Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

2 articles on this Page

' A-NERCIIIIII) l'it CY311…

News
Cite
Share

A-NERCIIIIII) l'it CY311 Y. r AT FONEDDIGION, GWEINTDOGION Y GA1R O AMRYW ENWAU, A'U Eom, YN GYFFREDLS YN NCHYMIIU. *WT MAE Haw?r o honoch wedi llafurio yn M hir o dan tawer o aufanteislon? o ddt?yg incddion gwybodaeth o bethau yn gyflredin. Er nad yw Tywysogaeth Cyraru yn kolaeth, etto cichon 11a wr o bethau llesiol i'w gwybod fed fisodd a blynyddau cyn cyrhaedd o un cwr i'r Hall iddi yn ol y modd y mae pethau wedi eu dwyn yn mlaen hyd yn hyny oddi eithr gan y fatfy drosglvrytld na fcdr Goroeriaid uniaith ddef- nyddio ei gynnwysiad o lierwydd pa ham v mae llawer gwr ag sydd à'i siol wedi ei dryspri yn clda ag ymenydd wedi cael ei gyfrif yn ddyn tra frol ;-rhaid i wenyn wrth gwch-riiaid i ■vveitliiwr with arfau—a rliaid i ddya ymofyngar wrth gyfrwng gwybodaeth. '4 Ac er fod llawer o honoch yn hyddysg ddigon L mcwn tafodiaith gymmydogol, ac heb deimlo yr anfantais uchod, etto N, mac a,odd resynol yr ^eu Iaith Gymraeg Avedi peri i chwi ddolur me- I dvvi, yr hon a fu unwaith yn iaith Iroll ynys fydain, a rhanau hclaeth o gyfandir Ewrcp, yr hoxi ay da golwg ar hynahacth, amlygrwydd, a drJf-ciriogrwydd, a dùi(;hon roddi her ("cAc?- lcngc)  end Hid nemawr 0 ?7?-cJ i Icithocdd ybyd: cud mdnemawr o breswylwyr y Dywysogactli hon a tear ei sxaraii heb ei chymmysg'a a goiriaai o'r dafodiaithSae yr lion svdd ivedi ei clity^tio i fynu o bob iaith arall ag sydd yn adnabyddus i'w cholodd- wyr, yn debyg i siaced cardotvn, fel mai an- liawdd yw gwybod belli oedd ei defnydd gwreiddioL n v.. i a i ff N C3-mry o f f-, l u Y mae Yn cg?ur os n& ?nalif y Cymry ofaIn am eu liiaith eu hunain, na ellii, dysgwyl i neb creiii i wneuthur hyny; os gall y Sacson a ddelo i fyw i'n plith i wncuthur ou bywioliaeth heb ddysgu ein liiaith, felly, y bydd ymdrechant ein hyspeUio o lioui, gau gynnyg i ui ffug-iaith yn ei lie- Peth imvy gwrthun na hyn yw, fed ambell Grmro, yn ol treulio ychydig aniser yn Lloegr, yn ffugio angholio iaith ei faiii pan welo y gwr (wedi dychwclyd o honaw i ymweled å'i geraint) lyfr Cymracg ar fwrdd ei dad, neu ei gyfaill, efe a'i hpgyr? ond cyn darMcn UincH? efe ,I?i teill i lawr vn draanserc??g u O fPJsh, Welsheb !aWl' 11\ dra anscr<.lúg, "0 H':dsh, Jl"'dsh," cb efe. Y mae pethau fel hYll wedi peri i'r Gym- raeg i gefnu ar rai ardaloedd, heb fawr o ar- v. yddion y gellir ei denu i ddychwelyd yno ond liyjriy. Y fath oedd yr anmliarch a gafodd pan fu yn cydvgynual byd a thrigolion y parthau hYDY. Pa fodd bynag, y mac perchenogion SERE\ OoMKlt wadi penderfy nu i ddiogelu ac ymgel- cddu y fam iaith, livd ag y mac ynddynt, ac os tna fJ Cymry yn gyflredin i'w hesgeuluso, I liwy a ymdrechant i'w chadw rhag marw o cisiau magwriaeth yn eu hamscr hwy. Bydd, i SEREN COMER wynebu ar derfynau anwybodaeth, a gvvahodd y preswylwyr yn gar- iadlawxi l fwynâu pleserau gwybodaeth, bydd yn cyninvys hanesion pellenig a chartrefol am ryfel a heddweh, newyddion gwladol ac eglwysig; erynodeb o'r cyfreithiau newyddion a wneir yn ei hamser, ymdrccbiadau a llwyddiant y cenadon cristianogol yn mhlith eilun-addohvyr; pris yr yd ac amry w bethau ereill; amser ifeiriau yn y dywysogaeth, a phob peth arall a fyddo yn gyson & moesoldeb tra byddo lie; cainN-Is tia byddo yn llcwyrchu ar achosion y fuchedd bresennol, fe ymdrcchir ei thebygu i'r scrcn yn y dwyrain i dywys at Sereii Jacob, neu at yr hwn a anwyd i fod yn Frenin yr Iuddewon. Saif Sr.ITKN GOMER, hefyd, yn yr adwyau rhwng yr hoff-iaith G ymraeg a'i gelynion, trwy aiiiiog a .(Itmlu I)obl i (Idai-licti; hysbysu cyfan- seddiadau gwerthfawr, a chefnogi yrndrechiadau barddonol yn yr iaith hon; yngby d a derbyn J'sgrifenadau a fyddo pi tueddu i'w phuro a?i diwygio. 1.. ydym o ddifiif yn galw ar ein cydvvladAvyr i IZvd-ymdrcdm â ni VQ. hyn  trwv i gyd-ymdrcehu & m ya hyn o orchwyly tr?y roesawi llewyrcli y Scrcn delthioi Fw tsl, ac an- nog eroiil i wneuthur yr un nxedd, a danfoxx c yti- nirer o hysbysiadau ag y byddo yn bosibl atom hyn a bair iddi fod yn Seren baraus. Yr ydym yn hi-deru y bydd nifer digonol o Gymry i baria i'w dderbyn ac ymgeleddu ein liiaith, yr unig etifeddiaeth, ond gwyllt. VValia," neu Gymru dIawd, a oddefwyd i ni fwynau ar ol ein hynaf- iaid. Y mae'r Iuddewon wedi ymdrechu'n llwydd- iannus er ys agos i ddwy til o ilynyddau, sef oddiar pan gollasant eu gwlad, ac yn paråu folly, i gadw eu liiaith hwy rhag diuystr, yn ngwy neb rhwystrau lliosocaclx nag sydd )-it ffordd y Cymry i ddiogelu yr eiddynt hwy. ilhaid i ni gydxiabod mai gorchwyl pwysig yr ydym wedi gymmcryd mown llaw, gan nad ces genym yr un cynllun yn yr iaith honi fyued wrtho-path anhawdd fydd cadw yr iaith yn ddilwgr, ac ar yr un amser ei gwncuth ur yn ddealladwy i'r cyffredin; ond mcwn trefn i fy- lIed dros ben y rhwystr hwn, yr ydym yn bwr- iadu gosod y gciriau Cymraeg mwyaf ariarferol yn Saesneg mewn ymsangau, (parentheses) dros ychydig, hyd nes byddo'n darllenwyr yn gyfar- wydd ynddynt, ond nid yn baraus, oblegid ni byddai hyny ond aiiELiriio'r ,-Ivaitli yn ddiachcs. Galhvn ddysgwyl cael peth gwrthwyneliacl ond odid o amryw barthau, ac ysgatfydd oddi- wrth ddymon da; ef rdlai y bydd ambeM un yn j meddvvl mai nid peth da yw i grist'nogion cywir ymyracth â phcthau gwladwriaethoi; pa fodd hxnag; yr ydfíI] Judra sicr fod hanesion gwladol ac eglwysig wedi cael euihoddi y naill yn yir.y] y llall yn yr ysgrythurau saiictaidd.; ac er nad ydym yn meddwl cystadlu hane:ion presemiol a'r rliai ysgrythurol, y mae yn ddilys genym mai pa fwynf a fyddo dynion ag sydd yn ofni Duw y wybod am helyntion y byd yn gyflredin, mai mwyaf i gyd y rhvfeddant axny nedd, trugaredd, a daioni DllW, ac y gwelant o ddrwg pechod yn ei ctrithiau; ac fe wyddys yn gyflredin fed v (lynion mwy af doniol a dull-iol 3-11 y deyrnas yn neillduo rliai munudau bob Mythnos i ddarllen papur neu bapurau newyddion, profiadau y rliai a dystiant fod gwybodaeth o bethau yn gyifredin yn gynnorthwy iddynt yn fynych i ddwyn yn mlaen waith y cyssegr, ac nyni a obeitliivvn nad oes iiciiiawt o'n cydwladwyrr holF a garant yr lien ddywediad pabaidd, Mainaeth duwioldeb yw anwybodaeth." Ein hamcan yw gwneuthur daioni, heb roddi tramgwydd i neb, gaxx obeitilio y bydd Cill dar- llenwyr mor hynaws a chyd-oddef a'ti anmher- lleithiadau, a'n cynnoxthwyo i'w ddivyy gio. Nid ydym ni yn meddwl dangos mwy o hynawsedd a pharch i un blaid wladol a chrefyddol yn y Dy- livtracii i.h'r llall, end rhoddi ha- nes mor ddiduedd ag y medrom o'r cwb! a ddelo dan ein sylw. G w irionedd y w'r nod yr cyrehir ato. Nis gall si,n i-i-iiattal yma rhag talu dioleh ca- lonog i'r Marchogion dros y siroedd a boneddig- ion erciN, y rliai a fuont mOr garedig a danfon eu henwau atom yn gyxmar, mown trefn i'n cef- nogi i fyncd yn mlaen h,ii bwriad, yr ydym yn erfyn arnynt i barau estJll eu hymgeledd i SEXIEN GOMER; gallant annog eu cyd-radd rwdprbyn, a danfoxx eu hysbysiadau atom, ac er calondid iddynt wneuthur felly, galhvn sicrau iddynt I (oddiwrth y rhifedi o enwau a gawsom' eisoes) ) bydd darllenwyr SUtES GOMER yn ddau cym- mair.t ag eiddo un papur arall yn y Dy wy sogaeth, a pha ryfeddod yw hyn gaii mai Cymraeg yw' iaith corff y bobl. Yr rdym yn teimlo ein hunain o dan rwyman neiilduol i amryw o weinidogion yr Eglwys sef- y dledig, yr Anymddibynwy r, y Bedyddwyr, a'r Trefnyddion, (Indvpendcjils^ Hapiiits, ami Me- thodists) yxxghyd a rhai ereill, am eu hymdrech- iadau llwyddiannus o blaid Seren i'r Gomeriaid, ac yr ydym yn ostyngedig ddeisyf arnynt i hwyau eu caredigrw\;dd, canys er ein bod wedi llwyddo tuhwxxt i'll dysgwyliadau, etto, o her- wydd yr ardreth drom sydd ar baptirau o'r futh,! hyn, rhaid i ni gael llawer yn ychwancg 6 dder- bynwyr, os na chawn amryw: o hysby siadau, cyrii y gellir myned trwy'r draul. Y mae ymddvgiad caruaidd ac addewidion cy- surlawn y boneddigioix sy'n pcrthyn i gymdeith- asau y Gwyneddigion a'r Cymreigyddioxx yn Llusdain, wcdi argralfu diolchgarwch ar eta calonau yn ddyfnach nag y gellir ei ddileu yn ebrwydd: nyni a drown ein gclwg atynt hwy yn and am gyfarwyddyd mewn achosion dyrus, ä derbyniwn eu haddysgiadau gyda diolchgar- wch. Tcrfynwn ein hanerchiad cyntaf hwn gyda dywedyd, Llwydded gwirionedd, diilaned an- wybodaeth a gormes, ymhelaethed cariad, bla- gured y cyfiawn, diwrciddier cynddaredd a drwg-ewyilys, ymehauged preswylfeydd.merch Sion, teyrnased Tywysog Heddweh dros y byd, preswylied purdeb a boddlorirwydd yn holl be- byll Cymru, cad wed y iaith gy nnwy ufawr Gym- racgci thir, adywedcd pob Cymro cywir,' IIawdd ammor i GOJXER i redeg yn ei chylchdaith o GA.SRDYOI) i GAERCYCJ, ac o ddydd y Ilwydd- yn newydd hon hyd y dydd na byddo oisiau y fath drosglwvdd gwybodaeth ar hiliogaeth Go- raer; arddercheged y beirdd ddospartfciadau ein dalenau a'u cyfansoddiau, per-ai-ogled gweixitd- ogion yr efengyl ei hymddangosiad &'u hysgrif- enadau ac a'u hanesion cymmanfaoI a chcnadawl, cled y beirniad (critic) heibio i'w nianau tywyll, a cholied pawb y dichon hi fed yti seren siriol fyih, er bod, weithia-u, yn seren dan gwmmwl.

Advertising