Yr Amserau

ll PRiF-ATHROFA 1/LU?DA.I ? Syr,—Y mae pab syM ynjdwyn dmlltiad ag A???? I) j Bala wcdi arfer ei gg(lael i,"f et*yt theil? j aod, heb geisio gan neb ei chanmawf, n9. dim a ddywedir yn ei herbyn. Y mae yn ddiamrueu fod gaaddynt resymau dros eu hymudygiad, ag sydd yn ym I d'i:'fgoi. yn foddh?ol iddy?t )jwy. Ond rhydd i bawb ei I fam i. marn i ydyw, ?u bod yn rhy hun&nymw&dol Y mae us* en»f»'pf o tnautt eu dystawmydd ).'W weled yn j ?y???? '??-?-?,y". ??'?m94?.9'? '-rr.}:;uwryrl1'1eic!1qõ'!1e;dî,yn biVr- iad'ir1 T <- v S "eâ.i ,1 Ïr ¡ voa chw?i. rr mater, a gailsttsi^ihau ar v ^euuw goren, erfod« ?mrvw efrvdwyr 'w?di'm,?-ied 6,r ?Bala. i Bnf-?throfa Litm- 4am. n?d' oes gmaint 8&' .uh 0 ha?yht wedi bod yn Hftwyddimus Y (,,]I weii IT-.iydp i gyrhaedd y j d?sbin tb cyntaf; &6 y 'n?M' dan 0 hoBynt wndi cae! honours Yn y wa<?M<?? di?'eadaf, y oeM rW o'r athroi'sydd mwyaf cyfrifoi vn y ilevrnks Jn Sefyil'feTv yanlyn :— > Dós. L Dos. U, Dos. 8. j Queen's 1 0 Regent's Park 1 4 0 Owen's Coll 1 i 2 New 2 10 CiiHst College j Brecon 0 1. 0 "Br. rl.ain •»» 0 0 Aireaale J. 1 0 Si/vingUm n. 1 0 0 "Bala 0 0 Nid hyfrydwcb genyf yw gwrtbwynebu eich gohebydd galluog; oud diati gehyf y g-Yel feihun ei fed yn aii- -i'-iiadol gwneuthiir cam ?c nad ?yf Vfadi dyweyd M-?VXP* yl;i L? Mesbiov.

• Yn y Faner am A.??t 17pg, yT&'Msn?QSodd *rthygl ar y pen Lwn, gaft M'adnachm, 'i** dy u cvhoddiajd pwysig yn eu herby? a:n aad ydyat ? "hoi digon o twysao, '4 e f d!?li'l i'P,l Ir d (,1- efod ad'ero!, y mae cv?aK'nder ji r i hyny, y? mae vraanyo ye fyr i) bwy$s.u ..wÜ n peri ilawer ft fldyryswcb i'r rhai.sydd vn i-i gRri,), i.Ukr rr yvyftith ffcydd; y Ulse. yn as^pydd J<ldo 'f fed a cnu.nar? gydag ef bob amserr, qisd iijlai f'»J jia i yr amaothwr glorhn a pbW}Síit} eywir yn e1 dy ben amser, yr hyn a!i galluoga ef yv hyn sydd gsflixwn; ac am y 1\;1i\SORchwyr drûc.ooto Y mile g'\iHidynthwy en c]or ianau, a cheweh wybod -pa'faint fydd geoych yn fyr; ac yua bydd yn rhsdd :'r: cariwr diuan gymeryd y gollsd arno ei huhan; fe.Yi gofeeitbiafy gwel y wlarl gjrcsin J c draSeitb ag.&ucbd yn deiiliaw o hyny, ac y j bydd i'r rhai Iwiiy sydd yn. ca&w ck-rianau prer.iae a 2)hwvsaii cerig, gyda yb-A rai-nid ccs modd iddyni: | Tynayd yr hyn sydd ¥yftawD. eu tafia yavailb, gan eu, cyfnewid am rai gwyddant pa fodti i WlU"};! yn gyfiawnt os byddant yn ewy'lysi&. t Ytt awr, gadawaf ar hyn, f gan obeitbio yx u/u-'icfh^cb ur byn, ac 'osna wnewchr y bydd i bawb a wjt airily cyfryw fydd yn parhan i'w yn onest, ttnty ddyweyd wrth yr awdurdodao gwl?Hibir.-ae- yna y oant eu gorfodi, a tUalu dirwy am beidio. t> BEIlWYNFAB. ..( "f. t

"TUMBACH/'J.GLWY? Y Fr:ONGOCH. LC I 'i, i,). 1 1, ?l 1,C., c i,- c "r I ] Mr. Goi.,—Mae eglwyswvr y Bala wtidi penderfvna I s allont i ddal i'fynn aehos gormes » Ibrais vji erbJll rbyddid a cbyiiawnder, maent wtdi liogi i,r-pvn>* i'r PwrT)Rs b'iro«, prif ertbygiau yr hwn, yn a,* eliebiaetl,,an, y,,iyrit vn cyfeuiu at yr erlid- Igaetb fawr yn sir Fojiionydd, au )n amddiffyr. y gweitbredoedd rowyaf afefad a a gyflawnwyd erioed. Nid ydjm yn teimlo yr awydd ileiaf i boeui darliariwyr yr Athserau'tg athrawiaethau Piwseyaidd v n :pyryn hwn. O n T?n ni, cai? y oyian (gyda'r an eithriad sydd uwch ben yr ys^rif bon) ddisgyn i'f on dino iedd ac v dygodd yr eilidigaeth hon h?y llan 0 dino.?tedd. se y dygof,d yrei li? gce*,h llr)n hiiy M?e va yraddaBgc? fod Tom Baca" yn ddyn tipyn yn nervous a byrb?yH, ac fedy yn «gored i wa?-dtMrn'?meriadatU, o'r hyn llMat. gw&U 'gcnym briodoli y camcsc?:ad&u?ydd yQ ei Jytbyr i byn, v& j i dditfyg gonestrv^ydd. Prif firacan ei lythyr J'1j 1'. tian" sos "!J3d oes u i ii) ax yr ordd oSeiria«irJ, a'ti bod hwyV yn lan oddiwrth yniyryd. in(iv, an roodd 4'> .■t^.li-.d oiweddaf, oddieitbr vieicll..iS1Ö, 20 mai ffoi i„ o'r mwyaf ydyw ceisioV^eyd fod gan Kgiwys y Ytj,. r.«v» unrbyw bei^ff w»eyd a't- rbybnddion i V;i!i0ael. Drw.. ¿!j!1od-t;b cftgj'nwys llythyr "Tom Bacb." „ Ii "'h.T_. '1.L_ -&- -T:'I' Yn $1- at y praurn ;0 a uuecurewwu gyaag-Jigxwys v pougoch. Dy wed Tom H(t&h," os aucan Mr. S rice oedd Ilenwi Egltfys y Prongoefa, fod ei wa-th yn rhoi rbybudd i Q. rol el ts, TMrfefiD, gwraig yr lw!i sydd wedi bod yn aielacb yn yr eglw^s nac yn y sapel yn ysiod y fivvyddyn ddiweudaf, ynproftfod Mr .Price yu angh; son ag-ef ei ban. Gkilwzi ateb y gos- odiad liwn yn Hawn eyt3 wrth Qtyn cwestiwn nen ddau, Cya oael rliybcdd' i ymadael, paun ai Ù iia ?un ai i:r byddai gwraig Tai'rfelin yn myned? A fa Gadw'aladr iloberts uawaith yn yr Wiwys ei biroan oy" casi ihybudd? Ac 08 yr hen wcaig fel yr houi "Tom Bach. .ydyw yr. egiwy&ieg, pa un ai rr Jiea y wraig yr ail osodwyd y tir? John Jones, Maesgad'fa, prif goiol'n yr ocho's. Method- istiiud yn G 'antirmynach, a.c un e'ramaethwyr goreu.! o fewn Cymru, ymntili<iowrva diwygiwr trwvadi.; pwy a ddaetb yn ei le ? Dyn meddai Tom Bach, sydd wedi ymllno a'r a'i deuluj and dyn ar goJiad bys ei feistr a votiodd dros Wynne, yn groes i'w gydwybod—dyn ag sycid wedi dyweyd ar ol yr ethohad, pe fcutsai efe vc byw Junes At yr eglwys, y j baajai yn royned iddi.. Ai tybed na sisialodd D -fydd Jones mo hyn yn nghhist Tern Bach, ac. i'r olsf fridd- wi fod yn haws gwneyd eglwvswr oD, J. Da'r hen denant J. J. Mae J. Jones, Nauthir, yn ymneiJIduwr | trwyadi; ond os iawn yr hysbyswvd nif Did yw ei ( imwd mor drwyadl ac y t:'yn Tom Bach i al gredn ei f fod. Ellis Boberts, Frongocb :—Beth sydd wedi peri | 1 Torn Bach fynert heibio i'r tenant hwn. Dy ma y | ffwm fwyaf yn y Cwm, ac bBfyd y fwyaf yn Mhenllyn, | ac y mae y ffarm bon o fewa ergyd oareg i'r egiays aeyydd. ac y itiac) ymddygiad yr otfeiraid yn y tie i Jtwn o fwy pwys nac ydyw yn ei.gysylltiad' A'r lloill. ) Gcilir dwiiyl am Ellis Bobeits yr hyn a d ywedwyd Jt)hn Jones, Maesygadta, ac nid oedd nebyn dealt y dJ D yn well -,islr ofieiriaid ac a fydd Tom Bach gY8la dy WBYd wrthym, faint o wir 3yda yo yTh?Bes, II fi? offeiriad yn agos i'r Ba?s, wedi myned at Mr. Pfice i ofvn Pm y Froc?och cyn i Mr. Robets gael rhyi??d j yniad&? ? Ac iddo Iwyddo i'w ehael i Mr.  O. ilobetts. Rhiwaedog. Yn ddiweddar, fe dderbyn- iwyd yr olaf at y Metbodistiajd yn Uwyneinion, sc yr i oedd ef a'1 deulu yn gapelw-vr l'ied gySOD. Ond wedi cyaaerytt y wedi ilwyr adael y cepel )\, \i/, ■.acVn jjra STjhp^dn1- nad S?-Mo bytR???y? o?i v by3.4t4  bb ,4hv?-v a a?te "IT" I yr amgy!?Rd w7 Fr  eo? t d vn t'oi! o, yn' d?t?uddi? '¡"\I vg in VI d??nddrw? »1. Pu?f.  'E:;¿(h :f:ifJ£:l:' ,)' t" i ei 'e i i< 'w< i i rhy ?u. 'id's. b niymnd?alo ?'? ? tb at i l'-c'v.-? Frongoch, y rhai «\ lu YL? byw o dair i chwech mnuhr oddiwrth yr egiwys. Ni •Idywedwyd erioed y fath beth yn y Famr. Mae Tom Bach druan wedi gwneyd yr offeimii yn fil rnwy | gwi-thyn yn ngolwg y cyhoedd, wrtb geisio eu gln a.b Jm&m-d Ü{tw,yr ydyc. yn riolioTnydenis, msi po fwyaf y tricir ar y. mater y mwyaf oil y datguddir y ftjtb f -,d ganyr offeJ:naH a:ryn iawer i Md.ii. cy?rif?m d?a<? am, yr erj;d:gae4 ht?. ? ?edi cynleryd bras olwg fd yna ar y rhybu < i ,x<jh: i ymawaeh beth pe cjrrperem oiwg fwy cyffSredmol ar lytbyr Tom Bach, a niyood drwyddo o ran i f oblegid y ruae ateb Tom Bach yn ateb y blaid y mae yn:siarnd drostynt. Mae Tom Bach yn gofya, beth ydyw y Hid a't dig- ■ofeiipst sydd gnn V. iiieiliduwyr y lhila, at s y, Froiigoolr? Dinn «.. Nid Eglwys y Frongoch, nac !unrhyweglwys ydd yn y cfcwaren, ond egwy ddoiioo mawiicr ) ud.i1 „'wIadol a cbrefyddo]. Yr oedd YmneilJduwyr Sir f eirionydf wedi bod yn.cy'sgu am fiynyddoed, ac yr oedd y ceidwadwyr wedi tybiell nid oedd byyryd ynddynt: ond y mae yn dda genym weled fcgl rr yspryd beb-ymadaeJ, ali fol llewyddl1 eu nerth fel yr eryr, ac yn teimlo, gan fod yn rhi1:id ymiadd, mae yrnladd a wneir fel en cyrsdad- au, yn nerth egwyddorion. Mae Tom B-ich yn synn atcmpa tbdd yr ydym yn liusgo yr offeiriz, id imown i d wrw yt etholiad o gwbl. Mae yn ymddangos ei fod ef ali urdd yn tybied eu hnnain yn rhy rv^redig i oddef euiban*7atiyn cgyn A, etboHad, ac yr nadd un wedi dyweyd na wnaf efe ddim yn yr etholiad ond rijocidi ij.'I)Iejdlkis yn ddifitaw, ac yr pi-dd y gwr dnw rn yu synu yn arathrol fod Mr. Edwards yn xneiddio ymyweth, drwy ysgri'feuu llyfbyr at y pwyllgos ac ofya ain ganiatad i gyhoeddi tf-Slytbyr; a thyi)ar cyfac o yixiytiad Mr. Edwards; omi ytoeddilr. Bwgh, Xlanyeil yn synu yn fawr ei losiyn.gwneyd y fath hem, y dydasai fod yn jlonypld fej yr oedd efe (Mr. Pugh). Ond aiblwg, yh inhen yobydig b ddyddiau wedi yr etboiiad,'dyma feith )'r gok'g~rily:tLyr wedi ei aDfon gan Mr. Pugh at, un o'r pleidjeiswyri.ddytnuno arno d iyfod i bleidl'eisio dros lAr ;Wynne. -f'a i'odd y gaii Tom "Bacli dchsgwyJ 1 JL1 ymJdii?t! m&wc dvn yn cario pethan yn mlaen mewn <h?LJ?s'—dd fal yna. A O??np? bnf ddyn ?T esjlwys wyT—'?'nac VTMH Häwer o honvyltyn bayodis ;)iJh.!enu16wncdmygedcl o'i dduwio?ysedd. Ond ?edi're?.'b?eta!m;u gwrtbrvhau' tosturi yn fwy B&dim af?n-yd?w yr urdd a'iáigybIion-Did Y<1JDt,¡ eno?dwedi eu dwys y« rh > ddion-^eiatb niant a esaeth ydynt oto drwy Gymru 'baaMsdr. Ond ni?: feliy yn 'gl'mae yno eglwyswyf mor rbyddfrydjg ?g.y dieh'o'9-i rydd?ydwr fod. On&'y mae t'eid?ad. j .?eth ad Eglwysvddiaeth yn delersti cyfystyr mev.-n -ae-th ae E9 t,h 3-n eelerr.!ii ey?yst??r nAiel.,?ll) ijn/dlinWD ydyw cad oŒeiriad rhyddirydig yn y t Dywysogaeth; rbeswm' o hyn ydyw eu bod yn cyfyr;gii eM:gw»sarsaeih bron yn gwbl i'r titfeddian- wyr; a tbyma un o'r rhesymau, boed hysbys i Tom Dach, ein bed yn oygySltn yr oifciriaid a'r erlidigattb btesenol. Yr ydym yn bell oddiwrth-gyhoddo yr tn o hocynt o ddweyd dim wrtb Price yn union. ir ,r rI hJ:\l. .f'¡' "n 0 "1- ,('J ""i'fH"1 t --nn 1)° rchen gofsS^-s y^d nyny. p?rchea hhag eich Miac Mr. Got., cawn adael ptr hyn yr. otesenol, a dychwelyd at yr un mater yn eich ihifyr» nesaf. a eiddoch, &e., JiSOSj.

OJfMANFA WEDDIU A t, I OCHR IT. ELlD1.Il. De genyrn gaol bysbysu-i Gymru penbaladr fod y Líwygiad. Cretyddol wedi tori aiian yn y rban yma o isir Gaernation. Y mae yr ArglWydd wedi ymws!«d a'i bobi yn rymri:?, ac wedi dycbwelyd cnoedd o beolisduri&id i yraofyn y dordd tun Seion. Fel y mae yn hysbys i ddarlienwyr yr Mmswau, ei fod wedi t'slp ymweliad Slr: Waeniawr ers tri raia yn 01, ac fel wedi iseTyll yn y He i edryeJt ai v j/h vdogaetban cylchynol, fiii yn ei berio gf?. yMd anun-wjoideb fel yf yr ych o'r dwrr. Ond yn a n ( biajau i'w mysg i'w dy- fr-tba oddiar hjj 11» > di u*, i.-jwelodd" a'r llefydu hynv yn ei ras, a t¡yw!:ll!td.!e(y,n he¡)eth j ddecbreu I ar Gwrnygic (new fel y getwid ef cyn byn yn Sodom Gymreig) ond yn awr yn baradwys ddaearo!. Wedi h ny, aath i Blanrug a'r Bvyngwyn. 8u yn ylleiydd byn yn cwympo jt annuwjoijon am bytntbeng niwr- nod heb sjfMwd 0 í1 mysg, nes iddynt leiain am eu bywyd yn angau y Ghr.->es ddydd a nos, am yr amser uchûd yna te gymerodd ei eiyn icfolaidd i gymyd. j ogaethaU Ysgoidy, Ebenezer, Oefnywaen, Sat din, .Dinorwic, Brynyrefail, llhydfawr, ¡ i Llanberis oil, yn ngfhyda Llandinorwig, fel, erbyn I' hy-Bj.yn-ystod^^ wis; y mae eanoi*dd"-ar ganoedd wedi d cd at grefydd yn niblith yr holl enwadaa, byd nes v I mae y Uan^rcba'y,.byii .O'r ddaeai wedi i»yr>v;d yn futh a nefoedd i'w preswylwyr. Bydd cyfarfodydd gwffddio ynlcXel eu cynal y Dinorwic am lu o!r:gloclv.y bo#eti mewrif ataryw (): 1efydfl, yn yr ti w,, orphwyso.- Ondftetb plafity J)twygiad (chwarelwyr) i V:cbr yr E'sidit/ (taynydc! a saif 8 rbifidir i'r dwyrain oiGaernarfon, o ba un y cloddir Ilecbau cbwarel Din orwic) ar y 24ain o Awi-it, o un o' vrddau idi, gan eu bod wedi eael mwy na iloneid eu llestri, ac yno y goDyngasant ef i.redeg yn Hifeiriaut arotbrol, nes iddo iifo tros Fon ae Arfon, & rhariaa eraill o Gymru, a chofir amy cyfarf'od hwn pan y bydd creigiau yr hei, EHdifyn prancio oddiar eu sylfeini; J1' oedd yno ugeiniuu wedi dychwelyd er canfod y liifeiriant hwn, a tbvv.iir gaa laweioedd fod yno aratyw -wedi boddi eu peehodau ya y lie. Gyfododd y tyiarfod hwn y fath awydd yh chwarelwyr ebwarei Dinorwic am gael Uymanfai woddio ar ochr yr jgiidir, nes y penderfynasant gaol un yno y dydd cyntaf o fis Medi. Mawr oedd y diss?wy/iad am dano, a mawr, oedd y gweddio am i'r Arglwydd fod yno yn ein pJitJ: yn gweitbio yn bwn M-yti y cyn-taf. Ond dyma y dydd wedi gwawrio, a dydd j bydd coffa am daco pan y bydd y ddaear yo wenlffam a'r mor yn berwi; ie, y caaH .ys hur s;cr y byad Cy- iSanfa Weddio ochr Elidir yn rban o'r gau yn nef I oedd y gogoniant. Yr redd y Nefcedd yn gwenu I amom, ac yr oedd yn arr lwgi bawb fod yx Arglwydd I yn gweithio yn heiaefh anarfeol yn y Gymanfa haD. Er foci dyddiau eyntaf yr wythnbst, yn wlyb, I gof4lodd yr A-rgiwydd am gau godisu y cymylau ar y dydd hwn, a rboddodd orcbudd teneu o darth dros wyneb yr haul naturiol, er ein gwneuthur yn gysur» ¡ us mewn pethau tymhorci i wledda ar ddanteitbion ysbrydol. I Erbyn 12 o'r gioch, yr oedd yno ganoedd o bobl wpdi ymgasglu yn ngh;d ac yn pitra I ddylifc) o bot. j cyfeiriad. a daethyckwareiwyr ymjffe! un gwr oddi.  ["; yJig ???pyw o "hwarejwy: Cae-braich-y- ?:a]  itd dr??eny.m orfod dyw?yd am y rhai -daf, yn wed' myned adref i wledda .) yd 18 i, i rpi o honynt fyned i lawr i E'?e?e? ij ??wi: t??$ p?o? buchedd mwyaf ■tt^ p a"??. ? d??f??w?oedd y rhai byn ? a'i j iaiil o ynt ?a, tngolipn gwhd efengyl, ie, ) y >bt Betbesda fawr ei breintiau! Ha, cofiwch, y bydd yn esmwythach i Tyrus a Sidon yn cyrid y ram nac i chwi.) amaethwyr, mercbed & phl?Bt, amryw o dd¡ennnald o Fon ae o drefydd Arfon, ie, I o sir Abertei?. fel ac y bernir fod v gynulleidfa yn 1 rLi/a-o i folitna yr Arglwydd &m idd- I ymweled ?Di yn i ras, Beth cynai i&?n i hen yV ciefyd.i oedd y gymanfa hon ar ocbr yr I j dydd Gyntaf o'f mis., (neu yn ol-«irr*du!i" > irt »i«lwyr o siarad, rhoddi cerig i fyny) yn lbs od > dd-nruo eio heneidiau yn y tafarnau yn ol ein harfer. Amheuwn i ddim narloodd llawer o chwar eiWyr yn bel cerig pecbod yn nghyd yt> y gymanfa hon i'w rhoddi i fyny iddo ef, g<n «.etlo y cyffifon j on, a hyny am byth, a myned iweithio weddi -11 e-Li hoes ifynydd cosh Calfaria. A.m«n, tnedd fv e^aid. Dygwyd.y gymanfa hon vn mlaen yn y dull can lynol :Dawiswyd y Pariah. John L",ms, öard.s,,(1-,), i lywyddu. Agorddd y yn eifèífliióT, nes dangoe fod yr Arglwydd yn ein plith-.dnw)sodd fod y pethan rhyfeddaf a fti ar, ein daear ni erioed, wedi eu gwnetrthu? ar y mynyddoedd. Yna galw- I odcl ar Mr. Owen' Jones," (A), 1 1 ddylbd yn mlaen i ddechreu, a dadiacodd y. her > i ¡ syntaf o'rHebreaid :,vfc1dj(Jdd. 3n. Mr.- Rb-h.ird Jones, SardiSj (B). Sydd, Anerchiad gan y Parol. W. H. ET?s, Pen'safyw&eQ, (T,W.) 4ydd.. Gweddi i gan Alr., NN-i'liani Jor.es, Liandinorwio, (EL.) 5ei. Anerchiad tafawiadol gan y gan Mr. K'ibert J. Roberts; Gefnyw#en, (T.C.y TTed i Anerchl-ad i bwrpas gab y Parch; T. Edwards, Ebtm' I eaar, (A.) Sfed-. G eddi gan ALr, lWbert R.Obert¡, V sgoldy, (T,C,} Hfed. Anercbifldgan y Parch: W, E jerkins, sir' Aberteifi. Gweddi gan Mr. Kdward Lloyd, Dinorwic, (T ,C. ) I I e tr. Eto.gan 5 Parch'Rowland-Hughes, Ebenezer, (A.) ] fed, Eto gan Mr. Robert Roberts, Caernarfon, (T.G.) Yr 6Add v gweddio a'r anerebiadau yn 'nerthol yn bwrw cescyil aarsu'violdeb ir llawr. Wedi iV ll'yw-. ydd'roddj "anerchiàd ymadàw()l,ta 1wyd y dloMigar- woh gwresocaf 1 oruchwylwyr'y chwarel, am ganiat- au ilr gvvo-ltliwvr fynfed i 'gydaddoli. Wedi. hyny,. ymadawodd y dorf, v/edi bod yno am clair awr a, haner, a phawb yn tystio mai da oedd iddynt fed yno. c Yr Arglwydd a ymwelo a Chymru oil yn er ras, fel ac y mae yn y oytcydbgaethau byn, Twit bi-iNioo.

GYMANFA. DDIRWESTOL SABONJ ABER\M AN Y H ifON A GYNHAI.IWYD AWST 15. Wyth or "tooli y boreu cynallwyd cyfarfod di j ar ran yr acbos. Deg o'r glocb "ytngasglodd y Iluaws yngbyd, gal Am drefn, a neillduwyd y Parch. R Gwesyn J01 es, Betbesda, i'r Gadair, GWrJåftU yebydig syiwsdau rhagarweiniol, yna ton gan y cor. Yn nesaf, sraeth nIDUS gan Mr John- WiHinrcs, Hirwaan. Tôn gan y cfir. Ara'eth Seisnig gan Mr Hardif.g, Mountain Ash, mewn modd tanJlyd a grymu3. Ton gan y cor. Anerehiud rhagoroi gan y Parch. I). Prica. Siloa, ar "dyledswvdd ?wGinjd"afioQ.'?"'<?'? J" ¡;:thn. ¡ r?,[.?.? ??;d[y's n?ddtot! b!ai? y wires Uirwestol. '?8F<tdoddyhbw?g a altnfo), ac yn wir deilwng 0 Yna ierfynwydy cwrdd boreuol trwy i'r cor I ganu ton yn swynol dros ben. Dyledswydd vw byhpye-i yn y fan yma fod y dar p&n?Jau ar ?.,fer y Gymama yn gwir de?yngu can mo?iaetb—?y te rhagorol a'r bar? brith oedd t gael am chmVcbeiniog yn Li banns, c?pe! y Trefnyddioo Calfinaidd, ya ddigon t> werth y pres, y boneddigesau oedd yn gwa3ftnaet¡I12\YJrddu yo teilynga clod dand'iybiyg am eu d?u glunwaith yn ymwneyd ?u gorehwyl. g',?iliwa-?th YU ymwn(3ya a4ul; Am haner è1,wr wedi un ffurfiwyd yn orymdaitb er Gobeltblu,)e?.id Ti-c,,gynon a SaU-m. Yuh '(h(b.wp¡wyd yn ac ambeii ij dvehwelwyd yn U'u banerog tua'r cc pel, ac ambeii i- asr,a(,hwr gAviro-.1 yn crafu td ,ben wrtb edrych at' y Cfld water army. Cyfarfod dan o'r gloeh. Mr John Williams, Hit*. *a«a, ya y gadair. Ton gan ObeHhlu Tregynon. Gweddlwyd gan Timothy Davies, Tregynon. Yell ydig o sy'wadau gan y cadoirydd. Arsetb Seisnig i gan Mr Lewis, Aberdar. Too gan Obeitblu Tre ¡ salens. Anerchiad gwlluog fiX ddrygedd meciklwdod, gan Mr Elias Morris, Merthyr, 16a gan y c-Ar fchydig o eirian gan y Parch.Wiiiiam Edwards, Tregynon., Sylw g»n y eadeirydd. ydig sylwadau ganddo men -i p <i yt thv/yn- ebiad sydd i bob achos da, cyn n y oymariia. yn isydymdeiiTilo &'r Pa'c! i> ilijM.. En wards, yn ngwyneb y chwedt -elwvddcg a •' nti a dainir am dano trwy'r gyinvdegaetb, gan gwhl' gradn ei fod ya d iirwet-'twr o'r raud lf.enaf. Gefnogwyd ef gan Mi- John ,ilr oil o'r dyifa yn .cydsynio. Yu 0 <saf, Cynnadledd y Tan a'r Dwfrgan ddaa Jane ie¡äC0-adroddild campus, toilwng 0 ganmoliaelb. Terfyowyd trwy i Oueithlu Tregynon gana ton. Yna: aeih y ddau Gbeithlu yn eu bol-tua tbre i fwynbau.y durpifiaduu oedd wedi eu gwneyd as. eu cyfer, TeiJyngaE. Bryant, A. Davies, a Thomes Phillips, ynghyd a dau 'neadri eraitl sydd a Haw yn y gor i j, glod rriiwr sm eu bysadrech gyda'r gwaith o d.:ysgu y plant i fod yn soLr. Yioadawodd y cor befyd eyn y-cyfarfod hwyrol; y rheswm 0. hyny oedd eu bod wedi rhoddi addewid ola g-w itsanaetb yn y Neuadd Ddirwestol, am fod y Parch. T, Charles, Trefecca, yno yu traddodi ei ddariitb ar y Boibi a Daiareg. Cyfarfod cbwech o'r gloch. John "Williatys yn y gadair. Gweddlwyd gan Mr Klias Morris, Merthyr. Ameth ragoroi. gan y Parch R. Gwesyn Jones. T) ivnwy(I ef gan Mr E. Morris, ya darawiadol Yria ton gan y gynulleidfa. Talwyd dioicbgarweb y cyfar too i Jones a Morris am eu bod yn gorfod ymadael i tyred gyda'r gerbydres bwyrol tua Merthyr. Yu nesaf, ane>chiad difyr a ffrseth fel arfer gan Mr .John Evins t.Cynno Du). Dilynwyd of gan Noah :\1. Jo tea (Cymro GwySit), yn fyr ac i bwrpas. Tan gan i y ginuHeidfa. !ua cododd y Paroh. William Edwards ar ei drned, Arseth ailuog a medins. Gwcaoth ychydig o sylw- adaa. ar yr hyn a ymddangosodd yn y Gwnm er ys yolydig yn ol. sef bod Dirwest wedi ei sello er ys ngfin mlynedd bellaeb. Dymuna Mr Edwards by»- pysi iddo fod Dirwest wedi ei setio er yr amser y bu ef (Mr Galedfryn) yn eytioeddi yn yr AdolygyM nad I oüdJ. neb yn y Gymanfa .l><?irw £ stol o'u pobl nhw on,) y P»- cb William Griffith, Caergybi, a rhyw i Sihv gan y cadairydd. Talodd y cyfarfod ddioleh. gllnb yn j j'r caniorion, a'r areithwyr, Qed :Uu$e¡¡,Tôn an y gyBaHtddfs, h  e d"4'?.4v. -b re-sett0h: T^ a p?j?b yr ??i&tJ???eH boddloni. yj h am ?? yn ■ra'Saen i ardystio ar y diwedd, G*' Wr??prfya?tigun ? aweyd fed gwaith y '?ymaafs !t?nJ?dioid<Nfynyam!'?n yn ?y wlog a tbrefnus. INn. aiari. && Silas Evans (Cynon), wedi c.YH&?ni en &orc!?w?r gvda medrusrwvdd dihafal. AnB:RYN DAR.

LLUNDAIN. (Oddkcrth ein Gohebydd.) Dydd Sadwm, Medi 3. Gwell hwjT, na hwyraeh" medd yr hen ddiareb. f?ll,f ydjwedaf ftnau, am ohirio y sylwadau a ganlyn, 9,f) felly hetyvd y gallrti p^wrthrych-y ^vdwacSiu ddyweyd mewn perthynas a'r amgylehiad sydd yn achosi. iddo fcrdh'ytl wrthfych," sefyinddangosiad y Llyfr Tonau Gynu'Ieidfaol," gan leuan Gwyllt. Fb 'tft Tiir^ddis- gwyliatl am dano, fe fa oryn dipyft b feynbwirf caredig t14ág aii J l1yfr. ,awydd mawr am ei weled'yn dyfod a,.J1 iliI,gobeithionlwyf y bydda.i yn pteb y pwrtas, gfrhebiaeth ami mewn pertbynas iddo. gofyniad. uro ar-ol Pa bryd y daw allan ?" aC fel yr -$edd ser yu rhedeg, y disgwyHiidati yn cryfhfeu-'ond ?*. fe r.-dodd ameer ymaith gytriaitt nes yi oedd :braidd gobaith amel ymddangosiad wedi diOanu, nes yr qpttt oron mor auobeitbiol a thonad v" Wawr" o dan Ddu Etyri yn y Deheudir yna, • OiK' :pa& oedd y brwd/rydedd.'y gowiithion, a'r dis- gwyiuuhW at lewygii; dyma yr hyspysiad allah/as w e y Llyfr Tonau- ya' ein dwylaw, ae ol llafur mawr i'w ganfod ya fei gynnwysiad. Pa bae.dim ond y iibaglith yn ymddacgos y mae yoddo ddigon i roddi gwedd newydd ar' gefddoria £ th gjinulleidfaol. Cyn myned yu tnb:ilkcB? bnid vdy* y gair Ehaglith yn seinio yu-fwy prydfeitth na Rhag. raeth, Rhagymadiodd,,v Rhagarweitiiad; &c? nc y mae yn llawn mor Gymreigaidd.) Y 11180 yn dyA'ohalti y rban bon o'r addoliad i'w lie priodol, kc mewn dull ymarferol hollol. Y mae yn dwyn sylw y cyhoedd at waith-Arweinvdd y cann, yh dangOs fod ganddo saith 0 bethau i feddwl am dbnynt cyn eodi y day Bydd ami 11 n o arwelnwyr :0y*nru 'yn, rhyf- eddu at hyn, gan na ddarfu iddd ystyried- baner tfr pethaa a gofnodir, Y mae diole hg irwch Sr ran holl arweinwyr y Dywysogaetb yn ddyledus i'r Awdwt. Y mae ganddo sylwadaif at bed war d(iglzai,Lli,' v gweimdogion, y swyddogiOn eglwvsig, srw'einydd y eanu, a'r gynulleidfa, ae y maent yn wir deilwng 0 ystyriaeth. Y mae yn. awjddus i'r gweinidog roi y geiriau allan, opcluid wyfyn jjweled y bydd yr bosibl i bye.fod, heb lawer o draffartb, nlwy nag y gellir gar y mwyaf rif o'n gweinidogion ei gymeryd. ("bldgyd y mail JI:; gofyn am fwy o i'w rhoddi allan i ganu: ac befyd am"iJr gypulleidfayn gyflredinoj ddefnyddio y llyfr tonau. Bydd yn rhaid rboi rhit y tudalen yn y llyfr hymnau, a rhif v don yn y llyfr- tonau, neu rodd: enw y.ion—a byu am bob ton a hymn a Byed yn riia,,d i'r gweinidog tfurfio math o programme, neu,i'r arweiny ui ac yntau woeyd hyny, oberwydd nid ya mhob capel y cenir yr un fffn ar yr un raesttf nen hymn. Gwell fydd i'r g^einido^' drefnu pa byiiinau i'w rhoddi allan', ac i'r prif ddiacou roi yr hyrnnau ailan ac bysbysu y den. Bydd gan yr ar- I weinydd humdden i ystyried pfl donall a gauwyd v gwfcsana«tb blaenorol, nen y S"J*tri»r*'u w.,c:c01-g-sn fod aiarywiuatli *n hjd yn nod yn y CO..BLU n. genir o SabbOtb i Sabboth. Y mae y dangospg yn hynod o gyrtawn, efallai fod goetfacylder ar y cori'anau, ond effanh ystyriaeth ac nici esgeuiusdrayw hyny, Y mae hyn yu arnlygu ei awyddftyd 1 wneyd ei lyfr yn gwit ragorol, yn deilwng o Gymn;, o Gymro, ac o'r oes—ac y mae yn hoiloi felly. Y'n mhlith y gwahanol betban sydd yn bynpdi y' llyfr hwu, y mae y doet-hineb a ddangMwyd yn eth. oiiad y tonau yn amlygu ei bun yn briodol. Y mae: dwy o.)br i hWDO y ca-nu wedi bod y hyd yn brwydro. Un ochr aaa -bethau newydd o hyd, yr ochr arall am f yr hen yn baMiiais, ac nid oedd dim modd 'fasddynf i gytvu.o- &'i\ gilydd, ond y mae y parcbedig awdwr sefyR rhwug y dwy, wedi ei dwyn i gofleidib eu giiydd. Y mae wedi cymeryd yr hen donau-. dyna'r hen ysgol" yn foddion, y mae wedi rhoddi iddynt gynghanedd newydd," dyna. r ysgol newydd" wedi '< ei boddhau. Eto y mae wedi cymeryd llawer o'r hen donau o amser y Diwygiad Plote,taDida. "Da iawu" mcddai un ochr, y aiaent yn hollol ÐfWydd i ni "r1:l3gorol" tj\leddai'r ocbr a^atl. Y mae y symudiadaii mawreddog a geir yn ambeii ddarn o'r fiett aJawon Gymreig, yn ein gwefreiddio yn eu gwisg newydd. Er esiampl, y rhan olaf o'r dbn yn y don Wyddgrug" yn glod i'r cyngbaneddwr. Er fod mwy o'r ben donau Gymreig nag a geir mewn ambell i gasgliad, y mae parch mawr wedi ei ddangos i gyf. ansoddwyr diweddar. Pa le hynag y gwelodd yr [ Awdwr wir deilyngdod, y mae wedi ei wobrwyo drwy -oisod y don yn ei gasgliad. j, 3Mid wyf jn ystyried fy bun yn ddigonol i wneud cyfiawnder a'r gwaith dan sylw, ond te mlais ci fod %i. ^.vledswydd arnaf- i grybwvil y petb, ac y mae yn b' • gonyf hysbysl1 fod rhai o gyp.ttlleidfaoedd y brif. L dtiinlls .Y bwr iadu deiayddio y Jb fr hwn yn luan, Ar ol ysgvifaiuad iy liythyr diweddaK till (I cyn ei yiaddanghosiad yu yr Am^erau, tierb-yniriis ail rifyn i" Taiiesitj." Yr oedd yn Hon iawn geoyf weled ei Iwyueb er mai gwyidd oedd, ODd yroedd fy byfrydweh. yn liawermwy yn ei gynwysiad. Y mae yn amlwg fod amcan y llytr yn Thagoiol, fe leinw le sydd yn l awr yn wag, ac y mae yn debyg 0 fod o ddefnyddiol- deh in gWj'T ieu,ainc trwy dda.llgOR iddynt, ddulliatl ysgrit'eJiwyy dai Y mile" Brwydr Maes Bosworth" fel awd yn feisirolger, ae y mae yr hanes am dano yn sier o wneud daioni i'r Cymro, Gall deimlo mwy o .r 'Ia!l mwy o dynerweh tuagat y freniniaeth gan led ach Gymro aidd ynddi. Ar yr un pryd y mae y clchgrawnhwn. yn iiawn or yspryd Gymreigaidd. Pan ymae cymnitji, c astadio yr j¡!.i h Gymiheg yn i mblith doethioa yr Almaeu, a ohyhoedd. ail Ellniyriig ar y t,'i oh>sylltladan henaf- iaethol yo dyfod allan yn bresenoi. y mae genym lie i gredn y bydd Taliesin" yn gronfa o ienyddiaeth a groesawir hyd yn nod ar y Cyfandir. Nac esgeu. lused y Gy mro y drysoria hon. Cyritilierefynrym-iiq —po fwyat fydd yr ymdreciy ddal ei freicbiaui fyny, mwvü feodith a ddeilHa o b io, oheiwydd fe feitb. rina ymdrechynmbbih llenorion ein oenedh