Yr Amserau

GOHEBIAETHAU. "T" L Ul>»er nob G^ofwoiaeUi vn ffvfeirieiii^ i r! a 'r 01 rr -iinsrrau," 'a OrtV Lr.tt-x,-rpoo/: a .•pfiOJlythyraa a ?ddant vB o. \?)' ?' ?'?''?°''? a 'js*?&)rLh o natnr fasaajho° l i* lVr r..fohu Lf loyi, Amserau Kt,iv*rp«ol." Claul el  wed! ei f ,T ^I^S?'UaliChyr °ai wedi ei gU£4.1 en.. lIn;Yb- oh'" fllt'th Orldiaith)"1sgrifeuY1. ta6"o&{(riO' ,alt. -,II> ,ft lddyohwclyd nnrhyw t T .,u yp ^•-K31 °ym9rad»yo ^waWo  !\11 ),P rn "¡v.t aitn f'W,ø\.1\y' —• r JW8ddY,'oe'I)l'HVR I   j-y, -e II id OLe IIOA- <M/??:? ? "?.?'?.? ??.?S?-?'?'???'?? 'Verp' ? T ?-?  -li "?Jq 'V. el 0 yr ,(, \Yn, eO efa Pvøl,(ja. ?uilyn a *#>» &»<«■ ,¥..woL  ?y?? gvda thraws -W'P,Al,ffi:p d' f' ..dd -3^,4 ^^»'?"vd§rfyuai iddo. S T runa?"??ynterfynayn JJtlmi"ffnt CJ h hwn gyweiraod y «tIíP1d n l1sønorol. /hur, ')rwy .k)'Ù'/t\Qeria.d triphlyg èI,re fnuT, drwy- Or'i- Y n ),r-, V'Om 160 Ya- diwoddu )u,y c? wellaod ^weddu yq y Cj weiinod t.. d 'b" 1 ?w. ?'cynyrunamseriad.a'rh Wnorol; ? ??.'< '<!yda tbr?SLfywpir?.i i B /? najor. <' E?<?'* yHyr<na'?i? cyans?wddt?c?ytt. ?yda'bprhntuyn B?/tM?rfto.  B.?<?Mt?'?',t-nyra't)K<r?d three /bM?', ?y??her fyn u tm??gyweu'ia')ol i F mnj >r D mhiofyya yr amseriad eyffieiin. Cynlli^j pur dJa. Gwneir y syniudiad blaenaf o ychydig sections Tleu pbntses syml a melodus, y rhai a drefnir mewn gwrth- akwiant syrut hefyd, 8C ar y cyweirnod a'i bummed. j gan mwyaf. <7AaMc(<'?'?(<c< aibenicaf y svmiidiad, t! symledd ei ajddull; eydbwysiad mydraeUtiftdol v pnrases; wawsgywtfiriBfJau purtbynasol ac amserol; edr. ban 13. ) 5-17. &c.; newidiad ysdynol vn ban 24. ar yr adran flaenat o'r s#-c/t'0/«i sydd yn ban. 15-18; point teflfidiol iawn yw hwn. Mae yr aceniad, v mydraetbiad, a'r cynghaneddiad, yn gywir a gram adegol drwyddo. Dylasem ddweud bod y coelion p. f. cres., &r6., yn expressio y farddoniaeth yn dda, a'u defnyddiad yn dra pbriodol a chymhwysiadol. M ae y symudiad nesaf yn bur expressive abarddonol; y teithi a'i gwna felly, yw dyraniad y section i phrases gwahaniadol, ban 6, 7, a 8, vn u-,byda newiditd mydraetliiadol ar y cyfryw: trawsgyweiriad i G fftnjor, ban 4; i C minor, ban 5; y gwrttiddulliarit. ban 6; a'r section amryfydraethi idol a tbrawaethiad 01 ar G, dominant v cyweinnd bifteuorot C minor; yn, nghyda defnyddiad chwuethus o'r coelion arferol p.f tie. Yr ynym yn hom expressions yr Allegro iloder ato dylymd. yn en wedig y ddosbaHbran ar Mae r ddaear," &C.V y mae yn wahanodiant mor elur a tharawiadol oddiwtfcb y d<loshsft,!rBn fheoaf tel na." gall lai iwg arvain y mo.,Iti wl i ffurfio darfelyddiaU byvrios a chynrons o fe Idwl y testun, ac i deimlo vn gydwed(tol ag ef. Y mae amrai phrases, &o., ynddo, yn cynelwi rhai o phrases y symudiad blaenaf. Yr ydym yn barnu bod camfydraethiad yn ban. 2, 5, 6, 14t, a 14, a chymeryd y ban 1 yn safon; y mae minim allan o'rlsafhn, nid oes dim amheuaeth; yr on pryd, yr ytiym yn foddlawn i'r trefniad, gan nad yw yn am- hari) y cyfeilwad ondail i dditn. Y maa y symu-iiad nesaf yn yr un amseriad alr un- b>X(^iero}eddicbon y buasai amseriad arall iddo yn liawn oystal. os nad gwell; rhoddasai hyny fwy,. o wahanqidiant (distinction) i idea barddonol y llinellau nag a wneir fel y mae o. Cyfedir y symudiad o un section; ailadroddiad arni yw y banau olaf. Y mae nodyn o aofs«riad quaver yn rhy fyr i'r caesura ar y gair "grymus," yo ban 3; d/lasaifod yn doted crotch- et, fel yn ban 7. Y mae dosraniad nodawl cyffelyb yn y sumudiad blaenorol, ban 3; ond y mae yn ei le yno; canys ar v gair "ftorm" maey cacsuri yn y farddoniaeth. Ch rus yn ys-'Ogi yn bur nwyfus a gawn nesaf, So ar Mae aadr, toad," &c. Y mae y cynghaneddiad yn Uawn o felodeg drwyddo; ac y mae y trSwsgyweiriadau byfieb a wneir ynddo, yr enwedig yn ban. 1%, 15, a 10, yn nghyda thrawaetii- ion grymus yn ban. 4, 6,8, &m., ae amrygyngha,rkqddiad i'r un sections yn ailadroddiadol, &c., yn ei wrwud yn farddonoI dros bea. Ond amheuir priodoldeb yr amseriad; braidd na thybiem ei fod yn rhy heinif a nwyfus i arddunedd y phenomenon a'i hefleithiau Mswydus. Allegro cynhyrfua a fled dramatical, gan rawvaf, gawn ar A mor a thir," &c.; y mae yn bur syipl a nerthol. Gwell fuasai i'r caesura, ban. 3 a 7, gael ei gwneud a'r nodau olaf yn y banau; yn y gair cwmwl," nid ar ei ansoddair du," mae yr or- phwyseb: tybir. Y mae yr awdwr wedi cyraedd i glimax pur ar. dderchog yn y symudiad olat; ac yn expressio y farddoniaeth yn gymbwys iawn a hvny gyda y def nyddiau mwyaf syml ellid arfer. Nerthol athreidd- garnl yw y trawaethionyna, ban 3 a 4; illrf dreiddiol y teimlir hwynt ar ol y d>,lyniad eyfundouol rhagedig! Mae yr ebieithiorj ar y sylweddair dat argf|rn," ban 6, yn aruchelaidd mornerthoI y gwrtl ddodiad 4 6 ac mor .gelfyddgar y defnyddir o! V r ydym yn barnd, er hyna, y buasai i'w glyweo a'i deimlo yn twy nerthol, pe buasai crotchet, yn He minum, at y sill olaf, yn nghyda gorphwysriod byr eyn yr ail- adroddiad. Y mae camaeenial dianf.onrhaid yn ban. 7 a 8; felly hefyd yn ban. 16 a 17, ai" a 20. Ifae y cyfryngiad "O"! yn rhy ddisy) w. eddichon ac),()si,i b vy)R gan gamddealltwriaetb or ebiaith, yn dlir: ciinvr, hi 0 ddaear arvu," yn He 41 0 f/ieirjrryn M'le r awdn wedi dvus,»ddi y phenomenon, a thrwy In n,Y r >d li j'r ubiaeth iediwl a'ligen nag « dv biodd y burd I iddi gyn vy s. Trawi-id ol n ho [dill iawn i-w v fnwsgywein id perthynaao) i A minor, ban 14 chwtPthns ac etf. iihicl trawai t1!- )I)n t" fyviol yr ebi<>if .iji ar ddae^r^ryn" yn ban. 17 a 20-hefydjjr tiaill yn minor a'r lli l yn m-ijo'. V m>»e v trefnladau celfv ldgar ynil, haD. 21-26, vn arddunol. Dei gys '•■vilsior, drwv yr hoil gyfan- griddiaj, yn enwedig yn y svmudiad olaf, ei fod yn geJfvdd^flwr trwyadl ao annybynol. Dedla a theimla ei destun; ae ond dudgyssodi ein toimladau wedi clywed y oyftnsod iiad hwn, canfyd lem y b.vddent yn c'% dweddu yn bur gyflawa a syaindau barddonol y testunau.

Y DRETH ECJLWYS ETO UNW HTH YN LLAN. GYNIEW, SWYDD D RE FA L D W YN. Mae ya^rifenydd y Uiaellau hyn yn meddwl y bydd. ai celu yr vmd-rechfa a gymerodd la yn mhlwyf Llangvniew yn achos y dreth eglwys yn bechod brwnt yuerbyn Vnilaithas, a dyna para y mae yn ceisio yn lires,iol hysbysu trwy y wasg yr ychydig lioithiau ounlynbl: —. • Wwyf btleli yw I jlangvniew, ae ychydig yw y bold ogaeth I/lan feohan yw Llan y pi wyf, ond er or mae wedi bod yn fwy na digon o faint i'r gynulleidfa y deugain mlynedd diwed laf. And er fod y p!wyf u'r boblo^aeth, y Han a'r gynulleidfa, yn fvchain, cto nid mor fechan yw v fvwioiiaeth egtvvysi g, yr hon a pry nwvsai, hyd farwolaeth y diwprtiar Rector yn 1866 tro, £ 500 yn y flwyd lyn oddiwrth ddegymau, heblaw tyddyn da o dir ac adoilndau ovinwyg arno o werth 1.:60 o rent. A.r ddyfo liad y Rector presanol i'r cure iarfu i Dr. Short, Esgob Llanelwy (y patron), dori, mae'n wir, y fywioliaeth yn yobydig fwy short trwy roi yn nhylch £ 100 o'r dogwm i Berson newydd Llan newydd Pontroliert. Iwneld i fyny am y golled arianol i'r Kocfer, y mae wedi ei ryddhau oddiwrth y Rofal bugeiliol o yn ngbylch hanor y praidd, a'r rhai hyny y mwyaf afiach 80 anufyd I oedd yn perthyn i'r walk; oblegyd y ragent yn llafurio o tan liaint ymneillduaeth er ys llawer blwyddyn; eto y mae y Rector i gael y cnu ar ddiwrnod y cneifio gan lawer iawn o'r rhai ysgaredig hyny. I geisio bod yn fyr, gan mai byny sydd fwyaf dy. munol gan gyhoeddwyr newyddion Cymreig, dywedaf fod Rector newydd Idangyniew, ao un neu ddau o'i gyfeillion, wedi penderfynu yn eu plith eu hunain fod y Llan eisiau ei hadgyweirio, ac yr oedd y gost yn debyg o fod yn nghylch £ <i00 I a pheth oed .id i'w wneyd i gael y fath awm anferth o arian I Yr oedd treio yr egwyddor wiríoddol yn beth rhy isel, er ei bod yn un ysgrythyrol, He yr oedd cymiunt o sftwyr anngliydffurfiaeth arni; o'r tu arall, yr oedd yr eg- i wyddor di eisiol wedi myned braidd o'r ffas; wn yn y plwyf, gan na fa yr un dre h e?lwy3 ei ys deg mlyn- edd; yr oedd hefyd yn un annghristionogol, an. frawdol, ac anmhoblogaidd. We], pa beth oedd gan y j Rector a'i gyfeillion i'w wneyd mewn penblrtth fel hyn; gan nad oedd y naill egwyddor na'r llail yn ymddangcs yn hwylus i'w gweithio. Ar ol hir fyfyr. dod, sut bynag, ysgrifonodd y Rector at yr Esgob i ofyn ei gynghor a'i gymhorth; ar yr un pryd, yn dy. wedyd y rhoddai ef J250 at y gost. Go hael onide ? pan gofier e', fod yn mynod yn hen wr, ac heb na gwraig na phleotm i'w helpti 80 fe ddywedir nad ydyw oi holl income blynyddol, rhwng llog arian a degymau, fawr dros J^IOOO. Ond betii debygid oedd ateb ei arglwyddiaeth o Laneiwy,—y rhoddai efe £;30 os Yd8Y n iai y tr¿.thdalwJf i adgyfodi y Ih('h eglwys; ac "r dyben hwnw, bod ? Rcctor i fyned ei hun o dy i dy o amgylch y plwyf i osod yr ac 1 s 0 flaen y trethdahyyr, ac i amiygn yn eg)ur ar ha delerau yr • yma ;erai •ealonau a pliact'dan H 1R!!()h a'r Rect.oi" j mewn iaelioni i'w cynnrthw o ar yr achlysut presen ol: a» hi?b'aw hyny nid o«dd y.dr^tb » grisiil ond un fach ryfeddol. diin ..nd 3e v tlint; ond er IWed v swm, catv,7d all „r. yafunn I tiiwvnt!biii(I er >n> bobl, i u'y.nersd J,w»rwobr*yu -tel IInl Ø;II J tN,ii,-i \n ol hit naetj.iwed y dreih. Cvu i ddvd ) v vcsiry d-Klnd, a, f Linn y Prisi. dyie a-wrd Bordd tiicl1. arad pur dinon er dist-wi g^rtbwynVb- wyr y divtb, tr4y rOlhh y ^air yn ddist.aw yn on pi th "nad oedd y Hector ?n bwriadu codi v dreth od?tar heb o?Jd  yn vrthwvnpbol i ('aht.y?wnai?Hd'.tta dro't?nt o'i 1,? ced ei hl," Ho!Uu h f- \e) y ,?r!)?n- ydd y f th foddion cyfnwsgall a ddel'nvddiwyd cvn diiod ciyiid y ve>~ti v er coii hon s ierlwi y dreth ealwys o'i b dd. Ond er /].1'11 otl 'n:d iiiin yii tyoio i pael gan rai fod yn bleidiol i'r fath uiiiigbyt'- iawuder cyhoeddus, a gosod treth oifodol ar neh tuag et nnrhyw achot creiyddot. Erbyn i'r vestry ddyfol j tic ymranu, cafwyd fo-I I mwvafrif yn erbyn yr eg- j wyddot dreiaioL Ar hyn lligi d43 liector yn doat, n ffromodd ei bleidwjr jn lmhr. a galyvawant am gael j pol), yr byn?a ?anietaodd y Rector yn rbwydd, gan ei ben? gymervd Ho y dy' G?'n?r c?nlyn'.t, sef yr j 17eg o'r mis. We], beta oedd i'w wn?uthur gaa y blaid agollodd yn y vestry i gael enill wrth y poll. Yr | odd rhaid oil ganvasio yr holl biwyf, at: anfon i'jt'a-! J'twj uea geahadoa at yr holl wyr mawr ag oedd ag    isbilsu ? ? l»odd oethau.yn y testrt \J y bhldd ymneiildu >i wedi dyfod o'r ScoJdd? ?' vn u^'Wth difefha ? ?wini ?n-D.J od dim am?er i'lV golh-os -c?l" !id gwneyd rbyw beth tr 'V?y dj,.i,lion neu vgvthioD, m&i now neu I Ty,™ f"r' °eu Nid rhaid i rai .hrai:ld ddyw\. :yd i'r sawl Rydd yo I    Yw ymru, pq ['Ith .,i-n cvsurus a P),i-ydlon d" OLtlaeth Ir eg] vt,), s er?yn dy. dd 3' Poll. Uhoddwyd y scriw 'a.r fjih'jn .M&uJ S Vf n y gwnaeth bi ei eKr.wwadwith n yn eeftftmeit/hhiio.l i dros ben, gan iddi ddyfod allan Vn « grym anorchfygol liw d?dd ?ien ?? ac erbm i awr y poll ddyfcd yr oe Id y bob] yn gorfod pleid   cydwy bodau, .en beiùio plei,lleisio 'cfj ■ ? oedd ? annibynol, p? welsant I fir rMPe -;m. yn ?y°ed,? droi?nt ymaith g,n I S? etddio yfath dwynymd?c? bgymaiut a record. io eu votes; feUy cariwyd „ Hh yn h-Ylus trwy nerth y scnw. Dywed ir mai se fach yt hen Lady o'r Cyfronydd oedd y dynaf, ond scriw fawr y Castell Coch a wnaeth y gwaith i bwrpas, ernad oeda hi mor dyned. Dyna i'r darllenydd eto un esiampl at y miloedd o'r blaon a gafodd o'r angen sydd am y Ballot er vm ddiffymad i'r gw tn rhag gorthrwm y cryf; ie mewn achos ba&i plwyfol er rhoi y cyft-eit dau sydd mewn gweitbrediad gonest; ond pa faint mwy yr angen am y Ballot er galluogi y bobl i ddewis yn udiofn eu cynryebio.wyr, pa rai sydj yn gwnevd v cyfreitbiau. Oh Gymro, ya anad neb, llefa a'th holl nerth am y Ballot! GFLYZI Y SCRIW. P[(I. 'er, hvniasom ysgrif ar;ill o'r un gyrnvdoga^th ar yr ingvlchi id uchod, yr ydym yn ystyrie.J fud cyho d li nn o houyot vn li..wn 41,lilr(),i, er uad oe modd dy wedyd gormod yn erbvn y fath draia.— GOL.]

AT OLYG?Dl) YR AMSERAU. I ASTERCHIAD llYR I GENEDL Y CyaRP. I I I Py ANWYI, rHOT>YB,—BvJded i ni wir ystyried eiia j breintian, gan gofle-.dio yt adeg bresenol er mwvn eu I cyrbae Id..Mae oyhoeddnr yr Amterau wedi e i gosod With ein drysau yn barod. Deffn wo, aoorwn gan roddi croesaw iddvnt. Mae gan y Saeson eu Times, eu Despatches, eu Journals, eu Heralds, a'u Gazettes, y» mion yn ddiriiedi, a mawr yw eu breint tau; ttwy unig ddaioni en !wahanol newyddiaduroii wnant ddiwygiad yn eu lriaitb, gwoant hooyn dder hvnin], yn mron trwf i-ob cwr or ddaear. Trwr effa--ch uy wasg cawsant en hiawnderaui--rhutfirm int i (lrefvdd caerog-riioidasant derfyn or,-a,-thfamoach d,i ynol-enillasaiit eu breintiau a'u rhyddid creiyd tot —eniliasai ryddfasnach yn mron ar bolt math o nwrddau -cawsant banes pob masnaoh a marhnad oedd penaf y hyd, gan gyfopttiogi an hunain mewn ffirdd jrywir; Rcyn wir, yn wir, os bvdd iddynt iawn gynal y wasg yn y blaen. ellw -11 fy ngliredu fod peth an mawrion a rhvfedd eto ar ddvfod. Wel, trodvr RB»V1 p. le yr ydym ni yn aros?: Mewn ann^bydfod i n gilydd! d-ewn beth, ebe rhywrai ? 0 nid mewn hvines marehnadoedd, nid "to w--ih,iiiol elfenan natur, nitt in-wti treft a itnt-chyddol, nid mewn hanes c *yffredi,i,,)I, inegys y senedd, cli. gw dditdaa, haiesion gwledydd tra^nor, rhyfeloedd, a dull y byd hwn yn myned heibio, ulle mewr. cyntit y (lymraeg loyw yn ei phurdeb, a byddai yn hoff iawn genym gael rhyw newyddiadur wythnosel yn Gymraeg, ac yn cynwys Manes cyflawn o'r pethau uchod. Yr ydym yn barod,.ryw ohwtkh nett saith o ffermwyr cyfrifol yn y gymydo-aeth hon, yn uno A'a gilydd am un oopi or Amser an ya wythnosol; ond yr ydym yn methu cvtuno yn iawn igan fod rhai yn ei ftirnu yn rhy Galfinaidd, eraill yn rhy ryw aitttt,are.lt, a'r gweddill am ei fod yu rhy lawn o amrywiol hya- bysiadau; ond er y cyfan mae ynddo ryw bethau da iawn a hoffwn yn fawr eu cadW wrth law. Anionais genad neillduol yn ddiwaddar i'w ofyn ar amser lied- brysur, ond yr oedd Mr. wedi rhoddi ei fentbyg i Y swam, Y H., er oael gweted a darllen yr etholia 1 diweddar, a chan naft oedd y boneddwr I diweddsf yn un o'r taldderbynwyr, mae pethau felly yn annheg. 0 frodsT a'm cyfeillion auwyl, dyma fasnach am ddwtj i/etniog Gan fod cyhoeddwr yr Amseruu yn adifaw ei hcl aethu a'i wneyd Yn newyddiadur add as i bob Cymro rhesyniol, mewn h ujesion- au am bris hynod o isel. Bydded i ni ystyried a glynu wrth yr hyn sydd ac a fvdd yn unol a'n gwir lesbad, ya gvstal a'r hyn a fydd yn sicr o fod, yn oddysg a pioeapldeb i'n pWtt. Na fydded i ni fod ag un ael wyd heb yr Amseriu i'w ddarllen arni. Bydded i'r cyfoethog ei ddosbarthu i'r tlawd, yn hytrach na rhoddi bentbyg yr hyn ag sydd yn angenrheidiol i fod wrth law bob amaer gan bob teulu, i'r cyfoethog hwnw. Rhydd y wasg gwyn yn erbyn ySaescb am nad ydynt nor hoff o'r newyddiaduron yn brese-nol a phan yr oedd v rhyfel diweddaf yn ei boethder yn y Crimea. Goboithio na cheir,un o'r Oymry twymgalon yn euog o hoffi darllen hanes rhyfel yn hytrach na thangnef- edd. Yn wir, fy anwyl frodyr, os na fydd y bai yn gor. wedd yn hollol o'n tu ni fel cenedl, cawn bron yn rhad ac yn wythnosol bob math o hanesion creiyddol, masnachol, amaethyddol,seni!ddo!, barddonol, traeth. odol, damweiniol, tramor, rhyfelgar, cymdeithasol, yn nghyda banes ein cyfeillion a'n perthynasau yn Llundain, Amerig, Awstralia, &c., &c. Deffrown drwy i bob un ystyried y ddyledswydd a'r llashad fel ei eiddo ei hun yn bersonol. Am oes hir i'r-AntsEiuiT,1— bawb unwn, Boh emend hyd angau Rhan ei glod i Gymru'n glau,— li yw nawdd ei rinweddau. Bvrfyfyr yw llythyr Hon, -v <j- i V-p

AT OLYGYDO YR A\1SERE. f Syr.-Wrtil fal g,,n j iiii o bethe i ddvttl ma-i, yn anodd ia%vp «wb„d be d yuda i grnta. Ond gwalt i mi, mm yn debiif, ydi gvru m aun e:o't' peth y de di- W3 i yn lie rhuud siampl ddrwg i'n #gvbiion. Wel, Y Jleth nesa ydi gnfalwch am roud te.tun ,.in, mynwch gaul hwn bt th byn^g Ys budd tfslun sa1 a chanu sal ar o fo, i fudd y ddan efo i g-ilidll yn wfit o sal, ag yn gwilidd i dangos i gwn rhagor i ddynion A chfivcla hefud js byddweh chi ya mund i gouddi yell gwaith y bndd iynion on wry n gweld ych gwiith chi, ag yn ffurfio barn am danG, IJg, o g mlyniad o honoch chitha fel byirdd a dynion-fel dynion a chennn nhw chwaeth a b irri maki (4on y rh v, n glor iaii go faowl i'ch pwso chi, ag ftion hi yn un gywir iawn hefud, ond i man yn gysur i chi na cheweh chi I fawr o gam genua I-liw loath bynag, mau mwu o hwnw i'w gael gan y eracb fyirniadwrs—mi roi i waagfa i rhvini riw dro heftid os bydda i haw ag iach, ynte ys bydda i wedi marw mi ddyuia i i chi, syr, mi yra i lythur atoch chi. Ond welwch chi, welwch chi, fel rydw i yn mund i grwudro—eymud testun da oudd y pwnc. Lancia ifiuc pyidiwch a gyru gormod o hanas ych cariade i'r wasg,dons arnon ni ddim yÎs;o gwbod, ag i aliweh chi fod yn sicir fod yn well i chi byidio dangos ych seerat ar goadd y bud—ys ous arnoch chi yisio dansoa ych bol chi yn fyirdd cyinrwch riw dastun ar»U—goulit i fod vn rlHI hawdd gnyndftr riw bwnc fel hyna-UHf poh llano ifmcTuewn wul ynnhanol y marched. Dywcn i ni pau) tipiii o oii myfyrdoda chi ar Natur a rhwt)et-ia arilt cyffeiub. Mhu mwy o harddweh yn hynu i bobol erill nag yn rhwbat i LV. yna. I ail rhw ua arall tau o yn gweld yeh un glws. deg, auwul, a hawddgar chi — hwrftch yr v midang, sa hi i rwun arall yr hylla we]- odd o-rioud-folla mau dadlti yn mund. Cymrwch destun cyffredin i bawb fel v galb un pell odd wrth- ooh chi gaul yfrydwch a phlesar wrth ei ddartlan o gystal a'r gosa atoch chi a'r cyfall anwala i chi. Huna y tro yma, gyfeillion bach. Rydw i yn meddwl mod ina yn dvsau sbelio ond ydw i syr, wrth arfar sgwanu atooh chi hwrach y bydda i wedi dysgu yn o dda ys bydda i buw ag iach dipin. Ond mau hi rwan yn amsar mund at y wers, turd Peg, lie daru ni ddarfod y tro dwautha dwad ? Fellu, Sarwel rwan, svr, i Yr viddoch, xiHEN VV JIFFRA Y lAULIWB. I Penuchalrffrid,f.I

Yn unol a'r cais canlynol yr ydym yn cyhoeddi y llytbyr isod mewn pertbynas i Gladdfa Abertawy. —vi 0. j The Vicar of Swansea respectfully requests the Editor of the" Amsorllu," to he so kind as to insert the letter on the Swansea Cemetery from the accom. panying paper, (the "Cymro," Ap. 15, 1857), in the columns of the Amiierau. Swansea, April 28, 1857. i t, r-.jrr, CLADDFA ABE RT A WE. Anton wyd y llytbyr canlynol gan Fioer Abertawe at I Mr. Dillwyif, A.S. l'ersondy, Abertawe, Mawrtb ID, 1857. Anwyl Syr,—Yr ydwyfyn dymuno diolch i chwi am anfon adysgrif swyddol i mi ox Ohebiaeth a gymerodd le mewn perthynas i Gladdfa Abertawe, ac a argraph- wyd trwy orchyniyn Ty y Cyffredin. Sylwais fod yn yr Ohebiaeth hon lythyr, a gyfeiriwyd gan Mr. C. B. Mansfield, Ysgrifenydd y Bwrid CladdedigaeihoJ, at Syr George Grey, yr Ysgrifenydd Curtrefol, dyddiedi-r y 30iin o Ri-f.'r; yra mha nn y m'ie efo >n rho Mi arim o rw leoedd yn Abertawe. uc, vmhtitb mnn»n craiH o E: dwn ne- v<M v Fic<ji, yn y (Jockit (St Petr). E'e a ddvw^ J :¡ mae gan y Fcj^r now >dd{vtu (•) wedi en ba nol>r!<Ul ft-ini vn y ras.'o!\gi ieth (speculation) a CII,,1 v i;till » (e b<i"s.vn Iii) yr ivsjob i iieidi.ia cliys v t;r newydd at cbxiiiatau lr^yd b»d (license) i gisid In yn ('», mwyaf i gvd o aviiin a all ere d lirwnsgn cd li ur ,rle Hiort v p,orsonall a fy fdoni yu JtUQtJ'Íl y cylVyw uroin^t lloedd Yrvdw-f yn. dymuno bysbvsu, er g^rthbroS yr eollib uchod, fod y romgelloedd hyn wedi CQ,I eu hadMladu wrth fy nuhoivhvnvn i, fet, or ntt;il bneddu vwvrtldle,;uj n cannr l In pry dfoi thweh niynwetitnewydd "hardll yn^hanol'y w; id. IVlwyd am danynt genyf fl. a rhoddai hwynt i-r eolwy.4 aohod, a d. nty.idirvr arian a ddet bynir am danynt er talu unrhyw draul perthynol i'r eglwys hon, yr bon nad oes na thretb, riac a dreth eigteddleoedd, na gwaddoliad yn pottfiyn iddi, 0 berwydd CHpeol A-nwes (Chapel of Ease)'ydyw. Dy.nlunaf sylivj hefyd, fod luedd yn yr arini> i gum arwain ac i beri i ddynion gradu fod Curad Bglwvs y*1 plwyf yn trigo yn y lie a nodir "C' ar yr arian, )~400 • o latheni oddi with Eglwys y plwyf, pan mewn gwir ionedd yn Northampton Place, o fewn 800 neu 40° c latheni yn unig oddi wrth vr Eglwvs yr oedd yft trigo hyd th lachwedd, 1555, am v Qdwv tI J I edd lidiweddaf; a gwyddai Mr ^lansfield, pan yn ysnrifenu, fod lie Curad E.¿)wysy plwyf yn w a j ar y pryd, tie nis gal; ei haeriadnu ra'i arlun ond twyllo personal1 o bell Jd unig, pan y noda efe breswvlfa Cnrad St. Petr yu 110 j>reswylfa Curad Eglwys y plwyf. Y.mae y Uhtildiad a roddir vrift, e -bvn o "ragolvgu a dirwasgu ariangan byny, ya syrthio i'r llawr; ac y mae yu d Irwg genyf foci un ag sydd yn cSl sefyliia gyhoeddus, ac yn ysgrifena yn enw Corph mor barch- U3 a Bwrdd Claddedigaethol Abertawe, yn gallu gwneyd y fath haeriadau disail ac anwireddu^, i'r dyben. tel y mse yn dra e,rlur, oniweidiofy nghylber- iad, ac hefyd er ,pw.fn camarwiin a chreu rhagfaru yn meddwl Syr George Grey meyn perthynas i Gladd- fa Abertawe. Y rheswm a ddygir gan Mr. Mfensfield, i brofi fy mod i wedi perswadio yr Esgob i beidio 5 ehysegru y rladjdi fa newydd, yw fel y byddai i mi allu manteisio a chribddeilio arian am y naw gromgel! hyny y rhai sydd yn s-fyll mewn cwr peilenig o'r plwyf, a'r rhai. efallai, na pbrynir gan neb a n lawer o flynyddoedd Eitbr, onid ydyw Mr. Mansfield yn gwybod ty mnd i yn "cael fy amddifadu o daJiadan anghrldol plwyf poblogaidd o herwydd fod y Gladdfa heb ei chy segru, a bod y taliadau hyny wedi bod, hyd yn hvn. yn gwneyci 1 tynu ran fawr o g-flog hychau Ficer kberttiwt-. ? Nid yw hyn yn ddim amgeu, gan bvny, na fynghyh^ u ldo 'gynlluniodyfais 'doeth a.- effeithiol er din. sti o fy mautais aria ol fv hun, trwy Ofwl elw dibwJs hc a" sicr ar ^yfer col'ed bwysig A si or (hyd yn old pe bnaswn yn cadw ineddiaut o'r crning^lioedd b?7n.y. vr fiv,, vr IL o'r hvny. vr hVI, vr oe !d jrenvf b^rf^ith ha > I i'w i wiu>u'hnr) F^llv y mae h leri id >n Mr Vlansfieldyn | fwv « a digon i'w dynscli wefvd hwvnt iV U;.wr. Syiwat ynihellaeh ar r pwngc hwn. fo-I 113 o f,11 IV o Hi-thau wedi eu cofp-stru yn mis'ifid lonawr n Chwefror diwfiilaaf; fod fJ'2 allan o'r niter ofthod w«»di cael eu oladdu yn mynwentydd y plwvfydd o*iWiros. neu yn y Claddievdd sydd mewn cysyl'ti id ar C>ip-;li Yin eilldijol yn y dref a'r cvmvdo,'aetUau, ac nfi chladdwyd iim un o boll, nt yR St V, tr Fel hyn, y '-ddenays foJ ofu?u Mr. MansMd mor dd?:.t! ?i haeriadau, ac nid ydyw agona l Mvnw?.tt St. P?f- yn debyg o leihau v c'add?d)? thuu 'yn \gh! .ddfa A.ber tawe, nae o brinbAu Uawer ar y cyrtvddiant hwnw a ddyry hawi i Mr. Mansfield i i f, n codiad fiT PI Yil- yu gyson a rheolad y Bwrdd Claddedigaethol. Eto. nis ga laf wrtnod claddu yr un o'r plwvfolion yn St. Petr tra parhao yr airnghytiindeb anedwydd preseno!, o herwydd^ dv-na yr unig- y fn) yn y pwf lie y ,.n l v Fict-r weinyddu yn gyfreithlon, ac v gall unrhyw aetod o Eglwys Loegr gael ei glad II) yn Ad t* i defodau a'i seremoni ,o tu. Tlodion y plwJf o^dd y rban fwvafo lawer 0', 21 gweddill, y rhai a gladdwyd vn y Gladdfa Newydd, ac y m»e yn ymddango^ i mi t .iI y rliai hi,.n., "di ,Cael eu el ddu yno yn groes i'r G»veithredopd.' b neddol 7 ac 8 Vic. p. 101, d. 31. ac f.ef\d 18 a 19 \lC..p. 79, 1. y rhm s.dd %n go t?i.holdiodi-.o y plwyf "j' en clad ni <n nh cy?r?hg CH p'wyt?r?ddarpqr?.t ?nvw?.?in-? ? ?a?:?.yi"? ?"" -??'?' -'?-' en kbItnJ iaiit «e-H "11 u<«, "110 VI" cvs^redi/ pl.yf..r fod ) 1.?1.? ^ael en ,n.»wn ? went blwvfoi gvf?,?us. ? Ou j ? ? I Age v ?-" ? t?u ,?, n ar<? fel or t laen. Y Ty Ddewi weilt gwrthoi cvs(. nC,lad,,lfa i fwrdeisdref Abertawe hyd oni dria,peri, moddion i gludo y Gwerni log a fv ido i einvddu Yr oedd efe wedi gwneyd hyi-y er ys amrvw fisoedd cyn i'r tir gael ei brynu a chyn i'r Capal gael ei adoiladu, fe yr eglur ddengys yr GhebiaethsydJ wedi ei chylioeddi, ond ni chymerwyd yr un sylw o'i ben. derfyniad gan y Bwrdd Claddedigaethol, j tbyna yr achos o'r holl derfysg presenol. Yn awr, pe byddai ir figgob gysegru y lie, heb fod un moddion i gludo y Clerlgwr a fyddo i weinyddu, p i beth a fyddo y canlyniadf Byddai yn rbaid i Garad Eglwys plwyf Abertawe, yr.hwn sydd yn trigo yn y Persondy, gerdded- mwy na phum milltir a chwnrter; a byddai yn rhaid i Weinidogion plwyfydd Itan, Llansamlei;, a, -Llaugyfelaei-, ynghyd A'n Ouradiaid, gerdded dog) illdir i gladdu eu plwyfqlion a fyddo orldi felln i'r 1 twrdelSl1rel, IJ UJ I' <I'" 1,voR." hy 11;0, tywydd ar hyd ffordd an^hy^odoi, tewf^&i eu dydedswyddau yn y Gladdfa. Mewn gair nu ddengys fod teimL:d cryf wedi meddi -nu me idylmu Mr Manaflel; a'r Bwrdd Clad.ledigaethol, (oIl yr holl G'erigwyr a'r gwemioogion Ymneillduol svd I yn trigo ofewn pom milldtr i'r Gladdfa Newydd, yn rb wym i Jnfurio ar droed, pa bryd bynag y gel wir arnvrit 1 ymweled a bro y meirwon yn y fangre bellenig hon, a b "rny er mwyn diogelu cyllidaeth (revenue) iT Bwrdd Claddedigaethol; tra y mae y Bwrdd ar yr un pryd yn gwrthod yr un swllt o'r arian hyuy i ddarpavu moddion i gysgodi y G weinidogion, yr hyn beth sydd yn 11 wvr angenrheidiol nid yn unig er mwyn diogeln eu hiechyd, ond hefyd er arbed yr amser gwerthfawr a ddylai gael ei roddi, nid yn abextb diangenrhaid i gladdu y meij-w, ond yn hytr >ch i'r miloedd o eneidiau hyw sydd o'n hamgylch. Dywedwyd yn awdurdodol, drnchefn a thrachefn, darpend moddion i gludoy .'inido,, gan gyfeillion ytrengedig; tra y mae hni yn cynwys addefiad o'r angenrheidrwydd am foddion, y mae hefyd vn dango- anystyriaeth o'r ffaith mai o fysg y-dosparth gweith- yddol v mae pedair i ha,, o bump o'r claddedigaethau yn dyfod. Gslwir arnynt eisioes i dalu mivr vn < Glad,ifa NewydJ nag y maentwedi bod yn arfer dalu: ac os byddant yn perthyn i Bglwys Loegr, gorfodii iddynt, trwy annghvfia vnder cytreitliio), i Ialu mwy fyth yn ol y Gweithredoedd t'taddodigaethol, ao n. fyddai disgwyl iddynt barotoi cerbyd i glu lo Gweinidog yn ychwanegol at hyny oad ofer, .1"" gwatwar y tlaw 1 yn amser eu eyfyn4iier fyddai ce si. gandiynt woeutnur h in v. Y fii 1(3 yr bteriid w. gan hyov, In gwbl dwyilodrus, ac y mae yn r yfidd fod n b vn i bwyM yn gallu ei dd*evd, ae y mae yn rtjvfaddaeh f tli fot n b yn lln i grcin. W-th derfvnn v h"llIr hwn. dvnmnaf d l'vev l. fod vn t !rwsr .jje ixt fid Air. M^n-.fi^;d wedi sttifenu f I v gwOHftb, o herwydd fod t ied 1 yn y n^tnmi hyn i wneyd y hwvi» yn waetii rhwng yr Awdiirdi'd.in b^lwyaig ar Bwr Id vo h. n )'.I.l a cbns o ofi I h Diwed mawr i >Y:inidog <m tic aelo an vr Elw-ys Sefy ile I g. Yr » lym yn iron i g*el wel< d p i nil a wi-i t y Bwrdd Ciaddedigaeihol gymeradwyo r endibau hyn a wttaed gan ei Swydd^g. Dygwvd hwynt i'r goleu, y m IA vn deb/g. mewn mold aniiisgwyliad wy id 1 eu bawdwr; ac yr ydwyf yn dymuno ija'w ei- h svIw chwi fit y pethau 113-n, ublegid y :tue yn bo-ibl, ie, vn dra thebvg >1, y dygir y pwnc eto ger bron Ty < 1 Cytl. etlin,-Yûwyt,Anwyl -,yr,yr el!!doet, yTi lfv ifi.f)u EDW. B SQUIRE. I AtL.LI.DiHw n. Ysv.,A.S. EDW. B SquiRE. I

0YSTADLEUAET11 GKRDDOiiOL Y FFWRN-I, ES LLANELLI. I OilB AT r CERHDOBIOS. r I Fel y mae yn bysbys i ddarllen wyr vr Am;ernit, dvfarnwyd y wohr gyntaf yo y gystadleu^eth uchod i Havenscroft a Llwuddiattus, set J. A. Ysw., a'r ail i Ai.idgarus. Pwy ydyw AUd^orus nid yw vn bysbys i ni. Mae yn mwriad y Corau U [¡I,lalnl i gyhoeddj y tur ton fuddugol mewn dnllw.-dd fvd 1 yn debrg o'u gwneyd yn hob! .gaidd yn X hymrn Byddai yn dd„ g;tn y Pwyll- r, cvn eu rhoddi yn nwy- law yr arar*#yd.^g««l'-gwybod powpiiotJol Utgarm, us ydyA- ar dir y U t w, ac mor vy"" wybod ei enw priod,)I, dantontnt y wobr iddo vn 11 >i ,n Rhoddir gwybodaeth gyflawn vT1 yr^Amsercu drw) hysbysiad mewn wythnos neu ddwy yn u«hyk-h n is y Tonau. Dymunir ar AidSgarus <!d ¡llfø" ei enw I priodol i Mr. JOHN R^KOEIL, Market St., Llaneily nen Mr. D. BOWEN, Thc.nas St, Llaneily, mor fuon I ag y gallo, fel na osoder rhwysir ar ffordd cyhoedi'ad y Tonau. y Tonau. Dros y Corau Undebol. Llanelli. I 1, DÁFYDD AB OWEN, I

AMAETHYDDIAETH. I AT OLYGYDD YR AMSERAU. I Syr,—Gan ei bod n awr yn amser gar .Id 11 yn Ngliymru, dichoa :a bydd i chwi ei yatyried yn an mhriodol i roddi llo yn yr Awserau i ychydig gr,,ttr. wyddiadau pe'lach yn ngbylch y modd mwyaf llwvdd- ianus i wtvud y goreu o'r tir a drinir yn gyff- edin gyiLÙ fforch a'r lli-w. Dichon mei y peth go; eu a aliaf wneullmr yn bresenol ydyw cyflwynoi-ddarllon- wyi yr Amserau y manylion o gyn 11 an newydd i go Ji tri chnwd oddiar yr un tir yn nghorph yflwyddyn sef bresych, tfa, a chloron. Rhodder oyflawnder o dail ar y tir y bwriedir codi v cnydau hyn oddiarno, a phaler ef yn ddwfa gyda fforch t a i. e win J Gynted ac y caniata'r tywydd, rhodder y ifa i lawr yn rhesau dwbl, chwe modfedd oddiwrth eu gilydd, gan adael cyfwng o bedair troedfedd rhwng y rhesau dwbl hyn. Mor fuan ag* y tardda'r ffa nwchlaw gwyneb y tir, planer tatw cynar rhwcg y rhesau Ifa, tair troedfedd oddiwrth eu gilydd, gyda thyllyr tatw mawr; ao yn mis Mai, mor gynted ag ,bydd y bresycb gwartheg mawr yu gymwys i'w had blanu^.aymtider bwynt, a rhodder un rhwng pob tatysen, felly bydd pob un o'r bresych yn sefyll dair troedfedd oddiwrth eu gilydd yn y rhes, a phedair troedfedd o'r naill res i'r Hull. Tua diwedd Awst bydd y fla wedi aeddfedu ac yn barod i'w tynu ymaith, a'r clorou yr uu modd, o ba rai y ceir cnwd cyflawn. Bydd i'r bresych yu awr gael y tir i gyd icdynt eu hanain, a cheir cystal enwd o honynt a phe na buasai y ffa a'r clo. -n erioed wedi bod rhyn ddynt. A ganlyu sydd newydd arall o godi moron, ('wolin", mangle wu'zpl, n fi"¡ o,ldilir yr 110 ti'. r" y J gwar,w,n \Wf",pr v tif yn welvnu W\tJ¡ tnH:iJf<:d¡ 0 j U-d, tr>*y ilniu llinrlj.ui »yt!i tme^fed 1 o-(,!iwit'i ru j gityd I. Ar y tlinelUn hvn planer dwy res o if" civ." nvid'e Id uddiwi th vn sjil«-dd bob ff.>rld." Yn | ii,l,ril l -eii Kit t), e. I y I- tv Y t l I I-z, Ebnll i eu Mai, jj»» ol JVsl y byddo'r tvwyu I, n i>:>fnb, v tir, han<r n o -un a man tiri itinei- nif r y ac ar y il.iii huiier nvron n rivdins. Dichon y dy ve/nr fol y diofn bon o ban dan f th o Innlau .uyd.-t'ii triiydd ar yr un tir. ac ar \r un -Ir dy id c-'fio nad ydyv'r dranl yc),w¡¡nnol H"I L:d,"1 vn ddim mewn cydmariaetb i'r f«ntai« o sicrlinn cr.ul ovfl i«n. Mor >irn n$yi" yhi bfangrs y p'-nih-i:i-i:i, dy lid bod yn ofdns i'w cadw yn gWr'o 1 !i' rt'i tiiwvri a lie byddo'r moon yn m-tha; srn 1 -»wcr y m ingle wnrzel. Tiwy 'ddllyn y drefn h->o sicrheir enwd tor- eithiog, ae y mae wedi cael ei-gymeradwyo kli daily:, gan amryw mewn gwalnnol biittiau. Y moi-on gwynion Beltfiaidd a gymhelHr fwyaf, 0 herwydd eu bOlq'n cynyrchu mwy o bjvysau od«dar yr un feint o 'dir tia'r moron cor.bion cyffi e'Rn. DrJl nev,-yd<! aralt o gyii3Teltu pe<Twar cnwd oddiar yr un tir, C: bresych, ffa, rwuins, a chloron. Mor fuan ag y caniata'r tywydd yn y gwiinwvn, planer rhes o ffa, dwy droedfedd oddiwrth eu gilydd. Kiiwng y ta-'aau iyn o rf* ple&er riiesiiu 0 1 d?wcynar. Yn Gorphenaf, neu ddechr -u Aws' !?y? y cloron yn gvmwys i'w codi. Yna tforchier tir He tyfai'r cloron yn dda, ac ail Maner y rw ins vn eu He. GMtTy rhai hvn euc\'s?odirba?T"wvnt ?an v ?,n?s y bvd?oat wedi ail wre?f?d?<) a cùryfhRu, j Yn Awst n"o ddechreu Medi b?dd y ffa wedi a?dd fedu; yna tyner hwynt ymaitb, a fforchier y tir lie y tyfant arno yn dda, ac ail blaner rhesau o fresveh j grlnaf yu eu lie, yna bydd i'r bresych a'r rwdius gyd-dyfu, a thyner hwynt ymaith fel y byddo In angenrheidiol. Trwy ddilyn y dull uchod, ceir enwd mwy toreithiog o ffa na phe plenid hwynt ya y dull oyffredin, n herwydd fod y cyfwng gwag rh wng y rhesau yn caniatau iddynt gyflawnder o haul ac awyr, ac o ganlyniad in eu (jalluogi i Ifrwvtho vn fwv tor. eithiog na'r drefn gyffredin. D. I

ADOLYGIAD Y WASG. j. Mae ar ein bwrdd ddau lyfryn bychan tlws lawn. y rhai ddylasent gael ein sylw cyn byn, ac a'i caw- sent a chan croesaw, oni buasai e n prysurdeb n ddiw. ddar; y mae yr awenau yn gorfod cilio or golwg vn mrwd .niaeth yr etholiadau. Y cyntaf ydyw Yr Eos; nan Iorwerth Glan Aled T). LI Lewis, argraffydd, Rhyl. Un arall o lyfrau blcnAin y bardd athnlithgar hwn. Darllei asom ef d'wyddo, a gwnaeth i "i deimlo, ac y mae dywedy ( h.nv am firddo oaeth yn ddigon, A pha raid i fanld o fat t Ior*erth wrth lyt'i.vrau canmoliaeth? M <e wedi eni I "II, yn mfiiith beirdd o awon,"fel n <s yall eanmoliaeth ei d iiiebafu na gOban ei dda j r. sUMig. g. y orum prult a di/ddn'i'd; gm fI", T. Tb<>mis, (Gwilt/m Giro ffnrd.") H .Jour-s, argrnfi 1 v d. Wvddgrug. C. %-tN, %s, d animi tiys on i»wn o j i iiddoiii tetb \n G%-inrite.! sc yn Saesoneg, a burant j i'r neb i'w darlleno daimlo. fel yr awdwr, yn "brudd } ) dy.ldnn'd bob \"< ail. Mae iralar yr Ilwdwr ar ol ] pj liiint u ehvieillion erniil rn sici o si.vffvrid a theimlalau llawer heblaw cerain: a ediyanabod y rlrii vica awe lig

Y FASNACH MEWX OPIUM A CHEXHAI)- I f AETAAU. ¡ i. I A ganlyn svdl ddifynindnu ailon o lythyrpu cen hadon yn China !ueMn<-??tl<tiad a gwahnno! gym- j deitha<MnS?sai?acAmM'ic')nai.id. ?r??vcn, J¡on Aimrica-ftidd \Q C?'T'?n tD ei h" hoddix?on sjweitlirediadan am v tiuyddui 18,9 vu dywevd j Yr vdym VT dvninno cyfeiri > »t y rb»ystr>!ii yr j ydym yn en cvfarfod trwy v fai)a,-ii mewn opium, a'r j 'Ill"feri"" eytfrediiifd f: cvtier gin v ChiBe»id. V lUll", 9'wg bnioii<?th)ts hwn tt ?tn<<!d: ?n c nio tl idi I p i I e b 'vnii. y m-ie yn mn.eol, ac y mae • n [ir s ir dlo li yr rubeiodrwMKb nid i-s iii •MI -wvl»od«»th hanertig o'r dru g v mae yr af l» ria "n ei achl sui-n a fi y mu* yr hyn yr vdym vn ei A'-d.'d. vn p ofi v tubwnt i nob anihijii-»Hth ei etf.*it'i y ii o' in#/ liirain 'nr'nw■* o d.loleri b Ih blwyddyn;- a i nv befv l aiian o dir lie ni l nes un arnin.lv Ceiie M j >'th 1 neu irvfundr^fn o L"»el yn galltiocri v llywwb-. I aeth nen y bob: i -wneyd gvda rh>wbetb yn lie y met^loedd w.«e tbfawr. Y mae y fasnach annahvf. I t itlilon mewn "ptum yn achosi diyst web o b b cvf aith, ac yn arwain i nwvddrediaeth (smugging) mewn pethau eraill; tra y mae vn magn HC yn c. ( nogi nifer o ddrhifod a morladron ar bvd v ebst, y j rhai sydd yn rhy barod i weithredu yn erb., ii eu haw- durdodan eu htiwrin mewn cysylKiad a'r llongau trarnor sydd yn dwyn y nwyddau ar y cost. Mae yn gosod terntasiwn ar ffordd pobl nad oes ganddynt ond ychydig o demtasiwn i wrthsefyU hyd yn nod yr hyn y gwyddant Hydd o'i le, ae fel byn yn gwceyd llawer i ddinystrio pob uniondeb moesol. a chrjfhau arferion drygionns. Mae yr arferiad o opium yn di nystrio iechyd, deall. eiddo, a bywyd, yn hollol neu mewn rhan, ac y mae wedi gwneyd hyny eisoes i radian mawr. Ac yn olaf. v mae ei ddygiad i mewn yngtsod yn b-irhaus yn ein herbyn y rhan or.-u o'r Chinetid F rli *.i sydd vn edryci ar dramorwvr o bob Z rell WVI fe I yn dwyn v.^ylHifid a'r fasnach ddrygioniib l'nn: Y Parch. L. b. Peet, cenhadwr Araericanaidd vu Tu ichao, mewn llythyr dyddiedig lonawr 23, 1856 a ddyw,-d Er fy nyfiidiad i'r portbladd hwn, y mae dau o j weithiau wedi-olu cyfansoddi pan ysgolhei-ion bro- (lorol yntrin y pwnc hwn, Un, y daearyddiaetb Chineaidd enwog, yr hwn y gyboeddwyd gan Islvw ydd blaenorol y dalaeth, a'r hwn sydd yn tria ymnter yn hanesyddol. Mae y gwaith hwn yn dangos yn mha Ie, gan bwy, ac i bwy, y mae opium yn cael ei dyfu ai weithio; y modd y mae y liywodraeth Seis mg mewn cysylltiad ag ef ac yn elwa arno, ac y mae yn gosod bai y rhan fwyaf o'r fasnach hon lie y gorpbwysa mewn gwirioneld, sef ar ysgwyddau y Ilywodraeth bono. Mae y gwaith arall yn gasgliad o ddarnau mewn barddomaeth a rhyddiaith, o rai degau o Jsóolheig-, ion gwahanol y 'Idinas hon, wedi ei g.vcoeddf gan un o deulu Lin, mab y diweddar ddirprwvwi opium enwog Lin, yr hwii a ddistrywiodd yr opium vn Can too cyn y rhyfel. Cyhoeddwydy gwaith yn inlwydd- yn gvntaf yr Ymberawdwr sydd yn teyrnasu ar >bma yn bresenol; y mae mewn chweeh o gytrolau, 1 r teitl. Saeth yn csel ei hanelu at aderyn drwg! yr hwo sydd wedi nythu yn Nhwr v Graig Ddu," sef swyddfa Consul Prydeinig y ddinas. Mae y gwaith yn siizor ar y pwnc o opium yn y gyfrol gyn Uf,yn ei driayn hanesyddol, yn rhoihii.ystadeg m fasnach am nife; o rtynyddiu, yn dangos fel y mae llvwo ir.joth Hrydeinig yn elwa arno. a'r modd ) mae v Clkinonid yn cuel eu tio ii a'u handwyo trwv ,rter opium. RC y a y mae yu ymosod vn ^r\f y. by 11 tr ich wiiiii y Snw1, V1 ev. gwaith yn gwrhni wenwvn hwn ar t;hi!leaid, h ,I \!1 nod i., IIfli nrlait meddai —Pe byddai ein br, ni«u n aur, n i trim mor a r 1110", ni bijdlouid tricliwant S;e^on. 0 1 iiw.th y Parch. C C P. lMwin, cenhadwr Amer- ican i Id Tuehan. lonawr 18j i. Yr wyt wedi htid yu genb^dwr yn y portbladd hwn am yn agos i wyiU inlynedd, yn ystod jieil saith o ba rai %-I %f w,j Lo,i yn dys .n >r elengM neu yn ei phieget! i'»* llnaus. Mie natur y cytrv^ WMth o anger.viieidrwydd, wedi rhoddi c\H^u-i n-ran dinf i v- nddi Idan, dad leu. be vmchmibo ar ra;. v b ;bl i r pethau h nv sydd o ddyddo- deh g*. d Ivnt. ni I rh«»i«l i ni ddweyd m ii nn o'r pvn<ji«u inivy.1 arben g, os oad y mwvaf arbenig yw mewn pertlnnHS i opium. Dywedir weithiau y mynant ei -aeNhw frot-dd.ac fe ddichon y iiyi),it)t tra v .-ellir ei gnel -r hyny. v mae y ffalti, jn vxy ho in< trwy; hir u- ph ofi d, eu b? yu t )m]o Y" UI/"st ? ditf!ul v :?t I ,iitti sydd weiii artiv 11 t. Ym?Htynejnc'. huddo ni yn ein gwynebau o'r bai yn nghn a i g;\1 (.)I)iuln i mewt) i' wl,,i.. h%-r) v weitliiitti. n-iiil: opium ? mewn i'r whd, a hvny weithiau. in?n 'iH traliatis, viiltrot!ar. Re ell am wejnid-'?'-f?n/.I I"su Grist yn ?orf.? br?n b? dy'd, i ?rtithroti yc\f'<w??iu 'dia -?w.i?dw\ddu?' ) K phan fyddwn vn li *-yd linnus i wrth brofi eaogf w'ydd persotiol, yr ydvm ,n gweled gyda ir ifi l lod ein d v. lan wad yn cael ei wanwhu, o leg d v mae go.nst rwydd vn ein ?o.l;.di i addef ein bol yn pertlivn un genedl arrhaisydl yn miisnachu mewn op uui Y maent ar unwait i yn troi vu s>d\ n m-n .m «vd M ma.lro.ld fel hwp a i gk,trelyh Pil L:,l i chwi >d -:vutAl eu oy ni;hon hwy i l,eidio da yu yr op «"•' yma." Mae p b .irwg niegys yn Jiiluni i'r cysgo l- vjii yu ymvl edeit'iiau ilj'ijfedig y fisiiieh yn a'r ar. I feriad o opium yn m%,sg y bobl. M.e yn ddios mai yr effiith yw i la it y teimladau moes II mewn modd nad oes feallai un bai anil yn ei wneyd." Oddiwrth y Parch. W. NViltot?, cenal^vr yr El wys yn Tulichan, Ebrill It', 1SG6. Mae y Chioeaid n troi ar y cenhadon fel hyd:— Paham yr ydych cb wi, Gristionogion, yn dwyn I opium i ni yn groes i'n cyfreithiau. Mae y gwenwyn yma wedi Uadd fy mab, wedi aodwyo fy mrawd, a I bron wedi gvnevd. fy ngwraig a'm plant inau yn fegeriaid." Pan ya cynyg gwirioneddau yr ef,-T,.9,vl i'r bõfJI hyn, yr ydys yn bafhfitl3 yd edliw' dygiad j mewn v cyffer ewenwynisr bwn. a nhan bvddwn vn I ceisio eu .darb.ljo i beidio ei arfer, y maent yn dweyd, Yr ydych chwi yn ei ddwyn i nt, ae eto yn j peri i ni beidio Ai arfer 1" gan amJygu eu digofaint at I eia rhagnth ymddangosiadol wrth wneyd hyny y m'w yu anhawdd iawn eu hargyhieddi hwy i'r gwi thwyneb. Dywed fy nghydw adw.r, Mr. Fearnley a McCaw, eu bod yn cerdded alian ar hyd furiau y ddinas un diwruod, a darfa i'r Chmeaid o wir gyw. reinrwydd, fel y gwnant weithiaii. ofyn pwy oeddynt, a phan hyspyswyd iddynt raw Saesou oeddynt, son- ia,iint yn ddioed am ddrygioni y fasnach mewn opium, ae yn dangos fel v maent yn cysylltu y ftS- nach a'r Saeson. Y Chineaid en bunain yw y barnr wyr goreu mewn perthynas i ddrygedd opium yn foesol a chorfforol, ac y maent yn hyspysu yn ben- derfynoi a mynych iawn wrthym ni genhadon a meddygon eu ffieiddiad o bono, gan edrych arno fel caetkiwed moes d a cbaethwasiaeth corfforol. Mae y diweddar islywydd y ddinas boa, awdwr daearydd- iaetb Chmeaidd mewn pum cyfrol, a Chineaid golen, edig a rhyddfrydig, wrth drin ar India, yn dweyd, Mor rbyfedd yw fod yr un wlad ag a roddodd i ni Buddhuaeth hefyd wedi rhoddi i ni opium gan ( olygu ei fod yn beth hynod fod drwg a da yu dyfod o'r un wlad. Mae ein dysgawdwyr a'n llenyddwyr yn coloddu casineb mawr tuag at opium, ac ni fvnant ddim i'w wneyd ag ef, ai- y mae v rhai hyny yn cu mysg svdd yn ei arfer, yn cael eu drwgdybio yn fawr. GotVniis i'm dysrgawdwr unwaith a ud",j efe gael j ssrciieb i ni am ychydig o opium i d vbenion medd- | ,1";01. Nis g.illaf by th annghoiio ei with wynebiad j penderiyiu l i wneyd y fnth b Hh, nc )r w,f y.. meddwl y b IHSUI bron wedi gadael fy ngwasinaeth be ouaswsi wedi ,u hYIlY arno. Mae y dosbeirth goreu ae ii'iliaf yu dyoli.ynu rhag v med l.vl <frei'tbloni (iygiad opium i i'r wl id, ac er fid y llywo ir aeth ymli. i-^drid yn angbe iti? i»wn amMrixh i (In" dit?.n v -?\rn?, uitdt i?II)t f,tti tw.ii. j?n '?n ho t yu i;'v?b?d y bydJti ar un?a'th yn sdho -n C-11 t3r') yti b ),?t bydl,i ur un%s-ait4i yli sc,io

C?LLUX I B!-?i)H?F?U (wf:"rt ',VX Y I Diifcira KGL'.VI' 'r I D:i?rH)'(.L'.V).?.. I ,ie. yr un aw,'rym"ad we i cae l ct ilati,i alhin'o^rt 11 chwarter gw.iLah'd er pea l.-i fvn'ri">fe,scirt-n y dreth eglwvs. Mae yn eacl ei gniri yn y ci-n l not o lythyr i'r rfmci.'wedi pi ysgii'enn pun lb. l,opes, tyfreitlai,i-,o Lihcuhis Imi. Ar cl atl?;?f yv anngbyfiawnder o brfodi Yca)t?i11riuwyr i-gyfrsoa ¡ tuag At v lae-'d i gario allan addoliaiJiwyiol yn y 1 Sefydliad, dywed: — I "3li gynygiwu i gan ?yny fol y draul a.nn?p??.eld- j iol i ?adw adeilad yr Egt?ys a'r ad?il?daa Pètl1j.noll iddi, yn ddhùÍi.iI. i g?el ei U?uu M o'r Uuea trwy dreth ?Iwy?, yu c?l ei g-^oi 3? ? b-I'tb"?t gyffredii.ol, yn anDibyno! hollol ar eu s.vniadau cre- fyddol, ond fod y costau xmrywiaetbo! ereill yo dwvn perthynas a chytfawniaJ addotiad Ow> fol yn yr L-r. Iwys i.gael ei dalu a rbentt yr eistedoleoedd, neu un- thyw dretii arall a syithiai yn hollol ar aelodau >T Eglwys Sefydledig. Trwy y moddion hyn fe ged»vid i lynu adeiladau yr eglwysi, v rhai sydd yn e.ddo cenhedlaethol ar gost y genedl, tra y byddai costau cario allan ei ffurf neilldu:11 o addoliad yn cael eu talu gan ei IveIodau eu hunain, a'r rhai hyny sydd yn cyfranogi o'i gwasanaetb. Mae yr un drychfeddwi yn cael ei datlu allan gan Lan franc," gohebydd yn y Daily.Neirs (dichon mai yr un a gohebydd y Times) yn gystal a ohan y Parch. Augustus Campbell, arberiglor Liverpool. Mae yr ¡ olaf, pa fodd bynag, yn cynyg gwneyd deddf lleol, yn un gyffredinol yn ei gweitbrediadau, trwy ba un 3 bydd treuliadau eglwysig yn cael eu cyfyngu i adgy- weiriadau angenrheidiol yr Eglwys, a hanfodion- addoliad Dwyfol fel y maent yn cael eu nodi gan Ddirprwyaeth lirenhinol 1832 a brd y festri cvffred- inol i ethol yn fljnyddol Dwyligor Treuliadau E"- lwysig, yn cynwys v wardeniaid, i dalu v costau a nodir fel hyn, allan o'r trethi a'r to!Ian plwvfol." Mae gohebydd y Times yn datgan amheuaeth a fydd i'r cynllnn newydd ac i'n meddwl ni lied ddigy- wilydd bwo, ar ol derbyni-id egwyddor rheithsgrif S, r W. Clay gan Dy y Cyffredin y lfwyddvn ddi- weddaf, foddloni boll gorff yr Anngbydffurfwyr:, V r. ydym yn hollol gydolynn as ef Ychydig iewn. I os neb, a foddlonid gan y c-nllun hwn. Mae yn do mewn llawn giym egw)ddor dreth eglwys ie. I ntiy w i g,ir'l td gym!)w,so at blw fvdd niawiion, lIt. j n J y User ys taim we,li casglu y dreth, byddai yj helueihi'ifi tir yr egvyd. 'or. Niae ilr. Lopes vn ddigon hyf i haeru foi r-b-fln twy a I or Anngbydf ntfwyr yn datgan eu p-io-irw,ill i gyfranil tuag at dd;<] i rJou ad. i'ad vr Eulwys fei vhafi o eiddo t genedl." T ynm yn swiuitus II i w\ bod o ba Ie YCitlOddyr b.\sr,\srw.nl'¡ hwn. M»e i o !f ijvs p t .) hw),. wir 1;1 y Iywet e/e, inn rid nt y genedl yw igl«yi»i y tir, ond nid o. s ] liHn,r y geneiii un failing ,\11 deiil law o I101 ynt Es.obiethwyr vw y tenai.Han) sydd mewn meddiant, he afie-ymo1 iawn !loW hyny yw gofvn i r rlJlií s.id in cyfareddu vr cdeiiadau ceiied'aethol hyn yw cadw y.. ddiad eihedig tra vi- lei,ai)tiai I YIIJ ly.t? A vovw vr Ynineillduwyr Yr ¡ ^bur anoghyfiawn wrth olJo i eghys yn meddn cv foetb an.erth, a'r hon sydd yn meddti cronfa Art, j w,di ei eh ie I w align o'r llawnder i'w gwar.o nr UNsau | ggohion a cbyfio^c.u rnradiaid i cb«.dio idiii ei Ionr, uelyd am gt< nla i adgsweirio adfd-.d«u v Jh"j Wf i y cyfa 11 ydyrrt wedien beetiwyn-, idd>ntgaii y gcne- l Gdiasai yr Anmihu ffu ■fwyj- pe biiasent yn de j" I .aei er ys tnim y f..tb liendfriyniad ar v <-»estini ar un a irynvgir yn awr gan Mr a M Lop. a. Maeyn .lai teif iddynt h wy liv-1 mi fj.í, I ehynllun Dr, Pinllnnoie, neu hyd yn nod )1, P.K ke bob un o ba n i a addefus ,nt yr annghv fi twi: I der o a'w «r Ynmeidduwyr i dalu treth Mne y bone Idwyr i-vn Ae-it cam. ymeryd vsbrvd "Iis-n e '(I, 11 rfH.fhn-n fJmhg .r tlmlm I diwedd^! om d %-t,t yit tyieed y bydd yr Aniibhyoff ,tt«-yr an t lib-i.i vn barod i wranlo ar gynygiad sydd root wrthwy nebus o ran egwi-ldor, a'r ayfuodrefu gjdu yn awr mewn gweitbrediad Non onformiH.

r PE ITSIA. Y mae yn-beth hynod fod pob plaid mewn brwvdr yn honi iddynt eu hunain y fuddugaliaeth bob amser bron. Mae y Teharan Gazette yn rhoddi yr lianes canlynol am y frwydr ddiweddaf rhwIJg mi I wyr Seisnig a Pbersiaidd hanes Seisnig o ba un a ymddangosodd yn ddiweddar yu yr Amler- Y mae Souja ool-Motilk yn danfon i ni ar frys y newydd canlynol, dyddiedig Ebriil 8 Ary 7fod o'r mis hwn darfu i bum catrawd Seisnig a chan- ddynt ddeg o g. flegrau, gvmervd meddiant a j )ja!t Koii! k tna deuddfchg tnilldir b Btishn-e V¡¡¡i r bwriad o roddi atdfa Hr ein ni evy) iidyrit vmgrynhoi yn v jirif orsaf. Gan fori Souja- yn awyddtis 'w tdaenori vu en evnlluu, cymerodd gvdag ef 3.000 o wyr traed. 300 o wyr ;tneirch, a 12 o gyflegr-m, i \mosod ar wersyllfa v geiyn yu ystod v nos. Aetb yn mlaen yr un noson. Wedi iddo adael Bouraze Jan, tua thfiy willdir o'r tu ol iddo, disgynodd y gwlaw vn liif ogydd. Darfu i'r Saeson, y rhai oeddynt wedi myned tua thair milldir o Djah-Koulak, droi yn ol pan welsant ein byddinoedd iii, a llochesasant v tu ol i'r creigiau ac mewn ogofeydd; a chan fod ein milwyr ni ar wastadedd eang 'heb un cysgod, ac o dan wlaw trwm, aethant vn ol i'w gwersyllfa. Gan fod y milwyr Seisnig wedi eu cadw fel bvn rhag y gwiaw brysiasant i gyrhaedd Bouraze Jau cyn y wawr. Aeth Soujah-ool-Moulk ar eu "°- gyda 3000 o filwyr dewisedig ac wytb 0 gyf- legran. Hyshysodd y gwarchfiiwvr Seisnig ein dylodiad trwy saethu. Pan welodd v Saeson na allasent gario en pylor gyda hwynt" ar trameiod oherwydd y llaid. Ilo, sant ef ac aethant vn ol tua Bushire. Dilynodd ein milwvr ni hwynt hyd o fewn deuddeng milldir i'r He hwnw. Yn y cvf- am3er ae1h 400 0 wyr meirch a deud?eg 0 gif- legrau '??'?T??" o Bushire. P? ddaeth ,r ayfnerthiad hwn tro?s v Saeson arnom a dec?- rellódd y frwydr. Rrfodrnferem mi!?vr ni vn Ihwer 11ai nag eiddo y gelyn, eto, ym!addasånt gyda dewrder a phenderf> mad IVchreuodd v frwvdr ar donad y dvdd. a p-arhtodd xn ddid-.r uu he imr awr « j )fln ,!Osodd Pit. nriwvt • y gwioheb mwvaf; t,)ras!,i t i mewn v gelvn ddwy -iti eu dr.l!io Yr n,0M.n -ve ii e'ed fod M ker, y cndfr.do? a ddaeth gynt.fiHiishM-ewe.iiei I add yn y fiwvdr, ond uid yw hyny vn wir. 4< Yrf ystod yr h >11 frwvdr ni pbeiiiold v a# > unwaith S I thiodd gvda'r fatn ,-ym fe! 'y h,j rai "'?'?'y L!a'd ?mw<h?[n), gan adael liawer o K\f g !m't d  ) I'?w ern??tt ?.?)vny!iaid. Oherwy id yr tm rheswm nis ??tpsid c 'el a)!i0 nif?- y .hw?i?ii?CQ. Ctyw-?m fod y Saeson wedi coi 11 o 800 i 1000 o wvr ein c.'UedHis\ddo300i(iOO. Mae llythyr yn y .V?? ? Brussels) wedi ei 'n Tebei'du ar v 6eu o Fwrth yn dy. wrdyd, I. NlRe eptiad FLra?l wefli dvfod n Paris. Mae y •tpwvdd y in ie vn ei d Iwvn vu cad .rnbai. vr hvn a gyhoeddwyd yn y 7'.7?'?« <,nz ?. i 11;1\" eo led y gelyn vn cael ei gyfrif yu tut 1.700 nen '¡ i, izelyn %-zi t??tel ei ttit 1.70,') iteii I o w vr. )'w V;lll i-4)lletl Di vii 1,?wr ti,cluvi, ?0 udn 400 0 wyr. M.ie v cyiiegran v rlni u ¡ uatt 0 W.?r. -\lite v eyqetr-iii v rl).-ti a .d?" w.\d y? llaid wedi eu casi gau em mil wyr yu f Ilaid e, c- 1 gdu elu ilill?vyr RWS1A. I NEWVS TX FisLANo.— M IE v newyddion di- weti-tai-,it o FiuUudya ptrhaui oùùi n hanesion mwyaftorcafo us or uewvn mawr ovdd yn iian- fodi yu y wiad aanedwydd bono, ar hu s)dcl., weli achosi y cvuvaideuo 1 ni inwynf cytfrediriol yn -nitob parth 0 Swe,le,. M Ie l'naws o longau wedi l ogi yn St'xklol n yn-llawn o vd i'w gIll o Fin ) lnd; on 1 DiS gallasent svmud hvd nes y bvddai y I rhew weli tori. Yn nbalejthan Ude»borg, Wasa a Kimpio yn unig. allau o txiblogaeth o 657,000 o ent-idiaii, nid oes gan cynhaHaeth ond cardofa. nen fwyta y bara afiaehns ¡ a wneir o risgl coed. Yr oedd y marwolaethau yn I lluosog iawn ac ar gynydd pathaus, ac yr oedd y dwvmyn boeth wedi tori allan gyda nerth mawr. Mae y newyn mor dost fel y gwelwyd plant ya bwyta hyd yn nod en bvsedd eu hunain. I Mae newyddiadun n o St Petersburgh yn gwada vr hanes a roddir yn y Journal e Ooa tantinoid mewt perthynas i'r cruchafiaeth gan filwyr Circassia I ar eidao Rwsia. I RWITZ ERLAYD. j Yr ydys wedi derbi-n y p.Hebrau canlvnol '-B,?rnf, ii EbTill. Oyibaeddodd Dr. Kerne yma ddoo yr I iach. Derbyniwyd ef borau iieddvw gan y Cyngboi- Unedig, ac y mae yn awr 111 ymdrin a'r eortf hwnw, ,tt yr hwn y ri, at yr hwn y raao wedi dwyo-eynvgioa y &hili ystyrir yn ffurfiol yforu. Beroe 25.—Ar ol clywed eaboniadau Dr. Kerne, y mae y Cyngor unedig j r> ymddangos yn d'ueddol: dderbyn y evnghorion, y rhai 0 evnygir g.ia v gwei- nidogion Ffrengig a Seisnig. v cynygion hvr i gael eu cynyg i Jywoiraeth Nsufchatei, r hon ond odid a'u derbynia. CHIUJ. „ j Mne genym newyddio<? o China hyd y lofed 0; Fawrth. Mae y China Hail yn rhoddi y desgrifiad I canlynol o sefyllfa pethau yn Hoag Kong y pryd hwnwMse pt-t>iau wedi bod yn bur Jdiötaw yn Oanton am amser maith bellach. Mae y junks Ymherodiol yn lluosog iawn. Yn y fvnedfa i g\l. iach Tatsh^ gwnaetbpwvd ymgais i'w gwasguru gan yr Encounter, llongau &er,"d bychain a ciiychod I y Hyngas ar yr 2Saia o Chwefror, ond metLoid yr i ymgais gan nad oedd yr Encounter ui alluog i I fyned yn nes na 2,700 o latheni i r junhs agosaf ac nid oedd oud y f,.gael wrth ei phan biaen vn un3,4- vn grdlu eu cyrbae id. Yr oedd yr agerl^tii yn Hong KUlg a'r Forbes ychydig o gnnoedd e i latheni vn mhellach yi ml ten, a plv»rfits oit i dunio j \n bur frwd nc rn gvwir i-.vin, a iiwvddwxd i ddis j f?i 1 ri n'r junki. t? lm .s .i v c'cho.) w.?! jned ) vn n)h"? 'c.; ?'??.o l-iv.ivat yn Ivir apm buasai k-n fill ,1 ;4., 111,1-0 1, ,:It %,li 1),ir baasd I liui.si. i h-i o r jhuAs WO h' ceei eu dis-vstri. M I y 1 d-h mheu y bijasai iin,-A'er,i:iwn o tywvdau wedi 1 e i colli o J liwi th y tfin.d cynt?'. g .n- fed yr )mh I' t o'r otiitna w<ali eu-troi bt ) lawr. Paiba wy.J i darno olr d wy u;.I,r allIl d:<wy awr. Illy v a tb.-»tiio ryegi^r trwr ey.) yn: y-l><* inol. i'arAi i'f b"l di o :a..i r Junks sty • Jdd If R <ou» ler. ? t!i..»ro I yi.i- tit r.t o'i f-tc au v • a .< ? n st.-l" 0 .Bw j p s y c '•;) >1 yn genMif, an 1 ?- Ho.hts ni ?))??.i <nv.cd ?r dwy tw. ?.. Ch'?. aid yn awr vn p?y'h?n ff yn nm t.iiffyn y t?.?fi Hvt,r%-n cif?Vth?.4-11 i!c ?,n Mid yw r,bt Canton hy«< yma wedi dechreii odu y anrwa ddinas a* *aidu-iiyn j fevdd. -AJacnt ymfocUdoni ar dirio baien i hti i,1 I 'y *we' ilkytid, a gw-?eyd y<?yj?; o i?te) t feyd-'I ar ( u CL'QÜ1 yr aicn, ychy'?s i?&? i Kvlltilion I a- (?u I) vr a'-C.?.i, j y Feet, c. 7- F(;Iy. -lid oes ii!i g,elel yn .o'idiwr?h ?jne?u yr i.x."??3t?y. ? Ccmut, YT Ac?orr?. | — —ssnm Elk. a'r B. racou' t<i. Mae W??mpna vn ?rha? mewd an,,h?-fanedd M,e d?i?ryXt?Ma wedi bo l yn brysur iawn in iiii,blrio yr amddiitynfa t Ddeheual, ac y mae hon, prif_ ^aogeu yr i Canton, yn meddiant Mr. 2d Seymour, • » « Mae ymos-idjad a JMsg a i rhai junks Chineaidd yn Toong Caoo .g, gan yr agerlou .an Auckland toe Eaglet, heb fod ond un dyn pertbtnol i'r Auckland wedi colli, ar ol brwydr o yeby,iig oriau yn unig, wedi rhoddi boddlonrwydd mawr i ni, yn fwy neill. duol felly gan ei fod yn beth ur gyfer caffaeliad liwyddianns vr agerlong Queen, ac yr ydym yn hy- deru y bydd gwobll broooI vn cael ei rhoddi i ICr. Ellis, yr hwn o liywyddu yr Eaglet, a Lieu. ¡ tenant Davies a Lieutenant De B- llin, parthymlilr Auckland, am eu hymddygiad gwrol yn yr aehos. Mae ein hen lyngesydd dewr Syr Michael Sey- mour fel arfgrol, bob amser ar wyli&dwriaeth; yn barhaus ar yr afon, rhwng y lIe hwn a Canton, yn arolygu, yn cyfarwyddo, ac weithiau yn ymosod, tra y mae ein llywydd hynod Syr John Bowring, yn ddistaw yn cymeryd ei esmwyihyd gan orpbwys ar y clod y mae wedi enill iddo ei hun oddiwrth ei ym- ddangosiad cyntaf yn Llundain fel aelod gweithredol pwyllgor echwyn G-roegaidd, i lawr byd amset «i ymfudiad o Rowloon yma ychydig amser yn ol. Peth hollol ynfyd ydyw dyehymygn, ae y mae y liywodraeth gartref wedi gwney-i caw gymeriad maw wrth dybied fod lienor o gymeriad S> r John yu un cymwys i hwyddu tiefe ligaeth ti wrol. ac yr ydyna vn i,le, :wl C n 1.0 ] vlt datgan symadj.!i y rhitis. f9rytlt bobl Hong Kong with ddvwey.i y byddai yr awdur- | do.lnu ^ait-ef yn gwneyd -lirfarr drugaredd p* gal. weiit ef adri f Mae tranddn daleot i ri-w radd ac o natur perto'lo ond oi-h Hm ei ddefnvddiad. L>»/ru(/diad ar fwrdd y Queen -.Vfif- jrenrm byv f>vsiad mIJ",l o'r liwn. MAt" y* -mddhi.ios lod yr tizer!oT), Queen wedi gol&el K/rg" "r y 1-ieg. Yr oedd str fw*rdd r lifttr "lfi-r o lordeit )..wyr Uh ne*idd. tua 35 o gwbi. Hwylia .Jan faner Poita^al, er m..v\D fA, mud ^rwifijvbiaath y Cnineaid. PM-II vn agos i Macao, 11 wyddood y ¡,n on hyn i gael gafael ar gist yr arfac tan trs rr oedd y cadben ac eraill o'r dwylaw wrt! eu oni<<wt a'r wybodaeth gvntaf a gwsant oedd t-od feaeis yn cael pu mewn i'r caban. Darfa un o'r mor- deithwyr. M f. Oiieverley, wneyd ainddifJVniad 4 1, rol, a iladdo Id lawer o'r Chineaid. Cynhyrfwrd endben a neidiodd dros v bwrdd, a cwnaerh r psir- itirivd.i a" tiwrope id arall yr nn rnnÚd. N;d ydrs wtli am y rhai hlU mwy, Torwyd el nn Mr. leverlev. o'nl noidiod.) dros y bwrdd. a gal/odd fyr- ^e.id 1 es rpei t s 1 v t'ol i Portugal a ehrroerwyri ef i Ma> c n. rue'wid y rfi-tn fw m,-r:ithw,-reraill yr in v Q een, lie y awn v ri.Kn twvaf o IOIIM t evrhx- id MaCa >. f):. iat,t t' I vr • erong wedi e, llosgi. -Yr-redd paod. i lwyth ,'Me:tbJ>jwr v b»riid p,n jrvtnerwvd hi. D*»e(ir '•d \r mi s itiiad wpdi r#e! ei wnei-.J gan fi vr \1 .n-'arniiitidil v rh.!) o hlxnt ar r bwid I ir pwi tL, Oan lod Qu en o dan ImnHn Portu al. daifonodd ■ i»w; .id M ic o nt ets yn hvsbysn y ff»itb, ^d dr. vieda: efe (uieddiij nad oed-t ga*iddo ddim i'w wneyd a'r llestr Ar ol y dijwvd.iiad hwr, ,.f.d 10 I y grynau ar fur.id rbai or li«^itn eraill we-ii ca gwn-yd yn hollol d,,iddfijdd, yr livr oedi ytt ClaD. 20s pa n or eaug oedd yr ystryw i rytlawni yagelar- uerau cyffei. b. Mae g" ahanol rifynau o'r Pekin Gazetit yn cyn. wys hanesion hyd yr lieg o Chwefror. Mat-ntru cynwys hanes rhai buddngoliaeJhau o eiddo y byddin- oedd Y mherodro! ar y gwrthryfelwyr. Nid oes on crybwylliad yn cael ei wneyd o'r tigwyddiaden yn Canton. O'Shanghai yr ydym yn deall fod hLd n ) ladron wedi llosgi Hoho. mewn cymydogaeth de. yn nhalerth Kangse. Yr oodd pob peth ar tyd y eott » a yn ddistaw Mae y Ptkm Gazetit am yr 22ain o fi8 Taefcwedd diweddaf yn cynwys hyspysiad w, frwydr o_vmer. L odd le rbwng Rwsiaid Omsk a pbobl Tarbagauii. nell !J" Tashtava, cwr eithafol ymerodraeth Chita, yn yu.yia &r gyffiuiau Siberia. Mae Tarli Elgin yn awr ar ei daith IfI. Oalwodd beibio Paris ar ei daith, i ymgyr ?bori tuae vn debyg a Loui", Napoleon, heb yr hwn > ntae yn ymddangos naa gall Arglwydd Pal nerston wneyd 'lim. Mae y Pays, un o bapurau Parift yn cynrwys yr llyn a ganlyn, yr hm y Due yn rhaid ei dderbyn gvila pheth ainhenath. Mae llytbyr eyfrinschal o Luuaain yn ein hysbvsu luaws o deithian it-c-,M cysylltiad a'r rhyfel a China. Y r yd y a w&ii ae? brn hysbysrwydl yn ddiweddar o Malta fod jejbjd General Aahburnham yn gwella. Yr o-id Ya byderu y buasai yn fuan yn gallu myned ja ei fiaaa ar ei fordaith. Ymddengys fod nifer s milwjr, y ■. t rhai sydd yn awr yn 1;,000. i Cael en hychwanegn i 20,000. a bod mesurau yn cael en cymeryd 1 hetiwi bylchau a chadw nifer pob catrawd yn Ilown. Os ddaw y Chineaid i delerau, bernir y gellir dwyn tJ gorchwylion i benderfyniad mewn un rbyfaigyrob- Dywedir i ni fod y Saeson yn bwriadu ymafiyd yn y -V lie cyntaf yn ynys Toomoaa, yr hon sydd wadi ei ''0 gwahanu oddiwrth gyfandir China gan y gyddfdir v o'r enw hwn-. Mae yr ynys hem yn perthyn i dal- aeth Toukian. Mae yr ynys yn 425 Kilometer mewn hyd a 16 o led. Mae yn ynys fras, Srwythlon a iuchus. G WRTHRYFEL YN SARAWAK, Mae ymgais bwysig a bron yn liwyddianns i dana awdurdod Syr James Brooke, eran yr ymsefydlwyr Its Chineaidd. Ar yr 17eg o Chwefror, tua haDor noa, dechreuodd tua 200 o Chint-tiid wdeyti ymasodiad tra phenderfvnol ar bobl ae ei l I > r liy*olr.eth. Ya ndaennf o'i cymeras i t f dd aTit o ddwv A i ddiffynfa rn i..1 iw a r n«i-111H»• tr.-f Huc'.ii". i eisteddle awdnr- In j I" j tlt Hroik.') vn v nid oedd ond dead 1er o d iyn o 1. .1: nr 01 c mervd j'« meddiant tto'¡ arfan lfeoeUd hviiv a t >Ht)t at en potcbwvl o d'hoysf io. ,iwn,tii -in hLid ym<»sodiad ar dv S,-r Jumna 15ro k", tra t d,.rfii lJali ymoao t ar d«i Mr. C-ouk* shank, yr e i,l%ti:-d. a Mr. Midil etod, s*yddug y In k<>dia. tii. Fe yr oead y 1 hineaii yn ymoan-i ar Uonty t>, llw .ddodd Svr Jam -s Brooke, er ei fod ya hftch ar y pryd. i ddianc t-w. ge n v tv, a ctiroasi tlcri fechat; yn agos i w .1., < thrwy hynv evrh-iedd- 011 bentref M a\: too bef d y l'wvddodd rhaf cvfrtcecidwvr Kwrepai nl eraill i gv^h»eid yn fuan ar ol byny, S ;f-ti!(#d.l yr ym «od« «r ar dy Syr Jamc., Brooke, 1 adda^ant Mr. Niooleta. (dyn oedd ya digwydd a, c,, gyda Syr J "roes) yspeiliaaant hot. peth oedd yn y ty, ae viib, gadawsant y He ar dan, na IW,vr d,lmystTlo Hyfrfa werthfl:l.wr y Rajah a ohasirl iadau ajwerthfawr ei holl oes. Y'n ohy Mr. Crook- shank c\ flfu yr yiais,,d,vvra glol'ttblV}nebiad egnioi, • md gorobf «wyd < bone Id wr hwnw o'r diwedd; vui tdidvood 1 ei wrai? brvdfertb, yr hon oedd ond yn d <i weddar ue,ii ei phriodi gydaT dewrder mwyaf. Olwyfwvd hi yn yien on o dmeit M lygaid, pan nad OtõU efe m»yyach vii ..It o, Vw hamndiffyn. Credwvd ei bod ei lid I. o -<< yn (Jodus "lif vii h: yn fvw dranoetli. Cludwyii hi r ty !!tnhado, Be o dso pij med-lvsjol. vr oedd yrt gwella Vspeih'wvd Tiyaor#a v llywodrae'b o 1-fil, pr.l1l 1 doedd yn i !vn wl- si. t v r oe I i byny yn llawer. Yroedi bron tk;ij E A rolp otd wedi gosod ei arian fe! lie diogef. C Ln-wvl tua 10,i 100 c ddoieri perthynol i Gwmpeini ymaith. Mewn yebvdig o orian Utoyaruwyd liawar ia..o o eiddo y liywod a«-th„ r Dranoeth kyspysodd y K-mgsi Chinoaidd nad oedd t Zz ganddynt nn bwriad gelyn ol yn erovt ni) OCt" rbAi vn liwin oyfiyiltai a'r liywodraeth; a da^aaaaast ddymuniad ar fod i Eizob Mc,, Ui"ll a MrL Ripikil a Hflmet Wt-ithredu fel penaethiaid arnynt, Va y dyweda^ant eu bod yu penderfvnu dinYIoitrio Syr James Brooke a phob un yn ei waaanaeth. Yn ystod y dydd dechreuwyd ym^yflafareddu a'r Chineavi, a. phenderfynwyd ar b tu eu bod i jael rmadael heb i'r Malayiaid eu rvftwrdd gvda r ygpai! wdd gan- ddynt; a thua 4 p.m., cychwyriassant i tynv y afon yn eu eyebod. Ar yr n o Chwefror. clywodd Syr fames Brook. fod y Chin. aid wedi yniaiae", a dychwelodd "( afo Sarawak, ond cyn y ga'lasai la-iio yr oedd y Ketnga Chineaidd yr All .vr tvtoo tua 500 nea 600 o nifer. Yr oedd hm yn gorfod Syr Jaioes naili ai ddicnwelvd neu antnrio imimad amynt. Vo v cytamaer defny<Mi >dd p ">•>! y K -miysi yr adeg wneyd mWI o d ¡1#r,1 (tr rnido y dvwo,lr- aetb. Att Srr James Br" k i ling, i sierhan cvdweitnr ,aiad peuaeth a lie hwnw, o,,j ar ei ffordd canfu yr agerlong St-r James B>aokc, o Sing, aport yn y golwg. Aeth y R j Ih a J bin ed 3-n d hoed i Heucbin, a 1jwyd?,QiI..ut yn Inan i ymlid y dybiTod aiian o'r dref. Liaddwyd corff mawr o honynt. Amddiffvrasaat en hunain yn lew end bo raid iddynt d iianc. Mae nifer y Cbinaaid a Jaddwyd yn fawr iawn, oble-gid ailan o bchlogaeth o 481K), ni edarfn mwy sa 200 0 honynt ddianc Jy goab rlaf gyda gwra- gedd a phlant. Yr oedu pob ymddiried wedi ei ad- feru ya y Chineaid yn Hnchin, TAn oedd yr agerlang yn yr osddynt wedi ail agor en siopau. Mae yr achos o'r tetfysg yma yt gorwead IOEI", gradd ? ddirg?lv,eh. Dywed rhai mai oherwydd y inesuran a ddemyddiwyd gan Syr James Graham i atal y fusnach mewn opititt, ae os felly y mae ya. liawer iaira yn ffordd Syr Jaraes, ond dywed emli mai am lod Syy Jaraes wedi gwnkt, d, pob vmgaia i yspeilio y Chineaid o'r ychydig bawli&u oedd yn en meddiant. Byddai yn annoeth datgan unrhyw Um tenodoi hyd nes y ceir hysbysrwydd pellach.

Mae y Parch. R be:t Frost, un o yscr iervddion y 1 Feibi Grvmdeuhas Frytanaidd a Thramor, wodi gor- fod rhoddi ei >-vvyud 1 tyitu oherwydd ailtschyd trwm » pi BrbHi:.s. Yr oedd y rhifedi o svpynau o lyfi au ar we%lin oddiwrth y n--w%d lia luron a an Ton wyd Uwy y liythyr.a yn IB.'O vu i dair miliwn. Cmn rw d I fUll d iyu o {.' ymer ii/d nobeitbiol yn ddiwe-iii r ::c wedi ynulreeli pule 1 l.t'^wvd ef vn r/harvimr Ayr. P-n. d ivgwyd ef ger bum runneth. >* b red, IT wed I y ct, ri wedi ei joff'u trai,i yn hollol oddiar ei o !JHD. iiw.n. ni dMb-en; i .nIf}"! ii n "n \st..i nov ,1.H ir 1,{ ei ..d. i ibod yn pi .11i..r. Yi e •! e.n i-liaro> \01, iliv. tiid e e eiti i Lj es 1ú,10 ani).i,rti> e 11 run el ri Cv >ii>sn ;:AS-T CvH»iiw. < c\ fi f«..j w*tb v w I d, iv vn Guild hail Cb irooeix air. T. Pio;.t y rr>»ertod y "U' l'enderly .wy»i ert n ar M H lieiietij, A.S., llywy !d (t> mdeii ;i»s. o'i &-n, > nad b'va\ doi am v HJot yo gvz;K? or of d i.;scl Sew-'rH:' Hvabvawya y eynnelid cifprfod «,ylioeddus o Liald y liaiot yn Carlisle ddydd Lltm negif. Mae con lygad i ddyn pan ei geiur ond un tafod; aangys uys. y dylem :W" dwywaiVu yr byn oiw&u om,"—