Seren Gomer

To HAMMERMEN. .\v' "r'II) I- I .), %^TVVNTEI>, at L V.VDORE, near SWANSEA, a »T HAMMERMAxX, who has been accustomed to draw Uies of every; description. The work will be done by the Ton, at fair c need apply but those who eazi brir-g proper reference as to character from their last employers. C V* A lifly to Mr. Wm, Bevan, Jun. Morriston, near Sw nnsea. t tli J atitiarv, 1511. tl j) I J. r'! ¡. CUSTOM-HOUSE, SWANSEA, j ax. 32,1814, to BE PUBLICLY SOLD, At this Office, on Friday, the 2istinstant, rllll ARTICLES VNOBRMkSTlOXBVi 2 MOATS; 1 CABLE; 30 DEA Li BOA R DS; A small Quantity of RAG SLATES; And (i THIS DAY IS PUBLISHED, Price 7 s. 6d. in extra boards, rilllE ATIQUJTfES of NATIONS, more ll pa.tiC\d;I:l oi the C E LT.E, or GAU LS; co-.tami? a great variety of th.toncal, Chronological, and Etymotos'c?! M()Veries, many of them unknown both to the CfeeJ? and Romans. By M. PEZRON. Translated from the orig"inal by D. JOKES, Esq. a new Edition, much improved; To which is prefixed, a SKETCH of the LIFE of the AtlTH.'ft. Lon'oA: Printc d for M. Jones., No. 5, Newgate-street; it!ld sold by D. J erikin, Printer of this Papery and J. Harries, Swansea; Williams, Merfciyr-Tydiii; Evans, Carmarthen; Lewis, Cardigan; Gee, Denbigh; Phillips*, Ruthyn$oan- tierson, Bala; .Jones, Doigelleu; Lewis, Newport; and tt.'s J by all Booksellers in Town and Conn ivy. < By Order of Government. In consequent of the Thanksgiving for the late glorious fi. Successes being appointed for the J 3th (if January, Govern' j. has ordered, by Proclamation in the Gazette, tliat tho I Drawing of the Lottery shall commence on TVESUAY, the 18th JANUARY,, 1 Instead of the 14th, as before directe d. The Second Day of Drawing will be the 23th JASUATIY. | "fTERIIR Scheme, with oidy i?COO TiCkCt, con- JL tains the fuUo..ii? Capitals:— 2 Prizes of £ZJ,O}\.Î 2 10,000 2 3,J1,)0 2,000 4 < — '1,000 &C. &C. &Ci- TICKETS and SHARES arc selling at SWANSEA, by D.JENKIN, Per RICHARDSON, GOODLUCK, & Co. Contractors, for the present Lottery, who sold at their j faces, Cornhill, and Charin^-Cross, London, and by their j' gents in the Country, the following Capital Prizes in 48 tares, in the Lotteries draw n LAST SEPTEMBER & NOVEMBER: 3,3.? ?20,053 • 4,285 j £ 3,300 I 1,130 £ 500 4,285 X3,?9?)0 1,130 C500 V v lirSBYSIAD. I Y MAE JOHN EVANS, I Argraffydd, 4-c. $c. yn Nghaerfyrddin, i cymmeryd y cyfie hwn i ddiolch i'w Y GyfeiUion am eu liymlyniad wrtbo yr arnser ag y bu f õyw )^i Heol-y-Prior; er hod amrywiol o honynt dan 4 ranfontais i ddiw.gos eu caredigrwvdd iddo, waith ci fod yn < ,bn,iv mor bell oddi wrthynt. Y mae yn dymuno bysbysu h liddynt yn bresennol, trwy v Hwybr hyn, ei fod wedi SV M- /< MUD i HEOL-Y-FA'RCHNAD ISAF, yn agos i'r ;;•? JJWRDBlri-DY, (er bod yn fwy cyfieus i'w Gyfeillion, ac craiit, i ddyfodato); He mac ganddo ar werth, am y pns •tecaf, ,amT)wioI Lyfmu yn y Ieithodd Dysgedig; llawer math, o Lyfrau Saesneg a Chymraeg, Duweinyilitiaeth a chymmysecdig: hefyd Papuro bob math aliiw.—Yhfyr, | y mae pob Nwyf anddoef ar werth ag sydd gan neb arall •o'r ahvad yn y rircf. Y mae yn ?.wetthu BiMaM CymrApg mor isel 0 bns a 4s. 2d. aSliestamentauam Is. 6d. yr un, am arian parod ya M!!i?;yd<i:).Hsyddwedifurhwy)tKtyn?ryfath?. 1). S. Gait fod dwy Smp yn weÜH1 yr un nwyfan, Y ddu .dùrws nesaf i'w gilydd, y n?e J. E. yn rhybuddio ei Iiwyll- ;yswyr da, fod ei eiado ef yr un nesaf Tr Bwrdeis-dy. ?' -—'———————'—'———————————-—————-———?" Y SAE R. JONES, .?J:G??F?rDD?C)rrjB?y???LJ'.rjF'j!???, YN NOLGEJJLEU,- ] YN HYST!?U FOU YK AWR YN Y WASC? ?<?f/? L??M? ?W?<7M/M<'? 3?6!MrM? BEF, ^iEIRLYFR CYMRAFG ? SAESNEG; G y. cyonn)' M?odd o Bid.. Cymvaegnad ydynt ? i'w ca?mRwn un Goh-tyffa,?!; yn?hyd? Hn?ra'?uo ?ntth hen A?duron, BMrd< Hanesyddion, &c. yn ddilynol f l:LvstEULYHH Y?RAEs & SAESWEG a Chas°?M&d helaeth o ? DD!AREBtO?CYMRAE&. y c: hwanegtvyd, [At yr hyn y chwanegiqyd, GRAMMADAEG CYMRAEG,crynoac!?nnwyrf?r n yr hwn y ma Egwyddor 8ylfaer.1 y Dafodiaith G)'m- ?"  "q yn cael ei heghiro, trwyreolau SHesn?g byr a ha?d<?, ? ??? y gallo yr ymofyngar, gyda rkwyddm¡ mawr, )rra,eàd W »ywybodaetn o natur a ebynneddlau godidog hen m!th Cyn ■ Xodorion Ynys Ptydam. J t DaHer sulw, y bydd i'r cyhoeddiad prcsennol o'r ?waith dol'fau:r a gorclœstol hwn fod yn Hawer mwy cyfiawn a phfuatth nag un araB a ?yhoeddwyd o honaw, ac hefyd n?'f ar?rafSad arall o'r gwaith a? -3-d yn myned ymlaen yn awr yn Ngwynedd; a hyny o herwydd yr hyn a ganlyn:— f ? Yr oedd yr Awdwr dysced!? Wedi bwnadn cyhoeddi ar- pra?d np?ydd o'r Gwaith cyu ei farw; ac i'r dyben byny wcd'eiad?ywfihQ dnvyddo oil, gan chwanegu ato gan- Nodd o eiriau nad oeddynt yn ragraffiadallyntaf; a nodi !iawer o waHau ag oedd wedi dianc yn ddi-salw; ondm chafodd ei einioes ei hestyn i gyflawni y bwriad a? oedd yn ? «i fawr ddymuno: ond trwy ryw fodd rhaghnuaethol daeth ',1 y llavv-vpgrifen (manuscript) o'r Gwaith hwn i feddiant ^yhoeddwr yr ar?raniad presennol,—a chan hyny y mae yn gaUu sicrau yr hyn a ddy?fd?yd ucbod? vdâ -lIawenyrld 0 herwydd mae Gwajth YR AWDWR M HUN ydvw Gan s^i ar 01 ar8r3fift} y rhan gynti'f y daeth y chwan.eglad, ?? ? ?'' ? ar?ran? y rhan j?/n?y daeth y chwanp? ad. ] W ? ?rddi "?? ? cyhocddwr. bydd i'r hyn aF oedd i fod 1 ? nMI &?? ? &'graitu megH, olysgrif yu mwedd y gwaith. d G AMMODAU. 13vild i'r Cm-nitli gad ei argra?u ?n bardd a chywir, ?yda llythyrenau eglur ar bapur da. ? gael ei gyLeddi yn yhanau, piU U:1SWU yr un, a'r cyfan i'w cynWV5 mewn A nlgb'?-Ib deg itliali,? i 161.lneud un llyfr wythplyg har(idwvcli. fol)rha.n 1 gad ?MM am dan wrth ei derbyn. Y sawl a ''? idderbymo c?eecA o rana asatfr y ?e?etf yn wobr ac vn ci hyny pa rifedi bjnag a dderbynier. Pob uu a roddo ei | enw yn rnag-bhr'vn wT, neu a d derbynio un rhan, a fydd yn I ci rwymo ei hmt i bryna hoU ranau y Llvfr. Maeyra? Ban yn aw}' yn y Wa-c—bydd iV Gwaith ?npd yn mlaen ydA brys, a'i orffen «lor fu?n ag y byddo modd ,anfon 1 1 r ?ei hynwyr yn rheolaiddac yn ddi-draul. Dymunir ar y j #.INVI a dderbyn y GwaMh roddi eu henwau jnor j ?uan ? v byddo mod? i Ddosparthwr y Rhan gyntaf,—i 1>!lospartlJWr Gci?yfr Sapsne? a Chymraeg v Parch. Mr. '} ? AL t MM? —nea cu hanfon i A rgratMy DoIgeHeu. ? x* &f 1 Gwaith bwn mor adnabyddns fel nad ydyw ond t H afreldiOl dYwedyd dim,am ei wcrthfawrowgrwydd; mae y ? h bf.mt7tegfed Ra? yn y Wasc—y cwbl i'w cynnwys mewn I J? 1 ump-ar-hugain Ranau, dau swllt yr un Bydd pris y ?' Gwaith 3,niri ?"? ?'a?. ''r sawl na rodda?t eu henwau    g-brynwyr o hunaw eyn gael ei or?n. f THOMAS WALTERS, A 3lA?T-W £ itTlt— Per<~l;,isiembr a Chmmcyllydd (Grocer Chandler)i FATTGHNADFA, A BERT A WE, YDD yn deisyf cenad yn y modd tmVyaf parchus i ddychwelyd diolclTdiledrlth i'w Gyfeillion ac i'r Cyffredin, am yr amryw gymmwynasau a roddwyd iddo ef yn y gwaiÙ uchod dros lawer o tiynyddau a aethant I heibio; acy mae yn ^obeithio, trwy ymlyniad divsgog wrth I ei alwau, a tht'wy gadw amrywiaeth didwyll ac helaeth- rwyrid o Ddail Prysgwydd Ciiina (Tefl) o'r f;¡t1.I oreu, a phob peth arall perthvnol i'w alwad, y bydd illdo haeddu j paraad o'r caredigrwydd Ilyny ug y mae t-fe wt-di ei gael rnewn modd rhagorol, oddiar pan ddechreuodd ddylyn y gaf vvadau uchod. Ac ar yr un amser y mae T. WALTERS yn dcisyf cennad i gytw ei tod ef yn awr yn gwerthu iwrau lawer yn ?s na 1 phnsodd H)mdai[iaChap!()d<)r(Mf-M?<). Gall y CylirpdiU ymddibynu ar gael y Dail China goreu a mwyafdidwyn?anddu, gan ei n'd cfyneU cael 0 Dy'r ?ndia.Ddwy?ini?teii'U)). Y mae T. W. hefyd yn gwerthu Caws goreu Lloegr a Cjiymru, Cig Mbch, &c. &c. l? S. Rht'ù Ù ir y pris oreu am Wer, Brasder CiKyddion? <v< "ŸcIonawr 13, 1814. Y MAE II. GRIFFITHS, LLIEINIWR A D RETUYNWR, Wrth y FARCIINADFA, ABJJRTAWE, YIV cymmeryd y cyfle hwn i dalu diolch i'w H (gyfeillion lliosog yngydredinol (ac yn fwyaf neillduol yn awr i'r rhai sydd yn y Wlad), am eu caredigrwydd a'tt cynnorthwy parfius iddo ef; ac ar yr un pryd yn deisyf eu hvstyriaeth yn neillduol o'r amrywiaeth tra helaeth ag sydd ganddo n bresennol o Ddefnyddiau llin a gwlan yn gyftrc- uinol, y-rhai y galluogir ef fw gwerthu (ar gyfrif y codiad digymhar yn eu prisodd), yn llawn 25 y cant o dan bris y rhai sydd yn eu gwneuthur, am arian parod. Dymunir ar deuluodd, ac ereill. i bwrcasu yn gynnar,gan y hydd i'w gynnysgaeth, cr ei bod yu helaeth dros ben, i 'd" 'd cyil y bvd(lo'ii hir. < Nwyfau Angiaddau yn barod ar y rhybudd byraf. Golysrfa o Ddifyniacth Cyrff, (AnatomyJ, HEOL-BLENHEIM, IIEOL-FAWR MARLBOROUGH, LLUNDAIN. YDD i YSTOT) LLTTIIIAU GWANWYN vimrl4 ^l)IFYNlA,) CYRFF, ANIAN-DRAETH- ffi. H (Physiology), a L L W-FE DD YGIN- IAETH (Surgery), i DDECHREU Dydd Llun, y 24ain 0 lonawr, amddano'r gloc'j. Giri Afr. BROOKES. Cynlialir Cyfrinach ar Gorff-ddifyniad yn wythnosot,T)ryd y bydd i'r amrywiol Bynciau a fydd yn cael eu trin i gaeleu hegiuro yn y modd mwyat eynneiin ac amcaniou yr As- tiitiwy.r i gael eu dwyn yn mlaen.—Ni dderbynir neb i'r rhai hyn ond Dyscadnriaid ( Pupils). Y mae YstafelSodd helaeth, wedi eu gvvyutio yn drwyadl ac yn gvflawn o bob cyfieusderan, yn agored bob bore i ¡ 1 ddybenioi) Difyiiiaetii a Chwistrelliad i mewn (iiijectioll), lie y rna M f. Brocks yn dyfod i ?yfarwyddo' r Astudwyr? ae j ddarlunio'r ainry?io} rauau ar eu hymddangosiad mewn j DiCynia.fth. V mae Am?ueJdfa (Museum ) heheth, yn cynnwys pa- ratoadau darluniadol o holl ranau'r Cortr Dynol, a'i (ilefyd- ait, yn perihyn i'r Olygfahon, i'r hon y clerbynir yr Astud- wyr ya achlysurol.—Cailf y Gwyr-boneddigion a ilueddir i gyunal yr Ysgol hon trw y gvfranu rhanau gwrili-anianol a heintiol, tcstunau Hanesydaiaeth NalurioJ, Sic. (y riiai ilaa ydynt o fawr gwefth i'w meddianwyr eu hunain) y pleser o'lt gweled yncael cu cadw, eu trefuu, a'u cof,reslru, ynghyd fig envvau y Raoudwyr.. AMMODAU. £ Am Ystodo Lithiau, vn cynmvys Difyniaethau ri 5 Am Ddysciadur parous i'r Lli&iaua'r Difyniacthau 10 10 Y mae yr A nghyfieusderau arferol o gydfyned ag Ymof- yma-aau Drf/swthol, yn cael eu gwrthweithredu Orchwyl braen-feddygol (anti-sceptic). Dichon Dy'scadu- laid gael He yn y TJ. A d ichon Gwyr-boneddigionag sydd wedi sefydlu yn eu Galwad, ac yn ewyilysio ymadncwytHu en Gwybodaeth Ddilyniaethol, i gael Vsiafcll i ddifJyn- laethu yn dcirgel. i 'Ystiifell i At JVehiidogion yr Efengyl ac ereill. AMRYL FRODYR, YN gymmaint a darfod i'r Arjjhvydd i weled H fod yn dda i symud y diweddar Barch. W. Thomas or Bata, i iyd yr ysbrydodd, cyn gorJlhen argrawu Gwaith I Dr. (>uis;e ar y Testament NewyJd, gcllir yn hy ddywedyd mat o tlaen drygfvd J cymmerid y cyiiawn ymaith;" ac befyd y mae yn olid i feddwl t fod cymmaint o dmul wedi tnyned ar gannoedd i cymmeryd cynnifer o rhanau allan, I ac mor lieicd o argoel, dros gyrmifer o flynyddan, i'r Gwaith r gael ei orphen; a thrwy hyny, meddyliau dynion yn chwc- rivi, ac yn di i)risio'r Gwaith yngwbl. Yr ydwyf yn ostyngedig farnu, mai'r peth mwyaf ei Werth, er pan y cawd Bibl Cy ¡¡.hieg, i'r Cymry, yw cael Esboniad ar hob adnod o'r Testament New ydd, a'r rhai'n morgywrain ac mor efengylaidd; ynghyd a'r, adfyfyrdodau, pa rai sydd ettt) yn rhagori. ?ygwy?oMynddiweddart'rhenRa?nnmeth, yn ol ei harfcr yn am? trwy ryw dmirm dyrus, i drefnyd i?d hyn wedi doed i'm rhan i, sef bod cvnnifer oil ag sydd o'r rhanau argrailedig heb eu dosbarthu, ynghyd fi't 'sgrifenlaw (maw ¡ vi! eiddo imi; a fy mod yn bwriasfu, os caniata'r Netuedd i mi dnioes,a ehymmorth, i orphen y Gwaith mor tuan ag y gel:l;.ir. Hysbysi Wyd t mi gan Mr. Eliezer Thomas fod ainryw neh gwbl dalu am y rhanau a ddaeth allan • yr ar y cyfryw i tlalu i ini. Ond yn "eiJlJuol 1 r (lanfoll gyda r brys mwyaf ag a elhr, enwau pawb as oedd yn cymmeryd y Gwaith, ag sydd yn ewvllvsio ei cael wedi ei orliheii, oblegid dyma'r cynygiad, neu'r siawns ddi- w eJtiai; ( -IVA IVR NEU isytil). Mae genym yn agos i btim cant o enwau. Os bydd neb -?n chwcnn?ch cae! y H\fr diweddaf, sef o C1oechreu'I' Hhuicin.aid, ge'ilir ei Kael os danfonir yr arian a'r enwau i Mr. W. Williams, Argratfydd, Merthyr?Tydnt. DeHwch sulw, y mae 1000 o'r rhanau wedi eu har'?raRu | er ys tahm; pwy byn.? sydd A byh:hau yn y Gwaith, ?ell ir ¡ eu UaHw, trwy ddanfon yn -.ieilld ''I rai sy'n eisia?. Os | bydd neb yn chwennych cael y a'r a?it Oirst and second Volimns ), y mae amryw 0 honynt i'w cael. f, C:1" If'e rodd¡r un Llyfr ar bob dwsin. PPor,n„t. ypool, Hydref 24, 1813.EBENEZER JONES. PontYPool, Hydref 24, 1813, Y 18/? o'r M? ?/. ? Mae SWIFT &,Co. y Prynwvr, yn an- Ja. ?no eu Cyfeillion a'r Cylth(liD, fod Tymad Coel- brenfa r Wladwriaeth yn dechreu ar Ddydd Materth, y 18fed o Ionazsr. Fe gynnwys y CynHuh bwn yr Ariandlysau arbenig can- Fe gynnwyos n ? 12,000 o Arwyddnodau: 2 Ariandlws o '20,000 1 4 Ariandtw?o .?1.000 2 10,000 6 500 2 3,000 | 7 300 2' 2,000 j 8 200 Heblaw 2,371 o £100, £ 50. £ 20, <S c. &c. a bydd Wr Ariandlws a dynir gyntaf dderbyn, luewo ychwanegiad Y mae Arwyddnodau a Rhanau ar werth yn Swydd-dai SWIFT& CO. yn Llundain, a chan eu Goruchwylvvyr. J. DANIEL, Llyfr-werthydd, CAERFYilDDlN THOMAS a M A HON, —■ AIJERTAWE, E, BLATHVVAYT, Llaw-feddyg, AftBERfH. Y rhai a werthasaxit yn y Goelbrenfa ddiweddaf, Rhif. 2,499 229 1,000 5,727 509

#l=#sgHfen. MERCHER, 12. NID trwy Switzerland yn unig yr aetli y Cyngreihvyr dros y Rhine i Ftrainc; hwy a'i croesasant wrth DusseldorfF, wrth Co- logne, and wrth Coblentz, yr hyn a raid ru^ddan Jlawer ar y cyfiiewidiadau a ddys- | gwylir yn Brabant. Pe yjMKl?eng? nad yw'r son fod Murat? brenin Naples, yn ymdrechu ii p les) vii Ytil('I r' cC l ltl gwneuthur heddwch a'r Cyngreinvyr drosto ei hun, yn hollol ddisylfaen. Dywedir mewh er- thygl o Botzen fod y Maes-Iywydd Awstraidd, Count Neuperg (wedi myned o hon aw Tyrol o gad-lys byddin fawr Germany), yn patau ar ei daith i Naples. Yr oedd y Ccn- liadwr Awstriaidd, Count Mier, hefyd wedi myned o Naples i Vienna, ac ynghylch dych- wel" vd i'r ddinas lfaenorol. Mewn ychwanes- lad at yr amlygrwvdd hyn, y mae'r papurau Ellinynaidd yn mynegu fod Uythyr o Palermu, wedi ei ainseru Tach. 25, yn crybwyll fod Arg. Wm. Bentinck vnghylch myned i Napes mewn tiefn i gael eviiiiadiedd a Murat, yr hwn a drosglwyddasai ry w gynnyg pwysfawr iddo ef. Derbynasom bapurau Ffrengig, yn cynnwys hanesion hyd y 9fed. Wrth y rhai y dcallir fod y Cyngreirwyr wedi Uwyddo ar gyfiin dwy- reiniol Ffrainc, y maent wedi meddianu Geiieva heb wrthwynebiad. Pan fetho celfyddydwr i gyflawni ei waith, mae yn barod i feio ar ei offer; ac felly y mae gyda Bonaparte. Y dengwriaid hurt hwllw a chwythodd y bont i fynu yn rhy gynar oedd yr achos, eb efe, o ddinystr ei fyddin wath gilio yn ol o Leipsic, ac o achos Uywodraethwr ofnog efe a gollodd Geneva. Dvwedir fod y ddosparth gyntaf o'r fyddin jG yngreiriol o fewn i ychydig filldirodd i Paris; ond y mae yn debyg ddigon fod y newydd hwn yii iiiiar. Y mae hanes swyddogol cymmeriad Gluck- stadt gan filwyr Brydain wedi ei gyhoedcji gan y Llywodraeth; gwarchaewyd y lie dros 16 o ddyddiau, ac wedi ymosodiad cryf â mang- nelait dros chwech diwrnod, rhoddwyd ef i ¡ fynu. Colled y Brataniaid-—lladdwyd 3 mor- 1,,vr; clwyfwyd 2 swyddog a 15 111Orwr: Cym- zn .J merwyd ynghylch 3,000 yn garcharorion. r

DYDD GWENER, IONAWR 14. I AT EIN GOHEBWYR (CORRESPONDENTS). I r,i- Yr ydym yn ostyngedig hysbysu i n cyfeillion crefyddol, nad ydym yn meddwl ailg-ajil*ii h(tizesion Cyfarfodydd Chvarterol, oddi eithr fod rhyui (tmgylc/tiad anarferol yn gatw am hyny, canys pe cyhoeddem bob haties o'r futh,yr ydym yn oJilÍ y blinui ein darllenwyr ar ddarllen erne,an dynion, a braidd diin arill ttto yr ydym yn chwennych ynfawr i gael hanesion Cyfarfodydd Blynyddol, c. \J^ST Deisy/ir ar ein Goruchu-ilwyr i ddahfon idom yr holl bethau hynod a ddygwyddo yn eu cymmydogaet/iau, yng- hyd d phriodntau a mdrwoluethau dynion cyfrifol. a:r- Methasom gnel lie yn y rhifyn hum i ail lythyr y Brenin Pomarre at Genhadon Cymdeithas Genhaduwl Llundain; gai(l"ymddangos yn y nesaf, yn lIghyd a hanes ychwa- negol o'r Gymdeiihas uchod.

GORUCHWYLWYR. 1. I Castell Nedd David Thomas, Siopwr Caerphilly Parch. J. Edmonds Penybontar Ogwr D.B.Jones Llantrissent AValter Morgan Pontfaen Thos. Llewelyn, Postmaster Caerdydd Post-Office ^rlerthyr-Tydfil W. Davies, Postmaster Caertvrddia J. Evins, Ai-grafrydd, &e. I Castelluewydd yn Emlyn Timothy Thomas IJandilo Frederick Evans Lianymddyfri D. R. Rees, Siop Issa Llangadoc Thomas Thomas A I)erhoj)ddu, G. North Hwltlordd James Thomas Trefdraeth David Thomas Abergwaun Henry Evans Arberth Parch. William Thomas Aberystwith John James Aberteifi Caleb Lewis lillanbodr Pont Stephen Hugh Jones, Post-master Glanywern-istrad David Richards Rhaiadr Edward Jones, Postmaster Amlwch Pirch. John Evans Caefgybi Benjamin Jones Llanerchymedd Ivvan Thomas, Post-master Brynsiengcyn YV. Roberts Llangetni Parch. Christmas Evans Bangor Arthur Jones Pwllnely Benjamin Jones Caernarfon Rice Jones Treiiiadoc Wiiiiam Williams Dimbych Thos. Gee, Argraffydd, &c. Llanrwst William Davies Ruthin Jolm Phillips, Llyfrwerihwr Bala R. Sanderson, Argraffydd Dolgellau Richard Jones, Arf,ra..liydd Machynlleth Richard Jones Casnewydd ar Wysc Evan Lewis, Llyfrwerthwr Pontypool Parch. Ebene?,er Jones Llundain Newton & Co. Warwick- Square; J. White, Fleet- street; a M. Jones, No. 5, I Newgate-Street.

ADFYFYRIAD. UN o'r pethau hynotaf yn newyddion yr j wythnos hon yw mynediad y Cyngreirwyr dros y Rhine i Ftrainc, ac megis yr oeddem yn rhagweled, pan ysgrifenasom ein Fladfyfyriad wythnosol diweddaf, y mae'r tir a elwid gynt gan Bonaparte, mewn inodd tra ymffrostgar, yn dir sanctaidd neu gyssegredig," wedi cael ei halogi gan luodd buddugol y Galluodd Cyngreiriol. Wrth y Cyhoeddiad hynaws a yrodd y Cad- fridawg Schwartzenberg i blith y r, francod pan oedd efa'i luodd yn sefyll yn ymyly terfynau fe ymddengys nad oedd bosibl i ddiogelu rliydd- did Ewrop trwy gynnadleddu am jieddwch, 1 r v*1 Iteb fyned i dir fYrainc i ymofyn am y tang- nefedd hwnw ag nad oedd i'w gael mewn parihau creil!~pa fodd bynag, fe.obeitiiif na's byddir yn hir heb ei gael yno. Br cymmaint o swn oedd yn ddiweddar yn y, papurau Ffrengig am ainnlileidgarwch Swit- zerland, a bod yr holl duleithiauSn vmarfogi tu ag at amddifiyn eu hanmhleidgarwch, fe ym- ddengys mai dymtmiad Bonaparte a'i hleid-1 wyr, yn hytrach nâ'u gwybodaeth a'u flyddlon- deb i'r gwirioncrld, oedd yr achos o'r son hwnw; canys cafodd y Cyngreirwyr fyned trwy eu gwla'd liel) i'r Swiss danti un ergyd atynt. Y mae Glucksttedt, amddiftynfa gadarn yn Holstein; wedi ei gorehfygii gan filwyr dewrion ein gwlad; y mae yn agos bob dydd yn dangos fod awdurdod penacth Ffrainc, yr hwn oedd a i enw yn creu dycljryn yn lylyllwesai milodd j ychydig o amscr yn ol, yn lleiau yn baruus: yn i ol yr arwyddion presennol, ni's gall efe ddala yn hir, ond rhaid iddo ymheddychu; er nad ydyin yn ffngio gwybod pa fodd y try pethau allan, ond barnu yn unig wrth ymddangosiadau pethau yn awr—peth peryglus yw anturio my- I ned o flaen rhagluiiiaeth-r-pe haerasai rhvw un I ddwy flynedd yn ol y buasai Ewrop yn y sef-I yllfa a,(, y iiia,e'ii awr y'mhen hyny o amscr, fe'i cyfrifasid yn dcilyngach o'r gwallgof-dy nag o un drigfa arall. Nid ymdrechiadau nulwraidd yw'r unisi; wrthddrychau a osodir o'n blaen yr wythnos hon, ond rhai cCllhadawl hcfyd; y mae'r e, lwys sefydledig wedi danfon pedwar o Wvr ieuainc i bregethu goludodd eras i eilun-add- olwyr—y mae'n ymddangos megis pe byddai Tywysog y Tangnefedd yn prysuro dyfodiad ei deyrnas yn ei gryii-i- .vr holl bleidiau cref- yddol a ymdrechant i efengyleiddio'r Cenhedl- odd eilun-addolgar, yrhyna siriola feddwl pob dyn a deixnlodd werth y genadwri law en ei hun; io., pe gorfyddai arnom gredu fod rhai vn pregethu Crist o genfigen, llawen fyddai pob ,cristion am fod ei berarogl yn ymledanu. Yr oedd Bonaparte wedi gosod cymmaint o'i fryd ar fuddugoliaethu mewn gwledydd er- eill, fel yr esgeulusodd amgaerti Geneva.

Gan fod enwau swyddau a pheulant parthvnci i ryfel, llongwriaeth, a llawer o bethau ereill yn hollol ddyeithr i'r Cymry yn gyffiediu, yr yclym wedi rhoddi enwau y pethau mwyaf anhys'bys i'n cydwladwyr yu y rhes ganlj nol yn Gymraeg ac yn Saesneg, ynghyd a» arwycldocaad y rhai mwyaf dyeithr a dytnunirar y darljenydd i droi ei lygad at lion pan gyfarfyddo efe ag uorhyw enw ar Swyddogion milwraidd, a'r cytfelyb, a'r nad yw efe yn gyfarwydd ynddynt; ac yn mhen ychydig efe a ddichon alw Cadfridawg ar flaenor byddiu mor rhwydded ag y mae yn awr yn ei al w yn General; ac y mae yn sicr y bydd yn fwy naturiol iddo alw JJyngesydd ar flaenor II ynges, nag Admiral, ac felly am ylleill. Y mae y rhaIl fwyaro enwau yn y Gymraeg yn darlunio eu gwithddrychau yn ftl mwy ardderchog rar Saes- neg, megis y dengys y Geiriadur byr catilynol CYMRAEG. SAESNEG. Eu HYSTYR. AU-orsafwyr Out-posts Ychydig filwyr yn sefyll o'r neilldu oddiwrtli ortr y fyddin fenvr Emign Y wr sydd yn dwyn y faner Baranres Rank or file Mies o lilwyr diswyddau iiyr^vngrair Armistice Heddwch byr Cadfridawg. General Cad-lys Head-quarters Cadpeu Captain Cad-res Lt.te of battle Rhes o wyr neu longau rhyfel Cad-weinydd Aid-de-Camp Gweinyddvvr i benaeth bvddin Canol-Iongydd. Midshipman Catrawd Raiment Ynghylch 1,000 o wyr • arfog Cyngreirwyr Allies Gwyr mewn cyngrair a'u ■ gilydd Chwibanoglydd Fifer gll)'dd Dengwriad Corporal Gosgorddion Guards I GWLrch-glawdd Fort, or Intrenchinent Gwn-llaw Pistol Hnw-Isn" Privateer Hwylbren Mast •, Is-gadpen Lieutenant, neu LiJfUnant Llongbortli Harbour Llongwriaeth Navigation Llynges Fleet Llyngesvdd. Admiral Ll ys-argraly Gazette Papur a gyhoeddir gan y llywodraeth neu wyr ?"? Llythyr-god Mail y 5 Llythyr-bng Packet Llong yn dwyn llyth- yrau Maes-lywydd Field-Marshal Llywydd arfaes y gwaed Meiwyr Militia Milwriad Colonel, neu Cornai Mintai Company Mor-daith Voyare, Mor-filwr Marine Mor-ladron Pirates Mor-lys Admiralty Mor-raglaw Commodore Ol-lyn¡!;esydd Rear-Admiral Penbaawr Boatswain, neu Bosn Penciwdawd Generalissimo, or Commander in Chief Penllyngesydd Lord hig-Ii Admiral Rhaglyngesydd Vice-Admiral fthagWilwyr Advanced guard Rhawter Brigade Rhan o fyddia !I,ilijl-N,ll Sedf-ant TabyrddwT. Drummer Uch-gadpen Major

I LLONG-NEWYDDION. I I Yr ydym yn rhoddi enwau y llongau megis y maert yn arliiciedig ar eu parth ot, yn yr iaith Saesneg f ca':J3 byddai ell cyfieithu yn creu dyryswch ond pe gosodui y Ci'tHry enwau Cytnraeg pr pu llortgau, feu gelivid Pet-th yr enwau hpllp, nid yn unig yn Seren Gomer, ond yn yr ltolllJapUrtlll Saesneg. JQP ABERTAWE. Dyfodiaid, New Expedition, ^aw^'ns;0 Frysto; Thomas, Prance, WuHam ?4arv, ?BnRnt,o Bridgewater, amr:nÜaeth. an; Britannia, Roberts, o ?dford; Vemis, Davies, o G;lertTdJin, ýd; Philippa, Madge, o Trmo, mwvn I copr ac alew; Escape, Huskm, Hope, Buckler; Hawk, Trick, o Clovelly, balasarn. Mynediaid, Mary, Harris; Amity, Jenkins; Nantiltis, Jenkins; New Expedition, Hawkins, i Frysto, Under- liili, Trick; Prince of Wales, Walters; Bouiton, Saun- ders; Mary, Rees; Jane & Ann, Hoskins; Henry, Da- vies; Birmingham, Gill; George, Richards; Viliers, Dalton, i St. Ives; Forest, Hawkins, i Truro; Ann, Hansom; Delight, Sperre; William & Mary, Bryant, i Bridgwater Britannia, Roberts, iMilford; Mary Ann, Boxfield, i Yarmouth; Cardiff Castle, i Chester; Es- cape, Buskin; Ann, Hawks, i Mineheacl. *BHLLANWR MOR YN MHORTIILADDODD A PHRIF ABlftOO* CYMUR DRQS YR AVYTilNOS GA.NLYNOL. J* v J: i* #T3 ►—< £ Ce —T 1> -:S. :<: OJ f¡: ,¡: C '» n" ?, .= a? £ 0 .t;) 'ÓI tIJ BYODJAP. g « « £ h ■ .?? ?? ? ? ? &£ § o ?? '? ? ? ?, S?- -a e 2 2 2 = 's = S ^2 c>. ju a" fc: «r ste1" IV .c I.4'J ¡: .c .Q gp# s g ft « • S^w -55 ■t'w-s xfr 60 s* s s"f £ £ ..S 2 c f- *1 ^sp=a p« -? 5 U ;.Ä u= õ < fi 3 P« S f U Q oa- IONAWR. A. M.A. M.A. M.A- M-A- M.? ? ?, M. A.. A> „' M" Sadwrn 15 1 to! 30 2 0 2 30 3 0 « ?.A ?n? 6 20 .S.d 16 ? 3 2 0 2 48 3 18 3 48 4 ™ f8 5 S ? ? ? ? ? ?*? ? ? L!M )7 t 51 3 6 3 36 4 6 4 36 ? 6 6 6 Mawrth 18 3 39 3 54 4 24 4 54 5 ? 5, .4 6 ?4 7 ? o o« ?  Marcher 19 4 27 4 42 5 12 5 4? 9 1'2 J J* 6 ? 4? 7 a £ cj 9 !6»2 Inu 20 5 15 3 30 6 0 6 30 7 0 1 SO o 30 9 1010 O!O 2* Gwencr S? .6 18 6 48 7 1.. 4 ? 7- ? .,n ? a S?() f? ) u «J

Dydd Iau, yr hwn a ordeiniwyd gan y Lly-I wodraeth i fod yn ddydd o Ddiolchgarwch cyhoedd am ryddaad milodd o gaethion oddi- wrth ornies-deyrn y gelynion, a gadwyd mewn modd difrifol a chrefyddol gan yr amryw bleid- iau crefyddol yn y dref hon. Yr ydym yn de- all fod Llywodraeth Holand wedi pennodi yr un diwrnod i'r un perwyl. .q. y -410, ;s. Xi \vel w y fath ddyfacer o elra er y* llawer o flynyddait ag sydd yn awr yn y tiref hon a'r gvniniydogaetiu Dyscynodd trwch hiawr o honaw nos Lun, a pharaodd i syrthj^ Jll âgas trwy'r dydd canlynol: y.piaer rhew yu gadarn dros ben hefyd; y mae'r aibn wcdi rhewi fynu mewn manavi. Y mae'r cyfnewidiad dedwydd -it y Cyfandir. wedi bywati ychydig ar y gweitliiau liaiSrn yn Morganwg; y mae rhai fFwrnesi ychwanegol wedi cael eu gosod ar waitn, Dygwyddodd damwain alai-us yn y dref hall bore dydd Mercher diweddaf ynghylfh deg (",r [gloch fel yr oedd merch fechan ynghylch pe- dair blwydd oed, yn y ty wrthi ei hunan, hi a nesaodd yn rhy agos i'r tan, yr hwn a gymmer- odd afael yn ei dill ad, y rhai oeddyptyn ffiamio o lawer yn uwch nâ:i phen pan ddaeth hi allan dan waeddu; rhwygwyd y rhan ag oedd hcb losgi o'i dillad oddi am dani mewn munudyn, gan Mr. Jonathan Davies, o'r Heol-fawr, M hwn a ddygwyddodd i fod yn Lai-od wrth v drws i'w derbyn yn ei chyfhvr tanliyd; end er hyny, ac er i bob gofal gael ei gymmeryd Lm dani, hi a fu farw bore dydd Lm, mewn can- ly.aad 1 r llosgiad a'r braw a gafodd ar vr amu. Dydd Ma wrth a dydd Mercher, v 5ed a'r 6fed o'r mis hwn, eynnnhwyd cvfarfod chwar- terol gan y Treinyddioa Wesiey aidd yn Aber- ystwith. Yr ydym yn deall fod Syr W. Wvnn. Barwnig, Milwriad ar rriwyr Breni-ol 'Dl'-im*- bych, wcdi derbyn Rheciaelh vn v iluodd Meiwraidd, a odefiwi-th iau haiarn Ffrainc; ac y by a a fyned ymailh yn lied fuan. Y mae Thomas Jones, Ysv.ain, IInfod. ?elod o'r Senedd-dy (lrcs swydd ?bertpth dyfod i feddiant o olud,arfar\\olaeth eii.. ? ? uerth. 6,0001. yn ?yuyddo!, i l Caiodd much fechan yn ngI;vL h pednii biwJdd oed yn Heol-y-cefn, Br-? ci ■ ->i mor arswydus yn absennoldeb ei m „ iL. v I bu farw v"u mlien ychydig oriau. Bore dvdd Sui  cafwvd cOlE l}len- Bore ?vdd Sil ?iN?eddaf, cafwyd co!?' ?!en- tyn l.aidd newydd ei eni yn Heol Charlotte, St. Augastin, Brysta. Y FLWTDDYN NEWYI>d.—Krioed ni flierfy7. odd bhvyddxn gyda Ilwyddiant mwr dysclaer yn dizceddaf, na biwyddyn yn agor eydil dyscleiriach golvgiad na'r un bresennol.—Y trill£} Brydain ynghylch meui cynhauaf gogoneddus ei llafur dianghraifft, (mewn adferiad gwledydd caethion i enw ac i rydd-jid) a tltra y mae gwledydd tramor yn llawenychu yn ei hawdur- dod a'i chyfoeth, y mae yn cynnyg i'w phohI ei hun ffordd hawdd i cari),-s ar dydd Mawrth, y ISfed, y byu-,d i Goelbrenfa ei Biwyddyn Newydd i ddechreu, yr hon sydd yn llawn o Arian-dlysau Arbeiiig, y rhai ? raid coroni a chyfoeth lawer o anturwyr, y rliai a I gyfarchaut gyda diolchgarwch ddechreuad dys- ¡ claer y tlwyddyn 1814.