Yr Amserau

NEVirYDDION CYMREIG, I LLM PENMAEN, GER Doi.GiiLi.AU,—Lie bychan oddeatu' dwy filltir a haner o Ddolgellau yw Pen maenpobl,'on 'd er ei fod yn lie bychan y mae yn 116 pur bwysig yh sir Feirionydd a hyny o herwydd y cyfleusderau sydd yno i adeiladu llongan, Mse yn deilwng cvsylw fod Mri Jones a Roberts, Dolgellau, wedi adeiladu amryw longau harddwyeh jn. y lie hwn, s bod gats^dyot gyfres eto mewn golwg. Hy- derwu na,b,y.ddant.ar eu colled yn eu hantiiriaethan canmoladwy. Am 8 o'r gloch boreu y 29ain cynfisol, I! hyrddiwyd Hong berthynri i'r cwmpeini uchod, o'r enw Gatbrina B-a-mouth." Yr oedd yno gancedd o bofc! wedi ymgasglu yn ngbyd erbynyr amaer pen- odedig. Enwyd y liong trwy dori y hotel gan Mrs Owen, Aberxriftw. Yr oedd yr olwg arni yp ymlithro i'r dwfr yn ardderchog yn swn banllefau cymerad- wyol y canoeddedryehwyr.—D. Jones. LrANi)RUff.O.-Nos Fcreber diweddai, yn yr Ys- ¡ goldy Undebol, cynhaliwyd eyngerdd gan.Miss Wil- liams (Welsh Nightingale), Er fod bye braidd yn beth newvdd, a a hefyd fod cerddoriaeth i'w holrhain- mor bell yn ol a'n tad Adda. ac yn beth cy tired in yn J mhob gwlad, yr oedd gwedd pawb oedd yn breseriol yn profi eu bod yn caei gwledd hyfrya yn ngherddor- iaeth Miss WiHiams; ond y mae gehyf un peth ith erbyn yr oedd y rlian "'Wyff o'r geiriati F,, ganwyd yn yr iaith Saesoneg, ond er y cyfan, pan oedd yn cymeryd geiriatt Cymraeg yr ydoedd yn anhawddaoh eidll nag yn Saesonaeg: gresyn, onite, fod. Cym raes yn fwy anhawdd ei deall yn Panti yn ei hiaith ei liim.— Berioynf&b. ■ &na.—I'cr:cy7:.?a. V f tj.. MHEUMH. PBNLLWYN.—Arholiad yr Ysg&i Frutanai4d,~TS<js Weoer, y ldfod cynfisoi, oymerodd,arholiad yr ysgol ncbod le, yp hon a ddygir yn mlaen gap Mr W. S. Williams, Nvedi gorymdaith feehan, aethpwyd i'r eapel; Beam 6 o'r gloch, decbreawyd ar y gwaitb yn fywjog, b»<Miol, a difyrus iawn. Yr oeddid yn dis :gwyi.y Parch. G, Davies, Aberystwyth yno i gymeryd Than bwysJg yn yr arholiad, ond trwy ei absenoldeb ef disgynodd yr boll waith ar ysgwyddau y Parch. Thomas Eawards, W. S. Williams, yr athraw, W. Evans, J. Jones, a John Sees, Pttpil Teachers. Holwyd hwynt yn banes ygreadigaethgan W. Evans. Pupil Teacher. Holwyd hwynt mewu IhneBydd iaeth Ysgrytbyrol gan Mr Edwards,yna mewn Daear yddiaeih "fsgrythyrol ganJ. Hees, IPnpil Teacher, wedi liyugr, yn banes Lloegr, gan yr afchraw, W. S. Williams, wedi hyny ar Ddwfr," gan J. Jones, Pupil Teacher, wedi bynyisewn Gramadeg Sa«eo<neg gan Mr. Sciwards, ynghyda gwrando ar y tri Pupil Teacher yn darilen 3e yn cyfleit.hu rhanau o'r Delec. tus G'r Lladin i'r Sacsonog, Rhiiyddiaeth gan Mr L. Edwards, Penllwyn, DaeWvddiaeth Ewrop gao W S. WilMems, ynghyda Rhifyddiaeth Feddyiicl. Car,Nv.yd ,imryw df)uau metus o'.r ""Select Mu ii-, for the Young" yn ystod y eyfarfod. Yr oedd yr atebion psrod apbwrpasola loddsi y plant i'r gof'yniaduu yn dangos-el llafar ditfawr ft Athraw a'r Pupil Toach. ers, ao yn haeddn canmolisetb a cfeefnogaeth wresog gan bav/fc sydd yn teirr.lo: ac yn gweled gwerth rhoddi addvsg i,r plant.- Y mae yr ysgol hon eisoes wedi enill iddi ei Iran gymeriad uche! iawn, ie, dywed y -rbm;. a,w3?r ori,,uatz ae, rhai a wyr oreuam ysgolian ac aiwiawdd.dysgeidiaeth yn Nghymru, y sail ymgystadJu ag unrhyw Ysgol Prstaaaidd yn Ngfcymxo. Gresyn na drletrroid y gyraydogaeth i wole-ci hya tra mae y mauteision yn ei gafael, ac i deimlo dyddordeb dyladwy iddyat yn hviio beth.—Goht&ydd. GOBBITHI.TT ABESEAIL--Dydd ^wener,- Gorph. 22, 18, ymgasglodd tyrfa iuosog o blant eintref air gymydogaeth gyi«hynol i gapel Bethania, oddiyno ymffurfiasant yn orymdaith fllndd tcwy'r prif heol- ydd. Vr oedd yr olwg aruviit yit hyfryd ia dvmuno, y bansrau yn cbwjfio, yearin mor swynol nee peri i amfoell hen dafarnwr ysgyrnygr danedd; ond waetb yn y byd, yn mberl. yr aeihant nes cyrhaedcl y Tem- peranac Tiall. Lie vi oedd te a theisen ragoral wedi cael leiuparotoi sr en eyfer. ',Yno cyfrallofld rhwng jjedwav a.-phum' caato blant, a'r hycaf heb fod dros ddw.yarfcrrntheg oed, mor belled ag y gallwn farnu with yr o]wg. Wedi goupheD ,y .tP cychwyna-aant yn llu banerog i oehr cy&gos, a elwir Craig Hhiw TMynach; yn.iv.bnoot yti adrodd gwahanol ^darnau pwrpasot at yr apigyiehiad, yn nghyd a chanu, rhedeg a chwareu, nes dwyu. hn cof yr ben frawddeg feadi- getlig hono o eid(lo'r Pi'ophwyd. iVlai o enau plant byehain y .tperffeithir moliant i'r ,A.rglwydd." Am a wn i nad ellir-dweyd sod y cylnod wedi gwawrio, a« amser gwell yn qgoshti.z,, I)an mdJydd neb o'r-Cymry yn dilyn tafaindai. Yn mhlith y lluaws caDfyddem y be<neddigion canlyeol;:—P»rchn. D. Saunders, John Soberly, (lewan G wyllt) MTi Lewis Griffiths, William Mcrgan, D. Rtfsser, Owen Rees, Silas-Evans, (Gynon) as amryw eraili o ddynion cyfrifol, rhy faith i'w henwi; digon yw dweyd fod yr Kchos da ar ei gynydd parhius er gwaethaf pawb o donUi'r .owpan.—YmdeUhi/dd. CwKTWRCH.—Cynaliwyd trengholiad yn y Cr.?V'lll III Inn, yn y lie hwn, dydd S"dWrD, y 30ain cyniisol, gan Mr Collins, o Abertawe, ar goijph John Howells, bachgen 174 oed, mab Cornelias Howells, o'r lie hwn, yr hwn a gyfarfyddodd a'i ddiweffd ,pa11 wrth ei waitb yn drg$o yn y GiJwen Level, o dan gwmp eini gwaitb. haiarn Ystalyfera. Y tyst eyntaf a holwyd cedd Evan Davies, haulier, yr hwn a ddywedai ei fod ef ddydd Mawith, y 2Ciain cynfisoi, wedi parotoi y trams i ddyfod i waered y shpe, ac iddo ofyn a oadd ef yn barod, i'r hyn yr atehodd ei fod, ae o ganlyniad fe ollyngodd y trkins i lawr, gan fyned ar eu hoi, a'r olygfa gyntaf a gafedd oedd, gweled y drws wedi ei ddarnio, ac fe aeth i lawr i'r level, ac a"i cafodd ef o dau y dram olaf, ac a'i tynodd oddiyno, ond nid oedd yn gaiiu dweyd RB gair. Y tyst nesaf oedd John Hughes, yr hwn a dtiyvvedodd yr un peth a'r blaenaf. Y nesaf oedd Mr liogers, meddyg, yr hwn a ddywedai ) ei fodef wedi bod yn gweini ar Johri Hswells pan oedd bron marw, ei fod wedi tori y fraich chwith, wedi anaiu'r ochr clde, a thori ei ilan dde, ynghjd eg arehollion ar ei ben. Gwedi i'r rheithwyr ofyn ychydig gwestiynau i'r tystioo, penderfynwyd ar y rbeithfarn o Farwoheth ddamweiniol. Yn ddiameu fe ddylid bod yn ofaius iawn gyda phlant yn y gweithfeydd tanddaiarol.—Demas. — —

BBAWDLYSOEDD CYMRU.j Swydd Drefaldivyn.—Agorwyd y Jhawdlys yma i ddydd Mawrth o liaer. S E. E. Cockburn. Nid oedd ■ ond tri o gareh&rorion—John Ashley 20, Charles Lewis a Thoin&s Dtvies, y rl-si a gyltuddid o ladd un "William DivYiefe with ymladd. Profwyd hwvnt yn euog, a dedfrydwy.J Ashley i b,edwar mis a Datles » Lewis i fis o garchir bob un. Swydtl Gaemarfoti.—Agorwyd Brawdlys y swydd hon ddydd Hua. Dywedai ei aiglwyddiaeth fod yn dda ganddo aUn IloDgyfarch y. rheithwyr ar ys?sfnder en gwaith. Nid oedd ond tri o achosion o bwys, ac nid oeddent yn gofyn am reraawr o yl w oddiwrtho ef. Dedfrydwyd Henry Jones am ladrata llodrau a chrys i ddau Ss o garchar, Cyhuddwyd Mary Griffith o ladrata par o esgidiau eiddo ei maistr. Aaiddiffynwyd hi gan Mr. Morgan Lloyd a dedfryd y rheitbwyr ydoedd, nad oedd yn euog. Cyhuddwyd William Morris Roberts o ddwyn eod yn cynhwyg chwe chant o bunau o ariandy Mri. Casson a Chyf., Ffestiniog, Penderfynodd ei arg- iwyddiaeth y Barnwr fod yr achos i gael ei drin yn Nghaer. Profwyd Owen Williams, llongwr o Fangor, o ddwyn dillad o'r Hong Margaret yn gorwedd yn Port Peurhyn Bangor, ar yr 16eg o'r mis hwn, adeifryd- wyd ef i bedwar mis o garchar a Ilafur ealed. Pfui?yyd DaYid Bobeitsi William Thomaa, ac Evsn Parry, yn euog o ddwyn f5 3s. Aic., oddiar 'I Miss Hursee, Llandudno, ar ol ymchwiliad manwl i'r achos. Dedfrydwyd Roberts i dri mis a'r dau eralll i chwech wythnos o garchar a llafur caled. Swydd Feirionydd.—Agorwyd y llys ddeg o'r gloch boreu Sadwrn. Dywedai ei arglwyddiaeth nad oedd ar ei ddyfodiad i'r sir hon y tro o'r blaen gymaint ag tin sarchnror i'w brofi, ac yn bresanol nid oedd ond un. Yr oedd by a. yn glod mawr i'r sir. Nid oedd yr acfeos oedd i ddyfod o'u blaenau yn galw am unrhyw sylw o'i eiddo et. Yr achosl hwnw ydoedd, cyh'addiad yn erbyn Rowland Griffith a Morrrg Rowland, am ddwyn dwy o ddefaid eiddo ];1". John Pres'ttey. Profwyd hwynt yn euog a dedfrydwyd hwynt i naw mis o garchar a llafur I caled. Sir Ji'on-'Yrna eta llongyfarehai y barnw-r y rheithwyr o tierwydd ysgafnder y gwaitb byddai. ganddynt i'w gyflawni. Cyhuddwyd Patrick Roland (nid Cymro ni dyb- iwn) o ddwyu oriawr a chadach llogell. Profwyd ef yn euog. Daliodd y carcharor i haeru nad oedd wedi lladrata yr oriawr, a dywedodi y barnwr:— Yr oedebm wedi bwriadu rhcfdcli naw mis o garchar i chwi, ond yr ydych wedi gwne.vd eich hachos yn waeth trwy ddweyd anwiredd amlwg, as mi a'ch dedfrydaf chwi i ddeuddeng mis o garchar. Dygwyd cyhuddiad yn erbyn Mary Owen, Bangor o guddio genedigaeth ei phlentyn. yr hwn a anwydj yn MiwTth Mcnai ar y 23ain o fis Mai diweddaf.' C'afwyd hyd i'r plentyn yn y lleste ystafell wely. Profwyd bad oedd dim darpariaeth wedi ei wneyd ar gyfer genedigaeth y plentyn, a bod y garcharorcs wedi bed yn gwadu ei bod yn feichiog. Dywedai y barnwr, os oedd y rheithwyr yn credu ei bod wedi rboddt corph ei phlentyn heibio yn y modd a ddes- griftwyd gyda'r amcon o gelu ei enedigaeth, iaai en dyledsvydd oedd ei cbael yn euog. Dyg-wyd rbeithfarn o ddieuog. Y'Earnwi.-Y mae y rheithwyr wedi cymeryd goiwgchur dynel" ar eich haches, ac yr wyfyn hyderu y bydd hyn yn rhybudd i chwi tra y byddwch chwi byw.

LLUNDAIN. (Oddiwrth ein Gohehydd.) Dydd Llun, Gorph, 25. Oddeatu blwyddyn yn ol fe nethsihrwd all an fod swai go fawr c arian wedi ei osod yn nv^ylaw gwr- honhsSdig o sir Foa i'r dyben o ymdrechu cael gan yr enwog Barch. C. H. Spurgeon biegethu yn un c- uynianiaoedd y Trefnyddion Caliir'aidd, yE y sir hoao, end rywfodd neu gilydd, ni lwyddodd y gwr bonhedd-ig yn ei ymdrech, (Ie fe fu farw y sibrwd. Er ns. Iwyddodd Cymry y Goglead yn yr ymclrech hon, y mae rltai c, gyfeillion Cymreig y Bebeadir wedi djfod allan yngoncwerwyr yn y peth. Y maent wedi cael y gwr ienauc hynod ynell lith, aefe wnaed eryn lawer o bono befyd. Yr oedd special trains yo ihedeg o boh eyfeiriad at y oaiiolbwynt appwyntiedig gerll&w Caerdydd. Ond rhaid i ni byderu y bydd rhyw gyfaill caredig i'r Amterav- -yn cymeryd arno y fod yn "sfveeial correspondent'' o'r aaigyich iad dyddorol aneilldaol. Fy unigaillcan yn cyfeirio at yr -amgylohiad, yw yn ei berfeynas a'r hyn a gy- meroddie bore ddoe, yn yr adeilad ynbleny'dd hwnw, y Surrey M ¡¡sic Ha.ll. lie y mae miloedd yn yi-ngvrcl- a bob Babboth i glywen y gwr doniel. Daeth' ychydig o gyfeilKon Cymreig i'r brif ddsnas yn ddiweddar, lie yn mhlitli rhyfenlctedea Llnndaia y mae Spurgeon yn cael ei restrn-a. rhyfodd y nifer o'n cydgenedl sydd i yn gwneuthur y peth yn fater o gydwybod bron, sef i glywed t'mrgeon cyn myned adref. Aethant yno wythnee yn ol, ae yr oodd yn pregethu ar adfywiad crefyddol, ae fel yr oedd yn myned trwy y gwahanol adfywiadau yn hanes y byd Cristionogoi, o arnser CbrysostoiB. Awslin, ac eraiO, i lawr hyd Whitfield a Wesley, a liawer o enwao yu mhlith y Podydd wyr, ae yna yo mlaen at yr an Amerieansidd, yr oedd ein cydwiaclwyr aelog va disgwyl yu bryderu-s am glywed rhyw grybwylliad o'n iiamrywiol adfywiadau yn Nghymru, yn neil!du<d yr un presenol, gan iddo hyd yn nod enwi yr adfywiad-yn Iwerddon—ond nid oedd son am Gymra ddistadl,; aid oedd un gair am dani hi draan, yr cwdd hi rnegis "islaw sylw," 08 nad oedd hi "saifch salaeh." Siomwyd ein cyfeillion i raddau, ond rhag iddynt IFurfio barn annheg o herwydd ei daweiweh am Gymru, aethilt yno boreu ddoe, ac, yn hollol annisgwyliadwy iddynt, ac er mawr lawenydd hefyd, os na ddarfti iddo-son am Gymru y Babboth blaenorol, fe wnaeth i fynu yn llwyrddoe. Dy wed odd ei fod wedi ymweied A Chymru yn ystod yr wythnos, ae wedi psegethu iddynt, i luoedd rnawr o konynt. Aetii yn mlaen i'wcanmol ya nehel iR ivn. "Nid ydym ni yma yn gwybod beth ydyw teimh ein arefydd-1 mewn cydmeriaeth a hwy, yr ydyrn oer, yn.dditater, yn gysglyd, tra y maent hwy yn dwym. yn frwdfryd ig, yn etfro-y maent yn goddef i'w teimladau eifeithio arnyct, y maent yn rhoi yr Aanen i mewn yn awr ac yn y man, a phan y maent yn ddwys iawn y maent yn myned i'r byn a elwir gîtnddynt yn hwyl, a chlywir hwynt weithiau. pan y maent yn cael eu cario ymaith megis gan eu teimiadau, ac yn caei llewyrch ar y gwirioneddau a draddodir iddynt, yn gwaeddi 'Gogoniant,' hyny yw.' raeddai fo, 'Glory to God.' A hefyd, gyfeillion, y maent yn carta, nid rhywbeth a'r genau yn unig, ond y maent yn eann o'r galon, yr oedd yn gwneyd daioni i mi eu clywed yn molianu Duw, yr oedd yn newydd braidd i mi, ac er eu bod yn canu tonau auadnabyddus i mi. yr oedd y dagrau yn dylifo o'm llvgaid." Crybwyllodd Hmyr amgylohiad drachefn pan ar ganol ei bregeth. Nid yn ami y mae clod Cymry yn caei ei ddatgan i'r Saeson wrth y miloedd at unwaith. Rhaid i ni deimlo gwic ddiolchgnrwoh i'r gwr parch- edig am ei garedigrwydd, ond diolchwn fwy i Dduw | fod y falh agwedd ar ein eydgenedlsg sydd yn gwirio y uosgrifiad.

TAITH YR HAF, (Parhad o'r Rhifyn diweddat.) ■'  anw<t<! afs jBt).<f?a Dylanwad da Eisteddfod.—Aeth gwr ienacc Hawn o yni i Eisteddfod Fawr Llangollen, c le bychan ar derfynaii rhwng Cyntru n Lloegr, a thaniwyd ef gymaint yno gan aiddgarweh Cymreig, fel pan ddych weiodd y parodd i'r holl ardal deiralo ei ddylanwad. j Yr oedd yr Ysgol Sabbotbol yn y lie wedi myned yn feehan a Seisonigaidd—nid oedd ar gyfartaledd oud 25ain. Llwyddodd i ymlid y Sassona,¡:ç allan, a denodd y plant i gymeryd dyddordeb mawr mewa adrodd a chanu daman ac emynau Cymreig, nes y mae yr Ysgol wedi Jyblu a t-hrebla, a'i chyfartgledd presenol yn 100 Da iawn. onite ? Fel hyn y carem 1 o gulon i bob eisteddfod ddylanwadu. Dywediadart a digwyddiadau tarctwiudol.—Pan ar ganol mynydd yn teimlo yn bryderus am yr iawn ffordd, gofynasom i dyddynwr, yr bwna: safai ar I ddrws ei dy, "A a y ffordd hon a fi i ———— Atebai yntau, "Ddala i yr a hi wir oud i chwi ei chanllyn hi." Wrth alw heibio rhy w dy gyda cbyfaill, dangpsid i nl fachgen bychan oddeutu pump oed, ¡ ydoedd yn 11awn o yspryd y diwygiad. troai bob peth braidd yn destun diolch yn ei weddi, aa yn mysg pethau eraill, dywedai wrth weled oen du yo llanm yn y cue, "Diolch i tl lesu Grist am oen du, i mam gael gwlan i wneud hossnau du'r ddafad, i'n cadw yn gynhes yn y gauaf." Cwynai un amaethwr wrth y Hall am ei gasag w;n' yr oedd wedi tori ei gwym, yn tripio yn b?rhaus? ac yn Hawn o ?sstmu. Nid yw dda i ddfm, nis gwn both a wiiaf a hi. Ho, ho," meddiy llall yn wawdus iawn, "Fe wna eitbaf aelod seneddol dros sir PeÜionydci eto." Danghosw,¡d i ni mown amrywiol fanau ddylanwad echryslon yr ystorm o fellt a tharaoaa—soed wedi eu holiti a'u cwympo, sirnneiau a muriau wedi eu taflu i lawr, a d-f'aid ac wyn wedi eu lladd. Clywsom wa&dd o'n hoi arswydus o dorcalonus pan ar waalod dyffryn tawel. a deuai yn nes atom o 'h,,d, )'r diwedd gweleni wr ieuanc cryf, gwas amaethwr, yn cael ei arwain rhwng dau ddyn I tua'f gwaIIgoMy. Vmddangys fod gwahanol amgylch iadaa wedi gwasgn yn ddwys ar ei feddwl, a'i fod wodi I mynecl i gyliwr o hoilol. anobaith. Adseinid-ei ddolef- aia prudd trwy y dyffryn —"0 trugarha Arglwydd trugorha Yr oedd. yn ddigon i rwygo y teimlad mwyaf anystyriol. Brsiat fawr ydyw galla eadw y aynwyrau pau tan argyboeddiad. I Rheilffyrdd Cymrn.—Bydd Cymru cyn hir wedi ei chroeslinellu. yn mhob eyfeiriad gan y rheilffyrdd. Pwy faasai yn meddwl yehydig flynyddoedd yn ol y baasai y eeffyi tan yn cael ffordd agored trwy gym- I oedd a glynoedd Llanbryiraiair. Chwareu teg i S.R., efe a ymladdodd y frwyehr hon hyd at fucldagoliaeth. Hyderwn y ca ddychwelyd yn ol o Tennessee erbyn dydd ei bagoiiad, ac y bydd plant Lhlnbrynmair a I fedyddiodd, yn lluchio eu capiau i'r awyr i'w Ion- gyfarck wrtb ddod heibio. Y mae cryn waith eto ¡ cyn y cymer hyn le; er fod lluaws yno yn gweithio, I oysierddwy neu dair fclyredd cyn ei gerphenir yn glir I 0 Groesysv/allt, trwy y Drefaewydd, i Hydtacwn y bydd yrardi-lwyr yn of Jus am i'r rheil- ¡ ffordd fori yr nn mor faateisiol i bethau orefy-dd, ag w hp rogylch;wiat,- Os oes gwyddelod a Saeson I' yn gweithio ar y liinell hon, oni fyddai yn well agor Ysgol Sabbothol iddynt, os nad ellii cael prsgeth iddynt bob Sabboth. Nid ydym ni fel Protostaniaid I yn haner mor ymroddgar a'r Pabyddion. Cymerer yr awgryrn Ncwydd o gartref—dychwelyd.—Pan yn dychwelyd trwy y coed tua'r man y ilettyem oddeutu 9 o'r gloch y nes, ail agorasom y Liverpool Mercury, yr hwn fel y tybiem oeddym wadi ddarilen drwodd, ond ar un waith gwelem leeyu bychan wedi ei amlinellu ag ink. Beth yw hwn ?" meddem mewn cryn bryder, a dar- i llenllsom y ncwydd-trwm a gaul)'!] Yr ystorm 4aremiu—Yn ystod yr ystorm enbyd prydnawn Mercher, cymerodd marwolaeth tra di. symwth ie ya Tranmere. Ymddengys fod Mr. W. Hales Hughes, IM, Weliington Terrace, Birkenhead, yn tlychwslyd adref ar hyd Chester Iloa-l, ac er mwyn ymoehel ychydig, aeth ef ac un arall tan gysgod pont y rbeilffordd, a phan yn y weichrau o ddweyct wrth ei gyitiiii fod arao ofc mellt, o acbcs fod pientyn we:1i oi daraw mewn ty He yr arosai, tarawwyd ef gan yr elfen wefrol fel y bu farw yn y fan." Ni cheisiaf ddacluniofy nheimlad dyeithr apboen us. Yr oeddvm tin waith Yll gwbl sicr mai y bisceddwr a lettyai gyda ni ydoedd yr un anffodus a iaddwvd. Gadewais ef yn iach a siriol. Ni welaf byth mohoflo mwy ar y ddaaar kon. Pryderwn yn. ofaadwy am y plentyn y cyfeirid ato. Gwnawn bob ystyr o'r frawddeg, cod yr un ia wn. Boreu dranoeth ) estynid iiythyr o flenctr y Hytfcyrdy i mi, wrth ei weled wedi ei ysgrifenu gan law ddieithr ymdaenai rhyw gwmwl drosiy llvgaid wrth ei agor a cheisio ei ddarllen, ond wedi ymdawelu. gwelais mai iiythyr oddiwrth y Meddyg ydoedd, yn eaditr-ril-tati, aewydd ana farwolaetb Mr. H., aeyn hyspysu fod mab i mi wedi ei eni er y'prydbhawn blaenorol. P,t goawd aliaeai fod yn drHvdoddicartref wedi caei y lath ne wyddion? Adref a fi gyda'r cyfleustra eyntaf. Teim- lwú wrth fyned i'r iy 1d angeu a bywyd wedi bod yndde yr un wytimes. Trwy d rugaredd, eefais bob path yn fwy cysurus na'm disgwyliad, I Dduw y bvddo'r diolch. HUWGO MEIRWR.

7 TRYDANIAETH A KHYFFL. Y mae Mr. John Calvert wedi ysgrifemi Iiythyr o Paris yn yr hwn y dywed Yr wyt am fiynvddaulawer wedi bod yn perffeith- io egwyddor (at yr hon a cyfeiriais yn ddamweiniol yn nghyfarfod y Gyradeithas Frydeinig yn Liver- pool) i ddefayddio trydaniaeth at achosion rhyfel- gar. Nid ydyw gallu "ffrwydrol trydaniaeth yn adnabyddus eto ond i fesur bychan, ond yr wyf wedi cael fllan fod meteloedd yn eu cyflwr trydanol yn gymhwys fel peirianwaith rhyiel, ac yn fwy diny&tr. iol na dim arall a ddyfeisiwyd erioed. Byddai y fath ddarganfyddiad yn Haw dJu xxeijeifrydig yn rhoddi gallu iddo ar yr holl fyd. Bydd fy mheirisnt i gyrhaedd cyleh o saith milldir, a phan syrthio i'r ddaear aehosa v fath gylfro yn y  h osa. y fath gyM'ro yn y ddaear fel y bydd bywyd yn cael ei lwyr ddinystrio am latheni lawer o gwmpas. Wrth ysgrifenu y iiythyr hwn nid wyf yn meddu un awydd i werthu fy nyfais ond yn unig i godi yn Lloegr un o'm peirianau galluog ar gost pwy bynag a ddewisa dan- ysgrifio tuag at hyny." I Pa beth bynag am ddefnyddloldsb y ddyfars hon, nid oes un amheuaeth yn ein meddyliau na ddyfeisir peiriant neu beirianaa cyn hir llawer mwy dinyatr- iol na'r rhai presenol. Pe buasai modd rhoddi y gwaitb o ddinystrio byddin yn Haw anturiaethwyr, y mae yn fwy na thebyg y byddai celfyddyd wedi dyfe-Isio evnllnn i wneyd hyny gyda liawer iawn liai o ansicrwydd nag a -wr/eir yn bresenol. Wrth ystyried dylanw4d dinptdol trydauiaith —• awyr wenwynig—elfenau fferyllaidd, &c., gwybodaeth am y ihai sydd yn awr mor gytiredm, y mae arferion rhyfel yn rhwym cyn fiir o gael troad hoilol. :i; (I ydym mewD. un m'oddyn llawenhau fodunrhyw ddyfais yn efiel ei defnyddio i ladd dynolryn-, ond nis gallwn lai na choelio pan wneir dinyet,r ar faes y gwaed. yn beth mwy sicr, yr effeitbia fel moddion (ofnadwy ms.e'n wir) i roddi terfyn ar ryfel. Yr hyn sydd yn cadw y gelfyddyd o ryfela yn awr mewn cymaint o fri yw fod math o ogoniánt" yn perthyn iddi.. Y mae ein swyddogion miiwrol yn galla gwneyd dash fel y dywedir ar y gelyn, yn cael fe ddiuhen ond cln's bychan, ac yn dychwelyd adref "c-ai ei "orchnddto a gogoniant" ae anrhydsdd, a'r wiad fu po.ntyru clod a thai iddo. Ond gwneler mynea i ryfel ddinystr uicr yn waith peiriant ber- y ji i4az dinystnol, yn waith o\«Vynion, berwedyddion, neu nwyon nen ryw elfenau nr.tu^ol eraill, heb ddim lie i wrhydri porsoii-ol nac i enilliad «-«moni4T)t" miiwr- ol, baltn y blina ein mawrion ar y t'aci. chwareu peryglus a diglod, sc y dysga'r bobl wneyd heb ryrti^ fel y maent yn awr yn gallu gwneyd heb ymladd duds ac arferion barbaraidd cyfleiyb.

Y DIWYGIAD YN YR IWERDDON. Y mae y Banner of Ulster yn ysgrifenu— Ymae nifer y personau yn y cyfarfodydd a gyn- helir yn yr eglwysi, yn yr awyr agorod, as mewn tai annedd, sydd yn andygu pryder am eu hachos vsbrydol yn fawr iawn. ac y mae. llawer o enghreifft* iau eglur o argyboeddiad wedi cymeryd lie, llawer o honynt yn nglyn a chyffroad m corfforol o natur tra anghyffredin. Ond y mae yr engreiixtiau hyn yn tynu llawer llai c sylw nag a. wnaethant am rai wyth- nosau ar ol i'r diwygiaddori ailan. Y mae magwr- aeth dlaogenrhaid i gyffroadau aaghymedrol yn cael eu hosgoi, ac yn wir eu Langhefnogi; ac y mao gwell cyfeiriad yo. cael ei roddt i r toimlad a arulygir gan y rhai hyny sydd wedi eu dwyn i deiml^i difrifol ol--i hanheilyngdod ger bron Duw. Y mae wedi cael sylwi arno gan lawer, heblaw y rhai hyny sydd yn talu sylw i'r eySro diwygiadoi, fel ffaith hynod, ond pur arwydc!ocao!,fodUaweriawn Hili o'r dospartb iset yn y rhedegfeydd ceffyian yn y Maze nag a fu unrhyw n?yddyn o'r hhen. Yr ydym yn gadael y rhai sydd yn adflef y ifaitb. yma i dyne, ea easgliadau eu hunain. Y mae un effaith yn an. j. wadadwy o'r diwygiad yn agos i Belfast wed i ei ddwyn o dan ein syiw. Yn mis Mat, yr oedd cymaint o I feddwdod ag a fu' mewn unrhyw dref arall yn 01 y I' boblogneth; ond yn mig Mehefin, ar l y diwygiad. yr oeddent yn llai o'r h&uer. Yn ystod y mis hwn, nid ydym yn gwybod am un meddw trwy yr hoii gymydogaeth. Y mae y tfaith hynod yma yn ddiau. yn dangos nodwedd y gwaith da trwy ei ffrwythau. Mewn cymydogaet-h isel yn Belfast, lie y mae llawer o bersonau drwg eu moesao yn byw, a lie y mae gwasanaeth crefyddol yn yr awyr agored wedi cael ei gario yn mlaen. y mae lluaws o engreifftsan o argyboeddiad. Yn ddiweddar iawn y mae Pabydd wedi ei ychwanegu at y nifori, ac y mae pump neu chwech adyn trflenus wedi eu dwyn o dan argyboedd- iad am eu pechodau," Y mae Mr. Brownlow North, Mr. Guinness, a Dr. Spenee, c Lundain, yn awr yn Belfast, ac yn cymeryd rhan yn y gwaaaaaeth crefyddol. Ani ealwys Hen adumethol Gt. George Street dywedirr" Y ma,e lluaws o'r rhai byny sydd eisoes wedi eu deffroj, i'w gweled yma o noswaith i noswaith, yn yrauoo yn y gwasanaeth gyJa'r yspryd llawen ond parc&us hwnw ¡ sydd mor neiilduol yn hynodi y rhai hyny a brofas- ant fod yr Arglwydd yn raslawn. I Y mae y diwygiad yn myned yn ndseo yn Carry- duff yn barhans. C.ynhelir eyfarfodydd gweddi bob nos—a'r fath nifer yu dod iddvnt fel y mae ymgais weithiau yn cael ei .wneyd i ddyfixl i mewn. hyd yn nod trwy y ffenestrÍ. Y mae mwy o barsonau yn cael en tftro yn eu tai'nag sydd yn y cyfarfodydd cyhoedd- us." Am sefyllfa foesoi y hoblogaeth fe ddywedir Ni welir neb yn feddw, oddigerth rhyw heu feddwc n sefydlog weithiau, ao y mae dau dafarnwr eisoes wedi dyfod i'r peodcrfyniad o roddi eu mpsnaeh i fynu, naiil ai o herwydd nad ydyw yn tain neu ynte o her- wydd eu hargyhoeddiid obechadurusrwydd y fasnach. Y mae ugeiniau o deulaoedd wedi decureu cadw addoliad teuluaidd hwyr a boreu, y rhai sydd hyd yma wedi bod yn bur esgeulus yn yr ystyr hwnw. Ni chlywir rhegfeydd nac unrhyw ymddygiad erees i ymarweddiad Cristionogoi. Y:tBallyniena, lie y dechreuodd y syratidiad gyntaf, n'r hon sydd yn cynwys 1?0 o dafarndsu, ni phryn y bobl whisky ac Did yfaut ddim 37,? th," Tra y byddai gwerth mU o bunau ?'-j???' yn cael e; werthu ar nos Sadwrn n?r blaen,yn awr ond tua gwortb £ 30. Bellagly (medd r.n gweinidog) oedd uji o'r pentrefydd mwyaf isel. Meddwi a ther- fysgu oedd yr arferiad eyffredin—tvngn, rhegi. & tbori y Sabbath* yn bechodau parchus mewn eydmar- iaeth. Ond yn awr y mae yina gyfnewidiad o'r fath oreu. Clywir yn awr yn mhob ty sain can ainoliant. Aroswch ar y ffordd, aoniwch am euwr lesu ac fp fydd hen ac ieuo.inc yn Hu o'ch cwmpas." I Tystiolaeth Dr. Carson, meddyg, sydd fel v ear- yn :—" Y mae mwy o ddaioni eisoes wedi ei wneyd nag a allesid ei ddisgwyl yn y Hwyor eyffredin mewn chwarter eanrif. Y mae gwyneb cymdeithas cisocs wedi newid, a tbroseddau a drygau wedi eu hatai,"