Commit tee extend to other parts of the Continent as wet: as to Germany; by which relief may be afforded to seme who have been regarded as enemies; and a confidencè be given to others, in the since- rity with which we are disposed to become neighbours in the uiost Christian sensev That the Clergy men, and Dissenting Ministers, in this and the surrounding parishes be, and they are hereby respect- fully solicited to introduce the subject to the notice of their respective Congregations, and to make Collections. That Subscriptions be tiow commenced,—and that the following Gentlemen be appointed a Committee to carry the object of this Meeting into speedy effect, and transmit the ainount they may receive to the Committee in London, with a Copy of tiles -e, ticqolutioiu: The PORTI??EE V i V The PORTREE V E, I J. HERBT. LLOYD, Esq. Rev. J. GRIFFITHS, EVAN REES, iun. v JOSEPH ?, PRICE. That a copy of tbeseResolutiolls be printed in the Cam- Jbrian and Seren Gdmer Papers. H. GRANT. The Chairmanhav.ng left the Chair, II. GRANT. j liESOLVKi),- I, That the thanks of this lvfeetihg are dtit, to H. Grant, Esq. for the handsome manner in which he has forwarded the ob- jects of this Meeting. l^: SUBSCRIPTIONS. £ s. d. Corporation of Neath 10 10 0 Henry (irant,Esq. ex- elusive of his Sub- scription in London 10 10 0 Mrs. & Misses Wil- liams, Duliryn. 5 5 0 J no. Herbert Llovd. Esq. "3 g o Thos; Walker, Esq. 3 3 0 Mrs.Basspt. 2 201 Edw. Hawkins, Esq 2 2 0 H.J.?mnt, E.q. 2 20 John Plumbe, Esq.. 2 20 2 2 0 William Gwyn 2 2 0 M. rs, Gwyn l i o Peter Price 2 20 Aiiii,,t Pric( 1 1 0 Joseph T. Price 2 20 Col. l,iitti-,deii 2 2 0 Henry H. Price 1 10 Edwin Price 1 10 David Davies 1 10 Evan Rees, Jun. 110 J duathan Rccs. 1 10 I MicliaelAlleii 1 10 Isaac Redwood 1 10 Benjamin Howells 1 1 0 John Morgan 1 10 I,vm.?w ilitt?ingtoil 1 0 Mathew Forstfr. 1 1 001 James Coke. 1 10 ¡ £ s. d. Tho!. Edwards, Mi- ner's Row. 1 1 0 John Had wen 1 1 0 Samuel Jones 1 10 Frincis 1 10 Mrs. Miers. 1 1 0 Miss Cox 1 10 Edw. Gwyn 110 J. Place, Esq 1 10 Philip J ones 1 10 Samuel Morgan 1 1 0 David Morgan I 1 0 Rev. J. Griffiths 0106 James Allen 0 10 6 Wm. Smith Pendrce 0 10 6 David Sims 0 10 6 Misses Jenkins 0 10 6 Mrs. Rachael Morgan 0 10 6 Mi-s. B. Morgan' I) 10 0 .Mrs. M. Y. Price 0 10 6 Miss Vrice 0 10,6 Dd. Rogers & Son 0 10 6 Nathaniel Jones 0 10 0 The free Gift of a few little Girls at Mrs.Priee'sSchool 0 11 0 Collections at N eiith Church. 6 12 3 Do. at the Methodist Meeting.. 2 0 0 Williams, Lk>vellyn, & Gronow, M eath Bank 3 3 0 There will, it is expected, be otherSubscriptiQIIs and Collections made. ^uVscr'pt'ons and Collections reeeive-d- by either of the Committee, or at,IN eath Bank. i

AT EIN GOHEBWYR. ;J Yr ydym yn delsyf ar aelodau yr amrywiol Gymdeithasau I Cenhadawl yn y Dywysogaeth osod ar ryw un cyfrifol yn eu plith i ygriienuatoru Hanesion y Cymdeithasau y per- thynan iddynt; canys pwy mor gymhwys i ddarlunio un rhyw Gymdeithas ag aelod deallus o honi. Yr ydym yn clywed fod y Parcli. D. SAUHDERS yn gofalu am hanes- yddi-aethyr 'un a bel*tli.y,n i'r Bedyildw ;YI*. Ymdrechir rhoddi He 1 GYWYDD Y ESE-Z yn y Rliifyn nesaf. 5 Dichon rhai o'n Cohebwyr dybied ein bod yn esgeuluso eu çymmwynasau, am nad yw eu cyfansoddiadau yn ym- ddangos cyn ynted ag y derbynir hwynt; ond nid felly y mae, canys yr ydym yn meddwl argralfu ainryvv o hoiiynt mor ebrwydd ag y gallom— rhaid i ryw rai "gCLel y tuellor- iaeth. G vveddus yw adgofio rbai o'n eyfeiltion etto, nad oes der- byniad i lythyrau oni thelir.am eu cludo wrth eu gosod yn y Llythyr-dy (Post-Office). Y r ydym wedi ychwanegu yn helaeth at eit n Gçiriadur yr Wytiiiios holl.

.1 GORUCHWYLWYR. 1 Castell Nedd David Thomas, Siopwr- Caerphilly Parch. J. Edmonds Penybont^r Ogwr 1). B. Jones I Llantrissent Walter Morgan Pontfaeit Thos. Llewelyn, Postmaster Caerdydd Post-Office Mertliyr-Tydfil W. M. Davies, Postmaster Aberdare John Bynon, Postmaster Caerfyrddin J. Evans, Argraffydd, &c. Llanelly John Roberts, Siopwr Castellnewydd yn Emlyn Timothy Thomas Liandilo Frederick Evans Llanymddyfri D. R. Rees, Siop Issa Llangadoc Thomas Thomas Aberhonddu, G. North Cry-ghywe.1 John Price, Postmaster. 1 I" -litwittordd James Thomas Trefdraeth r David Thomas Abergwltn Henry Evans Arberth Parch. William Thomas Aberystwitli Parch. John James Aberteiti Caleb Lewis Llanbedr pont Stephen Hugli Jones, Post-master Glanywern-Ystrad David Richards Rhaiadr Edward Joftes, Postmaster Ainlwch pa-rcit. John Evans Bodedern Owen Williams, Postmaster Caergybt Benjamin Jones I, Llanerchymedd Evan Thomas, Postmaster Brynsiengcyn W. Roberts Llallgefni Parch. Christmas Evaus- Bangor Parch. Arthur Jones Pwiiiiely Benjamin Jones Caernarfon Rice Jones [ Tremadoc William Williams Dimbych Thos. (lee, A egralrydd, &e. Wrexham J. Painter, Llyfrwertlmr Llanrwst William Pliv-s Ruthin John Phillips, L'yfrwerthwr Hangollen John Edwards Bata ? R- Sanderson, Argranydd iMgeUau Richard Jones, A r,?rall?dd Ne?Stown  1 t'Ch, John Jones M?iett.1- R'c''??"? DanfyHin- Pnce Liamdtoes AbetJonea Casnewydd ar Wysc ??MLewts,L]yfrwerthwr Pontypool ?rch.Ebenexer Joues Lluudain ??wton & Co. Warwick- Square; J. White, Fleet- street; a M. Jones, No. a, A evv gate-Street.

ADFYFYRIAD WYTHNOSOL. CYFNEWIDIOL yw pob peth dan yr haul; nid yw llwyddiant yn glynu bob amser wrth yr un personau, a'r un achosion. Dros lawer o flynyddau a aethant lieibio, yrócdd Pcnaeth FfrkMc hebddo vt ei hun, ei fod yn anorchfygol; o herwydd IJá ham y llefent yn ddidaw am he- ddwch a'r Ffrancod ar ryw ammodau, nid gymmaint oddiar ystyriaethau ciefyddol ag oddi ar eu bofilu ti, y rhai a ddaroganent yn feu- nyddiol yr anmhosiblrwydd i gael y trechaf ar Bonaparte. Ond yn ddiweddar gwelwyd mwy o ddifrod ynmhlith ei fyddinoedd ef nag a fu erioed o'r blaen ynghof neb sydd yn fyw yngwersylloedcl un wlad arall; a phan nevvid- iodd llwyddiant ei phleidiau, newidioddy lliaws eu lleisiau; dywederif fod y gormeswr wedi ei Iwyr ddinystrio, ac yn- hollol yn nwylaw ei wrthwynebwyr; nad oedd nemmawr o'i dti yn ei wlad ei hun, ac iiial gorcliwy) hawdd oedd cyiiin-ieilyd Paris, a'r, ej,ffelyb- ond er mwyn dysgu dynion (unwaith etto) na ddylent droi yn Ijroffwydi heb ysbrydoliaeth, ond y dylent gadw eu hofnau a'u llawenydd o fewn terfynau fe ymddengys fod goruchafiaethwedi symud rhyw 'chvdi("-ar ei thrigfa draehefn dros amser. Gwaith anhyfryd yw inynegu yr hyn sydd yn wrthwyneb i ddymuniadau a rpanteision ein gwlad, ond ni ellir gwadu fod achos y Cyn-cr- reirwyr wedi cyfa^ a thro annymunol yn y brwydrau diweddar ar diriogaeth Ffrainc; a bod dysgwyliadau y bobl yn gyffredin wedi eu siomi. Ymddengys nad oedd y Cyngreirwyr yn ddigon adnabyddus o rifedi y lluoedd ag oedd dan ly\\yddiaeth Bonaparte, pe amgen nid yw yn debyg y biiasent yn ymwasgaru yn fyddinoedd by chain yn mhell oddiwrth eu gil- ydd, yn y fath fodd nad oedd yn bosibl iddynt gynnorthwyo y naill y llall meVVn cyfyngder ■ ond o herwydd eu bod yn tybied fod un o'r byddinoedd oedd ganddynt yn ddigon ar I ei phcnei hun i wrthsefyll Bonaparte, ymwas- garasant er mwyn, ysgatfydd, cael digon o wlad o'u blaen, ac yn ganlynol well cyfle i rael ymborth i'w gwyr -ac ebran i'w hanifeiliaid. Dangosodd Bluehety gwroldeb mwyaf yn yr holl ymosodiadau arno gan y FfrancQd, ond o j herwydd lliaws y gelynion, gorfii arno gilio vn mhell yn ol: yr oedd ei fyddin ef ar yr yr 1 leg o Chwefror wedi ciTrhaedd Feite-son-J ouarre, o fewn 35 milldir i Paris; ar yr l6eg, yr oedd wedi cilio yn ol i Chalons, 40 milldir o'r He uchod, a 95 milldir o Parfs. Ac nid bvddin Blucher yn unig sydd wedi cilio yn 01, QIk] yr holl luyddwyr cyfunol. Yr oedd byddin Aws- triaidd y Tywysog Schwartzenberg ar y 17eg 0 ,vii meddiannu Nangis, ynghylch 35 milldir o Paris, ond ar y 1ge9. yr oeddwedi gwrthgych- wyn i Troyes, 82 milldir obrif-ddinas Ffrainc. Ac felly y mae'r bwriad o gymmeryd Paris a tY mmery d Paris a chynnadleddu am heddwch yno wedi cael ei luddias dros ychydig o leiaf. O'r tu arall, dylem, gofio fod y Cyngreirwyr wrth gilio yu ol Y" cychwyn i gyfarfod a byddin yTywysog Coronog, ynghyd a'r adgyfnerth- iadau lliosog sydd ar mi taith iV cynnorthwyo; c iinys y mae hyn o fantais ganddynt yn fwy nag wrth fyned ymnlaen, pryd nad ocdd ganddynt ddirn i ddysgwyl ond gelynion, ac hefyd yr oeddynt yn ^gwanhau eu hunain wrth adael rhifedi digonol o hlw -y r i gadw meddlant o'r trelydd a'r dmasoedd a enniilasent areucycli- wyniad; ond with- ddychwelyd dysgwyliant gyfarfod a chyfeillion newydd bob dydd; o ganlyniad,nid syndpd mawr fyddai pe clywem eu bod yn fuan yn troi eu hwynebau unwaith yn ychwaneg tua Pharig. Peth tra dedwydd o du'r Cyngreirwyr yw fod Murat, y Brenin a osododd Bonaparte yn Naples, wedi ti-oiyit erbvii ei hen feistr, a chymmeryd meddiant o ddinas Rhufain yn enw y Cyngreirwyr. Y mae ofn ar rai yr ail- sefydlir y Pab yn ei awduidod mewn canlyn- iad i hyn; acymaè yn rhaid i ni addef, mai mwy dymunol genym fyddai cly wed am bar- had ei Sancteiddrwydd mewn caelhiwed gwe- ddaidd nag am ei ddyrchafiad i orsedd Rhuf- am; canys y mae adgoifo erchyllwaith y gwyr fu'n llanw cadair Pedr (dywedwch cadair satan) yn rhwystro cariad at yr enw Pbiletfya yn ein mynwesau. Pa fodd bynag, y mae Italy, Spam, a gwledydd ereill, wedi eu goleuo i ra-. ddau helaeth, fel y mae'n debyg y bydd ,Pab- yddiaeth yn hwy cyn tyfu i'w maintioli y wSltli hon nag y bu ar y cyntaf, o herwydd nid oedd y bobl y pryd hyny yn canfod yr anghenfil ag oedd wedi ei drwsio yngwisc sancteiddrwydd, mor eglur ag y niaent yn awr; gan hyny, nid ,llawer yw ein liofnau ar y pen hwn. Nid yw'r cynnadleddwyr am heddwch wed inyiied ochatilibia?.er fodyn- agos holl bapurau Llundain yn mynegu hyny yr wytlmos ddiw- eddaf? ond tybir yn gyffredin nad yw heddwch yn mhell, o herwydd, meddant, nad yw Llyw- odraeth Lloegr bellacft yn meddwl ail-sefydlu y Bourbons ar orsedd Ffrainc. lieddni-cil sydd eisiau ar y byd; dyniunem ei fod wrth y drw s. ""1.& 'n" j¡\ ,A r ,i. W fcCW.h- tiVi gyn;ir5i:;t c .•}; ddysgu y tlodion i ddai llen gnir y ansoddiadau buddiol ereill, yu y deymas hon (nid gwiw son am deyirna^oedd ereili), ag sydd yn breseuol. Yr ydym yh deall fod amryw ys- golion Sabbathol rr dyb^ i addysgu dynion tnewn oedrall wedi eu setydlu yn Bristcl, a dim llai na 1,200,oddynlon .yn dysgu yuddynt. Ac yr ydym yn credu nad oes un dref yo y doyrnas yn ol ei maint a rhifedi ei thrigolion, ynfwy diwyd ac ymdrechgar i ddwyn y'mlaen y gorchwyl hy- glod hwn nagAbertawc; canys heblaw dau ysgoldy helaeth, un i fechgyn a'r llall i ferched yngyfatebol i gynllua Mr. Lancaster (yn y rhai, yn debyg i'r oruchwiliaeth efengylaidd, nid oes gwahaniaeth rhwng luddew a Groegiad, Cymro a i I Sais, Eghvyswr ac Ymneillduwr, ond pawb yn cael rhydd-did i ddanfon eu plant iddynt heb achos aberthu un Oln ;a.liadau 'crefyddol gynta pheth fyddont) heblaw y rhai hyti, meddwn, y mae yn y dref hon yfl bresennol gymmaint ag unarddeg o ysgolioti Sabbathol, ac nid bychan yw'r budd sydd yn cydfyned a'r ymdrechiadau canmoladwy hyn; y mae amryw ddynion mewn oedran, y rhai esge\sluswyd yn eu hieunctyd, yn medri darllen yn dra rhwyrdd. Y maey Parch. Mr. ilhenius, a'r Parch. Mr. Schware, (Cenadon yr f^glwys Sefydledig) wedi dyfodi Bortsmouth, mewn trefn i fyued allan yn y Marquisf Huntley, Hong a bexthyn i fasnacb yr India DdwyrreinioI, i Tranquebar. Y rhai hyn yw'r cenadon cl,ntif or Eghvys Sefydled!g a dderbyniasant ysguf-oddef rlicenkjgkn Gvm- deithas anrbydeddus yr India Ddwyretnio? i I fyned i'rdwyreinfyd ty wy 11, oddi ar adnewyddiad 11 cuBra!nt-ysgTif (C7?r?r?. Cj franwyd y rhodd hKeHonus ac amserol o 1001. yn ddiweddar gan Mrs. Burr, Bon?ddiges y Cadfridog Burr, i dlomonplwyfåu A!vington, Tidenham, a Chepstow, yr hon sydd wedi ei d< s- parthu mewn modd addas yn eu olith. dan srvfar. wyddyd y Parch. Mr. Thomas. Rhoddodd yr Eisteddfod sydd yn gofa!u am Drysorfa'r Ieuenctyd(Youth's Magazine) 40I. i Gymdeithas Genhadol- Eglwys Loegr, mewn trefn i biynu yn rhydd, ac addysgu yn y grefydd Gristianogol, bed war ereill o fec, hgpi caethglud Aljfrig, y rhai ydynt i gael eu henwi Robert Raikes, John Campbell, William Marriott, a William Brodie Gurney. Y), oeddym dysg- wyl y buasai anghraifft Llewelyn o Gyniru gael ei hefelychu (imitated) yn fuan gan wyr crist- ianogot Pe tosturiai holl wyr arianog ein gwlad wrth gyflwr y caethion yn y modd hyn, llidHaw- er o'r rhai a enir yn gaeth dan lywodraeth Bryd- ain fyddai heb eu rhyddhau. Casglwvd dros 401. a dosparthwyd hwy rhwn<* tlodion Hanidloes, Swydd Ure?Idwy? ar y tywyddaffy?iogdiweddar. ???/?6t???<M ("M?rJ), 6?K??'o? 22.— Iledd* vi, y gollyngwy d i'r dwfr o gadlas (yard) Mr. Roberts, yn nihil Hubberstone, y llythyr- long, Francis Freeling, o 80 tunell o lwyth. vr I I hon a fWriedir i'r gwasanaeth o'r lie hwni Water- ford, dan lywyddiaeth Cadpen II ugh ts. Cyfrgollwy d yn agos i Cape Breton, ar Oror Ffrainc, y llong ddau hwylbren Argo, Thurluw, o Milfforcl. I Gyrwyd Margaret Francis, o blVyf St. Ish" mael, Swvdd Gaerfyrddin, i garchar y wlad ucltl, yi wytlnios ddiw-eddaf, dan y cyhuddiad o lofruddio ei phlentyn basdarddaiddei hun, gan J. H. Bevan, Yswain, mewn trefn i'w holi. yn I fanylach ynghylch y gorchwyl. YMDDIDDAN PECHADUR ANEDIPEIRIOL I A I ENAID YN AWR ANGEU. Injur'd Soul! I pray thee stay, §c. I F.naid na a i adael Etto dippvn gorpbyn gwael, Heb Grist mae yn drist dy dro, Awr sael am ras i wylo Yw rhwng palfau oer angan Pan dry'r don (h-os y froii frao; « O! chwerw yw marw i iiii, A'gwae! (rawy)' hir gyfri. Oan^aa daling dy law Yn: deg, awr i'm diwygiaw Moes! a rho'm heinioes i mi I wella'm hawl, os galli. Ffyrn:g yw cri'r ufferngWn Fy marn fcdd svlwedd eu 5"'11; • Driian, tyrld i dtiieni, Yiiialn aw t r vr'd attoin ni, I)vchryn angau sy'n decitratt Trwy holl wres y fynwes fan, F'ariadl gan wall sy'n pallu, Na ad y corph, F enaid cu! A'111 rhoi nial gwjeng i drengu Rliwjig dir boeiiaii%r angaii (iii. 'N iach i'r byd ei gyd a gwedd A gwegi pob drwg-wagedd, Gwelaf 'nawl' Yll y golwg Lvn draw'a gaiil),ii y,di,w, Vrawlr arnwr! a draw r Brenin?,, V; v B .ren i n I?i-awlr arfaii! 'j-tyrfau! i'tn triii), 'E weriwyd'r oes a'r oriau! Suddo rvv'i'n drvvm i'r cwm can, eydwybod,rYV"i'Bgwybpdgwerth, ;) « Rhan fawr dy gyfii anferth. • Angau! sa'n ôl; mae dy golyn, Ynghlwydau 'nglialon, yllglill, lilanbedr, Chwef. 28. E. Bu cyfarfod gan yr Anymddihynwyt- (Inde- pendents) yn Abertawe, dydd Mercher a laii, y SSain a'r 24ain o'r mis diweddaf. Dechreuodd yr addoliad y dydd cyntaf am chwech o'r gloch yn yr'hwyr, trwy ddarllen rhan o'r DwyTol Air, cann ntawl, agweddio, gan y Parch. L. Powell, Crwys pregethodd y Parch. L. Powell, My- nydd-bacb, oddiwrth Col. i. 28. a'r Parch. J Williams, Ty'n-y-coed, oddiwrth Mat. xti. 18: "dtweddwyd trwy weddia mawl.-Yr all ddydd dechreuodd yr addoliad am banner awr wedi deg, trwy ddarllen rhan o'r jair santaidd, t,,tll -u mawt, a gwedio, gan y Parch. T. Davies, Beth- ania; pregethodd y Parch. D. VViliiams, Lan- wrtyd, oddiwrth Rhuf. v. 10. a'r Parcli. G. Hughes, Groswen, oddiwrth Heb. iv. 15: dy- beriwyd trwy weddi a mawl.—Cadwyd cynnad- ledd (conferencej am dri o'r gloch, y Parch, T. BoWen, Castellnedd, y11 Bennadur Gwnaeth y Parch. D. Davies, gwejnidog y lle, adroddiad (motioh) o llaen y gweinidogion ac ereill, am gael Gymdeithas Genhadawl (Missionary Socia .etJj) Gymru, o'r un natur ac helaethrwydd ag y mae YI, cael ei cbario yn mlaen yn. Llundain a Chaerodor (Bristol;) cytunodd y gweinidog- ion a'r cynnyg, megis o un galon. Barnwyd mciylle mwyaf i ileu y fath gym- tiellliai! oS- fifty*2 ddyn oddi amgylrh dechreu tnrs Aw>t oiid* byddai y dyddiau a'r wythnos etto i eu derfynu.. Dywedodd 0. Dayies yu fod I lawer o ei4iidogioii Lioe-e Wedradditw dy•* fod i roddi IhTtfr o ayi-nllortit os cvnimpr 3, petit le. A chan fod rhai Offciriaid, Trefnyddion, nc Ymneillduwyr, yn cistcdd yn yr un cymundeb yn Lloegr ar y fath achiy sur, yr ydys yn go- beithio nabydd neb oli- -Ci mry i gehio dal fyntl yr eilun ofer-goelus (bigotry) yit nhir eu gwlad, ond pawb o un galon i gytimo yh y fath ogon- eddus waitb.-Dechrcubdd yr addoliad yn yr hwyr am 6 o'r gloch, trwy ddarllen rhan o'r gair santaidd, canu mawl, a gweddio gan y Parch. W. WatkinS, St. Donats: pregethodd r Parch. J. Davies, Alltwen, oddiwrth Mat. xvii. 5. a'r Parch. S. Davies, Maindy, oddiwrth Rhuf. viii. 32: diweddwyd trwy weddi a mawl. Cafodd Ilawcii- le i gredu fod yr Arglwydd wedi rhoddi amlygiaoau o'i bre^enncldeb grasol "yn y lie ya nghyflawniadaa y ddau ddiwrnodj

CYLCHDEITHIAtr Y BASNFYR, 1- .1 ABERtioXDnu. YR Anrliydeddus GrORt',R I-TAR DING E-ABEL MOYSEY. Y swain, Caerdyd(i, Dyõd !àwrth, Rbrill ,r;, Aberhtmddu, Dydd l\Iawrth, Ebril: i2. Presteign, Dydd Llun, Ebrill 13. CAERFYR1>BJI.\ SAMUEL HEY WOOD, Uch-raddol-eyfreithwr-. JoiiJf BAtbuy, Yswain. Aberfpffi, Dydd Mercher, Ebrill 6. Hivlffordd, Dydd Mawrth, Ebrill l">. Gaerfyrddin, Dydd Llun, EbriU IS. Y GOGLEDD. HUGH LEYCESTER, Yswain-WrtLLiAM KENRTCI Yswain. Mon, Dydd Mawrth, Ebrill 3, yn Beauirsaris. Cuemarfim, Dydd Unn, Ebrill 4, yn .Ng]¡aernarfoJ1. MeirionDydd Sadwm, Ebrill" 9, ynNolgeileH.

PRIODODD, Yn ddiweddar, Mr. T. Ricl)ai-(Is, Arliwvdd (Painter ) & Aliss Ann Harrison, y ddan o'r dref lion. Mattiew Munkhouse, yr Ienangaf, Y swain, 0 Sirhowy, swydd x< ynwv, a Miss Richards o'r Cas'newydd Yn Llandat, Mr. Johnson, yn N gbaerdydd, a Mi s. Foxall o'r He cyntaf. Land&faS HalTlS ° Bassaleg, ág Elizabeth Wilton, o Yn Ai-bei-th, snvvdd Benfro, Iaii y Parch. Thomaa Jones Mr. William Lewis, Crydd, a Jane, ir.erch hynaf uehoil Howell, Ctgydd, (Butcher) y ddau o r lie tieliod. Dydd Sul wythnos i'r diweddaf, yn Abeiteifi. Mr. Thomas Lloyd, o'r Dolifa (Custom-house! a Miss Mary Evans, o'r dref bono hefvd! BU FARW, Yn ddiweddar, yn Rajrland, swvdd Fvnwv, ynol htHt yn glaf dros ychydig orian, James Greeny, Yswain, svut o Lansaintffi-aid, yn y wlad uchod, yn 54 oed. Yr wythnos cyn y ddiweddaf, yu Stanton. swydd Gaerloyw, Mrs. Arnold, gweddw y diweddar Mr. Ar- nold, o Fynwv. Dydd Linn wythnos 1'r diweddaf, yn IIwlffonkLmewn SWth oedraMrs. TwinI?, mamHan-yTwinn?, Ys- wain, o ? re? name, gerllaw Arbertb Chwef.1, vn Mae.s-y-merddyn-brvch, ýl1 T8 oed, vr enwocaf feddyg-esgryrn, Evan lliomas, o Fon. Chwef. 2,ynTy'nycae, yn 61 oed, yrhen Fardd Ro- bert. ab o Fon, ab Rot)ert Chwef. 16, O. Slanuington, Yswain, urOH w, Mon. Chwef. 18, R. Owen, Yswain, Fyfridio, Rhosgolya.

> ->■ T.awi, MARCHNADOEDD CARTREFOL. ABERTAWE.—Gwenith, 76s. lOd. Haidd, 54s. 6t|. Ceirch, 24s. Od. ABERYSTWTTH.—Gwenith,!88s. Od. Itfcvg. i)-d. ■