Yr Amserau

EISTEDDFOD IFORAIDD DOWLAIS, 1847. Ic Y,\ FLIR yr Eisteddfod uchod yn Ysgoldy Dowiais, dydd Llun v 27ain o Gorphona 1 V pryd y gwobrwyir yr ymgvstadleuwvr huddnjo! ar y tfistynau isod, fel y canlyn :— ■RARDDOVIAr T Fl. 1. Am vr Awr 11 orii,,ri 3efli am v,iiwpddar Syr J J (Client, Rarwiis?, A.S., Dowiais—Gwobr 20 0 0 t 2. Galar gsn am y diweddar Dan el Jenkins, r^tar, Dowla; ?*n Gyfr:nf-i Caradog ab Br >n-Gwobr 15 0 I 3. Galar-g4n ar ol y diwwddar Henry Thonas, Bine Bo*r, Dowiais. g tn Gvirinft 'remi Caria(I-Gwobr 4 0 0 4. Am yr Fr.sflvn goreu i fod vu Fedd-argr,iff «r H°r»y Thomas, Bine Boar, DowlaU, (fan Teml Caiiad —Gwobr f, Id 0 fir 7 5. Am yr Enalvn goreu i fod vn Fedd ar;rrdff i'r tar Mrs. Ann Thorns. Blue Boar, Dowiais, tan Teml Cariad-Gwobr, 0 15 0 j '6. Galar-srin ar ol v rliweddar Phillip Pree^ Cyfrwywr, Dowiais, p'an yrp;¡¡ion-Gworyr 10 0 ( 7.12 Penill ar Ymwe iad y Gov a m\"lJvrt,odct Cvmr, a llwyddiunt ei Uetv sr Ben y Garn Drlu-Gw lbr 011) n .BEIILNIAID y FARDUOMAETH—Par^n- Canon Jenkins, Periglor Dowiais a'i- Parch. Itobert Eliii, Sirhowy, (Cynddeltv) TBAETHODAH. 1. Am y gW!lhniaeth rh\VIIg CJ oVIl!,dod a Chyn,'deb, ,mn (ryrnnfa Ifor, Dowla.13-hwo'?l" 1 0 0 .1:, 2 -^r ddyledswyria Iforiaid ddiwyllio ea meddvlian, yn nghyd a'r moddion sroreu er enill vr amcan, gan Gyf- rinfa Ifor Bar. h- G r 22 I) 3. Ar y priodoldeb ueu yr anmhriodoldeb i Iforiaid gynal en Cyrndeithisa i mewn Gwestai, gan Gyfriufa Lletv Ifor—Gwobr t 10 0 <. Ar RagoroMeb y Cyfundlfb T^n'-a'dd, yn nghyd a'r moddion mwyaf effeittiiol er ei Iwyddiant, gan Gvfrinfa ') y FeilHonen Gytnraeg—Gwobr 5 0 Y Cyfaris<)d.liadati i fod yn Daw yr Ysgrifenvdd erbvn Gorpb, lOfcd. l*o7, cyfeiriedig WILLIAM THOMAS, Tailor, Well < -Street, Dowiais. near Merthyr Tydtil. teilyngdod. G\VEFR G" -EFF, C-rWEI-'R '-A'I' WELL. Y CRYDCYMALAU. FFERYLLADD DRYDAN I'[ ATEDUYGINIAEIH an?e?dt? a'; bob math o'r Crvdcymalau, Byddardod, Swn yn y Clustiau, .l V.J. Poen yn egyrn.v Pen, Ti, DolfJrpur, ?'?- '?'? ?———?. a Phoen y Cefn, yn nghyd a Unawa ° qlnhwylderai araill rhy faith Ïw lteuwi, TYS TIOLAETHAU AMRYWIOI,. Anwvl Sv- v, t 1 ??'??o y Parchpdig Mr. Bartley, ?<reinid<? Wos?yaidd Amlwch, Mon. Aawy!  I- r wyf erbvn ? ?"edi ''?' ?" mis ) t"??'' b-rhad y Heai?nt a gefais trwy ?ich goruchwyHaeth drydanol :1 am dymurilad cywir yw i chwi gaei hir oes i wneuthur daionl i ddyDo!ryw d..o(!defus. Yr Eiddoch,  JOHN BAETLEY, Amlwch. Gt'pd.. ???, v Odditan Jaw y I'ar^sdig Mr. R. P. Gn<Ktho, ?-cin;do? Annibynol Joppa, Caernarfon. Ga-#rii» ;:Iv,r- yo ma.. yn hyiryd yr 1»chad perafaith gefais trwy offerynoliaeth eich triniaeth drydanol. Em. dymumad yw i ;hwi gad pob UwyddiaDt yn "ieh ymdredÚOo dymarol. Ydwyf eich yn ffyddlon, R. P. GRIFFITHS, Caernarfon.  :n? dd? !tee1 y eyfle i wneyd yn nyhoedd y feddyginiaeth ann?gwytiadwy a rhyfeddol a gefais i P';W 8 Phob peth a z!ywais am dano; a fy mam dd?yg) yw' nad oes gy&tyb i ch triniaeth drydanol ellwl at y ? Clyde'm? -i?!' u. Ydwyf Atoh ya ?dd!un. H?..n Jo?Es, Bakehouse, L!andegai. near Bangor. Y ma y Ty"tio1QthlllJ ? ?'?' luos,)g '> ?'?' i ]»»r vma-gellir en gweled ond galw ar MR. RICHARDSOX, DRCGGIST Ai^OTU Ft•AVnV^ ."LL, STRYD Fawr. 0 '?" ? ??? ?'°? ??" CAERXARFO, M. m«e yr OTerynau Trydanol bob dyidar '¥altt, m5 • f,7 G N'N- A L L T GWALLT! G IV A L L T' HYLIF BALMAIDD EHOSMARI. DARGANFYDDIAD () WERTH AVMHRISIADWY I BAWB AC SYDD YN COLLI EU GWALLT V rbinweddau RHOSMARf mor aduab?ddus er cvnyrchu a?it, fel mai afreidiol eu nodi y yn bre'"n"L A cban lod Hviif Balmaidd vn f"ddiano! ar vr ol, o'i briodo!?-ddau cvn"/vr^rhinl 1 cTyfnaol, f ireidd. ;„oli y rnae yn foddion anffaele. i? er r,nyrc>,H. tryjkau, r.v-Av. ae arH-tercko,,} Gwalit ofv.u • 6c, yr W;. APOTHECARY.. HAL' -? Tri Thy i t Clack  AER,.NARFO-1?;, tiaii ??i .1gi'nts  R. ?°"" S?ioner. B.?G?-Mr. M Hobrt", Druggist, C<,?WAT-Mr. E. Bl< HARuso?. T«.~r. .nc'?"H" K?ian?y?tr.s. GWRTHDYSTTAD ° EIDDO WILLIAM EDWARDS, EBl'NKZER. YR wyffi, WILLIAM EDWARDS, o Eben- A cyhoedr1 fori y cyhnddiad a ddv!?ais yn erbvn M.- J OH V O,WE,, Pencantwr vn Ysgoldy Llandinorwi^, gcr Ebenezer Lianadeimolep. sefei fod yn dal cysvlltiad anghyfreifblon a dynp yn Ngalli-y-foel—T natnr enl'ibus ar anwireddns It"llot, A "ymunaf vn mheilaeh hysbysii itad oedd vn fy scryd ddel.nyddio ifeiriaa mewn cysvlltiad a r John Owen ncnod.ar v dvbei; oi ;gelu fel dvn a Chri-ition. 1 Pentref Eberezer, Plwyf Llanddeiniolen, t),- Chwef. 24ain, 1S57. AMERICAN FLOATING BALI. WASHING MACHINE. -L (MOORE'S PATENT). Tryrr gynorrhwy y Peiriant hwn, gyda'i 20f) Belen- jC 8U Nofiadwy, gall geneth -.vneyd gwaith chtvech o olch. wragedd. PEIRIANACT GWASCTU A MANGLO O £ 2 i f". Hefyd, dyfais riewvdd, v PATENT YANKEE HYDRO-THERMAL CHURN I Buddai), Yr bon sydd yn deilwng o sylw pawb ac sydd gan- .,idynt ddim i wneyd a gwneyd Ymenvn. ,OJ,, YSTORFA, 20, SLATER STREET, LIVERPOOL. f-rr.. • "1,i. Dolgellau, Hydref 2H, 185G. Mr. B. MOORE, S,yr,- Pan trosodd yn Liverpoo r.< -edtieutu tair wythnos vn ol troaia i mewn i le Mr Hongb, Siater Street, i gael golwg ar eich peiriant i < ..cywrain, tarawodd 6 vn d.liatreg yr atebai y dyben <yn dda; prynais nn am £1), a chefais hi gartref, y mae hyd vu nod y tn hwnt i'n djswvliadau. Os dv munech fy mbeoodi yn orucbwvliwr trosoch i'w gwortbu yn y gymvdogaeth hon, nid oes amhenaeth ¡ oaa allwn werthu rhai os nad llawer, unwaith y gwneir hwynt yn adnakyddus. Os bvddwch yn fy mhenodi gwnewch fy nghyuysgaeddu A'r hvsbvs- rwydd angenrheidiol.—Ydwyf eich ufudd was, William Jones. '{ J TO AGRICiJLTl RISTS Bich and Pure Dissolved BONE MANURE, 'Containing 30 per cent. of Soluble Phosphate. More per- maneut than ^uiano, at half its price. -Applv to ARNOTT BROTHERS, Liver Chambers, Liverpool. SiJ X 1,000 IN CASE OF DEATH. 11 A FIXED ALLOWANCE OF £ 6 PER WEEK. i IN* THE EVENT OF INJURY BY j! t ACCIDENTS OF EVERY DESCRIPTION .J.' om6 be secured by an Annual payment of jE3 for a Policv in the fl AIL WAY PASSENGERS ASSURANCE COMPANY. Iürraller amounts may be secured by prop,.Ti ionate payments, NO CHARGE FOR STAMP DUTY. r RAILWAY ACCrDBITTS ALOMM mav be in- sured apainsf by the Journev or by the vear at all the prin. cipal Raliway Stations, where ølso Forms of Proposal and Prospectuses may be had-and of the Provincial Agents— ADd at the Head Office, London. f N. B.—1 he nsefulness of this Company is shewn by the r .om paid as Compensation for Acoidents, JB32,722. Railway Passengers Assurance Compnnv, Empowered by "peeLd Act of l'rliament, Offlee, 3, Old Broad Street, E. s. WILLIAM J. VIAN, '1 S"'T8Iary. OWEN OWENS, 11 CHRONOMETER. f PATENT LEVER WATCH AND CLOeK MA NTJFACTUREE, 4, South Castle Street, Liverpool. SILVER PATENT LEVER WATCHES from i 14 to £10. La.fies and Centlmen s Gold Patent Lev-ir f Watches, from S9 to £20, Gold Chains, from £2 to flo. O. O., warrants thr above to be of the best qiial-,tv anrl to. keep them in good going order, free of charge, for years. Old Watches tak en in pa n payment for new ones. Sextants, Quad rants, and othe1' Nomic" Instruments, fot Sale, and capeful y repaired and adjusted. XTILLrA)-IS & SON'S PURE GLYCERINE V ▼ SOiVJP Messrs. JOHV WILLIAMS & So^'s PURR OLTCERINE Scat has been analysed by two of the most able chemists of London, and is strongly recommended by several IIJir ient men in the medical profession. It is suited to the most delicate skin (whether IIri5in from disease or otbe»wise^, and is the only kind fit for nursery use.—.May be >■ • had of all r usppctible chemists, perfumers. &c.—Soap Works, Clerkenw/jll, [,ondon. E. C, TO MERCHANTS, BUILDERS, MESSRS. ROBERTS & CO. beg respectfully to in inform the above and the nobility, clergy, and gentry of Liverpool and its neighbourhood that thev have. constantlv on hand a large snpnlv of MARBLE nd ENAMEL CHIMNEY PIECES, MONU MFTS, TOMBS, GRAVESTONES. &c., which for elegance of design cannot be surpassed by any cfrtfcer house in town. Messrs. R. and Co. would also beg to introduce to -the attention of the public their ENAMEL SLATE, which for ornamental and useful purposes cannot he ^arpsssed, besides heing found more elegant and durable than Marble, and much less expensive. Messrs. R. and Co. would also recommend their SLATE, which is in very common use in the south -of Encland for Pantry and Larder Tables, Shelves, &c. Wine Cellar Fittings, Sinks, Salting and Milk Vessels, Baths, Cisterns, and Skirtings, Balcony Landings, Coping, Window Sills, and Ridging.Garden 1 Frames, and Edging, for Borders, Sun Dials, &c., also Billiard and Bagatelle Tables. REPOSITORY—3, FALKLAND-STREET, LON- DON-ROAD. MANUFACTORY.—ABER, Ave miles from BANGOR, NORTH WALES. The whole machinery driven bv water power. ,N'.B.-A supply of CISTERNS constantly on hand. Yn y Wasg, ac a gyhotddir yn ddioed, Pris 6e., VDRODDIAD o Deithiau Cenadol a Dargac- :1.. fvddiadaa v Parch. Dr. Livingston, yn Nghanolbarth DehenAir Affrica. Cytieithfdig gaii y Pai cb. THOMAS LKVI. Oellir cael un, neu unrbyw nife", drwy y Llythyrdy, ar dd^rbyniad y gwertli mewn Postaq? Stamps IREF-S LEWIS, Argraffvdd a Chylweddydd, MERTHYR TYDFIL, ac i'w gael gan yr holl Lyfrwerthwyr Tn awr allan o'r FF.-i.*?, 'fed rhan rlt:. Yn bnrod t'w ym gyda'r Post, y Gytrol, wedi ei rhwymo mewn Main rryf, pnz 4s., nell yn Rhanan, Us. 6c., A DE1 LADY DD TE1 L U AID D. G an v X Piara. D. Price. DIXBYCII. Yn cynwvs Nan- o Draethodao. D..v,ar-tiymthe'-ar,hngi1in 0 Bregetban, Dwy ar hugain o Bryddestau. Marwtiadau, 6cc.1 m. Puni rfymaid o Loffion, yn cynwvs amrai utreiniau o Ddiarheb:n a Doeth eiriau. wedi ea casglu gan mwyaf o weitbiau hen Awduron, yn nghyda I'htgion o Drioedd" Beirdd Ynys Pi-yd- ain- Oan fodvr Awdwr yn bwriatlu ymfudo g-y,laï dlllll i Ttica, America, vn mis Mal nesaf, dymunii- ar y sawl aewvllvsiant gael y Llyfr uchod yru am dano .gyda biken dal mewn Post- eg tamp) at yr 1A.dwr, neu at Mr. T. Gfk, Artrraft'vr!d)' Dlnbych. a gyrir ef yn ddioedi iddynt LLYFRAI CYMREIG. EOS CEIRIOG, «ef hoH waith yr enwog EFardd H-'w MORRIS, ola hanes yr Awdwr, gan Wal- ter Davies. Yn ddwy yfrcl, mewn Uiain hartd, pris 65, ("Pris eynt.eflg, 12s.) CABAN FEWYRTH TWM. Gan Mrs. Stowe, gvda ",ailh..r "fain o Gerf-luniau. Wodi ei rwymo mewn jpris cynt=fig, ts I r BIBL DARIXIADOL-l Samuel i ddi- I wedd Malachi. Vn ddwy Gvfroi, I as. mevn amlpc. YCANIEDYDD C V M liE LG. T'ris OS. mewn papnr, neu 7s. yri i-hwv-in. THE CAMBRIAN MINSTRKI., being a Collection of the melodies nf Cambria, with original war" in Engli,,qb an, Welsh, together with several original Airs. Bv J,)ir v THOMAS, {Jruan Ddu). Ar warth gan E. H .GHFS & Vvrex"m, gan v rhai y gellir eael bron nnrny-v lyfr fymr^ig trwy anfor. "i werth "I'ta.q.. R;fJ"p!' .\nt-,nor m "to Rhk^p nswvdd o ttrtsin Cymtoig. i Tysteb i Dr. W Jones, Caergybi. ¡ M" EWN CYFARFOD o gyfeiUion Dr. W. ?'? Jones, a gynhaliwyd yn Llysdv y Dref, CMrfyhi' ?yddLiun. 16pg o Chw?tror, 1?7, y Parch. CANGHELLWR TREVOR yn y gadair. Cvnveiwvd gan C. RIGPT, Yew., ac eiliwvd gan y Pareh. Nfr. RIÇHAgi\, j Penderfynwyd, Bod Tysteh gyfaddas i gael ei chyflwvno i D. W JONES fel mynegiad o'u parch i'w g- fpl mynegiad o'u parch i'w gymeriad yn neillduol a phro- fresol, ac y bydd i'r Dysteb ddywededig fod v fath ag a fydd yn fwyai derbyniol gan Dr. JONES, todypersonaucanlynotifod yn Bwyllgor i eario allan amcau y Cyfarfod hwn, gyda gallu i ychwanegu at eu rhif, i ba un y bydd v Pwyllgorau Lleawl vn i- 1 Y CADEIRTDD. Parch. James Williams. Mr. Rigby. Mr, Reitheimer, C.E. Ifr. EclwLirrl H!ighes.,kriandy. ,I Mr Owen Hughes, Nannor. Mr Wm Roherts, Lledwigan. • Mr. Thomas Williams. TI -1 T I Parch T. Richards. I Parch D. B. Price. ?' John Lewis, Draper. Mr K- A. Williams, Llan- ddeusant. Mr. W. Siddorn. Mr. Joseph Williams. Pump i ffurfio Quorum. ??'? ??I ei agor er cyraedd amcan y Cvfar- ?fJ?t?n '? gael ddwyn i derfyniad ar yr ?n o ,Mawrtr¡ ne.a Bod Mr. GtLLi fed yn Ysgrifenvdd Mvgedawt a Thrysor. BOll lfr. Gilli fod yn Ysgrifenydd Mvgedawl a Tlirysor- vdd, ac vn fteiod o'r Pwyllgor vn rhinwedd ei swydd; a Mr. R PRITCIIARI), o Weithydd y Porthladd, yn Ysgrifenydd Cy- northwyol Mygedol. RHESTR O'R TANSGRIFIADAU. Symiau a hysbvswyd eisioes £125 17 o R. L. Consins. Ysiv. C.E., Harbon.-Worka 2 2 0 Rev. Janaeq NViliiams, M.A., Llanfairvnhornwy 2 0 0 Mr. 0- Owens,,zrocer, Poth y Felia 1 I 6 J. Owen, Bronrallt, Llanidan 1 1 0 The Amserau' Newspaper i ? ? Rev. Chas. WiUiama. B.D., Rectory, Holyhead 1 1 o Mr. Hugh .Tones, BoJfeirig, Aberffraw j j 0 Huh 'Rbert.,Bryn b.ddau, Car" ;rvon S. l i o Richard Hughes, Mynachdu, Cemaes 1 1 0 Hut!hP.jberM,Brynb.ddan,C.tn;.)-vonS.? ?? i o J.Hughes, Llvnon ■ 0 0 R. WiJ1iam, Trehan 1 0 0 W. Rohel t8, Pandy, do. I 0 q R. W¡]Jiam, Glantowyn i H. Williams, Park °'?° ?? J n %0 Rev. J. Williams,Rectory, Rhoscolyn 1 o 0 Mr. O. Jon",s, Ty Mawr, Llanfihangelesceifiog 10 0 W Jonps. do j 0 Q Mi?s Williams, Llanfairynhornwy Rectory 10 0 Parrv, Mae^mor, near Corwen j o 0 William Kerr, Yew., Abera-tro. Merionethshire 10 0 Mr. Henry Wiiliams, Tynlian, Llanrhwdrys i 10 0 Mrs Anne Jones, Tynilan, Llaorhwdrys 0 10 6 W. O. Roberts, Boston House, Berw o 10 ft T,J D8Vi., Brynteg. do, 010 6 E. Owen, I'entre Gwyddel, Iihossolvn 010 I) J.Palmor, kmlwch 0 10 fi H Jones Printer, Holvnead q jo R Mrs. R. Lewis, chemist, Bodedern 0 10 Mr.O.Jnnes.Fron,Hanidan 0!0 0 Richard Wiil?ms.Cefndn.Gaerwen n in n .'ohnGn9!tt?.P:?Cpm)Yn -o n n W. Parry, Bryn?wyn _? JQ 0 1 h^s. Jones, Shop, Llaingoch 0 10 0 Richd. Jonas, Shoemaker, do. 010 n Miss C. Prichatd, No. 2, lo. ?? o Mr. W. Piichard, Cerrigmoelion o 10 0 Richd Jones, Cerrigmoelion, Rhoscolvn o 10 (I Ri' hd. Owens, London House 010 n H. o?en, Trerldolffin Q JQ 0 R. Evans, Pias, Rhoscolyn 0 1,) n O ,¡ones. Brynbella, do. 0101 W. 'jwen, Rbosybothau 0 10 o 0. William, Ber? Hall o}o ? A Friend, per Mr. Richard Prichard 0100 Mr. Wm. Rowland, Tyddyn Lewis, Llanfwrog o S o Mr. Richard Prichard, Engineer, Holyhead 074i L. Roberts, Tvfelyn, d0, o 7 H H. oberts, B^'i dal, Rhoscolvn o 7 0 T. Williams -n-gorllas o 5 o 0, Hughes, iph 5 0 Mrs. M,.HueT hp .mawr 0 5 0 Nli. Henry Will:i;ms, Joiner, Llaingoch o 5 0 William Williams, Broker. Holyhead 0 5 n W. Williams. Fronddu, Cemlyn 0 5 0 Evan Thomas, Tywian 0 6 0 W. Jones, Shopkeeper, do 0 .) 0 11, Roberta, GwyddfrynLIanidan o 5 0 W. Evans, Kfridd, do. 0 5 0 0wen, Tynyeourt.d0. 0 5 0 M\r r. O. W llliams, Crown Inn. Bodedern 050 0. Evans, Tep, dealer, rlo 050 R. Parry, Fferam, Relierinff-officer 050 0. Parry, Butcher, Holyhead 050 Joseph Davies Grocer, London Road 050 Richard Willi oms, Glynbwch 0 .5 0 Lewis Parry, Newidfa o 5 o J Evans, Tvnyberllan o 5 0 H. Evans, Tyhen o 5 0 Robt. Hughes, merchant, Amlwch 0 5 0 Cflpt. Thus. Owen, Maria, do. o 5 0 Mr P. Jones, servant at the Rectory, Rhoscolyn ..050 W. Williams, Fferam, do. 0 5 0 Rich. Jones, Mwythus.do. 0 5 0 W. Williams, Llywarch, to. 0 5 0 J. Hughes, Bryngola, Rhoscolyn o 5 0 R. Jons, Brynt?g, do, 0 5 0 W. Hughes, Pant Phillip, do. 0 ;) 0 W. Jones, Gsrregiwyd, do. 0 5 0 J James, Ty Sir, do. 0 5 0 W. Roberts, Cas'r Sais, do. 050 H. Roberts, 'Reft.il o ? Q E. W)]Uam.?,FoarMiIeBridga 050 J. Williams, Shop, Koscolyn 050 R?chtrd Lewis, Berw Coal Works 050 Master Geo ge Owen, Holyhead 0 5 0 Mr. E. Williams, per R. Prichard, Engineer 0 5 0 J Miller 0 5 0 (). Hughes, Cartei-, Vulcan-street 030 0. Jones, fronmonger, see. subscription 0 2 tj Richd, Jones, servant at Ty'n y Court 0 2 fi Mrs. Margaret Hughes Gors, Llaingoch 0 2 (5 Mr J. Prichard, Shoemaker, do. 0 2 6 Owen Pritchard, Admiralty Office, Holyhead.. 0 2 6 Miss Parry, Ty-fattws,Cemlyn 0 2 6 Mr. Henry Owen, Penrhvu Marchog 0 2 6 R. Morris. Cae Sgubor 0 2 6 J. Owen, Mynydd Celyn Bach .J 0 a ? Miss Susan Monis, Carreg Domas.Holyhead. 0 2 6 Mrs. Mary Evans, L^ura I 0 2 6 Mr J. Williams, Customs, Holyhead 0 2 6 J. Williams, Bryngwraa 0 2 6 D. Williams, Ty Woods, Rhoscolyn ?JJJ 026 R. Chamher, Hhydbont, do 0 2 6 J. Thomas, Hendy, do. J HoberB, Glanvmor, do 0 2 6 R.Owen.Cefuy 'BerU'i.do. 2 6 J. Roberts, Penrhyn Fadog, do. 0 2 6 R Jones, Shop Newydd, do. ?? 0 2" R. Jones, Four Mile Bridge 0 2 Ö W J.me-,do. 0 2 6 W. Thomas, Britannia Vaults 0 2 6 R. Owen, Vulcan-street, Holyhead 0 2 6 J. Hughes Joiner, Valley 0 2 6 G. Williams, per Mr.R. Prichard. Engineer ..026 P. Hindiey do. 0 2 6 O. Davies 0 2 6 O..Tones, 0 2 6 E. Richards 0 2 6 G.Pearson „ 0 2 6 T. Pollit 0 2 í\ T Higgins „ 0 2 6 T. Owen, Trewilmod" 0 2 u H. Williams, Bodwarren 0 2 0 Thomas Williams. Mill-3treet. Holyhead 0 2 í) R. Williams, lanygraig 0 2 0 W. Hughes, horaekeeper, Holyhead 020 Miss Ellen Roberts, Kings-head 0 2 0 E. Wiliiams, Four Miie Bridge 0 I 6 J. Jones, Tynrhos bout 0 16 R. Hindiey, per Mr. R. P.,Engineer 0 16, R.Powell do. 0 1 6 J. Salmon „ 0 1 6 •T. Leatham „ 0 1 0 J.Hughes 10 J. Williams „ 0 1 0 J. Jones 01u W. P:u:y 0 10 L. Le W IS o10 J.Willhima 0 1 0 R Williams 0 t 0 W. Jones 0101 R.Jones 0 1 0 R. Pariv 0 1 u W. Owen, Bryngwran f 1 J. Thomas, Dryll 0 1 W. Owen, Hirfaeu 0 1 W. Jones, Caesherry 0 1 0 J.Jones, tdascocli, Rhoscolyn 0 110 W. Hughes, Kuur .Mile Bridge o H. J oues, horse driver, Railway Company 0 1 0 R. Hughes, do 0 1 0 J.Hughes, d0. II 1 0 Rowland Hughes, do. 0 10 Richard Hughes, do 0 ) 0 Hugh Uuylies, do 0 1 0 Kicharu Williams, Tailor, Thomas street, "10 i) Evans. Railwav Co s horse driver 00i T Michael, labourer Joun"dn 0 (J ö Uobert Pritchard (lo. Foel II t' 6 j u t> g iiichartf -'ritcliard, Foel 0 0 4 Djmunir yn neillduol ar y Trysorwyr a benodwyd gas y Pwyllg, rau IAleol i anfon i mi bob dydd Mer cher gyda'r Post, restrau cywir o dansgrifwyr nad ydynteisioes wedi eu cyhoeddi.fel y gallo eu henwauvm ddangoa yn yrhysbysiad wythnosol yn y Papyrau ileoL Caergybi, .Wawrth 2, 1^57. FRED C. GILL, Yp7. Mygedol a Thrjsorjid. Milgasglfa (Mmagerie) Edmunds, (diweddar Womb well) y mae hon yn awr yn Trallwm, ac ar ei fford(I trwy Gymru. Y mae yn wir werth ei gweled, ac yn gyfryw nas gwelodd Cymry ei bath er's llawer o flynyddoedd, os erioed. Nid yr un yw a'r eiddo y Llew laddwr. Gwel hysbysiad. Bu y Parch. Dr. Livingston yn talu ymweliad ai Tvwysog Albert dvdd Gwener diweddafyn mhalas Buckingham —————-——————.  m_ Newtown & Machynlleth Railway. CAPITAL, ilSO.OOO. IN 1.5,000 SHARES of ilO each. DEPOSIT, IT per Share. COMMITTEE OF MANAGEMENT. I THE RifiHT HOXORABI.E THE EARL VANE, Plas Machyn lleth, Montgomervsliire—• IHIBMAX. WILLIAM WATKIN EDWAHV WYNNE, Esq M.P., Pen. iarth. Mern>'H thshire, l ^OBI-.RT DA\IRS JONES, Esq., Trefri, nearMachvnlleth. CHARLES THOMAS THUKslON, Esq., Capt. R.N., Twr Pennal, near Mach ldU'tli. I JOHN CARNAC MORRIS, E8'1', F.R.S., Fronfeien, near Michynlleth. JOHN FOULKES, Esq., Aberdovey, near Machvnlleth. LAVV RENC h RICK, Esq., Pdntlluclw, near Alachynlleth. DAVID PRITCHARD, Esq., Ceiiiarth, near Machyiilleth. BAJFKERS THE NATIONKT, Pl,o,l.IAI, BRA.VH BANKS AT MACHY.V- LLETH, NKWTOVVN ABERYSNVVTH, AND DOLOELLET, "K ELSEWHERE. ENGINEERS: JOSEPH CUBITT, Esq., Engineer in Chief, 6, Great George Street. Westminster. ACTING E vO I NL F, RS-N,[,Aars. P,. and B. PIE ItC Y, Welshpool. SOLICITORS.- and MORGAN. Machynlleth. 11 SECRETARY; MR. DAVID HOWELL, Machynlleth. J Yr ydys wedi hir deimlo yr angenrheidrwydd ^gwysfawr o gael Rheilffordd i gysylltu canolbartb Tjymru a marchnadoedd mawrion Lloegr-yn Liver- pool, Manchester, Birmingham, a Llundain. Y mae Tywysogaeth Cymru hyd yma yn honol i amddifad o Reilffyrdd, oddieithr yr un sydd o Gaer i Gaergybi ar ei therfyn gogleddol, a'r Great Western ag sydd yn dilyn y Bristol Channel ar ei therfyn deheuol; ac nid oes dim yn eglurach nag y rhaid i bob gwlad ac ardal a adewir heb rheilffordd gael eu gadael ar ol ar redfa fawr pob cynydd a gwelliant. Yr ydys newydd gael "Acts of Parliament" i wneuthur Reeilffyrdd o Groesyswallt a'r Amytbig i'r Trallwm, a'r Drefnewydd, a Llanidloes v cam cyntaf tuagat ddiwalln angen gwaeddfawr Canol Cymru. Cyn cael yr Acts hyny buasai yn anamserol i gynyg y Cvnllun yma am Reilffordd i Fachynlleth; ond ) teimlir yn awr drwy y wlad yn gyffredinol fod yr adeg ) wedi dyfod i estyn y ffyrdd crybwyll-dig i Drcf Ma- chynlleth ac ni bydd eisiau ond dernyn bychan ar ol hyny i'w cysylltu ag Aberysthwyth a glenydd deniadol Mor yr Iwerddon. Gyda'r crybwylliad byr yma o'r amcan, y mae y Committee of Management" am osod yn fanylach o flaen y Cyhoedd yr hyn a wnaethant, a'r hyn a fwr- iadant wneud, a'r effeithiau da a dd ysgwyliant. Yr yd\s wedi cydsynio A "Standing Orders'' y Senedd am yr Eisteddiad presenol. Y mae nifer anarferol fawr o Shares wedi cael eu cymeryd yn barod gan breswylwyr cymydogaethau y Rheilffordd. Cychwynir o Rheilffordd y Drefnewydd a Llan. idloes ,rtyli Gaerswws a dilynir ffordd y Mail,erbyd drwy Garno a Llanhryninair i Fachynlleth. Hvd y ffordd fydd tair millJir ar hugain. Rheil sengl a wneir ar yr cyntaf, ond cymerirdigon o led am reil ddwbl. Gwneir Stations cylieus, ac yn eu mysg gellir enwi rhai Carno, Llanbrynmair, a'r Cemmes. Ynghyraedd cylchoedd y Stations hyny bydd Mwngloddiau gwerthfawr Dyffryn y Pennant a'r brvniau cymydogaethol,—Conroy, Cailan, Dylife, Dyfngwm, Glaslyn, Dulas a Fadian, Bwlchcoch, Rhos, wydol, a Brynyfedwen yn gystal a Dyffryn y Dyfl i fynu at Mallwyd a'r D tt is, n Mwnweithiau a Llech. gloddiau Cowarch a'r Cymoedd cylchynol. Dengys cip olwg ar v Map. n hyny ar unwaith, sefyllfa ardderchog Machynlleth fel Station. Y mae y Dref yn sefyll ar hen Aber y Dyfi, ac heblaw ei gwaith a 1 masnachaeth mewn gwlaneni a nwyddau ereill, ymae yn agor i holl br;f-ih rdd y parthau hyny o'r wlad. Y mae tair tfordd fawr v cylchoedd hyny yn cyfarfod yno,-sef ffordd Dolgellau a'r Bermo o du y gogledd, ffordd Aberdyfi a Thywyn yn y canol, a ffordd fawr bwysig Aberystwyth i'r de-orllewin. Gerllaw Machynlleth, o du y gogledd, y mae Llech. gloddiau enwog Aberllefenny, Corns, Alltgoed, Gei. wern, Brynyreglwys, Daran, Tynyberth, Tynyceunant, Braichgoch, Brynllwyd, a Llwyngwern. Y mae y Cloddiau gwerthfawr hyny yn gorfod anfon eu Llechi yn awr ar hyd y mor i farchnadoedd pell- enig a thramor; ond o ddiffyg y fantais fawr flaenaf o gludisd ar hyd ffordd haiarn, y maent yn cyrhaedd eu marchnadleoedd dan faich y draul drymaf am ell cludiad: eithr pan wneir y rlleilffordd yma, gellir anfon cyflawnder o bob amrywiaeth o honynt, nid yn unig i'w marchnadfanau presenol, ond i holl siroedd canolbarthol y deyrnas; a hyny am brisian llawer is na'r rhai presenol. Y mae Act wedi ei chael yn barod am ffordd haiarn i gludo Llechi o Corris i Ian y Dyti. Bydd yn hawdd cyfaddasu hono at gludiad teithwyr, ac at bob trafnidaeth a dvlg byny holl gylcboedd Dolgellau a'r Bermo i agosrwydd pur gyftane at Station fawr Machynlleth 0 js Y mae Tref a phorthladd Aberdyfi yn gorwenS bron yn orllewinol i Fachynlleth. Dygir yn mlaen draf- nidaeth lwyddiannus rhwng yno a bron bob parth.0 Brydain Fawr a'r Iwerddon a mawr hoffir gan yj Ardalwyr, a chan bob dyeithriaid, y Traeth gwastad, sych, a hyfi-yd sy'n ymle,lu oddiyno i Dvwyn ond y mae traul a lludded yr hen ddull araf presenol o deithio yno, wedi hod yn attalfa o'r fath drymaf i gynydd y lie; eithr symudir yr attalfa hono ar or- pheniad y Rheilfford vnii ac y mae Dyffryn llydan hyfryd amaethyddol TYWYll yn y mestyn o Aberdyfi heibio i droed Craigy'deryn at odrau Cader Idns a cheir o'r dyffryn ffrwythlawn cyfoethog hwnw gynyrch lawer, a Ilawer o anifeiliaid. Prin y mae yn ofynol i gyfeirio at Aberystwyth fel y Dr,oWyslCaf yn Sir Abertelfi-fel. tref ac y mae iddi borthladd cyfleus cysgodol, a masnach fawr gartrefol a thramor. Drwy fisoedd yr haf y mae Aberystwyth, o herwydd ei hawyr iach, a'r hyfrydwch prydferth sy'n gwisgo y mor a'r tir o'i deutu, yn sfvrchfan hoffusaf y dosbarthiadau cyfoethocaf o sir. oedd Lloegr; ond y mae er pob deniadau yn gwywo vn y blynyddau hyn o eisiau Reilffordd i ddyfod iddi ond ar orpheniad y Rail i Fachynlleth daw i fyny ar unwaith i'w henwogrwydd cyntefig fel "Brighton Cymru a gweliheir ar yr un pryd ei holl gymydog aethau llydain o Aberdyfi ar ei thu gogleddol, i Aber- ayron ar ei thu deheuol; a rhoddir cyfnerthoedd new- yddion i Fwn-gloddiau gwerthfawr ei chymydogaetbau, drwy gyflymu a rhadlon pob rhyw drosglwyddiad rhyngddynt ag ystorfeydd a gweithfeydd mwyaf y deyrnas. Bydd raid i holl wartheg a cheffylau a defaid yr ardaloedd eang a grybwyllwyd fyned drwv Fachyn- lleth i farchnadoedd canol-dirol Lloegr, a byddant yn gyfran pur fawr o drafnidiaeth y Reilffordd. Wrth gyfrif y manteision a ddeilliant oddiwithi ni ddylid annghofio y lluaws cynyddol o ymdeitbwyr a ddylif.mt ar hyd-ddi i geisio iechyd, a gorphwysiad, a difyrweh. Taith araf faith flinderus yr hen Stage Coach am (50 neu 80 milidir ni ddigalonay pryd hyny finteioedd yr ymdeithwyr. Yn lie y canoedd geir yn awr drwy drafferth a lludded yn gallu cyrhaedd bro ydd hyfryd ein haberoedd, chwyddir y rhif ijiloedd,— pan orphenir y Reilffordd o Groesoswallt, a'r Am. wytbig, a'i hestyniadi Fachynlleth. Heb fanylu yn mhellacb, gellir hyfgyhoeddi ar fyr eiriau,-Y rfuiid i holl drafnidiaeth amaethyddol a mwnol a masnachol a theithiol holl ganol gylchoedd Cymru fyned ar hild Reilffordd yma oblegid y mae wedi cael ei nodi allan gall Natur at hyny a hi vdt/w yr unig ffordd naturiol o galon Cymrit" i "galon Lioegr. Nid oes yn ol adroddiadau Joseph Cubitt, Yswain, y prif Engineer, a'r Meistri Piercy, Engineers Gweithiol y Company, ddim un math o anhawsdra peirianol ar ffordd ei gwneuthnriad. Nid yw y codiad ar un rhan o honi yn fwy nag un o drugain; ac ni bydd ond rhyw un tunnel byr bychan o 170 Hath yn ofynol. Y mae y "Camnsitteeof Management'' oil yn meddu preswylfeydd a thiroedd o fewn ei chyffiniau; ac y maent ollyn Shareholders mawrion ynddi, a bydd ei gorpheniad rhadlawn ac effeithiol, yn nghyda llesiant y wlad drwy hyny, mor bwysfawr iddynt hwy ag i neb. Acy maent yn aDturio crybwyll fod ganddynt seiliau da i obeithio,-er fod yr Engineers wedi nodi i'r Senedd v swm o A'liSOO y filldir fel traul uchaf ei gwneuthuriad—y gellir, trwy gynildeb gofalus yn mhob cangen o'r draul, ei gorphen yn dda am bris is na'r amcan-gyfrif crybwylledig. Y mae y Committee gan hyny o'r farn fod eu cynllun yn ddiogel ac yn sicr ar y sediau rhag-gryb- wylledig: —Sef, Rhadionwydd traul ei gwneutburiad, a'r doll isel a rhesymol a etyb mewn canlyniad i hyny, am gludiad ymdeithwyr, a phob trafnidaeth; ac felly y maent yn gobeithio gallu estyn y budd pwysicaf i'r wlad yn gyffredinol, a diogelu ar yr un pryd y lldgau goreu i'r Shareholders. Ceir yn nghylch y ffordd yma, fel yn mhob man aralllle yr ydys wedi agor Rheilffordd, y prawf egluraf o gynydd gwertb pob cyfair o dir a ddygir i gyrhaedd ei dylanwad. Caiff pob dosbirth o fasnachwyr weled yr helaethir cylchoedd pob trafnidaetb, drwy luosogiad gofynion e mdejtbas, i raddau llawer mwy nag ydys erioed eto wedi ddycbyrnygu. Nid yw yn bosibl i ffurfio unrhyw rag-gyfrif yn awr o'r niferoedd cynyddol o deithwir ac ymwelwyr a hoff- ddefnyddiant gyfleusderau y fath Rheilffordd. Ni bydd dim cyjrifoldeb ar neb a gymero Shares am yr un ffyrling yn fwy na'r deg punt y Share. Anfoned y sawl a ewyllysio gael rhai o'r Shares sydd ar ol, ei archiad yn ddioed i'r Secretary, yn y ffurf a ganlyn Th the Committee of Management of the Newtown and Machynlleth Railway Company. I hereby request you will allot to mt1 Ten Pound Shares in the Capital of the above C'o?<!M?, and I hereby M?r?g to accept ?<' same, and execute </t? Subscription Contract and 5'M&s?t&e?'s'???-e<'M?)t( M?fM required. Dated this day of 1857 Nomeiit full —— —————. Address in fdll —————-——— Description, Protessiopt, or Trade —— ————. Mewn cwr arall o'r papur gwelir hysbysia.d o Ddifyrwch Hoffmaa yn y Queen's He'1, Bold-street Dvnwaredir y gwahanol nodweddiadau (yn eu plith y Gyniraes) a enwir yno gyda'r medrusrwydd mwyttf. Seinir gyda'r llais fel nas gall y craffaf wybod o'r bron wahaniaeth rhyngddo ac offerynau cerdd. Cynhaliwyd cyfarfod mawr yn Llundain dydd Mercher diweddaf i wrthdystio yn erbyn y dreth ar bapur. Cynhaliwyd cyfarfod pur effeithiol hefyd yn Manchester v dydd anlynol o blaid v I tuel. QUEEN'S HALL BOLD-STREET. DIFYRWCH HOFFMAN JL? YMGYl'UNIADAC YC H WANE GO L. MISS GASKELL. QUE EN^S- HALL BOLD-STREET. DI l'' Y R W C II HOFFMAN. C YI NEWIDIAD YN Y RHAGDREFNIAD. Y PERORION ORGANOPHONIC. Mr. THirRTON, yr hwn a gydnabyddir fe"i vr j Amlseiniwr, y bol-lofarwr, a'r dynwaredwr goreu ddwg yn mlaen amrvwiaefh o briod lunian (tbttches) newydd a lluosng, gy(iii,'r fath newidiadati cyll, m o wisgoedd, pryd, llais, a rinlliau fel y mae yn ami wedi bod yn atoheus a oedd yn bosibl i'r gwahanol nod. weddiadau gael eu I;, I gan yr un perfcen. Amrywiol oyniysgogiadyron (automata), nid yn unig o'r gweith- iau celfyddydol goreu, ond hefyd bynod ddifyrys i'r! ieuanc a'r hen. Yn dechreu am wyth o'i- gloch. I QUEEN'S HALL, BOLD-SREET 'i j-J I F Y R W C H HOFFMAN Mewn canlyniad i'r nifer luosog o bobl y rhai y lluddiwyd iddynt gael mynediari i'r Hall uchod ar y Nosweithiau rhad, sef Llun a Sadwrn, ac i gyfarfod a'r dymuniad cyffredinol a amlygwyd yn y newydd- iaduron Mr. Hoffman, oddiar ddymuniad i roddi i bob dosbarth gyfieustra i gael gweled ei ddifyrion, a bysbysa prisiau y mynediad i mewn ar hyd yr wyth. nos: Back, 6d.; Reserved Seats, Is.; Stalls, 2s.; Private Boxes, o 15s. i 80s. Yn agored ddyddiau Mercher a Sadwm am banner awr wedi dau, fel arferol. Pob nos am wyth. 7. 1 ? 1 ■ V. R. YN CAEL EI HARDDANGOS YN'WELSHPOOL, MILGASGLFA ( Menagerie) Breninol Castell 1 Windsor EDMONDS, (diweddar Wombwell) y fwyaf a ddaeth erioed i Gymru, yr hon ddwywaith a gafodd yr anrhydedd uchel o ymddangos o flaen ei Mawrhydi y Frenbines a'r oil o'r Teulu Brenhinol, yn Ngbastell Windsor. Y mae yn awr ar ei ffordd i Gymru; a bydd iddi o hyn i ffair Wrecsam yn niwedd y mis hwn fMawrth) ymweled â lIawer o brif dref- ydd y Gogledd, yn en plith Fflint, Treffynon, Llan. elwy, Dinbych, Rhutfrni, &c. Gwybydder mai nid Milgasglia y Llew laddwr yw hon nid yw yr eiddo y Llaw-laddwr ond megis dim wrth ei chydmartt a hi mewn maint, amledd a rhagoroldeb y creaduriaid sydd ynddi. Y mae yn llusgo hon M gelylau 1nawrion a beirdd. Ymddengys hyabysiad petlach yn y papur nesaf. «. — tiEN YOU ASK FOR GLENFIELb PATENT STARCH SEE THAT YOU GET IT, as inferior kinds are often used.

Y MAF. tynged Gweinyddiaeth Arglwydd Pal- merston heb ei benderfynu eto. Achubwyd hi rhag dymehweliad yr wythnos ddiweddaf, yn beu- af gan Arglwydd Jehn Russell, araeth yr hwn, yn erbyn cynygion Mr. Disrael a Mr Gladstone ar y Gyllideb, a effeithiodd i raddau mawr iawn i droi y fantol o'i phlaid. Yr wythnos ddiweddaf by- gythiwyd hi gan Arglwydd Derby, yr hwn a ddug gynygiad yn mlaen yn condemnio gweithredoedd ysgeler Syr J. Bowring yn Canton, a'r rhai yr oedd y Weinyddiaeth yr un mor euog o honynt, trwy ymgymeryd a'r gorchwyl pwysig o'u cyf- iawnhau. Ond nos Luu diweddaf ond un yr oedd gan y Llywodraeth HO o'u plaid ar raniad y Tv. Er yr apelia.d diweddaf a wnaed gan Arglwydd Derby at yr esgobion, y rhai y gallesid disgwyl fuasent bob amser yn barod i gondemnio tvwallt iad gwaed dynol yn ddiachos, ni chafwyd ond un o honynt yn ddigon eofn i godi ei lef yn erbyn trychineb Canton, a phleidleisiodd yr holl faingc esgobol gydag ychydig iawn o eitbriadau anrby deddus, o blaid y Llywodraeth, Nid oes dim amheuaeth Dad syniadan politicaidd yn benaf, os nad yn hollol oedd yn effeithio ar en pleidleisiau. Yr oedd cariad at eu plaid politicaidù-y blaid sydd mewn awdurdod—yn myned 0 flaen loyalty at en meistr. Onid yw yn llawn bryd mewn dif- rif i sefydlu cymdeithas er lIedaenu Cristionogaeth yn mhlith yr Esgobion ? os lau dygodd Ilr. Cobden yr un pwnc 0 flaen Ty y Cyffredin. Er fod y mater wedi ei ddadleu a'i drin yn helaeth yn y Ty uchaf. eto gosododd Mr. Cobden ef i lawr yn ei ddull golen eglnr a dirodres arferol. Yr oedd ein prif Senerldwyr yn cvmeryd yr un golygiad a Mr. Cobden ar j pwnc. Traddododd Arglwydd John Russell, Syr James Graham, Mr. Cardwell, ac eraill areithiaugrynllls I lawn o blaid cynygiqd Mr. Cobdeu, ac yn neill- duol Syr Jauoes Graham, yr hwn a ddmigosodd fod Syr J Bowring wedi twylIo y Chineaid yn fwriadol gyda golwg ar wir achos y cweryi—yn dadleu mai llong Brydeinig ydoedd yr Arrow, wrth y Chineail, tra yn dyweyd wrth Mr. Parkes i'r gwrthwynet. Dywedai Syr James Graham ei fod ef yn golchi ei ddwylaw oddiwrth y gwaed gwirion a dywclltwyd yn enw Ilywodraeth Prydain yn Canton. Ie buasai y Ty yn ymranu nos taii ar gynygiad Mr. Cobden, nid oes un amheuaeth na tuasai y Weinyddiaeth wedi ei dymchwelyd, a phe tybiasai Arglwydd Palmerston i'r gwrthwyneb y mae yn ddios y buasai yn gwrthwynebu yn egniol y cynygiad am ohiriad v ddadl. Yr oedd oediad yn rhoddi cyfleustra iddo arfer pob math o ddylanwad ar yr aelodau hynv y desgrifiai Mr. Roebuck mor darawiad-oll-y rhai oeddynt yn hofran yn y canol rhwng y pleidiau gwahanol yn y Ty, ar rhai y gel lid dylanwadu a-nynt gan unrhyw weinyddiaeth er ei mantais ei hun. Gohiriwyd y ddadl nos Wener hyd nos Lun, ac y mae ein hys bysiadau pellebrol yn eir hysbysu ei bod wedi ei gohirio yn mhellach lyd neithiwr, a hyny gyda chydsyniad rhwydd Arflwydd Palmerston. Mae yn ddrwg genym dd7eyd nad oes nemawr o obaith bellacb y bydd cwestiwn yn cael ei ben derfynu ar ei deilynpcod ei hun, ac y cymerir cyngor Arglwydd join Russell yn ei araeth ar y mater, sef, Be just, nd abide by the consequences." Y mae y gobaith y gwneir hyny yn gwanhau gyda phob oediad. Y me Arglwydd Palmerston wedi bod yn cynal cyfarfd gyda'i bleidwyr, ac y mae wedi awgrymu mai tadgysylltiad y Ty fydd can- lyniad gorchfygu y Llywodraeth ar y cwestiwn hwn. Mae Iarll i)rby yntau wedi bod yn casglu ei fyddinoedd yn nibyd gan dybied fod ei awr i ddringo pinacl uchif awdurdod yn y wlad hon. yn ymyl; ac yn ol pot ebyg fe anghofir geiriau cyn- ygiad Mr. Cobden chyfiawnder teilyngdod yr achos yn y dadwrddt r ymgyrch rhwng gwahanol bleidiau y Ty am onchafiaeth. Yn lie pender- fynu y cwestiwn neth, a yw yr ymosodiad ar Canton gan swyddtpon Prydain yn gyfiawnadwy, gan gyrneryd y paprau swyddol yn seiliau ym- resymiad, y mae y ymddangos,yn ddigon eglur bellach mai y prif jvestiynau gah nifer fawr, os nid y nifer amlaf, fdd, os dilynaf argyhoeddiad fy marn, pwy geir n He Arglwydd Palmerston, onid yw yn well i i gadw ei arglwyddiaeth nag agor y drws i Iarl Derby—onid oes perygl i mi golli fy eisteddle ospleidleisiaf gyda Mr. Cobden ar y cwestiwn hw, gan nad oes dim o'm blaen ond dadgysylltiad }Sened<1 a chostau anferth ail- etholiad, a pherygl olli aelodaeth o'r Ty Mae y prif gwestiwn medefrn yn ol pob tebyg yn cael ei golli yn y ewestiyau hyn. Mae anrhydedd ein gwlad, ein crefydd a Ilwyddiant cyffredinol v deyrnas, yn cael ei berthu i lesiant, anrhydedd ac esmvythyd persaol aelodau y Ty. Nid ydym ni yn diifater mewrperthynas i ddilynydd Arg- lwydd Palmerston fl Prif Weinidog, ac ni charem weled Ierll Derby a vlr. Disraeli wrth lyw teyrnas Prydain ond eto ni( oes genym yn ngwyneb hyn ond dweyd gydag Aglwydd John Russell, Be just andabide by thiconsequences." Am diilyngdod y iwestiwn ei hun, nid oes gen ym nemtwr i'w ddwfvd. f cwestiwn ar ba un y mae y Iyfan yn tri yw, a oedd gan y Lorcha Arrow lawl i godiy faner Brydeinig ? Y mae geiriau yr,Tobn Bovring ei hun yn bendant ar hyn, sef. aad oedd; gan fod ei thrwydded wedi dyfod i bn. A mvy na hyny, y mae y papurau diweddanch sydd wdi eu gosod ar y bwrdd, yn dungos tt hwnt i bol dadl. nad oedd y drwydded hyd yn lod pe na btaSai wedi dyfod i ben yn un gyfreithlai. Pa, foddy gellir amddiffyn Syr J. Bowring yn ngwyni) y ffeithiau diymwad hyn, sydd i niyn ddirgelwlh anesponiadwy. Pe busai ein gohd yn caniatau, buasem yn rhoddi divniadau o'r lyfrau gleision i gadarnhau y mater lwn, ond rhad i ni ymatal. ANRHE. t'R PARCl. J. HUGHES.—Neithiwr cynaliwydtea party yt Hope Hall yn y dref hon, mewn cywlltiad a'r jymudiad sydd ar droed i wneyd anrieg i'r Parci. John Hughes. Eistedd- odd onaw can i fil ob<rsonau i lawri gydyfed te,ac yr oedd v tiefni-isrwvdd a'r llonder mwyaf yn ftynu yn gyffrediiol. Am laner awr wedi saith, dech- reuwyd y cyfarfod (yhoeddus. Mr. Thomas Evans yn y gadair. Anorchwyd y Parch. J. Hughes ag- oriadur itme piece) bardd dros ben, gwerth oddtitti ugain lunt, ac a, phwrs yn cynwys dau cant 0 tunau. Gvnaeth y derbynydd parch- edig sylwadat prydfertl a phriodol ar ol derbyn yr anrheg, ac wedi hyn' anerchwyd y cyfarfod gan y Parchn. Heiry Rees,David Rowlands, Bala, T. Levi, Y stradg:nlais, ac eraill. Rhoddwn adrodd- lad cyflawn o'i eyfat-fod cyhoeddus yn em rhifyn nesaf. ADDYSG Y LLYWODRAETH A CHYMRU. Ait ol y sylwadau yn y ddwy erthygl ftaenorcl, y mae yn awr yn ofyniad priodoJ,- A ydym i o?!? ??? y?' ?M'M</Jcr !Ctr/b?o? yn j Nghymru ddwyn tmul cy fundrefn ?My?/6t!<? ?? —" Un pefh sydd ddiambeuol genym, (medd y Pwyllgor Addysg). na cbeir vu ein hoes ni ddigon o athrawon, os dysgwyliwu yn unig wrth y rhai a fedrant ym?ymhwvso i'r swydd ar eu tranl Pu ?unii?? "?.??syon, ? ?eth a wnei r ba?L ?rc?M?,'? v -?oaw? ynt. FE;; o??h JI arian ?)iof?-ydd byD? Ac n l1H "?? 4,?. ?ogyferagaddys?n ??)/ -'r plant byn, nis g'a/y BM?. A "dewir iVfjK vn ofynol cael (ri32lS, lifel'lx I-, ud t,, I fawr yr J ,f.^di i sefyalu cyti iddysgawl drwyadh i'r ydym yn teimlo yn 1 cc lod Cymru yn allu- og i godi can mil 0 bur. yn mhlith yr ymneill- duwyr at hyn. Y mae wedi gwneyd mwy eisoes. Ond y pwnc ydyw, A wna hi hyny yn awr ? A gefnogwyd Ysgol Athrawol Abert^e ? A ydyw y wlad wedi eu goleuo i'r fath faddau am werth addysg, fel ag i yetyried ysgol athrawol mor deil- wng o'u hanan ag Athrofa Dduwinyddol? Yr ydym yn tybied nad ydyw; ac hyd oni ddaw petbau felly, nid yw ond ofer i ni son am allu egwyddor a weithiodd yn dda mewn un cyfeiriad, ond sydd wedi methu gweitbio cystal mewn cyfeir- iad arall/ Nid teg enwi yr arian a werir gan y Cymry ar fyglys a diodydd meddwol, fel gwrtb- ddadl i'r priodoldeb o dderbyn cynorthwy y Llyw- odraeth canys dylid yn gyntaf oil brofi fod vn ddichonadwy cael gan y genedl i ymwrthod a'r arferion drwg hyny, a chyflwyno yr arian a dreil r arnynt i ddwyn yn mlaen addysg. Mae y rhai hyn yn arferion ag sydd yn ansymudadwy ond drwy i addysg dda goethi meddyliau a nwydau y genedl; ac er byny nid oes genym sicrwydd y difodid hwy. Nid ydym, gan hyny, yn disgwyl cael y swm dirfawr yna at wasanaeth Addysg yn Ngliymru." 0 ganlyniad, wrth i ni ystyried o'r naill du, fod y genedl yn dechreu ymawyddu am addysg-a'n bod wedi cael profion helaeth o rymusder yr egwyddor wirfoddol--a bod gwaddol- iadau haehonus wedi eu gadael tuag at addysgu v genedl ieuanc,—ymddengys i ni fod gwirfoddol- iaeth yn alluog i addysgu y genedl; ond wrth ystyried wedi hyny, fod y gwaddoliadau hyn. gan mwyaf, yn cael eu barferyd mewn dull hollol ddi- werth i'r genedl; ac nad oes genym sicrwydd yr ymfoddlona dynion i gyfranu mor haelionus at addysg ag y maent yn ei wneyd at grefydd, ie, yn wir, y mae yn brofadwy na wnant; a b,)d y llyw- odraeth yn cynyg ei chvnorthwy ar amodau mor deg, yr ydym yn cael ein tlleddu i ddywedyd, mai y priodoldeb mwyaf. dan yr amgylchiadau j presenol, fyddai derbyn cyuorthwy y Llywodraeth. Yn wir, y mae ))rofiad v blynyddoedd diweddaf I yn dangos y priodoldeb o hyn onide, paham y mae yr holl gyulluuiau. at gyfranu addysg wir- foddol wedi methu yn- Nghymru ? A phaham y mae rhai o brif wrthwynebwyr CynOl th wy Y Llyw odraeth gynt, vo derbyn ei chynorthwy yn bresen- ol ? Nis gallwn ni brofi nad yw gwirfoddoliaeth yn ddigon galluog i gyflawni holl anghenion add ysgawl Cymru, ond nis gall neb arall brofi ei bod. Y mae y tebygolrwydd, fodd bynag, o'n tn ni. "Y mae gan yr egwyddor wirfoddol (ebe yr hybarch Williams Llanwrtyd) eisoes cann cymaint o waith ag a all wneyd, heb ymwystlo i roddi addysg fydol i'r gededl," A gadael v pwnc o rym yr egwyddor o'r neilldu, a ydyw yn gyfiawn mewn gwirionedd yspeilio crefydd o'i thrysorau? A ydyw addysg weinidogaethol Cymru wedi derbyn y chwechfed ran o'r gefnogaeth a ddylai gael ? A ydyw yr addysg a gyfrenir yn ein colegau yr hyn a ddy- munai eu hathrawon parchus iddi fod ? Nac ydyw onide paham y cwynant mor anil ? Dylai yr egwyddor wirfoddol orphen gyda'r fath bethau a hyn cyn boni ei bod yn alluog i bob peth. Nid ydyw yn canlyn o angenrheidrwydd, ober- wydd mai yr egwyddor wirfoddol sydd wedi gweithio oreu gyda chrefydd, y bydd iddi hefyd fod yr un mor lwyddianus gyda phethau eraill, megys addysg. Mae yr Americaniaid wedi cadw rhyddid crefyddol yn fwy anrhydeddus na'r Pry- deiniaid nid oes gauddynt ddegwm na threth eg- lwys; ond eto, tybir yno mai mewn math neillduol o gy sy 11 ti ad ar llywodraeth y ilwydda addysg oreu. Er's dros 200 o flynyddoedd yn 01, y mae cyfun- drefn o addysg genedlaethol mewn bod mewn rhai o daleithiau America. Cyfeiriwyfyu arbenig (meddai Mr. Bright, M.P.) at dalaeth Massachu- setts, lie y sefydlwyd cyfundrefn addysgawl cyn belled yn ol a'r fl. 1647 Mae y gyfundrefn iid I- ysgawl hon wedi parhau yno o'r pryd hwnw hvd heddyw a'r hyn sydd fwy, credwyf fod trigolion y dalaeth hono y foment breseDol yn fwy selog dros y diefn na phan v sefydlwyd hi gyntaf." Gellir dywedyd yn gyffelyb am yr boll t'1101 Dal, eithiau. Y gofyniad yn awr, gan hyny, ydyw, fel y "y]wai y gwr da hWll-Pa. fodd na bae yn rldicbonadwy gwneyd yr un peth yn Mhrydain- yn Nghymru ? A oes rhyw wahanol gredoau yn y Dywysogaeth i'r hyn sydd yn America ? Neu, a oes mwy o gydwybodolrwydd ? Y mae yn llawn bryd penderfynu y pwnc bellach. Os ydys am roddi addysg dda lr genedl ieuanc, brysier i'w rhoddi os ydyw yr egwyddor wirfoddol yn alluogi wneyd hyny yn effeithiol, dangosed hyny; ond os nad yw gwirfoddoliaeth yn ddigon galiuog, rhaid yw derbyn cynorthwy yr egwyddor orfodol, neu adael i addysg y genedl fyued yn hollol i ddwylaw y Llywodraeth. Yn cynyg ein helpio y mae y Llywodraeth yn awr; ac os nadderbynir ei chymhorth, byddwn fel y ci yn y preseb yu methu difa yr ymbo' th ei hunan, ac yn atal yr ych rhag dyfod ato, a'r canlyniad fvdd i addysg fyued i ddwylaw annghymwys i'w chyfranu. Eithr dylid ymholi,—At ba beth y dylid derbyn cynortbwy y Llywodraeth ? Nid at addysg yn ei boll ranau, canys y mae yn cael ei brofi yn dra mynych mai yr ysgolion mwyaf 11 wyddianus ydyw y rhai hunan-gynaliol. Dywed Mr. Fletcher yn ei Adroddiad am yr Ysgolion Prvdeinig, nad oes dim yn fwy niweidiol i effeithiolrwydd ysgol na. gwaddoliad ag a fydd yn sicrhau i'r athraw cyf- ran fawr o'i gyflog," yn annibynol ar ei lafur. Efallai fod y prawf a wnaed gan Ddeon Hwlffordd er's blynyddau yn ol yn dangos Ilwyddiant y drefn hunan-gynaliol o addysgu y genedl, yn well nag uu engraittt a allesid ei benwi yn bresenol. Rhodd- wyd y cynllun mewn gweithrediad yn y fl. 1842, ac yr oedd pob un o'r ysgolorion yn gorfod talu yn ol fel y byddai amgylchiadau bydol ei rieni: rhai a dalent lc., a 2c., yn yr wythnos ersill tfs. y chwarter; ae eraill 10s a chynyddodd y tal- iadau am wyth mlynedd fel y canlyn a s. c. 1^43 Derbyniwyd o Jdiwrth v plant 56 17 3 1844 68 11 7 1H45 84 6 1 IR!( 93 5 5 1847 145 6 6 1H48 146 fl 7 1849 164 16 7 1850 174 7 <1 Gwelir fod y Ilwyddiant yn ddirfawr. Nid oedd dim vn amgylchiadau y plwyf yn ei wahaniaethu oddiwrth blwyfydd yn gyffredin na dim neilldu- ot yn tigharKor y bobl yn eu gwneyd yn fwy tu- eddol ar y cyntaf na phobl craill i' roddi addysg i'w plant; ac yr oed y dreth tylodi yn syrthio yn drom arnynt hefyd yn y blynyddoedd cyntaf. Yr wyf yn gosod pwys mawr (medd y gwr parchus) ar hyd yn nod yr ymgais i wneyd ysgol- ion dyddiol fel hyn yn hunan-gynaliol—Ni ddy- lem arferu pobl i ofyn a derbyn pob math o gyn- northwy oddiwrth efaill, heb wneyd dim eu hunain, ond dylem eu dysgu, pan ddygir ysgol dda o fewn eu cyrhaedd, y dylent wneyd pob ymdrech i'w chynal." Ac un o'r moddion mwyaf sicr o'i llwyddo ydyw gofalu am fod yr addysg a gyfrenir yuddi o'r fath oraf. Nid ydym yn son am egwyddor hunan-gynaliol ond yn unig mewn cysylltiad ag addysg eiu hys- golion dyddiol cyffredin. Y mae eisiau ysgolion i gymhwyso dynion ieuainc i fod yn athrawon nis gellir dysgwyl iddynt hwy fod yn hunan-gynaliol. Y mae eisiau arian lawer i adeiladu a dodrefuu ysgolion ar y cyntaf; a golygwn y byddai cynorth- wyon y Llywodraeth at hyny yn dra angenrheid- iol. Gellir rhanu treuliadau ysgol i ddau ddosparth, sef taf, Y treulion mewn cysylltiad a'i sefydliad cyntaf; ac yn 2il, y treulion angenrheidiol i'w dwyn yn mlaen. Am y treulion blaenaf, mwy doeth ar y cyfan, o bosibl, fyddai derbyn cymhortb y Llywodraeth i'w talu ond am yr ail ddosbarth, y mae yn ddiau mai y drefn oreu fydd i'r ysgol ei hunan eu cyflenwi. Nid ydym yn gallu CltotoJ dim yn niweidiol mewn bod i'r ysgoiteistr dderbyn tal y Llywodraeth am addysgu yr is-athrawon (monitors) ond credir mai niweidiol i lwyddiant yr ysgol fyddai iddo gael dim o'i gyflog oddiwrthi. Eisiau i'r Llywodraeth ein helpio sydd arnom i godi ysgolion, ac i roddi y gyfundrefn fawr mown gweithrediad, ac i addysgu dosbarth oysgolfeistri; ac ar ol hyny, mwy anrhydeddus ynom, a gwell i lwyddiant yr ysgolion fyddai eu cynal ein hunain. Gwelir oddiwrth rediad y sylwadau blaenoro; nad ydym ni, yn y mesur I eiaf, yn dibrisio yt egwyddor wirfoddol. Mae yn rhaid fod y Cymro a wnelo hyny yn anwybodus iawl. neu yn anys tvriol i'r eithaf. Ond y mae i wirfoddoliaeth, iel pethau yn gvffredin, ei therfynau. Nid ydyw yn hollalluog, fel y tybia rhai. A phe bae yn holl- olluog, dichon nad yw ei hewyllys gymaint a hyny. Nis gall godi digon o ysgoldai, ac addysgu digon o ysgolfeistri da, gogyfer a'r angen presenol. Credir y gall gadw yr ysgolion vn mlaen yn illwyddianus ar ol eu sefydlu. Gan hyny, ein doethineb ni yn Nghymrn fyddai gwneyd a allom, j a bod yn ddiolchgar am gymhorth i wneyd yi??hyn j ni A]IWD. y "e yn wir, fel y sylwai Iarli o" deen, ac E, flundain, yn Nhy yr A-- yn ddi qn'" nteision mjlWtlo. auferhyn. unrhyw ar at set'vdi I rhai art9„\)edd» northwy o rywl v rhai hyny i' Fel diwedf5 ond dywedya modd lleilJdÜQ. gwneyd o blaul a dylid a^tfffeohv siarad ar beth sytkL oni cyffredinol. Yi ffredinol yn y wet' afiaid, am iddyr yn resyn fod v £ gwiwg.odus ? yn ymd-lan Jed r* fw yddus an iru a.. phaham na d, hwnw. Os 1 agorir ffyuonellau ybodaeth yn fuan, fe dyr y bobl eu syched Ul fy droi i foddio eu blysiau. Anhawddgenymfetidwl caiff yr hyn yr ymffrostiwn gymaint ynddo, sef ein crefydd, ein hattal i wneyd ein dyledswydd gyda hyn. Pe bae Y mneilldll wyr ychydig,yn fwy rhydd, a charedig eu barnau, dichon na chaent gymaint o achos ofni yr eglwys sefydledig eithr y gwir yw. v mae ysbryd pro- selytio wedi meddiannityr hoil enwadau i raddau helaeth iawn, fel nad oes gaji y tiaill na'r llall un gareg i'w thaflu. Gobeithiwn. fodd bynag, nad yw yr adeg neppell pan y hyddant oil o un galon ac 0 un enaid yn cydweithredu yn y peth hwn. Yn Nghymru, nis gellir gwneyd dim yn effeithiol iawn dros addysg heb undeb yr enwadau Ymneill- duol o leiaf, os nad yr Eglwys hefyd a hyn yw v prif, os nad yr un peth angenrheidiol" yn brp- senol. M J.

ANRHEG I MR. EVAN THOMAS EVANS, MAB Y DIWEDDAR BARCH. JOHN EVANS, BODEDERN, MON. Nos Fercher diweddaf cyfarfu nifer o gyfeillion a chefnogwyr y sefydliad meddygol hwnw a elwir y St. Anne's Dispensary yn y dref hon, i anrhegu ein cydwladwr, Mr. Evan Thomas Evans, ag oriawr a chadwyn aur, o wneuthuriad yr Oriorydd celfydd, ein cydwladwr, Mr. Owen Owens, South Castle street, yn y dref hon, gyda'r arysgrifeu ganlynol:—" Presented to Evan Thomas Erans, M. R. C. S., as a token of esteem for his eminent services, as House Surgeon to the St. Anne's Dispensary, and Eye and Ear Institution. Liverpool, 1857," fel cvdnabvddiaeth o'i vm drechion diflino, ei aidd a'i dynerweh tra' yn gwasanaethu fel meddyg y sefydliad." Yr oedd un o aelodau y Cyngcr Trefol, Mr. Kitchen, trys- orydd ac ysgrifenydd y sefydliad yn y gadair, ac yn mysg y rhai oedd yn bresenol vr oedd Mr. Owen Elias, Mr. David Price, Mr. William Elias. Mr. Owen Roberts, Mr. John Jones, Mr. Superin- i tendent Ride, Mr. Edward Elias, ac offeiriad Pab- lIidd, y Parch. Mr. McGrath. Darllenwyd llyth- yrau oddiwrth y Parch. Dr. Hume, y Parch. Mr. Wheeler, a Mr. David Lewis, yn datgan eu mawr gymeradwyaeth o amcan y oyfurfod, ac o ymddyg iad tyner a charedig Mr. Evans tra yn feddyg y sefydliad. Siaradai y cadeirydd, Mr. Superin- tendent Ride, ac eraill, yn bur uchel nid yn unig am gymhwysderau a medrusrwydd Mr. Evans fel meddyg, ond am ei diriondeh a'i sirioldeb yn cyf- lawni ei orchwylion.-Nifer y rhai a gawsant gynorthwy meddvgol y sefydliad yn mlwyddyn ddiweddaf Mr. Evans, sef 1856 ydoedd 12,325, tra nad oedd yn 1849 ond 4,000. Sylwai Mr. Ride fod Mr. Evans yn gwirio y ddwy linell hyny,— A wise physician, skilled our weunds to heel, Is more than armies to the public weal. Yr oedd yn deall fod Mr. Evans am ddilyn ei alwedigaeth fel ar ei ran ei hun, ac yr oedd ei ffydolondeb, ei fedrusrwydd, a'i diriondeb tra yn y sefydliad yn arwydd lied sicr o'i lwyddiant. Cydnabyddodd Mr. Evans dderbyniad yr anheg yn y geiriau tlysion a ganlyn ;— Mr. Cadeirydd a boneddwvr,—Afreidiol yw i mi eich hysbysu pa mor ddiolchgar yr wyf yn teimlo with dderbyn o'ch dwylaw y fath rodd werthfawr 1 a chanmoliaethol, gwerth yr hon sydd mewn gwirionedd yn fwy yn fy ngohvg oddiwrth y ffaith ei bod yn cael ei derbyn yn y sefydliad hwn. Vn j yr adeilad ac yn yr ystafell hon yr wyf yn cael ty adgofio am y 11 a far a'r pleser yn nglyn a'm dyled- swyddau blaenorol, tra yr wyf yn d'-rbyn geoych chwi yr arwydd bryd frith yma o'ch cydnabydd- iaeth o'm hymdrecion i gynorthwyo yn y gwaith mawr o leihau, neu symud dyoddefiad tu y tlodion. Ain yr oriawr brydferth a gwerthfawr hon, sydd yn caei ei rhoddi mor garedig, yr wyf yn dymuno dychwelyd fy niolcligarwcli mwyaf calonog. Y mae natur y rhodd a'i henw yn creu meddyliau pwysig a detnyddiol. Y mae y bywyd hwn yn cael ei golli yn hawdd os na fydd yr amser sydd yn ei wneyd i fyny yn cael ei fesur yn dda, heb gadw gwvliadwriaeth (watch) dda ar gyflymder dyddiau a blynyddau, nid oes genym ond ychydig o gyfleusdra i ddefnydcl. I amser yn fanteisiol, neu gyflawni ein cyfran o waith mawr bywyd, sef sicr gyflftwni ein e y fran o hau ein dedwyddweh ein huuain trwy ofalu am ddaionj eraill. ByMod i'r dernyn o beirian- waith brydferth fy adgoffa bob dydd fod nid yn unig blynyddoedd, misoedd, ac wythnosau; ond hyd yn nod oriau a mynydau i gaef 'qu ine ,sur, a bod y cyfan o angenrheidrwydd yn eu colli, os na fydd y dyledswydda14 mewn 'c-vn.jutiad a hwynt yn cael eu cadw yn barhaus m "vn golwg. Bydded i hyd yn nod y damweiniau neu yr an- mhariadau y dichon ei chyfarfod ddwyn i'm dof ansicrwydd iechyd a bywyd, ac na fydded i'm derbyniad o boni heno genych gael ei annghofio genyf fel prawf o'r gwirionedd y bydd i ymdrech- ion i gyflawni ein dyledswyddau, pa mor ddistadl bynag, yn fuan neu yn hwyr gael eu dilyn gan wobr haeddianol. Gau ail ddiolch i chwi,iiyderaf yr arbedir fi i argyhoeddi fy nghyfeillion yn fwy Uwyr ond dymuniad o dan bob amgyJchiad i gyn- orthwyo yn y gwaith o liniaru pob poen y dichon fy mrodyr tlodion fod yn dyoddef danynt. O.Y.Gorfu arnom y tro hwn o eisiau gofod roddi adroddiad byr o'r cyflwyniad, bydd iddo ymddangos yn helaethach yn ein nesaf.-GOL.

KFRAINC. Ataliwyd bron holl bapurau Llundain oeddeat yn cynwys araeth yr Ymerawdwr, oberwydd en sylwadau ami. Yn oil mysgyr oedd yr Examiner, y Spectator. y Leader a'r Saturday Review. Dy wedir fod M Thiera yn teimlo fel wedi cael dyrch, afiad annghyffredin oherwydd v cyfeiriad sydd wedi cael ei wneyd ato yn araeth yr Ymerawdwr. Y mae yr Ymerawdwr hefyd, meddir, wedi danton iddo ei gofrol ei hun o Hanesyddiaeth M. Thiers, allan o ba un y mae y paragraph wedi ei gymeryd, yn nghyda llythyr, meddir, sydd yn bur ganmol- iaethol i'r hanesydd "ti: t

NAPLES. Y mae llythyrau, dyddiedig y 12fed, yn rhoddi hanes parhad yr vmweliadau o dv i dy. Yr oedd dyn tlawd vn goieli match wrtb wal c ystabl, er mwyn goleuo ei bibell. Neidiwyd i'r casgliad >11 ddioed ei fod am roddi yr ystabl ar dan, a chy- merwyd ef i'r carchar. Ymddygwyd ato yu y modd mwyaf creulon o flaen yr awdurdodati- taflwyd ef i'r carchar, a rhoddwyd ef o dan ar- teithiau er mwyn cael ganddo gvffesu. Gwnaeth ei feistr, y Tywysog de c- bob ymdrech i'w gael yn rdd, ond yn lIe llwyddo, ymwelwyd ai dv ef i edrych ai nid oedd yntau yn meddu pnpur- au a'i cyhuddai o fod yn gyfranog o wrthryfel ei was! Yn y cyfamser curwyd y carcharor yn y modd mwyaf creulon nes oedd yn un clwt o ar- chollion. Yr oedd y brenhin yn parhau YD guddiedig yn Caserta, gan ofni hyd yn nod ei fab ai frodvr ei hunan.

A W S T R A L I A I Mae genym newyddion gydar Ocean Chief hvd yr 2il o Ragfvr, o Melbourne. Agorwyd y Senead newydd ar y 25alTl o fis rachwe,id, a chadwyd y diwrnod vn ddydd gwyl. Mae dulliau ac arforioll y Senedd Ymerodrol wedi eu cyrrieryd i fyny yn lIed fanol gan yr Awstraliaid. B11 oryu ddadleu ar y cwestiwn a agorid gweithrediadau y Ty isaf trwy weddi, a rhanwyd arno: ond eollwyd ef trwy fwyafrif o 2. Y mae yr Argus yn rhoddi crynodeb o le genedigaeth a syniadan aelodau y Ty isaf. Y rnae pedwar yn Awstraliaid, saith-ar-hugain yn Saeson, un-ar-bymtheg yn Wyddelod, a deuddeg yn Ysgotiaid. Iltie J,5 yn' pertbyn i Eglwys Loegr, ehwech i'r Eglwys Babaidd, saith yn Hen- aduriaethwyr, un yn Drefnydd, a saith yn Anni- bynwyr. 0 blaid cynnorthwyo y llywodraeth y mae 33, yn erbyn 22, yn atnheus 4. Gwelir hanes sefyllfa fasnachol Awstraha mewn cwr arall o'r papur hwn.

CHINA. 1 -1- i-„1 Y mae yr hysbysiadau pelleoroi vu rnuuui ^i- fyriad o'r llythyrgod a gyrhaedoodd Llundain j ddvdd Mercher, a dygodd newyddion o Hong Kong hyd y 16fed olonawr. Yr oedd y Chineaid j wedi gwnevd -mgais aflwyddianu, i adgymeryd amddiffvnfa Tea Totum h oedd yr Etiropeaid ar fwrdd T Agerlong. 0 tvphi wedi,i%, sonau 0 ('" 1ïl wedi -"<?f'< -cw? ? }ntwea.'?m? ? ? i h" <iff <- ef..4: a çç"t gan y -rob. E. Evar i ch. f lor, Blaeripenal Ceredigion, a IN Trecoll, ger Tregaron. -27, yn eglwys X'la°on» gal Griffiths, curad, Mr. David Willi Miss Anne Rees, Tycanol, y ddau 27, yn addoldy yr Annibynwy i trwy drwydded, gan y Parch. John rfoot, It idog, Mr. Edward Jones, Pandy, LlangefnA, » Catherine Jones, Cae'rbwl, Llangristiolus, Mon. it. —S^.yn eglwys St. James, yn y dref hon, L- William Jone-3,Penrnachno.aMissElizabethRichar^ r Edge Hill, merch ieuangaf y diweddar Mr. Richard Richards, o'r dref bog. 1 -.28, yn eglwys St. Datid, gan y Parcb, Evan Davies, Mry William Morris, Tai'nymaes¡' ) ti,efoelas, a Jane, merch y diweddar John Jones,- Tan'rallt, Eglwysfach. BU YkRw Ch?ei. 1, David, unig fab Mr. David. Owen, Re? |S Lion, Tregaron; oed 5 -nlwydd. 8 1, amml t homa S, '\b Mr. Stephen Thomafc < Tan'rallt, Tregumn oed 5 mlwydd. Anne TP o P-,dItnlwydd. -5, Anne 'ghe, merch Mr. Hugh Hugho* 1|" bosanvdd, Tre. 6n; oed 9 mlwydd. 19, Mr. R? Davies, mab Mr. H. Daviwlp Llacdrillo.   -20, Mrs. Gwen Jones, gwraig Mr. BJ!_)J.?t.??.?. r draper, LlandnUo, o'r darfodedigaeth, yo dd • oed. Er ei bod yn mlodau ei dyddiau yr.. edi '1" Hawn addfedu i'r wlad well. Yr oedd ei ehymena? J fel Cristion, a'i hymddiddanion diweddaf, yn df* j nodedig galwai ar y teulu, ae mewn modd pwyUog ) a siriol, cynghorai hwynt i iynn yn y broffes of f Gwaredwr ac er ei bod yn ymchwydd yr lorddoneep ■'J yr oedd y tawelwch mawr a fwynhai yn peri i bawb gyd dawelu. Yn ei ymweliad olaf sylwai y Parch. J. j Williams na chafodd efe erioed y fath wledd, nad oedd dim tebyg i angeu yn y lie; rbagor o famau of cymeriad uchel bwn a godai ragfur anwrthwynebol yn erbyn pob anffyddiaeth a phechod. -21, yn Llanidloes, ar ol cystudd trwm, Mrs. Mary Davies. Yr oedd y chwaer hon WEDI bod YO aelod fucheddol am flynyddoedd lawer gya'J'Weàey,A l. aid -yu y lie hwn ac wedi cyflawni y gorch.w)1.i8i1 .(Jr,; lanhau a goleno y capel gyda gofal a glanweitWra j am dymor maith. -20, Miss Laura Jones, Tanlon, Maentwrogo.4 oed 31 'j 25, o'r Scarletina, Jane, merch Mr. OweD -1 Williams, 25, Castle street, Everton, gynt o GAERDE^ YII og, Mon oed 3 blwydd ac 8 mis. -26, yn dra sydyn, Mr. David Lewis, 1 maker, Llanelli. --27, Mr. Evan Humphreys, Coal merchant, Ty. i newydd cemlyn, Maentwrog; oed 31. Mawrth 1, wedi dau fis o gystudd trwm, yr hwn ddioddefodd yn amyneddgar, yn y mwynhad o orfol- add yr iachawdwriaeth, Ellen, merch benaf y Parch. Owen Jones, Manchester, yn 22 mlwydd ced. -2, o'r darfodedigaeth, Mrs. Mary Williams* j gwraig Mr. David Williams, 47, Seacome streato | Everton, gynt o Gaerdegog, Mon; oed 29. f Ion. 4. yn Slate Hill, Pa. o'r scarlet fever, Mrs. Anne Ellis, priod Morgan A. Ellis, Ysw., athraw yr ( Ysgol ddyddiol yn Slate Hill. Merch ydoedd i Mr. i Wm. Thomas, Cefn Garw, Pentre'rfoelas, swydd Din- bych. Yr oedd yn wraig grefyddol a thra rinweddol. OSrymwyd llawer o weddiau drosti yn nhymor ei i chystudd gan ei brodyr a'i chwiorydd yn yr Arglwydd, ond gwelodd efe yn dda ei chymeryd ato ei hun, a hi, a huuodd yn dawel yn yr lesu. Gweinyddwyd i gladdedigaeth ac ar v Sabboth canlynol gan y brH^Kr^|| Edward J. Hughen, a Griffith G. Jones.—O'r wr Americanaidd. ■ ,It

I; ;C.A:NOLBRI, J YMHEROJDKOi. AM WYTHNOS A JRSFYHODD. CHWBF. 21. Gwenith. Haidd. Ceirch. Ffa. Py3. S. d. s.. d.. d. s. d. s. d. 55 In 45 4 22 10 3!) 8 39'

I- I LIVERPOOL WOOL MARKET, FEB. 28. SCOTCH W oOL.-The demand from the trade for. laid Highland is only for immediate wants, but- the stocks being light, holders have it all their own way, and prices are fully supported. White Highland is still wanted, and command full rates. Crossed and Cheviots have been in less active demand. s. d. s. d. Laid Highland Wool, per 24lbs 16 0 17 0 White Highland do J8 6 20 0 Laid Crossed do. unwashed 18 0 20 6 | Do. do. wasbod 20 0 21 ? Laid Cheviot do. unwashed 20 0 22 6 Do. do. washed 23 C 28 0 r A

MARCHNAD YR YD LIVERPOOL. Dydd Mawrth, Mawrth 3. | Yr-oedd cryn nifer yn y farcbnad heddyw, ond ychydig o fasoaeh mewn Gwenith, am os-I tyngl ad'o y 711 ar bob math er wythnos i tyngiad o 2c. y er wythnos i heddyw. Blawd.—Gwerthiant o swm yn anmhos- ibl am unrhyw bris. a phrin y prisiau blaenorol am yr hyn a wenthwyd Ceirch heb gyfnewidiad. j 6c ychwafceg am Ffa, sef 38s y grtnog. Haidd heb gyfnewicl. iL 4, S. d. GWENITH, Lloegr, gwyn y 70 pwys 9 0 eoch 8 0 8 6 Iwerddon 7 6 8 9 Tramor, Cyf. Ewrop 9 0 10 6 11 Unol Dal. a Canada 8 0 1) 6 HiinD,. grynoe 40 0 44 II Tramor 4 4 5 6" Ceirch. Lloegr .,y45pwys.. 3 6 4 0 I werddon a 4 2 0 Tram,r 0 0 0 0 FfaLloegr Grynoe Ymber.. 42 0 49 0 Iwerddon a'r Alban 39 II 40 0 Tramor i H38 6 Pyg, ilw ),erwi, g-ynio", 40 0 45 6 T-atuor 42 0 43 0 48 0 50 0 yr ai1 .•»••••••«••-••» « 43 0 46 0 Y spaenig „ 59 0 80 0 America .v bari! o 196 pwys.. 29 0 6 0

LONDON CATTLE MARKET. Comparative Prices of corresponding weeks in 1856 1857. Per Slb's. to sink the Offals. Mawrth 3, 1856. Mawrth 2,1857 s. d. s. d. s. d. 3 d. Coano & inferior Beasts 3 0 to 3 2 3 4 to 3 6 Second quality, ditto ..3 4 3 8 3 8 4 0 Prime large Oxen 3 10 4 1 4 2 4 8 Prime Scots, &c. 4 4 4 f) 4 1 5 0 Coarse & inferior Sheep 3 2 3 6 '4 0 4 10 Second quality, do. 3 8 4 0 5 0 "> 2 Prime coarse,wooled, do. 4 2 4 4 5 4 5 6 Prime Southdown, do.. 4 6 4 10 5 10 6 0 Lambs. 0 0 0 0 0 0 0 0 Large coarse Calves 4 0 4 10 4 2 5 4, Prime small, do. 5 0 5 6 5 6 5,10 Large Hogs. 3 fi 4 2 a 8 4 4 Neat small Poikers 4 4 4 10 4 6 5 2

i LIVERPOOL. Printed and Published by JOHN LJJOYD,. at hit. residence, 11, St. Anne Street, Lnergoel, Wed- nesday, MARCH 4, 1857