Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Yr Amserau

This resource is free of copyright restrictions and is published under the Public Domain Mark 1.0.
Hide Articles List

12 articles on this Page

[No title]

-IAT "^YDD "YR AMSER AU."…

.Y GWIR YN ERBYN Y BYD. I

AT WYR IEUAINC A LLENORTON…

I CYFARFOD LLENYDDOL ABERTEIFI.

ICYHOEDDIAD NEWYDD ETO.

SIR FEIRIONYDD.

I I MANCHESTER.

I MEICHIAU.I

IGWALCHMAI BRITISH SCHOOL.…

I -NEWYDDION CYMREIG.,»

News
Cite
Share

I NEWYDDION CYMREIG., » I GOGEEDD. LLANIDLOES.—Mae y gwaith ar y rheilffordd hon yn myned yn mlaen yn dda, ac ni amheuwn yr agorir hi o fewn ychydig filitiroedd i'r Drefnewydd ar yr amser y cytunwyd arno. Gohiriwyd ddydd Mawrth diweddaf y cyfarfod i ystyried cynygiad Mr. D. Davies i gymeryd lease ar y linell. LTANmLOEs.-Dydd Sadwrn diweddaf cynhaliwyd trengholiad gobiriedig yn y Queen's Head Hotel, o flaen y Dr. Slyman, crowner, ar gorff Richard Lewis, o'r Fedw Ddu, marwolaeth yr hwn a achoswyd trwy ymladdiad a John Evans, o Nantygwernoar, Llangu- rig. Oddiwrth dystiolaeth y bachgen, yr hwn oedd yr unig gydymaith ar y pryd, ymddeDgys -fod dau ddyn ieuanc yn tori mawn ar fryn yn mhell oddiwrth unrhyw dy, ae ymddangosent fel pe buasect yn gy- feillion perffaith. Dechreuasant luchio mawn at eu gilydd o ran digrifwch; dylynwyd hyn gan fath o chware ceffyl," yr hwn a ddiweddodd mewn ym- laddfa drwyadl. Lewis oedd y cryfaf o'r ddau, ond yn ystod yr ymiaddfa, yn anffortunus syrthiodd i lawr, a thra yn y sefyllfa hono ciciwyd ef yn ddidru- garedd gan ei wrthwynebydd creulawn. Aeth adref, lie ar ol bod mewn poen am ddau ddiwrnod a haner, daeth angau i derfynu ei boenau. Cafodd y rbeith. wyr reithfarn dynladdiad yn erbyn John Evans, a rhoddes y crowner ei warant i'w ddal. Y DREFNEWYDD.—Dydd Gwener diweddaf, rhodd. wyd alarwm yn y Drefnewydd fod tan wedi tori allan yn Rhosypanau, Dolfor, yn mhlwyf Ceri. Erbyn ym. ofyn yr oedd yr holl adeilad yn tamau. Dygwyd dan danbeiriant i weithio, ond ni wnaethant ond diffodd y fflamau a godent oddiwrth y coed a syrth- iasant. Cafwyd cyfran o'r gwenith o'r ysgubor, ac ystyried y defnyddiau o ba rai y gwnaed yr adeiladau nid yw y golled gymaint ag y gellid disgwyl. Tybir i'r Ilosgiad gael ei achosi gan blant, y rhai a chwareu ent yn yr ysguhor, a matches ganddynt, y rhai yn anfwriadol a daflwyd i'r gwellt cvn eu diffodd. Y DREFNEWYDD. Boddiad dyn Ievw-c. — Dydd Gwener diweddaf boddodd Mr. John Allen, brodor o Guilsfield, cy'frwyydd, gweithiwr i Mr. R. Lloyd o'r dref hon, yn afren, rhwng Doleno a Milford, wrth dr-p.f hon, yn <1ddiwrth yc hysbysrwvdd a rodlwyd ymddengys i'r trancedig"rhwng 8 a 9 o'r gloch, gyda W. Morgan a S. Powell fyned i'r Park, a myned i'r afon yn y lie a nod wyd, yr hwn a ystyrir yn un o'r lleoedd mwyaf peryglus yn y cwmpasoedd. Aeth y trancedig er ei rybuddio J.. le mwy na'r dyfnder, a gwelwyd yn fuan ei fod mewn sefyllfa dra pheryglus. Ymdrechodd ei gyfeillion ei achub, ond methasant; yn wir bu yn agos i Powell gael yr un dynged ag yntau, trwy ei fod yn agosaf ato, ond gwaredwyd ef trwy gangen gael ei hestyn iddo. Nid oedd cvnor- thwy arall yn agos, a suddodd Allen heb gyfodi mwyach. Mor fuan ag y gellid aeth hysbysrwvdd allan, ac er i bob ymdrech gael ei wneuthur i godi y corff, o herwydd tywyllwch y prydnawn, bu pob ym- drech yn anetfeithiol hyd bore dranoeth, pryd y can- fyddwyd y corff ae y dygwyd ef allan gan Thomas Jones ac Edward Jones, y rhai a wnaethant ymdrech ganmoladwy ar yr achlysur, am yr hyn y csnmolwyd I hwy yn fawr gan y crowner a'r rheithwyr yn ystod yr eisteddiad bore dranoeth. Nid oedd y trancedig wedi bodyn y dtef ond tair wythnos. Gobeithiwn y bydd i'r amgylchiad hwn fod yn rhybudd i'r rhai sydd yn gosod eu hunain yn agored i'r fath beryglon. Y dydd o'r blaen cafodd dau ddyn ieuaDc ddiangfa rbag" boddi, ac oni bnasai i gynorthwy gael ei roddi buas, ent wedi syfranogi o dynged y trancedig. GAERWEN. MON.-Cymeradwyaeth i lafur, diwyd- rwydd, a ffyddlondeb gweinidog yr efengyl.-Cynal. iwyd cyfariod dyddorol ao adeiladol yn y lie hwn hwyr y 26ain o Fehefin, i anrhegu y Parch. Robert Hughes a darlun o'r cywiraf o hono ei hun, wedi ei baentio gan Mr. Williams, artist, Caernarfon. Ys. tyriodd rhyw gyfeillion i achos yr Arglwydd fod Mr. Hughes wedi gwasanaethu eglwys y Trefnyddion Calfinaidd yn yr ardal fel bugail gofalus, pregethwr derbyniol, a gweinidog llafurus, am yn agos i wyth mlynedd ar hugain heb un tal arianol, nid oberwydd anmharodrwydd yr eglwys i roddi i'r pregethwr ei gyflog, eithr oherwydd ei ddymuniad ef i'w gwasan. aethu yn rhad, fel y gallai hi wneuthur mwy o ddaioni mewn rhyw ffyrdd eraill, am hyny pender. fynasant ei anrhegu a'i ddarlun. Dechreuwyd y cyfarfod gan y Parch. J. Pritchard, Llangollen, trwy ddarllen a gweddio kyr hwn oedd i bregethu yn y I Gaerwen y noson, ond rboddodd ei gyfeillion eu cyf- arfod i fypy yn arwydd o barch i'r gweinidog oedd i gael ei anrhegu). Llywyddid y cyfarfod yn fedrus a chanmoladwy gan Mr Hugh Hughes, Llangaffo. Wedi cyfarch y gynulleidfa galwodd y Uywydd ar y Parch. J Donne, Llangefoi, i anerch y cyfarfod, yr hyn a wnaeth yn ganmoladwy iiwn, gan ddangos teilyngdod gweinidngion ftyddlon Crist o gyfrif mawr er m.yn eu gwaith. Yn nesaf gal wyd ar y Parch. J Pritchard, Llangollen; yntau hefyd a rodiodd braidd yr un ffordd, gan ddangos trwy natur petbau, ac ysgrythyrau y gwirionedd, fraint a dyledswydd Cristionogion i gyfranu i'r rhai a'u dysgant yn y gair, mewn pob peth da,ac mae dedwyddwch yw rhoddi yn hytrach na derbyn. Yn nesaf darllenodd Mr Roberts, Cefndu, gyfarchiad caredig oddiwrth yr eglwys i'w gweinidog wrth gyflwyno y darlun i Mr Hughes, yn nghyda swm 0 arian, o £4 i ;:5, sef gweddill y rboduion at y darlun, buasai y gweddill yn bunoedd yn ychwaneg oni bai i'r ysgrifenydd, R Williams, omedd cymeryd gan lawer, a dywedyd wrth amryw ei fod wedi cael digon, oud er pob peth aeth fel y nodwyd dros ben yr hyn yr amcanwyd iddo foj, y rhai a gyflwynwyd yn arian i'r gweinidog am na eluted amser i bwrcas11 dim a hwy, fel v gallo brynu ej ddewis lyfr neu lyfrau hyd y eyrhaeddo y casgliad. Y pryd hwn dangoswyd y darlun i'r gynulleidfa. Yr oedd y darlnnydd, Mr E Williams, Caernarfon, wedi bod mor llwyddianus i wneyd arddangosiad cy wir, a'r gwaith mor berSaitb, a'r 8u?f o amgylch y lluu mor h?rdd, fet yr amlygwyd cymeradwyaeth ucbel so unfrydol gan y rhai oedd yn bresenol. Yn ganlynol cododd Mr Hughes i gydnabod teimladau typer y frawdoliaoth tuag ato yn ol eu cyfarchiad iddo. Dy- | wedai fod perygl i unrhyw wagfawredd daearol i ym- lusgo i mewn i grefydd syml ac ysprydol Mab Duw a'i fod wedi ceisio rhwystro arn^ inioa yr anrhegwyr I mor bell yn y dechreu a gwrthod eistedd i'r llunietl- ydd i'w dynu, a'i yru adref yn ol heb wneyd dim. Yn mben amser daeth eilwaith trwy orchymyn y rha? oedd yn penderfynu dangos parch i'r gweinidog, trwy hyny gwelodd Mr Hugbes ei fod mewn perygl o anfoùdJoni y rhai y bu cybyd in ymdreohu bod yn gymeradwy yn eu plith. Dio>hodd am eu teimlad- all da, as amlygodd ei ddymuliiad i fod yn wasan :iethgai i bohl Dduw, a rhyngu bodd ir hwn a'i dewisodd yn fiiwr li %,I Jrliwedd ei dymhor. Yn ddi. weildaf gnlwyd y Parch. John Huglies, Borthaethwy, 1 yr hYD a wnaeth fIT y pwynt o ci eiydlol wi gyflredin. Ni wrandawforu araeth weii o'i hyd ac y mater hwn erioed. Gal wyd fir Mr Donne 1 derfynu trwy weddi. Bu ycantonon vn llwydrtiau us i wneyd en rhan yn wir dda, at wne,-d y cyfarfod yn fuddiol a blasns.—J. P. 1 \vijLHELi.~—Davidiw dwtn^r di- weddaf fel yr oedd Miss Jones, ciAv ier i Mr John Jones, porthnion, yn dy chwdyd a livf gyda Mrs. Catherine Jones, siop, Llmor. hiewu trol fechan o Birk Bodegroes, He yr oeddynt wedi bod yn rhjdcU a rheg o fwydyad a diodydd Ir c,Ynhaulifw.)T, pan yu ages i bentivf yr Efaihiewydd, trwy r\w foddion dycbrynodd y ceffyl, yr hwn a arweinid gan fachgen- yn, ymrwystrodd yr 01 wyn yu /?7:?y ?ordd a dym. I chwetwy? y drol. Caf.vyd Miss Jon?? ur v Hordd .t. ymddangos yn ddifywyd. Yr o. d 1 d'u?e.?Jygyji lie yn mhen ychydig fyuudau, oud cawsant fod y benglog wedi tori. Ni lefarodd air ar ol hyny. a I rhoados angeu derfyn ar oi dioddefladau yn mben oldeutu dwy awr. Yr oedd y drancedig yn 67 mlwydd oed, ae yn cael Pi iuawc barchii. Cynal.wyd rheith | j holiad o flaen H H Hughes, Ysw., crwner. yn Ty'n. j Ion, pryd y dychwelwyd rheithfarn o farwolaeth ? ddamweiniol. Da genym ddeall fod Mrs Jones, yr hon a friwyd yn dost yn ei phen, yn dyfod yn mlaen { yn rh Agorol. CONWY -Cynhaliodd y Methodistiaid Calfinaidd eu cymdeithasfa yn y lie hwn ar y laf a'r 2il cyfisol. Yr oedd y eymdeithjsfa hon yn un o'r rhai llunsocaf a welsom yn y dref hon, ac yr oedd y pregethau yn rymus a llewyrchus,a'r gwrando yn astud a difrifol. a gellid tybied ar agwedd weddaidd y gynulleidfa, eu j bod yn barod i ddweyd Da yw i ni fod yma." Cyn., I hiliwyd cyfarfod eglwysig am 8 yn y horeu, ddydd I-ui, i'r hwn yr ymgynullodd tyrfa fawr o'r ardaloedd o amgylch. Y mater dan sylw ydoedd Santeiddhad, a rhail i mi addef na chlywais vmddiddan mwy t dyddorol erioed, am wyf yn pi g-ofio. Yr oedd yr angenrheidrwydd am dano, y modd i'w gael, a'i bryd- ferthweh, yn cael ei dlangos yn eglnr a gogoreddiis mvn, fel yr oedd yn cyfodi awydd cryf ar lawer fod Yl1 feddianol arno, "A phereflithio santeiddrwydd yn ofn yr Arglwydd." Pregethwyd yo y capel nos I Fercher gan y Parchn. John Foulkes, Liverpool, a D Jones, Caernarfon. Dydd Iau, mewn cae marteis- iol gerllaw y dref, am 10 pregethodd y Parchn. 0. Hcwells, Tarvin, a H Rees, Liverpool; am 2 y Parchn. D Davies, Penmachno, a D Jones, Caernar. fon; am 6 y Parchn. 0 Howells a H Rees. Cafwyd hin gysurus ar byd y dydd, a phob tawelwch, ac ym- I ddygiadau y dyrfa luosog yn y maes ac allan o bono yn fwy gweddus a pbrydferth nac arferol. Aeth pawb i'w ffordd yn Hawen ac mewn iawn drefn, o leiaf yn fwy felly mae y gwelwyd er ys llawer blwyddyn, a chafwyd lie cryf i obeithio nad aeth llafur gweision yr Arglwydd ddim yn ofer, ond y bydd yr had da a hauwyd yn dwyn ffrwyth toreithiog.-Crwrandawr. MACHYNLLETH.— Mehefin 26ain cynaliwyd ffair yn y lie uchod yr bon a elwir y ffair fach. Clywais son ain y ffair i: tr,), ond ni chefais gyflensdra i'w gweled hyd y tro hwn. Trwy fod genyf ffordd go bell cychwynais yn dra bore, a chvrhaeddais yno erbyn haner awr wedi naw y bore, pryd yr oedd am- j ryw o anifeiliaid wedi eu hel i'r dref, ac eraill yn dylifo i mewn o bob ochr, a'r prynwyr wrthi mor I brysur fel nad oeddynt o'r braidd yn cael sefyll ail i ddim ar y stryd. Yr oedd swynogydd da o ddeg i ddeuddeg punt, a'r buchod cyfloion o ddeuddeg i ( bymtheg punt, a phrisiau da rhagorol am bob math. Yr oedd yma gyflawnder o geffylau a thrwy hyny siomwyd y gweithwyr o'r braidd yn y pris, er hyny gwerthwyd hwy yn o lwyr. Gallwn feddwl mai tra ieuanc ydyw y rhai sydd yn dod i Fachynlleth yn y grefft o werthu ceffyle, nen y maent yn fwy anne- I heuig gyda'u ceffylau na'r bobl gyffredin. Cewch eu gweled yn dod ar eu cefnau dan chwipio a thynu eu penau, fel nad llawer gormod yw y stryd i ddau basio eu gilydd. Onid gwell yw gadael i'r anifail fyned yn ei has cyffredin, ac os daw rhywun eisieu ei ) weled yn trotian, cymerer ef i'r ffyrdd am ugain Hath 1 y pryd hwn, ac nid ei yru ar garlam o'r naill ben i'r llall i'r heol a hyny lawer gwaith ar ol eu gilydd nes bo wedi blino ei hun allan o WYDt, pa geffyl a edrych yn dda pryd hyn?—Un o ddau Lane. LL,&Nc,yNoG. Darlith.-Nos Fawrth Mehefin 90ain t»*ad dod wyd darlith ar Losgiad y Byd a'r Ddaear m v.ydd, gan y Parch. Isaac Jones, Llanrbaiadr, N-n nghapel y Trefnyddion Calfinaidd; elid i mewn trwy docynau, yr elw yn myned at leihau dyled addoldy y Wesleyaid yn y lie. Byddai canmawl y ddarlith yn afreidiol, canys gwyr pawb sydd yn adnabod Mr Jones ei fod yn ddigon o ddyn i feistroli pa beth bynag a gymer mewn llaw. Yr oedd ei svlwadau ar ddaeareg yn gampus, ond pe bawn yn dyfynu llanwn yr Amserau a dyfyniadau, ond er mor dda oedd y ddarlith, nid oedd yn werth gan r eb gymaint a chyf- Iwyno diolcbgarwch i'r darlithydd am ei lafur. Ar ol i Mr Jones gyflwyno ei ddiolchgarwch am fenthyg y capel, terfynwyd y cyfarfod trwy weddi, ac ymadaw. odd pawb gan ddweyd mai dyna y ddwy awr mwyaf l hapua a gawsant er ys llawer dydd.-Gu.,randawr. GRONANT.-Cyntiliodd y Methodistiaid Calfinaidd j syfarfod preethu yn y lie hwn Meliefin 22ain a'r 2:ja.in. Gan na bu cyfarfod cyffelyb er ys rhai blyn- yddoedd, yr oedd y gymydogaeth o gymaint a hyny I yn croesawn y cyfarfod hwn yn fwy gwrescg. Cyfran, wyd yn siriol at ei gynal gan yr ysgol Sabbothol a'r gynulleidfa, a threfnodd bron bawb eu hamgylchiai- au fel ag i roddi diwrnod cryno i wrando yr efengyl. Pregethodd y gweiinidogion canlynol ddwywaith ar yr achlysur, set y Parchn. Robert Hughes, Conwy, R Thomas, Garston, Liverpool, O. Howells, Tarvin, ac E. Lloyd, Treffynon. Meddyliem fod graddau hel aeth o'r eneiniad ar y moddion o'r deenfeu i'r diwedd. Yr oedd yn hawdd pregetliu, ac yn bleserus ¡ iawn i wrando. Un llinelJ (Jeature) amlwg ar y gynulleidfa oedd y lluaws o wynebau llwydion, a'r fath nifer anarferol o alarwisgoedd oedd yn britbo y cynulliadau mewn canlyniad i'r ddamwain alaetbu s fu >n nechreu y flwyddyn hon, trwv i'r bywydfad gael ei ddadymchwe'yd! Pruadaidd iawn oedd gweled cymaint o weddwon ac amddifaid yn yr un, He ac wrth edrych arnynt enynwyd ynom ddymuniad cryf iawn ar i "Dad yr amddifad a Barnwr y weddw" weinyddu y swcwr angenrheidiol i weddwon amddi- faid Grnant. DOLGELLAU.—Damwain angetiol.-Gorph. 2il cyn. haiiwyd trenghohad o flaen G J Williams, Ysw., Coroner, yn y dref hon, ar gorph boneddwr ieuanc dieithr o'r enw Ramsden Goldtborp, perthynol i gwmni Miligan Forbes & Co., B( ad ford. Ymddengys i chwech o ddynion ieuainc ar eutaith drwy Gymru gyrhaeddyd y dref hon haner dydd Gorph. 2il. ae wedirbo?di yr ycbydig bethau oed,l ganddynt at deithio mewn diogelwch a ohael lodgings, aethant I allan hyd lanau yr afon Hinon gyda'r bwriad o ym- I drochi, pan wrth le a elwir y Storehouse cyfarfuant a boneddwr o Ddolgellau, cc ymholasant ag ef pa le oedd yn lie cyfleus i ymdrochi; dangos odd yntau lyn lied fas a glan; ond dewisasant hwy un pellach vn mlaen a dyfnacb. Aethant i mewn i'r llyn, ac ym- ddengys i'r trengedig ymgeisio am gael y gwaelad, a drysodd ryw fodd neu gilydd. Amcanodd ei gyfeill- on am dano amryw droion gan ei godi i wyneb y dwfr, ond yn ofer bob tro. gan fod y dwfr yn y fan hono yn lied wyilt. Daeth amryw bersonau i'r lie, ac yn eu plith Mr William Jones, butler Syr R W Vau.:han, yr bwn a ymdrechodd a'i holl egni i'w gael i fy ac o'r diwedd a lwyddodd. Ond er pob ymdrech a wnaed gan William Williams, Yaw., meddyg, yr oedd yn rhy ddiweddar. Felly, gofidus genym kysbvsu i'r boneddwyr dieithr byn am haner dydd Gor. 2 ddyfod i'n tref yn llawen, a tbranoeth yr oeddynt yn gorfod myned yn ol yr un ffordd yn drit, ac un o'u cyfeill- ion a'u perthynas yn cael ei gludo mewn dull pur wahanol ag yr oedd ddoe yn dyfod yma. Clywsom fod y meddyg yn cwyno ar y trengboliad fod v celfi priodol (pa rai a anrhegwyd i'r dref gan foneddwr at bersonau yn yr amgylchiadau llyn) yn cael eu cadw mewn -lie rhy anughyfleu*, fdy byddai raid myned milldir o ffordd i'w hymofyn pan y byddai angen am danynt; yn nghwyneb hyny penderfynwyd iddvnt gael eu cadw o hyn allan yn y Police Stc¿tion.-Go- hebudd. UNOEB CAERGYBI.—Cynaliwyd cyfarfod Bwrdd y Gwarcheidwaid yn y Valley Hotel ddydd Mercher y laf o'r mis hwn. Mr. W. Williams yn y gadair. Ni ddaeth dim ond y goruchwylion cyffredin o dan sylw y Bwrdd. Sonir fod Bwrdd Cvfraith y Tlodion yn bwriadu dad gysylitu plwyfydd Caergybi a Rhos- colyn oddiwrth yr Undeb, a'i ffurfio yn Undeb ar ben ei hun. Tybir y cydsyniai Gwarcheidwaid y plwyfydd liyny 1 adeiladu Tylotty, ac ad unid y plwyfydd eraill attynt dracbefn. Trwy hyny gorfodid y wlad i dderbyn yr hyn y caniata y gyfraith iddynt ddewis neu wrthod fel v barnont yn a Idas. Deallwn fod gwrthwynebiad parhaus gwarcheidwaid undebau Mon i fabwysiadu cyfundrefn y Tylottv, yn achos 0 ofid i'r Bwrdd y.. Llundain; ond feallai mai y trethdalwyr eu hunain ydynt y barnwyr goreu ar y pwnc. CAERGYBI.—Mae y trefniadau dan gyfraith newydd y Police wedi eu rhoddi mewn grym yn y dref hon. Mae yma yn awr dri o hedd geidwaid yn perthvn i'r sir, a dau eraill yn cael eu talu gan y IIywodraeth. Penodwyd Mr Richard Ellis, Amlwch, yn arolygydd, a'r ddau eraill i grd-weithredu ag ef. Hysbysir .¡Ji fod symudiad Mr Enoch Williams, yr hedd geidwad blaenorol yn achog o siomedigaeth a gofid i drigoliou y dref, yn mhlith pa rai y mae wedi gwasanaethu Ili ffyddlon a galluog am ddeuddeng mlynedd gan roi boddlonrwydd cyffredinol i bawb. Da genym hefyd ddeall fod Ustusiaii y wlad yn y Chwarter Sessiwn diweddaf wedi cvflwyno rhodd o uga.n punt i Mr Williams yn dystiolaeth o'u cymeradwyaeth iddo ar ei ymadawiad o Gacrgybi. CAERGYBI.—Mae canr edd o Wyddelod wedi Myned drwodd yma yr wytlmosau diweddaf i'r cynauaf yn Lloegr. Cymerant eu tocynau o Dublin i Gaerlb on, a disgwyliant y bydd clud-r.^s yn iddynt ar eu -? 4 vn bArOt t iddvtit ar eu ,Ian,ai yn Nghaergybi. Ychydig IlllbPr yn ol dig- wyddodd nad oedd yr un train yn barod, a grwgnacb- ent yn enbyd o herwydd hyny. Yn mhoetbder eu siomedigaeth daeth Arehesgob Tuaiu yma, ao ad- waenwyd ef yn uniongyrchol gan rai o'i gyiiwladwvr. y rhai a waeddasant mewu liawenydd. Dyma c'n i Harchesgob," a phenliniasant oil gan ufyn pi fendith j a /nynfigi iddo eu cam. Anerchodd ei Arghvydd. iaeth hwy yn yr i:dth W\ddelaeg, gan cidymuno arnynt fod yn ymarhous a heddycbol, yr hyn a gafodd yr effaith ddymunol arnynt ac ymddangusas i ant yn dawel ac yn weddaidd. CAERGYBI.—Penodwyd Mr E Fi. Cunnph, o Gaer- Ileon, vn Orif Swyddog y Cyllid d" JD y dref hon yn lie Mr Lennox, yr hwn a symi'dwyd i Tt-ign- ;"ut:Mtie Mr Cunnah wedi pisio ei arholiad vn r.wyadiauus, a bydd Iddo jmgymeryu ni ddyled- awyddau yn fuau. CAERíJYBI. Yn :ohlith yr Aelodau Seneddol a bleidias^nt gvnygiad Mr BerkeVy ar y Tugel. can- frddwn erw yr Anrbldeddus W. 0. St. nlev, yr aelod dros Fwrdeisirefi Mon, DEHtrDIR. OYFAUFOD DIWTGIADOL <JLYNARTHEN, SWR^T)'ASKB- TEIFI.-Lyn&Jiwyd v cyfariod r. jliod ar v 23AIIJ fi r 24ain oFebefin, 1557. Pend<»ifvrodd y pynulieiifa yn flaenorol ar y pynciaH i'r gweinidogion i bregethi arnynt, sef sobrwy id, gonestrwydd, gogoneddu Duw, crefydd deuluaidd, diweir ieb, haelioni, ssnteiddio y Sabboth, duwioldeb, balchder. a geirwitedd. Y pre. gethwyr oeddynt y Parchn, W Evans, ';eiiad d lw-, d D. Williams, Liwvndafydd, VB) D. Jones. Drewen, S. Griffiths, Horeb, S. Evans, Hebron, J. Lewis, Henilan, D. Davies, Aberpoith, ,T.C.) R. Thomas, Penrhiwgaled. J. Williams, Castelinewydi, a D. Davies, Aberteifi. Trimodd y brodyr y pynciau yn fanylaidd, ac yr oedd y pregetitau yn wir dda a efleithiol; yr oedd agwedd a theimladau v milood gwrandawyr yn tystio hyny. Dangoswyd i'r byd ein bod er yn wahanol enwadau yn un i bleidio y da u gwrthwynebu y drwg; a chafodd rhagfarn ergyd y teimla oddiwnho yn hir, os nad yn barhaus. Ein gobriith a'n disgwyhai mewn canlyniad yw, y ceir gweled rhinwedd yn lledu ei wraidd, blaguro a ffrwytho ar ei ganfed, a drygioni yn myned yn rhy ffiaidd ac ysgeler yn ngolwg pawb o drigolion eiD gwlad i neb i'w bleidio, llawer llai ei arfer. Dech- reuwyd y gwahanol oedfaon gan E. Evans, Wig.. Williamf;, Llwyndafydd, a Jones, Aberteifi. Tebyg mai yn Penrhvwg-aJed y bydd y cyfarfod nesaf o'r natur hwn.-W. Jones. ABERDAR.—Nos Iau, Gorph. 2il, yn y capel Wes, leyaidd Cymreig cafwyd cyfarfod c\boeddns perthyn. ol i gangen Cymdeithas Feiblaidd Aberd&r. David Davies, Ysw., hynaf, Blaengwran, yn y gadair, a chadeirydd da iawn ydyw, oblegid y mee hob amser yn fyr ag at y pwrpas. Dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. D, Price, Siloa—yna darllen- wyd gweithrelti-idau y gangen am y flwyddyn. Cyn- ydd mawr ar werthiant y Cyfrolau Dwyfol, yn bsnaf drwy ymroddiad y Beibl-gludydd a fuasai yma, sef y Parch. Mr. Rowlands. Peth cynydd mewn cy^ran- iadau rhydd, ond dim o'r cwbl yn deilwng o boblog. rwydd a cbrefydd a llwrddiant masnacbot Aberdar. Tua X22 os da y cofiwn, oedd y cwbl o'r casgliadau rhydd, ac er fod hyny yn rhai punoedd yn fwy na'r llynedd, "beth yw hvny rhwng cynifer ?" Yna orn- ygiwyd yn gyntaf "Fod y cyfarfod yn cymeradwyo yr adroddiad, ac yn dymuno ei argraffu a'i daenu drwy y gymydogaeth." Cynygiwyd gan y Parch. D. Saun- ders, ac eiliwyd gan y Parch. I). Price, Siloa. 211. Cynygiwyd gan y Parch. Mr. Powell, (W.) Fod y cwrdd yn cydoabod rhagluniaeth Duw am agor calon an, ac am y lledaeniad o'r Gair Sanctaidd. Eiiiw> d gan y Parch. Dr. James, Cenhadwr y Fam Gym- deithas, yr hwn a'n difyrodd am awr a chwarter ag un o'r anerchiadau goreu a glywsora erioed ar ach- lysur o'r fath. Dygodd ni vn happus iawn o gwm- pas y tipyn byd yma, a dangosodd i ni sut yr oedd y cwbl yn gweithio mewn cyswllt a'r Gymdeuhas, odii- yma i Ffraino ac oddiamgylch ogylch gan ddisgyn yn yr Ynys Werdd, a'n lloni yn fawr gyda hanes y llwydd sydd ar ddarllen a lledaenu y Beiblyn mhlitl^» ein Cefnderwydd. Adroddai hanesyn difyr dros ben am un Gwyddel yn cael Testament Seisnig gan foneddwr, a'r Priest yn ei ddwyn oddiarno. Cafodd un eilwaitb, a'r Priest yn myn'd ag e' ffwrd i wedy'n, ond y drydedd waith, cafodd un yn ei iaith ei hun, y Wyddelaeg, a phan d leallodd Pat hyny, dododd ef yn ei fynwes, gan aierhau i'r boneddwr nad oedd na dyn na d-l a gai fyn'd a hwnw ffwrid. Oddi- wrth byn ymresymai Dr. James, a hyny yn gadarn, i'n tyb ni, mai un o'r prif os nad y prif achos o dywyllwch y Gwyddelod oedd eu hymddifadrwydd o'r Beibl yn eu hiailh eu hunain. Nid oes yr un rheswm," meddai "paham na byddai lwerddon mor oleuedig a Cbymru, ond ei bod heb air Duw yn iaith y bobl." Ond yn awr mae'n debyg eu bod yn ei gael, ac y mae y Colporteurs a'r darllenwyr fel llwynogod Samson yn tanio yr hon wlad. Yn Gymraeg \£ oedd y cyfaill dysgedig yn siarad, on awgry* mwyd -ar y diwedd fod yno rai cyfeillion Seisnigdyna'r Dr. i fynu ar y tarawiad, ac yn taflu ei Saesoneg i'n plith wedy'n am tua deng mynyd, yn wreicG^on poeth, pes bod y cwpwl Saeson debygem yn ymgyflioi. Diolch- wyd i'r C? !eir\dd a'r Arothiwr dieithr, 'N-d rhan yn seremoniau hyn gan weinidog y lie, D. Wil. liams. Ysw., Ynvscynon, R r brodyr a enwvd jn barod, a therfynwyd y cyfariod drwy gADU yr Heu"Q^nfed, a r y geiriau Seisnig Praise God from whoa)," IU hend;thiad gan Dr. Jílmes.-G. MERTHVR TYDFIL.—Prcgelh-u, — D'-dd Sul a Llun. yr 28d.in a'r 29ain o'r mis diweddaf, cynalio,id edwys Drefnvddol Caepant-tywyll ei phregethwyl flvnyddol. Gweinyddwyd ar yr achlv^ur gan y Parcho. cR.Jl,vnoJ :-Wm, Evans, Tonyrefail, Olfea Owens a David Charles, Mon, a Richard Roberts, Dolgellau. Cynhelid cyfarfod hwyrol dydd L'un yn ngbapel Pontmorlaes, am fod y 1!all yn rhy fychsn. Prif amcau y cyfarfodydd oedd casglu tuag at leijiau dyled y capel, a deallwn fod y gj-nullei lfa yn cyJym. deimlo a'r eglwys fecban, ymdrechgar dan ei baicb. drwy gyfranu yn haehonus i'w chynorthwyo. Yr oedd y pregetbu hefyd yn dda a difrifol, a gubeith. iwn y gwelir effeithiau daionus yn et ddylyn. MERTHYR TYDFIL. Piwudd?qjl v Gymdeiflias Feiblaidd.—Hwyr ddydd Ma wrth. 30ain o'r mis, di- weddaf cvnaliwyd cyfarfod blyneddol caugen Gym, vii y .N-etiad-3 D dir- deithas Feibbiidd yn y lie hwn, yn y Neuadd Ddir- westol. Prif siaradwr y cyfarfnd oedd y Parch. Dr. James, (Dewi o Ddyfed) yr hwn yw cenadwr y Fam- gymdeithas yn y parthau hyn eleni. Cwynai fod cyn lleied o nifer yn mynychu y cyfarfodydd ac Tn tan- sgrifio at yr achos yn y Deheubarth. Arethic-ld Ni-i wresog, bywiog, a grymus—buasai yn anhawdd gael ei well i ysgwyd y wlad o'i ehysgadrwydd yn nghys, lIltiad s'r sefydliad hwn, a dvsgwyliwn y gweiir oi ei ymweliad yn ngwci" :ediadau y flwyddyn bre- senol. MERTHYR TYDFIL. igher(i,i.-Ilwyr dydd Mer- cher cyntaf o'r mis hua breintiwyd y dref a chvrg- Lerdd ardderchog gan gyfeillion cerddorol a alwant eu hunain Taliesin Glee Club yn pynorthwveiig gau Llew Llwyfo, a'r Proffeswr Wilks, yn y Neuadd Ddirwestol. Cafwyd cynulliad llawn, a theby? yw na siomwyd ei ddisgwyliadau gaa y dywedir fyned o'r ymarferwyr drwy eu gwaith va orchestol. ABERDAR—Yn S loi, y cape! A lmbvnol Cymreig, nos Lun, Mehefiu 29ain, traddodwyd darlith nrtbJ:, ymresymgar, ac argyhoeddiadol, gan y Parch. John Thomas, Liverpool. Y Parch. William Williams, Nebo, Hirwaun, yn y gadair. Testun, y Maine Law. Cafwyd amryw o enwau o newydd ar ddiwedd icy farfod, ac yn wir yr oedd pob arwyddion fod ymad. roddion y gwr parched'g yn mynd, a mynd wnelont meddwn ni, nes dwyn pobl Aberdar nn ac oil i ymrwymo o Hirwaun i Mountain Ash, i lwyr ddileu y traffic dwi sydd yn beichio ein nardal, nc yn dinystrio ein bechgyn, ac nid yw ein merched atllm o berygl ychwaith. Atti ddirwestwyr, oblegid wrtb- ych chwi yn benaf y disgwylir; er fod liaweroedd heblaw chwi yn barod i'ch cymhorth.—G. I CiXERUD WASHINGTON.—Nid oe-id efe vn w}on ) ffugchwedl; nid oedd dim gwroniaeth tfugio vn per- thyn i'w natnr. Eel rhyfelwr yr npdd yn analluog i ofni, ond ni wnai unrhyw rinwedd o berio prygl. Ymladdodd dro-, achos ac nid am anrb"vdedd person- lei. Yn llawen, wedi iddo enill yr achos hwnw v crogodd i fyny ei gleddvf byth i'w dynu i lawr mwv- ach. Gogouiant, y gair trystrawr hwmv, gvdd vn | atlonyddu rhyw feddylicu mihvraidd fel h"lr)nad udgorn, ni ffnrfiai un rhan o'i awvddfrvd. f>w^th- redu ya gyfiawn oedd ei rc -'fa dwyn yn riilafn y da- ioni cyhoeddus oedd ei ymdrech parhan,. s ttiellyng"u ser.-hiadau d, nion da oedd ei aciielgais. G,villt'r'Yatl, gymhwysderau i ymarferiad pm" 1 Jarn nu;a" n a doethineb cynwysfawr, esgvnod i'r tradair Ivwyd^cd. MARWOR^AETH TRwY IFRATH IAY, CCi'Y x. [ rowyd dv., 'mawr, cr; f, r0rff. o'r enw H.irtsh^rij « I KewUm, Cpper Falls, bore ddydd Sadwrn diweddai, gan brj i 1 brathol tiwohlrtw ei beLPJh de yn dyfod oddiwith ysmotyn bvchaa coch. Wrth cbwiiio v gwely gwelwyd pryf copyn bvchan d,iY' lie yr oedd ) l fraich wedi gorphwvs. Ymdaenodd v chwviK i lawr y fraich yn ystod y dydd. Dydd Sui bn vn tafia i iynu br(,ii trwy'r dyd-,f. D,,dd L!,iii of iyntibrnntrwy'r dydj. d d L 'un c..n Mwvd ci gpo hoen yn yr ymysgaroedd, fr b\;n a bniliaod. gyda llviuder dychrynliyd, lies y bu farw. A Jl bu; ■> o'r gloch. RHEOIAI; BYWYD.—Po mwyafrr wyfyn byw, mwy« f 0]1 vr wyf yn teimlo y pwys o lynu wrth v ijjeolau a osodais i lawr yn y fath ,.e!).;au :-Iaf. Gwrando lleied ag sydd bosibl ar ),- hyn a fyddo yn iha.fuiroi i ert,ill. Peidi > credu ,I <ll "o'r iat'u bail re» y goifodir 1i i it) fjy. ^■ (J >. lJeii»io yfed ysl.TvJ y n-ftb a iyddo yn cylchdaenu ftdroctdiad drwg, 4ydd. Cvme i- roli cyn belled ag y gallaf unrnvw am/iiirioDdeb a | fynegir fuag at ennil. -d. Credu boh j>e clywid yr ochr arall, y gellid rhoi cyfrit n a rwahacol or mater.-Byu,yd Simeon gan Carvs.

Advertising