Yr Amserau

Y SENEDD YMHERODROL.  TYYRARGLWYDDI. :"£ -¡'it; l RL TY YR ABGKLWYDDI. •' <■ 'J *i 'tJ- • • ;i I DTDD LLUN-Mawrth 9. 1 .h grnygiodd Iaril Granville ail ddarlleiiiad rbelthsghl y dreth ar incwm, codai Iaril Derby i alw sylw at y modd yr oedd v Senedd edl ei ddadgorphori. Aeth yn Iled faith yn y lie  ??? aefyUfa gyllidol y deyroas, a dangosai y yddai y wlad yn rhwym o fod mewn dyled y blyn- Y4(10edd n?*af, yn ol cynllun y llywodraeth, ac y Mlid Ta hwdd. ond bod tippyn yn fwy heddychol a ^Jwodraethau eraill, a pheidio cweryla a phawb o'u cwrnpas, Jeihtia llawer ar gostau y fyddin a'r llynges, aeb bei-yglu dim ar ein dyogelwch, na cholli dim ar eln hanrhydedd. Sylwai wrth fyned heihio, furl rhyraI wedi cael ei wneyd a Persia, a lieddwch "edi ei ddwyn oddiamgylch, beb fod y Senedd yn STWybod dim arn y mater. Am China yr oedd Ty v ^yflEredin trwy fwyafrif wedi oondemnio y llywodraeth Yn y mater hwnw. Gwadai yn y modd mwyaf pan- f' d unrhyw gyngrciriaid rbyngddo ef ag nn. rhyw Maid araU yn y Ty gyda golwg ar ei gynyiad Yn 4ellos Canton. Nid oedd yn gwybod am gvnygiad Mr, GqWeo J^yd nes, y olywodd am dano trwy y jJ*vQgau a^Brol. Yr oedd y oybuddiad o gyngre.ir. lad ya yufJdrwydd eithaf, ac wedi ei wneyd yn hoilol r JwyU dylaawaln ar yr etlioliadau. Taflodd ei 4 frasoiwg ar weinvddineth Arg. Palmer. ? :a-cUi)ndemojai'],<iw«r o honynt yn neilldaol yr ) wneid yn ZiVIes, a'r ymddygiad tuag at Syr a>Mjlwjy»d Tullock. h iaril Granville a edliwiai i Iaril Derby ei fod ef ei Un W,Odi ypidrechayu 1852, cael Arglwydd Palmer- fiton ac aelodau eraill y Weinyddiaeth bresonol yn ei ?ejnyddiaeth efat y pryd. Gyda golwg ar y cyhudd- ? fod y Uywodraeth wedi gwrthwynhu cyaygiad } r; eke King, yr oedd yn dymur.o hysb,y~i: fod y i ar y dechreu wedi bwriadu pieidleisio j os y cynygiad, a'i wella yu y pwyJlgnr; ond deallwyd naa galiesid gwella y rneithsgrif felly, ac o ganlyniad 1 !>¡d oedd dim i'w wneyd ond ci wAhwyn?u?. Yr j ?.d- d larll Derby yn dweyd fod y 'W-inyddi?et? :@d Meryla a phob gwlad arall yu taron, ?nJ yr (??d'i F eth anghulio son am ein cyfeiUgarwoh presenol a j fitaznc, ac yr oedd yn dda ganddo ddweyd yn y Y*thyjr olaf a dderbyniwyd o?diwrth Yx?r?wdwry Pwa?ancodeifodTndat.?nciIawenyiJ fod miiwyr y J  dwy d yn deby 0 fod Yn yml?td Qehr yn ochr dr-(?b yn ach'M?&;na. I'? Gwnaeth nn o'r peode&Rion eraill rai Hyl?dau, ae j ad' k' gj^ Vny gohiriwyd tua ham-r ?wrwediwytbo'rj g Ocb. 8. Peth rhyfedd na ddywedasai Arglwydd Palmer- l hyn ar v pryd.-GOL. ? I I II DYDD MAWRXH,—Mawrth 17. I, ) "I i*"j. t.O.l .,I ■ China. J China, I h tarn Hardwick a ddymunai "fyn a'i gwir ydoedd yr y* a ddywedid yn y newyddiaduron, fod y Prydein (a ddfynyddio y gair cyffredin ) wedi cael eu citro ) Yn moroedd China. Yr oedd o bwys i wybod a -oedd | J Pepaetbiaid hyny oeddent yn cymervd arnynt y gorchwyi ,p gario aldan ryfel mawr, yn alluog i ddyfod rwy f gor-chwyL j Iaril Granville a ddywedai, nad oedd ganddo ef 1111 i roddi-sr fwrdd y Ty yr hysbysrwydd "dd Yn moddiant v llywodraeth ar y pwnc. Gan fod eyrnsint afeio y dydd-ial1 hyn ar Syr J. Bowring, yr j Odd o hwys toiwr i-gofto nad oedd etc wedi gwneyd ltn heb gydsyniad a chymeradwyaeth y llyngcsydd eymour a'r negesydd Parkes. Gwnaeth Syr John n.VJ.eR ar achlysur bJaenorol yr un peth yn gymhwys ^awnaedgan Syr John Bowring, ac ymostyngodd Y Walid.,rii, ac jr oedd yn ddigon n.i.t)u-i"t i Syr T. un fyddai y caplyniad yn awr. laril Grey a ddywedai fod pob cweryl fel byn yn y^o it chineaid rywbeth newydd, ac o ganlyniad ra oedd en hadgyflawni. Yr oodd y Due ellington yn barnn yn 1847, nid yn unig, na ddylas- liurhyw swyddog israddol arfer ei ddoethineb ei btin ar y cwestiwn, pa bryd i ddechren rhyl'el, ond na dY-lid byth Wneyd hyny heb fod y gqti oedd wrth lavr YMgyfryw fal ag i wneyd p()h gwrtbVynebiad yn bolol annobdithirjl. Dyma oedd yr unig hvybr i atal vwallt gwaed. Nid oedd dim rheswru digouol wedi ca.1 ei ddangoe dros y trychineb ofnadwy yn Canton, Itc Oto, ar ol yr hall gvtiafan nid oedd dim wedi bod tn trtbiol. Yn ol vr hanesion diweddaf, ar ol ilosgi '"th mil o da), mewn tref ddiamddiffyn. yr oeddent y*i awr yn gorfod sefyll ar yr araddifiynol. iaril Ellenborough a ddywedai nad oedd yn un rneswm y byddai i Yell ildio am fod Mandarin arall ?? gildio i Syr John Davies, l?) pe byddai pob j "andarin yr un o ran daall fel y macnt o ran eu ??cxMid. I?rit ?GtanviDt a ddywedai fod y rhesymau yn v 1"wYddia4iiron wadi e' Ll soiiu ar wyb?duo?b o'r am ?y?bitdau wedi iJdYDt gymeryd He, ond yr oedd > n ?d i Sy J. Bowring after ei farn c\n IYY, Nid tog oùd rhoddi vr hoH gvfrifoldeb ar Syr h()wnn, 'Oblevi(i yr oedd y ?yn?esvdd a'r arnc?esvdd wed 1 y?<moa'rcyfanawna?d.' t Arg, Derby a ddywedai, fod Syr J. BQwring we ii ? 1r nyny???Q 7n idong Kong, ac a ddyLnmí ?yb,-d Vn pa wrthwynebiad vr oedd y Chineaid yn debyg *Taeyd. Yr'oedd Syr J Bowring yn dweyd ma y w ndariniaid yn umg oedd yn erbvn ei fynediad i'r ln^' °nd fod y bobl yn fyfeillgar. Os oedd b Fny yn -wir? yr oed ?l Syr-J? Bowring i wneyd ein evfeihion Yn rbai o'r p?iyn?n penaf a feddem. 0Q„,e^ ?'? svlwadau drachefn gan ladl EHeT bOr- on??hd' ywedai' 1 oedd^' Panmul't', ei fod yn addef mai Syr J. Bo'?rin? 06(!d.?? atebolam yr hyn a'?ymcrodd k ar y yfan, Oud 1" 0f!dd yn MBiohonadwy id do ef, oedd y» hy? YQ li"? '?'3 Kong-rhai mi!!dirneddorlle—ih?bysu I'm i'r 11 31"gel,ydd P? ?'? yr oedd i weithredu. Y • oedd j Mi,?b,,e] Seymour mpwna?nfas.acyro'djya  ??y'?y?? gan lon?u yn tynu ond y? \digcr ddwr !bal cpddeat yn j'mosod arnom, ac yi oedd ^wevd ?1 cael ? orchfygu, am fod yr rbaid '?on"?ewK-? sefyllfa, vu {?roeB i'r ?-irionR?d. Yi oeddyn ymddangos oddiwrth yr hysbysiad a gafwyd, fod yr Ymerawdwr veM danfon giir fodjtpedwar portbladd arall i gadw H delerau heddychol a'r tra- morwyr. i Arol ychydig o siarad pellach, terfynoddyr ymddi- ddan. Aeth amry w reithsgrifau trwy bwyllgor y Ty, ac ar ol vmffurfio yn Dy, cymerodd ymddiddan dibwys le ar dal i filwyr yn China. Yn ystod yr ymddiddan dywedai larH Ellenborough, ei fod ef yn hollol anghymer adwyo ymyraeth Ffrainc yn y cweryl rhwng y wlad hon a Canton. Nid oedd dim g%.y jdaeth fod un- rhyw gweryl rhwng Ymeraw ffrainc a'r Ciiinaaid —nid oeddent wedi clywe'' dm unrhyw gweryl oddi- n rhwng Lloegv' a'r Cantoniaid. Yr oedd vny yn g./rthdystio yn erbyn ymyriad • hwnw, a phriu y gall ai feddwl uroddion yn ddi?" cryf i'w harfer iaoth oedd yn 4 udi^ cynorthwy >• nnrhyw ^Yr pedd y wlad Iutio ad;efydlu il-,Sofyn am gftel leru nad oeddid Ymerodraeth t bur rliÏwr nad ivy C901, <> wrth ddanfon aNy sefydlu perthynas hon. 1 "di chwech. }f, T .J -via 18. Ayfartn eu harglw eddyv yn g-roes i'w ad, a symudw^ a reitiasgritaii gam yn ^n, a gohiriasant yn n tua. haner awr. DYDD IAU,—Mawrth 10. j DYDD IAu,fawrth 10. Persia a Japan. Iaril Eglingtou a ofynai a wnai Prydaiu amddiflyn nid yn unig swyddogion Prydain yn Persia, ond eu teuluoedd hefyd, oblegid achps y rhyfel a Persia vdoedd fod gwraig un o'r swy'dogion Prydeinig wedi ei charcharu. Cyn eistedd, dymunai ofyn hefyd, ia gwir oedd fod llongau Prydain wedi ymoaod ar longau y Japaniaid. Nid oedd efe yn synn i glywed ein bod yn penderfynu treio ein llaw & holl deyrnasoedd gweiniaid y byd. Yr oeddent wedi trdio en Haw a Naples, a Persia, a China, ac nid rhyfedd gan hyny eu bod am dreio gyda Japan. Barnai efe mai gwell oedd iddynt yn nesaf gweryla a Tinbuctoo, (chwerth- iniad). Iaril Celarendon a atebai, er nad oedd dim darbod- iad yenodol i'r perwyl hwnw, eto yr oedd yn ddeall- adwyyr amddiffynid teuluoedd swyddouion Prydein ig. Gwarlai mai carchariad gwraig un o swyddogion Prydain oedd achos y rbyfel yn erbyn Persia, yr ym osodiad ar Herat oedd yr achos uniongyrchol o hyny. Nid oedd y llywodraeth yn bwriadu dilyn eyngor yr Lidl ur Idasol, a gwneyd ymosodiad ar Tinbuctoo, (ohwerthiniad). Napies, larll Hardwicke a ddymunai wybod, beth oedd amcan mynediad llyngesoedd Lloegr a Ffrainc i Naples, a phabam y eyfnewidiwyd yn y bwrÍad mewn perthynas i'w danfoniad. Iaril Clarendon a ddywedai, en bod ar ol tynu eu cenadon o Naples, yn bwriadu danfon llongau rhyfel i amddiffyn deiliaid y ddwy deyrnas, ond derbynias- ant hysbysiad dirgftlaidd, yr hyn oedd yn peri iddynf gasglu, mai chwyldroad yn-eviloys y Hywodraeth fyddai y eanlyniad, a chan nad hyny oedd dymuniad Ffrainc a Lloegr, bamai yn ddoeth i dynn y llongau yn ol Iaril Grey a ddywedai fod y mater o bwys mawr, a'i fod yn hyderu y caffai sylw y Ty newydd. larll Hardwicke a sylwai fod yn rhaid y gwyddai y llywodraeth mai gwrthryfel yn erbyn y Brenin fyddai eanlyniad ymddangosiad llynges Prydain a Ffrainc, oblegid yr oedd yr un peth wedi cymeryd lie o'r blaen, a'r cyfan a aliai efe ei ddweyd, nad oedd dim modddychymyguamddim mwy gofidus nagymddang- iad y Saeson yn y dyfroedd hyny ar yrachlysur hwnw. Tra yr oedd ehwyldroad yn cymeryd lie, yr oedd y faner drilliw yn cael ei chodi ar ben yr hwylbren, chwifiwyd hi yn chwareudy Palermo gan swyddogion y llynges, a rhoddwyd y gwrthryfel hwnw i lawr trwy afonydd o waed. Yr oedd yr un peth yn sier 0 ddilyn y tro hwn, ac felly yr oedd yn rhaid fod ganddynt ryw fwriad mewn perthynas i deyrnas Naples. Iaril Granville a ddywedai, nad oedd yr hyn a bri- odolai larH Hardwicke i'r llywodraeth yn wir, ond llawer gwell fyddai dadleu y mter hwn yn y Senedd nesaf. Wedi rhai sylwadau gan Iaril Ellenborongh, ter- fynodd v siarad. J Cyflawnwyd rhai gorahwylion eraill, ac yna gohir- iodd y Ty. DYDD GWBNER,—Mawrth 20. Pan gynygiwyd ail ddarlleniad y Consolidation Fund (Appropriation) Bill, galwai Iaril Ellenborougb sylw at yr amgylchiad o dan ba an yr oedd y Senedd i gael ei dwyn i derfyniad an- amserol. Mewn canlyniad i bleidlais yn erbyn y llywodraeth. yr oedd y Senedd i gael ei dadgorphori, yr hyn oedd yn hollol anarferol; ond nid oedd dim amheuaeth, pa fodd bynag, ar ei feddwl y buasai y Senedd newydd yn llefaru yn groew fod y rhyfel yn erbyn China, wecli ei ddechrou hob acho3 cyfiawn; yr oecld anghyfipustra mawr ymarferol wedi codi i "asnach oddiwrth y rhyfel yr oedd Syr John Bowring wedi ein taflu iddo. Aeth oddiwrth hyny at y pwnc o lieddwch a Rwsia, a dadganai ei anfoddlonrNydd i rai o'i ddarbodan, a therfysai trwy gondemnio y gwastraff mawryn rhai o'r amcangyfrifon amrywiaeth- 01 vn ystod y pedair blynedd diweddaf. Iaril Granville a addefai, y gallai fod peth anghyf- leusdra wedi codi i fasnach oddiwrth y rhyfel, ond gjwadai fod dim sail i ofni am ei estyniad, nac yn mb rt.hynas i gyllidiau India. Anaddiffynai y pleid- leisiau dros barciau cyhoeddus, ac add-ysg, yn gystal a'r costau amrywiaethol yn gytfredinol, gan ddweyd fou y llywodraeth yn mawr ddymuno cynilo arian y wlad, a'll parodrwydd i leihau y fyddin a'r llynges yn gyffredinol, os byddai y Senedd ar ol dadl briodol yn barnu hyny yn angenrheidiol. Oad ar yr un pryd, rhybuddiai y Ty fod cynildeb gau yn arwain i ganlyn- iadau peryghis. larU )Iaimer!btiry a farnai nas gallasai y wlad lai na gresynu o herwydd y rhyfeLyn erbyn China. Am L,Yil:d,teth, dywedai foil oostaa casgJia I cyiiid y wlad yn Gi y cant, tra nad oedd casgliad eiddo personolyn costio ond 2f y «ant.: Argiwydd Monteagle a farnai, y dylai Ty y Cyffred- in feJdu yr hawl i atal gwastraff treuliadau y wlad. Yr oedd yr amcangylfrif^* _yn rhy uchel o laweram y tiwyddvn'broSeDOI, AC nid oedd dim modd dal i fyny yr lln costau am y blynyddau dyfodol. laril Grey hefy a ddymunai weled llai o dreuliadau ar y fydHin a'r llynges, und nid mor bell ag i'w gwneyd yn aneffeithiol. Yr oedd ya gwrthdystio ya erbyn I cadw byddiu fawr yn barod i gymeryd rhan mewn rbjfel mawr yn ddioed. Yr oedd yn pari i genedloedd esaill ddilyn ein besiampl. Nid oedd eisiau- ond bydrtin fechan i amddiffyn ein hunain. Condenniai I yr arleriad o ddechreu a chario rliyfoloedi yn mlaen heb ymgynghori i'r Ty. Gohiriai y Ty hyd ddydd Sadwrn. I I DJDD SADWUN—Mawrth 21. a«ao»yi v .'Il:Ou.,<lù neaayw J- dadgorpboriad. Ar ol pasio lluaws o reithsgrifau, dywedai' Yr Arglwydd Ganghellydd :—Fy Argiwyddi a bon- eddigjoQ,- Yr ydym yn cael ein gorchymyn gan ei Mawrhydi i hysbysu, gan nad yw yn gyfleus iddi fo1 yn bresenol yma lwddyw yn ei pherson brenhmol ei hnn, y mae ei Mawrhydi yn gweled yn ddoetb roddi breinteb i mi, ac arglwyddi eraill, o dan y set fawr, i'n gailuogi i wneyd pob peth fyddo yn ange'irlieidiot ar ran ei Mawrhydi, ar godofi y Senedd bresenol. Wedi hyny darllenai yr Arglwydd Ganghellydd, ARAETII Y FRENHINES. Fy ARGLWYDDT A BONEDDIGION. Gorchymynir ni gan ein Mawrhydi j'ch hysbysu, wrtb eich rhyddhau mor fuan o'ch preenoJdeb yn v Sanodd* fod eich Mawrhydi yn bWciadu yn ddioed i ddadgornhoriy Senedd bresevol, mwyu cael allait yn y modd mwyaf unol a'r c ■ Tajsoddiad beth yw teimlad ei phobl ar s&HyL.it. oreaenol ncliosion v wlad. FON'KDDIGION Ty Y CIFFKEDIN. Yr ydvm yn cael ein gorchymyn gen on. Mawr liydi i dtiiolch i chwi am y ddarhodaptli liuelfrydig a wnaethocb dros angenrheidiau y gwiisanaeth cy- hoeddus am yr amser a 61 heihio cy i y bydd r Senedd, yr hon y gorchymyna ei Mawthydi i gael. ei galw yn ddioed, yn alluog i rodtu ybtyriaeth. bwvllog i'r materion hyn. Fi ARGLWYHBI A BONEDDIQION. GovchvmYnir ni gan ei Mawrhydi, i ddatgan y b<n4dbad y mae yn ei deimlo, eich bo t wedi bod yi ,alluog. yu ystod y senedd dy mo i'presenol i 04twng llawer ar feichiau ei phobl. Goroyhmyna ei Mawrhydi i ni eich hvgbvsti mal ei gweddi daer yw y bydd gwahano) goi Jloriaethau y Deyrnas Gyfimol, ar y rhai V ?orphw s ?rfert?d y dvledswyddau twel hvny. ?vdd yn ol oyfansodd- ad yn perthyn iddynt, yn cacl eu cyfarwyddo gM t?hm?pth ho]} ddnetb, i ddewis'cynryehiolwyr, doothinpb n. gwlad?arwch y rhai fydd?Qtyt?ci ehynorthwyo yn ei liymdrochiJn parhaus i ddal i iynv anrhvdedd ac urddas ei charon, a dwyn Hes ac hi'pusrwydd i'w phobh Wedi hyny gordorwyd v Senedd yn ffurtiol byd v oOain o ?]hrill nesaf, ac ymwasgarodd y ddau Dy. r TY Y CYFFREDIN, DYDD SADWBN,—Mawrth 14. Dygwyd y rheithsgrif yn caniatau £4,0:0 yn y fiwyddyn i'r Lleiarydd i mewn, a darllenwyd hi y wailb gytit-af Ar ol ychydig o siarad darilenwyd v Mn tiny Act, rheithsgrit Ariandai Cynilo, a rheithsgrifau eraill, yr ail waith, ftc wedi hyny gohiriai y Ty. [" I ni os.V. DYDBLLUN,—Mawrth 16. Me" atebiad i Syr D Norrey, dywedai CaDgh?lyJJ y Drysorfa fod gwefrau pe?ebrol i ? aa?J eu carlo ar draws Cu1for Persia, ir?y Spleuria, ar ba un yr oedd y llywodraeth mewn undeb 1 Chwm- f peini India'r Dwyrain am sicrhau taliad ar gyfranau ar delerau neilluuol. Pasiwyd rheithsgrif tal i'r Llefarydd, a rheithsgrif- au eraill yr ail waith. Cyflawnwyd rhai gorchwylion dibwys eraill, ac wedi hyny gobiriai y Ty tua hanner awr wedi chwech o'r gloch. i 1:, DYDD MAWETH,— Mawrth 17. < Cyfarfu y Ty am bodwar o'r gloch. Cyflawnwyd lluaws o orchwylioo yn frysiog, gofyn- wyd ac atebwyd llawer o gwestiynau, ac ar adeg bri- odol cymerodd yr ymddyddan tra phwysig canlynol le ar Lwnc Gwerjlli(teth yn Ttali Ddehellol. I Mr. Disraeli a ddefnyddai y cyfleustra i ofva i Arg. Palmerston gvvestiwn mewn perthynas i bapurau a osodwyd ar y bwrdd yn gynar yn y senedd-dymhor g,fiai y Ty fod y p ipurau hyn yn dwyn cysylltiad a gohehiaeth rbwng y wlad hon a brenin y Ddwy Sici!y, t'ii bod o nit ir pur aniiiherffal th. Addeftsai Argiwydd Piilniet'sto:i ar y pryd mewn atebiad i gwestiwu nad oeddeot Y9 cynwys yr holl ohebiaeth, ao ychj^'egai fod y qweddill yn dwyn perthynas a cbynd n,1 tlierfynoJ mewn unrhyw waithlrediad ymarferol, ac o gaalyaiad nad oedd dim angeurheid rwydd eu gosod ar y bwrdd. Ond yr oedd rhyw laint o ohebiäeth nad oedd wedi ai osod ar fwrdd y Ij Weli ei gyhoeddi mewn rhai papurau ary cyfan- dir, ac oddiwrth y g-ohebiaeth hwnw yr oedd yn ym. ddangos fod llywodraeth ei Mawrhydi wedi cynyg i allu trarnor, ymrwymo, os ceisid gosod i fynu sefydliadau Gwei'ini¡\eth yn Itali Deheuol, yr ym yrent hyd yn no i trwy nerth arfau. Yr oedd i ?f. (Mr. Disrauli) yn dymuno caelatebiad gonest a oedd hyn yn bod ? Argiwydd Piluerstan, a ddywedai mai yr hyn a dùywehai ydoedd, fod rhai cyfarwyddiadau wedi j cael eu rhoddi i'r goruchwylwyr Prydeinig ynngwyn- eb amgylehiadau arbenig, ond gan na chymerodd yr f amsvlchiadan hvny le, nad oedd dim angenrhsid- rwydd gosod y cvfryw gyfarwyddiadau ar fwrdd y Ty Yr oedd yn deall mai ewestiwn Mr. Disraeli ydoedd, a oedd y llywodraeth Brydeinig wedi awgrymu wrth unrhyw Allu tramor, os cymerai gwrthryfel le yn y Ddwy Sicily, y gwnai hi ymyryd, trwy rym arfau, i'w roddi i lawr. A oedd yn deall yn iawn ? Mr. Disraeli. Fy nghwestiwn i yw, a ddarfu i lywodraeth ei Mawrhydi gynyg i Allu tramor, os byddai i sefydliadau Gweriniaethol godi yn y Ddwy Micily, y byddai iddynt ymyraeth i'w rhoddi i lawr? Arglwydd Palmerston: Ni wnaethpwyd unrhyw gynygiad o'r fath. Ar o'i hyny galwai Mr. Henley sylw at yr un ffaitb, a dywedai Argiwydd Palmerston mai y cyfarwyddiadau a roddasid i'r goruchwylwyr Prydeinig oedd mewn per- thynas i ryw gynygion a allent gael eu gwneyd gan y llywodraeth Neapolhiddi ond nad ;oedd dim a wnelent â aefydliad Gweriuiaeth yn, ltati Ddeheuol. Yr oedd yn bur siwr na choelist, ddim y buasai llywodraeth Prydain byth yn meddwl ymyraeth trwy rym arfau i orfodi yr Italiaid idderbyn ffurf Ilywoctra. th groes i'r un a welentbwy yn dda ei gosod i fyay iddynt eu hunain. Mr. Disraeli a ofynai a oedd efe i ddeall na wnaed unrhyw bysbysiad gan lywodraeth?ei Mawrhydi, 0 ba un yr oedd ei Arglwyddiaeth yn ben, i unrhyw aUu tramor, gyda golwg ar y posiblrwydd o fod sefydliad- au Gwerinaidd yn cael en codi i fyny, a'r cwrs a gy- merai llywodraeth ei Mawrhydi mewn eanlyniad ) Arglwydd Palmerston a ddywa" fod y bonerldwr gwir anrhydeddus wedi gofyn a oedd 'unrhyw gynyg iad wedi cael ei wneyd i'r llywodraeth Ffrengig. Mr. Disraeli a ail ofynai ei gwestiwn, A oedd efe i ddeall na wnaed unrhyw hysbysiad gan lywodraeth ei Mawrhydi, o ba un yr oedd ei Arglwyddiaeth yn ben, i unrhyw Allu tramor, gyda golwg ar y posiblrwydd o fod sefydliadau Gwerinaidd yn cael eu codi i fyny, a roll's a gymerai llywodraeth ei Mawrhydi mewn canlyniad ? Arglwydd Palmerston a ddywedai ei fod yn deall mai owestiwn y gwir anrhydeddas foneddwr ydoedd a oedd llywodraeth ei Mawrhydi wedi cynyg i unrh yw Allu tramor i atal, trwy rym arfau, sefydliad Gwerin- iaeth yn Itali Ddeheuol. Yr oedd efe yn ateb nad oedd y cyfryw gynygiad wedi cael ei wneyd." Ar hyn terfynodd yr ymddyddan, a gohiriai y Ty tua phum' mynyd ar hugain i chwech o'r gloch. DYDD MERC HER,—Mawrth 18. Cyfarfu y Ty am bed war o'r glooh, a ohymerodd Mr. Clarke ei eisteddle am y waith gyntaf dros Lon- donderry. — Symudwyd llawer o reithsgrifau yn eu blaen, diolchwyd am y cyfl-vyaiad iddo gan y Llefarydd, ac yna cynygiwyd ail ddarlleniad Rheithsgrif Arian Gweinidogion (Iwerddon). Dywedai Mr. Fagan, wrth wneyd hyny. ei fod yn awyddus i gael datganiad o farn y Llywodraeth ar y mater. Mr. Horsman a ddywedai fol y owestiwn yn llawn o anliawsderau ond fel y llwybr mwyaf bo ldhaol, yr oedd y llywodraeth yn oraod i ddyddimu y dreth a thatlu cynhaliaeth y Gweinidogion ar y Dirprwywyr Eglwvsig. Mr. HamiHon a wrthdystiai yn erbyn defnyddio eiddo yr eglwys i'r fttti berwvl, a chynygiai fel gwell- iant fod y rheithsgrif i gael ei darllen yr ail waith yn mhen tair wythnos. Y Llyngeisydd Jones a eiliai y gwelliant. t Mr. Mdgaire a v cwrsyr oodd y llyw- iodrdethattieLgymeryd. Mr. Biack a lunitti y dvLii y dreth sydd yn cael ei gosod vn Edinburgh o dan yr enw Annuity Tax gael ei dileu yr un modd. Wedi rhai sylwadau gan Syr D. Noreys, Mr. Bemlsh a Mr. Cowan, dywedai Arghvydd Palmerston fod y ddwy dreth ar dir hoilol wahanol. Dylai v Seneddwyr gyfyngu eu hun- ain ar ddiwedd Senedd-dymhor fel hyn i'r rheithsjrif oedd hron v Ty. Wedi ychydig o d,ladleu peilach darilenwyd y rheithsgri: yr ail watch, agorchymynwyd ei chyflwyno yn mhen tri mis. O.yfl.iwawyd rhai gorohwylion eraill, ac er ol hyny golairiai y Ty tua phum' mynyd ar hugain wedi dau o'r gloch. DYDD SADWBN,—-Mawrth 21. Cyfarfu y Ty tua 21) mynyd i 2 o'r gloch. Ni wnaed ond gofyn ychydig o gwestiynau dibwys, aoc wedi hyuy galwyd yr aelolaii i'r Ty arall i glywed darlleniaù araeth y FreD bines., L

AMAETHYDDIAETH. ———   Gwrtailh y F/arlfti (Par had a'r rh(fyn aiweddaj.) Er mor wertiifawr ac angenrheidiol i fEarmwr yw, toraetli o wrttitli da ar ei Harm, pa mor fynyoh yr ydym yn gweled ei elfenau mwyaf hanfodol fel gwr- taith vn cael ei oddef i redeg o'r huarthlltl j'f ffyrdrl, a'r ffosydd, a'r nentydd cyfagos, neu ynte yn aros yn llyn dibwrpas a drewedig yn ngwaelod y buarth yn llygru oc yn gwenwyno yr awyr amgylchynol Pa faint mwy fyudai cynyrch y tiroedd amylchynoI p e gwneid defnydd priodol o ysgarthion dyfriog y bu. arthau, ac hefyd y trefydd a'r pentrefydd trwy y wlad. Mae y dvnion mwvaf 'elf, 'I ?I. evstal n'r '"? — .?t ?ronadol ac ymarfetoJ, 1 gyd yn cvst:U n. fod trwyth yr anifeiliaid yn llawer rha?cr ach fel gwrtaith na'u torn. Mae ysgarthion dyfriol yr anifeiliaid, os goddefir iddo fraenu, yn cynwys y graddau holaethaf o ammonia; ac yn y ffurf hono, pan y bycldo wedi colli ei chedogrwydd, ae yn cael ei gymwyso yn y cytlwr hwnw y mae y gwrtaith mwyaf eifeithiol, 110 nid yw y gradd 11 ei a f o hono yn myned ar goll re planigion. Mae yr oil o hono yn cael ei j ddadgyfansoddi gan ddwfr, ac yu cael ei gymerydd fyny gan wreiddiau y planigion." Dyna dystiolaeth Liebig am dano. Nid oes dim wedi cael y fath effaith uniongyrchol a pharhaol ar gynyrch tiioed i na gwrtaith yn y ffurf hon. Hysbysir ni gsn Hannam yu ei draethawd ar y gwrteithiau a goUir yn ofer, d'larfod trwy gymwyso cvfran o fsgarthion ffos ydd Edinburgh at 300 erw o dir, yr hwn o'r blaen a ardrethirl am 40s. i !iDs, yr erw, ei wneyd yn werth o £ 20 i Jt-H) yr erw o ardreth blyny ldpl; mae yn cyn- yrchu yenydau brasai'o waira phorfi heb en oyfartal; ac yn cael-eu tori bedair nen chwe gwaith yn vr un tymhor. Bernir fod triugain mil c dunel i o hwn yn cael ei gyuyrchu bob dydd yn Llundain, ac yn cael ei oddef i rodeg i'r Thames, a bernir ei werth blynyddol fel gwrtaith 0 idwy i dair miliwD o bunau. Mae hwn yn Hael ei ryyrchu ar gyfartal^dd ynimhob tref j 'a pheniref, ac yn enwedig ar Tbob ffaxm, trwy y wlad,, ac yn y rhan fwy af 0 hpnyot n^-Ofer a, diles ag ydyw yn Llundain. Dywedwn air ynnesaf Il y* modd goreu i barotoi I y gwrtaith yri'v buarth. DPA fyddai pe y ceid cafnau i gyrfteryd yWiait 1 boll ddyferion y bargodau yn y bu arth; ond lie nad yw hyn iV gael, gofaler am fod v buartb, yn oael ei c-hadw thug cael ei golchi gan iifogydd gwlaw hyd ag y byddd raodd, ftni bai eich bod yc gali tl troi y ftrydHf hwnw i ryw ran o'r tir. Ond yn gvffredir pm ag y gellir gwneyd hyny, hyd ag y gwelsom ni, bydd an ran o'r etle yn cael gormod prvd y bydd y llail heb gael dim. Os hvdd modd, j gofaler am fod liawr y buarth yn gea, 1 i fesur, dnmen yn y man arno. ac ytndreeliu am gael yr | boll drwvth or bull deiladau i releg i'r domen. AVrth ddechreh y domen lte-nwer v ceubantodditani a gvvlydd pytatws, a gwreiddiau a heiir wrth lanhnu y brynarau, toeinn cloddiau yn nghyda phob ysbwrial o'r fath. Gresyn ydyw gweled y lath ddefnyddiau gwrtaith ag ydyw y pethal1 uchod yn cael en Ilosgi, 1el y gwna llawer gyda liwynt. Gwna y cyfryw beth- au ar ol bod yu ngwaelod y domen am rai misoedd wrtaith o'r fath oren. Ond arferyd y drefn uchod gellid, ar tfirm o faiiHioli cyffredin, wneuthur amryw ugeiniau o iwythi o dail yn ychwanegnag a wneir yn ol y drefn sydd mewn arforiad yn fwyaf cyOredin yn bresenol. Un o'r pethau y dylai y tfarmwr dalu y sylw blaenf f iddo ydyw gwneuthur gwrtaith yn y buarth, Oasglu fail yw casglu Ilur,hen air fy nain. Ond er oymeryd y gofa.1 yna gyda'r domen, nid all na bydd llawer o drwyth cochddu cryf N-n rhedeg o'r domen drachefn, yr bwn ydyw enaid tie yspryd y tail. Os na fydd dyfrgiat priodol i'w ddal a'i gadw, fel ag i'w gym £ wyso i'r tir ar ei ben ei hnn, gofaler am ddefnyddio rhyw foddion i'w gadw rhiig myned yn wastraff. Torer math o gist yn y ddaear mewn lie is na'r domen i'w ddal; ac er iddo fad heb ei weithio A phriddfaen a chymrwd, fel ag i'w wneyd yn ddyfr- >brawf, fe ffurfia y llaid yn lath o glyd ynddo cyn hir fel ag i'w wn«vd yn bollol ddiddos; ac yna gellir ei j godi oddiyno i ddvfrhauy domen ag ef pan y bvddo ¡I lD;i" ¿ !'i yn cael ei chyflenwi a. (lefnyd IiHu rhy sychion. Nen carier tomsn o bridd i fan cyfb-ns gerJlaw i'r pTII hwn a choder y drwyth, fel v byddo y pwif yn llenwi, i'w gymysgu S'r pridd hwnw. Mae prirld a gwrtaith wedi en cyfaddasu yn ?yrm.?it y ?il! i'r 'l?U ?an y Creawdwr, fel y Heiria y pridd yr hoii clfenau gwr- teitbiol f' yn y drwyih, ac ?e'u ceidw hwynt nes y caiS' gyQeusdra i'w rhoddi i was?naeth liysiau. GeHid gwneyd mwy o w:hith bras yn y wedd hon nag y dychymyg.ii rhai dibrolia i. Peth ag sydd yn gyHeus i lawer o ffermydd yn ) Nghymru ydyw mawadir, defnydd rbagorol i wneyd 1 gwrtaith ag ef ond ei godi a'i addel am 8 neu 12 mis i effaith yr haul a'r rhew, ac yna ei gario pan y by do yn lied sych i lenwi gwaelod y domen, a'r pyllau lie y byddo ofer y domen yn rhedeg iddynt, nen godi yr ofer o'r pyllau i'w gymvsgu ag ef. Bum i yn gwneyd llawer o wrtaith o'r fath oreu o hono trwy ei daenu ar hyd y llawr carthu o'r tu ol i'r gwartheg bob tro ar o; carthu allan y cor. Dylaswn ddweyd y dylid ei droi ddwywaitli neu dair yn ystod yr 8 neu y 12 mis ar ol ei godi o'r fawnog, cyn y byddo yn gymwys i'w gario i'r buarth. Mae llawer o'r Cymry yn tain arian mawr am wrteithiau celfyddydol, pryd ag y mae gan lawer o honynt gyllawnder o ddefnyddiau gwrtaith, agos gystal a hwythau, yn nghvrau eu maesydd yn cael eu llwyr esgeuluso, a hyny naili ai o ddiffyg gwybodaeth, neu o ddibris,iod o bob peth cyiieus a hawdd ei gyrhaedd. Mae traul cludiad gwrteithiau celfyddydol 0 Loegr a manau eraill i rai o gyrau Cymru yn lawr iawn, gan nad oes yma, ar a wyddom ni, yr un weithfa gwrtaith. Ond disgwyliwn y bydd yma weithfa esgyrn cyn hir, yr hyn yn ddiameu genym a fydd yn fantais fawr, yn enwedig i ganol- barth Gogledd Cymru. Fel y mae pethan yn bod yn bresenol rhaid talu am gludo yr esgyrn oddiyno i Lerpwl a mptnau eraill, ac yna os byddwn am gael cyfran o'r fantais sydd o'u defnyddio yn wrtaith, rhaid i ni dalu am eu cludo yn ol drachefn. Cawsom aw ) grym fod Mr. D. Jones, Llandderfel, Meirion, yn bwriadu codi gweithfa esgyrn. Liawen oeddvm o't newydd dyna ddyn iawn yu ymaflyd mewn gwaith iawn. Fealtai y dylem grybwyll yma nad ydyw mawndir yn ddim amgen na defnydd Uysieuol—Jlys iau wedi bod am oesoedd yn braenu ar eu gilvdd, ac wedi cvnyrchu math o gyffeith (tanin) yr un fath o ran natur ag y gwna y crwyn yn mhyllau y crwynwr (tanner" ac felly nid oes ond eisiau defnyddio rhyw foddion tuag ato i'w ddadgyfapsodùi i'w droi yn wrtaith da i'r tir. Mae trwyth yr anifeiliaid wedi suro yn beth effeithiol iawn trwy ei gymwyso ato i greu ymweitbiad ynddo, ac felly mewn amser i'w ddadgyfansoddi. Gwna ei gymysgu yn haenau pI i odol gyda gwrtaith gwelitog, yn enwedig carthion yr ystabl, a'i gadw rhag i lawer o wlaw ddisgyn arno ateb yr un dyben yn effeithiol. Byddaf yn cenfigenn wrth lawer o'm cydffarmwyr sydd a chyflawnder o fawndir yn gyfleus iddynt, ac eto. yn cael ei esgeuluso yn hoilol; a maesydd llawer o honynt ar yr un pryd vn marw o newyn yn ymyl digonedd o ymborth addas iddynt ond ei birotoi. Er nad ydwyf wedi dweyd yn agos yr oil sydd gen. yf i'w ddweyd ar y gangen hon o amaethyddiaeth, teimlwyf fy mod wedi myned yn lied bell mewn profi y gosodiad a roddais i lawr ar y cyntaf, sef nad yw tiroedd Cymru, a'u cymeryd at eu gilydd, yn cynyrchu y drydedd ran y peth a ddylent, a'r peth a wnaent gyda threfniant a gofal priodol ar dir y rhai sydd yn eu dal. Ond rhag* blino y dosparth hwnw a'r wers gyntaf fel hyn, oblegyd gwn nad rhy hoff yw llawer o honynt o ddarllen, na chael eu dysgu gan neb, yr hyn bethau sydd yn rhaid eu diwyao ynddynt cyn y gwelir llawer o welliant ar amaethyddiaeth Cymru— terfynaf gAn addaw, pan y dysgonty wers hon yn dda, y cant un arall gan eu hen gyfaill yr Amserau.

ARGLWYDD J. RUSSELL YN LLUNDAIN. Dydd Ian diweddaf cynaliwyd cyfarfoi mawr o etholwyr yn y London Tavern, Llundain, i glywed Arglwydd John Russell yn rhoddi datganiad o'i syn- iadau. Yr oedd y cyfarfod yn un lluosog, brwdfrydig, ac unol dros ben, ac os ydys i farnn teirnlad y brif ddinas oddiwrth y cyfarfod hwn, nid oes un amheu- aeth nad ethoiir ei arglwyddiaeth fel un o'i chyn- rychiolwyr. Dywedai wrthynt ei fod yn ymldangos 1 ger eu bron i apelio yn erbyn penderfyniad nifer o aelodau Cymdeithas v Rhestriad, y rhai oed lent wedi i honi iddynt en hnnain yr hawl o'i ddiseddu ef, cyll rhoddi cyfleusdra iddo ddat,ran ei olygiadau ar gwest- iynau presenol y dyd 1. Gyda golwg ar ei weithred iadau yn ystod ei aelodaeth Seneddol. ty biai mai afreidiol oedd iddo ddweyd nemawr. Adgofi n iddynt rai o'r mesurau y bu efe yn foddion i'w pasio—dad j drethiad y Test and Corporation Ads, diwygiad y senedd, diwygiad y gorffoiiaeth fwrdeisdrefol pender- fyniad cwestiwn y degvmau, y ddeddf briodas, trwy bi" un yr oedd yr ymueillduwyr yn cael eu rhyddhau o lawer o'r pethau yr oeddent yn owyno o'u plegyd, mesurau yn perthyn i'r Iwerddon, gostVllglRd y dreth ar siwgr, dydaimiad deddfau ir' orwi-iaetli, a liua)N-s o fesurau eraill. Am ei weithre liadaii yn ystod y senedd-dymor diweddaf, dymunai ddweyd ei rod wedi edrych yn flafriol ar gyllideb y llywodraeth, yr hyn oedd yn dangos nad oedd beth bynag a.m wrthwynebu gwainyddiaeth Argiwydd Palmerston ar hob achos, yn annibynol ar natur y mesurau. Yr oedd wedi pleidleisio dros gynygiad Mr. Locke Kiug i estyn yr etholfraint i denantiaid deg punt allin o fwraeisdrefi. ac oni buasai i aeiodau gwein vddiaeth Argiwydd Palmerston ymullo gyda'r tori a id ar y mater hwn, j buasai y cynygiad wedi ei gario: ond nid oedd efe am gyhuddo Arg. Palmerston am wneyd cyngrair a'r toriaid, oblegyd barnai eu bod yn pleidleisio yn gyd wybodol fel yr oeddent yn barnu fyddai oreu. Yr oadd wedi rhoddi ei bleidlais ar gynygiad Mr. Cobden yn bwyllog ar ol darllen y papurau. Nid oedd yn meddwl fod digon o reswm wedi ei diangos dros losgi i lawr ranan o ddinas bobl, rhoddi terfyn ar gjs- ylltiad heddychol a chyfeillgar masnach, a dwyn i mewn ryful yn eu lie, ac felly nis gallasai lai na phleidleisio yn ei erbyn. Mewn perthynas i'r dyfod- ol, yr oedd yn penderfynu pleilleisio i ddal i fyny weinyddiaeth Arglwydl Palmerst.on, oblegyd yr oedd yn barnu ei fod yn well nag a fyddai gweinyddi ieth Argiwydd Derby; ond nid oedd am ei gefnogi pl1- fe stirau bynag a welai yn dda eu dwyn yn mlaen. Yr oedd yn gwestiwn mawr a phwysig iawn i'w bender- fynu a oedd y biaid fawr ddiwygiadol i ddal yn dyn wrth eu hegwyddorion ai peidio. Ni fyddai dim yn fwy niweid ol i'r blaid hono na gwadu rhai oi I:¡:¡ e<wyddorion, ar ba rai yr odd wedi codi. <»- bvddai genym blaid ryddfrydig mewn enw mewn Hwnurdoit, I ac eto heb ddwyn i mewn fesurau rhyddirydig, hob bléidio rhyddid crefyddol a gwladol. beb un ) rhyw gynydd yn mlaen. yr oedd ewymp y olaid hono yn agos. Trwy lynu wrth ein liegwyd lotion yn unig yr oeddem i lwyddo. Yr oedd yn hyderu hetyd y byddai y senedd newydd yn gosfwng llawer ar y treuliadau. Yr oedd yr ameangyfrifon v ilwyddvn j hon yn. barn miliwn yn fwy na'r fiwyddyn 18M. Bamai hefyd y byddai raid i ni gael diwygiad -senedd- ¡ ol, a helaethiad yeliwanegol et.) ar vr ethofrfiÏnt. I Mewn atebiad i gwestiwn dywedai nad oedd yn ystyried y byddai y tugel yn meddu y manteision hyny a honid gan ei phleidwyr, lie am hyny na 1 phleidleisiai drosti. Ymrwymodd yr holl gvfarfod oddigorth pedwar i gynorthwyo etholiad Arg. J. Russell, gan ei oiygu yn I un cymhwys i'w cynrvcbioli vn y senedd. i! ————————————  ————?—.————, ———<

I NEWVT>nro\" m'PPin ¡ I LmItPOOL.-Dispc??sary St. Anne.—Dydd Mercher llegcyfisol ymgyfarfl1 tansgrif vyr yr eiusendy uchod yn nghyd i'r dyben o ethol dau feddyg yn lie Dr. I, Nottingham a Dr. Wilson, pa rai sydd yn rlioldi eu swvddau i fynu; ac y mae genym yr hyfrydweb i i hysbysu fod eiu cydwladwr Mr. E. T. Evans, Wtdi ei ethol, yn nghyda Mr. A. C. Hughes. Yr oedd tri o ymgeiswyr, a safai y pleidleisiau fel y canlyn Mr. Evans, 61; Mr. Hughes, 41 Dr. Thomson, 9. GOGLEDD. "ARAF OND SrCR. Y mae mwy na .,d() mlynedd wedi myned heibio bellach er pi:n y darfu i un Thos. Howell, inasnachydd Cynneig cyfoethog, yn byw yn Seville yn Spaen, roddi 1200 o ducatt aur er lies genethod amddifaid e: wlad enedigol. Un mlyuedd ar ddeg i'r senedd dymhor presenol, pasiwyd deddf yn gorfodi Mercers' Company, Llundaiu, i datu i fyny y swm bwn, yr hwn oeddent wedi ei galw yn ei hvm- I ddiried ers dros 300iulync!d,aci sefydiu .Jwy oys^ol- ion amddifaid, un yn Neheudir Cymru,aVllJlyn Nin- bych. Erypryd hwnw v mle pobl Dinb.ch wedi bod yn meddwl fody sefydliad pwysig hwn i ddeciireti yn j ddioed; eto y mae blwyddyn ar ol bhvyddyn wedi myned heibio, ac nid oes un garreg wedi gosod ar y t llall. Yr oedd yr ymdrafodaetn i brynu darn o dir tua 23 0 erwau o'r hvn ocad. uowaiih yu Park y Cas j tell ar droed am rai blynyddau, ae y iiiito ers talm Wedi ei gwblhau, ac y m:? y tir wedi ei feddianu i'r 1 dyben a nodwyd. Tua cbynbauaf i^fui dApth tri 0 forieddwyr i lawr, deeba-euasaut ar v gorehwvl o faraio allan y sylfaeni, &.c., a gwnaethant ymchwiliad i uatur y tir i'r dyben uchod. Arosasaut am tuag wythnos, ac wedi hyny aethant ymaith, ac nid ydys eto wcdi clywed un gair oddiwrthynt. Y mae yn wir yn destun gofid fod cynifer o genedlaethau o ferehed i amddifaid wedi myned i dy en hir gartref heb fod { cymaint ag un o honynt wedi derbyn y fantais I eiaf oddiwrth y rhodd ardderchog yrna; ac y mae yn gwestiwn a gaiff unrhyw un o enethod amddifaid yr oes bresenol y fantais ileiaf oddiwrth y .sefydliad. I Ood yr ydys yn deall fod y portreadau, etc., wedi en cymeradwyo gan yr Argiwydd (jangheliyd*. a'r Mer- 1 eel s' Company, ac y dechreu r y sefydliad yn ddioed ) 0" bydtl y Cymry cystal a bod yn amyneddgar i aros I wrth yr hyn sydd yn "araf oud yn s4-cr.Lt-verpool Mercury, ) DisoKWiG.—Tro ?f? ?t??)Y')/.—\ns S.idwri, vr 28?in 0 Chwefror, Mhoswy? ychydi? o ?yrfro Y4 -V, ardal hon, Dinorwij, trwy i ryw ddyn dybred ei fod j yn gweled goleuni canwyli mewn nn o luestdai. I (barracks) v chwarelwyr, pan nad oedd neb i fod yno, ar fusnes cyfreithlon, am fol eu perchenogion yn arfer myned i edrych am eu teuluoedd yn ystod y Sabbath, ac i gyrchu lluniaeth at yr wythnos ddyfod ol. A chan fod rhyw ddybirod wcdi bod yn tori i I mewn i'r tai hyn ar y nosweithiau Sadwrn a Su!, acyn ') yspeilio yr ychydig luniaeth a adawsid yn weddill, j! meddyliwyd ar unwaith iod y cyfryw ddyhirod yn chwareu eu byhtraueiau ar y pryd. ac awd i ?vnc)evn am gymho) th yn uniongyrchol or dyh?n o'u dala, a buan yr oedd oddeutn Laner caul o bob oed, yn wyr ac yn wragedd, wedi cychwvn i'r HV y p;wc?id-?!' goleuni ar cyntaf, ac yr ydedd pa!?.) -n w.?d, ac o'r un farn mai lieidr oedd i f?wn. A r <? tynrw pr?MMMf o'r ymgyrch, cychwyruvkl yn?tai ?nt 'hyno?i 0 wyliadwrus ar eu pymudr?dau at y?t'?. a dechreuHsant ar y gwaith o het? v Itwyno? li? Idi. loedi. Rhyfedd mor drefnus a deheuig yr oeddynf yn i J mrnod yu mlaep, a phawb yn hynod 0 bemierfrnol; 'l"f ;J.j. # f am ei gael allan. Yr oodd rhai ar benau v tai rhag ofn v buasai iddo ddianc trwy dwll v sim fda, yr hwn svdd oddeutu 9 moifedd o drvfesur tra yr oeid y saer, drachefn, yn bolltio y drysau a'i forthwylion dyma y own hela, hwythau, yn barod ar amrantiad, ac i mewn a hwynt, a maw fu y chwilio, yn a than y gwlau, ac yn v cvpyrddau a'r simddeuau, ac yn mhob man v gallasai bod (lynol ymwthio, ond er pob ymgais o'r eiddvnt, bu y cwbl yn ofer. Ar ol synf.vfvrio ychydig yr oeddynt braidd wedi credu fol yno ryw ddrychiolaefh, ond daeth i ben un o honynt ag oedd ychydig yn gallach na'r gweddill, i fyned i ail edrych y poleuni, ac wcle daeth dirgelwch y weledigaeth i'r amlwg, ac nid oedd y cwbl ond ymdvsglaeriad y lloer ar lechen las ag oedl yn ymyl y ffenestr, yr hwn a daflai ei lewyrch ar y gwyir, a mawr oedd eu syndod a u ac aeth pawb adref yn hynod o dilirgelaidd a chvwilvddus eu bod wedi myned mor debyg i "wirioniaid Aberdaron." "Mwyaf earn, earn y Ileidr," onite, Mr. Gol. — Yspiwr. EEHEUDIE. PEXUWCH, GER TREGARON,-Nos Iau y 5ed o'r mis hwn, cyn <Hwyd cyfarfod canu ac areithio yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd yn y lie uchod, y Parch. R. Roberts, f langeithio, llywydd. Wedi rhai sylw. adau hynod ddyddorol gan y cadeirydd, galwodd ar y cor i ganu Llawen floeddiweh i Dduw (Stephens), yn nesaf araeth gan Mr. John Evans, Llanon, ar Ddyn a'i gymwysderau i dderbyn addysg yn nesaf canwyd dwy anthem, Spirit Leave (Fawcet), a Great Dragon (Handel). Yn nesaf galwodd y cadeirydd ary Parch. Evan Evans, ficar, Llangeitho, i draddodi ei ddarlith gampus ar Gerddoriaeth; trinodd ei destyn gyda de- heurwndd. Canwyd Bendithion yr Hwn, a galwyd ar Mr. Joseph Richards, Moelfrvn, i draddodi ei araeth ar Ddyledswydd dyn i foli ei Greawdwr; yn nesaf anthem, Cwymp Babilon (J. A. Lloyd), y solo bass gan Mr. John Davies, Tregaron Awn yn lion 0 Father whose Almighty power (Handel), HaleJuiah i'r Goruchaf (Beethoven), 0 give thanks (Redcliff), Te vrna=:oedd y ddaear (J. A. Lloyd), y solo bass gan Mr. W. Owen, Tregarou Haleluiah (Handel), ac anthem fuddugol Manchester IJ, A. Lloyd). Yr oedd y canu ar y cyfan yn llawer gwell na'r disgwyliad. Yr oedd yr areitbiau yn dda odiaeth, a gresyn na buasai rh Igor yn eu clywed. Diweddwvd v cyfarfod dydd- orol hwn, yn y dull arferol, trwy dalu diolchgarwch i'r cadeiiydd, cantorion, a'r areithwyr, a chanwyd yr Anthem Genedlaethol gan y gynulleidfa, ac ymadaw odd pawb wedi eu llwyr foddloni.-CEITHO. LLANON.—Cynaliwyd Cyfarfod Misol gan y Meth- odistiaid yn y He hwn ar y 4vdd a'r 5ed o'r mis hwn. Yr oedd Rawer iawn wedi dyfod yn nghyd o bob parth o'r wlad, ac fe welwyd yno arwyddion fod Duw yn gweithi,) ar galonau y gwrandawvr. Pregethwvd hwyr y dydd cyntaf gan y Parch. Griffith Davies, Blaenanerch, a'r Parch. John Jones, Castellnewvdl: yr ail ddydd, yn y bore gan y Parchn. Thomas Ed- wards, Penllwyn, a John Jones, Blaenanerch; y prydn iwn, gan y Parch. Evan Phillips, Penmorfa yn yr hwyr, gan y Parchn. Griffith Davies, BlaenaB erch, a David Morgan, Yspytv. Hefyd, traddodwyd darlitb ar Daniel a'i weledigaethau gan y Parch. David Davies, Penmorfa, yn y lie ucbod hwyr y 4ydd. Elid i mewn trwy dalu ychydig, yr elw yn myned at dalu dyled capel Dewy. Yr oedd yr adeilad mawr hwn yn Ilawn, ac fe gawd cyfarfod pur ddyddorol, a phawb wedi cael eu boddloni. CAEHDYDD.— T Maine Law.—Traddodwyd darlith gampus ar y testun uchod gan y Parch. Owen Jones, Manchester, yu nghapel Sion, yn y dref hon, nos Fawrth y 15fed cyfisol, pan y daeth amryw vnghyd i'w wrando. Wedi i'r darlitbydd parchedig roddi hanes dechreuad y Maine Law, yn mhlith ei sylwad au penigamp yr oedd y rhai canlynol, pa rai oeddynt yma ac aew yn y ddarlith Mae amcan y Gym, deithas yma yr un yn y pendraw, a'r Gymdeithas Ddirwestol, sef i atal yr effeithiau ofnadwy sy'n can. lyn v gyfeddach feddwol. Mae 200,0''0 oddynion yn ymddybynu ar y fasnach hon. Mae £ 17,000 o g-yllid yn dy fod oddiwrthi. Er nad oedd y Maine Law ond wedi dechreu rhwng dau ddyn duwiol yn Manchester, y mae nifer ei haelodsu yn bresenol yn oyrhaedd dros 100,000, a 500 o Weinidosiou yr Efengyl yn eu mysg. Mae yn awr yn bedair blwydd oed, ac y mae yn qtzpit mewn gweithredoedd, tra yn faban o ran dyddiau. Dysgwylir Nathaniel Dow, Ysw., (tad y Maine Law) i lanio yn y wlad hon yn y mis nesaf, i dalu ymweliad a ni, ac feallai y cewch cbwithan ei I weled yn y cwr yma. Meddyliwch am fachgen gwridgoch o fryniau Brycheiniog, yn myned i gyfedd- ach y ddiod, rych yn ymffrost'o gymaint ynddi, ac iddo gael ei wala a'i weddill o honi, edrychwch arno mewn deng mlvnedd wedi hyny—mae ei foesau wedi. eu dirtrywio, ei garacler wedi ffoi, a'i iechyd wedi ei adael, mae'n bictiwr annuwioldeb "yn eithafon ei erchy lldra. Lie y fasnach feddwol vn ddinystriol ) adnod Ion y deyrnas. Mae gwerth £ 20,000,00<J o ^1 yn dytod i r deyrnas hon yn flvnyddol o wledydd tramor. Codwyd digon o td y fiwyddyn ddiweddaf vn Mbrydain i ddiwallu angenion pob un o'i thrigol ion, pe buasai yu cael ei ddefnyddio yn y ffordd y dylasai; ond oherwydd y ddiod, rbaid oedd anfon i wledydd eraill. Pe caem y Maine Law ni fydd ar v bobl eisin emigrativ am y ddwy genhedlaeth nesaf; I ond eael Maine Law bydd y capelau a'r ysol Sul yn ymledaeuu, y workhouses yn myned yn llai, a'r car- charau yr un fath." Tlla chanol ei ddarlith darlleu- odd Mr. Jones adroddiad Joseph Bennett, Vsv., (yr Inspector henaf ar yr ysgolion) pa un a gyflwynwyd i Iaril Granville, yn dangos nifer capelau k- yn siroedd Cymru a Lloegr a'r siroedd hynv y mae eu trigolion yn mwvnhau y breintiau helaethaf, y mae y tafarndai, a'r drwgweithredwyr amlaf: a nododd y J darlitbydd swvdd Huntington er engraifft. Dywedodd nad oedd yr a.,iroddiad "ond cyfrifon sychion, ond eu bod yn Seithiau cedyrn." A chwedi annog v gvnuH i eidfa i ddyfod allan i gynarthwyo, er eyrb?edd yr atneau mawr sydd mewn golwg, dywedodd fod Arg. Iwydd y Lluoedd y cyntaf ar y list of subscribers, ac os yw ef drosom, pwy a all fod i'n herbyn. Maey Due Argyle, Iaril Clarendon, Arglwydd John Russell, Cob- den, ac eraill o'n seneddwyr yn cofleidioein he<rwy Id orion; ac v mae ein Brenines bob dvdd vn darllen ein Llenoriaeth. Mte 40!),005 0 ddynion, bob Sab- I b.ah yn gwneuthur brag A yw yn 'df-'h:-g v b\dd i'r Hwn alefatodd y p alwerydd gorchymyn. oddef i'w air gael sathru dan draed fel yma yn hil, I Taenodd Cvmdeithas y Maine Law ddeugain tunell o bapur argraffedig y fiwyddyn ddiweddaf, i anfon diluw o .vybodaeth ar y mater liwo, drwy ein gwiad." Ar duiwedd y cyfarfod sjo'ynn Id y darlitbydd am arwydd o gyd»yuia<< y gynuV-idf&, am i'r amcan daionus hwn g.tol ei ddwyn allan i vmarreriad pan y rododd poh pa ei law ddeau, a rliest^wyd amryw yn aelodau, ac I yn dansgrifwvr i r Maine Liw.Fppynt.mv- MERTHY« TYI)FIL.-I r iaelh fod Svr G. Taylor, un o gynrvehiofw^r swvdd ) For/anwg yn y Senedd, rn ymnoillduo o'r inaes yn yr etholiad nesaf. cvfaichwyd etliolwvr y Sir gan :\1 r. H. ivian, A'wrtawy, a Mr. N. Edwards Yanghan o'r RiieoU, Glya Neld. er's tymor yn ol. Y mac cf. arctnaJ Mr. N. Edwards Vaughan yn ymddangos ar y parwydyud yr wvthuos hon. Dydd Tan y lfèd o'r mis liwu, cynaliwyd cyfarfod vn y Bush Inn. gan luaws 0 etholwyr parohus y dref, i ystyried pwy o'r ymgeiswyr deiiyngai 011 pleidlais a phenderfvnwvd yn unfrvdol gyineradwyo Mr. Vivian a Mr. Talbot fel rhai rhy idfrydig a theilwng. Penderfyowyd ar bwyllgor hefyd i weithredu yn effeithiol vn yr achos. Mite i;yfnr.:liiad Mr. Bruce, cynrychio!ydJ bwrdeis- ) 1 dr^foi y r1 ■ 1 a i. ywvn debvj y, gwftlawynebir ef. gan na fyddai hyny yn sefyllfa pre- senol pethau, o un dyben. A BE HA E ROM.— Y Dreth Eglwys.—Rhoddwyd rby- budd ar ddrws eglwys v phrvf n?hod ar v dy'dd 8ab. bath diweddaf yn mis Chwcfrcr i'r dyben i i)wJ treth eglwys ar y plwyfoiion y dydd Ian canlvnol; ncyn gelgar iawn, fe dynwyd v rhybndd gyda bod y gwas- anaeth drosodd, yr hyn oedd vn dangog rhywbetb yn amlwg iawn. Ond yn anffodus yr oedd yno, fel pob mall arall, ryw Acan yn y gwersyll bach, bach, hwnw, j ac feily fe aeth y son allan dros yr holl blwyf fod bradwiiaeth ar ein cyfer- A'r amser K ddaoth, a gwrthwynebwyr y dreth wedi gofalu i fod yn bresenol erbyn yft;nyl apwyntiedig rhag i'n gwrthwynebwyr gael y fantais jn ein habsenoldeb. O'r diwedd daeth y Parchedig Henry Morgans, offeiriad y pI wyf i mown i edrych y gwahcldedigion, a phan eu gwolodd. a'u t bad y fath nif. r o wrthwynebwyr y dreth, ft'i tarawyd A syndod, ac a aeth bron yn fud; on I wedi aros rhyw j gymaint yn y drws i gael ei anadi, aeth heibio ac i t', nv i'r gauge! ue arosodd yno ychydig, hy 1 oui chafodd hamdden i adferu ei hun ychydig; ond yn dr«sgwl a difo iawn, y eeiriau cyntaf a ddywedodd oeddynt, "Fod y festri wedi ei gohirio hyd ryw amser arall," yr hyn a wnaeth. debygid, gan wybod fod y gynulleidfa yn wyth o bob caw vn erbyn y dretb. (Jofynwyd i'w barchedi/aeth am reswm dros ei YII), ddygiad annaiotii ae. anfoned.figaidd yn. cymeryd y gadair Q,honoci hun, heb na clunygiwr na cheinog- | \Tr, a gohiria y festri o IKUIO ei bun, ac yn groes i dieinilad v mwyafrif o lawer, a phaham nad ysgrifenid gweiibrediad y festri hono ar lyfr y plwyf fel pob festri arall I Ei ateb oedd, "mai efe oedd nercben yr eglwYR a'r gadair hofyd er ein gwaetbaf oil, a. bod ganddo bawl i alw am festri bob wythnos, a'i gohirio yn barhaus (os dewisai). ac nad oedd ef pI gyfrifol i neb o honom am un rheswm dros ei yrndd) (,iad." Ac wedi dangos iddo anmhriodoldeb, yn nghvdag annghyfreitlilondeb ymddygiad o'r fath a Pnivyd nid, wrth wr o'i ddysg a i sefyllfa ef, Cynzurwyd ef gan Mr. Thomas Evans, Pontpendu, ac eraill yn v modd ruwyaf brawdol a charedig i adaei y gutraith wlndot yn 1101101, fel pendant i gynal achos crelydd yn reinen, ac cstud:o mwy o lawer o'r efengyl, a dilyn v cyfar- wyddiadau a'r rbeolau sydd yo argraffedig yno, y rhni a roddn-yd gan Grist a'i apostoiion yn y Testament Newydd, y rhai a ddengys yn amlwg iawn nad oedd, ac nad oes a fvno y gyfi-aith wladol ag achos crefydd I mewn mode, yn y byd, o'r amser hwnw hyd y diwedd. Gwnaethpwvd cynygiad i g' frann yn :?7'/b<M? yr oil a fwriedid ei osod vn dreth arnom, 3 n rhoddi yn cyf lawn evn vmadael o'r HaD y dydd hwnw. Ac yn awr fe wel pob dyn nad er n'Jw;n cadw ein bnrian y gwr^hwyneb >vyd y dreth, ond er mwyn dangos ein I hegwyddorion, yn nghyda gallu a pharodrwydd yr eg- wvddor ojoneddus hon. Ond ei barchedigaeth a wrthododd dderbyn y fath gynygiad boneddigaidd ac anrhydeddus. Ar ol ychydig yinddiddanion yebwan- egol, aethom adref y. llawen dros ben ar ol enill un o'r buddugoliaetbau mwyaf anrhydeddus a gorfol- eddus ag a enillwyd erioed ar faes y dreth eglwys. SKINTYDDIAETH YY Y DIUIEUDTR.—Ni feddyliwyd erioed fod y Cyrnry mor agored i gymeryd eu cylch- ai-waiii gyda pbob awel-ddysgeidiaeth nes i'r gyfundrefn Formonaidd wreyd d hymddangosiad. lltfy bobl benboetb hyn yn llwyddianus iawn yn hymru y blynyddoedd diweddaf, ond y mae y rhan fwyaf o honynt erbyn hyn wedi ymfudo i'w netoedd dducurol, er fod ambell un i'w gweled yma a thraw. Ond druain o'r rhai svdd yn ar-)ii, o-ni. eu dwjvmu i'r eithafj a thrwy tynj.ijwroheif hwy g.'tt t«-uh|o<dd i raddau mawr, ac ymwadant hyd yn nod ag angen rheidiau bywyd er mwyn cael arian i'w taflu i drysorfa y saint. Yn ddiweddar, nid^can milidiro Lanelli, yr o^dd gloivr yn perthvn i'r saint, ond nid oed l ei wraig yn un o honynt. Yr oedd efe, hyd yn ddr.veddar yn defnyddio peth i'w ryfeddu o fvglys a eban "o Iei deulu yn lluosog, a'i hur yn lsel. pen- derfynodd, er mwyn cyniJo ychydig, i roddi y myglys heibio. Yr oedd byny o'r goreu. aeth ef gam yn mhellach; gomeddodd ganiatau i'w wraig ddetnydd o te, gan ddweyd ei foJ yn niweidiol. Yr oe Id hyn yD erledigaeth amJwg. Gan ei bod hi yn tybied fod t- yn angenrheidiol, dylasai ei gael, a mawr dda iddi am ei fynu ar ei waethaf. Ond bu yn ymdrech gaied iawn arno ef i roddi beibia ei fyglys. Rhoddod i fyny y bibell yn rhwydd; ond am y cnoi (ie, cuoi mvglus) bu yn galetach o lawer arno. Apha lwybr, dJarllenydd, a dybiet a gymerodd ? W ei, r hag i ti lewygu wrth ddyfalu, mi a ddywedaf wrthyt. Aeth i lan afonig fechan, a chwiliodd am gai-eg lefn, a chadwai hono yn ei enau drwy y dydd, gan ei symud mor araf ag y symudai Atlas y byd gynt. Nid oedd hono fawr yn llai y nos nag oedd yn v boreu, ac ni chostiai ddim iddo. Cwrddodd a chyfaill un boreu, yr hwn, yn gweled rhywbeth mawr yn ei enau, a ofyr.odd os ydoedd wedi myned i gnoi eilwaith. Atebodd yn nacaol, a chaniataodd mai careg oedd ganddo. Yr oedd ei gyfaill am iddo ddefnyddio marble, ond ei ateb oedd ei fod yn ofni llyncu hwnw, Mae yn debyg fod blaenoriaid y saint yn gwahardd myglys a the i'w eanlynwyr, fel y gallont yn fwy rhwydd gyfranu at drysorfa yr ymfudwyr, etc. Rhy fedd y fath benboethni sydd yn meddianu dynion yn yr oes oleu hon. Ein cyngor ni i'r cyfaili uchod ydyw, i ddefnyddio pob peth sydd yn addas iddo fel dyn, a pheidio a nacau i'w wraig unrhyw beth fyddo cr ei lies. Na chymered ei dwyllo gan y seintiau, ac na wrandawed ar eu baddewidion am ddedwyddwch y llyn halen. Gellwn sicrhau iddo fod llawer o'r beheudir wedi gorfod talu yn hallt am eu taith i'r llyn halen. Hynyw dirgelwch llwyddiant seintydd. ijeth yn y wlad hon, sef eu haddewidion am dded- "yddwch tu draw i'r mor; ac wedi y cyrhaeddir y wlad addewedig y gwelir y siomedigaeth, pan fydd vn rhy <jdiweddar i droi yn ol. Ymholer i'r rbai sydd wedi dychwelyd oddiyno, a cheir clywed y fath le dedwyddyw gwlud addewidy Saint.— Gelyn Iwyli. LLA-,ELLI.-Aberthu i'r duw Bacchus.—Nid oes odid dduw yn mhlith y cenedloedd yn medru medd- ianu ei ddeiliaid mor drylwyr a Bacchus. Gwir fod yr Hindw yn aberthu ei gyntaf anedig, a'r Pagaji ei anifeiliaid mwyaf drudfawr, i'w heilun dduwiau ond yr ydym yn sicr fud llawer yn Mhrydain, ie, ae yn Nghymru hefyd, a aberthent lawer mwy i Bacchus pe bai amgylehiadau yn c iniatau. Beth ydym yn siarad am yr hyn a wnaethent: onid oes liawer yn aberthu eu bywydau ar allor y duw ofnadwy a chrenlon bwn yn Nghymrn bob blwyddyn? Ond i adael rhyw svlwadau amgylchynol fel na, ni a ddeuwn at ein pwnc. Er ys ychydig ddyddiau yn ol, darfu i un o feibion Crispin yn y gvmydogieth hon brofi ei hun vn a ldolwr gwirioneddul i Bacchus. Cafo-id dorth o fara yn rhodd gan hen wreiirao vn y eymvdogaetb, a danfonwyd pwys o ymenyn iddo gan un o'r rhyw deg Yu lie eu defnydJio i ddiwallu ei aiigen, meddyliodd yn ei galon ei bod yn ddyledswydd arno otfivmu pob rhodd ar allor ei dduw. A chan y gwyddai na fyddii bara ac ymenyn yn dderbyniol ar allor Bacchus, efe a'u gwertbodd i gymydog, etc a redodd a'r cynyrch nerth ei faglau i deml Bacchus; ac yno, yno, 0 olygfa! Dacw yr arojjl dartb yn cael ei ddjrctiifLL, yr offrwm yn cael ei losgi, a Bacchus yn tvwallt ei felldithion ar ben yr addolwr defosiynol (?) Yn daledigaeth am y cyfan, cafodd yr addolwr ben tost boreu dranoeth, llygaid cochion, gwyneb gwelwlas, calon grynedig, a bron glwyfedig. Duw creulon yw Bacchus, ae ymddyga yn annheilwng iawn at ei addolwyr mwyaf didwyll. Pa fwyaf ffyddlon yr ymddyga ei addolwyr ato, gwaetbaf 011 yr ymddyga ef atynt hwy.dnti-Bac- chut. j

CYFARFOD MAWR YN LLUNDAIN AR RYFELOEDD PERSIA A CHINA. Dydd Lhin yr 16eg, cynhaliwyd cyfarfod mawr yn y Freemason's Hall, Llundain, i brofi barn y dinaswyr ar gwestiynau y rhyfeloedd yn Persia a China. Yr oedd yr ystafell eang yn orlawn. Yn ) absenoldeb Mr. Roebuck ar ddechreu y cyfarfod eymerwyd y gadair gan Mr. William Smith^on Galwyd yn gyntal ar Mr. I.ayard, yr bwn yn ystod ei araeth faith a d ivwedai nad oedd efe am j heddwch ar unrhyw bris, ond nis ga lai bleidio ymosodiad ar ddinasyddion diamadiffyn. Yr oedd yn ymwrthod a'r cri o gyngreiriad i daflu Arg. Palmerston o'i swydd. Tra yr oedd y bon- eddwr yn siai-ad air v mater bwn daeth Mr. Roe- buok i mewn, a derbyniwyd ef gyda baullefuti birfaith o gymeradwyaeth. YDa aeth Mr. Layard yn rniaen fel y caulyn). A oedd hwn yn ddyo plaid ? (chwerthin, a cblywcb, clywcb). A oedd y dyn hwnw yn un oedd yn daeudol i ymgvng- reino? (chwerthin). A oedd Mr. Miallyn ddyn I plaid? (nac ydyw, nac ydyw). A oedd Mr. Fox ya dd) n plaid? (Nac ydyw, nac ydyw). Ymaith gan hyny a'r cri ynfyd o gyngreiriad. Yna aeth Mr. Layard yu mlaen i roddi banes y rhyfel yn China a Persia, rhyfeloedd ag oedd wedi eu dwyn yn mlaen yn enw ac ar gost pobl y wlad hon, beb ofyn eu cydsyniad, a dywedai er gwaethed oedd rhyfel China, ei fod yn credu fod un Persia yn waeth. Galwÿd yn nesaf ar Mr. Cobden yr hwn a ddywedai mai y cwestiwn m«wr ydoedd, A oedd yn waith Ty y Cyffredin i chwilio i mewn i'r pethau byn ai peidio? A fuas- ai y wlad yn earn i'r Ty bleidleisio ymaitb 8.rian y deyrnas heb wneyd un ymofyniad i'r achos. Yr oedd llawer wedi pasio barn ar benderfyniad Ty y Oyffredin, ac wedi dweyd ei fod yn un annheg. Pan ydoedd efe (Cobden; ya clv-wed rhywun yn dweyd felly, ei gwestiwn ef bob amser ydoedd, "A ddarfu chwi ddarllen y papiirau?' a'r ateb- iad yn gyflredin ydoedd "Naddo," Yr oedd vn annichonadwv barnu heV. hyny. Clywsai pawb am vr ynad Cymreig bWliW, yr hwn oedd bob amser yn penderfynu ar ol clywed uu ochr ir) ddadl, oblegid meddai, os gwrandawaf ar yr ocbr arali y mae yn fy nrysu yn ian." (chwerthin). Ond yr oedd y honeddwyr hyn yn barnu heb wrando un ochr. ï r ne-dd yu anmhosibl enill dim anrhvdedd yu v cweryl hwn. Yn ystod y rhyfel diwoddat yn r-ghylch opium, yn ddiau un o'r rhyfeloedd mwyaf gwarthus yn eiu > haneaiaeth, nid oaddem ni wedi cotli ond 69 o ddynion, tra yr osdd y Chineaid wed: colli rhjvng 20,00iJ a 25,000. Pa anrhvdedd oedd mewn ym ddygiad fel hyn'? Yr oeddem yn myned i China er mwyn cael te. a gallem cael mwy o lawer o hono ond gostwug y dreth arno. Bu dadl vn N hy y Cvffredin v dydd o'r blaen pa un ai 15c., lfic yuteu a gatiai y dreth fod. Yr oedd y Crrmeatd yn ei werthu i ni am 10c y pwys. Nid j oedd y Chineaid yu rhoddi oud 10 y cant o dreth ar y calico y byddem ni yn ei werthu iddynt, tra yr oeddem ni yn rhoddi treth o 150 v cant ar eu j to 11*7. )fr oeddem ni yn gorfod cadw treth fawr j ar de a nwyddau eraiil am ein bod yn parhaus j lithro i ryw ryfel nou gilydd Yr oedd yn an- m hosibj gostwug y treuhad?u tra v byddai pethaii M hyn yn cael eu dwyn vn lDln. Ond vr j oeddid yu dweyd mai pob! ddrw,, oedd v Chineaid, a bod leh wedi !Iadd 70,000 obobl. A chymeryd yn ganiataoi fod hyny yn wir, a wnai ein gwaith m yn Hadd 20,000 neu 30.00'? ychwaaeg welia hyny. Onid ein dyledswydd ni oedd dangos gweli esiampi'' Yr oeddem bron wedi llwyr ddi nistrio dinas Canton, dinas oedd ya e,, nwvs tua miliwn o bob], cymaint ag oedd yn Liverpool, Manchester ac Edinburgh gyda'u gilydd. Yr oedd efe (Mr. Lobden) am i ni ddal i fynu ein 1 hanrhydedd, ae ymddwyn yr un modd tnagat v cryf ag at y gwan. Ar ol dangos pa fath un oedd Palmerston fel diwvgiwr, dywedai fod y cyfariod bwnw yn dingos mai celwydd oedd yr hyn a ddvwedai y Times fod y wlad yn erbyn penderf* vn- ( iad Tv y Cyffredin. • W cd; rhai sylwadau gan Dr. Epps, ansrcbwvd y cyfarfod gau j Mr. Roebuck. Gwadai ei fod ef wedi ymgvng- reirio gyda Air. Cobden. Yr oedd efe vn hoilol annibynol. Ymunai efe a'r rhai a farnai oeddent yn eu lie. Pan fyddai Cobden yn ei le ymuuai ag ff, ond pan o'i le gwrthwynebai ef. Barnai 1 efe fod linrhydedd Lloegr wedi ei lychwino yn yr ymosodiad ar Canton. Y pendertyniadau a gar- 1 iwyd bron yn unliais oeddent tel y canlyn :— Bod y cyfarfod hwn yn barnu fod yr ymosodiad ar Persia a Canton yn hoilol ddiangenrhaia, ar dir cyfiawnder a doethineb ac y mae y cyfarfod hwn yn mhellach yn gwrthdystio yn erbyn yr ar. feriad o daflu y wlad hon i ryfel heb wybodaeth a ohydsyniad v Senedd, ac yn llawenhau yn fawr fad y wlad. trwy bleidlais ddiweddar I'v y Cvfl red in wedi ei gwaredu rhag cyfrifoldeb y gweitb- red oedd hyny o greulondeb a thywallt gwaed gan swyddogion Prydeinig ar drigolion (.'anion Hod y Gweinidogion trwy gymeradwvo a mab wvsiadu gweithredoedd v sA ydaogion yn Canton wedi g-wneyd eu hunain yn afebol am y trvchineb a gy llawn wyd mewn trosedd o gyfraith Lioegr. a bod trosedd o gyfraith pa un bynag ai gau Brif. i weinidog ynte gan wladvddwr y cytlawnir ef i gael ei gosbi yn tarnal.. Cariwyd cynygiad hefyd o blaid helaethiad yr ethollraint OY1 \RL 01) MAW T YN MAXCHESTER. Cynhaliwyd cyfarfod mawr nos Fercher yn y Free Trade HRIII, Nlancliester, i bleidio etholiad Mri. Bright a Gibson, Nis gallwn hebgor gofod ond i'r difytaadau canlynol o araeth faith a medrue-I Mr. Cobden vr hwn oedd yn siarad o blaid ei gvfaill Mr. Bright, ar Weinyddiaeth yartrefol a thramor Argiwydd i Palrnustun. I I- Pwy yw Arg. Palmerston fel v mpe yn rhaid i ni roddi cvmaint o awdurdod yn ei ddwylaw ? i clywch, elywch i Pa beth ydyw ? t" Brad-veliwr Na ni ddywedaf ddim yn waeth am dano yma j nag a ddywedais yn ei wyneb yn Nby y Cyffredin (clywch, clywch): ond pan fydd aiuaf fi eisiau 1 gwybod beth yw dyn byddaf yn gofyn pa. beth i I iror. PKL ei ,¡,y,l J I y mae Arg. Palmerston wedi bod ddenddenr m ,vnedj d a 0,,ijain yn y Senedd. ac y mae wedi bod yn -perthyu i bob llywodraeth end nn vu ystod yr holl hanel can miyuedd (chwerthin iad). I Yr wvf yn rotio fod y Timet, yr hwn, fu yn treulio j ID m.ynedd i cldno ei a a'r bwn sydd rn a7 yn gwneyd cvmaint ba a all bob dvdd i'w gahoh yn loew (chwerttun t?.? a chfmer&d?T. a't.? yn dweyd unait ei foG. wedi Dod,Yl1 neu yn lanawr es?d?u i bob g.?yd?th am ?d?)jg m'ycpdd ar higain 'chwerf.ij?.????h Ind mvj f sydd yn arfer y geiriau oDdy !ad myS sydd   7??.' Yn ystod ei holl fywyd yr tmdd-:u- ??-;thwynpbu p?b peth ar enw diwygiad. Ond beth am ei lyw yddiaeth dramor 9 Yr wyf yn cofio iebe Cobden1 fv mod unwaSth v li derbyn Hytbyr oddiwrth Arg."Dudley Stuart. y, oedd yo llawenhau yn fawr oberwvdd y cyf- I .a"ra oedd ganddo i gymeryd Kossuth i weled Ary. Palmerston ac mor fuan ag y duth, bys- 1 b sodd iddo y gwatioddiad cysurus ond er ei fawr r ndod. cafodd na wnai Kossuth fyned i weled 11 merstloin cvmeradwyaeth) ac v m&e genyf ] \ihyr odddiwrtb Argo, Dudley Stuart, yn gofyn i mi arfer fy holl ddylanwad ar Kossuth i ten id c alw ar .Arg. Palmerston. ODd ni wnai j Kossuth fyned, a fy atebiad i. i Arg. Dudley St??art ydoedd hyn GeUwch fod yn bur siwr fod Kossuth yn gwybd llawer iawn mwy am Arg. I'almemto n U i aimerstoD nag yr ydycb chwi (Nts gallaf fyned hos yr holi fanylion yn awr. oud y maent yn bar- iiaith hysbys i mi. Yr wyf vn gwybod am holl weinyddiaeth tramor Arg. Palmerston Yr wyf vn herio un dyn byw i d dangos eagraiffi lie y m" r, b ar wyneb y ddaear wedi bod vn rbyddadi mewn caniyniad i weinyddiaeth dramor ATJ. Palmerston (ermeradwy&etn. Cvmeradwyodd waith Ffrainc yn danfon miiwyr iRufain. Y'tn8 hyn genym yn y llyfrau gleision. Efe tm-4cl y cyntaf, ar frys mawr, i longyfarth Ymberaw&#T presenol y Ffrancod ar ei drawslvwodraetb, tra yr oedd y gwaed yn rhedeg yn beolydd jarti. Gomeddodd dderbyn cenad a dda ifonwvdpõdit wrth yr Huugariaid, am nad allai ymdrafod a neb ond llywodraeth Aw-ttria. Ymddygodd yr un modd tuag at yr Eidaliaid. Ai gwir v pethau bya ai peidio? (Ie, Ie) Nid oes neb yn eu girada. A ydyw gan byny yn gyton a synwyr cyffredin fod y dyn nad yw yn caru rhvddid gartref. V8. meddu rhyw gymaint o gariad o'r fath i'w ddllnioe i wledydd tramor ? (uebel gymeradwtaethi..

LIVERPOOL ELECTION. AT a numerous and influential meeting or :1 Electors of Liverpoo', held at the Amph-th^nire, on MONDAY, the 15U, tnsunt. J. B. LLOYD, gcq:, ia the Chair, the following RESOLUTIONS wø. aniraonsly adopted Proposed bv JAMES HnLME, Esq., and wwnded by GILFEUT WINTER Moss, Esq. Tnat the warmest thanks of this meeting be ac. corded to our worthy and tried representative. Tho. mas Berry Horsfall, Esq, M. P.. for the admirable manner in which he has attended to all matters affecting the public interest of his eooetitaents, and for the attentive and courteous conduct exhibited by him to all parties who have waited upon him res in,- any private busmess." Proposed by JAMES ASPINAIX TOBIN, Esq., and seconded by ROEERT RANKIN, Esq., I- That this meeting cordially weloomes Thomma Berry Horsfall, Esq., M.P., and Charles Turner, Esq., as '^andidfltet for this Borough at the approaching General Election: and this meeting pledges itself to the most earnest and zealous efforts to secure their triumphant return." Proposed by HILTON HALHEAD, Esq., and seeoDCiecl by CHARLES SAUNDEKS, Esq., That the thanks of the meeting be presented to John Buck Lloyd, Esq., for his impartial eondnct in the chair."

JJORSFALL A TURNER AM BYTH r EVERTON WARD. ???P'??°?'' eario ?B mlaD Etho!!??? Mri. PCiRSFALL a T'?RNER, Tu v M-.? bon td eigtndd vn ddtL-Ainl HALI-?AY"i COFFEE HOT??SE, rv ?h. !< c.i-p?h? b?"'?h T I!. A%?, C64e?ry YsTtofr el„ i v P?-i]gor. Mawn?l ?e?. 185?. JJORSFALL A TURNER AM BYTH 1 KIRKDALE WARD. ..I ap T pwyllgor er cario yn mlaen Etholiad Mri. HORSPALt a ltRNER vn y ward hon vn e-sted-i vn ddyddiol vn nbv Mr CAR t,3BRICK, 17, 'a?tle-t'f pob h.8by8i»"th. THO". F. ROSKELL. Cadeirydd. Yntafell y Pwvllgor, Mawrtb Meg, lsi7. JJORSFALL A TURNER AM BXTH1 SCOTLAND WARD. Mae y pwyllgor er cario ;n mlaen Etb?'td ?rt. HMMfAM.  TFRER, yn 7 tf?? hon, ya ei»t»dd !D ?dT<M)o! ya a TURXETR. HE CASTLE I\?. ScfttlMid-t-o?d.H.Towpo b a TURNETR, BE CASTLE I'? S, Soo,l&Ild-r He oeir pob hysbvsiaeth. (AMES BUREOUGHE8. CadetrvdoL Ystuell y Pwyligor. Mawrth 13ag, 1857, JJORSFALL A TURNER AM BYTH! YAUXHALL WARD. Mae y Pwyrgor er cario yn mlaen Etholiad Mri. HORSRALL a TCRVER. vn eistedd vn ddyddiol yn nhy Mr. Kit GINALD 0 W E S8. ] 11, T'au:sbwl1-rnad, lie y ceir pob hyafcaa. iaeth. HENRY LAPOXE. Cadeirydd. Ystafell y Pwyllgor, Mawrlh 13eg, 1857. JJORSFALL A TURNER AM BYTHI ST. PAUL'S WARD. H. Mae v Pwyllgor er cario yn miaen EtbolisdMri. HORSFALL a TURNER, yr y irard bon, yn eistedd yn ddyddiol yn nhy M r. Klf{ Kr AT HICK. 16, Earle-street. 8t. t'&ai'e sqaara, vn mha le v ceir pob hvsbv rw õti 1 GKANI MORRIS Ca^eirydJ HOBERTS, It-Gadeirydd. Y«Uf- y Pvrylignr. )raw,.th 13eg. 1H57. JJORSFALL A TURNER AM BYTH: I EXCHANGE WARD. Mae y Pwvllfror er cario yu mlaen Etholiad Mri. BORSTALS^ a TURNER, yn y Ward ban, yn cittedd yn ddyddiol yn 'Is v gell,, c-; el gn b byebyo- nhv Mr DO0,16, Cbapel-street. 'le y (fell• <- ciel job hyabya- iaeth. J \MES TYREB, Cadeirydd. Yetafel1 y Pvyligor, Mawrth 13eg, 18A7. JJORSFALL A TURNER AM BYTKI CASTLE STREET WARD. Mae v Pwvllcor er cario yn mlaen etholiaa Mri. HORSFALL a TURNER, vn v va d hon, yn ei-t..dd yr ddyddiot yn nbv M', W Mky, w, Dal,-tre-t vn mha le y CfT p b hya- bys afth. J- fi. LfViNGSTON, Cadeirydd. "Ystafell y Pwyligor. Mnwr h 138£, l'i.1. JJ O RSFALL A TURNER AM BYTHI ST. PETER'S WARD. Mae y Pwvllffor er cario vn mlaen e b liad Mri. HORSFAJLL a TTTR -E' yn v ward hon. vn e«t"iid yn d Oddiol ya y »OcTOR fi} NT AX v ceir poo hysbyi- iaath. 'f'HOS RR\N ff. C.d,iridd. WM l'fSREIl, Ic;, I»-0„ «<^ielrwTT- J. E. LEA I HERBARROW. Is.Gdell'W)T. «taf«b y Pwylljor, M iwnh 13ep, iar)7. JJORSFALL A TURNER AM BYTB I PITT-STREET WARD. Mae y Pwyllgor ei cario ya -Im etholiad Mri. HORSFALL a TURNER, yn y ward hm, yn matiydi ''11 dd d 101 yn y (TLOBE INN, Mersey-street, ynmba le v coir poll hysbys. iaeth. CHARLES CAL.LIS, Cadeirydd. Yst ifcU y Pwyllpnr, Mawrth l:)P, 185". JJORSFALL A TURNER AM BYTH 1 GREAT GEORGE IVARD. M,ie y Pwyllpor er oario yn mlaen otl,.olied Mri. HORSFALL a TURNER, \n y ward hon yn eistedd yn ddyddiol 111 y GREAT GEORGE TAVERN. Upper Pitt~«trnei, Ue y aoir pob hyebysiaeih. ALEXA. IE 11 iflAS'tl, Cadeirydd. THOS. WAGSIAFF, Is-Gadeirydd. Ystafell y Pwyllgor, Mawrtli 13eg, 1967, JJORSFALL A TURNER AM BYTHI RODNEY-STREET WARD. Mae y Pwyllgor tr carlo yn mlaen etholiad Mri. HORSTALt. a TURNER, yn y uwd ban, yn eistadd vn ddyddiol yn nliv Mr. joynsor; s, GLOBE INN. Mount p!ea«ant. "lle voair poll bysbysiaeth. R. A. PAYNE. CedeirwVl Yntafell y Pwyllgor, Mawrth 13eg, 1"'>7" JJORSFALL A TURNER AM BYTH: ABERCROMBY WARD. Mae v Pwvllfror er cario vn mlaen etholiad Mri. HORSFALL a TURNER, vn v 11 ard hon. 1. eiaiedrt yn ddvddiol yn nhy Mr. Barton, nr pornei Bnjwnlow-hill aMonnt-pleaaant. llo y ceir pob bvsbysiaelh JAMES HoI31E, Cadeiryid. Y'stnf;-ll y Pwylifror, Mawrth 13 g, 18S". JJORSFALL A TURNER AM BYTH t LIME-STREET WARD. Mae v Pwvlluoi er cai io vn luigptietholiad Mri. JIQESFALL a TURNER vn r ward hon. eistedd yn ddvddiol yn nbv Mt Ford .SWAN INN. London-road, win le J ceir put JONES, Cadeirydd. Ystafell y J'wyllgor. Mawrth 13e, 1857. JJORSFALL A TURNER AM BYTHt WEST DERBY WARD. Mae y Pwylltfor er canu yu mlaen etholiad Mri. HORSFALL Ii TInNEH, vn y H ard hon, yn eietetki yn ddyddiol yn nhv M r. Marsball.'Edge-kill Coffee House, vti mha le y ceir pob liyebysiaeth. JAMEiS iiAfKELL, Cadeirydd. Ystafell y Pwyllgor, Maw til lUep, 1807. HORSFALL TURNER AM BYTH! NORTH AND SOUTH TOXTETH WARDS. Mae y Pwvlljfer er cario vn mlaea ffboliad Mrt. HORSEAEL a TUR\FR vn v t?ar? hon, ,2 eretedd 1? ddd!11 TROY?L OAK, Park-posd, vu mha'ie y (?irr<??T?.y<itot? ?ROYA,F g?IUBL ROI?E.C?CeHydd. TTITTOy HALHBA? Ta?o??t!w? <T?<?R ▼ T-?-"r". Ma?. r<? !?, 1?'