Yr Amserau

Bydd Mr. JOSEPH THOMAS i'w gael yn feunyddiol bob atr,-er o'r dydd, yn ei SEFVI-LIAD MEDDYGOI DYMOTKOHIOL aC YHENYDDOL, (Medical, Magnetic, and Phrenological Institution). SVLlffER No.9, SEYMOUR.STREEI LIVERPOOL.

TY YR ARGLWYDDI. I DYDD LLUN,—Mai IS. v5j.far „ Xy am hump o'r gloch. Priodas y Dywysoges. ir Arglvvydcl (jranghellvdd a 'vldnrilenai y penad- wri ganlynol: — V. R. Gan fod ei Mawrhydi wedi cydsynio i briodas y Dywysoges Frenliln,,l ^tlr I Tywysog Frederick William o Prwsia, y mae wedi barnu yn iawn i ddanfon y cyfryw hyspysrwydd i Dy yr Arglwyddi, ac y mae y profion lawer y moo wedi ei dderbyn o ymlyniad serchus y Ty hwn wrth bevson a theulu ei Mawrbvdi, yn peri iddi beidio ag amheu cydsyniad parod y Ty hwn yn y cyfryw fesnran ag a dueddo i gwblhan priodas ei merch henar, flC a fydd yn briodol i urddas y Goron ac anrhydedd y w lad." Iarll Granville ar hyny a gynygiai yr anerchiad canlynol mewn atebiad i'r genadwri Frenbinol,- Bod anerchiSd gostyngadig yn cael ei gyflwyno i'w Mawrhydi, i ddychwelyd i'w Mttwrhvdi ddiolcli- garwcb y Ty hwn am ei hysbysiad graslon am brioclas fwriadol y Dywysoges Frenhinol a'i Uchelmtld Brenhinol y-Tywysog Frederick Wil'iam o Prwsia; i ddatgan eu boddhad yn y gobaith o grngreiriad Thywysog o deulu mor urJdnsoJ. ,¡r hyn, nid vdyfii I yn anheu dim, a duedda at ddedwyddwch ei Mawr. hydl a'r Dywysoges, yn gystal a manteision goreu v dcyrnas hon; ac i sicrhau ei Mawrhydi y gall yr ddiriecl yn nghydsyniad calonog y Ty hwnw yn y cyfryw fesnrau ag a fydd yn angenrheidiol er cwbl- hau y briodas hon, ac fel hyn ddangos aidd, dyled- swydd, ac ymlyniad aiddgar y Ty hwn at ei Mawr- hydi, teimlad pviodol o rinweddau a haeddiant y Dywysoges Frenhinol, a pharch dylarlwy i urddas y ¡ ieulii brenhinol ac anrhydedd y wlad." larll Derby a gymerndwyai yr Anerchiad, a Chyd-I syniwyd ag efyn unfrydol. Profi llylhyraii cymun, a liythyrau Oweinyddiaeth. I I I Argiwydd bt. Leonards a ddywedni y byddai iddo i gynyg iluaws o welliantau ar y rbeitbcgrif ar y materion hyn, pan yn mhwyllgor y Ty. Yr Argiwydd Gangellydd, wedi hyny, a gynygiai ail ddarlleniad y rheitbsgrif, ac wrth wneyd hyny, gwnaeth hysbysiad eglur am ddrygau y gyfimdrefn bresenol, a'r feddyginiaeth yr oedd efe yn cynyg ei chymhwyso. Yr oedd y mesur, meddai, yn debvg mewn llawer ystyr i'r rhai a ddygasai i mewn o'r blaen, ond gyda'r cyfnewidiadau hyny ag oedd yn I debyg o'i wneyd yn ddefnyddiol. Yr anhawsder mawr oedd wadi bod oedd anhueddrwydd Ty y Cy- ffredin i ganiatau sefydliad llys i brofi testamentau mewn cysylltiad A'r Cangell-lys. Byddai barnwr llys y Rhagorfraint yn farnwr y llys newydd, gyda chyflog o £4000, a byddai yr un barnwr yn farnwr y llys newydd er rheoleiddio materion priodas ac ys- gariaeth, a'r dystiolaeth i fod yn eneuol. Byddai un barnwr yn ddigon i gvflawni dyledswyddau y ddau lys. Byddai pob mater mewn perthvnas i brofi ewyllysiau yn cael en penderfynu gan reithwyr, oddie thr y byddai y pleidiau yn dewis prawf gan farnwr yn hytrach. Sefydlid un-ar bymtheg-ar- hugain o ddosbarthiadau yn y wlad lie y byddai prawfebau liythyrau cymun yn cael eu derbyn, a llythyrau cymun yn cael eu cofrestru ond ni fyddai gan y llysoedd Ileoi hyn ond gallu i ganiatauprawf- ebau, lie nad oedd dim dadl, a lie yr oedd yr eiddo I mewn cwestiwn o dan wertb fISOO. Byddai copi o'r ewyllysiau a restrid yn y llysoedd Ilool yn cael eu danfon ilr prif lys yn Liundain, ae felly gallai un- rhyw berson fyddai yn dymuno gweled darbodion un rhyw ewyllys neillduol, wneyd hyny. Byddai swydd- fa yn cael ei scfydlu He y gallai personau byw gadw eu I testamentau, ac felly ar eu marwolaeth, byddai eu perthynasau yn gwybod pa le i'w cael. Pan fyddai anghytundeb ar y tir nad oedd y testamentwr yn ei lawn synwyrau, gaUai y Jlys alw nid yn unig y rhai hyny oedd yn meddu cysylltiad a'r mater gyda golwg ar eiddo personol, ond y rhai hyny oedd yn dal cysylltiad a'r ewyllys gyda golwg ar eiddo tirol, ac felly byddai y cwestiwn, yr hwn o ran sylwedd fyddai yr un yn y ddau nmgylchiad, yn cael ei ben- derfynu unwaith am byth. Byddai tal o ryw fath yn cael ei wneyd i'r rhai hyny a gollent eu swyddau mewn canlyniad i basiad y rheitbsgrif, oddigerth iddynt gael eu penod. i swyddau cvferbyniol yn y llysoedd newydd. Wedi ychydig o sylwadau gan Esgob Bangor yn erbyn y mesur, dywedai Esgob Llundain fod yr esgobion yn gyffredin yn foddlawn i wneyd pob aberth o'r noddaeth oedd gan- ddynt ag yr oedd y rheitbsgrif hon yn galw arnynt ei wneyd, ac o ganlyniad yr ceddynt yn cydsynio a hi. Ond yr oedd rhai swyddogion, y rhai, yr oedd efe yn meddwl, y dylid penodi pa gyflog neu dal a gaent, yn mhwyllgor y Ty. Arglwydd Campbell a gefnogai yr ail ddarlleniad, a rhoddai gydsyniad cyffredinol i'r rbeithsgrif. Darllenwyd y rheitbsgrif yr ail waith, ao ar ot cyf- lawni rhai gorchwylion dibwys, goniriai y Ty tua saith o'r gloch. I DYDD MA WRTH,—Mai 19. I Rheithlgrll Priodtu, ac achosion Priodasol. Yr Arglwydd Ganghellydd a gynygiai ail ddarllen- iad y rbeithsgrif bon. Dywedai nad oedd dim a allasai beri iddo ef ddwyn rheithsgrif i mewn a allai yn y radd leiaf siglo cysegredigrwydd y cwlwm priod- asol. Yr oedd efe yn cynyg sefydlu brawdlys gym- hwys i wneyd yr hyn yr oedd y Senedd wedi bod yn ei wneuthur ar gost erfawr era amser maith. Yr oedl y Ilys i fod yn gyfansoddedig o'r Arglwydd Ganghellydd, Prif Farnwr, a Barnwr Llys Profi Ew^flrsiau. Cynygiai efe fod y wraig fel y gwr i gael'hfwliau ysgariaeth pan fyddai, godineb wedi cy- meryd lie, neu lie yr o 1 dewreicaeth yn bod. Lie yr oedd ysganaeth a et thoro, am greulondeb neu ymadawiad di.-chos, byddai cynhaliaeth vn cael ei roddi i'r wraig fel yn bnsonol, ond gosodid ef yn nwylaw ymddiriedolwr. Mown amgylchiad o ysgar- iaeth o'r fath, byddai y wraig Yn sefyll ar yr un tir a gwraig dibriod; byddai ei heiddo yn pertbyn iddi ei bun, ac ni fyddai gan ei gwr hawl i gyffwrdd ag ef. Archesgob Caergaint a ddywedai y byddai yn an. nichonadwy dweyd beth. fyddai canlyniadau y fath reithsgrif. Yr oedd genym Jafon ysgrythyrol i apelio ato, ac yn ol y Testament Newydd nid oedd y cwlwm I priodasol i gael ei dori ond am odineb. Mor bell a hyny yr oedd y rheithsgrif yn myned ar egwyddor gywir. Arglwydd Lyndhorst n ddywedai ei fod ef yn hollol analluog i ddeallll na a oedd ei arglwydd. jaeth o blaid ynte yn ei i.yn v rbeithsgrif. Barnai efe fod y rheithsgrif yn un ;L a s) ml, ao nis gallai efe feddwl am frawdlys mwy fvrnhwvs na'r un a gy- nygid. Ar ol cryn lawer o ddadleu, yn neillduol yn mysg yr esgobion, pasiodd y rheithsgrif trwy fwyafrifo 47 yn erbyn Is. I DYDD IAU.—Mai 21. I Gan ei bod yn ddydd Ian Dyrchafael, nid eistedd- I odd eu harglwyddiaothau heddyw. I DYDD G-Mai 22. Cyfarfu y Ty am bump o'r gloch. Ymffurfiodd y Ty yn bwyllgor ar y rheithsgrif Profi Llythyrau Cymun, a Llythyrau Gweinyddiaeth, a phasiodd yr boll bonranau, a gohiriodd y Ty tua phum mynud wedi wyth.

I TY Y CYFFRE DIN. I DVDD LLUN,—Mai 1$ I Priodas y Dywysoges Frenhinol. Gwnaeth Arglwydd Palmerston ei ymddangosiad wrthy bar, a dygodd i fynu genadwri oddi wrtb ei Mawrhydi ar y mater Jfcbod, cyffelyb i'r un a ddar- llenwyd gan Iarll Granville, a chynygiai Anerchiad mown atebiad, cy/Telyb i'r un a basiwyd yn Nhy yr Arglwyddi, A phasiwyd ef yn Niiy y CytTredin yn ddiwrthwynebiad, fel y pisiodd yno. ■Inrhydedd y ryddiii. Pan gvnygiwyd ymffurfio yn bwyllgor o adgyflen- wad, cymerodd Y Milwriad North y cyilausdra i ofyn i Mr. W. Williams i esponio hysbysiad a wnaed ganddo, yn difrio Anrhydedd swyddogion y fyddin, y rhai, meddai mewn araeth a draddodwyd ganddo yn ddiweddar, oedd yr unig rai oeddynt yn analluog i gyflawni eu dylcdswydd yn y rhyfel yn y Crimea. Yr oedd efe (y Milwriad North) yn honi nad oedd un swyddog yn analluog i gyflawni ei ddyledswydd mewn modd ag oedd yn ei wneyd yn haeddianol o barch ac cd. mygedd, a chyhuddai Mr. Williams o fod bob amser yn awyddus i hau aughydfod rhwng y swyddogion a'r milwyr cyffredin. Mr. Williams a ymwrthodai yn y modd mwyaf pendant a phob iaith ag oedd yn cyfrif diffyg gwrol- deb neu fedrusrwydd ar swyddogion y fyddin, a gwadai ei fod ar unrhvw arnser wedi myned yn mhellach na chondemnio rhyw gyfran o'u cvfundrefn tilwrol fel yn anghymwys i barotoi swyddogion i gyf lawni dyledswyddau rhyfel gwirioneddol. Cadfi-idog Codrington a ddywedai na ddylid talu gormo 1 o sylw i bethau a ymddangosai yn y newydd- iaduron, y rhaioeddent yn bur fynych yn angbywir, a nodai fel engraifft lythyr a ymddangosodd yn ddi- weddar yn ymosod ar y Cadfridog Ashburnham yn mrwydr S ibraoD. Dar lenai y cadfridog dewr lythyr I oddiwrth un o swyddogion y (jQ..in, yr hwn a ddy. wedni fod Asbburnbam wodi bod ar y blaen yn yr ymosodiad. Amcan-gt/frifon y Liynpes I imnurnoaa y Ty yn bwyllgor o adgyflenwad, a cliynvgiodd Syr C. Wood amcangyfrifon y llynges. Wrth I wneyd byny, dywedai, nad oedd dim wedi digwydd i'w wneyd yn ar^geniheidiol iddo ef gynyg unrhvw weliiant yn y swm a gynygid yn nechreu y flwyddyn, gan ei fod wedi gostwng cymaint fytb ag a allai yn i nno! a manteision y llynges a dyogelweh y wind. Y swm a ofvnid am dano gyntaf y flwyddyn ddiweddaf ydoedd XT9.00 000, a'r Hmcangyfrifp-stynxol yd oedd £ 16,208,000, a'r swm a ofynirl am dano y flwyddyn hon ydoedd X8,100 000, sef !!ai o ES,109, 000 n i'r amcangyfrif cyntnf y lhvyddyn ddiweddaf, ac XS, 189;000, nen fwy na'r haner, nr yr amcangyfrif gostyngol am y Jlwyddyn bono. Yr oedd y llynges yn awr mewn cyflwr pnr elfeitbiol, ac yr oedd yn dra angenrli >idiol ei chad .v yn y sefyllfa hono, p;an fod vn anuichonadwv thagweled pa acldysur a allai uodi i ofyn am lawn arfermd ein gallu llyngesol. Barnai v bvddai yn angenrheidiol pnrhau i adeiladu llongau mawiion a bychain—y blaenaf, fel r.p i fod yn alluog^ i ymgvstadlu a llongau mawrion Ffrainc ac America, | a'r ol&f i wasanaethu yn vmyl y tir. Wrth derfynu, I cynygiai fod nifer y gwyr a'r becbgyn am yr wvthnos olaf o'r flwyddyn i fod yr un fath a'r pedwar mis cyntaf, sef ":I, 10(), yn cynwys 15.000 o for-filwyr. Y Llyngesydd Wa/cot a wnsgai yr angenrheid- !j rwydd o gadw deuddeg o longau y lliiell yn Vitirhaus mewn combuwn, yn ychwanegol at y llongau llai. Syr C. Napier a farnai fod yr amcangyfrif yn rby isel, wrth ystyried cryfder llyngesol gwledyd 1 eraill, oblegict gvd,,t'r nifer presc-nol o lVyr, yr oedd yn an- nichoiiadwy gosod yr holl lynges ar waith os torai rhyfel allan. Yr oedd gan Ffrainc yn bresenol lynges can gryfed a'r eiddom ni. Gallai gael dynion i'w llongau yn llawer cynt nag y gallem ni, ac felly gallai ymosod arnom yn ystod ei phleser. Con- demniai y dull presenol o gael dynion i'n llongau am dair blynedd, a chynygiai efe fod tymhorau hwy yn cael eu dwyn i mewn, a bod y swyddogion yn cael eu newid yn achlysuro), fel ag i roddi cyfleusdra i bob un weled gwasanaeth ymarferol. Arglwydd C. Paget a dybiai fod y Ty yn haeddu mwy o hysbysrwydd mewn pertbynas i'r symiau mawrion sydd i gael eu treulio i fifurfio llongau, nag yr oeddid wedi ei gael, a chvnghorai fod llongau llai i gael eu hadeiladu yn lie llongau mawrion y llinell, o leiaf hyd nes y byddai dirprwyaeth o swyddogion Ilyngesol wedi penderfynu ar eu rhagoriaeth cym- hariaethot. Wedi ychydig* o siarad gan Mr. Bentick, Mr. 'P Mr. Williams (yr hwn a fawr gondemniai t aiigyfrifon, ac a ddywedai mai yr hynotaf -t a osodwyd o fiaen y Ty er teriyniad y rhyfel oyn Ffrainc). Syr F. Smith, a J. Trelawney, isyûwyd i'r bleidlais. Cynygiai Syr T. Trelawney fod y bleidlais o £ 92, 224 am gostau sefydliadau y llynges gartref i gael ei leihau £ 800, sef cyflog arolygydd y Dockyard yn Deptford. Nid oedd ond 2 yn erbyn 215 o blaid y cynygiad. Gohiriai y Ty tua phum mynud ar-hugain wedi un o r glocb. DYDD MVWP.TII.—Mai 10. Cyfarfu y Ty am 6 o'r gloch. Rheithsgrif Ymosodiadau ar Wragcdd a Phlant. ran gynygiwyd ail ddarlleniad y rheithsgrif ar y mater hwn, siaradai Syr George Grey yn ei herbyn. Yr oedd y gyfraith bresenol yn galluogi ynadon heb gyfryngiad rheith- wyr i gospi dyn am ymosod yn greulon ar wragedd a piilant, trwy roddi iddo chwe mis o garchariad; ond yr oedd y rheitbsgrif bresenol yn gosod y terfyn yn ddau lis yn unig, gyda'r gallu i fllangellu y trosedd- wr. Os pasiai y rheithsgrif hon, etyma fyddai'r unig amgylchiad yn mha un y gallai ynad orchymyn fod dyn i gael ei fllangellu, heb gyfryngiad rheith- wyr. Barnai efe fod y rheithsgrif bresenol yn gweithredu yn ddaionus er atal y troseddau dan sylw; ac er ein bod eto yn darllen am lawer o am- gylchiadau yn y newyddiaduron, eto nid oedd hyny am fod y bai ar gynydd, ond am fod y trosedd yn gosbadwy yn awr o flaen yr ynadon, pryd nad oedd o'r blaen i'r fath raddau ond yn y Sessiwn Chwarter- ol. Cynygiai efe fod y rheithsgrif i gael ei darllen yn mhen chwe mis. Mr. Dillwyn a sylwai fod y troseddau hyn yn cael eu cvflawni yn y brif ddinas yn unig yn ol un y dydd. Ei reswm dros gyfyngu tymhor carehariad y gwr ydoedd, fel y gallai gyfyngu tymhor dyoddefaint y wraig; oblegid yn bresenol nid oedd gan y wraig, tra byddai y gwr yn y carchar, ond dyoddef angen, neu fyned i'r tlotdy. Rhanwyd y Ty, a chollwyd yr ail ddarlleniad trwy fwyafrif o 221 yn erbyn 86. Arian Gweinidogion (Twerddon). Mr. Fagan a gynygiai ail ddarlleniad y rheithsgrif er dyddimu arian gweinidogion(Iwerddon). Rhoddai banes y dreth, a sylwai ei bod wedi ei gosod yn nheyrnasiad Siarl II ar ddinas Dublin, a saith o ddinasoedd corphoriaethol eraill yn yr Iwerddon, sef Cork, Waterford, Limerick, Clonmel, Kilkenny, Drogheda, a Kinsale. Yr oedd yn anhawdd gwybod paham y dewiswyd y trefydd hyn os nad am eu bod yn drefydd Pabaidd. Ychydig o amser yn ol, yr oedd pwyllgor neillduol wedi gwneyd adroddiad yn pleidio dyddimiad y dreth. Nid oedd y swm ond bvchan. Nid oedd ond X12,500 yn y flwyddyn, ac nid y swm, gan hyny, oedd yn y cwestiwn, ond yr oedd teimladau yn cael eu hanafu gan y dreth. Mr. Napier a godai i gynyg fod y rheithsgrif i gael ei darllen yr ail waith yn mhen chwe mis. Yr oedd egwyddor y rheithsgrif hon wedi cael ei gwrth wynebu gan Argiwydd John Russell, gan lywoJraeth larll Aberdeen, a chan y prif weinidog presenol. Dywedai fod y mesur yn ymosodiad uniongyrchol ar hawliau eiddo, ac yn groes i ddeddf pethau tymhorol yr eglwys. Syr George Grey a honai fod y cyfnewidiad a gy- nygid gan y rheitbsgrif yr un" 0 ran egwyddor, a llawer o benderfyniadau ar gwestiynau y rbai oedd- ent wedi gweithio yn dda. 0 dan ddeddf 1854, yr oedd y ddadl mewn perthynas i Arian Gweinidogion wedi cael ei adael mewn dyryswch mawr, ac yr oedd achosion cyfreithiol diddiwedd yn debyg o ddilyn os nad ymyrai y Senedd i roddi terfyn ar beth mor wartlius. Yr oedd yr amser bellach wedi dyfod, yn ol fel yr oedd efe wedi rhagddywedyd rhai blynyddau yn ol, pryd y dylid rhoddi terfyn ar gasgliad treth ag oedd yn achosi y fath drafferth a chynhwrf. Mr. Whiteside a gondemniai y rheithsgrif ar gyfrif yr egwyddor bwysig y byddai yn ei dwyn i mewn. Yn ol ei farn ef yr oedd y cwestiwn o ddal i fynu y dreth eglwys yn Lloegr, a'r dreth flynyddol yn Ys- gotland, a'r holl eiddo eglwysyddol yn yr Iwerddon, yn dibynu ar y cwestiwn hwn. Nid oedd efe yn dymuno dweyd dim oedd yn anmharchus am yr. aelad anrhydeddus dros Cork, ond nis gallai lai na chofio fod y boneddwr anrbydeddus wedi pleidleisio dros gynygiad Mr. Miall, yr hwn oedd yn gynygiad hollol chwyldroadol—cynygiad a ddylasid ei wneyd mewn cynadledd cenedlaetbol-eynygiad i werthu holl eiddo yr eglwys yn yr lwerddon-eynygiad, os carid ef, a alluogai yr aelod anrhydeddus i gario allan ei olygiadau eithafol. Mr. Pagan a ddywedai fod yr aelod anrhydeddus yn camgymeryd yn hollol os oedd yn tybied ei fod ef wedi pIeidlesio dros gynygiad Mr. Miall. Yr oedd efe wedi ymatal rhag pleidleisio ar yr amgylchiad hwnw, a hyny yn fwriad il. Mr. Horsman, yr hsn a siaradai o un o'r meinciau y tu c1 i'r un weinidogaethol, a sylwai fod Arian Gweinidogion yn beth o wneuthuriad y Senedd. Gosodid y dreth gyntaf trwy ddeddf Seneddol yn 1665, ac ofer, gan hyny, oedd edrych ar y dreth fel eiddo priodol y gweinidogion, oblegid yr hyn a wnaeth y Senedd fe allai ei ddadwneyd. Syr F. Thesiger a ail haerai fod Arian Gweinidog- ion yn perthyn ïr eiddo a roddwyd i'r Eglwys Bro- testanaidd yn yr Iwerddon, yn ol deddf y Pender- fyniad, a'i fod wedi ei gadarnhau gan luaws o ddeddf. au dilynol. Nis gellid cyffwrdd ag ef heb droseddu ymddiried cyhoeddus, a siglo y sail ar ba un yr oedd meddiant mewn pob math o eiddo yn y Deyrnas Gyfnnol yn garpbwys. A wgrymasid yn y ddadl mai y peth nesaf fyddai cynyg (lileu y Sefydliad Eglwysig Gwvddelig. Ac yn ddiau os unwaitb yr addefi 1 vr egwyddor ar ba un yr oedd y rheithsgrif hon wedi ei sylfaenu, nid oedd yn gweled pa fodd y gallent wrthsefyll ei hestyn at bob math o eiddo a phob gwaddoliad. Ac nis gallai ychwaith wybod pa fodd y gallent omedd cymhwyso yr un egwyddor at y Dreth Eglwys, pan ddeuai y cwstiwn hwnw ger eu bron. Arg. John Russell, a sylwai fod y gwrthwynebiadau i'r dreth yn seiliedig ar ei weithrediad ymarferol. Yr oedd yn gwasgn yn ormesol ar gyfran fawr o'r cyfundeb, yr oedd yn cael ei gasglu mewn dull beiehus, ac yr oedd yn gwneud mwy o niwed nag y gellid ei gyfiawnhau trwy y gwrthrychau ar ba un yr oedd yn cael ei dreilio. Yr oedd gwir ddoetbineb gan hyny yn ffafr ei dyddumiad, ac yr oedd efe yn meddwl fod genym ddigon o esiamplau o blaid hyn. Gyda'r arian oedd yn nwylaw y Dirprwywyr Eglwys- yddol, nid oedd yn amheu dim am eu gallu i wneyd i fynu y swm hwn. Yr oedd eu cyllidau hwy wedi ychwanegu yn oV25,090p. yn y flwyddyn, a'r cwbl yr oeddent hwy i'Wgyflenwi oedd 12,000p. (Clywch, clywch.) Mr. Walpole a ddywedal fod y dreth fel y dreth Eglwys yn y wlad hon. Yr oedd y naill fel y llall yn eiddo eglwysig, ac yn gorphwys ar yr un egwyddor, ac nis gellid cyffwrdd a hwynt heb fyned at wraidd pob eiddo. Yr oedd efe yn un o'r rhai hyny ag oedd yn barnu fod y cyftro yn erbyn y rhodd at Maynooth yn anffodus (uehel gvmeradwyaeth). Gallai ei waitb yn dywedyd cymaint a hyny ei wneud yn an- mhoblogaidd gyda rhai o'i gyfeillion, ond yr oedd efe bob amser am siarad yr hyn yr oedd yn ei gredu oedd yn seiliedig mewn gwirionedd a chyflawnder (clywch, clywch), ac yr oedd efe yn credu os pasid ail ddarlleniad y rheithsgrif hon, yr oeddent yn rhoddi rhesw:n yn ngheneuau y rhai hyny ag oedd- ent yn galw am ddyddimiad y rhodd i Maynooth, yr hwn y byddai yn annichonadwy ei ateb. (Clywch, clywch.) Arg. Palmerston a ddesgrifiai yr ymdrechion oedd wedi cael eu gwneyd gan y senedd, ac yn neillduol yn 1854, i g-ad w y dreth, ac ar yr un pryd iddi beidio a bod yn orthrymus mewn un modd. Ond yr oedd yr ymdrechion hyny wedi ffaelu, ac yr oedd y llyw- odraeth o ganlyniad wedi dyfod i'r p jnderfyniad nad oedd un llwybr at all yn bosibi, ond llwyr ddyddim- iad y dreth. Yr oeddid wedi dyfod i'r penderfyniad hwn yn gynar yn y senedd dymor diweddaf cyn bod son am ddadgorfforiad y Ty w-hyny heb un cyfeiriad, fel yr oedd rhai o elynion y llywodraeth yn awgrymu at anghenion etholiad cyffredicoI. Pan ranwvd y Ty cafwyd O blaid y cynygiad 313 Yn erbyn 174 I Mwyafrif o blaid ] 39 Mwvafrif 0 blnid ] 3g Dar den wyd v Mtothsarnfyr ail wajth yn nghanol arwvd iion cyfTredinol o gymeradwyaeth. Gohiriai y Ty tuag un o'r gloch. DYDD MEKCHER.—Mai 20. I Cyfarfu y Ty am banc dydd. Ar gyn>giad Syr T. Baring gorchymyr wvj fod hyspysiad vn cael ei wneyd o'r holl symiau sydd sues wedi en gwario ar welliantau yn mhnrj St. James, yn nghyd ag amcangyfrif o'r swm ychwaneg- ot fydd yn angenrdeidiol er cwbleiddio y gweithydd cynygiedig. Darllenwyd rbeithsgrif cofrestriad leshau (Ysgot- land) yr ail waith ar gynygiad Mr. D mlo J. Traddodwyd rheithsgrif ysgolion Diwygiadol, pro foimoi ar ol peth sittrad i'r dyben o gortfori rhai gwelJLmnn, a gorcbymynwyd hi i gael ei hail argrafln. Gwjthwynebwvd y ddadlouaeth ar y rbeithsgrif I gwoithredia<l Dyfarniadau llysoedd barn gan Mr. Bland, ar y tir fed llawer o'r aelodau Gwyddelig yn I absenol o angenrheidrwydd, ond yn aneSeithioI. Gwrthwynebid holl benranau y mesur mewn pwyll- gor o'r Ty, a rhanwyd lluaws mawr o weithiau, er j iod pleidwvr y mesur yn oorio y dydl trwy fwyafrif mawr bob tro. Trotiliwyd yr amser fd hyn hyd yn ? agos i chwech o'i- gloch, a. gadaw\ d y ri tua'r seithfed penran. Ehoddwyd caniatad i Mr. Tlio.nas Duncornbe ddwyn rheithsgrif i mewn i roddi cyfleusderau mwy mynych i etholwyr restru. eu henwau ar y rhestr i etholiadol. Gohiriai y Ty taa chweciuo'r glooh. I DVDD IAU.—-Mai 21.^ ,*t Cyfarfu y Ty am bedwftr o'r gloch. Ovaddoliad liaynooth. Mr. Spooner ar ol cyflwyno 15 o ddeisebau o Glas- gow, Edinburgh, Aberdeen a maaau eraill yn erbyn y rhodd i Maynooth, a godrti yn unol a rbybudd i gynyg fod y Ty yn ymffurfio yn bwyllgor i ystyried y deddfau seneddol i waddoli Maynooth, gyda'r amcan I i'w dileu. Wrth wneyd ei gynygiad dywedai nad j oedd yn coleddu y radd leiaf o elyniaeth tuag aty Pab- yddion ar dir eu crefydd, a dywedai mai ei unig gym helliad i weithredu oedd y ffaitn fod y senedd trwy y rhodd hon yn talu am ddysgaathrawiaethau oeddent groes i gyfansoddiad Protestanaidd y wlad hon, ac i wir ysbryd erthyglau Eglwys Loegr. Aeth yn lied faith dros y rhesymau arfero], gan honi fod dal i fynu y coieg Pabaidd yn Maynooth trwy rodd seneddol. yn llawn o berygl i'r Eglwys Sefydledig, i'r cyfansodd- iad, ac i'r Goron, a rhybuddiai y Ty i sefyll yn ei yrfa wvllt i waddoli y grefydd Babaidd cyn y ceid I y byddai yn rhy ddiweddar.  Y Milwriad Thompson a wnaeth rai sylwadau yn erbyn y cynygiad, yn nghanol liswer o waeddi am rami y Ty. I Mr. Seholfield a ddywedai ei fod ef wedi dymuno dyweyd rhywbeth ar y cynygiad, ond ei fod yn ym- I ddangos mai dymuniad y Ty oedd ymranu ar un. waitb, nid oedd efe am gymeryd i fyuu ea hamser. (Clywch, clywch.) Ar oi ychvdi,, o sylwadau gan Mr. Gilpin a Mr. Hadfield rhanwyd y Ty, a chafwyd O blaid y cynygiad 91 I Yn erbyn 1M Mwyafrif yn erbyn 31 Derbyniwyd yr hysbysiad hwn gyda bonllefau uchel o gymeradwyaeth. Wedi i amryw godi i gyfaich y Ty mewn canlyn- iad i ymgais o eiddo Mr. Xewdfigate i ohirio y Ty, Y MiLwriad French a alwai sylw at y perygl o ganiatau y cwrs ag oedd yn awr yn cael ei gymeryd. Toriad twyllodrus Ymrwymiadau. Y Cytreithiwr Cyflredinol a ofynfti am ganiatad i ddwyn rheithsgrif i mewn i wneyd toriad twyllodrus o ymrwymiadau yn droedd cosbadwy—a hysbysai hefyd ei fod yn bwriadu edrych ai nid oedd modd cospi rhai o gyfarwyddwyr y Royal British Bank yn 01 y gyfraith fel yr oedd yn sefyll yn awr. Gohiriai y Ty tua baner awr wedi unarddeg o'r gloch. DYDD GWENER,-Mai 22ain. Cyfarfu y Ty am bedwar o'r gloch. Mr. H. Berkeley a hysbysai y hyddai iddo brofi y Ty ar bwnc y tugel mor fuan ag y byddai modd ar o y Sulgwyn. Arglwydd Palmerston, mewn atebiad i Mr. Walpole, a ddywedai y cynygiai efe ddydd Llun nesaf fod y Ty i gaei ei ohirio dros ddydd 3rawrth a dydd Mercher, gan mai dydd genedigaeth ei Mawrhydi oedd y blaen- af, ac mai y Derby-day oedd yr ail, a dydd Gwener yr oedd am gynyg fod y Ty i gael ei ohirio hyd ddydd lau canlynol. Gwaddoliad y Dyiimsogeit. Pan gynygiwyd ymffurfio yn bwyllgor i'r dyben o ystyried y genadwri frenhinol mewn perthynas i briodas y Dywysoges Frenhinol, dywedai Mr. Roebuck fod y Ty yn ddiambeuol yn dymuno bod yn haelfrydig, ond ar yr un pryd yr oedd gan- ddynt ddyledswydd i'w chyflawai tua. at y bobl.ac yr oedd yn angenrheidiol cofio hefyd fod yr hyn a wnaent i'r Dywysoges Frenhinol yn beth y gellid galw arnynt ei wneyd i'r plant brenhinol eraill. Mewn amgylchiad eyff,lyb, o dan deyrnasiad Sior I II, penderfynod d y senedd y mater trwy bleidleisio un swm crwn, ac awgrymai efe i Argl. Palmerston y priodoldeb o weithredu yn yr un modd yn awr, yn lie beichio y wlad a thaliad blynyddol. Arglwydd Palmerston a erfyniai ar y Ty i beidio (iadleu pwnc nad oedd ger ea bron, ac mai gweli oedd iddynt beidio gwneyd eu meddyliau i fyny hyd nes y byddai Canghellydd y Drysorfa wedi gwneyd ei hysbysiad. Yna ymffurfiodd y Ty yn bwyllgor pryd y dywedai Canghellydd y Drysorfa ei fod yn hyderu y gwelai y Ty fod y cynygiad yr oedd efe am ei wneyd yn un cytiawn, yn gystal ag yn un haelfrydig, oblegyd yr oedd yn angenrheidiol cofio fod y Goron wedi rhoddi i fyny yn llwyr ei chyllid etiteddiaethol, mewn can- lyniad i ymrwymiad ar ran y ienddd i gynal y teulu brenhinol mewn modd teilwng. Cymharai blant Sior III ag eiddo ei Mawrhydi bresenol, a dangosai fod yr olaf yn costio llai o £ 62,000, ac yr oedd ei Mawrhydi wedi rhoddi i fyny rai cyllidau etifedd- iaethol y rhai yr oedd Sior III yn eu mwynhau, ac nid oedd ei Mawrhydi ychwaith wedi galw ar y seuedd i dalu dyledion, fel yr oeddid wodi gwneyd o deyrnasiaethau blaenorol. Yr oedd y dyledion hyn 0 dan deyrnasiad Sior III cyrhaedd y swm o £ 3,297,000. Drachefn yr oedtly Frenhines Charlotte wedi derbyn £ 80,003 yn y ftjryddyn, tra nad oedd Ond X-30,000 wedi ei bleidleisio i'r Tywysog Albert, ac yr oedd symiau wedi eu caniatau i Dywysog Cymnl, Due Efrog, ac aelodau ereill y teulu bren- hinol, tra nad oedd dim rhoddion o'r fath wedi eu gwneyd yn ystod y teyrnasiad presenol. Yr oedd ei Mawrhydi hefyd wedi talu llawer o gostau ag a fydd- ent gynt yn cael eu talu gan y senedd, ac fel hyn gyda llai o arian yr oedd ei Mawrhydi wedi myned o dan drymach costau nag yr oedd Sior III. Ond nid oedd yr hyn a roddid tuag at aalu costau y Goron yn golygu priodas y Dywysoges Frenhinol, ac yr oedd yn angenrheidiol gwneyd rhyw ddarpariaeth; gan hyny, i'r perwyl hwnw. Derbyniodd merched diweddar Sior II a Sior III flwydd-dal o X5,000 a gwaddol o £ 80,000. Yr oedd efe yn cynyg dilyn yr esiamplau hyn mor agos ag yr oedd modd, ac yr oedd efe yn awr yn gofyn i'r Ty ganiatau tal o XSOOO yn y flwyddyn, a chynysgaeth neu waddol o X49,000 (ar- wyddion o deimiad). Hyderai y canfyddai y Ty foi y cynygiad hwn yn un rhesymol a chymedrol, ac na fyddai iddynt leibau graslonrwjdd y weithred trwy feirniadaethau gorfanylaidd. Wedi rhoddi y penderfyniad o'r gadair dywedai Mr. Roebuck nad oedd modd i ddim fod yn fwy ynfyd nag i ni gael ein rheoli gan yr hyn a gynieras- ai le yn amser Sior II a III gyda senedd anniwyg- i iedig. Yr oedd y senedd eisioe^ wedi ymddwyn yn hael iawn i'w Mawrhydi trwy pleidleisio iddi L400, 000 yn y flwyddyn er ei chysuron personol, heblaw £ 30,000 yn y flwyddyn i'r Tywysog Albert, yr hwn hefyd oedd yn dal swydd enillgar. Cynygiai efe gan hyny fel gwelliant, fod darpariaeth gyfaddas i gael ei wneyd i'w Huchelradd Brenhinol, end nid mewn modd o daliad blynyddoL Mr. W. Williams, yn nghanol gwaeddi mawr am raniad y Ty, a eiliai y gwelliant. CangheUydd y Drysorfa a ddywedai fod yn ym- ddangos fod y gwrthwynebiad yn cael ei wneyd nid yn gymaint i'r swm ag i'w natur, a dadleuai mai gwell fyddai mabwysiadu ei gynllun ef na thalu gwerth cyflawn y rhodd mewn uq swm. Syr C. Napier, a farnai y dylai y Ty cyn dyfod i benderfyniad, wybod pa faint yr ydys am ei roddi gyda Thywysog Prwsia. Arg. John Russell a gefnogaigynygiad y llywodr- aeth, gan nad oedd yn ei olygu yn eithafol mewn un modd, a barnai y gwnai v bobl wneyd y fath aberth yn rhwvdd, er dangos eu serch tuag at y goron. Mr. Roebuck a aqiddiffynai ei weliiant, yr hwn yr oedd yn barnu oedd yn gyson a serch at y Goron, tra yr oedd yn] llawer iswn gwell i'r wiad. Pe buasai rhyfel yn tori allan rhwng y wlad hon a Phrwsia (yr hyn nad oedd yn beth anmliosibl, er yr oedd yn hyderu na chymerai hyny byth le), peth digon anny- munol fyddai fod y wlad hon yn gorfod talu swm blynyddol i Frenhines y wlad hono yn y cyfryw amgylchiad. Mr. Clay a ofynai, a oedd Mr. Roebuck yn gwrth- wynebu y dull yr oeddid yn cynyg rhoddi cynnysjaeth i'r Dywysoges Frenhinol, yute i'r swm hefyd. Mr. Roebuck a ddywedai, nad oedd efe am gelu ei fod ef yn gwrthwynebu, nid yn unig y duU ond y swm hefyd. Mr. Disraeli a ddywedai, fod y cynygiad yn un yr oedd unfrydedd ynddo yn beth pur ddymunol, a dylai y Ty weithredu mewn yspryd rhyddfrydig ar y fath achlysur. Yr oedd yn ymddano" fod egwyddor y cynygiad yn cael ei chymeradwyo bron yn unfrydol. ( Yr oodd y gwabaniaeth am y swm yn amheus, a byddai yn annhirion gwasgu y cwestiwn i ymraniad. Mr. Conningham, a gefnogai y gwelliant ar dir cynildeb, ae ar (lir gwlndvrriaetbol, oblegid edrycliai efe gydag amheuaeth mawr ar unrhyw gysylitiad a wnai Dywysog Germanaidd yn gyflogedigy wlad hon. Wedi ychydig o eiriau gan y Milwriad North, cynghorai Argiwydd Etcho, i Mr. Roebuck dynu ei weliiant yn ol. Mr. Roebuck a gydsyniai i hyn, a phasiwyd y cya- ygild yn unfrydol. Pan gynygiwyd ymffurfio yn bwyllgor ar amcan- gyfrifon y J!ynges, :alwai Syr G. l'echoll, sylw at y pwys mawr oedd ceisio atal y cynydl oedd yn cymerydlie mewn cario caeth- ion i Cuba. Cvttawnwyd rhai gorchwylion eraill, a gohiriai y Ty tuag ugaiu mynyJ wedi haner dydd.

DKGWM Y PYSQOD.—Efallai nal yw yn gyffredinol I hysbys, fol arferiad yn ifjnu yn Cornwall, o dalu ) degwm ar bysg id. Ni I < ■ s neraawr ddau le yn y sir lie y telir yr un fath, m :v--n rhaimanau ni tbeiir ef o g",bI. Gosodir ef mown grym ar dir hen aiforiad ( er cyn cof. Yn Mevagissev hawlir ef gan y fleer fel y canlyn — Y mae pe reb en ogion ua rwu.l benweinr, DOl] vscradan, yn talu Xl i.!s 4c y llwyddyn, pa u li/nag j a ddelir py,od a'i peidio, ac y mae y dynion a yyflo<ir I yn y gwaith yn talu un ran o ddeuddeg o'u boil g.f I ran. Teimlir hyn yn ormes annvodiieful, yn enwedig ar ran dyoiori tlodion, llawer o ba rai sydd yn gorfod mvued at v pl.vyf am aymorth yn ystod y gauaf, a chribddeiiir j-r prion oddiaruynt bob blwyddyn gyda j llawer iawn o rwgnach ar eu rhan hwy, canys ni edrychant ar y peth ond fel liadnid. Os na all eglwys Loegr ymgynal heh godi black mail fel hyn ar ar.turinett,au a llafur y wlad, y mae yn llawn bryd iddi syrthio.-(rohebydd yn y Nonconfornii$tt

CYFARFODYDD MAI. 'FARFOn CYMDEITHAS GENHA-DOT. LLfNDAlX. I I I I < > -iwyu y cviariod awn yn ,>euadd Exeter daydd Ifill j lleg cylisol, pryd yr oedd yr adeilad yn orlawn yn rnhob cwr. Cymerwyd y gadair pan Argiwydd j Robert CroN-enor, A.S. Dochivuwyd trwy wed 'i gan y Parch. Eliezer Jones, Ipswich. Wedi araeth lawn o ysbryd efengvlaidd gan y cadeirydd, darllen- odd y Parch. Dr. Tidman, Ysgrifenydd Tramor y Gymdeitbas, yr adroddiad, yr hwn oedd yn orlawn o'r ffeithiau pwysicat, a chynwysai y ffaith galonogol fod derbyiiiadau y gymdeithas yn fwy nag oed-lynt y flwyddyn flaenorol o £571} 3s. lc., ond eto vn llai na'r treuhadau o £ 1,883 13s. 8c gwnaed v diffyg bwn i fyuy o weddill o lys. ?c. ag oedd yn llaw y trysorydd, yr hwn yn awr oedd wedi ei leibau i £1,492 19s. 6c. i chymerir i mewn vn y derbyn- iadau hyn y symiau mawrion a dd'U'bvniwyd er ad- gyweirio y Hong "John Williams, no achosion eraill. Gwnaed y cynygiad cyntaf gan y Parch. Newman Hall, L.L.B., o Gapel Surrev, yr hwn, with gyfeirio at China, a ddywedai nad oedd vu dvmuno mynegu unrhyw farn wladyddol, eto nad ystvriai y bidog fel rhagredegydd Cristionogaeth, a thra y gwyddent y gwerid yn ddiofal swm mawr ar y rhyfel, y dylent fod wedi eu cynhvrfu yn fwy nag erioed i anfon cenhadwri yr efengyl yr hyn ydoedd tangnefedd a chariad i'r wlad hono. Eiliwyr! y cynygiad san y Parch. 11. Magnire, gweinidog poblogaidd o Eglwys Loegr. Swm y cynygiad ydoedd, cymeradwyaeth o'r adroddiad, cydnabyddiaeth o law Duw yn boll weith- rediadau a llwyddiant y Gymdeitbas, ae ymroddiad adnewyddol o'i phlaid. Gynygiwyd yr ail gan Mr. Baxter, A.S. yr hwn a gvnwvsai ddiolchiadau a Ilon. gyfarchiadau i Dr. Livingston a'r Parch. W. Ellis am eu teithiau yn achos gwareiddiad ac efengyieiddiad cenhedloedd, eiliwyd ef gan y Parch. G. Osborne, Ysgrifenydd Cymdeithas Genhadol v Wc-slevaid. yr hwn a amlygodd gydymdeimlad a'r gymdeithas yn ei galar ar ol y Parchn. Dr. Harris a Dr. Medhurst, y rhai oeddynt ill dau i bregethu yn achos y gymdeith- as yn ei gwyl flynyddol eleni. Darllenodd y Parch. E. Prout restr o'r cyfraniadau derbyniedig at y cen- hadaethau newydd yn nghanclbarti) Affrica, v rhai oeddynt yn gyfanswm o £:.2,087, Derbyniwyd y Parch. W. Ellis gyda chymeradwyae'.h mawr, ac aeth dros banes y genhadaeth i Madagascar, yn ei hym- drechion,ei llwyddiant,ei erledigaethau a'i gobeithion presenol. Ond gwron y cyfarfod ydoedd y Dr. Liv- ingston pan ddaeth yn mlaen ar yr esgynlawr yn ol galwad y cadeirydd, cyfododd yr holi dorf ar eu traed, a derbyniwyd ef gydag amlygiadau trystfawr o gy- meradwyaeth drachefn a thrachefn. Yr oedd araeth y dyn rhyfedd hwn yn llawn o hunanymwadiad ac ymroddiad Cristionogol. Yn mhlith pethau eraill dywedai pe na buasai yn geuhadwr at bobl dduon Affrica y dewisasai fod yn genhadwr at dylodion Llundain. Diolchodd yn fawr i lywodraeth Portugal am ei charedigrwydd iddo, trwy gynal ar gost y cy- hoedd y 110 o ddynion a adawsai ar ei ol hyd ei ildy- chweliad, yr hyn a'i galluogai i aros yn llwyiyn v wlad bon nag y bwriadasai. Gobeithiai ddychwelyd yn fuan, a gofynai i Gristionogion Lloegr ei ddwyn ar eu hysbrydoedd at orsedd gras, gan weddio ar iddo ef a'i gymdeithion fod oil yn ffyddlawn i'w Gwaredwr hyd angeu. Wedi cyfarchiadau gan Mr. Under- bill, un o ysgrifenyddion Cymdeithas Genhadol y Bedyddwyr, y Parch. J. L. Poore o Awstralia, E. Ball, A.S., U, Rutt, Ysw., diweddodd y cyfarfod dydd- orol hwn. Yr oedd y casgliad yn £360. Traddod- wyd pregeth Gymraeg mewn undeb a chyfarfodydd bIynvddoIyGymdeitbnsynXgbapely Bora' gan y Parch. W. Ambrose, Portmadoc. CV3IDE1THAS Y TrkrTlIODAU CREFYDDoL.-Cynal. I iwyd 58fed cyfarfod blynyddol y gymdeithas ragorol hon ar vr 9fed cyfisol yn Neuadd Exeter; y Givit- Anrh. J. Napier, A S. yn y gadair. Yr oedd y neuadd fawr yn orlawn, a phob eisteddle ar yr esgynlawr yn Pawn. Darllenwyd yr adroidiad gan Mr. G. H. Davies, yr ysgrifenydd. Y mae y gymdeithas wedi taenu llawer iawn o draethodau a liyfrau mewn cyf- arfodydd yn yr awvr agored, mewn rhedegfeydd a ffeiriau. Y mae wedi dwyn allan yn ystod y flwyddyn 290 o wahanol gyhoeddiadau newyddion. Yr oedd cyfanswm y rhai a roddwyd allan yn 33,988,31d, yr hvn osdd yn fwy na'r flwyddyn lfaenorol o 2,459,131, ond os chwanegid at hyn y rhai tramor a roddwyd allan y mae y cyfanswm yn 37,000,000. Yn ystod y ö8 mlynedd yr oedd y gymdeithas wedi bodoli yr oedd wedi cylehdaenu cyhoeddiadau i'r nifer aruthr- o! o 744,000,000. Llefarodd Deon Carlisle, yr hwn a gyfeiriai at y gymdeithas fel engraifft rhyfeddol o undeb Cristionogol; yr oedd yn dda ganddo glywed" esgob Llundain yn dywedyd yn nghyfarfod y Gymdeithas Feiblaidd fod yn bleser ganddo fod ar yr esoynlawr hono, am ei fod yn dir cyffredin ar yr hwn y gallai gyfarfod a phersonau o enwadau heblaw yr eiddo ei bun nis gallai yr esgob gan hyny ystyried Ymneillduwyr yn euog o'r pechod o sism, ond yr oedd cyfleusderau eraill lie y gallai Eglwyswyr ac Ymneillduwyr weithio yn nghyd heb dori ppnau en gilydd. Areithiwyd befyd pan y Parch. W. LandeiJs o gapel y Diorama, (Bcdyddwyr) Re. gent Park, y Parch. Mr. Verrue, gweinidog o Ffrainc, y Parch. Norman McLeod, o Glasgow, y Parch. J. B. Marslen, o eglwys Sr. Peters, Birmingham, ac E. Baines, Ysw., o Leeds, Wele gymysgedd ryfedd o enwadau a barnau crefyddol a gwladyddol yn cyfar- fod ar yr un esgynlawr, i gydbleidio achos achubiaeth eneidiau. CnmEITHAS GRisxioxoGor, Y GWYR Ieuaisc. — Bore ddydd Mawrth, y 12fe.J cyfisol, cyfarfu aelodau a cnyfeiilion y sefydliad hwn i fwyta boreufwyd yn nghyd yn Heol Aldersgate. Mor fore a chwech o'r gloch, yr oedd nid yn unig y dderilenfa ardderchog, ond amryw ranau eraill o'r adeilad wedi eu llenvi 4 otim-nini siriol, yn cyuwys boneddigesau. Ar ol boreufwyd ymgynullodd yr holl wahoddedigion yn y ddarlithfa, yr hon a lenwid gan oddeutu 41)0 o ber- son au. Am chwarter i saith IIywyddwyd gan yr Anrh. Arthur Kinaird. Yr oedd yno un Mr. Lang- ton yn cynrychioli cymdeithas gytfelyb yn yr Unol Daleithiau, a Mr. Bauminn yn ymddangos dros gymdeithasau F/rengig, 130 mewn jhifedi. Hysbys- wyd kefyd fQd Mrs. Kinaird, boneddiges ragorol y ciaeirydd wedi sefydlu llyfrfa yn Upper. Charlotte Street, i ferched ieuainc a wasanaethent mewn mas- nacbdai, manteision yr hon a aUent fwynhau trwy rlalu swllt yn flynyddol; a chrybwyllwyd fod yr un foneddiges yn cadw Bibl-ddosbarth i'r cyfryw berson- au ieuiinc bob prydnhawn Sabbotb, gan ddarpirn te ar ol hyny i'r rhai a ddelent yno. Y GYMDEITHAS ER LLEDAEICC YR Err-(;YL. Prydnhawn ddydd lati cynaliwyd cyfarfod blynyddol cyffredinol y gymdeithas hon yn Willis's Rooms, King Street, St. James; Archesgob Canterbury yn y gadair, yr oedd hefyd yn bresenol Esgobion Llundain, Durham. Rhydychain, Chichester, Carlisle, Llandaf, Bath a Wells, Henffordd, Llanelwy, Salisbury, Lich- field, Kentuckv, Victoria, Antigua, Jamaica a Ru- pert's Land, &-c. Gwnaed y cynygiad cyntaf gan larll Caernarfon, yr hwn a ddeisyfai am ymdrechion newydd a chynyddol i ddal i fynu weitlwediadau y gymdeithas, a'i galluog-i i gyfarfod acholie-l flynyddol o £10,000, yr hyn a achoswyd trwy ataliad y casgliad- au o dan lythyraay frenhines. Areithioid Esgobion Llundain a Hhydycbain, a'r Parch. R. Caldwell, o Madras, yr hwn a ddug dysthlaeth uchel i elfeithiau dymunol Hafur y gymdeithas yn y dwymin. Y CnWRAIIt EFEVOYLAIDD.—Cynaliwyd cyfarfod blynyddol y sefydliad hwn yn Freemason's Hall, prydnhawn ddydd Tau, pryd y llywyddai Argiwydd Roden. Gweddiodd y Parch. F. Tucker, o Fanches. ter. Wedi anerchiad byr gan y llywydd, cyfarch wyd y cyfarfod gan y Parchn. J. P. Owen, a Dr. Leif child. Dywedai y Parch. W. Chalmers mai gwaith mawr y cyngrair ydoedd honi hawl Gristionogion yn mhob parth o'r byd i ddarllen y Beibl, ae beb atdfa na rhwystr i ffurfiD eu barnau crefyddol, ac i addoli Daw yn ol yr argyhoeddiadau hyny. Ar yr egwyddor yna, yr hon a lydan-honid yn nghynadiedd Berlin, y dibynai i raidau mawr lwyddiant yr efengyl trwy boll wledydd cred. Tybiai y Parch. M. Fisch o Paris mai un o ffrwythau y cyngrair heblaw dylanwadu yn llesoi er cynyddu dedwyddweh yr aelodau, ydoedd cadarnhaa undeb cenhedloedd. Galwai y Parch. R. Birks sylw at y gynadledd ddyfod >1 yn Berlin. Gwyddent fod dwy gynadledd ddyl "nol wedi eymeryd lie yn Lluudain a Paris ar achlvsuron y ddau ar- ddangosiad o gelfyddyd yr holl genhedloedd. Pan gyntaf y cynygiwyd y cyfarfod yn Berlin yr oedd Branhin Pnrsia wedi nt b yn y modd mwyaf caredig. Yr oedd rheswm pellach paham y dymunai cvfeill ion y cyngrair drydedd g-madledd yn y ffaith fod ery cynulliad diweddaf yn Paris, agoriadan newyddion ir efengyl wedi eu gwneuthur yu Twrci ac yn Affrica, tra yr oedd y rhyfel a China, yn effeithio fel yr oedd ar ryddfynedial yr efengyl at un ran o dair o'r hii ddynol, yn bwnc o ddyddordeb dirfawr i'r meddwl C istionogol. Yr oedd v rhai hyn yn gyf. no Jau r> s i'r holl f. d, ac YJ b.vcciaa y dylai yr eglwys Gristionogol ymgynghori yn eu cy'cli fel v cyfryw. Rhoddodd y Parch. S. B. Treat, cenbadwr Ara- ricanaidd i T IUcÏ, hanesion dyddorol am effeith- iati yr egwyddor yn y wlad bono. Anerchold v Parcb. T. Scales, un o gyfeillion boreu v cyngrair y cyfarfod ar egwyddorion cyffredinol y cynjrair. Y CYMOEITFIASAT; CENHADOL CARTRBFOL A aWY- DDEI.IG-.— Cyoaliwyd cyfarfod blynyddol y cymdeith- asau hyn yn nghapel y Poultry nos Fawrth, dan lywyddiaeth yr Anrh. Arthur Kinaird, A.S. Darllen- wyd adroddiad y Genhftda 't'¡ (j-,v'tr,ofo! gau y Parch. Dr. M is^ie, vii yr hwn y dywedi i f d yn w.isarure li" trwy 3a o siroo<:d 1,180 o orsifoe.l l v gymdeithns. yn treiddio trwy G-U o blwyfy ;(I, pentret'vd-i a thref- ydtl, ac yn cyra- 'd i rai maesdrefydd pell ac nnig. Yr oedd 'T cap -il a'r ystafelloed.-J yn rhifo 305, y rhi'.i syda yu «g.ed yn rheolaidd i fiddoli, yn croes- awu pawb, ac yii mha rai y mae cenbadau fhddlawn yn gwabodd pdc.iailuriai 1 o'r fath fwyaf truenus at g:l'i"l v Gwart-dwr. Ac nid yw y gwylielvdd yn dyreuafa ei lef j n ofer. Mae v gwrandawyr mewn oed yn canol g frif 30,0 0; a'r ysgolorion yn yr ysgolion SabbolhoK$a^U92, y rhai a ddysgir trwy addysg efen^ylaidd i edrych trwy lfydd at Dduw trwy Ioiu Grist. Mae gau y Gvmileithas 5 ) o gen hadon. pedwar o fyfyrwyr, a 57 o gyno; thwyedigion, yn cad t n cyfhrn gan 187 o gydweitlr.vyrllB.ygol. V ch w&n eg wyd at yr e.-Iwysi trwy y genhadaeth eleni 430, yr holl to.U y ;v.rsafoedd yu 4,000. E. G. Salisbury, N -w., A S., with gynyg fod i'r adrcJd iad gael ei fabwysiadu, a ymbekethodd ar Jdrwg eB'ittiaumedJ?dn?, er nad oedd yn (i d'?yUo ei j hun a'r gied y l ddai i gymed?deb yn nsi? achub y dosbeirth gWt:J:iol rhag amddit'atir?ydd y?bryjol. | Cydv.'eLbre 'ai c? yn ?wen a gweiai-Jogioa allevgwyr o boo eav.'ad, i geisio efert?yi?id Lo oin ?<!a. t, a i achub encidian ein c,d ddiiii,,v?(li,)Il. Wedi ara?th gan y P?rch. H. P. Bow?n, o Middiesb?rongb, darllcDodd Dr. Massia a'LoJdiad y Gymdeit?a-< Efengylaidd ? deiig,; yr c?dd derbyniadau y Gymdeithas am y flwyddyn a derfynai ar y pryd yn £ 2,300, a'r draul yn .£2,(:0;2 15s. sc. Yna traddod- wyd areithiau gan Mr. Green, A.S., y Parch. R. Sewell, o Londonderry, Mr. Brown, Peter Carstairs, Ysw., y Parch. J. Kelly o Liverpool, J. W. Richards o Lundain, a Dr. Cook o Beli'ast. Cyn-giwyd yn ngLyfarfod yr Undeb Cynulloidfao! y r r-t >• deithasau hyn oddiwrth yr Undeb, c:. i « y ddadl hyd v cyfarfod yn yr Hydref, a gynheiir yn Cheltenham.

NEWYDDION CYMREIGr. L:YE11T'00L.-Dirwest.- XOS Fercher, Mai 13eg, cynaliwyd cyfarfod dirwestol yn nghapel Pail Mail, perthynol i'r Trefnyddion Calfinaidd, yn y dref hon l'ywyddwyd y cyfarfod gan Mr. W. Jones, Queen Street. Yr oedd eu bareithiau yn llawn nerth a byw. iogrwydd. ac arddar.pcsent dalentau neillduol. Pen- derfyna y gwyr ieuaim perthyaol i'r gymdeithas yn y Jle uchod fyned yn 3mlaell yn deilw.-ig o'r enw Brythoniatd i wrthwynebu y gelyn sydd yn dinystrio cymaint o'n cyd ddynion. Y ma, nr am argyhoeddi y meddwon eu bod yn methu y ffordd i ddedwyddwch -dangos iddynt eu ffolineb-^eeisio argrafii yn eu mynwesau ddywediad y bardd Seisnig, "0 madness! Bwriedir hefyd gan y Kwyr hyn, gynal cyfarfod bob chwech wythnos a da fyddai pe eu hefelyehjd gan holl wyr ieuainc p^rthynol i bob capel trwy y dref. Yr oedd y canu hefyd yn fywiog a swynol. Y tonau a ganwyd ydynt, "Arabia" I ton g)ffrpdinol)," Sant- ftidd lor," Wrtb afonydd BabJon," (Stephen), Hyfrydoi gan, "Benditbioi1 yr Hwn," a" Llan. beblig" (ton gyffredinol;. GaUwyf sicrhau pe buasai awdwr "Afonydd Babilon" yno pan yn canu y rhan gyntal o honi, nis gallasai beidio wylo: nac awdwr "Santaidd lor" beidio a chvdfolianu. Cyn ynadaei cyflwynwyd yno anrheg gan Mr. H. Roberts, "rs ieuencty.i Pall Mall, i Mr. J. Evans, East Street am ei ffyddlondeb yn mhob rhan o achos crefydd, yn enwedig gyda'r achos dirwestol. Yr oedd y rhag. draith i'r cyflwyniad yn by-nod darawiadol. Yr an- rbeg ydoedd Esboniad Henry," ar yr Hen Desta- ment a r Newydd, y "Beibl Darluniadol," Grwaith Gumal," yn gyflawn, "Caradoc's History of England," &c.,—y cwbl yn dyfod i ddeg punt. Gallwyf ddy- wedyd ei fod yn un o'r cyfarfodydd mwvaf difyrus y bum ynddo erioed.—R. J. LI.UXD,VIN.—Barddoniaeth Gymreig.—Noa 1. y ISfed cyfisol, traddodwyd darlith (Seisnig), yn Albion Hall, Llundain, gan Mr. William Davies, cerfi wr, ar Farddoniaeth gysegredig y Cymry," y Parch. John Mills yn y gadair. Wrth agor y cvf«rfod: gwnaeth y cadeirydd adolygiad banesyddol tyr ar FardJoniaeth y Cymry. Dywedodd fod tros bedair mil o lawysgrifau Cymreig yn bod pan y dechrenwyd argratfu Cymreig, ond er y pryd hyny fod eu haner neu ychwaneg wedi myned ar goll. Dywedodd fod y rhai sydd etoar gaelyn cynwys tua phymtheg mil o ddarnau prydyddol. Wrth son am farddoniaeth ddiweddar a chyfnodol y Cymry, sylwodi, y gallai y gwrandawyr nad oedd yn deall y Cymrafeg, ffurfio barn lied gywir am awen beirdd Cynfru oddiwrth rai o'u cyfansoddiadau yn y Saesoneg. Yna adroddai— Oe'r the gloomy hills of darkness," &-c., Ac. "Lo he comes with clouds descending," Sc., itc. Os oedd Williams o Bantycelyn, meddai, yn alluog i gyhoeddi y fath benillion gwir farddonol mewn iaith anghynefin, rhaid i bawb gydnabod ei fod yn alluog i gynyrchu cyfansoddiadau awengar tros ben yn ei fam-iaith. Yna galwodd ar Mr. Davies i dra- ddodi ei ddarlith. Derbyniwyd y darlithydd gyda phob arwydd o barch, a thraddododd ei ddarlith pur ddyddorus. Yn mhlith pethau eraill sylwodd. fod llawer o ieuenctyd Cymru ar ol dyfod i'r ddinas fawr hon yo dibrisio eu biaith a'u gwlad eu hunain, yr oedd gwycbder a mawredd Llundain yn peri iddynt hwythau fod yn rhy fawr i barhau yn Gymry, a rhaid cydnabod eu bod yn arddangos mawredd, ond, mai mawredd ffolineb oedd, nad oodd eisiau i neb wadu ei genedl na'i iaitb i gyrhaedd enwogrwydd yn syhr'T byd. Xodai fel engiafftiau o wirionedd ei sylw:— Proffeswr Owen fel anianyddwr. Gibson fel cerfiwr. Joseph Edwards yr un modd, y diweddar Griffith Davies, Ysw., fel rhifyddwr, yn nghyda'r cadeirydd fel llenyddwr In idewig. Dosbarthodd y testyn i ddau ddosbirth, sef, Emynau i'w canu mewn addoliad, a Chvfansoddiadau eraill yn unig i'w darllen a'u balrodd. Byddai yn rhy faith i ni geisio canlyn y darlitbydd, yn unig dywedwn, fod y ddarlith drwyddi yn hynod o ddifyr ac addysgiadol. Fel eglurhad ami, darllenodd awdl Ambrose ar y Greadigaetii. Yn ystod y ddarlith, canwyd tair o ddarnau cerddorol gan gor pwrpasol o'r Cymry, dan arweiniad Mr. Peters.— Ieuan Caerludd. I GOGLEDD. CAEROYBI.—Nos Sul diweddaf aeth Hong tua 1500 o dunelli, yn llwythog o guano, i'r lan yn agos i Cymvrau, mewn chwe milldir i'r dref hon. Yr gedd y tywydd yn bur niwliog, ac wedi bod felly y diwrnod blaen orol, ac ofnir nad ellir ei chael i nofio os na bydd y gwynt yn flfafriol. Deallwn mai enw y llong yw Sea King," yn rhwym i Lerpwl. PERSON LLANRHOS ETO.-Dy,odd y gwr hynod bwn gwyn yn Manddyledlys Conwy, ar yr 20fed cyfisol, yn erbyn Thomas William, saer maen, am ormesu ar ei feddiant ef, trwy agor heddgell yn esrlwys Llanrhos i gladdu gweddillion yr Anrh. Essex Lloyd. Yrnddengys oddiwrth ymddygiadau blaenorol y person, f'd gradd o ddvrysweh wedi bod arei synwyr au, a'i fod wedi bod o dan ataliad o blegid hyny, yr hyn a'i gwna yn fwy o wrthddrych tosturi nac o ddygasedd. Yr oedd ei atebion yn y llys yn gvdwedd- 01 a'iymddygiad ar ddydd yr angladd, yn dra vstyfnig a dieithriol. Methodd wadu nad oedd wedi taflu sulphuric acid ar daflen bres a osodasid i fyny er cof am Miss Bridgett Mo-tyn mewn trefn i ddiieu yr ysgrifen. Gwrthodai roddi atebion o gwbl i lawer o ofynion a roddid iddoj pan ofynii iddo a ddarfu iddo roddi sulphuric acid ar y daflen bres, gofynai, pa fodd y gwyddoch chwi hyny ? Wedi pwyso y gofyniad ato lawer gwaith yn ofer, cvmerold i fyny gostrel o inc, a gofynai i ryw un yn ei ymyl, Ai inc ydyw hwn ? RhodJwyl barn dros y diffynydd. Yr oedd y llys yn orlawn. Yr oedd y Gwir Anrh. Arglwydd Mostyu, ac amryw o'r teulu yn bresenol. MUSEUM BANGOR.—Llawer sydd o son y dyddiau hyn am Ard langosfa Celf-drysorau Manchester, a chan nad oes genyf y modd i fyned yno, eis i mewn i Arddangosfa Bangor. (Vlwynwyd i'm sylw bob math o fwnau a chloddir. • wedi eu gosod mewn trefn egwyddorol, hen aria-i a chofdiarnau bathol eraill o eiddo Alexander Fawr, dnwiBI1 Chineaidd s Braminaidd,pob math ogynlluneuri( models) o longau, palmantau cyntefig y Rhufeiniaid, drychau met laijd o'r fath a sonir yn yr Ysgrythyrau, sanda'au ac esgid- iau tramorol o bob math, &c.,kc. Ychydig ddyddiau yn ol, derbyniwyd amryw beth au rhyfedd i'r Museum hon, yn mysg pethau eraill, tri o henau mummies a gafwyd o gladdfa yn ninas henaidd Thebes yn yr Aifft; bemir eu bod wedi eu claddu er's yn agos i dair mil o flynyddoedd yn ol, sef naw can mlynedd o flaen Crist, a'r olwg arnynt a gyffroa feddwl y iryfyr- iol. Rho'wn gyogor i bawb i fyned i weled y pethau cywrain a gynwys yr amgueddfa hynod hon, v ihai sy'n rhy faith i'w henwi.-Carwr gwyboda.dh, DEHEUDIR. CWMAFON.—in mhlith yr amrywiol sefydliadau daionus sydd ar gynydd yn ein gwlad, mae yn llaw- enydd genym aUu hysbrsu, fod y sefydliad canmol- adwy a elwir Band of Hope \n cnill tir, ac vn cael derbyniad mwy cyffredinol. Nos Fawrth, yr 21ain cyfisol, ffurfiwyd un yma, yn Cwmafon, yn ngbapel y Methodistiaid Calfinaidd. Dygir ef yn mlaen dan arweiniad Mr. Williams, Aberafon, dyn ieuanc o daleut a chwaeth dda, ag sydd wedi gwneyd llawer o ddaioni rnewn cysylltiad a'r canu yn y lie hwn; ac yn ol pob tebygolrwydd, a wna ddaiori-.Ia-,ver eto yn y cylch hwn, os caiff ein- "si. gan ei fod yn meddu ar law a chalon i weithio. Mae rhifedi y plant yn cyrhaedd dros ddau cant eisioes, :c mae yr arwein- ydd yu eu trin gyda'r un hawdra a phe na byddent ond dau ddau. Mae y prydferthweh a'r dymunoldeb sydd i'w ganfod yn agweddau y plant, yn nghyda'u presenoldeb yn canu yn y cyfarfodydd dirwestol, yn eu gwneyd yn hapus a dyddorol dros ben, ac yn deby o ddylanwadu yn ddaionus ar y gymydogaeth. Gobeithiwn y teimla llawer eraill eto ddydordeb mewn gweithredu yn ol yr nn cynllun oblegyd yr ydym yn credu, a hyny oudiav sai l dda, o bob careg a daflwyd erioed at gawr annghymedroideb a meddw- dod, fod sefydliad y Band of H ipe yn un o'r rhai agosaf at drwch y "ulewyu," Hyfforddia blentyn yn mhen y ffordd a phan heneiddio nid ymeJu a iii.— Ab Siencyn. CYFRWYSTRA YN NCLYN A R FASXACH FEDDWOL. Digwyddodd y tro canlyi.o' mewj -vrnydogaeth nid anenwog yn Neheu lir Cymru.. J gyfraith, fel y gwyddoch, yn gwaliardd gwerthu diodydd meddwol ar y Sabbath, a rhag fod y gyfraith hoa yn riel ei thori, y mae yr heddgeidwaid yn myned o amgylch y tafarndai i edrych a lydd rhai i mewn yn ddystaw, ac y mae y tafarnwyr yn hynod o anesrawyth pan fydd rhai i mewn, rhag- i'r police ddyfod a'u dal, y canlyn- iad fydd cael eu dirwyo. Ond un Sabboth aciti tri nen bedwar o ddynion at dv ti'arn yr hwn oedd dipyn o ffordd o'r dref, a gofvnasant am bob o beint o ddiod," fel ei galwant yn y Deheudir, i'r hyn yr atebai y tafarnwr fod arno ofn y deuai y police a'u dal i mewn, ac y byddai y canlyniadau yn otidus. "0." ebai un o honynt, ni wyJiwn ni hyny," ar h)ny bid-ilonodd y tafarnwr eu goUwnEr i me'An, a yn ebrwydd decbreuasant ymosod ar y ddiod, no ar ol vied yn o dda, aeth un o honynt allan. u phan odai ei lygaid i edrych o'i gwmpas, pwy Aveki yn ei ymyl y.i mrun ond y police, I mt wn c, i hbysu livnv dyna y cwrnni yn rit-idio jn wylh T,i.y, ond Yr oedd ya rhy vr oedi y [lo'ice yn m'-on cyrhaedd y drws. Oud un o ho^yt.t a ddywe lai am i "bon un roi ei ht t. ai P, beint a in. ned ar eu glmiau, ac yr at yutau i weddi, ac feily y bu. li.r!)yu ir police ddyfod at y drws yr oedd 3* dyn yn ayrchafu ei his ffurf o weddi, edryciuu y ponceman i iH6wn a y Lobl ar c-u a'u hetiau ar y Dwruj, a dvn s3-L., H,, there is a 1 tray or meeting here," ac ymaith ag t:" ;n hynod 0 siornedig a synedig. Dvraa engnuif fto 0 "gallineb plant y byd 111m W. AGORIAD ADDOLDY.-Ar y 13eg a'r 14eg c> fisol agorwyd addol Iv newydd perthyn oi i'r Methodistiaid Culfinai'd yn in hi wyf L'sngoler, s.jxld Caei-fyrddin. Decbreuwyd y cyfarfod cyntaf am 7 nos Fercher trwy weddi gan y Parch. B. D. Thomas, Llandei'o, a phreaet!ir>dd y Parchn. J..Lewis, Aberprwae:: c E, Hams, Merthyr. Drano^th am dde-T, decbreuwyd fwy weddi gan y Parch. E. Philiips, Capcldrindod. a phregethodd y Parchn. B. D. Tnomas, ac E. H: rr's. Am ddau, decbreuwyd trwy weddi gan y Pare-ti. Thomas, a phregethodd y Parchn. J. Lewis ac E. Harris. Am chwepl-, dechreuwyd trwy weddi gan y Parch. E. Phillips a phregethodd hefyd, a'r Pt rch. B. D. Thomas. Yr oedd y nnulkidflloedd yn li'ios. og, y pregethai: yn ardderchog, a'r gwrandawyr yn astud o'r dechreu i'r diwedd. 41 DRYGEDD Y GYFUKDI-I I X BAryt)i)OL.Traddod. odd Parch. R. A. Jones, o Abertawe ddarlith ar y testyn nchid, yn nrrhapel Pantteg, Ystalyfera, nos I" v. r 0' r luosog o wrandawyr. y • I.a: « "I N-ii v ddarlitil, r i aius ndw) awr, yr oedd y rhif a.aiaf o boaynt yn ei v.-eled vn terfynu yn rhy fuan. Yn ei rhagymadrodd sylwodd Mr. Jones gydftg eglur- der ar ddechivuad bychan. a chynydd graddol y Bab- aeth ac yna profodd trwy eagreifftiau diymwad, yn gystai ag oddiwrth natur ei honiadau rbyfygus, ei bod yn gi fundrefo ddrwg, ac fel v cyfryw y dylem arfer pob rnoddion moesolo fewn en cyrhaedd er atal ei lledaeniad, yn enwedig yu hon wlad ein genedlg- aeth. Goliyngid i mewn trwy docyn&u chwecheiniog yr un, yr elw i fyned at gyEorthwyo dyn ieuanc j perthyuol i'r Bedyddwyr yn Soar, Graigarw, i gyr- haedd addysg athrofaol. Bum bron anngbofio-ei hod jn arferiad enwi y llywydd. Y ewir yw fod yr awydd oedd ynom oil i glywed a deall yr hyn a ddy- i wedai y darlithydd yn ddigon o lywyddiaeth arnom y tro hwn ond er mwyn cadw yr hen drefu i fjay, cydunwyd yn unfrydol ar y dechreu osod y Parch. Benjamin Thomas yn y gadair lywyddawl. YSTAXYFEF.A.—Er ys ycbydig fisoedd yn ol daeth yma ddyn o'r ecw John Bnteber, gwyddel tra adna- byd hi- yn y lie, wedi bod yma amrai flynyddoedd o'r blaen. Aeth 1 letya at ddyn tiawd o'r enw George I Davies. mwnwr, yn cadw ei wely er ys mwy na I blwyddyn o amser. Yn mhen ychydig bu fww GeorgL druan, gaD adael ei wedd., heb fawr at-ei chynaiiaeth, yn wrthddrych cydymdeimlad a tbostari I pawb yn y Le, debygid. ond Butcher. Bu yr adyn hwnw yn ddigon calon galea i yspeHio y weddw dlaw o bedwar swlit ar hugain o arian, a'r goreaoa o ddillad ei gwr ymadawedig. Aeth ymaith a hwy a diangod 1 i Gaerodor, lie y newidiodd ei enw i WHo liam Morgan. Yr oedd ganddo ferch feeban gydag ef, ac annghofiodd, mae'n debyg, geisio gaaddi roddi ei henw yn Morgans. Beth fcynag, pan welodd y swyddog ei fod yn debyg i'r un y cyfarwyddasid ef i chwilio am dano. Gofynodd i'r plentyn o'r neillda pa beth oedd ei henw, ac atebodd yn ddifeddwl drwg mai Mary Butcher. Y canlyniad fa ei gymeryd i fyny a'i ddwyn i Abertawe, lie y cvfarfyddodd y weddw vsbeiliedig ig ef, ac y eafodd ohrg ar ydillad a gollasai, yn ei sypyn ef. Y aae mewn gafael a disu yr ymddygid ato yn ol cyfarwyddvd y gthidth,- Gfihebydd. BLAEN AU.—Ytnwelwyd a'r ne hwn Mai 20 gan 1111 o oruetiwylwyr cymdeithas Cyngrair y Deynun Gyf- unol, i'r dyben o egluro amcan y Cyngrair, ac i sef- ydlu cangen gymdeitbas. Ar ddiwedd 7 cyfstrfod cafwyd 68 o aelodau.—D. Mathew. DAHWAIK DiyrcHRYMiiYD.—-Cymerodd damwaia le mewn amaethdy a elwir y Caeglas, plwyf Cilycwm, ger Llanymddyfri, ar nos Sadwrn, yrlfieg cyfisol,pan ydoedd y teulu wedi anfon dan facbgrenyn byehan, on yn ddeg a'r Hall yn saith mlwydd oed i'w gwely, yr hwn oedd ar dafiod y beudy (lie a ddewisent er Y8 ychydig amser yn ol gan ei bod yn dywydd gwresog ), wedi cael ychydig ganwyll ganddyct mewn lantern. Y tad, David Bowen, wedi gorphwys ychydig ar ei wely, ete heb gysgu, a Oiynai i'r teulu pa arogl oedd yn y ty gan neidio i fyny ar frys, ac allan o'r ty, a'r lleili o'r tulu yn ei ganlyn, pan, er ei fawr ddychrrn, y gwelai yr ol o'r beudy ar dan. Y tad tyner gan feddwl achub ei anwyliaid, y ddau blentyn, a ym. daflodd i ganol yr elfen ddifaoi, a dyna yr olwg ddi- Nved I a gafwyd ar y tad a'r ddau f vehan, oddieithr ychydig, ie. ychydig iawn, o weddillion o'u hesgyrn ydoedd heb cu difa gan yr elfen danllyd. Pan y meddyliwn am y gwahanol orucbwyliaethau sydd gan larnyad yr holl ddaear i fedi dynion i lawr i'r bedd, pa ddynion a ddylem ni fod mewn santaidd ymarweddiad. Da gen'm hysbysu fod ein cyfaill anffodus yn aelod jtarcims gyda'r brodyr y Bedydd. wyr er yn foreu, fel na thriataom fel rhai heb obaith. Gobeithiwn y cymer pawb, yn enwedig amaethwyr, gan eu bo i hwy a galwad arnynt i gymeryd golenni allan i borthi eu hauifeiliaid, ofal neillduol oddiwrth y ddarn wain alariis hon eto. Ni a adwaenom fon- eddwr yr hwn ni oddefai i'w deulu un amser fyned a'r ganvyll a'r lantern allan o'r ty, nes yn gyntaf iddo glai drws y lantern a chadw yr agoriad yn ei feddiant nes iddynt ddychwelyd i'r ty. Byddwn yn dueddol i anngliolio colled y teulu galarus hwn 0'11 meddianau. wrth gofio am y bodau dvnol a gollwyd, a r ocheneidiau torcalonus a glywir trwy y gvmydog- aeth. Er fod y golied yn fawr iawn, liosgodd 7 o anifei::aid corniog. a hel, m o geirch, fel y dywed y Deheuwyr, a llawer iawn o bethau rhy ami i'w henwi. Cynaliwyd trengholiad ar y gweddillion a gafwyd o'r cyrph ar ddydd LlUIl y 18fed, a chladdwyd hwynt dydd Mawrth mewn un arch, yn monwent capel Smyrna, Porthyrbyd, Cilycwm, pryd y gweinyddwyd ar yr acblysur gan y Parch. J. Williams, Llanym- ddyfri.—Darid Thomas. IFIERIN, SWYDD BEXFEO.—CyBaliodd y Trefnydd. ion Caifina.dd eu c^manfa yn vlle uchod yr wythnos dniweddaf, ar y dyddiau Mawrth a Mercher. Am 3 y dyid cyntaf arymaes dechrenodd yParch.E Mason trwy duanlen a gweddio, a phregethodd y Parchn. D. Morgans, Trail win, ac Owen Thomas Llundain am (1 o'r gloch, yn y capel, dechreuwyd gan William I Jones, Aberteifi, a phregethodd y Parchn. J. Jones. o sir Gaernarfon, a D. Roberts, Bontfaen. Am 6 boreu dydd Mercher, yn y capel, dechreuodd T. Lewis, Penant, a pregethodd WiUiam Morris, Llan. elly, a'r Parch. R. Thomas, Liverpool; am R o'r gloch neillduwyd 8 o frodyr i gyflawn waith y weinidogaeth, sef Stephen Lewis, E. Bowen, S. Jenkins, a D. Simons, o sir Beufro T. Lewis, E. Mason, William Jones, a D. Morgans, o sir Aberteifi. Am 10 o'r gloch, yn nghapel y Trefnyddion Calfinaidd, oblegyd lod y ty wydd ya wlyb, dechreuodd J. Jones, Pen- moria, a phregethodd y Parch. O. Thomas. Yr un amser yn nghapel y Bedyddwyr, v Parch. R. Lumley, Abertawy; am 2 yn nghapel y Trefnyddion Calfin- aidd, Roberts, Llangeitho; yu nghape, T Bedvddwvr, Parch. Mr. Howells, Abertawy. Am 6, yn nghapel v T. C. y Parchn. R. Thomas. Liverpool, ac 0. Tho. mas. Disgwylir ffrwyth toreithiog yn y dyddiau dyfodol oddiwrth y Gymanfa..

I BEDD NAPOLEON VN ST. HELENA.— Y mae Y merawd wr y Ffrancod wedi peri rhoddi i'r Deadfwriaeth hawl ysgrif yn agor coel am bwrcas- iad yn YDVS St. Helena anedd Longwood, a'r bedd yn yr bwn am ugain mlynedd y gorweddodd gweddillion raarwol Napoleon y cyntaf. Dywedir: 1 ddarfu y dadgladdiad yn 1840 symud ymaith bob peth o St. Helena, gan fod dau o weddillion pwysig yn aros vno-carchar agored a beid gwag. Ond nid ydyw ymdrechion llafur bob amser yn petruso neu yn ymgrymu o flaen parch i ddynion iawn. Y mae anedd Longwood wedi ei defnyddio i ddybenion sefydliad amaethyddol. Y mar, y ty He y trigai Napoleon wedi ei droi yn adeilad amaethyddol; saif ysgubor yn y fan lie y trosglwyddai ei feddyiddrvchau, ac y mae yr ystafelllle yr anadlodd ei anadliad Olaf. vn-Rwr wedi ei droi yn ystabl! Y mae ei fedd hefyd wedi myned dan drawsffurfiadau gresynoL Y mae y tir yn yr hwn y gorweddai yr Ymerawdwr wedi dyfod yn eiddo personol, ac y mae golygiaaiad (speculation Americanaidd yn dadleu hawl ynddo yn erbyn gwladgarwch Ffrainc Yr oedd yn angenrheidiol rhoddi terffn ar yr halogiadau hyn. Y mae llywodraeth ei Mawrhydi Brydemaidd wedi enfyngu yngaredigi alluogi Ffrainc i brynu alltio gi Yfraine i br ?M u y gweddillion hyo-tystiolaeth o'r fath ardderch- awrwydd a dioddeit.int mor fawr. Dioich 1'. cyfryngiad, bydd ^feddi&ht y llywodraeth gyraedd tu draw Ïr mar hwnw i'r wlad hono lie v terfvn- wyd tynged digyffelyb. Dan Jywodraeth flaenor- ol, cafodd y Ian lie y bu farw St. Louis yn riisig- lawiaeth Tunes yn agos i Carthage henafol, ei chysegru a bedd adail. Telir gwarogaeth mor darawiadol ïr Y merawdwr. yr hwn a fu farw dan haul y troleydd. Oodir dwy gofadail fawr fel hyn yn nau eithafnod y tir Aflricanaidd bwnw a agorwyd pan ein harfau i wareiddiad. Y mae gan leoedd yr ymwelwyd fi hwy gan ogoniant eu han- farwoldeb fel gwroniaid, yn cael ei nodi gan ddigwvddiad dihefelydd, v mae yr ynvs feohan hon St. Helena, yn nghanol y mor yn gof-golofn banesyddol. Nid oes dim a'i dilea oddiar gof dyn. Ni bjdd ir Louvre Ymerodrol dywyllu y ty yn Longwood, na'r fedd-gell vn yr Invahdes daiiu ebargofiant dros y bedd yn Mor y Werydd. Lna holl f-frame lei hyn yn yr awyddfryd mawreddog a gylcbyna gyda pharcbedigaeth adnewyddol y gweddillion atlwysedig- 1 profanedhyn, i'w hachub rnag-diraddiad masnitel-iol,l'w hadferu ihybarcbedd hanesiaetb." Yn YMCHWILIAD I GLADDFA ST. JAMES, LTTEB- POOL. Y mdden ys fod ymchwiliad ar droed i lreadau y (iiaddfa uchod, oherwydd fod pwll- g'addiadau pit burials) yn cael eu goddef v ddi. Cwyujd yn fawr gan breswyiwyr y gymydogaeth fod drygsawr yn eyfodi o'r gladdfa ac yn peryglu iechyd y trigolion. Dywedai I ir. Duncan, Swyddog Medd- ygol Iechyd:—" Yr w v f n ystyried pwll-gloddiadau o'r fath a ddarlunir yn dra niweidiol i iecbyd y rhai a fynychant y dadMa, ond nis gallaf k-faru gydag ond ychydig c hyder am y niwed a ali ddeilliaw i ireswyiwyr v tai cymydognethol. Yr wyf yn amheu 7 posiblrti-jdd i a wyr ftiaidd o'r pyilau yn y pea leii.'uol i r gladdfi ymdaenu yn deimiadwy i'r pen go^leddoi, oddieithr yu ac lysurol, a hynv aT ryw Lth o dvwydd. Y mae peidio a gorcbuddio y cvrli a ,-)i,al am gryn amser yn dta niweidiol a rhai blyn. yddnn yno! gwnaethum adroddiad yn erbyn y drefn o L;i,ll.glad-I zai.,iu ar yfrif eu bod yn niweidiol i iechyd cyhoeddus. Yr wy 1 yn ei hystyried yn ang- byfiavn, tra v mat; pwli-gloddifidai> yn cael eu gwa. liardd yn hoii gladu-diroedd eraill y dref, fod y drefn I yn cael ei piiarhau yn nghladdfa St. James.' Y mae y cwyniun a ddygir yn ert.n y drefu gan y tysti('n yn ddychrynliyd ond y mae drygau o r natur yma yn gyf ryw nes gallant barhau yn hir o herwyda eu iieflaiih ar gymdeitbas, ac felly trwy fod yn annyo. ddefol y maent yn dwyn eu niedd; giniaetii gyda hwy. Cedv.id rhai o'r pyllau hyn yu agored am o ldeutu mis o amser, a hjd nes y Uenwid hwy a. chyrfl, nid oedd ond drws o goed yu orcbudd ainynt. Yn 01 deg ar hugain o gyrfT yn mhob pwll, b, ddai 21.0UO mewn erw o dir. Dywed gohebyad y Daily Newt fod llywodraeth Sardinia wedi penderfynu anfon Hong neu dtiwy j ddyfroedd China, i gydweithredu a'r llongau Pry. deinig. I 8|Yr ydym yn deal1, oddiwrth l/thyr o Naples fod Vesuvius wedi boo yn llosgi yn cngerdaol am dros wy .¡mos. a bod iiu mawr iawn yn ymt,«sglu jn barhaus i weled vr olygfa ardderchog.