Seren Gomer

LL UN DA IX, GWENER, ION. 28. j v^TWEDRl i'r I?ywcdrapt't Ffrcng?g ei l B ? '?ystyrl?d fei pe?h anhpbcorol i symud —?-?y Gcircharoi ion o Biche a'r amddIljyo- fey,d ereiii, ar waith y C)ugreirwyr yn m)ued yn eu blaen yn Ffrainc; a gwnawd cynnyg i'w cyfnewid, gwr am wr, mewn trefn i ragflaenu'r angenrheidrwydd iddynt yradeitluo ar y tymhor afry vviog hwn or flwyddyn. Yr ydym wedi derbyn papurau Ellmynaidd, a bane ion hyd y 25aui o'r mis hwn. Gyrwyd y Cadf Rapp i'r fath gyfyngder fel y gorfu aruo roddi Dantzic fynu o'r.diwedcl; yr oedd yr am- ddiiiyufa, yxiol y papurau hyn, y n 30,000 o wyr, onden bad wedi lleiaa i'r banner o achos y cryd, eifeithiau 711t"-3 cl, a'r caledi a eclclefasant ar eu fFoecligat t h o Russia; y reaentoil yn garcbarorion T :yfel, a danfouir hwy oil i Russia ond y Dutch, y rhai ydynt ar y ffordd tua eu gwUul eu huuain, i'r hen y mae dau O'll swyddogion wedi dyfod eisoes. Cymmerwyd llawer iawn o fangnelau, drylliau, a thryscrau milwraidd ereill yn Dantzic. Dywedir yn y pnpurau hyn mai'r achos i Bo- .napatte ddirymo y cor IF deddf-roddol yn Paris ar y 4jdd o louawr, oedd fod cytundeb y codY i hWllW, mewn caulyniad i'r hysbysiacth a osod- w-, d o'u blaen, o ua^ur mor heddychlawn, a'u bod yn tuer amiog eu Hymerawdr i ddei byn y rhagammodau a gyunyga-id gan y Cyngreirwyr,' eithr efe a ynifiyrnigodd, ac a. <;rchymmy»;o(ld ddiuybtrio'r papurau argraffedig ag oedd yn eyri- nwys eu cyiundeb. Cynhyrfotld yr ymddygiad 1fyruig hwn anfoddlonrwydd cyffredinol a thorcod teriy ciadau aiian,- meddant, mew n rhai bartbau gegleddol Ffrainc, yn gystal ag yn Ai'tois a Picardy. Yr ydyrn yn dpgu o Breda fod gal wad yno t am 7GO o geilylau i dynu mangnelau'r 13: ytau- ivid, ac amhyuy fc benderfynir yr air o gylch y gwaith o v.arclmc'r amddiff) ufeydd o ddif.i. Derbyniasom bapuurau Paris, yn cynnwys am- rytviaeth o hpbysiaeth i'r 24ain o louawr. Mv uegant fod Caulincruvt, y gweinuiog Ffrengig am achosicn estronol, yr hwn a awditrdcdwyci gan Bonaparte i'gynnadleddu a'r Cyngreirwyr T- yn eu cad-lys yn Basle, wedi myued i Chatilon ar yr afon Semp, ile yr oedd eYe ar y l&eg, yn dysgwylamdrwydded i Jyued i'r cad-Iys. Y? y cy fanner y m? dnrpaiiadan mihyia'dd yn y cy,-f?iiii?er y nite ni;.INvia;dd ytt •: tnyned rhagdc'yr.t heb Vawr gwrf hwynel-.iad. Y maent e see- y n meodiint?,u la!ai",i cyn belitd a r afoji IVlcu-e, iioll daiaetl.tiu Alsace a 1'Dane, e Corripte, a rhan fawi- 0 Eurgurdy ac y lr.ae'r holl -.orescyitiadau hyn yn y Uriogaeth cyssegredig wedi eu .gwneutbur heb frwjdr, oddieithr un fechan o ychydig bwy-, yr licii- a grybwySlir -mewn ertliygl a air.serWyd Langres, lo I7eg yr hwn a ddywed fed y dramwyfa rhwng y chef honoaBa?-SHr-Aube JD agored ac ?i,w?-dr -y?minei-yd lie ar y 14e^y' J -.J chwech miUdir o'r dref, yn yr hen," medd  Fnauccd, "ygyrodd em miiwyr de?non y ge!> n'ion yn ol," &c-. Y mae rlian arail yr rthygl uched yn rerthynu i symudiad cad-ly.: b: ddiu ChalorsrSur-Mavne i Nancy. Yn av, r, y genym awdnrded ceuadwri Arg. Cutlicart, yr hwn a amsenvyd ion. 14cg, i haerju led Couiit Ciiii'ay wedi bed dvos ryw amscr r ewn nieddiant o Langres, a bod y Ffraneod. yn cyr.null ih; i byddinodd yn Chalons; ac etto, y Ive i ei clrio yn y fath foddag y dichcn hyn c 11 fod yn wirion- edd; canys gdaai brwydr gael ci liymladd o 6 milkjf i'r dref, naill ai gyda L'niad o du Av,stria j'w meddiannu, neu o du'r Ffraneod' i'w l.ad-ennill.- Y mae yn lled amlwg bellach itii yr hanesion Ffrengig, fed Lycns yn mpdù- iant y Cyngreirwyr, ^canjs addehr fed Macon ar yr afoii Saons wtddi rhoddi fynll iddynt; ac wedi cymmeryd y lie hwnw a Courus;nid cedd cwymp Lyons ond peth dysgwyliadwy mewn anlyniud; addetii hefyd fod y Cyngrcir- vyro tewnnsw miildir iddi ar y 19eg, a bed y trsgolion wedi arviedd meddianneu o honi i"r o Ffrancs. Y mae i^naparte wedi cynnyg troilt Cyugreirwyr cddiwifh eu bwriad yn y parth hyny o Ffraiiic ag syod ar du a wy Count Bubna, tnry ddanfoll y Liywydd Augeiau i fyddino llu 'dd yn y partb hy>\v-. ,OiuI y mae undeb y Swiss â'r Cyn^greir- gwedi aim href uu'r cynllun hwnw, ac yn gyf- afeboi, yr ydym yu cael fod gwurchglahdd Fe- ne'stiel'ts a'r holl arnddififynfeydd o du'r deau i Suitzerland, yn Dauplsine, i gael eu gesod mewn cyrlwr i wfihscfylI ymosodiadiau eu gwrthwy- nebwyr yn ddioed. Yn mhnth darpiriadau ereill a -wrseir yn yr amser dychrynlfyd hwn, dywedir fod ol-wer-yllodd yn cael cu ffurfio newn amryw leodd, a threfniad lluodd lliosog yn fyddinodd mewn trefn i wrthsefyll y fyores- cyniad ilr hil-ii y bygwthir bwy soiuant am y parcteadau, hyn gydâ chryn ymddargosiadau o byder; ond hyd yn hyn, nid oes dim arwydd- ion fod un gwrihwynebiad etfeithiol wedi ei "wneuthur i fynediady Cyngreirwyr yn nilaen mewn un man. Ond i'r gwrthwyneb, fe ddy- wedir i flaenoriad trcf Macon a St. Laurent, er bod g-sgcrddion gwladwriaetliol yuddynt, frad- ychu'rymJduicd a roddwyd iddynt, gaddef i ran or Siyddii.odd Cyngreiiiol feddiamr.i'r bont ar y Saare. Nid yw Macou ond 35 Ti illdir o ac y mae yn belh rhyfedd fod y fath ac a'r un Dr-Lod yn nghylch aimhucddgar- wch i gynnyg un gwi tbv.ynebiad i orescynwyr eu tiiiogaeth. yn cael lie yn y papiu ar Ffrcng'jg.' Y mae'r iVioniieur bfd aciv yiv •yrK.slwnj -i syhf i ar y gwr:h-chwyldroiad yn lioland, ond nid i 3,t ii e, c g'ocl a ddichon gaol am c-i degweh yTi -amlygu pi th pad oedd yn besibi ei gadw ) n ddir^el yn hwy. Dywedart fod Uhag.frenin Tfal-r a'i GadIjrs- yn Verona arT. l'lfed, a hod eifyddin, hcblaw'r r;, i i) «mdditiynfeydd,yn 60,000 o wyr; a bod o'-fyddin yri Akx.sandria o 40,000. Yr ydym yn drwg-dylied fod y rhifedi hyn yn caol eu rnwyau; yu yt un inodd ag v chwy''dir colled Argl. Welingfon yn y t" wydrau diweddaf, i 15,000 o wyr gan y Monitenr. ,JU "t V yj u ist.icu a 47-50. Y pris diweddaf a nodir yw 49, nid yw hyn yn dangos llwyddiant mawr yn achosion marchnadwyr arian. Dywedir fod Arglwydd Castlereagh yn Basle ar y lofed. ———— Gwneir pob ymdrech i adgyfncrthu Arghvydd Welington, yn ilaenorol i amlygiad o'i luodd yn ueheudir Ffrainc yu y gwanwyu hwn. Der- byniedd yr holl swyddogion perihyuol i'w iyddin ef ag sydd yn awr yn absenncl trwy gan- iatad yn IJoegr, crchymyn i uno a'r fyddin, cr nad oes oLd ychydig ddyddiau oddiar pan ddaeth riiai o honyut o'r Gor-ynys (Peninsula). Yr ydys yn sibrwd yn awr y cymmer oediad o gynnulliad y-Seneddwyr le, o herwydd nad yw yndebyg y dichon Arg. Castlereagli, y Blaenor yii Nhy'r Cytfredin, fod yn bresennol cyn declireu Mawrth. Cynnaliwyd cyfarfod lliosog ddoe yn y Lon- don Tavern, -i'r dyben iosod casgliadau ar droed i esmwythau ar y rhai a ddyoddefasant yn Ger- many yn y rhyfel diweddaf. Cyrnhellwyd y r acJios i ystyriacth- y cyfarfod gan amryw o Fo- neddigion cyfrifol, megis Mr. Thornton, Mr. 11. H. Marten, Mr. Wilberforce, a'r Parehedig Rowland liill, yn nghyd ag ereill; dywedodd y Parch. R. Hill, u Peua lwyddasai Rhagluiiiaeth ein hncl.os ni a'r Cyngreinry r yo Leipsic, y luiasai 20 yn ile 10 y cant yn cael ei ofyn 0'11 cy Hid (income) ac am hyny nid oedd ond tegweh i gyfr;¡ nu ychydig i'r bobl hyny, dyoddeiiadau y rhaia roddnsan ddeg punt yn y cant i'n 1 iogell- nu. Lfe a alwai ar holl iwrdeis-drefi'r deyrnas i uno yn y"gorchwyl elusengar o ymgeleddu dy- oddefwyr Germany—efe a .yebwauegodd, fod y Crynwyr (er nad ooddyntyn dewis rhoddi ariau i ladd) yn cv.y llyt,gvir i roddi tuag at gynnal ac ac'¡u' I); 'n ,,) achub by vi yd. Yr ydys wedi derbyn ccnadwri cddiwrth ein Cptiad-.vr??yr II. Welesky, yn Sp'iiu,Tnyr hwn, meddant, y mae darluniad oramgylch- iadau lhagjiafnoi a .'c,p1fym'dol t1'r cyLmdeb 'hwn?BonapurtcaFferdiHand y VU. S?-twedd y rhai sydd mewn parthara?l o'r papur h wn. Yniac'rTywy?ogion Ffi-pug'??gue?d yuy deyruas hOJl, wcdi ymadael tu?'r Cyfandir. Y r:? Monsieur, yr ydym yn dpaU, yn '?ynpd i? ?Ti'xei'and, os cafuata.h-Idd?fyne?ftrwy'r By-' d('inodd Cyngreiriol; acwpdtmynpdyno, y J J mae yn bwnadu c?isio gan Lywodmcth y Swiss ymadncwyddu'r hen gyngrair, ac fcdy cedi o wyry rhai a delir gar. Ffrainc gyda'r rhai by ti y" niae efe yn ineddwl myned i diriogaeth Ffrainc, a chyfoui bauer ei frawd yno.

I SADWR, 29. llys-argraff llundaix. j I lJ1Ó.l!fs, 1011. 29. j J'anion odd y ?'yn?csydd Syr John ?arrfn at John ?'?'i<of.cr,Ys?.rh.,)..<yrod<?.t!t Gadp. Brown ,?'r l'ol yu ii.ync?H id?o ?ey?neryd yr Hprw-ioi? AHiC!t<'a?atd!!??i?,o:?)t)ai.?!?ia?owvr,aryl(:-fcd O};1;tj 1', yr hon a ?Ui:)i al!"u y Hos o r biaen o New- port. A llytlr.rofMiw.rJh Gatlpen Cator, o k? un bwvl- ?e;t ei ?a\?."?.: .ctcon, a amsemvdMedi as, ?n hys- bjsu uti-o ct i.i(, tl,, o for-f?wvr yn ciiU;.ori,i lAu.viVen, a dnivslxio Truest oeitklo'r aim ?r .?).<h'?ciau u.n..v.nd<} ocdd y?, .1 O) brwy.i? feci¡¡m a cho.h 0 <!fa?d-f..rchh. a j*wyv i?ed America y ri'm?-?odwyd )TW; cymmerwyd 9 o'r ?G]?nio? ,!<'du\ ? a C,'IV? 1 •' ;nm' w, lieu fwy co)]ed o-u tu n! «ias: 1 UK mor-lnv, ■ ltl ;vyfo ynliymdost. -Mt-thyrodd?.Y.d) (?.dpen Jackson, o'r La?cdemo- m:.H, <1 ai.ibtrvi > (I .-»lcd 1 Uo, yu mynegn dmvstr anwnv o lüq:¡ It Anhric;l .?in fadan y Hon.? ?chod ?'r MohMvk YH-Chc?tchnKu?'s Greek. Y??.s?dd amryw o-r Yaipasglodd amryw o'r .?iyn;cnar y !aD, 'Ô(!tr mvass-arwvd?wy yn cb?v?dd '>li y tâL fI"" '?'?' .?" ?'c"' 0 ao i -30 )n<?vn Uudd a chhvvfo; lladdvvyd un llyn yn y badan, a chl^vfwyd a. A liyUjyr otldiwi dl Is-g-adpen Fcdlar, o'r Dragon, i iadiiu ei long et a'r SopJiia ddwvn o liI- tach yn aion Potowinuk, dair o longau America heb goili dyn. A Maus<«l, Pclican. yn nrvjie^.n tfJdo. of jisraincryd y Hong Aiiuni-cauaidd Hiro o a iy o wyr, a'i dwyu i BlyuwUlu ar y 15 or mis livvn. [.rxysbysa'r Llys-Argraff hwn ganiataad y Tvwvso" '?'a?!aw SF R. WijsoR dderbyu a ?v.ts?o a)?ydd Lt'dtiF)en.ttoiR!?s!aSt.Gcoi-? o'r<;rydydd?add\T hwn a 1'0(1(. gan Ytiierawdr?u.,siaMai ?7/Ac me?n caniyniad i wasanaeth HcHiduot ?\r Jc-hn Duck- worth, y mae'f anrhydedd o fod yn Fårwllig wedi ei I rliodi'i iddo ef. Fe gviutwys y L'ys-Araraff Ordinaad i helaethu y .?\a!'a!ddi; d i drosgiwyddo pylor, halcu y graig, (sulr- ?' ej/arfm' a phc?a?nt i-'i?fe! dros chwech mis yn ych ? !w?ne?td'<!cc!n?)t aryrSfcdo Chwefror; ac Ord?ad 1 hwjaii i'i-an ainser y gwahaTddiad i drosgiwyddo i un 11(? iillan oli- (I eyi,ijas syclo(i liwyl- oren^ aHgoricn,nem-yw drysomuiiungawl ereiJ1,J Yr ydym yn cael fod Arian-dy Gwlad wriaethol r. fiqiiie wedi cwrdd ag anhawsderau nes oedd yn methu talu. Y mac')' haneshon yn gynbwysedig mewn rhai o bapurau chwanegol Ffrainc hyd y 2daia o'r mis hwn, o'r rhai yr ydym yn rhcddi cryncacb. Ar y 18fed o'r mis hwn, y pumtheg Cyfarwyddwyr, y tri Hy-feiwyr, n'r Rhaglaw (yr hwn hefyd sydd Gount a Chynghorwr (iwladol, &c.) a ymgynhidlasant mewn Eistedd- fod i <yhj edin:d i ystyried ac ymgynghori yn owyllog yngliylch y sefylifa yn mha un yr oedd Masnach Paris yu bresennol. Oddiwrth gy- hoedoiad yr i'dsteddfod yma, fe ymddengys nad oedd boll swm papurau Arian-dy Ffrainc mewn c) Iciiyniad, ar y cyfryw amser, ond 38,320,500 o Ffrancs, nen o ddautu 1,600,0001. o arian Uoegr. Ac y byddai hyn, ynghyd a'u Cyfrif- "}mmeradwy nwy o ddyledion, yn gwneuthuryr holl ddyled yn 47,700,500 o Ffrancs, neu o ddautu 1,900,0001. o arian Lloegr; i gyfateb i hyn yr oedd ganddynt y swm Nvi-ol o 14,354,000 o Ffrancs neu o dduutu 600,0001. o arian Lloegr; ac yn ei Llyfr-cyfrif, y swm o 31,331,000 o Ffrancs. Ac yn awr am fod cynidfer o'r taleithau wedi eu gorescyn gan y Cyngreirwyr, a chym- maint o ddiiFygiadau yn cael eu teimlo gan y bobl aewri amryw barfhau, gyrwyd cynnifer o ba- purau'r Arian-dy (Dank notes) mewn fel nad oedd yn bosibl cael digon o aur ac arian i roddi am danyrvt; ac am hyny penderfynwyd iia byddai i fwy na 500,000 Ffrancs, yughylch '20,00C1. gap! eu talu mewn diwrnod gyrtta j)a gynnifer o bapurau a ddygid mewn; mid gan fod hyn crcu dvrvswch a therfysc, tra yr ocdd yr lnrn a J uiicudi gviiuu yn caci ei 3a.Iu fy^S?r panderlyni wyd yn mhellach, Da (Idylasai un geisio tal yn Ariau-dy Paris am y papurau a fyddai ganddo, oddieithr eu bed yn dwyu y rhif neiliduol a roddwyd iddo gan Faer y Gymmydogaeth lie yr oedd yn byw rel hyu fe ymddengys fod yr Arian-dy, nid yn unig yn nesau at Feth-daledig- aeth, end wedi myned dros derfyn ffos Meth- daledigaeth. Y mile Erthygl o Bourdeaux, y ISfed, yn cyn- nwys banes am ysgarmesau bychain rhwng y Byddinodd Brutauaidd a Ffrengig, yvedi'r pryd yr amserwyd cenadwri diweddaf Arglwydd Welington. Dywcdant fod Cadfr, Harispc wedi gyru rhat o'r aUorsafwyr Brutauaidd o'u sef- ylifa, a chymmeryd 31 o honyut yn garcbaror- ion, 8.C) n ngliv Ich 40 o geffylau a rnulod. Ym- tifiDStiant yn newrder eu byddinodd, a dywedant, a d v Nve d ,,ttit, mai yn lie dwyn yu miacn ryfel yniddiffyiiol, y cymmerant yn ebrwydd agwedd fygwthiol, ac felly cyllawnant arncauion eu Hymcrawdr, gan buro cylhuiau deheuol y deyrnas oddiwrth bre- sennoldeb y gelyn. v Yr oedd dydoliad o'r Byddinodd Cyngreiriol wedi taiiii tan i Thionriilc; ac mown parth arail ymddangosodd rhai o honynt o flaen Tournay. Yr ydym yn dysgu fod y pentrefi oddi amgy!ch Antwerp wedi eu dinystrio mewn trefn i ymba-I rotoi am warchae. Mynega hanesion anghy- hoeJd, fod gorchymyn o Paris wedi dyfod i Antwerp, i losgi'r liynges sydd yno, yn hytrach na gadael iddi syrthio i ddwylaw'r Brutaniaid na'r Dutch. Cadarnair y dywediad, fod y Cyngreirwyr mewn meddiant o Lyons, gan lythyrau anghy- oedd, y rhai addaeuiant o Ffrainc yn ddiweddar. DarluniaMt bobl Ffrainc fel rhai tra awyddus I am heddweh, eitlrr tybiant, gaii fed y c-yhoeddiad a yrodd. y Cyngreirwyr allan i'vy plith, wedi ei elriü, yn y fath ddull ammheus, y bydd i'r Ffraneod gyfodi yn un eOfff yn eu herbyn. i Dywedir yn hyderus heddyw, fod y Cyng- reirwyr wedi cydawn anilygu eu penderfyniad i beidio ymtieddychu a'r Ffraneod tra byddo Bo- narparte ar yr orsedd. Dysgwylied pin darllen- yddionam gadartuiad i hyn cyn gorphwys ar gy- wirdeb y dywediad. Y mae Dug Cumberland yn cyfodi mintai o farch-lu gwirfoduol yn Hanover. Bwrir y bydd 20,000 o ddolars yn angenrheidiol i dalu'r dracl; cyfranodd y Dug ei hun 1,000!. a'r Ystafoli- ydd Ccunt Schwicheldt 501.; a phob un o'r gweinidogion 201. a 70 o'r trigolion o G i 10 punt yr un; a'r gynuulleidfa. luddewig 100 o WUllU- lln w. Gwnawd parctoadau helaeth i alluogi Syr A. Cochrane i gymmeryd gydag cf rifedi mawrion o wyr arfog, yn for.. yr a miiwyr. Efe a 'gymmer gydag ef ynghylch 4000 o fdr-filwyr o diii lyw. ) ddiaeth uniongyrchol Uch-gadpen Nichols; y ng- hyd a cborff cadarn o Avyr y rhych-ddryiliau (rijiemen) mangnelwyr, a phelenau tan y Mil- wriad Congreve. Gorchymynwyd i'r gwaith ogeisio gwirfoddiad i'r Meiwyr am 1814, ddechreu ar y cyntaf o Chwefror. Bydd i gatrodau'r Meiwyr o hyny a l lati g!.iol ou lle;Au allan gael eu lleiau; a sefydlir ar rifedi newydd i'r gwahanol wledydd i'w cyfodi. .=-

I I. I I-lun, 31. I YMADAWIAD BONAPARTE AT Y BYDD- I INODD. Derbyniasom Bapurau Paris yn cynmvys hys- bysiaetii i'r 27. Am 7 o'r glech bore dvdd rvlawrti), y 25, ymadawodd Bonaparte o Paris, | i lywio ci fyddinodd. ( Yr oedd. Berthier, ei hen a'i ffyddlon gyfaill, wedi myncd allan yn barod ar y 1G), ac ar y 21, efe a ui ddodd yr Ymeiodres Maria Theresa unwaith drachefa a'r Rhaglaw- iaeth tra byddo efe yu absennol. Dy wed y Mo- nitcur mewn modd cyffredin wrtli grybwyll oi fyuediad, ei fod wedi myned i lywio ei fydd- :n.l,l." £'!t.nrl-c:-n TYll\fJIl.r. n_ 1_]1=.11 L J II At; y manrLi? UUillUUU ac yn mha Ic y mae'n bwnadu sefydlu ei gad- I Iys,ni roddir yr awgrym lleiaf. Y mae'r gcled- igaeth fyfyrgar hyu o'r He y mac yn bwriadu myned iddo, yn ein parctoi i ddysgwyl yr ym- ddengys c'fe mewn lie nad ydys yn rrieddw 1 am dano. Mynega erthygl o Chalons Sur Marne fod byddinodd yn paiau cychwyn tnvy y dref hc-no o ganol y wlad tua'r cyilitiiau oddiwrth hyn y mae un o Bapurau Llundain yn casglu mai Chalons ar y Marne yw'r lie y mae Bona. I parte yn myned iddo y mae Macdbnald, Mortier, Victor, a Marmont, yn cilio yn ol tua'r !)e hwn i gyd. Fe ymddengys fod dj fediad by- ddinodd ncwydd i gyfnerthu'r Cyngreirwyr yn anhebcorol mewn trefn i'w cynnorthwyo i fyned yn y blaen. Ni a wyddom eu bod yn dysgwyl llawer, a'u bod ar eu cychwyniad; ond rhaid cael llawer o amser cyn y gallont nno a'u bro- dyr ac yn y cyfamser bydd cyfle gan Bonaparte i brofi grym ei ysgogiadau milwraidd a gwladwr- iaethol. Tybia rhai fod rhesymau cryfion i feddwl mai ar y Brutaniaid a'u cyfeillion dan yr enwog Welington y rhuthra efe gyntaf a'r holl adgyfnerthiadau a fedro ddwyn gydag ef i'r by- ddinodd sydd eisoes yngwyneb ein cydwladwyr. Ychydig ddyddiau ddan-josant yn mha le y I tarewir y ddyrnod d(iiiivstriol-Oiogeied Argl- wydd y lluodd ein milwyr glewion yn mhob am- gylchiad. Cyn gynted ag y gwnaed y newydd o fynediad Bonaparte o Paris yn gyhoeddus, cwympodd y trysorfeydd Ffrengi- o 491 i 48 1-.5. Cyrrisid ordinaad allan ryw ychydig o ddyddiau cyn hyn i ddiddymu dros amser y gyfraith ag oedd yn sefyolu faint ddylid gap] o log am fenthyg arian, gan ganiatau i'r benthyevryr a'r echwynwyr wneuthur y fath gyturideb ag a farnent hwy yn gymhwys. Derbyniwyd Papurau Ellmynaidd i'r 25airi nos Sadwrn. Dywedant fod Cadfrid. Bulow wedi gadael Antwerp o'i ol, a sefydlu ei gad-lys yn Brussels. Dywedant hefyd fod Wittemberg wedi ei chymmery.d, ynghyd a Luxembourg a Bois le Due; ond prin y geliir credu, heb hys- I)y S;Iaeti, gadarnach, fed y ddau le olaf hyn wedi eu cymmeryd; ae n:ewn gwir:olledd, y mae Pa- purau lloland wcrli'n tWvlio innr fynyched, fel 1 ita's gallivii roddi llawer mwy o goel iddynt nag i Bapurau Ffrainc ei hun. Daeth llythyr-god o St. Sebastian atom ddce, a. Phapurau Yspaenaidd i'r 16 o'i- mis hwn. Nid ydynt yn cynnwys un hysbysiaeth ?h?raidd; eithr y maent yn arwyddo fod Bonaparte wedi ymdrechu hau ymryson rhwng Spain a'i Chyng- reirwyr, yn ei gynnadledd a Ffeidinand V:l. ac yn rhybuddio'r Ispaeniaid fod ar eu gwiliadwr- iaeth, gan arwyddo pe medrai Bonaparte gad tawelwch o ochr Spain, y gallai ef fyned a'u holl luodd yn erbyn y Cyngreirwyr tua'r Rhine, ac os llwyddai yno, y dychwelai efe a'r holl luodd hyny yn erbyn Spain gan ychwanegu, nid oes braidd un yn ein plith a'r nad yw'n gwybod gwerth cyfammodau acaddewidiou y Corsican." Daeth Swyddog yr hwn a adawcdd Pas-ages ar y 19 i'r dref dydd Sadwrn, a chenadwri oddi- wrth Arglwydd Welington. Yr ydym yn deall fod ci Arglwyddiaeth wedi peri i'r Cadi'ridn vyg Mina fyned yn y blaen o du deau'r fjddin à thair dosparth o'r mil wyr Yspaenaidd, i lcdd- iannu Baigony. Ac yn gyfattd)O} aeth y Cadf. Y spaenaidd yno, eithr am i fyddinodd Uuosocach Yspapnaidd yno, eithrami fyddinodd iluosocac h rufhro arno, gorfu arno gilio yn ol, yr hyn a wnaeth yn y modd mwyaf trefnus, heb fawr o golled. Nid oedd dim arail o bwys wedi cym- meryd He oddiar y danfonwyd y genad wri ddi- weddaf.

MAAyRTH, CIIWEFROR, J. Y mae LlysargratT Bermuda yn cynnwys cy- hocddtad a yrwyd allan gan Warren ar yr 16cg o Dachwedd, yr hwn a fynega fod y gelvnion wedi sefydlu tramwyfa fasnachol rh wllg y ltonehYlth cvfyng-warchaedicr (blockaded) y Chesapeake, Delaware, New-York, Charlestcn, Port Royal, Savannah, a'r afen Mississipi; deall- odd y Lty iige-ydd ei bndyn angenrheidiol i csod mewn cytlwr o gyfyngwarchae, heblaw'r llcng- byrth uchod, hoU barthau l?s-for yr ynys hir (Lo? /?'???'OM??? y'?hyd a'r h?-? a clwir yn gyirredin !??ckPuiut/ a'r bell lon?by?h, a!:erodd, cilfachau, a'r mynedfeydd i afunydd dwyrcin!ol a gogledol New Ycr? a'r iion !or)g- byrth, ciuathau, ac angorfeydd ar hyd gian c i 3i f ,?,?, l iaul ae it? g orfe?f( l ( i ai- li .)d gliii Long Island, a thaheth New Yctk, a'r hoi: longoyrth, &c. ar bin mor y taleithau Jersey ddwyreiniola gCi dewhiol, Pevvnsy [facia, y gw led- ydd isel ar y Delaware, Marybuid, Virginia, CGrdine ogleddol a deheuol, Georgia, a'r boll fynecfeyod c'r mor Fr rhagddywedodig afon Mississipi. Souir yn mbapurau Holand fod 40 o aelodau cyfrifol Corff Dedilfroddol Paris, wedi eu dala -ar Pouaparte. Yr oeda oadiys y Cadfr. St. Priest ar yr ICeg o louawr yn Mah^edvr. Traddodwyd mynegiad, yn enw'r Galluodd C^ yngreiiiol, i Eisteddlod y Swi>s ar yr ail'o iona-wr, yn cynnwyssicrwydd na wneir heddweh a Fflf)jnc eddipithr i'r hot! diriogacth a gollodd Switzerland oddiar 1798, gael ei adferu ac y mae'r riingodywededig* Aiiuodd yn, ymrwymo gcfalu am hen Ffurf Lywcdraeth ac anymddi- by-daeth y taleithau yn mhob cytundeb a wnair ganddynt, Hyshysa Hytjiyrau argyhoedd o'r 16 o fyddin Arg!. Welington fQù hi swyddcg Ffrengig, ac un o honynt o radd lied t'chel, wcdt encilio yn ddiweddar oddiwrth Suchet, ac uno a'r Cypg- reirwyr. Dywedir ar sylfaen dda, fod Bonaparte wedi symud agos pob achrs oia oddivrrth drigoli,0i> Paiis tyrt ei fynetiiad oddi yno; oddiwrth yr Arianyùdicn (lJrlilkers) efe a gymmerodd eu holl arian; oddiar y Pobyddion yr holl beilliad ag oedd eisiau ar ci fyddh) r ac oddiar bob dyn oedd a cheJiyl gauddo, yr hcU bethau angernheidiol i'w farchluodd; feI y mae Paris rl awr yn v cythvr m?y?f tawel ag sydd LcsibI heb n!?;.?r o gerbydau i'w gweled i afionyddu'r hcolydd • eithr y mae'r ti-igolioll ii niwytiall'r cysuron teukmidd mwyaf heddychknvn vn ell tai eu hunasn; ac fe! na chaiiiatair iddyntglywed ncwyddion, y mae ganddynt bawl i benderfyuu nad ces un uewydd yu newydd da,5" a'i fwyuàu yn gyfatebel, heb actios ofui colli nemawr pe deuai eu gelyniou atynt. Dywedir fod dau Senedd-dy America wedi eytnno ar long-rwystr (embargo) trwy'r Uuol- dideithau. Dysgwyliwn am gadarnaad i hyn. Y mae masnach yr ei holl ganghenau yn dra bywiol yn Liverpool, fyth oddiar'frwydr^ Leip- sic. (Liverpool Paper.) Yr ydym yn deall fod Cadfr. Ilall i gad ei broil mewn Llys-mihvraidd yn America, >11 achos yraJlwyddiant a gafodd milwyr yr Unol- Daleithau ar gybmiau Canada yn ddiweddar. Weymouth Ion. 27.—Heddyw liwyliodd y llythyr-Iong, Francis 11eling, tua Guernsey a Jersey. Aeth Peudefig Ffrengig o uchei-) add (y Dug De Beri, yr ydym.,yn fybied) a dau Swydd- og milwraidd ynddi tua Jersey.

IIVSBYSIAD. ""fT". Mae Givir.YM MOJIO.AXWO, (Audwr vr Jt AWDL ar y pedtvar mesur ar hugain, pa ua il gyhotftti!- wyd yn SERKN UOMER, Ion. I, a John Jenkins, llengoed, yncaredi^ anerch eu l>r6(?yr ( >mrv, yn mhrtb parth o'rDywysogaeth gan fwrié!ih! ddyinuu- lad amryw o'u cymmydogion) t^osoti yn y Was.c Lyfi'.Vcu- ydd, na ivelwyd c i tatli erioed t/r blaen yn vr hov-.ve<id a r liygof sef GElRlADUit A PTIAHTIISYtLYDD (DICTIONARY$) G JZETEEI!) I Cyi\LP\EG. Byd(i y iirliod 3,1 c? Y Gnic; <2. Rhnu ymadrodd, frrhywogaeth pob (j!?h-:?.E?u.:iad? \Y.;i(!<! a tharddiadau vi- liol"t ('fit .1 4. liydd i IIEN Liriau cyimwvsfawr vr bvbareh i'Yiitaii>ni<? 4. Ilyd(I illEN I"Iti't;lu(- .??ii?i?iysf?i,)?r a hav.ddaW- i'r gele'l ell iNN Bydd v rhan Barlhsylltiidd o'r Llvfr uc'.iod yn c«t.rw\s Knw:tt) teyrnasodd, Dinasodd, Tt<). L)?:c.).J. Uot ydc JVlynyddodd, &c.&(-.t)efyd hyd>id pa ''fyi!,u"i';y,;? hyd,Mtnamd'di Teyniasodd a f)it],Isod<l; riiifetU eu trigalimr; arnlygiadau (j\ petn:tu hyuotat tneu i>, ac \n j>rt.'>vii i boh ileynythonFydadn?hydtiu-. Bydd y (iciriau vn yr un drefn ac mewn Geiri-idarau erciU, yn 01 yr A, B, C, &c. AMMODAU. T. ArgiTiftir y LJyfr ar bapur ria a Hvthvren < L Dan Lhfr allan yn rlnmaii, gwerth .wllt. hob ini^. -d.Ilt. am y rhan olaf; a thahi am y rlianau erVill wrlh eu derhyn. I Y. Bydd. bwy bynag a gasglo-ddcuddeg enw, ac a ofalo am eu dosbartliu, a Chasgiu yr arian, gad un am ei erth: it rhoddrr yr clw cyllred.n i'r Gi, crth\}T Ll" vfranaa- a ddanlono am V. Trwy rillwcdtlliy'th:F',n fechan, -,ic, lleni yn llavvn, yr ydys yn bwriadu cwmpasu y inewn naw rhan. Bydd pob rhagdalwr yn rhwyin i dderbvsi y LJyfr i gyd. vi Caiff y Gwaith fyned i'r Wasc mor g" vnted ai cefiir o grf* Dymunir bod i ryw un, pwy bynag, yn mhob cvm- mydogaeth agfyddo yn ewy»fy:iwr-da i hyn o orcliwvl, i gymmeryd arno ar frys gasglu yr en wau, a'r stjlltau diag- daliad. Jiymomr ar ;J¡\ II ag a gatlb enu au, eii o'a'sfon hwy arfrys at Mr. THOS. WILLTAMS, Nevsbridge, near Cardiff neu at Rev..Son «?ESK.IXS, Quakers' near Cardiff'- fel y delor.t i law cyn y (Megfed » Fawrth nesaf. C,di: ett derbyuiwr enwan y sylitau rhagdalia«T yn ci- law, 'nes cae eljwcd etto (Yn SEHENGoT/ER df-c.'i-cn mi, a digon o enwau i fyned a'r gwaith VRirdaeii T (J, amgen 'y gallant ddyclrwelyd i bol) un yr eiddo ei hun. D. S. Dysgwyiir t bob un a ddanfouo lythvr ag enwn,n am y LJyfr uchod, i ddanl\ a yn ddidraut, oni bydAam wsoiV r.eu ychwaneg. M bn un llyfr erioed yn >7 Gvniraeg-iaitl* mor gynnorthwyawl i'r Cymro iddeall llen ciriau diihtion a Ciiynnwysfawr ei dadau, pan y byddo yn eu darjleiT iiwv yn SèREN GOVIER, a ityfran ereill. Rhoddwcb EK H cymti,r\K iroavr, 1 dawyn a-llan y Llyfr acliod, "^niahltth ixB^rha-— ii'cintiau ein JHJCS. Cnd AI/Grr'lI; drascrch, hoyw dnysiad—-C vra* r" v' Ac amnw hvmmidiad, (ieinadur gyvvir heaiad, A. Phanhsyllydd rhedydd rhad. Rlredydd a Syllydd, Avers hoiiau!,—tremydd Tramwywr hanesan I, ISoreuog gvvych yn bwrw Ar Bydeio 'r anwybodawL Union drysor iawn draserch tra Uuuiaidif^ Tro a Heinw bob l!a'erc!i Dcrb-yn IVa.'ia swyddfa seidi, fleii Arei-eii. G. M,

ARliHAFFiAD JSEW YDD. lleddyie y CyhoedJinfd, metrnvn IJyfr, Wytk-phjg-, AG AR WErtTH CAN D. JENKIN,r¡::rat1:.dd y Papm hwn, i(-, Caer- tynhlin; J)avies, ilwiile-rdd; Norfb, Aberberdda; Wil- )m>t, IVnfVii; Tudor, a lieath, Fynvvy; a Caes- ne w y d d-ar-V y_sc, A IMS VU AWDVVR VVKDI EI DYNU YN IIAIUJD All nUIS MOR ISEL A Tital SWLLT, TywysyM Solomon i lecftyd,. (YN yn UITII SAESNEG); NEU, Gyfamyrldyd i'r ddan Ily w (Gwrryw » Eenyw)B lIIEWN A~«RYWler, ANHWYtDERAC. ^7R hwn a amlyga yn gyftawn? mewn; modd ? byr ac ?ur,. y i.ioHil .av.yafh?dd » ymdrin ?'r Clefyrlml ca"tyn<? yn,lytl ? r Mcd?y?niat'tm.n roWY'lt' I f;n,tli.iJ,. J rhaič:  cu pcn?) In,y J.rtiiylm!, netv i.sgoria an- hyminig -Dii?Ai)?.! (?i"M) con; Are!macÙ ;:t Fwyrl D?i;i!i?(!(.??r;-CK?M) ;ld}d-:cr,Lid,1 (/;??)t<s) >G!:csni (Ctdof'sls). Dtv?.t Phuu ])a rfo:led ¡;n('t' Clefydau wn.idd J ilewygon ( r'iis) Fhwr 'A)i?.s(?/?7?) Gwyntogrwy,d ( F!alu!e¡¡ce) Difcdif-arcJwH (C/<c?) liad-lif (Gondrrhuvi) Clefyd-y-ddik g (ifypocJmn- neu y Dulllr prudd ghvyfus AulMyylderau eydfynedol fjv'ic.iKXcnvydd .1 Diliyg tvaul invyd yn v cyfta Anno-ii.uler leucnctyd ladder Yshryd Ajjloci-iadan ini^l (Mefyduii Onaiiiai-.tii, neu Drythyllwcii dirgel Rv-icfiiogrwydd Peswch" -ewynwat (ItheumatUm) (?fyd-y-b!-cm:i.?S'cr?«?y Gwendiduu liadc;wl YCic-tHpot.titf?M?') I'm :.U'Fywyd, -vy ) | &,c. At yr hyn yr ychvmtrg!r TraMuwd ? ? ?.erA 7'?;? (Venereal >)ist asej, t'ijerlij-aiy/udt, a Gicendidan badawL Gan S. SOLOJUON, M. D. n y ey! oeJdi;u! ('eijtyddiol livvn y gwelir Traethawd ar Glefydau J5lenywai.hl, y Ooluriau Gewynog, CJefyd-y- c,i,f3uziu cii.l?l y H\f? hwa i ddyr.ion'ienainc a becligyn i'w rbybwldio rhiig syrthio ar graig angheuol (nr yr i'.m y mae miiodd wedi eu cyfrgoili) ac i fod yu foddiou i W cadw r'? al?iecli3d, a'u ilo11 t?'ddfaurha?diny'-tr. ? mae\- éwaiih h-ahuadtot h?n yn Trw?h llafur llawer o UynydJodd o brofmd ?illw ar ?Uiiy??u nhv?Mioi r'y? ?-?' ? dinystnol, ac meu H if? ? gael meddy- nnaed, « r hwn y M.? r.? i. y? ndwd wedr ?vasecra r4l*. 1v^^V-yWJr' Pe,'°he):Ogicn y-oiiou-cyd w<stc.oL /ooardittg-scV /iools) neu aUirof«.«ydd fodVebddo. DA ynor.a y ilvtryn hun y modd ut;iongvrch i iar-Jiau o'r ?ic.uiorrh?i.-? ncuf.ad-'if, iSiphiii.sety'd!?. At yr hyn ie yt-h?:)n)?ir Tni.'titnwd ar Dt-ythy!!wh dit-sd, ?mn? rodd ar Analluogrwydd t?vrryw.udd, a DiSfwythd?r a Di- epdaiJd-dra perth VHt,l i wnvgedd, .?c.; ol-ymadrodd ar f?; anghyhoedd a dinysti iol, ac .Mi rchiacl i R?ni, ? mcc!edf'- -w r 1)?,scaNv(:fy lhai sj Ul a gofal (Iv?iad ieuenetyd ?"?'y"?'?'? ?' Y.i<-?wyr ( Hal her*) vn neiliduol y r.?u a tlnnr g .1 ulefydau (}ewvno«- Vn-l -vedi ei efrurlu, a'i () hanes.on xw.nc.K?d?, v r,u 'a :y?)eddwvdcri.d <? M?e.K n y ph? yr c,?? ?rv.y<h!?n, y d?I 0 ymdnn a 1 meddyginwcthau, yn :nn!y?,nt ran?eitniau'r Ckfri oet,), Gwahan?wyf, Clefyd-y-5 c'cniii, y (,ymm;?-.<.? Ge- wynwst, a'r I-'i-echI r: Rbvbuddion i ddynion ieu- ainc am y pery?] o g citiiztg ac ymdriniaeth amve ir;us; a'r gjvahaniaet.) rhivng arwyddion y T,ech Ffrc?gig a'r rhai a gatnsymrynfynychumd.tnynt. 1 inae acnos 1 hob dyn wrfji ryw ran o r llyfr hv i> y)t nciUdHo] ieuenctyd o'r ddnn ryw, y rhai mo?u modd' uf. Iwyddiannus a roddasant mmld i fai <K-??«?-?!? ?.?? a ?!'M?./<-M/, gan niweidio cu hiechyd, a dy-trywio eu hoU aUnodd by??,io I ti-lvy I 1, ey f?'ry%i ?''(;/?MiMe</<?;/w-?tC7?'?)?!tu<!arU<'o y dull 0 ynuadu'ut a ddarlunir yn y Tyinjsjdd i _/ec/?'?. f;? Am ?ymmenad tm rbagorol y Hyfr g?c! yr aniryw A (I-i?y;?, IU. Ad-<d'("?/-MHK.—?i ddichon fo(I yn hra?f c?d-rn nch 0 ddcn:vdd:oMeb y "V?' hv "t'r ?cnhiad (li<>-vfl-b h a?i<'<.dd; dim 1?. M Cn\N ?-dn? COpi?u a Wei-^i- vyd o honaw mewu ychydig mWD o am?r. Pigion Gair a Sti r, Courier, Albion, Times, Daily Advertiser, AlorninsChro- nicle, a'r ritaii amlafo'r Rkestryddmi dysgedigyn Etcrop. Yr ydym yn meddu'r hyfrydwch i amlygit, fod "rgralf. lad arail oanghyùmarol J) Y\\ YS Y Df) I li CHYD y Dr. Solomon wedigyhoeddi; Uyfr ag sydd yn sicr wedi cael mwy o werth nag un cyfnnsoddia'd meddv^ol »glywso»u ui son am dano erioed..Wrlh ei ddarllen >n faiiwl. bydd i'r aiiach gyfartod å llawer o g-ynghodon a chyfarwyddia'lau buddiol; ac y mae'r ineddyginiaeti<au jjomn a'r mwyaf dcrbyniol yn ridiau yu cael en dynodi ar gyfer yr amry wiol anl'wyldcRm a ddarltiMir yn neiliduol ynddo, yn gystal a chyfarwydd,' iarlau at gynnal iecbyd yn gyttredinci, buddiol iawn i ddy, roil -yn mhob sefylifa." GeJJir cael Tywysyrld SnJomnn i Icehyd" gall hob Gwertliwr Llyfrau trwy'r Deyrnas,am Js. yr Ull.