Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
;nvu?xj ION. 15. I
;nvu?xj ION. 15. I I ;raff y ncs lion gen- Cuarles Stewart, J .I l- k; l ç .1 y 4) dd tu dalen I a- IJys-Argrajf Nbs Sm&zrn, goaa^wri oddiwrth ei Urddasolrwy.dd Arg. ,art, yr Iran n gyfarwyddir i Arg. Casttereagh; swm r Inni a ganlyn Ff ret/burg, yn Brisgau, Ion. 6,1814. FY Argi.v» yjii),—Y mae marchawg-ln yr ol-fvddin wedi my r.v d iit-HJio Ffreyburg. Y Foru bydd dau ddos- partU o osgordtlion traed Russia, ynghyd a gosgotddion 1 trawl Prussia, a cliatrawd tra godi(iog o osgorddion traed Baden, gyclnvyn trwy'r lie Invn. Caulynir hwy gan yr ol-fauglldwyr, chan t'yddinodd ereill. Symudir c:d-h s Yinerawdr Russia g) (1-,tlr gcsgorddion, eithr ei ¡ Fawrltydi Ymercdro! a a hcibio i Schaffiiausefl, i gyf- artod a'r lluodd a gasglwyd ar y 31 o Ragfyr (1'2 o to. ilavr yn ol ein cyfrif ni, canys y mae Russia yn cycrial r lien dduii o gyfi if amser), ac a groesa'r Rhine, mae yn debg, ar y dydd canlynol,sef cy Ich-wyl eifynediad dros y cii. Y mae Cadfridawg Count Bubna wedi meddiamm Genefa, dcrbyniwyd yr haaes swyddogol am hJn ddoo. Y maecyichwylwvr o'rfyddin lion wedi od cyn belkd- a Tharin. Y mae ead-lys Cadfridawg 11 vedc a'r Huodd o daii ei- reolaetli ef yn Colmar. Y mae T.vwysog fii-eninol Wirtembcrg o flaen Neil Brisac, yr hon sydd'dan wiirehae; Y mae cad-lysy Maes-lywydd ,:rn'trH\)el',g ;.n cyehwyn o Altkirehen ar Mont- jbetlurd, yngtiyd, ii-'i' holl fyddin Awstriaidd. Gwyhr Iffort gan waluinVu •( ddaclwient). Croesodd Count ?itt?pn?tc.n y KUine yn aj><» i'r He a ehvid gynV WU Idlg}åWdd L(J¡, a nieddianaodd y dd:m warcli- giawdd Vanban ae Aisace, y rhai a adawyd gan v gt- lyuion; Aeth y L? wydd Blneher hefyd dros y Rhir, ae. y nrae. etc yn iHcdditumu Coblentz. Y mae byddin j Russiaidd. Laiigeion o tiaen Mayence ar du a:wy'r I Rhine. ActhCadf. Sacken dros yr afon hono ar y laf o Ioaawr yir Bihresesnoldcb Brcnin Prussia, gerllaw ¡ Oppenlieiin, ae wedi iddo orclifygu rhag-fnr yr umddi- tifa, efe a gymmerodd 6 mangucl a 700 o garcharor- Ion. Croescdd y Cadind. RHSSiidd St. Priest islaw Majcnce.' ?id ywnebo'rbyddmodd hyn wedi ey?- arfod a dun gwrthv. yuebiad o bwys etto, eithr y maent yn dra oliyfeiiljyar a'r trigolion: ni cldywais ond am la.wijitli i'r trigoIioR sacthu atynt pentrcfi. Y mae airtryw g-atrodaii o Gossacks wedi myncd drosodd, ac cy'tiiwyn h; a Kaney, a lieodd creil). Y mae'r I <"r d dyehrvifilyd a dorodd allan yrr.nidith y Ffrancod y ilyuedd, a lygrodd yr hoil wlad trwy'rhon y dye*. ■Wt-lodii gv. edusll en bj ddin, yn parau yn y parthai. hyny, ac yn gwneniliur dvt'iod niawr. Yn Leipsic, Mayence, Tcrgau, a Dresden, v mae yn twyaf dinys- t'rioi yn brcsenuoi. Y Fnai.cott sydd yn dyoddef f wyaf, titUir ymaa llawer o drigelion y pentreti- cyfagos yn trffngu. Y niae yn ífY¡;¡i gy mmaint yn Torgau fel y byddai yn! oeryglus danibn ii-uodd yclnvasego} yno. Y iiiae'r adgyfnerthiadan Riissa;-dd yn dra godidog. ac y fyddin mevu cyíhH gwyeli, ac yn iachrts, y ceffyiau yn gystala'r gwyr. M rth yrhanesion diweddufj dywedkl fod gan y geiyniou 12,000 o wyi- yn Metz, iyiRftdwyd-y gosgorddion odd! yno, a dyw.-dir eu bod wedi cyd-gyflirfod o xyich Pans, oddi eithr tair neu fepuair mil, y rliai fcl y dywedir a ddaufonwyd tua Flaaders. Xul llawer o rym sydd yn Besancon, acth y Cadfrid. ag- oedd y n riieoii yno i Lyons am gynnortbwy, eithr cL; a ddychwelodd heb hvyddiant. Derbyniwvd y pa-I pm-au I- nti i'r ijOuhi o Kagtyr, y rhai a gynnwysantuleb Isoiiajnu te i'r annerchiad. Y mae genyf yr aurhydedd i fod, Src. Cathcaht. b-Iadl Casllereagh, fye. [Y mae'r Llys-argraff yn cy nnwys hefvd hyshysiaeth oddiwrth Aig'. Burghersh, a amserwyd Basle, Ion. 2, yi. uiyuegu fod Geneva wedi ei rhoddi tynu i'r Cvng- reihvyr; a bod trigolion Genera a phreswyhvvr Dug- iath "rnvoy yn amlygu'r gwrthvvynebiad mwyaf i Lyw"- odraeth Ftramc, a<; yn yiEosod iiighyiehadferu en ben Lywodi*aeOi,.ac yir.fyddino'r bohl mewn trefn i anidd, ftyi) yr a fcddwnncnt gyut. Y mae fArgl. Bcrglscrsh bctyd yn darlnnio duii v Cyngreirwyr yn eroesi'r Kiuue.] 'I KEDDWCH A DENMARK. *Dabt'h dau o fv-iyi.iro.au i mewn y bf ie- hwn, a phaporau yn cytuiw vs haiusiiin it 13 o'r i;;is wat" hy«hy:hufn o Bienjen hyd y Dy wecljr fod rheddi f} i a'r y dredt, ac wedi gwneafhur cytundeb- & yn yr hwn v mae bi i rodd( Norway .fy u i Swedv;o, ac i gaol Pomerahia yn ei lie; ywrwymc. yn eg ar Cyngrei-rwy;V yng- warohe Mambirgh. Dywedir y bydd y fyddin o daii 'lywyddiaet.r y C' dfndawg! Bulow ,fv\lpd iH atauC Y mae'r Jianesioei 0,I, Rhine uc: of, cr Tiad ydynt mor ddiweddar ar rliai a! gnwHo.-nvyn mhapurju Paris, yn di-a reI j y macnt yn cad^rnau'r dyb o fod parthau Ft"iaiiie a$ SwitzÐrlalidyn Jwllol anmhar-d I i i ddiftyt reu hunaio yn crbyn ymcsodiadau" y I Cv; g:eirwyr ac fel prawf c'r-anmharodrwydd hyn, dyw dir i' arndditfynfeydd'. Lmdscron a Biarnont gae! eu rheddi fyou heb w thwynebtad. Y cyntaf o few u 5 milldir i Basle, ar claf yn rhandir y Doubs, gerllaw porentrui. Fe gyiuiwy n y.papnrau EHmYHaidd yr hys- by -aetb ganlyuol heiyd I UclvGcisl/?, Ion. J 3.Dywedir gan Swydd- cg KUmyiiai.dd,. yr iiwiv.a odia.ai fod y Firancod w (-di pynvud o 60 i 70 o fang- nrfau maw.ricn oddi yu^-i Brussels; y casgliad y?, e;,¡I;od.'jI"hy:C:¡ rrradae] ag Antwerpj D ?yniwyn :<n?cs yma fod Cadfridawg Bulow & 15 00' r' v/ tr?-'d, a .5,000 o ?yr m?rch, w..?. un? a. S-r T. Grah.T.?, a bdy: Uuc 'd cyf- Tinol bvr y.j (')cl¡wYT fun B?r?cr!.op..?c'c"ri. N V  f-(! C,,t( l fri d DYW.?a.? 3 n n??p!?:ch fd CaMrid. HenHig:u a 30 00 wyr Jr ied, a liawer o fang.ieiau i«a>Yr- < "ion:-wedi fyrtwead Bor-imcl. jIrrm. U-id?,. 25.—Y •-yiirfod rhifedi'r liaodd sy(d i yu n. „ dywerUadau Swydclogionl yr cyeodent i j £ dmy >■. tuaFF "chc Cr mp'(\ Nid oedd-liunirg^ n w^di tel rhoddi ar y ((2. b io (In fyddin dd ym- er drol AW5. 7a. yn cyninv'ys -wvr mcitch, d n C dirida>vg Count i>ulow, wedi dyfed mewn } rn;s. JB.?, 23.—.t)Joedaedi antddl?yiifn?freugtg? Landshroou? 400 o nfedi, 'n garcharcrio?i? i? h?n. Ar y 25? dygwyd 200 o'r Bav?<t?d;yr?n a glwyfasid o Haen, Huumgcn, yma; Y Jnr gwa) chgloddiau o Haen Kuningeu ?'?1?0? ?a?r. jL.??eM, 7oH. 9.—Yf ydym yn c?yw?d fod y Cadfridawg Prmsiaidå Bulow wedi mync9 dros y lihine rhwng Birigen a Caub ar y 81 o Ragfyr, gyda rawy na 100,000 o wyr; ac ar y dydd I caidynol aeth Cadfridawg V nFrie i Cob- lentz. Dsrbyniwyd y Cyngreirwyr gydà tlaw- enydd maivr yn y parthaii hyn. Yr ydym yu dysgu ynmhellach fed y Cad. fridawg Prussiaifld Von Bulow wedi derbyu gor. chytnmyn i w t'aio yumiaen i Brabant å'i holl j luodd, y rhai ydvnt (mewn canlyniad i gyssyllt- I iad y byddinodd Russiaidd o dan Berkendodfl a'r gwyr o dan Borstcl, ag ef), wedi cynnyddu i 40 neu 50,000, mewn trefa t gynuorf.hwyo'r gwaith sydd yn myned ynmlaen ar y Rhinc; ac yn gyfattebol y maeefe'n myned ynmlaen trwy Altona, Langstruat, a Breda, i yru'r Ffrancod, yn debyg ddigon, oddiar uchelderau Woesteve- ze!, ac i rutliro ar Antwerp ei hun. Y mae'r un iaith yn cael ei chynnal i fynn gan y papnrau Ffrengig; "J mdrechantyn galed ddenu eu darllenwyr i gredu nad yw'r Cyngreirwyr yn rai-u heddwch; ond mai gwawdiaitb, ncu'n by- trach taith ragrithiol a ddefiiyddiont ya eu cy. hoeddiadau ac mewn. trefn i gadarnau hyn y maeut-yn gosod copi o'r hyn a ofynai Cadfridawg Vv rede, i gyimal ei fyddin, gan Faer Altkirch, o'u blaen. With hyn fe ymddengys fod Wrede yn ffuriio trysorfa o bethau angenrheidiol at ryfel yn Iloesingeti, ac yn galw ar y trigolion i ddy fod ynmlaen a lluniaeth i'w filwyr. Rhaid fod pebl Ffrainc yn d raanwybodus o ymddygiad eu mil- *,),r eu liunaiti raew n gwledyddestronol (a gadaol fod yr hyn a ddywedanf am Wrede yn wiiiouedd) cyn y gallent ystyried hyn yn beth crculon di. gytielyb. Os ydynt wedi cadw rhai o'u hen bapurau hewyddion, ni'th raid iddynt ond edrych ar y rhai hyny mewn trefla i wybod nad oes ond ychydig hyayddau oddi ar pan oedd Bonaparte yn ymtrrostio, mewn trefa debygid i ennill sercliiadan ei ddeiliald yn fwv, "ei fod ef yn medru rhyfela ar draul y gelynion." Ond yn aw-pan y 'mae'r cyngreirwyr yn dechreu rhy fela ynyrun modd, eyfrifir hyn yn greuilder deb o'r mwyaf! Yr oedd yn hawdd gweletl y gallas-d heb or- chest orescyn Savoy, yn ol cynimeryd Geneva; y mae hyn wedi cymioeryd lie yn awr; ac y mae'r papurau Ffrengig yn rhoddt bancs o'r mesuiau a fymmcrodd un Flinet, rhaglaw y w?ad hOllO, t'w hainddi/fyu yn erhyn y Cyng- reirwyr. Y iriio'ii gal Nv'ar gynnifer o Wirfodd- iaid (VoluntclTs), ag a welo hyny yn gymhwys i ymgortfo'i yn fyddin, heb ddcftiyddio yr awdurdod a roddodd ordinaad cliwvddar Bella- partei holl raglawiaid ei deyrnas, i alw piwb at arfau, pa un a fy nent ai peidio. A gorehym- myiiir i'r Gwirfoddiaid hyn, yn ol ymgortfoji, i yiudrechu gosod rhwystrau o iiapf) y gelynion, y hai nis gallant wrthwynebu. Fe yiriddengys fod vr ahvad hûnat arfau yn awr, pan y mae banner Savoy wedi ei gorchfygu, yn hollol ddi- ddefuydu. Tybia rhai, gan fodBonapartc yn aiuilluog i aniddiffyn cyfi&niau'r hen Ffvainc, y bycidlid(to gasglu ei holl iuodd i Langues, lie yu agos canol Ffrainc, a chynnadleddu yno um yr ammodaugoreu a ddiehon gaol gan y Cyng- reirwyr. t A: ylt, yn yr hwyr, gadawodd y Cenhadnr iiaidd üidy yn heol Curzon, i fyued rhag- ddotua Holand; cafodd ei urddasoijwydd gyf- rinach Arg. Sidmouth, ae ereill o VVcifaidog- ion y Brmain, cyn ei ymadawiad. ¡ Dy wedir fod yr holl filwyr perthynol i'r gad- res, a ellir eu hebcor, trwy'rdeyrnas, wedi cael rhybudd i fod yn bared i gynimeryd lloilgau i fyned i Holand, aei gylfiniau Ffrainc i gyf- nei thu'r Ardaiydd Wellington a meddylir fed y rhan fwyaf i gychwyn i'r lie a euwyd olaf. Yr oeddid yn sou ar y U, fod Arg. Weling- t n vr< di myued yu ei flaeyi yn agos i GO milldir; a bod So itU y'n ciiio'n ol yn gyiiym; ond nid yw y Llywodrat'tli wedi derbyii y fath hysbysiaeth. Yr ydys yn barnu yn gyffiedin y bydd 5 Suchef, y CadlVidawg Ffrengig ag sydd yn awr yn Spain, i dori ei ffordd.a.rhedeg i FfVaino- Gs felly, bvdd yHuodd syddyniHurdedro, ac iiiIewit arnddi, ifynfpydd ereili. ar gy ffiniau Spain tu Ol fUwyrBrydain, wedi eu colli i(itio ef:eitlir pe ymadawal ^fe a Barcelona, a ileodd caerog ereill o du,r Igogit",(Id. ),i ydys yn cyfrif y gallai efe dciangos byddin o gylch 15,000 o hlwyr piofedig. i Y tnae-Mr. Bunbury i fyned allan yn ddioedj gad-lys Argl. VVelington a cheuadwri bwysfawT. j :? n .?, I Nid ydys yn t,ysgwi-I y bydd iddo aro6 otid yeli- ydig amser. Gan hyny fe gfedir fod y genadwri y !:I o ganlyniad mawr, ac yn gyssylltiedig wrth hys- bysiaeth a dderbyniwyd yn ddiweddar. Dywedir fod byddin Ffrengig Soult yn Uawn 50,000, a'r gorau o .holl fyddinodd Ffrainc, Y mae byddin Welingtori rhwng Brutaniaid a Phor- i tuguese yn (io ooo. Yr ydys yn meddwl yn gadaru et fodefyn meddwl myned rhagddo Iveibio Thenlose, a gadact Baycnne o dan warchae ■ 30,000 o Y paeniaid, ynghyd a chorlf cyfarch- wyliadol Bmtanaidd. Tréuliodd Y merawdwyr Russia c Austria eu gwyliau ^adolig^yn Berne, He yr cedd ead-lys Cadfridawg Schwartzenberg. • • • • ■■ I v ■ 'n, Y mae''r dyh s?ntynnl yn ifynu yn ?yirrpdih, mai os cyrhaedd y CyngreirwyrParis, y bydd i'r Cossacks osod Paris ar dan, i yirddial am ddir ny- tr Moscow. Ond fe obeithir, os daW'r dydd i aaoriadau Paris gaei eu rhoddi iigoliaethwr, na fydd i lawenydd darostyugwyr gormeswr Kwrop, glfrl ei lychwino gan Weithred nior waei a difreiniol i dynoliaeth. Ac ef-allai had yw byn pud ofn dtsail, ti fjgwyd gan yt ystyriaetl 'd'r driniaeth greul^n a wiiaeth Vaii- namme, Ca.dfridawg Ffrengig, ar ei wrthwyneb- wyr; yr hwn sydd yn cael eiddatigoByn awr i'r boblyn Moscow fel bwystfil gtvyllt, neu ang- licnfiJ; fie mewn trefn i fwyfhrei gospedigaeth^. Iletcy fr 6f v r, ( leillCu^yfe y inae*^ gvi;eled jfircu&gpv n4 j«ngiB y» ?yd ? ?? e?g?ey?ad ?wy o??o???M W?' S ? ? ???;  -? I S ? i
[No title]
Derby niasom y bore 4wn Bapuran Ffrancffort hyd y 4 o'r mis preset) ncl, yn cy nnwys anerchjiid yr ee wog Blucher i'r Fraucod ar ei )jIlf 4ps y Rhine, a'i ddyfotliad i'w tjriog&etb!tM."J\Gíê.; syd yr anerchiad iadau a theifyniadau Bonaparte ynghyich am- modau heddweh. Bywed IMiicher fod R.iwlwr Ffrainc wedi u y/ngortfoli Holand, rhan o Ger- many ac Italy, a'r ymerodraeth Ffrengig; ac wedi clatgapjigi'roddai fye gyrnmuint uupm- tftf ynu o'r Nn a oi-eyclyi.,(tsai, pc byddai y o.-n nod, ar: iidieUlerau Paris."— Y mae, medd Blucher, holl fyddinodd y gaH- uodd Ewropaidd yn rhyfela y it ert) ya yr'egwy- ddorion hyn. A ymddiffynwch chwi y fath egwyd dorion ? Os felly, rheswxh eich hunain yn mhlith lluodd yr Ymerawdr Napoleon, ac ym- drechweh ymladd yn erbyn y cyfiawtiaf o bob achos, yr hwn a ddiogelir mewn modd gweledig gan Ragluniaeth. Os na fyddwch gyfranogion yn y dyh lIOn, cewch ddiogelwch o'i i. tu ni. Myli aamddiIfynaf eich meddiaunsm. Aro- ed pob dinasydd, a phob daliwr trr, yti heddychol yn ei dy, a phob heddynad with ei.,alwjjd, a chyilawned ei swydd heb rwystr. Pa fodd by- nag, rhaid i bob cyfundeb ;Vr ymerodraeth' Ffrengig beidio oddi ar amser dyfodiad y lluodd cyngreiriol ich pUth. Pwy hYIlfa. droseddo'r gorchymmyn hwn a wna ei hun yn euog o frad- wriaeth yn erbyn y galluodd cyngreiriol; t dy- gir ef gclr bi-efu -ac a euol- ferniri farw. Rhoddwyd amddifTynfa Torgau fyriu gan Y gelynion. Y mae Cadfridawg Count de Tauon- zein wedi myned â.'i fyddio yn erbyu Wftten:- ¡ berg, yr hon drlff oodd ar din P h ddaeth y ¡ negeswr oddi yno. Bvdd yr amry Wiol fyddinodd sydd wedi croesi y ^iiine gyd-dneddu eu cycliwyniad. tuaPans fel un canol-bwynt cylrfedsn. Y mae Langres, Vr hon y gorchymyinwyd Cadfrid. Rioricfct dds.n. fon milwyro Vesoul, yn li>0 milldr o fe$rs» heu, diriogaeth Ffrainc. Dywedir i'r Cyngreirwyr gael derbyniad hynaws ynmhob lie tan y trigol- ion wedi iddynt froeKpr Rhine; c nid yw yn ymddangos fod y wlad yn barod i gwithwynebiad. Aeth y Cndfridaivg ag oeddl yn blaenoii yn Betiticop, i Lyons, am gyrtnor- tliwy i'w hamddHiyB eithr methodd ei g»il. Y mae marwolder dybhryollyd yn t'yno yn l^jp- sic, Dresden, alleodd ereill a fuaht yn eistedd- fod rbyfel yn ddiweddar ar yr Elbe. Y mae erthvgl o Naples wodi ei amseru'r 33 yn y pipurau Ffrengig, yivarwyddo fed Mitritt i, daro allan yhmhen ychydig ddyddiay gym.neiyd j llywyddjaeth ei filwyr yn yr Kidal uchaf: 0 ] ganlyniad fe ddy gw ? lir i bobl Ffrainc g*?glu j nini "ei smcsn oedd cynnÖrthwy'O achos flj fraud j ynghyfraith (lionaparte) yn y wlad hono.! Pa un a bod y ca'gliad inrn yn gywir, neu-ei fod Vvedi myned vno (fel y mae papirrau'r Dutch ari Germans yn pardu dyWedyd) i gydweithro 4?r i Cyngreirwyr yngwaredigaeth Italy oddi wrth er- j rues rheolwr F, fraitte a gaifi é ddafguddio aV frys: I erred ei amcan yn anamjwg i ni yn bresennol. Mynega Ilythyrau o amVyw bnrfiiviu ar y tyfutl-I dir yn y modd mwyaf pendant, ci fod wedi cym. meiyd meddiant o Rufain ar y 4edd o'r mis hwn yn enw'r Pab. l Fe ymddengys oddiwrth lythyr a amserwyd Kiel, cad-lys y TyWysog Coronog, Ion. }, fod yr hahesiori yn y papurau-EUnlynaidd ynghyich cyfundeb heddweh rhwng Sweden a Denmark' wedi eu cyhiJeddi'n'gyn't na phryd. Pa fodd byn-i ag, nid oedd ond ychydig o bethau bychain yn arcs heb gytuno yn eu cylch; ac yr oeddid yn drswXly tt'rf.rna¡r gynnn?Iedd mewn medd ?'-yn y, 15 -0 I- flivi), hvd y* r hwayr  ,j hwyawyd y byr- g yngrair. Danfonodd y Cyngreirwyr orchymmvn allan, I ar eu dyfodiad i Franche Compte, y- £$i tref Ar- bois, lie genedigaeth^Cadfrid. Pichegru, fed yn. rhydd bddiwrfh bob gofyniadau tu ag at ffynnai eu tnilwyyiiwy, o barch i'w golfadwiiaethVef.. Dferbyniwyd gorchymmyn yn Shernessaun 3)(X)0 e ?wyddogtO? a. gwyr perthynot i Rus?ia? y rhai sydd yn y Uongau yno, gael eu danfon i' at Lyugfiiiiydd Young-yn. y iloompot, gydâ, phob brys;, ac yr ydys we# eichi Ceidwad yr arhvy rhyfel yu y llengborth uchod roddi arfau a phe- tihau angenrheidiol iddyut, gymmaint a fyuo'r IJyngesydd Tait. I. Y tnae llythyr oddiwrth Swvddog yn y War: ¡ nor? a amserwyd Ion. 3, ytrhysbysu fod yr Is- gadpeniaid Sheepy a Monlson, ynghyd a'r Me?trKHtt Hunt, Wilson, Carter, a Hartley, y 5 11 1 y phai a ddiangasant o garchar Verdun yn F fnunc, i'r Warrior, yn mynegi iddynt adael Verdun ar y fifed o Ragfyr, ac nad yw Bonaparte yn bob- logaidd iawn yn y parth hyny o Ffrainc; ac er fod y bobl wedr penderfynu peidio croesi'r Rhiito tlra chofn, neu fyned tu-hwnt i derfynau Ffrainc, er mwyn dyrchafiadj neu..ychwanegiad- tiriogaeth; etto yr oeddynt yn ymddangos yn llwyr )-mroddits ianI id(iiifyn,eu 'gwlad riti_g gQ- re.scynwyr: dywedid. fod gan Bonaparte blaid grefo'idu. 'Anfyhyt'h y sonir am deulu Bour- bon mewn un parth o Ffrainc ondyn Paris, lie y mae eu hadferiad y n ca,el t)i fawr ddymatiol. Bydd yr hanes fer ganlynol atn wroldeb gwyr lyllythyr-Iong Morgiana, yr hon,a gymmerwyd gan herw-long o America, Medi 26, 1813, yn dderbyniol gan y rhan amlaf Q'tv darllenwyr. Yr oeid ar yr herw-long, yr hon a elwid Saratoga, 18 o fangnelau Mrion, ynghyd a llawer ora; bychain, a 136 o wyr; ond nid oedd,gan y Mor- giana oDd 16eg o fangnelau byrion, a 39 o wyr, er hyny hi a ymladdodd dros awr o apser, yn y modd gwrolaf; yna cynnygodd y gelynton ei gorescyn, ond gorftt arnynt gilio yn 01, gan adael. aniryw o'r gwyc yn mrig y Morgiana, y rhai a neidiasa»t oilj ond wij i'r morj ac wedi i'r hwn "s.t fI-nu),' sac?u ei wn?h'.v at C?dpen i Cmtn&i?H? a^i glwyfo yn i:ymdost a chleddyf, i f/dr»igaredd7 yr hyxa?niatawyd L"? ? ???" DeaUai y gelynion erbyn hyn I 'Uwdd oeii(I g-?tiiddy-iit, i gyllaw ni; ?'??y"y y?sodas?n? ar y Morgana yr ail ?aitb?j?-t6odd mwyaf ?t-n? ?u ?oH uer?b, froresc),oasaixt hi 180, neu lOOoddynton; ac am fod ei gwyr ag oeddynt anaml ar y cyntaf, wedi ileii 'a*nionvx, riiii'edi gan ladd a chl wyfo, gorfu ar .i Llyvvydd beri taflirr llythyr-god dros y bwrd, £ .■ bancrau lanvr, -4-edi brwydro dros ddwy awr o dan yr aufantais o gael yu agos ped- varyncrbyn un. Ymddangosodd yr hysbysiaetb ganlynol mewn ail-argraffiadau o'r papurau diweddaf a ddaeth atom o Liiudaiu, Ilarzcich, Iona.*cr lo.-Daet.It lion-* tnewn yma heddy w o Scheveiting, y mdideithwyr y rhaj a ddaethantgyda hon a ddywednnt fcd brwydr erwiu wedi cael ei hymladd o fiaeu Breda (yn Dutch Brabant) rhwng Bulow a'r Ffraucod yn yr hon y maeddwydy Ffrancod. Yr oedd Uys-argralf anarferol i gael P,i'gy! hoeddu yn yr Ha?ue am 6 o rgLochh? Fercher. < I
IDYWEUIADAJJ MOESOL. ':- I.…
DYWEUIADAJJ MOESOL. I. I Pan ddefifcreuo gwr cyfoethog fvrthio, efe J, gynhelii gan »i gy injlliorj ,eithr pan syrthio gwr tlawd, eie s wtkir ymaitfr gan ei gyfeillion: syr- thicdd y cyfcsitfeog, a chafedd lawer o gyrmor- thwywyr, vfo a lefarodd betliau anw.eddus, a, hwy a gyfiawnha wyd gauy. lliaws—llithrodd- y tittwd; t bvy cerjddasaut; efe a dfl ylt.. dodd eirittu doetiiueb, eitin- ni wraadaw.- 1\' ant arlio. > I Pett Mibawdd yw adnabod cyfaill mewa I Owy^iaut; a pheti mor anhawdd yw cuddio ,'lyn Mewn adfyd. Cymmen: rhM olaf bywyd gwr doeth fyna.  ?!th ??Mrio'r ffolineb, y i hagfarn, a'r gau- a fcoteiklwyd ganddo yn y rhan flaenaf. Dyoddef djmyg ac enllib yw'r ardreth a fail gwr i'r cy&edin am fod yn ddefnyddial. I, Fy nghyfiuHj na feia un pcth cyn chwilio ilr. gwirionedd o honaw; myn wybodaoth eicr yn |yntaf, ac ynacerydda. Os awyllysi gael cyfaill prawf of yn. gyntaf? ac na frys'ia i'w. gredu, ef; canys y mae llawer « ddynion yn gyfeillion er mwyn eu hachosion eu hunain, ac am "hyny »i lyrrant wrthyt yn nydd dy drallod. u Nac ymwrthod ag Hen gyfa:H/ cail? s nid yw un newyddFw ?ystacilu, A, y mae cyfaip newTqd fel gwin newydd? pan heneiddio ti fedt:etyf6dgyd?g?yffydwch. ¡Y chydig Qd)',nion, a llcflrn ynbriQdI, :1 svdd vn byw yn bresennel; eithr ymbarotoi y maent i i fyw rnewh. amser i ddy fod; ond nid'me Wn byd ddyfod; ?iid ii:d ,mewii? by(l? I addaw. ,.> i>rl ,:r, 'l'rin'ynra;wn a ddywedo gel wydd r>'Yj I txrioçl a beth y mac yn eiwneuthur; CMys' ?)rijycli ?rj?riedli'r,(lr4i?l o ddyfeigio ligain neu gafl.t yn ychwaneg i amdditfyn yr un ll VVIi'tV.. Y mac rhai pobl na fedrant ddysgu dim hytli o, herii-j-dd eu bod yn, dyall pobpcth vn Thy glau.. Byddai ymdrechu amgroddio ;ein;'meddyfiaa.â dysgeidiaeth ac. a philosophy dros ein hoes, yn tdebyg i ddyn a fyddai yn treulio ei .hfoll ,feddian^ i brynu arfau rhyfel, pryd na ibyddai. gauddo ddim i'w awddiifyn. '(.' 'f 1 Cyhuddir dynion o falchder weithia^ yn.wiig 0 herwydd y byddai eu cyhuddw^ren hunain yu feilchion pe byddent yn euscfyllfa. 1 Fel y mae yr hwna orweddo yn ei we-IY trwy y bore yn yr liaf yn colli hyfrydwch penaf dydd; felly y mae yr hwn a dreulio amerl ieuenetyd mewn syrthni a diofalwch ya cael y ieuenctyd mewn syrt1m! a dtOlalwc 1 .yn cae ,j' Ni ddylai fod eywilydd fyth ar ddyn gyfaddef iddo fod yn feius; canys nid yw hyn ond dyw- edyd mewngciriåu ereill eifbdyhgaHdchhedd-  y'wnaddoC. V- •) cil, Pa le byagg y, lawer o ddiolchgarwcii. mewn dyn ttswd? yr (Iwyf ?ii ei chymmerydj yn ganiatdol, y buasai ynddo gymmaint o hael- ,0, ,ioni pe buasai yn wr cyfoethog. • Y taae pregetliwyr da yn l'hoddi ffrwythau ac nid blodau i'w gwraridawyr. Y dynion mwyaf en gofid a'u rhag-ofalon yd. ynt yn gyfFrcdin yn ymddwyn megis pe na by- ddai gapddynt banner digon o ofidiau; canys y gofidiau a drefnodd Rhagimuaeth iddyni. oddef yn ranau bychain ar unwaith, a gasglanC hwy ynghyd, gan eu gosod vn faicb trwm ar cq  cefnau gv ,il* d. ? .? ?.?.  ? O 7 l 0 heiv-ydd tyjn$r::$r elrti oddi yma i Locgpqmul Llythyr- g-?M Z???? /?f??? wedi dyfod i'r ??'/ ?M /??, gO¡:(n avnom ???.?? ? Papur kzDn &  yddimi dau ddiwrnod yn Hai nan ar- feml ynddq eilhaf mriCr rhan i^ r ??.< pafodd by nag, 6?? it,. rhjfyn nesaf gynnuy* ? ? s!Jdd lldiffygiol JJn hwn. -?_,? ? ? ???T??
RHIFEDI TRIGOLION BHYDAI5T…
RHIFEDI TRIGOLION BHYDAI5T FATTIT Yn Mo-dain-ftwr, rl.ifediV dJni-n ag SA (ICI jm addas i god. corff milwraidd o 15 i inivv\ d ( i 0€?d, vw Q1 ^a a q* -j 1 neu jngi'j'l»ch 4« huroh uli /ownywatd. r Y mae yngh?ch 9C,000 o ?iodasau vnAflv nyddol, a chy?r?.? pri?as 0 bob a. d?m?d -uu v?dwr :Iiali: sydd aidd, Y,mae Yr, inarw yn-flynvddol" yn, MrydiA. fawr 33^)00, yn fisol ynghvleK 25,592; po4 wythuos 6,308; bob dvddgu*- a phob a wr ynghyich 4Q. Ynffihhth Ilo o WokefcUu, gellir cyfrif un wraig ar vcly escor; (m,.j iiid oes un o 400 y? mafw wr? eyeor. Yri marw am bob 5o _Y m? 54 o ???d yn ?M-w ? bob ?& o lenywaii. Y »aer »en^itd pnodiynby^r yn g?edw ? hwy n?r ,h? .ydd h?b bnodi. Yn y wIad y nme gydfi'si gilydd 4 plentyn o bob pnocks, eithr wmji diliftfodd a threfi icawfioB nid oes ssith o bob thvy brioda- o deir o breswylwyr menywaidd y wJad sydd yn y cyfiwr pirodasoi, a tfcn o bump 0't gwrrywasd. t Y mie tair gwiig 'veddw ambongwr gweddw, a pliedair gwraig werl dvv yn ail-bri- odi am bob ptitip -o wyr gweddwon, Y mae ssith o hen bob! yn m c, tymhorau oerion am "bob pedw#r mewn tym-^ hor\U gwresog, Y ijiae banner y rhai a citir ya m. arw- cyn cyrfiaedd 17 oed; ac nid oes ond un o3,12, yn cjThaedd 100 Jnlvvydd oed. Gcmr y plant, i?husa? ynoJsy?adatf yr enwog Bocrhaave/ yn lon&wr, Ch?-ef!-?. '? L?oerllaave, YD 4 '? Y 'ae' fecb WC,llYTl mvned ymaith?y gft I)obnl r vri -tivned 3-iD-,Iith v mae 1 yn irlarw o 1.)61)- id trwy ddodL? brech y fuwch, dim uso holl blant y aeyrnas. brecti y fuwcii,.dii-m u.Ro holl b.laiit y deyrtias. gem tim bqb ?5 o rai m?nywaid. lOiifedi holl wrry'aid Brydnmntwryn IgQl oedd^ 5^.450^292, a'r menywaid 5,492^4, yr sydd 100 o fenywaid am 99 o'l%,i*rv%taid. Y,l y bril-ddinas, rhifecii'r trigolion ar y rbifad weddaf oedd ',l}099,I G4, a 100 o wi^ywaid :büb ''128:0 fenywald. :bob "I28 o fenywaid. = '■> IIJMMI iiiiiBiiinHim ■■m.iii.iiii '■ '"•rniraitTTiT-nrriiTMiBiiihi^
Advertising
()IfN DANIEL, ( t :f i ArisfUer* Stationery ami Medicine Vender?. 1!.W-ER ^^nkET-sTn'Et'r^ ■ (Carmarthen, tNFORMS't?. Publ:c, be has on SAL? f!)? -? tll(',grcatest yartety <)f LA f>lES and GENTLE U V\'C A?NUA? f?(?Et-BOOKS;ALM?NAC? &? ?. for MM, at the i??fM Pf¡8. ????? ?s, ?,  • Whereat*} may be Ji*dy In Demy Twelves, on iint worre paperT coDlaining Kp^ p.nS v of 4JJ pages of Ictter-vrtSS, ^RICE ONLY mVRH. Sf[ILLiNTGS rP AR D S, An E N'(; 1, rq Ij S I f DICTIONAIIY; in \rhicJ\ tte-English Words, and'softietimes the English Idioms- 311ft Phraseology, are accompanied by those which synonymise or correspond with theip in the M'Vlsh Language. The whoii? carefully compiled from the best sources and materials. Jiy W. kWHARDS, M A. • •Thc'Motithly 'Review ?j>eaks of this work in tlie folTowjnl^ handsome manner This Mamr.il appears to- Huti in every, way well c«jculuuyi. to answer thr purpose ivhich il ivas designed I- M'e eoitgratuiale- the pui>iic.on the HC<1 hisi tibn' of atOtupi1atWrT ¡¡(YWit'ftil, and so accesslhIÍ> Carmarthen s prinWd and 6old by J. Oaiiici, soU' ralsQ by Dh Priattf' of-tUh, .Paper, and J. liarrii* Swansea. jilso the folfotemg valuable TVdsh Books; Testament Newydd John Canne, 2s (,anNvN!ll y Cymry; or Wefe'iaiwin's Candle, 4s. Bontid. Taith y Vererin, taR rith breWl^wd, Is. 6d- 1 J)dlll: anctaldd; nll' r J t"rusalem Dydd, 15, Crist yn lachavirdivr CyflaH-n,fld. ■ i Ethtrfedieaeth aCittTthWivtigaaUirSd. i AI)w d? -Z v Allwedd N^^fyddi ddysgn-darllain C'y mrarg, ft}, A liberal allowance in taki a <jn;i!itity of theabose* .g a t f if- abori-, Magazines, Rcvi^A's, an 4 otuer Periodical plied m cheal) us in,L-undain- ijooks for Uie Use of Schools. and for the instgactionauti Ammeftt of Y outh eortstMtlv on sale. ■ Drawing, Go-id, t'atKJy, aiid Wvitfag Paper?, low. '¡ Book's • bouad plaÙ1jn! elegant 0n !ibe? terms. ? CESSlKB A*0 APF?OTBC P?Tt?T MBCtCMEs 'Waritalot. 'Institutions. School'* fr- ?p?:.? wilt ? Tentnmmtti■ fytllfagti. jtattitHprisc.$ ?-?<'n?; M-?!M&!? p.-ka,