Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
17 articles on this Page
Advertising
SWYDDFA YMYTDOL GYMIIKIO. X -A. t ( ..Át.. .i..l -4 -0.. ,r. -—4 r YMFUD'.YYH '?. n BWYS r YMjrfrDWyu ^> 1 j  ¡r-. 1 Gun fO! «■ y 'ti. D. J.;t,.?? Q?jn?-??-rAn? v-J¡;o I mbyuwyr yn lianiVir Ct'r?hi.o, ui )-"?..i-fvnu cychwyn odJiym?. i New York ?r y Joed 0 fu ?i' Vn. y Hong rhagorol S,mham:pto, -n .m?.i 'j? y b??. Uawer i?wu o Gytnry yQ' luynej ? c Y p J. ? ?J?f j bawb a fwrfado ^fial en ewtnpeiai ar v fyiduUVacfuh' eu henwau. ?nj?vd n\i Mffca <Ul sr. !) ,?. ¡'r, i •TAMES LA31M, 11, CXOJT LrvUF.f.VjL. 1@* I n> Sfwp LcErW LS LiiVViS, jrf'cfeo'n Em- porium, Brrnt HrrÙll, C'mvnarfM, m<ie Def- nyddiau GORFin '« I?WAT\b! ■»/•? nghymru. y;r„\ YR 0 FFEfRlAt) PaBAII^l) iyrf.uj.olxS i.L')iD. Dvmucapi fy- |+i>vjIA (Uolcisiirjr'.vch ddoi!jya- iad y :Jv.vtfuh lrek, 00: T „ CydnkbxUiiwy I o'r 11 Mr. FJM. F>\ns, 'i-'ioiTya: ,i. 1 0 Cyfaill i. i.. 0
CYNRYCHIOLAETn C'Y- " - ETO.i
CYNRYCHIOLAETn C'Y- ETO. Gwyddom yn dda nni e.wbl cfor y-Kv dyweyd dim ar hyn o brvd g-vda <?ohv$r i ar vr etho'.iad presenol; Afre y ii-if Ujii wed^ -mynetf heibio, a Chymrn, o rr.^ ci phobi an hegwvidcr ion, i raddan I.elacJi. wo,it (,; 'if-KI>\el. fl evt, hob ei chynryohialwyr.Myuych y. mae eiri cv^iVd^- ion wedi-goini mevra syndoti. -pa itlr flU yf achos o'r anghysoaaeb a weiu- va "whvniru—■ corph o bobl yn ymaciiltwuryr a ^v<!]fr'yJvvyr, a chorph y rhai a -iT.vir ou cynrychiolwyr; yn V senedd ya perthyu i'r Waid wrt;n-ynebol! XiJ ydym yn awr yn myred i diaethu ar f'.?ii? eg" Vyddorieu, a g?'aithr?diad vr cHen'n f'vwnun °a nerthol hwnwa adrifibyddiv yn y bvd wleidyflt.fo] wrth vr e-uw--vr anl.- heatteth nad oes canoadd o pyil^bwlan wndi oael ei Ihmtnio yn y-r etboiiud lion nnf ycliwaith yn ttyned i taoyin ar. egwyd(-i,)rion c ti^nai! v boa- «ddigion.i?> hynj a arfcrant, ceu a otW-Jfact arfer y 0) fryw crffeTvL na?? vehw a)t,i yn myned i àrw geiriau caiedioa a tWl at v rH i hyov «'u cvdgenedl a wnsafwvd, a wtbiwrd,  ar d?aws eydwybdd' acef?.wddc; ? bicfdi?.?io yn Hafr y rhai yr ocau f-u i'm. yu eu coiid^innio— tosturi a.e^Td-ymdelmkul -.ydd vn ddyledas ir trueiniaid hyn, Oud v Gvrnru yn fater s^-syild fa r^wum a cidvfod dan ylw, y bydd matrLei-sion. a Mvs* vn amlliau, a gwybodaeth ^.ytfre.ljTiol-' vn ft'vnu—a drt envm ■welad y «ypyiiii dsTnuncl fsydtVyu ovmervd lle'vn 1 y petbaa hyn—bydd crnrvohiolaerh v 's-enedl b angeurheidrwyddyti dyfcd ya desryn \sfyjiaetii mwyafdyt uo dwy^. J'e y gwrtbutii yn ormod i ddal ytuciiwiliad., Ac ainonn yr velfdij* gvlw- adau b: d icyafeyrfn y rbai hvny'sydd'Keto tfynrycl1Íóï-(h1. ne 70 "He eu Gani.q-ynrvphioli, ? -wneutiiur inwv o yrnrhwiliad i r mator,* i roddi mwy o ystyriaetii i-t nwae, no edrych, ai nid poeibl Thvw [ ?eft-, ydyw gwaor.sliur rhywbeffy rbwngbyn ar .^tholiad attl?;' I I itil i symud. :YTBlHth y gwarthiaiwi hTftn Pa bvd eto, y mae swyddi rbyddfrydit? ac-yrnrcilldnol binbycb. rn a Meirion i foil yn dreltlldaeth i'r Gwyniaid, v rlini ni tynent we led eu gvrlad,- y gneda, na'r b-yd, vn ymsyra«t gaw y»fnlaen buh o'r He yr oodd vnt yn nyddiau 811 teidiau ) Pa hvd eto y mne ¡"t1 &c Arfon i fod yn meddiant Ceidwadaefh o'r lliw mwyaf DertrDijuatelaidd ? Ai byth y mae bwrdeisdr^ FHhit a Dinbycb i fod yn moddiant Toriaeth f ALyn dragydd y mae Cerediqion, Penfro, Caerfyrddin, a Mvnwy. i fod fel pptban na'd ydyat ?" Xage. ni f; hydcrwn. ae yr ydym vn lied h yd eras y bydd i'r sid^ysr? a'r "vvybodaeth gyffrediiiol a heuir y dyddmu hyn mor devrvn pin gwlad, ain heilio It'll dwyn allan yn ein haeriad hwn. Nid o? etc oud '¡1knsdh, me?n c?iahMiaeth, er pan, owdwy(i i fvnv bt¡rint nerTh?l y wasg newvddiadurot vn Ni r?id i ni wrtb l,t'n yti i Yll v l?wuc bwn—y mae bywyd yr jHM<'r? yn ad?r'n hy"b' I(tivaixii yu ri'l?i 'vnt yn barod i dd'vyn eu tystioiaetb i rdaiom dirfawr, a'r 'cvtaewidiadati y bu ya Mbty?it o !?ny?t, Y mae h?'vd babvr au leuaag*ch,-4-0-t?m.t,'iAnt oki a ?luo?.yn'yDy.wys'x??h. P?fod.Mwrthvm ni i fvddo i -yeprt,d h%vr-v?-'n; oddir gnl' ",tyr iaet b air- (-Idatooah i's cl, na dymUM marwo?er?. i'r neb ^vdd ?eiivn?n byw, ac yn a!?)? ?-.le'?thur d?toni. Hav/dd v gaH?n hobL'-?r yr' y?prvd hwnw i rai ng v mae v? fwy cydnaws á .i calonau, a gweithrodu ar arwv^lair rhvddtrydig y 8ai.? — Live and let livo. Ond ein pwnc ar bvn o bryd ytlywvfbd y waag Bewyddiaduvol wcM ei pot- ydlu yn y Dywysogaetb. ac mevni gweitbrediwd Ilwyddianns ac etfbithird or ys a-rrrryw ilynvddoedd bellach. Ar er nad ydyw y ffrwyth wetli cto i'r crynaii, fel' yr ydym Y:1 gweled yn yr etboliad t presenol; ?to, mae ''r had yn y cldaear, ac y -nno yn tyfu; a phenderfynu yr ydsm ni a'n brodyr i barhay i datiu yciiwaneg, ae edrycll ar oj yr cgh. hyd nes y oeir cynbauai" toreitbicg yn y man Nid yehydig 0, beth oedd gweled yr ae.od aaibyd^ddus j dros Sir ton, y dydd o r butsn, ya vmostwuc i 4, roddi -,yfrif o'i oruehwyiiaeth yn y -ieriedd. a hvtiy o herwydd iod yr Amserau jvecii ei gvhuduo o "fod yn anffvddlawn i'w ytriddiried. Cawsom brofion cyn hynfod Syr Ricbiird Hnllceley yn cadw ei j lygad ar yr Anmrau ;.a gallwn sicrhau v harwnifY i anrhydedd-ijs ein bod yn ddiolcbgar iddo am vr eglurhad a roddodd. a.'r amddiffyniad agynygiodd, ar ei waith yn aWnoli ei hun mor fjuycb o'r senedd. A dywedwn wrtho, yn awr, eyn^ifyned J&d i mewu i'r seuedd newydd, y bydd em livgad ■ amo yn fanwl. ac fehliai yn tauylach o hyn alLm nag o'r Maen. ac uid vri uuig arno el, ond ar h?H aelodau Cymreig y Ty ac y cailf y wiad vvyuod pa mor ami y bycidant yn bseno1. a pha fodd y oyddant yn pleidleisio ar bob mesur o bvws cy- ffrediilol. Nid y 1sel o swydd genym, mewn I-tyl I modd, vdyw ym^efydlu ar bur St. Stephen, a nodi yn graff pa rai o'n eynrychiohvy.- fvddant yn j abseuol: ar l>olj rbiiniad. a chyhoedvlr hyny o wvthnos i wythnos i'r mi.toedc1 Cymry ?ydd"yn ein It darilen.^ Yr ydym yn ystyried hyny yn ddyledua I arnom fn oenedl. a. L, en- i odwvd y dyddiau a aelho-t heibio i g'ynrydllol1¡ Cymru a ehoisio go;d y bat arnfcn> ni cunt eu hunaiit dan yr auKenrueidrwydd i amdditiyn eu i bunain. neu i tgilirf) en bynidJygifldau ar ol hyn. Yn wr, ein barn ni ydyw, mai dyledswvdd vr t aelodan yriyW t'Tfnrfdd' eu hetbohvyr. ar derfViiiad pob ^enedd-dymor. arhoddi adolyjnad o weir.bred- iadauy tvmor, a gillr 0 eglurhad ar ri sefvllfa ei hun yn mhóh rhaniad. Ac os na fydd yr aelodau ] eu hunain vn teinilo awydd'am na pharodrwydd i, hyn.'dji y gv/nai yr etholwyr i ofyn hyn oddiwrth- yr:r. J3yddai hyny yn bxidion i sefydlu doalldwr- iaetlv cia. rbwng yr ^thoiwyr a'u cvnrychiolyud a bydfiat ystyriaetb o': arylriibideb fel an yngwcith- redi:dire9 ac yu lie eraili. ac i roddi cvlVit'i'r craill hynv am ei weiLhrediadau, yn foddion i ddwyn ei fedi.lwl i yslvriaeth ddyt'al o'r <r-.vnhanol bvnoiau a ddygid gerbfot?, ae i ofalu fod j,'Pnd*do rtsum digonoi dros n! absenoltleb yn gy^tai a'i boll bleid- Icisiau. Y Aae. genym barcli i Syr "Richard at- iimryw ystyviaetbau^ T*ydym weui ei gael yu^pleidk-isio droicu yn agO$ iawii i'w le iÁ,<; er \r vmodengys ei fod eriocd lieb- ddarlle* Bi! Syr WilMam Clay, eto y fflfte am ddiddynin y DiteUi' Kglwys y mae hefyd, ya Hatt" eael "aetseLeddol i wneyd i llbrud a 1 phop eNrtecrafe aruvetneaig yn mirob ac i roddi yefeycbg yebwanea o ysprydolnwdd Vtl 8 offeiriaid Eglvvvs Lloegr, a thrwy byny jrau i tyny • bob capel ymrseilldvicA mewn llai na deuddeng jc mis t" Y'r vdym befyd yn oymevati^vyo ei wafth c yn eynyg amddtiffvniad iddo ei Ivn n-,w,neb cybuddiad a rcddasoai yn ei erbyn; ondihaidi 1 ni addef mai egwan he aneff'eitbicl iawn yr ym ddcngy y cynyg bwuw i ni; a bod y cyhudaiad yn setyll heb ,i gytFwrdd. Sylwedd e.iu cybudd- iad ootid ei fyuyeh absenoideb o'r Senedd; yr oedd • yn ddeal!edig yn byny. vvrth.gwrs, nadydoedd yn ¡ talu sylw dyladwy. fel (iiii nyboeddiH. i aehosion ei wlad. Nid ixddyrn ni mtddwl fod Syr Richard yn-twy euog o hyn na neb amll o gyrtryetuolwyr Cymru. NEL, gwvddom ysywaeth YF i-liy dda fod ganddo ormod o ircdyr. Xid ydyw yn hyn end o'r liuaws. A pha bcib yd} w ateb y barwnig anihyueddus i hyn Mewn ychydig eiriau dyma fr fod yn ben at-led o Vy y Cyffr^din, ac o gaulyniad yn gwybod cryn Jawer am y iloidd y dygir pcrbau yu nilaeo yno, ae yn meJn gwaban- iaethu rhwng sham at I-'od ben aeiodau va pieiileisio circl ddysfad !sh siu' i mewn ond trwy eu holl yu gwyhnd fod vm aumhosibi iddo basio, nad ydynt yn mtddwl dim llawer am dano wedi byny. Yr trvf ft yir byw vn Llundain bed- war tij yn y flwyddyn, er 'mwyrt eyfbiwm ij 1 nvled=wyddau senr-ddol. Nid rbakl mi ddweyd wrthveh fod "arcs pedwar mis yn y ftwyddyn, i nil sydd at' arferion, ei svui,-Ac feddyliau a'i i blesei-a,u wedi,euS. Y yn v fath fodd gyda | difyrion y wlad ag y mae yr eiddof ti, braird yn I fiindrus: ond tra l.yddaf yn nros yn Llundain, yr wyf yn meiddio dwevd nad oes yr un dydd yu myned heibio, os byddaf yn iach iieb i mi tynedi j lawr i Dv y C-yffredin nnwaitb o kiftf, yn fwy ('fti'idin byddaf yn myned yno ddwywaith. ae | weuhiiu deirgwaith y dydd R0 nid oes yr 1; n | :ncsur tij y Jmriedir ei huso, ae na byddat-li yn J I t'rcsonol i'w b!eia:o riCilei wrthwy!:ebu." Mae yn | -rliirljttcl uchod addetutd a datguddiad o amryw i b-than ag y byduai yuiida i etllolwyr dalu mwy o r, t un ptth, deugyo fod nifer o aelod- .yn Kby y Oyflrodin ag y c neddNvl wedi i \v-;>ey!tli ]IV.At bwnc cyn clywed ei ddftdlen yn y S'cnjedd, ond oto. a bleidloisiant dros ei ddnr- doqjadjcvtitnf, fel y caffcv tipyn. o fodd i siarad i'r > rbai^fyddots^ yn devris bod i bresentji, fte aifer j 1l I-i\^v;i. Ac yu yr ail ie, fod vn<"> niter f.-iwr iawn, t f!u>hord yn oj ei adtieliad ei hun. vn eu c;š y v yl*e ell boll g-alùn ya nityrion v yvbul ;.ae mai y cwbl sydd mewn aelod. Seneddol jddynt liwy ydyw y parcii'ar anrbvdedd-sydd VI, ei chyn i r onw. Dyma y ddau bla ffiftwr sydd yn YSll St. Stephen—triciau plaid (nPH tnm and outs," yn <*1 Syv Kicl^anilj aauifVifbldeb. Ychydig o d'lv-rnca.-TRCvvn eyirtbaritefh, svdd ynoag y mae Ucnt?ujt. ey{frcdihoi 'eu g?ad m hwysig ar eu :Tied'.?mu—a.jho3'ott-pntevr:?3 w<'di ?u gwneyd I yn /<;??'jeu?ywyd. 'Acy'tudd?'ngys i ni y bydd y 1 '¡¡f1./ Inyn Vn ar'?hyd ?c? byddet gynfychiilwyr S'jn'tjidoh gael eu tffiu yn ^lirbydeddus am f1,; Vrainr. tl'-n C??vddo? ))?* \? y ? ?;;J? ??<7.??M?OH," J? ?yu.J yh p??y?.'l CQsordd y tywyl?ch a'r f ?orM.? sydd wc? .n?'ced heiMo a pblanbigion I g;rya.redig odd;ar yr hen fon cyff hwn ydyw yr hoi! 1 bcRdeil?ioi segnr a wisga?t yr Lt>, ar ol eu ¡ i\Cuwa.n ?] yr am fodi wyau am eu bysedd, a'r I ach a?d?'rtjiadnu M- dre?i eu xreirch. Xid yw fawr 4 WLLI I-, f? genym ni i ba "blaid y f?rthyn yl- vdvnt a'u ealon- au gvdii'n cfrn hell, eit rhedegfeydrl ft. u difyrion jjfwleuif. ae r ystyr'nrt yn ab'erth i dfeiibo ryw 1 ..ledwar mis o'i- flwyddyn i fyncd l lawr i'r SLiucdd" .unwaitii nau ddwy yn y dydd. Rhodded eyfryw eu hersteddleoeud* i fyny i rai ag y byrldo calonau yn fwy Ihvyr yn. ngwosanacth ea pobl ajjfpnor t'r SeEcdd'ddymondifrifbl a gweitbgar; a f^Lytlnitbyddsr hwynt yn anrhydeddus, a hyny yn y o arian ae aar. am eu gwasaa- aeth. )
 [ " " . YE ETI10LHD.…
    [ YE ETI10LHD. 1 ..l..J. L 11, .l..U. Y run.: erbyn hyn 5Îíi o aelodau y Scnedd Newydd wedi eael 6n hetiio!, fel nad ous ond 7h yn ycbwaneg i gaoi eu dJvvis i wneutbur y Ty yn llawn; ac y mae v rhaihyny bron i gyd i ddyfod o'r Werddcn. Wt-tti oJr^ch, Tan hvny, ar y rhestr fa&ro enwau sydd o'n Llaen, yr rtl-Tn .y-,i; canfod corph v gynullridfa sydd i gyfttnsioddi cyrflanFft ein Deddf-wneutliurwyr. Nid yeltydig o Iv""f\i-1 prycleiii; sydd wedi bod yn craifu gyda mauyirwydd mawr ar y rbestr hon yn ystod yr t wj-thnos; a mawr ydyw y rilanii, y dethol, y Oos. f liarthn fp a-rni. a' pbawb wrth ryw egwyddor neu Hynind llyvvodrsierhoi o'i eiddo ei hun. Yn mysg y liuaws, yr y ivni ninau befyd weJi bod yn gosod ein gwyilrau ar ein livgaid, ac yn ysgubo'r llwch oddiar .nwD, yn eiu-iviuwranuaw a cbytfes r iiall, yn holi ben QOW}'4diadur«>n ain tduidleisLau y trydydd pan' yn y ¡ Senedil o'r blaen. yn caisio adgotio tyiwyth a cbyf- oiliion y psdwerydd, aff felly yn y blnen ac felly, ar y cvfaa, wedi trdlu pob pptb yn nghyd, yr ydym ni yn •eael mwy o achos llawenvdd nS tbristweb yn yr ethol iad-presecol. Dywed yr Economist ddydd Sadwrn o Uerdwadwyr wedi rboddi lie i Ryddfryd- wyr) ^Ooliyddfrydwyr wedirhoddi lie i (ieidwadwyri; ) LO d "Beotiaid wedi rboddi lie i Ryddfrydwyr; 45 o Ryddfrydwyr wedi rhoddi llei Ryddtrydv.-yr eraill, a 10 o t ieidwadwyr wedi l'hoddi He i Geidwadwyr eraili; fod y cwbl a gollasant eu lleoedd, felly, yn 131. ond fud 6 o honynt wedi. eu hethol dros leoedd eraili." Y mae tri neu bed war o'betbau yn ymwthio i'n meddwl ni-wrth fanyht ar y colofnau hyn. Yn an petit, Vr vdym yo methn canfod fod yr etholladau yn cael eii pendeifynu ar unvhyw un egwvddor neu qrl cyffradinol. (jrullwn wIed yn hawdd fod gan I westi wn China ryw gymRin toddy Ian wad: mown rhai lleoedd ond y mae y lleoedd hyny yn annhraethol ry ychydig, a'r nifer a ethol wyd o rai ag oeddynt yn wrthwynebol oc yn ifafriol i'r Llywodraethar y awest iwn hwnw mor iuosojf, fel qas geUir gosod iddo ond lie bychan iawa-yn yt yindreebfa. Ychydig iawn, mewn cymbariactli, o ddylanwad a gaiiai y cri Byw byth fyddo Paimerston vel-iwaitli oberwydd ceir yma aml*yw o gyfeillion Palmerston, a phedwar o aelodau ei wedi en gwrthod. I>, crwyd cwtiiiiwn Maynooth i fewn mewn rhai manan, a goso4wyd yr etboliad i droi arno; gwnned yr un modd gyda"r Balot, a'r Dreth Eglwvs, mewn lleoedd eraili; ond y mae yn ,inmbo-,iht gweled gweithrediad ar. ) weiniol un pwnc arb,nig, oddigerth. yn wir, egwydd orion mawrion a cliyffredinol Ceidwatlaetii a Diwyg- iad. Peth arall a gaafyddir yma ydy wr fod pwys y d'aledd wo J i disgyn ar y rhai. a wnaetbant eu hunain yn fwyaf hynod yn inysg eiu gwleidvudwyr yn ystod y blyuydduedd a aeibant beii-io. Y" rhai a wnaethaiit ou bunain liyiiotaf ydoedd Ysgol Manchester ac ar y blaid hon y disgyoodd dwra y wlad galetaf o bawb. Rbaid i'r neb' ag y byddo ei alluoadd yn ei [ ?iggo o ?en, Nm .yl1y!!io droi aHan o'r llnaws, t-?ada?-)uu mwy o naf,, i ytftadarpatu qogy*r ro,1"1,) iii n ei fl,,A(3n, n??i., cra?I. V mao pob cam a roddu un yn ei ?OB, neu bob gri a esg? no i fyny, yn-oi osod yn mod i yc*iwan<;g | o ergvdion. Ond ufer (yddai cymhwyso yr eg wyd dor fawr hon eto yu jryfiredinol iveittireditAdKii yr 1 etholiad. Ond, fel y cryi>wyllasoin ei»ioes, y ruae yr etboliad wedi rboddi i ui, ar y cyfan, fwy o destynan i laweL- I; bau nag i alaru Gwir mai nid aclias llawer u j la.venydd yrnldø ei ban, i ni nac i'r -.vbid yn gyffred- iuol, ydyw fod y fath ddj'nion -1 Mr. Cobden. a Mr. • Bright, a Mr Oardwe!l, a Syr William Clay, a Mr Miall, allan o'r Scnedd; Dyma lais y nesvyddiadnron bron yn unfrvdrtl y dyddiau hyn, er i ldvnt- wneutbur yr oil he oedd yn ea "llu'chydig ddydliau yn ol i ddwyn hyn oddvamgyleh; ac yr ydym ya bur sier.na all y Senudd nowvd'l, ar ei ymgyfarfyddiad, lai na theimb) yu aftbrist oberwydd fod y otilor WeJiei chau yn erbyn y fath dtlynion. Ond yinddamrys i ni tied y pwr.e mawr wedi ei edill ynyr etboliad. Mae yn lied deby" gy bydd ni'.Viafiif yn mhlaid Arglwydd l'al- nierston yn v Scne VI sydd yn awr yn cael ei ddewis, ac felly r bydd dtdfrydy Senedd diwedJaf gydagolwg ar achos Canton yn eael ei rldiryma; ond geruchaf- I iaetli fawr yr etboliad ydyw, goruchafiaeth Euydd frydileth ar Oeidwadaeth. Nid nedd cwestiwn Can- ton, nac vmrhyw gwestiwn amserol fernll, ond bychan I ei bwys" yn yrnyl yr tmdrecbfa galed sydd rbwng yr egwyddferion mawrion hyn. 03 ydyw plaid y Corn Law League, fei y eyfryw, wedi ei difodi, a'r Peeliaid, Icl ylaid, wedi ei dwyn i fin y bedd, nid oes anibeuaeth mewn neb am,fomeut D-It yw plaid Rhyddfrydiaetb wedi bod yn eniilydd mawr yn yr ornest hon. Cyfrifa I liiii lod vr onill i'r blaid ryddfrydol tua 50; dyiid colio, pa fodd bynag, fod yn mysg y rhai hyn lawer o wahanol raddau. O, d y mae yn dcligua ainlwg y bydd mwyafrif digonol yh y Ty nesaf i gario unrhyw (tsurau uiwygiadul 9g a fyddout o duedd i lesau y I bobl yn gyffredlnbr; ac felly, fei y syhvai Arglwydd John Russell, bydd y Prif Weinideg heb yr un esgus dros b*»idio dwyn i nlewn y cyfryw fesnran. Mae y mwyafrif mawr hefyd, er eu bod yn bleidiol i Arg. I'alrneretou a'i Weinyddiaeth ar y pryd presenol, wedi datgan bunain yn mhlaid diwygiad; ae osnabydd Arglwydd Palruerston yn mynetl vn ei daen, ac yn dwyn y eyfryw fesurau diwy^iadol i fawil ag y mae setylifa bresenol y wlad yn galw am dauynt, y bydd- ant yn. rhwym o droi yn ei erbyn. Y mae diogelwcb L'almerston, at 01 y cwbl, yn yinddibynu yn bollol ar y program ö w!c¡:Jddot a rydd efe ger bron y wlad. Diwygiad yw y cri gortlebaf; diwygiad a fynwn ac cs ivir Paitnerston o Muri diwyaiad, ceir v wlad o'i blaid yntsu oniue, os na clioir Palrcerstsin a Diw- 3-giad, rbaid i'r blaenaf roddi ei le i ryw un a fyddo j gymhwysaeh. 0 leiaf. fedy y deallwn ni lais mawr a chytl'redinol yr "'tLwlÍ'td.' Efallai fod posibl troi gwrtli<yliad "pobl hlancbeg. | ter" i fod yn wir fantais a bu,ldiant i'r wlad eto. Bu adeg, or js taa deng mlynodd yn ol, pan oedd Coi., den a Bright a'u cym leithina yn bubloguidU yn ngwir 'I' ystyrygair; ond rbaid addef fJJ. oeuedl wedi codi ar ol byny, y rhai nad adwaenunt mo Cobden na'r Com lruv League; ac felly, y mae yr ysjol hon, er eu ho'.l wrhydri yn y dvddiau o'r blaen, hebgydym- deimlad, cymeradwyaeth, na scrch coi-ph mawr v dyddiau hyn. Dyma gyfleustra teg iddvtit uuwaith t.o i dallu eu hunain i galonau y t, presenol; adjrma bwnc wrth law ng y rnaent }n sicr o fod yn ltwydd iaims i wneyd hyny ond ei gyrneryd i fyny —Reform Bill nowydd,- yn eynwys yn Illys ei Iwif beaau, ad- ?jo,I?aniRd etholi?d y wlad—helaothiad yr etbol. fraint—a'r B?iot. Os na f? dd Arglwydd Palmerstou va barod i_gpuyd i fyny y mater, dyna slawns i Arglwydd John iluss.jU i aaeuilt ei s.tyilta gyntefig a cbymered y -cewri g-,vlt,idyddul a adawyd-allan o'r Ty nowydd y pwnc i fynv," cynhalient gyfarfodydd eyboeddus ar y pwnc yn boll chrefydd poblogaidd y deyrne. lefoinicnt y bobl a'r egwyddorion mawrion byn, fluitient ac arweinient y public opinion, ft chy- DbyrfeDt y lluaws, fel y byddo y llanw yn ymdori mor gatlarn ar y Senedd, fel na byddo i'w wneyd ond rboddi flordd. Y mae hyn ar law Cobden a Bright a'u cymdeithioa rhyddfrydig. Y nine Ty Arglwydd L'almcrbton wedi eu gwrthod hwynt; beth fyddai iddynt hwytbau wneyd Pålmerston heb yr un Ty yn Tiverton, ac y>gubo yhiaith bob bwthyu o'r fath ag svdd yn ymguddfa gb;edig i wahauol bleidiau Sen- eddol
DEDDb-MAINE.
DEDDb-MAINE. I mae llawer iawn o son am y ddeddf hou yn y dyddiau presenol; ac y mao yn dda genym web' J tod Cymm yn dechMn ystyried y rwnc yn briodol. Teilvnga y Parch. Oven .loues I.. mawr am ei ymdreohioni daenu oL begwyd lorion yn y dywysogayah a dilys gcuyiu y ° cviner ein cydwladwyr y pwnc i fyny yn ol ea d«ilyngdod. Nid ydym ni va meddu flydd mor fawr a llawer mown lly wodraetbau gwiadol, ua liydd inorl'oeluin a liawer mown cyfreidiiau dynol; yr un pryd, v mae' pob petii yn dangos i ni fod cyfraith vn augeurheidiol i gynal nioesau da, ac nid oes un luan yn aliuog i ddiiyn yr hynr sydd dda heb reol o'n blaen. Y mae rhai dynion, mae'n wir, yn fturfio cynlluniau da yn on hymenydrhau,' ac yn gwneuthurpob dyn yn arglwydd arno ei bun. ac yn ddeddfwr iddo ei hun. Nid yw y oyfryw yn cofio sefyilfa y byd y inaent ynddo. Anghoiio y maent fod pin nil wedi ym"'Cl'thll dan arglwyddiaeth pechod ac niai nid yr hyn a >J<lyiai fod sydd vn ddeddf yindaygitct plant dyniou. Ar vdym yn cyfarfod a'r un egwyddor ,Yr yclym yn cyfarfocl /t'r un e!:('wyddor I mewn liawcr iawn o bethau craill. T'chel gy- hoeddir y dylid taQu artau rby fel i'r wadd a'r j vstlymod am byth,. heb gofio fod liiinan-aiaddi- tlyn'r'.d ya ddoddf bertliynol i gymdoitlias gystaJ ag i u rsonau; a bod perygl i genedioedd anughy- tnno cyLycl ag y bydd personau yn annghytuuo. Dvwed eraili inai annghytid.wnder dybryd ydyw | gwadu i undvn mown oedran a syuwyr yr hawi i bleidleisio yn etholiad aelod ssneddol; heb feddwl j a ydvw pawb yn deilwug o'r gyfrvw fraint. Y t mae llawer athrawiacth a llawer cynllun yn vm i ddangos yn elr, clivwrain ar bapyr ac mewn siarad y rhai a' fyddentyn ddinystr i gymdeithas t)el-u rhoddid mewn gweithrediad; ac felly, nid yw yn cinlyn mai y moddion gorcu a ellir eu dychyiHygu i wella rhyw ddrwg, yw y raoddiou ag y gell-ir'ou rboddi v.c.' y 'v-eitlirediad. Y inae y tfaith fod 1\011 ddrWv nutur ddynol yn gwreiddio yn ar ei ben ei hun, yn dangos fod amryv/iactb moddion ya angenrbeidiol, I oblegid fod y fath nmi^yWiaetb yn Bbuoddiadaif t dynion. Yr oedd Thomas ,a!Jc Yll.oeÚTaith 11 1 gywir vrrtb ^,ayWedyd mai achos m'awy anncd- I wyddweb a thrueni cyindeitbas oedd, ein bod wedi annghofio Duw.' Ac wrth edryob ar bethail yn y gobnni hwn, yr ydym yii canfo(I gweudid-ie, ynt'vdrwydd.—^y fath ddynion a Robert. Oiven, I Ho.lyoake, Ernest Jones, a'r cymundebwyr yn gvft'redinol, y rbai sydd yn meddwl' fod moddion allanol yn alludg i wella ein' efy-llfa-fod, cropio y chwyn, a llyfnu gydtt gwyneb^tll- yn ddinystr I i'r'gwreiÜdiau dl'wg, 0 wend id 0 ddallineb 1 Onid o helaethrwydd y galon y lie far a y genau? Os yw y. ffynon yu ddrwg, ddyn, ai ty bied yr 1 ydwyt y gall y ffrwd fod yn bur ? Yr oedd yn dda genym weled fod y dynicn- hyudi cael eu cadw allan o seneddein cenedl. Gwarth i ni, braidd, cwdd oil bod vn gallu meddwi aui y fath anrbydedd. Ac eto y mae ynJyrfidus genym fedd- wl fod lhiwof yn eu hystyried yn wroniaid y dos- barth gi-ittliol-yn tybifed mai hwy fyddent y dynion i drafod ein materion jtWysicaf. Gwaith cyntaf y dynion hyu, pe eaent eii hswyllys, fyddai troi cyfraith o'i dyben mawr, sefo fod yn attalfa i ddrygioni. Agorent boll lifddorau llygredigaeth, a gwnaent fFordd i ddylif aruthrol drwg y galon foddi yn clragy wydd lioll obeithion ein dedwydd- wch. Y gwirionedd ydyw, nad ydynt erioed wedi deall bCLll yw dvben cyfraith. Nid yw cyfraith yn gorcbymyn i ddyn waeufhur da ond drwy beidio gwneuthur drwg, Ofn i weithredoedd drwg" yw y swyddog gwdadol. Efallai y bydd rhai darllenwyr yn methu canfod pertbynas hyn a deddf Maine. Y mae, fodd bynag, berthvnas rhyngddynt; oblegid os "ora i weitbred- oedd ùrwg" yw cyfraith wladol, yna os gellir dangos fod y fasnach mewn diodydd meddwol yn ddrwg di- gymysg, yn bersonol, yn wladol, ac yn grefyddol, yr ydyra yn daJlu fod cyfraith yn angenrheidiol i'w hatta], os na ellir ei hattal mewn un ffordd arall. Dichon y bydd llawer yn anghytuno a ni wrth ddywedyd nas gellir ei hattal. Credwn fod moddion erill wedi me, hu. Credwn fod Dirwest wedi troi allan yn fethiant. Nid oes neb, feddyliem, yn barod i ddywedyd nad oadd cymedrol- deb yn fethiant. Mown perthynas i Ddirwest, gellir dywedyd fod graddau o annghymedroldeb yn perthyn iddi, olilegvd gwyddys y fath zel benboeth sydd wedi cael ci ddangos yn mhob man sydd wedi glynu gyda hi yn ffyddlon. Y mae y eyflwr hwn yn gyflwr annaturiol i ni. Ni fwriadwyd ein natur i fod merwn sefyiha o frwdfrydedd parbaus. Ar y tir hwn, gan hyny, yr ydym yn golygu fo(I cyfraith yn ofyuol i attal rhwysg annghymedroldeh yn ein plith. Y mae yn ddiau fod y darllenydd yn gwybod' beth yw prif ewydJoriQn deddf Maine. Nid ydym yn tybied fod angen i ni gymeryd lie i'w darlunio. Yr egwyddor fawr gyflredinol ydyw,-fod y fasnach rnewn diodydd meddwol wedi dwyn drwg ac anghysur mawr i gymdeithas yn gyffredin fod y fasnach hon wedi ffynu yn fawr dan nawlld cyfraith wladol; ac nad yw moddion moesol yn allnog i wrthweithio y drwg cybyd ag y bydd y gyfraith yn ei gefnogi. Yn awr, le ellir gofyn, A fyddai cyfraith i'w hattal yn gyfiawn, ac yn unol a rhyddid personol, gwladol, a chrefyddol? Os na fyddai, yna ni waoth ba ddrwg a wneir gan y fasnach, nis gallwii ei hattal. Os byddai yn gyfiawn, da. Eithr os nad yw y fasnach tuhwnt i ddylanwad moddion moesol; nen, os nad yw yn gwneuthur mwy o niwaid nag o les; nid oes gan neb liawl i wnelltbllr cyfraith yn ei berbyn. FeHy fe welir fod dan beth i gael ei hroH cyn y geliir dywedyd fod y fath ddeddf a deddf Maino yn iawn,— laf, rod angen am y fath ddeddf; 2ii, Fod egwyddor y ddeddf yn gyfiawn. Y mae yn rhaid pro4 y ddau cyn y geliir derbyn y ddeddf." Synasom yn fawr yn ddiweddilr wrth ddarllen yn yr Amserau y feirniadaeth ar y traethodau ar Attaliad cyfreithiol y fasnach mown diodydd meddwol," lie y dywedai y beirniaid fod un o'r cyfansoddiadau buddugol wedi crwydro oddiwrth y testyn, oblegid ei fod -,vecti myned i'r drafferth i brofi drwg eytfredinol y fasnacb feddw- ol, mewn ystyr bersonol; wladol, a ehretfyddol. Nid ydym am eilkd yn tybied na roddwyd y wobr i'r person priodol; ond os rboddwyd hi i Mathetes yn unig am fnd ei gydytngfekydd wedi crwydro oddiwrth v prif bwnc, y cyfan a wyddom yw, na ddealiodd y beirniaid yn briodol natur y ddadl dros y Maine Law, ac na thalasant sylw priodol i eiriad y testyn. Geir- iwyd v cestyn yn briodol gan y cynghrair; ac y mae yn ddiau genym eu bod yn gweled mai cumulative argument a ddylai fod. Nid yw yÐ ddigon dangos fod y ddeddf yn unol a rhyddid y deiiiad y mae yn ofynol atnb yn mhellach, cui bort.-o ? i hwy y dygai hi lesa'.l ? neu, pa angen sydd am dani Ac wrth ym- drin it hyn dylid ymholii holl fanteisionac anfanteis- ion y fasnach—i natur y nwyddau eu hunain-i angen dyn am dahynt—a lluaws o betkau cylfelyb oblegyd y mae pob dadl ag a ellir ei dwyn yn erbyn y fasnach, yn s.icr o gyfnerthu y casgliad mawr cytf- redinol. Pe bae pob dyn yn gallu llywodraethu ei huu, a chymerydei wydraid yn dawel, ac ymadael ar hyny, nid ydym yn canfod un drwg mewn masnach 6'r fath, hyd yn nod a chaniataii nad oes angen ar ddyn am y nwydd. Eithr gan nad yw dynion yn gallu gwnenthtir hyny onid yw yn bwysig i ni brofi 1 Onid yw yn bwv Si'g fod y nwvdd yn afreidiolOnid yw yn bWYSlg dangos nad oes dim rhinwedd yn perthyn mewn un modd i'r hyn sydd yn gwneuthur cymain to ddrwg yn gyffredinol ? Yr ydym yn credu, gan hyny, ei fod o'r pwys mwyaf i'r ddadl dros ddeddf Maine gael ei seilio yn briodol, a chael ei deall yir;llyn ydyw mewn gwirionedd. Diehoa y cawn gyfle yr wythnos negafi edrych arni mewn rhai o'r perthyn- asau yr ydym wedi sonj -.vT. ^a-nuiy-}) X. _I t
pAPrRAU SWYDDOL YCHWANEGOLI…
pAPrRAU SWYDDOL YCHWANEGOL MEWN PER-rHYNAS I'R YMOSODIAD AR CANTON. I Dydd lau (liweddaf eyhoeddwyd papuTau ych- ¡ wanegol ar yr ymcsodiad ar Canton. Y maent yn cynwys y Uytbyr a ysgrifenwyd i- swyddta y I Morlys mewn perthyuas i weithrediarlau ein Uynges. Y mae y llyngesydd Seymour ar y K)eg o Ragfyr yn ysgrifenu i Y mae yn ddrwg ia.wn genyf fod ein hymdrecb- ion i waredn y gweithfeydd Prydeinig wedi bod yn aflwvddianus. Yr oedd yr ymdrechion diflino 1 achirb y pentwr yn mhn un yr oeddry Consul- iaeth bron a llwvddo, pan dorodd tan allan yn adcilad yr Ariandy Dwyreiniol, a daeth yn bur eglur nad oedd dim modd gwaredu y weitbfa. Y mae dinystr y gweithfeydd yn llwyr. Nid oes cymaint ag uu ty wedi ei arbed. Geliir barnu natur a phenderfyniad y weithred hon oddiwrth y ffaith nad oes ond tua lianer dwain 6 dai bvodorol wedi eu niweidio. Y mae datganiad eyboeddus boneddigiona pbobl Canton yn mysg y papurau. Y mae yn dyweyd :— Y mae v barbariaidSeisnig wedi dechreu cwer- yl:lieb achos, yn cyfrif i ni eu trosedd eu bunain yn erbyn yr hyn sydd briodol, wedi dinystrio cin hamddifivnfeycld, wedi ywosod ar ein dinas, wedi ilosgi tai *sel y bobl, distry v;io eu pentrofydd, wedi ys^teilio llongau masnacbol, aC wedi Hadd y teith- wyr ar masnachydc1 teitbio1. Yn mbentref Lieb- telt (gedlaw y Barrier Eoi ts) treisiwyd tairoferch- I ed, a chan gywilydd y maent hwythau wedi dinys- trio eu bunain. Y eyfryw vw en heneidiauys- peilgar, y cyfryw yw eu nafur bleidd^-ar"; gwae, dinas Canton os caniateir iddynt aros yno vri bir Y mae llytbyr at Syr John Bowring yn dy- weyd Y mae yn ddrwg genyf eicb hysbysu fod y Lorche Bj-ydoinig yn Anouyma ar eimordaith o Canton i'r porthiadd hwn wedi' ei dal neithiwr rhwng yr Ail Bai ar Bogue gan lynges o Junks rhyfel. Yr oedd genym ar fwrdd y Lorcba ar y pryd 170 o baciau o farsiandiaeth, gwerth 20,000 o ddoleri ac y mae arnat' ofn fod y cyfan wedi colli yn llwyr. Y man Consul Parkes wrth son am Yeh yn dy- w ey(l:- Y mae wedi casglu o'i gwmpas gynifer a 20,000 o "ddewrion" ac y mae llyrigesoedd o 200 neu -300 o gychad wedi cu cyflenwi a dwylaw yn y gwa- haiiol bentrefi. Trwy eu cynnortbwy y mae yn toimlo yn sicr y gall gadw draw yr banei; dwsin o longau sydd yu cyfansoddi ein gallu ni sydd yn vveiodig iddo ef; ac r, wyr nas geliir cymeryd ei d.hulS oddiarno ond trwy yinosydiad, ac nas gall- on lan'io i'r dyben hwn ond ycbvdig o ganoedc1 o ddynion. Nid ydym yn meddwl cyfrif pa nifer y gaihvn ni yn y pen draw eu dwyn yn ei erbyn, ac byd nes y bydd y rbai hyn yn ymddangos parha i ffurlio ei fain, a rheoleiddio ei symudiadau yn ol y rbai y mac ef yu eu gweled yn ei erbyn. Mae papyr Chineaidd yn cynwys y cyfeiriad canlyuol at y Prydeiuiaid :-Y maent wedi ymos- od ar, a dinystrio deg o amddiffynfeydd neu ychwaneg, y maent wedi ilosgi dros ddong mil o siopau. Gan fod yn arw fel yr arth. ac yn awydd- us fel y blaidd, y maent wedi gwthio eu gwrtbryfel yn nihell. Ni (ynai ein hawdurdodau ui, y rhai oeddeut yn parhau yu rhyddfrydig ac ymarhous tuag atynt. ymweled a hwynt am eu trosedd. Ond gan tod eu natur anifeilaidd yn dyfod yn fwytwy creulawn ac ystgfnig. aetbant mor bell ag i ddringo y muriau, a dyfod i mewn i'r.ddinas, a lladd ein swyddogion. Y maellt wedi cvflawni lluaws o weithredoedd ysgeler ar hyd yr afon, gan ladii y taigolion, a drnyslrio eu tai, carlo ymalth yr anifeiliaid, a threisio eu merchod. Alaent yn wenwyn by wyd; y mae eu troseddau wedi cyr- baedd y pwyut uchaf. Nid oes un dyn yn y dal aetb nad yw yn dymUno eu dinystrio cyn bwyta ei foreufwyd iMae yma apeliad .tetyd gan y Cbineaid at foiieddw y r y gwalianpi genedloedd." Dywd:— Yr ydym ni, fasnwfewyr ac ereill yn trigianu gerllaw gireithfAob9dd tramor, wedi bod yn ym- drafod yn heddyc1101 a "dieitbriaid am dros ddau cah mlynedd. Ni fa un cweryl rhyngom a hwynt Ond ar acblvsnr- divreadsir, y mae y Saeson wedi depbveu cweryl, wedi wneyd bysbysiad, nad codd dim peithynas rbwng y cweyl hwnw a ni, ar sail pa un y darfu i ni baibau i fa$nacliu fel o'r blaen, Pa fodd bynag, yn nechreuad y i 0ted lleuad, dinystriwyd rhai o'n siopflu gerllaw y gweijthfeydd, ct.gn v yr Seisnig. Nia gall geiriau draothu ein dyoddefnint pan orfuwyd arnom syrriud, ac y darfyddodd ein masnfeb. Yr ydym yn gostyng- edig dybied (teaser yn danyVyr debeug a beiddgar. Ond beth bynag oed(I eu niedrnsrwydd yh y ffordd ljon; nid oeddentyn alluog i ddirfodd y tan yn .1 et. i bachos eu hunain; ) 'ba'doiltldaill, ni ac y llos|o;cid gatit neu ycbwaneg o dai, daeth poirianati y gwahanol heolydd i'r lie, ondgomedd- odd y hiilwyr Seisnig i'il pob] nt gynorthwyo, a thaniasant atynt, gan ladd llawer, a chlwyfo ugain neu ychwAlieg; Dywedir fed rhai cawaedd o fil- oedd wedi eu dal yn y llifogvdd b adfyd, ac wedi eu hamddifadu o'u eartref, bod cynhaHaeth bychan y weddw a'r amddifad wedi ei ddinystrio yn llwyr mewn un dydd. I)i-wlddodd yf uu peth i bobl heolydd Yea l'au a Tsing-hae o'r blaen. Mae ein gwae yn awr wedi ei ddyblu. Pa fodd y mae ein truem i gael ei ddyoddef? Wrth bwy yr ydym i gwyno ? F huu* obait-h yw gosod ein teimlad- au ger eichTrron, ac yr ydym yn hyderu yn ostyng- edig y bydd consols a marsiandwyr eifcb cenedl anrhydeddus jn edrych i mewn i'r mater hwn, fel ybyddo y earn yn cael ei uniaWfti. Bydded i chwi ynaostwng i edrych ar ein hysbysiad. I, I RNVSIA. i I Y mae; newyaqion, o Rwsia yn dyweyd ei bod wedi gostwng ei. threthoedd ar nwyddau tramor tua'r haner: Mae y dreth ar gotwm a gwlan i gael eu lleihau yr haner. Ond y mao y dreth ar sidan yn aros yr un fath, ac ar han wedi ei chodi. INDIA. • Yinhfe einllewyddion olaf yn ddyddiedig Bombay Ma wrth 5, a Calcutta Chwef. 21. Dy wed y Calcutta Englishman fod Viscount Canning Llywydd Cyfftedinol India, wedi rboddi ei swydd i fyny. Y mae y Hurkeruyn cadarnhauyr un newydd, ac yn dweyd: Sierheir i ni fod Arg." Canning yn teimlo nad yw wedi cael ei drin gyda mosgarweh gan y llywodraeth gartref, y rhai sydd nid yn unig wedi eymeryd dygiad yn mlaen y rhyfel Persiaidd o'i ddwylaw-thyfel sydd yn awr yn cael ei gario yn mlaen gan filwyr a chyll. idau India; ond y maent hefyd, meddir i ni, wedi danfon cyfarwyddiadau yn uniongyrchol at lywodr- aeth israddol, gyda gorehvmyn penodol ar fod iddynt gael en cario allan, t'a bod fel hyn yn llywodraethu ac yn trin adnoddail India, heb un golygiad at bCn- aeth llywodraeth India, sef y Llywydd Cyffredinol. Hysbysir i ni fod Arglwydd Canning wedi danfon gyda'r Ilytbyrgod diweddaf wrthdystiad digofus at y weinyddiaeth, ac yn ,y llythyry mae ei arglwyddiaeth yn dymuno cael ei tyddhau oddiwrth swydd, dyled- swyddau yr hon nad oedd yn cael caniatad i'w har- feryd. Gellir disgityl Llywrdd Cyffredinol newydd, gan byny, yn mhenjychydig o wythnosan, os gall y weinyddiaeth gael Pendefig medrus yn meddu llaio barch sddo ei hun nag Arg. Canning. Hyd yr 28ain aid oedd dim brwydr wedi cymeryd lie rhwng y Persiaid a'r Aff'ghaniaid.
CYMDEITHASAU DITRGELAIDD,…
CYMDEITHASAU DITRGELAIDD, r;L-; FFRAINC. v„ .ip. I, ,r I Y mae gohebydd un o'n ncwyddiaduron yn hyspysu fod yr Hcddgeidwaid yn Ffrainc wedi darganfod fod Cymdeithiis ddirgeiaidd yn hanfodi gyda'r amcan i ddymchwelyd y teyrn presenol oddiar yr orsedd. Y mae llawer iawn wedi eu cypieryd i'r ddalfa (medd y gohebydd) boreu ddydd Gwerier a thua haner y rhai byny yn perthyn i'r heddge^waid eu hunain. Am amser maith nid oes dim wedi eaelei ddweyd am y cymdoithasau dirgelaidd hyu. y rhai ychydig. o amser yn ol oeddent yn peryglu hyd yn nod nan- fodiad cymdeithas-; bernid en bod wedi diflanu yn llwyr. Ond nid felly y mae pethau yn bod os ydym i gredu yr hyn sydd yn cael ei ledaenu yn lted gyffredinoi. Mae yr Ymherawdwr wedi gwneyd liawer tuag at ddiwreiddio drwg o'r wlad, ac y mae wedi dangos nad arbeda dranerth otin mllth os bydd angen, er perffeithio y gwaith da. Y mae yn ddiameii fod tawelweh wedi ei adferu, ond y mae personau yn dweyd nad yw hyny ond ar y wyncb, ac nad. ywyr afiechyd yn cynyddu yn llai am ei fod olr gp- flwg. Dywedir i ni fpd 60 neu I i t) o randiroedd, Hey mae caugenau, o bob profiad yn eu galluogi i fed ..yn llai agorsd i gael eu dal gan yr lieddgeidwaid, a. u bradychu trwy anoeth- ineb brodyr gweiniaid. Dywedir heJyd fod y cymdeithaslll1 hyn yn cael eu dylanwadu, os nad eu llywodraethu, gan yr ymnoddwyr tramor yn Lloegr. Y mae llrfwer o anghydwelediad yn bod rhwllg y rhai: byn a'r cyfarwyddwyr gartref. Y mae yr olaf yn rhwydd dderbyn cydweithrediad y rhai absenol hyn, ond y' maept yn hollol ymwrthod a'u llenydd- iaetb. Gartref y mae y trefniant yn cael ei gyfyngu bron yn llwyr i'r dosparth gweithiol; ac y mae y rhai hyny yn naturiol yn ddrwgdybus o'r awdurdod hono a honir gan eu huwehafiaid o ran eu sefyilfa cymdeithasol a'u dysg. Gwyddom beth sydd i'w ddisgwyl oddiwrth y cotiau duon meddent yn bur sarhaus, ac oddiwrth ddynion o fedrusrwydd honiadol; yr ydym wedi eu gweled ar waith, ac ni wnawn eto eu derbyn i mewn fel cynnrychiolwyr. Y mae y cymdeithasau byn wedi newid eu hiaith yn hollol oddiwrth yr hyn y byddai gynt. Gwyddis fod lluaws mawr o weith- wyr cyffredin yn teithio o'r naill randir i'r llall dan euw ymofyn am waith, pan mewn gwirionedd nid ydynt ond yn cyfleu newyddion o'r naill gang-1 en gymdeithas i'r llall, a thrwy hyny y mac y perygl o gael eu darganfod trwy gyfrwng eu Ilytb- yrau yn cael ei symud.
NEWYDDION CYMREIG.
NEWYDDION CYMREIG. GWYL J)DIRWESTOT, LivKRrooii.—Cvnaliwyd eil- fed gylchwyl Ddirwestol ar hugaiu Liverpool yn nechreu y mis diweddaf. Parhaodd am y rhan fwyaf o'r ddwy Avythno9 gyntaf yn y mis. Nos Fercher, Mawrth lydd, cynallwyd y cyfarfod cyntaf yn nghapel Rose Place; nos tau yn Seacombe a Nethetfield Road nos Wener yn Mulberry Street; I nos Lun yr wythnos ganlynol yn Pall Mall; nos Fawrth yn Burlington Street; nos Fercher yn Bedford Street; nos lau yn Birkenhead, a nos Wener yn Hygea Street. Mewn rhai o'r cyfarfod- Vdd cyhoeddtis, darilenod-1 y Parch. Joseph Wil. liams, yr ysgrifenydd llafurils, yr adroddiad blyn yddol, yr hwn oedd yn hynod o ddyddorol, ac yn cynwys lluaws o ffeithiau anogaethol iawn i ym- drech ychwanegol o blaid yr achos dirwestol, yn wyneb lluaws o bethau sydd a thuedd ynddynt i bei-i i ni roddi arfati i lawr a llwfrhau. Anerchwyd y naill neu y Hall o'r eyfarfodydd gan y Parohn. H. Rees, J. Hughes, J. Thomas, Tabernacl (A.), Robert Thomas, Garston, David Rowlands, Bala, Thomns Lev;, Ystradgynlais, Edward Price, gynt o Birmingham, a Cadben Evans, Milford. Mae enw- au yr areithwyr yn adnabvddos, fel ha raid iddynt wrth lythyrau canmoliltéfh," ac ni raid dweyd i ni gael areithiau da, a chyfaribdylld siriol, ac arwydd- odd amryw yr ardystiad dirwestol yn y ^Wahanol gyfarfodym. 7 Yr oedd y cynulliadan ar y cyfan yn dda, er y gwelsom hwy yn lluosooaoh. Diau pe buasem fel' dirwestwyr Wedi bod yn fwy effro ac egniol yn ystod y flwyddyn yn Cynal eyfarfodydd, ac yn an ëingilydd i bafhau yn y 11 ffydd" ddir- wegtol, ylbuasai ein gtryl flynyddol yn lluofodaeh. Gobeitbio y byddwn yn fwy ymdrenhgftr yn erbyn meddwdod y flwyddyn hon; yr hwn sydd yn ffynu i raddau anghyffredin, ac i'n golwg lit ar gynydd. Mae Hwydd ant dirwest, fel j»0b achos arall, yn ymddibyftri, nid ar ryw un ymdrevb AlWt nnwaith yn y flwyddyn, ond ar ymdreCh parhaus ei bleid- wyr, mewn amser ac allan o aniber." Os mynwn i'r achoslwyddo,, rhaid i ni sydd ddirwestwyr ymroi ati, a hypy o- ddifrif. Mae ein gelynion yn ymar- fogi i'n ^wrthwynebu—maent wedi penderfynu ad- enill y tir a gollasant. Ai sefvll yn ddiystyr a'n dwylaw yn ein llogellau a wnawn i edrych arnynt ? Mae dirwest motf ddyledus i'r canu bron ag i'r ar- eithio am yr hyn a enillodd, yn enwedig yn ei ddy- lanwad, vn denu dyniou i wrando yr areithiau; ond rywficidl bid, oedd ond dau neu ciri o'r capelau wedi gwfieutHur parotoadau yn y Ifotdd hon gogyfer tÚ wyi cleni. Nid oes un achos hebiaw yr elengyl (<1 pHil beth yw Dirwest oiid cangeri (j,'r efeiigyl mwy teUwng o sylw cantorion ein eyflulleidfuoedd na'r achos dirwestol, a da fyddai genym eu gweled yn troi yr hyn a ddvsgir ganddynt yn y eyfarfod- ydd canu'' i ymtrferiad gyda dirwest.—E. (JOGLEDD. LI.A¥GáOF:" SIR Df.efat.dwyn.—-Cynhaliwyd cyf- arfod yNjymdeithas Feiblaidd yn ysgoldy IJangadfan nos Fawrth 31ain, pryd yr ydoedd ar yr esgynlawr y' Parchedigion cr.nlynol :-(f. Howell, Hector; R: Jacob, Curate; W. Asibrose, dros y Ftlm Gymdeithas' Kobert Jones, Wesleyad. Yr ydoedd hefyd J. Jones, Ysw., Gwenyndy; H. Gardner, Ysw., Lysyn; a Mr. Davies, Stonehotrsa, &e., Sri. Ar gynygiad J. Jones, Ysw., a chefnogiad Mr. Davies, dewiswyd y Parch. G. Howell i'r gadair. Cyfododd y Cadeirydd a dy. wedodd, yn gymaint a'i fod wedi ei anrhydeddu a. cbael ei ddewis yn llywydd cyfillfod y gangen hon o "Gymdeithas Feiblaidd Frytanaidd a Thramor" ei fod yn mawrhau ei swydd, a gallai ddweyd fel y Ganwriad, Dyn wyf finanu, mewa awdurdod, a chenyf filwyr danaf; ac meddaf wrth hwn, Dos, ac efe a â; ac wrth arall, Tyred, ac efe a ddaw ac wrth fy ngwas, Gwna hyn, ae efe a'i gwna." Galwyd ar yr ysgrifeoyddion- i ddarllen yr adroddiad am y flWydd- YO. Yr oedd yr holl areithiau yn dra phriodol, ac yn arddangos ysbryd gwir ragorol; w yr oedd adrodd- iadau Mr. Ambrose, gQnGhwy1iwr y Fam Gymdeith- as, yn dra dyddorol. Yr oedd y cyfarfod y lluosocaf a fu yma er's bivnyddoedd; yr oedd yr ystafell yn orlawn, a Uawer allan. Gobeithiwn y bydd ei ol yn nghynydd y casgliad y mis hwn tuag at ddybenion cyffredinol y Fam Gymdeithas, yr bon sydd wedi ei bwriadti gan ragluniaeth Ddwyfol, i fod yn fendith ù holl DI)AF&R.-Byr Bach. Cymdeithas LENYDDOL TP.EFFYNoN.-CynaliodA y gymdeithas hon ei cbyfarfod cyhoeddus yn nghapel. GwenfFrewi nos iaa Mawrth Ul. Yr oedd y cynulliad yn Huosog a pharchuS; eymerwyd y gadair gan y Parch. H. Jones, M.A. Y rhai. A ddewiswyd i gyn- i lrychioli y gymdeithas yn yeyfitriod hwn oeddynt Mr. N. Jones) (Cynhafal), Mr. J. E. Jones, stationer, a Mr. L. W. Lewis- (Hew IdwyfOJ. Cafwyd areithiau grymus aq addysgiadoj iawn, yr oeddynt yn gyfryw ag oedd yn dangos fod y gymdeithas yn cynyddu o hyd yo ei doniauyn'gystal a'i Uuosogrwydd. ST oedd y cor a 6erthyti i'r gymdeithas hefyd yn difyru y cyf- i arfod trwy gann amryw ddarnau cerddgar a soniarus. Gwna6th y cadeirydd sylwadau cymeradwyol iawn i'r areithiau, ac annogai y gwyr ieuaino i (yoed- rhag- ddynt-os aenty byddont yn sicr o fod yn anrhydedd i,w gwlad. Wedi sylwadau pellach gan y Parch. E. II D A oedd bocl ynddo. Lloyd terfynodd y cyfarfod. Da oedd bod ynddo." -Mynegytld. DEHEUDIR. LLi,inT,ii.-Ailagoriad, Bethel, Glanymor.-Ailag- onryd y e} eang a deatlus hwn ar yr 32ain a'r 23&in o Fawrth, pan Weipyddwyd gan y Parehn. Evan Thomas, Tredegar, a Daniel Jones, Tongwynlas. Mawr ddisgwylid y Parch. J. ltichardt;, Pontypridd, i ;bregethu yn y eyfarfodydd agoriadol, ond methodd Tddyfod o herwydd afiechyd teuluaidd. Mae yr addol- dy hwn yn anrhydedd i'r gynulleidfa, ac yn glod i'r adeiladwyr. Yn wir yr ydym ynmediwl fod Llanelli yn mlaen ar holl drefydd y Dywysogaatli am gapeli eang a thlws. Casglwyd dros J800 yn yr hell gyfar. I fodydd, ac mae yn ddiall y byddantyn rhydd o ddyled mewn dwy flynedd. Adeiladwyd ysgoldy eang mewn cysylltiad &'r capel, lie y bwriedir cynal yr- yagol Sabbathol a chylarfodydd wythnosol. Yr eedd y pregetban yn rhagorol o'r dechreu i'r diwedd.—D.B. Lr.ANEj.TJ,—Gwaredigaeth ryfedd.-Ar y 25ain o Fawrth, yr oedd dau ddyn yn cael eu gollwng i waered i bwll glo Pencoed wrth y crab-winch i wneyd stage newydd, yn lie yr un a ddryliiwyd y nos flaeaorol drwy i'r rhaff dori. Wedi iddynt ddisgyn ychydig ffordd iv pwll, rhedodd y rhaff yn rhydd ar y toti\ch, o berwydd esgeulusdra y rhai a'i dirwynent i boelio ei phen. Yr oedd y pwll vn 126 gwrhyd o ddyfnder, a 40 gwrhyd o ddwfr ar ei waelod, a'r ddau ddyn yn cael en pryauro i ddinystr, heb fodd i'w hachub. CawSant y presenoldeb meddwl i neidio oddiar y stage, a gafaelu yn y guiders, a thrwy hyny achubasant eu bywydau megya a safn angeu. Yr oedd y gweith- wyr ar Ian y pwll yn wylo oil wrth weled en perygl. Gwaeddodd un o honynt wrth enau y pwll mewn an- obaith hollol am gael atebiad ond siomwyd ef er ei farwr lawenydd, oblegyd cafodd atebiad eu bod eill dau yn ddiogel. Pan gyfodwyd hwy i'r wyneb yr oeddynt megys wedi gwylltio, a'u gwallt yn syth sefyll ar ea penau. Nid ydym yn gwybod i ni glyw- ed erioed am warsdigaeth mwy nodedig.—Alawydd. Llanelli.—Yr aelod dros fwrdeisdrejl Caerfyrddin, a Llanelli.—Ar y 27ain cyfisol, cynygiwyd gan Mr. J. J. Letcher, ac eiliwyd gan Mr. Nevill Broom, Fod D. Morris, Ysw. A.S., yr aelod presenol, yn berson addas i arddangos y bwrdeisdrefi uchod. Pasiwyd y penderfyniad beb wrthwynebiad. Mae yn hynod iddo gael ei eynyg a'i eilio gan ddau Dori. Cynyg- iwyd ef yn Nghaerfyrddin yr un dydd.—D.B. Ca3Tel £ heot>.—Nos Lun, Mawrth yr 16eg, cynal- iwyd Cyfarfod Dirwestol, yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, yn y dref uchod; y Parch. Samuel Jones yn y Gadair, yn cael ei gynorthwyo ar ei dde gan y Parch. Daniel Evans, Maesyrhaf. Wedi i'n cadeir- ydd parchus agor y cyfarfod trwy araith fer a phwr. pasol, galwodd ar y Parch. Thomas Reea, Cana, i anercb y gynulleidfa,ar yr achos yr oeddym wedi ym- gynull o'i herwydd. Yna galwodd ar Gor Dirwestol y lie, o dan arweiniad Mr. John Dovenall, i ganu ton, yr hyn a wnaed yn soniarus iawn. Ar ol hyny cafwyd araeth gan y Parch. E. Jacobs, Abertawe, yn ei ddull difyr arferol. Yna ton eto. Wedi hyny cododd Cad. Davies, Abertawy, i anerch y gynulleidfa yn yr iaith Saesoneg. Cawsom gyfarfod dyddorol iawn drwyddo oil. Canwyd amryw ddarnau rhagorol o weithian Handel, Fawcet, ac eraili, yn awynol dros beb. Y mae yn dda genym weled a ohlywed am ym. drechion y Cor yma, gyda'i arweinydd medrus, er nad yw ond prin 3 mis oed; eto gallesid meddwl wrth ei wrando yn canu oi fod yn hen sefydliad. Llwyddiant iddynt i fyned rhag eu blaen. Daeth 16 yn nilaen i ardystio LlWyrymwrthodiad. Castellnedd.—Traddodwyd Darlith yn neuadd y dref uchod, nos Fawrth yr ITeg cyfisol, or *Pgwydd. orion Pabyddiaeth. Cymerwyd y gadair am haner wedi 7 gan y Parch. J. Matthews, Zoar. Wedi i'r cadeirydd parebhs ar y cyfarfod trwy wneyd yeh- ydijy sylwadau ar destyn y Ddarlith, galwodd ar y. dttrlithydd yn mlaen, sef y Parch. R. A. Jones, Abertawy, i draddodi ei ddarlith, yr hyn a wnaeth yn syml a fbaraViadol iawn dangosodd dwyIl a dicbellion y Grefydd Babaidd yn ei lliw a'i llun priddol, n'r dinystr dychrynllyd a wnaed ar gyrph y miloedd a ferthyrwyd' ganddi, a bod dinystr anghrist geTlliw, pan y bydd ei themlau yn cael eu troi i addoli y Duw byw ynddynt, ac i bregethu Crist CroeshofJliedig. Canwyd amryw ddarnau rhagorol yn ystod y ddarlith gan gor Aberdulais. Aethom allan ychydig cyn deg o'r gloch, Aic arwyddion fod pawb wedi eu boddhau. Elid i mewn trwy docynau Is., a 0c. yr un; yr elw at gynorthwyo i osod pen newydd a pbethau eraill ar Gapel Bethania gan y Bedyddwyr. -Gwrandawr.
ETHOLIAD IIWLFFORDD. I
ETHOLIAD IIWLFFORDD. Dau ddiwrnod a gofir yn hir, fydd dydd Gwener a Sadwrn wythnos i'r diweddaf. Yr oedd yr heolydd yn liawn y boreu pan gawsom ni yr olwg gyntaf ar- nyat, ac ni charap i peb ddweyd nad ydym yn foreu godwr. Modd oyjilfcpyr oedd canoedd lawer, ie, miloedd wedi cyfodi y oreu hwnw oil blaen; a llawer iawn heb fod yn eu gwelyau o gwbl. Cyn awr y penodiad, (sef un ar ddeg o'r gloch), gwelwyd y Toriaid yn dyfod yn orymdaith i fynu drwy Itigh Street i ymofyn eu hymgeisydd, ac yn fuan dychwel. asant ag efi yn cael ei freichio gan ei gynygydd a'i eilydd, J. Higgon. Ysw., a Mr. Richard Williams, (taner), ac aethant i'r Town Hall. Yn mhen ychydig, daeth Mr. Rees, yr Ymgeisydd Ithyddfrydig,, ali Qyfeillion o un i un. Nid yn orymdaith fel y blaid arall, ac ni allem lai na tbeimlo yn gynes tuag atynt; nid oedd yn en vllth neb n'r™ n..1 masnachwyr gonest a chyfrifol yn penderfynu gweith. io allan eu hegwyddorion, bydded y canlyniadau y peth y fyddent. Yn roben ychydig wedy'n daeth y Sheriff i mewn, ac ar ol myned drwy y pethau angen- rheidiot vn 01 y gyfraith, galwodd ar ryw un i gynyg rhyw berson i fyned i gynrychioli y Bwrdeisdrefi byn yn y Senedd nesaf; ar hyny cyflygiodd Mr. Higgon, John Henry Phillips, Ysw., fel pei-son cymhwys a phriodol i wneuthur hyny, ac eiliwyd y cynygiad gan Mr. Richard Williams, (aeJod gyda'r Trefnyddion Calfioaidd I). ArosWyd ychydig, a chynygiodd Mr. Walters. Banker, W. Rees, Ysw., ac eiliwyd ef gan Mr. J. Marychurch mewn araeth dra phwrpasol, yn mha un yr amddiffynai y Tugel ac helaetbiad yr etholfraint. Ar ol hyny eyfodai Mr. J. H. Phillips i anerch v cyfarfod. ac y mae yn rhaid i mi addef na feddvliais erioed ei fod yn gymaint o Don. Araddi- ffvnai v s^waddoliadau a phob peth fel y Lonaid cvfiredin, ond pan ddaeth at y Toleration y gwnaeth hi yn galch. Y maent yn gyffredin ar yr Hustings yn gadael y toleration yn Uonydd, ac yn dweyd, beth bynag, eu bod o blaid alowd rhyddid crefyddol, ond nid feily yma; yr oedd yn rbaid oadw i fyny y gwa- baniaeth, onide, darfyddai toleration, fel pe byddai rhyw ganlyDiadan dychrynllyd yo siwr o ganlyn hyny. Yr oeddym yn teimlo y pryd hyn dros gyfiyrau yi Yroneiliduwyr ag oeddynt yn ei bleidio byddai yn dda pe gallom ganfod y to fewn" i'w lien y pryd hwnw; canys yr oedd llawer o'r oyfryw rai yma, fel yn mhob tref arall, o ran hyny, yo gadael eu cyd- ymneillduwyr ac yn dewis bod gydag eglwyswyr. Ar ol araith Mr. Phillips, eyfodai Mr. Reea, yn nghanol baftllefau o gymoradwyaeth, aoyny lIe cyntaf amddiffynai ei hun rhag yr ymosecliadau haerltug a diraddiol a wnaeth Mr. Phiilips arno fel oyfreitliiwr, a gwnaeth hvny i foddlonrwydd y UuaW8, ac, ypa aeth yn mlaen i egluro ei egwyddowon. AfreidioL ydyw dywedyd pa beth oeddynt, gan meii Ymneillduwr ydoedd gaUwn ddywedyd ei fod yn Radical o'r iawn sort; gwnaed areithiau campus o'i blaid gan Mr. ) O. E. Davies, aG. Phillips, (Crynwr). Ni anturiodd ond un o blaid Phillips, a mawr y defnydd ohwerthin a gawsom ganddo druan. Yr oedd ganddo beth lted bwysig, (yn ol ei feddwl ef) yn erbyn Mr. Rees, sef ei fod yn troseddu deddfau Sior y trydydd, trwy actio fel Maery dref, ag yntan yn gyfreithiwr; ac yn nesaf, os dyehwelid Mr. Rees i'r Senedd, Pa beth a wnaeth- id am faer wedv'n." Ond yn lie cael effaith dwys ar ei wrandawyr chwarddent am ei ben. Hynod mor anfoesgar yw plant dynion. Galwodd y Sheriff am ddangosiad Haw o blaid yr ymgeiswyr, ac yr oedd dwy o blAld P>,ees am bob un o blaid Phillips ond galwodd Higgon am poll o blaid Phillips, a ohafoddef. Nos Wener, bu yn galed iawn, y Toriaid yn gwneuthur pob peth ag a allent tuag at ddinystrio achos y Rliyddfrydwyr, megis eu meddwi, a myned A hwy i'r Station, a tbalu am eu cludiad i ryw le, fel na allent ddyfod yn Ol y dydd canlynol. Achubwyd rbai o'r cy&yw drwy gad gwybod aeth mewn pryd ac anfon dyni arm; yn y Station i wylio hyuy eraili, yn cael eu lianton i'r wlad, &c. Boreu dydd Sadwrn a ddaeth, a mawr y cyffro: y idwyblaid ddyn am ddyn bron drwy y dydd, ni safai tori adrefpe buasai haner marw, am a wn i, gwelwyd un o honynt yn myned i'r poll a'i wraig wedi marw y boreu hwnw. Y maent hwy yn wastad j n ffyddlawn i'w bachos. Gwelwyd arwyddiou amlwg yn ystod y dydd fod llawer wedi cael arian am eu votes, ac erftill wedi gwno-utliur bargen ion lled dda, fel y dywedir, megis, cae! pum plint am ysgadenyn coch, arian mawr am wheel-barrow hcb yr un wheel iddi; ac ar y poll, canfyddodd Mr. Rees, fod dau o fwyafrif yn ei erbyn, yn lie rhyw haner cant, yn ol yr addewiTlion, yn fwy o'i blaid. Fe fu yma ormesu dychrynllyd ar gydwybodau; wrfodwyd ,,I'der i Mr. Rees i bleidleisio yn ei erbyn. Ni wyddys yn iawn eto pwy fydd y Sitting Member, gan nad oes mwyafrif cyfieithion o blaid Phillips. Pleidleisiodd un yn Narbeth o blaid Phillips, nad oedd ganddo un hawl, gan fod ei gyfaill wedi pleidleisio am yr na lie o'i ilaen o blaid Rees, ac felly wedi dirymi y vote. Modd hyna, fe bleidleisiodd yr ail, a chafodd ei bleidtai-; ei chyfrif, yr hon, pan ddaw y peth o tiaen fy y CyTredin, a dynir ymaith. Wel, yr oedd un arall, enw yr bwn drwy ainryfusedd y BivUinq Barris. ter, a a-biwodd allan o'r list y tro diweddaf. Pleidleis- iodd hw iw o blaid Rees, ond n hyfrifwyd ei bleid- lais. Cuiff hon ei rhoddi i mewn gan Dy y Cyffredin, ac fel y bydd nMery ddau ymgeisydd yc ?"" \M fel ynn y-saif y pethau yma yn bres?t achos i gael ei ddwyn o flaen Ty y C? ydym yn lied gredu msd Mr. Rees, iys *> ?' ? ANNO?
! • ■'$' I ■AMBJWIAI
• ■'$' I ■AMBJWIAI TERFYSG :t(., p. gWarthus a .ohywilyddos wedrb'od Y lida. ymgeisydd oeddenji Mr. Ymddengys-fojd teimlad pur dosbarth isfcf o blaid yr olaf", r prydnatMt dyddSad?m, ym-W ? bersonau 0 h\u0f^ <- ya mynefl v M140P;4p r ?n: ? .,Cj   -?? ?'?/?-D? gaiwal y  ?coit ? b i ? fyned ?.? I ;11ti''Uéf1_t, ) Lowe. Gmem *?Bpycott i. j*. a thua ch*mter ? ?,o rf 4, ym?a?, th?. gyfeillion er taer erfyn MBynt i atp?. Gbri? y blaid ryddfrydig ar ol hyny 4diane am eu heiuioe?, a dilynwyd hwynt ?an y dorf yn Huehio cawodydd 0 ?i geryg arnynt. dwyfwyd Mr. Lowe yn ei ben yn dost, ond hyderir nad yw yn ber glus.Yr oedd llawer o foneddwyr a'u gwaed yn llifo o'u penau, eu gyddfau, a'u gwynebau; taflwyd rhai i lawr a sathr- wyd arnynt, ac anafwvd eraili mewn amrywiol fanän. Llnchiwyd ceryg hefyd at yr heddgeidwaid, a thorwyd llawer o flenestri, ac ni ataliwyd y terfysg hyd nes y dygwyd catrawd o'r Hussars o Birmingham. ARG. PALSTERSTON AC AnG. Malmesbury.—Y Mae Arglwydd Palmerston wedi ysgrifenu yllytbyrcan- lynol mewn atebiad i lythyr Arg. Malmesbury:- 04, Piccadilly, Mawrth 25. Fy anwyl Arg. Malmesbury,-Yr wyf heino wedi derbyn eich llythyr dyddiedig hedd-yw. Nid oes genyf amser nac awydd i adnewyddu dadl China. Yr wyf wedi defnyddio hawl nad wyf yn barnu fy mod yn cael fy amddifadu o honi trwy fy sefyilfa swyddol, i ddatgan fy mam yn gyhoeddns am ddyn- ion cyhoeddus ar achos. pwysig, ac nid oes genyf ddim i'w dynu yn ol sá'i nid. Yr eiddoch yn ffyddlon, PALMEBSTON. larll Malmesbury. YPELLEBYR AR DRAWS Y WF ,RirDD.fr- ydyin (ebeun o'n eyfoeswyr) yn deall fod rhaff bellebrol yn awr yh 6ael ei gwneyd yu ngweithfa helaeth ac adnabyddas Davii Fent'.m, a Chyf., Queen's Ferry, gerllaw Fflint, i'r dyben o gysylltu y wlad bon ag America" trwy gyfrwng y pellebyr gwefrol. Nid ydym yn gwyboi enwau y cwmperinl dros ba un y mae y rhaff yn cael ei gwneyd, ond nid yr un yw ag a apeliodd at y Senedd mewn eysylltiad a'r Gymdeithas Amerieanaidd er cael Pellebyi" Cyfgenedlaethol. Bydd y rhaff sydd yn awr yn cael ei gwneyd, yn gyfansdddedig o saith o refiyn- au, yn mhob un o ba rai y bydd gwefryn copr gwahanedig gyda phi bell o gntta percha. Bydd pob rheftyn yn gyfansoddedig o It5 cord o wefr o saith edefyn pob un, a bydd y rhaff i gyd yn cynwys 882 edau o wefr, a bydd y cyfan drachefn wedi ei amgau a gutta percha. Bydd yn alluog i ddal pob rbygniad a tbyniad a all fod ami. Ma", y rbaiff i fod yn 3500 milldir o byd, a phwysa 4000 tunell neu fwy. Bydd y cwbl wedi ei orpben yn mhen 3 mis, a suddir hi o dan y dwr mor fuan ag y bydd wedi ei gorphen ag fydd modd, gan y bwriedir cysylltu Efrog Newydd a thu gorllewinol yr Iwerddon yn uniongyrchol, ac i basio heibio a bod yn ddisylw o bob safle cyfryngol. Bernir y bydd cost fawr fel hyn yn cael ei harbed, ac na bydd ond ychydig iawn o rwystrau anianyddol ar y ffordd, gan y bydd y sowndio yn amrywio ond ycbydig. Yr ydym wedi clywed fod y llywodraeth wedi cydsynio i roddi defnydd dwy long fawr i gynorthwyo yn y gwaith o suddo y rhaff; a'r bwriad ydyw, i'r ddwy lestr yma tua mis Mai neu Fehefin nesaf, ymwahanu oddiwrth eu gilydd tua chanol mor y Werydd, a chan hwylio y naill tuag America, a'r llall tua gorllewinbarth yr Iwerddon, a suddo y rhaff fel y byddont yn myned yn eu blaen, yn ei gwely tanforawl. Bernir na chymer y gorchwyl hwn fwy na saith neu ddeg o ddyddiau, ac felly bydd y cysylltiad pellebrol ihwng y ddwy wlad yn berffaith. Llofbuddjad SWYDDOG yn Y 44AIN CATRAWD YN DBAL.—Taflwyd Deal i gyffro mawr dydd Sadwrn, mewn canlyniad i'r newydd fod Banerwr Me Carroll, swyddog ieuanc yn y 44ain catrawd wedi ei lofruddio. Cafwyd Me Carroll tua phump o'r gloch yn y boreu yn gorwedd ar y traetb ar fin marw, a'i ben wedi ei hollti a chlais dwfn ar ocbr ei ben, as un o'i fysedd wedi ei anafu yn dost. Er pob medrusrwydd meddynol bu farw tua naw o'r gloch, a bu yn hollol ddideimlad o'r amser y cafwyd ef byd hyny. Yn ystod yr un boreu, cymerwyd dyn i fyny o'r enw Samuel Baker, tafarnwr, ar y cylmddiad o ladd Me Carroll. Cyffesodd fod y trengedig wedi dyfod i'w dy ef rhwng un a dau o'r gloch yn y boreu, ac wedi gofyn am rywbefh i'w yfed; gomeddodd Mrs. Baker roddi diod iddo, ac ar byny tarawodctyntau hi i lawr. Tystiai milwr oedd yn gwarchae y cost, yn agos i dy Mr. Baher, fod Mr. Baker wedi dyfod ato ef yn gytiar yn y boreu, ac wedi gofyn iddo a welsai ddyn yn gadael ei dy ef, ac yn mha gyfeiriad yr oedd wedi myned. Pan bysbysodd y milwr yma iddo, aeth Baker yn ei ol i'r ty, a daeth allan drachefn a rhyw arf yn ei law, ae aeth ar ol y swyddog ieuanc, a phan ddychwelai yn fuan ar ol hyny, dywedai,* Y r wyf wedi rhoddi iddo ryw- beth na ddaw e drosto yn bur fuan." Nid oedd y trengedig ond 19 oed. Cymerwyd Baker i fypy o flaen yr ynadon, a phan dystiolaethwyd y pethau uchod, yr oedd yn ymddangos yn eitliaf tawol. Oedwyd ei achos i gael ymchwiliad pellach. Y Cytundeb AMERICA Ganovbarthaidd.— Dydd Sadwrn cadarnhawyd y cytnndeb rhwng Mr. Dallas ac Arglwydd Clarendon mewn perthyn- as i America GanOl-barthaidd, trwy fwyafrif o 32 yn erbyn 15, sef un yn fwy na'r ddwy ran o dair sydd yn ofynol. Dywed ein gohebydd fod yr oil on d un o'r Gweriniaethwyr oeddent yn bresenol wedi pleidleisio dros ei gwblhau. Cynygiwyd rhai gwellianau, ond nid yw yn ymddangos eu bod yn ,'hn.i pwysig, ac yr ydym yn credu y cydsynir a hwynt yn rhwydd gan y Weinyddiaeth Brydeinig. Dichon, ond nid yw hyny yn bur debygol, fod Arglwydd Napier yn meddu gallu eisioes i gyd- synio a, hwynt. Y mae y cytundeb hwn yn agor- ed i wrthwynebiadau mawrion o ran egwyddor, yn gymaint a'i fod yn rhwymo ein gwlad ni a Phrydain mewn partneriaeth ddyrys er rheol- eiddio a threfnu achosion America Ganolbarthaidd. Ni fuasem ni wedi cynghori trefniad y cytundeb, ond gan fod y telerau wedi cytuno arnynt, nis gallasem gynghori eu gwrthodiad. Y mae y ffaith ei fod yn bur anghymeradwy gan y Filibustiaid, ac yn cael edrych arno ganddynt hwy fel rhwystr ar ffordd cwblhau eu breuddwydion yn ein cymodi ni a'i anghysonderau pwysicaf. Ni ddarfu i Mr. Buchanan a Mr. Cass ei wrthwynebu yn agored, ond yr oedd yn cael ei ddeall yn bur dda, eu bod yn dymuno ei wrtbodiad. Ond dewisai y Senedd gadw heddweh y wlad yn ei dwylaw ei hnnan yn hytraeh na.ï ymddiried i waed gwyllt yr ieuonctyd cynhyrfus hyny: ac felly cwblhawyd y cytundeb. —New York Tribune. Baohgen OALL.— Y dydd o'r blaen yr oedd dyn yn nhy gwraig weddw brydferth, yn nhy yr hon yr oedd yn disgwyl cyn hir allu crogi ei het ar vr hoel. Cwynai wrth fachgen y wraig weddw fod y ddanodd arno. 11 Pam na wnewch chwi fel y bydd fy mam yn gwneyd ? Sut y bydd hi yn gwneyd fy machgen i ? Wei, mi fydd bi yn tynu ei danedd allan, ac yn eu gosod drachefn pan fydd eu heisiau Y mae yr hanes yn dweyd i'r dyn syrthio i lewyg. YSTRYW ffYNOD 0 DARAWLADOL.UU dIWMOd, aeth dyn i siop crydd a phrjTiodd bar o esgidiau. Rhoddes hwynt am ei draed, asafodd wrth y drws va eu- hedrych. Daeth dyn i mewn a tbarawodd ef yn ei wyneb a rhedodd ymaith. A ddyoddef- ech chwi hyna ?" gofynai y dyn, na wnaf bytb," meddai, a rhedai allan ar ol y dyn, a. r esgidiau newyddion am ei draed, beb dalu am danynt. Gan fod y creadur beb ddychwelyd eto, y mae y crydd yn deohreu ofni na wel mo'r esgidiau na'r arian byth mwy. Y Chineaid.—Danfbnwyd Syr Henry Pottinger allan yn ystoa y rnyiei aiwecidat yn erbyn China, a Uwyddodd i wneyd heddweh. Wedi iddo ddyfod I adref, rboddwyd ciniaw mawr iddo yn laverpool, gan larsiandwyr y dref, Yn ystod ei araeth, siaradai fel y canlyn ?—" Buasai yn dda genyfpe byddai genyf ganiatad i ddweyd y cyfan a allwn ei ddweyd, mewn perthynas i-noilwedd moesol, a theimlad uchel o anrhydedd sydd yn meddianu y bobl hyn. Yn wir, parasant i mi writlo pin ynl- resyment a mi ar anghyfiawnder yr aclios, ac ar y creulonderait anfad a gyflawnid gan ein dynion nl: Taor erfyniasant arnat, ar fy nychweliad adref i geisio gan fy llywodraeth i atal ein morwyr rhag cvflawni y fath weithredoedd o greulondeb diang- enrhaid. Oblegid yr oeddyn ymddangosioa cynegr- au yn Hawn o grape ?< wedi eu gosod yu inhen bool gul. yn Hawn o feibion, o ferched a phlant, J a u bod wedi cael eu tori i lawr fel giaswont.&bod I y cwterydd yn llifo gan wa?d diniwed. ?]d rhy- fedd gan hyny fod y Chineaid yn meddu y fath gasineb at y Saeson, a'u bod yn ein hystyried, ac yn ein galw yn farbariad, oblegid yn ddiau y mas y gair hwnw yn bur gymhwys at ddylanwadau llywodraetbaeth y wlad hon os nad y trigolion." Dyna eiriau Syr John Pottinger. un o genhadau Prydain.
Advertising
IT GREAt r I RICH SILKS At .? r, ?" ?'L 1 ..A ",J Vu 4., a.lP1 T.O.»OXrow„ T'{)¡ ?B.RQ'W???"?' —- .L C O y" P TO t ,>t .;ro. ? "&t- '?? J !Åt.. '• afr •: C 0 M P T ON'. HOUSE? ?..? .?P?pI?O.W.tN??? £ i ? ? ? ?- -?'? a i-ii .? §•<- ————————— Î., á, t" C f'. r 'n- ■ .? » Y mae y gwr bach hynod hwnw Tom Thomb yn awr ar ei ffordd i'r dref hon. Bydd i'w wend dydd Gwener nesaf y lOfed cyfisol yu y Zoological Gardens. Dywedir oi fod y lleiaf o ddynolryw, ei uchder ond 31 modfedd, eft hysllti oii&25 pwyj. Gwel hysbysiad. ¡
» , ! IY CYLLID. ,?;
» Y CYLLID. ? Y mae hysbysiadau cyflidol am y cbirarter o'r ,A nwyddyn yn terfyn ar y 3ain o Fawrth wedi ou £ e cyhoeddi Ary nwyddyn y mae cynydd o .ea,5M,OM, V ,f: ae ar y chwar ;lq,07-' Am y cnrter y m" cynydd ar bob pe n o n ae a-r y chwarter -d y'ctM?OMM, tra ar y Bwy&kmy. -? ??, mae cynydd ar bob dosbarth o dretdiad a chylud ond t yr amrywiaotbau. I raae y customs yn llai y chwar- J ter diweddaf a £ 2\)Q>539. Ond, y gwirionedd ywy m fod cynydd mawr wedi bod yn gyffredinol ar y tollaw ar nwyddau tramor, ond y mae i gyd wedi ei lyngoo-, 't i fyny, a'r gwahamaeth wedi troi ar y tu araU trwy p, golled o X800,000 mewn canlyniad i ostyngiad y toll- "V au ar de a siwgr. Y mae yr excise yn dangos cynydd ■ o £ 01,222, a stampiau £ 108,987. Y mae y trethoodd uniongyrchol yn dangos cynydd o £72,51.2, ar y chwarter. Y mae y cynydd o i'16,848 yn nerbynicd- au y llythyrdy yn dangoa fed cynydd .w;r yn ,ngo,. hebiaeth y wlad. 2 i-u.v < 11, ————— m [ L.r '• <
Newyddion DiweddaraL ...•,,…
Newyddion DiweddaraL Y mae dwy lestr wedi dyfod o Australia, y Maveo Polo yn Liverpool, gyda newyddion o Melbourne hyd y yr 17eg o Ionawr, a'r llall, y Simla yn Suez, gyda, newyddion fis yn ddiweddarach. Mae anespi^thr ■ der mawr ya bod mewn pertbynas i'r Oneida, yr boo; a adawodd Melbourne i fyned i Suez ar y 3ydd Chwefror, deuddeng niwrnod cyn y Simla, ao om ha- un nid oes dim eto wedi ei glywed. Yr o&U EK fwrdd yr Oneida 70 o fodaithwyr,, a 10,000 wns o ( aur. Mae y Marco Polo yn dwyn 15,000 was, ac yr oedd gan y Royal Charter, yr hon a adawodd Mai. bourne yr an amser, ond sydd eto hob gyrh*W pw,, 100,000 wns o aur. LLOFRUDDIAETH YSGSXER YN LITlarPOOL.: Dydd Llun diweddaf tarawyd V &vf hon & syn?f gan y ne?ydd fod un John Gibbons, yn (Copperas ':J 'i Hill, yr hwn oedd wedi bod ses amsermg;?.a7n 1 ? deb meddwl, 8C wedi dyryso yn ei fesntoh iM ci?ydd. 7 Wedi codi y boren hwnw, a thra yr oedd ei wraig yn darparu y boreufiryd; wedi gofyn iddi am gmuzii,. torodd ei gwddf ag ellyn. Wedi byny tordd wddfei fercb, Margaret, a'i faehgen 4 oed, a'i blentyn, 18 mis oed. Y mae y bachgen wedi marw. Y mae y 110 eto mewn eyflwr peryglus. Ei fachgen 10 oed a 1 dynodd yr ellyn o law ei dad, ac a redodd alien gyj ag ef. l 1
MARCHNAD LLUNDAIN " r <
MARCHNAD LLUNDAIN r < w Mark Lang, Dyid Llun, MaWrth Mt w ->/jr 9 j,t Yr oedd y eyflenwad o Wenith dr airoedd cvftof boreu heddyw yn Red helaeth, ond cyfyng iawn oStd masnach yn. y Gwenith goreu, am o Is i 3s y grmofL yn is, ail fath a lleiad mwy yn angenrheidiol, a'r 'i, gwaelaf yn fBel pasio heibia iddynt yn gwbl. oedd blawd Norfolk yn gwerthu gydag yehydig g. yf- newidiad pns, yn cael 3Ss y sacb. Yr AmeSSS yn cael ei basio gydag anhawsderacyn ffafryprynw*. ? Gostyngodd y melmyddion trefol y pris uwch^ Jy r > 3Mh,ganeiMfjdluyn52s, YrHiidd (,««,.fllw r yn Is i 2. i Jawr, a'r canohg a'r gwaelaf yn is e., Y 'i  o Is  2s y grynog yn is/ J1 .1? yn cy.io at t? SlotT iau wedi twymo ar y fordaith, yr ae o i?thaa gw?t.. ,3 ?ys yn Is y gr. yn is. Gan fod tymhor HM we? w myned yn mlaen, yr oedd prisiau hadau Meillipn coch yn esmwythach; ac esgeuluaid y PYA et; ej, it gynyg am amryw sylitau y cant yn is.. ;,6; Gwbnith, Lloegr, gwyn, newydd .< 48 0 64 » Lloegr, coch newydd 47 0 66 0 Tramor. CyfandirEwrop. 50 0 78 Ara- HAiDD,at Fala 26 o sow Cbikch, Lloegr 20 0 29 0 Scotland .21 0 30 0 Iwerddon ,19 0 37 0 FFA, Lloegr si 0 40 0 Tramor  34 0 36? Py8, Lloegr, gwyniou 35 0 39 0 brychion 0 36" Pbillikd ,goreu, y aach o 280 pwya,.60 0 62 Q yr adl ,.3s 0 4A 0 America, heb suro, .y 0 31 0. {
CANOLBRlSlAU YMHERODROL -I…
CANOLBRlSlAU YMHERODROL I Vf AM WYTHNOS a debpynodd. Mawrth 28. Gwenith. Haidd. Ceirch. I Ffa. Pys. s. d. it. d. s. d. s. d. s. d. -1 55 6 [47 1 23 7 89 6 38
LIVERPOOL WOOL MARKET, HABCH…
LIVERPOOL WOOL MARKET, HABCH 28. R. d. s. d. Laid Highland Wool, per 241bs 16 0 17 Q 1 White Highland do. 18 G 30 O pr Laid Crossed do. unwashed 18 0 2o 9 Do. do. washed 20 0 91 ( /• Laid Cheviot do. unwashed 2?3 0 22 J I Do. do. washed 23 tf 2S 0 White Cheviot do. washed 32 0 40 1
IMAROHNAD YR YD LIVERPOOL,
I MAROHNAD YR YD LIVERPOOL, I Dydd Mawrth, JEbrill 7. Yr oedd nifer mawr yn y farchnad heddyw, on ni wnaethpwyd ond masnach gymedrol at dreiiad mewn gwenith; lotiau goreu, oherwydd prinderam brisiatt citUaJal, y math cyffredin am brisiau wyAnos. i heddyw. BLAWD Mewu barilau yn gwerth yn arar am brisiau blaeoqrol saehaa bron yn anwfth- adwy, er ou cynyg am lawer llai o bris. CEIBH, < heb gyfnewidiad. Dim eyfn^ridiftd o bwA3 i'w mewn unthyw Rawn arall. fJ ( I' t j "'<J yir.u-L'i 1 GWMMN, Lloegr. 9*Yb y 76 pwys 8 ? h 11 coch 7 0 ?n t Iwerddon 7 «•- Tramots tw?c? ? ? S '?< U. ?nolDal.t Canada ..7 o tj?f 1 ?"?"y?yM?.' 40 0 8Jt-(|l TiVr™ amor $ -t. Ceirch. Lloegr ,y 43pvy, 3 ? ? ?7 ?' lwerddon.. I. 3 92 B/. Tr?o?. 0 00?? Ff&Ll6egr.y?oog Ymber.. 42 01& 0 Iwerddon a'r Alban 8$, 0 39 a Tramor 37 6 3S ft Pro, ilO berwi, gWynion, 4( 0 45 0 Tramor. 4i 043 0 Pbiujed, goreu.y »ach o 280 pwys 41 0 41 o ? yr ail 4 9 43 0 Yjpaenig ;*•••: • i 0 60 A.-6-a i 196 pwja.. ? o "q q
LONDON CATTLE MARKE'.
LONDON CATTLE MARKE'. ,Covtpar ativo Prices Of corresponding wee* tn 1868 Per 8lb6. to sink the Offi*. < f Mawrth 31, 1856. Ebrll 0, 1867. 1 s. d. s. d. d. s d. Coarfe & inferior Baasts 3 2 to 3 4 2 to 3 4 Second quality, ditto 3 fi 3 10 J 6 3°10: Prime large Oxen 4 0 4 4 4 0 4 'P Prime Scots, &c. 4 (3 4 10 4 8 4 10 Coarse & inferior Sheep 3 8 4 r 4 2 4 tl Second quality, do. 4 2. 4 4 8 4 10 Prime coarse,m-Qolcd, do. 4 8 4 D 5 0 3 4 Prime Southdown, do.. 5 0 5 t 5 ft 7 W," Lambs. 6 0 7 0 &.8 7 Jl Large coarse Calves ..4 4 5 2 4 2 Prune smail, do. 5 4 5 10 5 G" 5 10 Lsirge Hogs. 3 6 4 2 8 d. Neat small Poikers 4 4 4 10 4 4 f ( — 11 • ? Printed and Published b JOHN LLOYD, at hir. -esidence. 11, St. me Street, Liverpool, Wed. :'f nesday, APRil 18b7.