Yr Amserau

YMDDYGIAD HYNOD—Yn dJiwcddar darfu i aneth o'r enw Linda Wilson, yn ngwasaueth Mr. laxtoij, amaothwr yn Norfolk ddianc gyda deg punt 0 arian ei meistr, a gwisgodd am dam fel gwryw, er mwyn dianc yn fwy hawdd. Aeth yn mlaen fol gwr ieuainc gwastraffus, neu fel y dywed y ^aeson a fast young man," a theithiodd ddwy. Waith o Edinburgh i Lundain, a pbrynodd ddillad, yirau a phethau eraill. Yr oedd yn Great Yar- InOuth ychydig o ddyddiau yn ol, ac yr oedd yn rhetp-g i fyny lei un trwm iawn ain ddiod, cigars a p. iiethau eraill. Ond dydd Gwener, pa lodd ynag, lei daliwyd, a chyhuddwyd hio yspeilio ei eistr. Y r oedd y r eneth yntyd, wcdi gwario y r holl allan yn mron pan ddaliwyd hi. 1 Yr ydym (medd y Toronto Times) yn derliyn f.lythyru yn barhaus i gwyno fod diffyg mawr ar orwnlon. yno, an y byddai yn dda ganddynt pe dygal yr awdurdodau plwyfol y mater ger bron.

•.■»» — — GOHEBIAfiTHAU. Anfone? pob Gohebimetil y? uyfeirledtfj fel hvn -— To I kditor "Yr ?<.?," ???' Office, Liv^ool, a ?hob Uvthynm a fvddMt yn oy?.vya Mo?he?b< ????.? pliob peth o natur fasnaohol, i sir. John L.oyd, A. phobpetho na.turtMMcho!,i"?"-?? ????' ?"?< ???uullythyr oni fydA traul ei gludiad wadi ei ragdalu. '??eirsylw 0 nnryhwohebiMtboddieithri'r ysgrifenyi ymddiried ei enw pviodol i r Golygyda. -iid v.v y Golygydcl yn ymrwymo i ddychwelyd unrhyw )"8- grif, nFLe ychwaith i'w ystyried fol yn cymoradwyo ^-ahano ArnaLi. a dulhvàd y gohebwyr.

1 AT BWYLLGOR CYMANFA DDTRWESTOL CAERNARFOX YN 1^50. FONEDDIGION,-Gan fod llawer o amser wedi ehed- eg ymaith er j' Gymanfa nchoJ, hwyrach nad yw pawb 0 honoch 4r y rhai byw erbyn heddyw; eto ?am'wyf nn? ? ?r)l gofvn.—pa Ie v ?e y C i SoeddiaA sylfaen?d- gen??, j?v?'?S????'-? ychn hwnw fu yn ?y fTQioodHioIl helyn?t?n Dirwe?t, a galw ei byd M «Qfc* Y? agbyd am gytnaint o amser ? Ie po. Ie' „ 'Ii a ,¡daeh o hwnw? 1\. "oll i yn analluog, o ran pellder, i fod yn y as fu uchod, nid yn fuan yr annghofiaf yr ym. ddiddiin in rbyngwyf a Shion Tyuchaf, a Dafydd y Go^ p in qlywsqm yr Udgorn bach yn. dweyjffod yn eich Li yd "ael iyfeoeddiaa misol mwy oran maintioli thell) n'ah yn mhob ystyr, yn ei le; a'i fod yntau n o'r neilldu i roi Ile i un mwy galluog, &c. Ha vyr bach, meddai Shion, mae'n rhaid fod pwyllgor mawr mewn cymanfa fawr fel hon, ac maent yn bur siwro wneyd penderfyniadau mawrion, o werth mawr, ac o sicrwydd mawr, yn ateb i'r dis- gwyliadau mawr a greir yn Nghymru am dano ac felly, gvfeillion, cawn Udgorn newydd braf, digon rierthol i wneyd yr holl Dywysogaeth glywed ei sain y tro cyntaf yr udgana." Gallaf eich sicrhau fon- eddigion, mor bell ag yr wyf yn cofio, fod yn dda iawn genym, un ac oil, glywed eich bod yn bwriadu mor benderfynol i anfon Misolyn o'r fath allan ond bu unwaith ychydig o ymddiddan rhyngom o barth newid yr argralfydd. Nid oedd yn bosibl i ni o bell wybod dim am y manylion, a'r rheswm dros ei newid, ond barn em i chwi wneyd ag ef yn dra anrhydeddus, ac yn ol ei deilyngdod, am wasanaethu yr achos dir- westol mor egniol am y tymor a gafodd. Ond gan na welodd yr un o honom ni y cyhoeddiad newydd yn y rhan hon o swydd Feirion, onid yw yn naturiol gofyn pa un ai wedi gwneyd ei ymddangosiad yn y byd y mac, a marw yn ei ieuenctyd; yntau, ai un mewn bwriad yw byth ? Os y eyntaf sydd wir am dano, mae yn ofynol i chwi wneyd apology i'r byd dirwestol am droi yr Udgorn o'r neilldu. Ond os yr olaf sydd wir, paham yn enw rheswm na elwch am gynorthwy pen neu arian i'w gael allan bellach; neu wneyd yn hysbys beth arall sydd yn eisiau i'r dyben o'i gael ? Nid gwiw i chwi ddweyd nad oes ei eisiau, oblegid byddai byny yn groes i'ch penderfyniad eich hunain. Tra mae gan bob enwad crefyddol ddau neu dri o gyaoeddiadau perthynol iddynt hwy eu hunain, mae synwyr eyffredin yn dangos y dylesid cael un o leiaf, ac y dylasai hwnw gael ei gynal yn anrhydeddus cydrhwng pob enwad crefyddol, yn gy- maint a bod Dirwest yn aches mor gyffredinol, ac yn cael ei bleidio gan yr oil o honynt mor ddiwahan- iaeth. Ar ol Itadd yr Udgorn beth sydd genych i roi yn Haw y miloedd plant sydd yn ymrestri tan faner y Band of Hope y dyddiau hyn ? Gan ddisgwyl ateb i'r gofyniadau blaenorol, y terfynaf. Ydwyf, Foneddigion, yr eiddoch yn Ostyngedig, troswyf fy hun a'm Cymydogion, MEIBIONFAB. At Garedigion Dirwest yu gyffre(UEfol .-Wrth wel- ed mai, plant o 6 i 14 a 15 oed sydd yn aelodau o'r Band of Hope, carwn gael gwybod pa gymdeithas sydd genym i addysgu, ac adeiladu y cyfryw ar ol y tyfant i oedran addfetach. Mae'n drueni gweled rhai o 15 i 20 oed yn cael eu gadael i fyn'd yn benrhydd ar hyd ein pentrefydd, (a'n trefydd hefyd, o ran hyny), fel pe byddai effeithiau yr addysg a gawsant mewn ocdrau llai yn ddigon i wrthsefyll pob temptas- iwn a all eu cyfarfod. Gailasai cyfarfodydd llenydd- ol ateb y dyben yn rhagorol; ond ai nid oes Ile i farnu nad yw ein blaenoriaid a'u dynion galluocaf yn esgeoluso rhoddi help llaw, a'i holl ddylanwad o blaid y sefydliadau clodwiw hyn ? Dywed rhai fod ilawer o'r oed uchod mor aDwybodus na fedrant ddim OD d darllen Cymraeg, ae felly mai y peth addasaf i'r cyfryw fyddai cael ysgol hwyrol, i ddysgu gwahanol gangenau gwybodaeth. Wel, rhaid i mi addef fod gormod o wir yn hyn i'w wadu; ond gofynaf, paham na sefydlir y cyfryw yn mhob aidal, fel y gallo y sawl na chawsant addysg ddyddiol, y fantais o gyraedd gwybodaeth ? Ai nid diffyg yn y rhieni ac athrawon ein cenedl yw'r achos o hyn ? Gan hyderu y bydd i ryw un neu ragor roddi gair yn yr Amseratl pa beth a wneir i'r dospeirth esgeulus- edig hwn, y gorphwys—CAKWR PLANT.

I ATYCYMRY. GrowLADWYR 'SFRcHus,-Goddefwch i mi am un- waith ofyn i chwi, trwy gyfrwng yr Amserau, pa fodd y mae mor lleied o gynorthwy arianol yn cael ei estyn o Gymru i'r gymdeithas werthfawr a adnabyddid gynt wrth yr enw Cymdeithas er Dadgysylltu Crefydd oddiwrth y Llywodraeth, ond a adnabyddir yn bre- senol gan y Sais wrth yr enw Society for the Libera- tion of Religion from Stale Patronage and Control. Ni chanfyddais, er chwilio yn fanwl, drosodd o thros- odd draehefn, holl gyfrcs enwau y Tansgrilwyr a gy- hoeddwyd yn y Liberator y flwyddyn ddiweddaf, ond rhyw bedwar neu bump o enwau o holl Ogledd Cymru, ac nid oedd y cyfanswm a roddodd y rhai hyny tros X-3 neu M. Rhaid addef fod cryn dipyn wedi cael ei wneyd yn y manau hyn yn y Dehau, sef Caerfyrddin, Abertawe, Hwlffordd, Cendl, Aberdir, Phontrpool, ac feallai man neu ddau arall; eto nid yw y cwbl a wnawd yn y Deau ond megis briwsionyn wrth dorth fawr wrth yr hyn a allesid ddysgwyl oddiyno. Gallesid meddwl mai y Cymry a fuasant flaenaf a ffyddlonaf yn pleidio y Gymdeithas hon am eu bod yn fwy crefyddol, ac yn fwy o Ymneilldu- wyr, nac un ran arall o ddeiliaid yr holl deyrnas gy. funol. Gwyr pawb yn bi rion mai arian ydyw y 11 sinews of war," ac na chymerasid byth mo Sebasto- pol gan Loegr a Ffraine oni buasai eu harian. Felly ni ryddheir byth mo Grefydd oddiwrth y Llywodraeth, er mai moddion moesel yn unig a arforir i'r dyben, heb draul path anferth o arian ae o ba Ie mae y rhai hyny i'w dysgwyl ond oddiwrth bleidwyr cyf, iawnder a rhyddid. Ond fy amcan i yn benaf yn y llythyr hwn, oedd ymholi beth allai fod yr achos neu achosion sydd yn peri ein bod ni y Cymry mor bell ar ol yn y gras hwn ? Credaf mai nid am fod y Gymdeithas hon yn rhy rydd a haelfrydtg yn ei chyfansoddiad a'i gweith- rediadau, Be heb fod mewn cysylltiad Ag un blaid nau barti iieilltuol o grafyddwyr. Na, nid oes bosib] meddwl mai-dyna sydd yn achos o'n hoerfelgarwch; I canys pwy sydd ffyddlonach na ni o blaid y-Feibl Gymdeithas Frutanaidd a Thramor, a pha gym- deithas sydd yn fwy rhydd a haelfrydig na hono ? Sicr mai nid ein tlodi ychwaith, er y gwneir cryn swn gan rai am hwnw; ac nid am ein bod yn rhoddi cymaint tuag at wahanol achosion crefyddol, er ein bod, mae'n wir, yn rhoddi Ilawer mwy nag a fuom; eto, nid ydyfci yo rhoddi yn agos yr hyn a allem roi, na'r hyn a ddylem ei roddi. I brofi hyn yn wir, cof- iwn yr holl arian ydym yn eu gwario am bethau diles, megis diodydd meddwol, Tobaco, Snuff, &c., heb son dim am lawer gwastraff arall a allem enwi. Nid ofn digio Gwyr Mawr a'r Esgobion ychwaith, y rhai y mae eu helw o fod pethau fel y maent; ac nid ofni gwg ae aumbarch y byd, (gobeithiaf) oblegid dyna ran o etifeddiaeth y Cristion yma: "Os galwasant beyaetb benaeth y ty yn Helsebub, pa faiut mwy ei dylwyth ef;" nac arswyd rhagcael ein galw yn"aflon- yddwyr y bydac nid ein bod yn ofni dywedyd pan bo achos, rhaid yw ufuddhau i Dduw yn fwy nac i ddynion. Gan ddilyn ) n galonog esiampl yr hwn a ddywododd Mi a ddaethum i fwrw tan ar y ddaear a pheth a fynaf os cyneuwyd ef eisioes. Ydych chwi vn t-bied mai heddweh a ddaetbum l i'w roddi ar y ,Idaef.r? nag è, meddaf i chwi, ond yn hytrach ym rafael," mi ddiswyliaf nad a y Byd alr Eglwys byth yu gyfeillion. Beth, gan hyny, all fod yr achos. Nid ydym, gobeithiaf, wedi llyngcu tyb y masnachwr hunanol, bydol, penwan, a ddywedodd, Na byddai dyddimiad y Dieth Eglwys, y degymau, &c., yn elw i neb ond y tirfeddianwyr, nad gwaeth i'r tenant pa un ai talu i'r person ai i'r meistr tir, y byddai yn rhaid iddo dalu i'r naill neu i'r llall." Gwir, pe caniataem y gallai v Llywodraeth fod mor unochrog ac annghyf- iawn a dilen y pethau a nodwyd er mwyn cyfoethogi v tirfeddianwyr. Ond beth feddyliwn o werthu am ■ I 1- _11 A 1.rOlwrl'" ur F.CTIWW "T1!\r1- ei lawn wertu, non ^^ucviu v.— j* cl; ac a'r ovnyrch hwnw dalu ymaith cymamt ag a ellid o'r Ddyled W ladol. Onid dyna y ilordd pnest i wneyd a chyfoeth a berthyn i'r deyrnas er's cynifer o ganoedd o flynyddoedd. Er ei gamdreilio mor warth- us hyd yma, er mawr niwaid i'r rhai oedd yn ei gael yn gystal a'r wlad oedd trwy y blynyddoedd yn cael ei hyspeilio o hono, tybiwn y gelhd a'r cynyroh a nodwvd dalu i fyny banner y ddyled wladol, yna syrthiai y llog blynyddol o XQS,000,000 i xi 1,000,000, a'r canlvniad fyddai, y gellid ysgafnhau y trethoadd mwyaf gorthrymus; megis treth y papur, y tt a'r siwgr, &c dcc. Tybiwyf yr addefa y Llanwr duwiol, diragfarn, mai efe fyddai yr enillwr mwyaf, pe byddai yr nnrte anachaidd sydd yn banfodi cydrhwng yr Eglwys a. r I Wladwriaelh wedi ei ddyddimu. Gallai wedi hyny ymysgwyd ac ymuniawni odditan hen lyffetbeinau traddodiadau, gwyliau, a seremoniau Pabyddiaeth, ac ymsymud, a chynyddu gyLa'r ocs, fel dyn arall. Cai hefyd ymwared bron ar unwaith a holl ddysgybl- ion y torthau, o'r esgob tondew a'i ugain mil yn y flwyddyn, i lawr at y clochydd mainllwyd sydd yn gwasanaethu am 10 piint; ymadawant oil ar ffrwst, fel Demas, gan eu gwanc ar ol y byd presenol, ac nid peth bach fyddai cael gwared o'r fath giwdod. Gallllsfll, wedi hyny, adferu rhywfaint o drefn a dis- gybiaeth yn ei lan; ni byddai achos wedi hyny i'r defaid a'r moch fod yn gymysg yn yr un gorlan, yn rmborthi ar yr un wlcd; na, ni byddai raid iddo gydymgymysgn a: rhai aRan a halogedig; Ïe, "os I byddai neb a enwir yn frawd yn odinebwr, yn eulun- addolwr, neu yn ddifenwr, neu yn feddw, neu yn c,fi, Yw ddyn na cbydfwyta ych- waith I Cor. v. 11. Dyua ychydig o lawer o'r hyn a allesid enwi. o fallteisillll y LJanwr didwyll, mewn caulyniad i'r ysgariaeth gymeryd lie; heblaw hyny, caill: y Llanwr ran o f,ititaision yr Yiiineillduwr, trwy gael ei bapur, a'i de, ei gotH, a'i siwgr, &o., am lai o !irian. ?n awr. wrth derfyuu y Uythyr Hwsgl hwn, a gaf ii ddeisyf ar ly ngLydwladwyi—yn ietliodisaaid, Annibynwyr, Bedyddwyr, Wesleyaid, a'r Llanwvr di. dwyll-i ddyfod yn mlaen, a chynorthwyo, yu unol ac egniol, Gymdeithas y Dadgysylltiad. Er anog- aeth. coiiwn yr hyn a wnaeth egni pobl Manchester, naewn byr amser, a'r Corn Lows. Felly yn gymwys y gallwn ninau y Cymry wneyd a gorthrwm y Gref- ydd Wladol, ond i ni ymwroli ac ymroi gyda'n gilydd i wnevd « strong pull, a long pull, a pull altogether." HWSMON.

— I Y TRAETHODAU DIRWESTOL. Daeth i !&w yr Ysgrifenydd 33ain o Draethodau, ar j y gwahanol destunau, yn dwyny ffugenwau canlynol t -Gogartb, Ymofynwr, Gelyn Tafiirndai, Cyfaill y Meddwyn, Eryr Callestr, Llwyr-ymataiiwr, Athraw, Dirwesiwr., o galon, Clement, Father Matthew, Cynghor da gan gyfaill, Samson, loan Fedyddiwr, Teimladol, Iago, Gelyn i'r gwpan, Una gar sobrwydd, Dyngfirvir, ]?,,irwestwr ieuanc, loan, Gogleddwr, Brawd, Cyfaill, Teimladwy, Howard, Alab gwin, Erastus, Jeremiah, Samuel, Gelyn Meddwdod, Llai na'r lleiaf, Cymedrolwr, Henadur. Ar yr eilfed o Chwefror, cyfiwynwyd yr oil i'r Ilythyrdy, a'u cyfeir. iad at y Beirniad parchus. Hyderwn iddynt gyrhaedd yn ddiogel. Nos laf o Fawrth darllenir y feirniad- aetb. a arwobrwyir yr ymseisnyr buddugol. Dolgellau, Chwef. 7, 18,07. R. WiiiiAJis, Yqg. I

CARTREF AC YSGOLDY BECHGYN Y CENHADON. "Pwy bj-nag a dderbynio y baehgenvn hwn yn fy enw I, sydd yn fy nerbyn I; a phwy bynag a'm derbynio I, sydd yn derbyn yr hwn a'm hanfonodd L"-IEsu OIIIST. Nid oes odid i Gymro, efallai, yn gwybod am y sef- ydliad rhagorol yma, ac o berwydd hyny nid yw erioed wedi cael y pleser o dderbyn un o'r bechgyn yn enw Iesu, drwy fwrw ei geiniog i'r drysorfa. Dyma ddar- lun o'r adeilad ag sydd yn awr ar waith, sylfaen yr hwn a osodwyd gan Iarll Shaftesbury, Tachwedd 27ain, 1856. Byddai yn dra dyddorawl i'r Cymry gael meddiant o ryw hysbysrwydd am ddechreuad y sefydliad yma, yr hwn sydd, nid yn unig yn ysgol dda i'r plant, lie y derbyniant add/sg bur a gwasanaeth- gar, ond yn G artref iddynt hefyd. Y plant hyny nad oes ganddynt yn y wlad hon yr unrhyw gyfaill i'w derbyn, ac i ofalu am danynt yn ystod y gwyliau, a gant aros yn ddidraul yn y ty, a gwneir eu gwyliau mor gysurus iddynt ag a byddo amgylchiadau yn caniatau; mewn gair, y mae y lie, dros yr amser ag y byddont ynddo, yn GARTBEF mewn gwirionedd idd- ynt. Dechreuwyd y sefydliad j n 1842, a chyfarfu a llawer o rwystrau am y deng mlynedd cyntaf, ond cyrhaeddodd i'w sefydlogrwydd presenol er ys pedair blynedd. Teimlai y cenadon fod angen mawr am sefydliad o'r fatb. Yr oedd dyJanwad llethawl yr hinsawcld drofanol, a dylanwad gwaeth arferion ac eilun addoliaetb y pagan, yn nghyd A'r flaith nad oedd yn y gwledydd hyny yr un ysgol lie gallent gael hy. fforddiant i'r plant, yn galw am iddynt gael eu hanfon tra etto yn ieuainc i Brydain. Y mae yn rhaid ei bod yn gysur mawr i'r rhieni fod ganddynt yn awr gartref dymunol i ddyfod iddo, lie y mae ysgrifenwyr a chyfeillion y prif gymdeitbasau crefyddol yn cymer. yd y gofal mwyaf tadol o honynt, gan ymdiechu, mor bell ag y madrant, i lanw lie rhieni iddynt. Y mae'r Ysgol, &, c., hyd yma, wedi bod yn Morn- ington Crescent; ond penderfynodd y pwyllgor, drwy fod galw am ragor o le, i adeiladu ty pwrpasol yn Blackheath, yr hwn fydd yn ddigon eang i gynwys cant o blant. Bydd traul pryniad y tir ae adeiladu tua 14,000, llawer o'r byn sydd wedi cael eu casglu eisioes ac os gwel darllenwyr y llinellau hyn yn dda i danysgrifio rhywbeth, derbynia y pwyllgor y swm gyda diolchgarwch. Ar osodiad y sylfaen, rhoddes Dr. Tidman fyr-hanes am ddechreuad a cliynydd y sefydliadau, gan ddangos natur yr addysg ag oedd yn cael ei gyfranu i'r plant; sylwai hefyd fod y sefydlnd yn hollol ansectaraidd, ac yn agored i blentyn unrhyw genadwr efengylaidd, o unrhyw barth o'r byd. Nid sefydliad elusenol ydyw vn,-af v gair, canys ?7 m Re traul ychwaith, yn ystyr gyfyngaf y gair. canys y mae traul fwyaf er addysgu y plant yn disgyn ar y rhieni; ond os bydd rhywbeth yn fyr, telir hyny drwy danysgrifiad blynyddol. Y mae'r rhieni yn cael eu cynorthwyo mor bell a hyna ond y prif bwnc ganddynt hwy yw, fod yr ysgol yn GARTREF. Y mae Cymdeithas Gen- hadol Llundain wedi rhoddi £200. Y mae y ffaith fod y lie yn Gartref yB tynu sylw pawb, ac yn cael ei fawr holli. Dywedai larll Shaf- tesbury wrth osod y sylfaen Nis gellir ystyried sefydliadau fel hyn megys rhai o haelioni yn unig. Yr wyf fi yn edryeh arnynt fel sefydliadau ag sydd wedi cael eu sylfaenu mewn cyfiawnder a rheidrwydd. Y mae'r gweithiwr yn deilwng o'i gyflog, ac un rhan o'i gyflog yw, mai pan fyddo ef yn rhoddi i fyny gysuron cartref mewn trefn i gyflawni rhyw ddyled- swyddau mawrion, y dylai y rhai sydd yn ei alw i roddi y cysuron hyny i fyny, ac i gyflawni y dyled- swyddan hyny, roddi iddo yntau yn ad-daliad y cyfryw bethau nas gall efe eu cael ei hunan, o herwydd y sefyllfa y mae ynddi. Y mae, meddaf, yn gyawnder I pwysig, ac nid yn bwnc o elusengarweh. Y neb a gymero yr olwg yna ar y sefyllfa, byddai hyny yn diraddio y sefydliad, ac yn gwanhau sefyllfa foesol ac urddas y cenadiaethau. Meddyliwch y fath effaith a raid i'r ysgol yma gael ar feddyliau y cenadon eu hunain, drwy ysgafnhau eu pryderion dyfnaf; a chanfvddir yn amlwg pa mor angenrheidiol yw hyn wrth gofio rhifedi mawr a neillduoldeb eu pryderion o herwydd y sefyllfa y maent ynddi. Ynddynt hwy ychwanegir at raddau cyffredin marwoldeb gan y difrod ag y mae'r hinsawdd yn wneuthur ar eu nerth a'u hiechyd. Y mae doluriau ami yn eu hamgylchu, a threulir eu meddyliau yn y eyflawniad o'u dyled- swyddau uchel a chysegredig, nes y mae llawer o honynt yn wir ferthyron, ae yn disgyn i fedd cynar. Pan yr adfyfyria y cenadwr ar hyn oil, os ca deimlo, yn ychwanegol at byn, na bydd, wedi y symudir ef, yr un parotbadau gyferbyn a'i wraig a'i blant, byddai i ofal cancrol y fath feddwl, o angenrheidrwydd, i'w annghymwyso at ei waith, gan ei rwystro i fyned ihagddo yn ei anturiaeth. Ac, o'r tu arall, fel y mae yn nerthu braich y cenadwr i ymladd yn erbyn dryg-, ioni, hyd y nod pe gorfodid ef i osod ei fywyd i lawr-. yn yr ymdrech, wrth feddwl y bydd i'r rhai sydd mor agos ac anwyl ganddo ag yw ei wraig a'i blant i fwyn- hau pob gofalwch a thiiiondeb." Yr oedd yno amryw foneddion eraill, megys Apslev Pellatt, Ysw., A.S.: yr Anrhyi. a'r Parch. B. NV., Noel; Dr. Porter o Madras; y Parch. C. H. Spur- geon J. C. Harrison; S. Sherman, ac eraill, y rhai a anerchasant y cyfarfod hefyd ar amcanion y sefydl- iad. Y mae yn ddyledswydd loll bob Cristion i gyf- ranu at y sefydliad da hwn; ac wedi clywed o'r Cymry am dano, y mae yn sicr na byddant yn ol j, cymydogion. Darllener yr erthygl bach yma i'r teulu -daugoser y darlun i'r plant, fel y byddo ymdrech yn cael ei greu ynddynt dros sefydliadau crefyddol.

BARA AR WYNEB Y DYFROEDD. BRASLTJN O FYWYD. i Ah, Jacob, chwi welwch yn awrfeI y mae eich holl obeithion wedi diflanu. Dyma ni, wedi gwisgo ymaith gan henaint —ein holl blant wedi eu symud ymaith gan ddwylaw oerion angau, a chyn hir bydd raid i ni fod yn Uettywyr y tlodty. Yn mba le, yn awr, y mae yr holl fara a fwriasoch ar wyncb y dyfroedd ?" Edrychai yr lien wr penwyn i fyny ar ei wraig. Yr oedd, yn wir, wedi erytnu gan henaint, ac yr oedd oedran yn seddu yn grynedig arno. Yr oedd Jacob Manfred wedi bod yn ddyn cyfoethog mewn cydmariaeth, a thra y bu ffawd yn gwenu arno yr oedd bob amser wedi bod yn mysg y cyntaf i roddi benthyg clust o wrandawiad a llaw o gymhorth i lais cyfyngder. Ond yn awr ei eiddo ef ydoedd anftawd. O'i bedwar Lachgen ni adawyd un. Cafodd afiechyd a methiant ef gydag ond ychydig, e gadawsant ef heb geiniog. Daeth gwahanol anffodau mewn dylyniad poenus. Yr oedd Jacob a'i wraig yn unig, a thlodi llym yn syllu yn oeraidd yn eu hwynebau. Nao ymofidiwch, Susan," meddai yr hen wr. Yr ydym yn dlawd, mae'n wir, ond nid ydym wedi ein gadael." Heb ein gadael, Jacob Pwy sydd i n cyn- northwyo yn awr ?" Cododd Jacob Manfred ei fys crynedig tua'r nefoedd. 11 Ab, Jacob! Yr wyf yn gwybod bod Duw yn gyfaill i ni: ond dylem gael cyfeillion yma. Edrychwch yn ol a gwelwch gynifer yr vdych chwi wedi gwneyd cymwynasau iddynt ers llawer o ddyddiau a aetbant heibio. Cliwi a fwriasoch eich bara ar wyneb y dyfroedd gyda llaw hael- ionus, ond nid ydyw wedi dychwelyd atoch eto." Ust, Susan, yr ydych yn annghofio pa beth- yr ydych yn ei ddywedyd. Mae'n wir, gallaswn obeithio y buasai rhyw law garedig o'r ddaear yn fy nghodi o ddyfnderoedd oetUyd eithaf angau, ond nid wyf yn ei ddiswyl fel gwobr am ddim wyf wedi ei wnevd. Os wyf wedi cynnorthwvo 1 yr anffodus mewn dyddiau a aethAYlt i.eioio, yr wyf wedi Oil"! fy Uawn wobr mewn gwybod fy mod wedi gwnevdfynyledswyddtuagatfy nghyd- ddyniou. Oil am yr holl weithredoedd o gym wynasgarweh a wnaethum i'm cydgreaduriaid dyoddefus. ni fynwu er aur gael dileu un o hon- ynt o'm cof. Ah fy anwyl wraig, y coffa o'r dftioni a wnaed mewn bywyd ydyw yr hyn sydd yn gwneyd hen ddyddiau yn ddedwydd. Hyd yn I nod vn awr, yr wyf yn gallu clywed drachefn ddiolchiadau gwresog y rhai y gwnaethum gym- wynasau iddynt, a thrachefn yr wyf yn canfod eu gw(,.nau! le, Jacob," atebai y wraig, mewn to, n is, yr wyf yn gwybod i chwi fod yn dda, ac y gallwch fod yn ddedwydd yn eich coffa; ond, och y mae presenol ar yr hwn y rhaid ni edryoh-y mae guiiredd ar yr hwn y mae yn rhaid i ni aros, Rhaid i ni gardotta lluniaeth neu newynu Swrthneidiodd yr hen wr, a chroesodd arwydd- ion dwfn o boen yn ei wynebpryd. Cardott,ct.f" aiebail gydadychryn sydyn. "Na, Susan,—yr ydym-" Petrusodd, a threiglai deigryn .mawr i lawr ei foch rhvehosr. Yr ydym yn beth, Jacob ? Yr ydym yn myned i'r tlotty Oh, Dduw Yr oeddwn yn meddwl mai felly y byddai!" ddyferasant o wefusau y wraig druan, fel y cuddiai ei hwyneb a'i dwylaw. Meddyliais mai felly y byddai, ac yr wyf wedi ymdrechu dysgyblu fy hun i'r meddwl; ond ni wna fy nghalon druan ei ddwyu Na roddwch i fyny, Susan," annogai yr hen wr yn dyner, gan orphwys ei law ar ei braich. "Nid ydyw yn gwneyd fawr o wahaniaeth i ni yn awr. Nid oes genym amser maith i aros ar y ddaear, a gadewch i ni beidio treilio allan ein dyddiau diweddaf mewn grwgnachiadau ofer. Dowch, dowch." Ond pa bryd-pa bryd-y cawn fyned Yu awr-heddyw." Am hyny Duw gymero drugaredd arnom Efe a wna, sibrydai Jacob. Eisteddai yr hen gwpl am onyd mewn distaw- rwvdd. Pan y cynhyriwyd hwy o'u myfyrdodau poenus, yr oedd trwy arosiad cert ysgafn o flaen y drws. Aetb dyn i mewn i'r ystafell lie yr oeddynt yn eistedd. Cludydd y tlodty ydoedd. Dowch, Mr. "Manfred," dywedai, mae y gwarcheidwaid wedi trefnu i'ch gwthio i'r tiodty. Y mae'r gert wrth y drws, a gallwch wncyd eich hunain yn barod mor fuan ag y maeu bosibl. Nid oedd Jacob Manfred wedi cyfrif y nerth oedd yn angen arno at y prawf hwn. Yr oedd oerfelgarwch yn hyd yn nod ton ac ymddygiaa y dyn a ddaethai i'w ymofyn ac acth fel ia-saeth i'w galon, a chydag ochenaid ddofn syrthiai yn ol yn ei sedd. •• Deuwch—brysiwrb." cymholla: y cludydd yn d diamyneddgar. I Y foment hono gyrid cerbyd i fyny at y drws. Ai hwn yw ty Jacob Manfred ?" Gofynid y cwestiwn gan ddyn a ddaethai i mewno'r cerbyd. Yr oedd yn ddyn o olwg tyner. ddeutu deugain mlwydd oed. Dyna yw fy enw," meddai Jacob. Yna dywedasant y gwir wrthyf," ebai y new- ydd-ddyfodiad. A ydych chwi o'r tlodty ?" par- liaai, gan droi tua'r cludydd. Ydwyf." "Yna galhvch ddychwelyd. Nid a Jacob Man- fred i'r un tlodty tra byddaf fi byw." Syllai y cludydd yn ymofyngar ar wynebpryd y dyu a'i cyfarchai, ac yna gadawai y ty. A ydych chwi ddim yn fy nghofio ?" croch- lefai y dyeithrddyn a'i cyfarchai, gan ymaflyd yn Haw yr hen wr. Yr wyf yn methu eich galw i'm cof yn awr." A ydych chwi yn cofio Lucius Williams ?" Williams!" ail-adroddai Jacob, gan godi yn sydyn o'r gadair yr eisteddai ynddi, a chan syilu yn ddifrifol ar wyneb y dyn o'i flaen. Ie, Jacob Manfred-Lucius Williams. Y bachgen bychan hwnw yr hwn, deng mlynedd ar- bugain yn ol, a waredasoch chwi o'r cerydd-dy y bachgen truenus hwnw y darfu i chwi mor dyner ei waredu o rwymau y gyfraith, a'i osod ar un o'ch llongau eich hun." Ac ai chwi ydyw" Ie-ïe-myfi ydyw'r dyn a wnaethoch chwi. Chwi a'm cawsoch yn gareg arw o ddwylaw tlodi ac esampl ddrwg. Chwi oedd yr hwn a ys- gubasoch ymaith y drwg, a'r hwn a'm harweiniodd at ddyfroedd peraidd bywyd moesol a dedwydd- wch. Yr wyf wedi elwa trwy y gwersi a roddas- och i mi yn moreu fy oes, ac y mae y wreichion- en yr hon a gyneuodd eich caredigrwydd yn mynwes wedi cynyddu yn oleuacb, oleuach, byth er hyny. Gyda llawnder am fy oes yr wyf wedi eistedd i lawr i fwynhau gweddill fy nyddiau mewn heddwch a llonyddwch, gyda'r cyfryw waith da ag y daw fy nwylaw o hyd iddo i'w wneuthur. Clywais am eich colledion a'ch amddifadrwvdd. Yl: wyf yn gwybod fod cioii cunwa eich hun r.u .y:l¡ uiyned, ond yr ydwyf fi yn blentyn hael- ioni—plentyn eich caredigrwydd; ac, yn awr, cewch barhau i fod fy rhiaint. Deuwch, y mae genyf gartref a chalon, a gwna eich presenoldeb bob un o'r ddau yn gynhesach, yn ddisglaeriach, a dedwyddach. Deuwch, fy mwy na thad—a chwi, fy mam, deuwch. Gwnaethoch fy ieuenctyd i gyd yn ddysglaer, ac ni fynaf weled eich hen ddyddiau wedi eu tynghedu i dywyllwch." Honciai Jacob Manfred yn mlaen ac ymollyngai ar fynwes ei waredydd. Ni allai barablu ei ddiolchgarwcb, canys yr oeddynt yn rhy ddyfnion i eiriau. Pan edrychodd i fyny draehefn. can- fvddai ei wraig. Susan," dywedai mewn tonlindagol, grynedig, mae fy mara wedi dyfod yn ol i mi!' Maddeuwch i mi, Jacob." Na, na, Susan. Nid myfi yw yr hwn raid faddeu,—Mae Duw yn ein dal yn ei ddwylaw." Ah sibrwdai y wraig. fel y codai ei llygaid ffrvdiol tua'r nefoedd, "Nid amheuaf Ef byth mwyach."

NOSWAITH GYNTAF Y SENEDD-DYMHOR. A ydyw yr hen deimlad eiddigeddus yn parhau rhwng y ddau hen Ganghellydd y Drysorfa ? Dyna lie y maent yn eistedd, pob un yn ei le—p:.b un wedi tynu ei bet-pob un yn gwylied am y cyfleusdra i Syr Andrew Agrew i eistedd i lawr, er mwyn eael os bydd modd, lygad y Llefarydd. Y mae Disraeliynllwyddo j -y mae Mr. Gladstone yn eistedd i lawr, ac yn rhoddi ei het am ei ben. Y mae Arweinydd yr wrth- blaid yn agor gwaith y Sesiwn gyda gallu adnewydd. ol. Y mae yn tynu darlun o Ewrop fel yr oedd yn sefyll ar y 30ain o Fawrth diweddaf, ac y mae yn des. grifio ei thuedd i eistedd i lawr a bod yn daw el. Y t mae yn dangos pa fodd o'r amser hwnw hyd yu awr, y mae elfenau newyddion o anghydgordiad wedi codi i fynu fel yr oedd hen elynyniaethau yn cael eu meddyginiaethu. Yr oedd rhyw ddylanwad dirgel- aidd ar waith bob amser, i dynu sylw oddiwrth aeh, osion cartrefol at gwerylon tramor. Yn gyntaf Am- erica, wedi hyny Rwsia, yna Naples, wedi hy" ny Switzerland, ac yn awr Persia a China, y maeat oil yn eyflwyno anhawsderau y rhai sydd yn mynu svl w, v rhai sydd yn cyfansoddi esgus digonol dros beidio gwneyd dim gartref, ac ynesgus cyfleus dros dreuliad gwastraffus. Y mae Arg. Palmerston, meddai, yn creu dyryswch ar ddyryswch, allan o ba rai y mae wedi hyny yn ein dadrus. Yr oedd ei ddesgrifiad o wladlywiaeth dramor Arg. Palmerston yn gyrhaedd- gar, ac yr oedd rhai o'i sylwadau yn dra hapus. Parodd nid ychydig o syndod pan hysbysodd i'r Ty fod oytundeb dirgelaidd rhwng Ffrainc ac Awstria yn bod, ac yn cael ei gymeradwyo, os Dad ei achosi gan ein llywodraeth ni, yn ol pa un yr oedd Ffrainc yn dyogelu i Awstria ei meddianau Eidalaidd. Ar y pwnc o ddal i fynu fyddin fawr sefydlog, yr oedd bron yn hollol rhyddfrydig. Ac yr oedd ei gondemniad o'r dreth a'r incwm mor gryf a phe buasai wedi dar- paru ei araeth ar gyfer cyfarfod festri. Ar y pwnc hwn cyhoeddai ei fwriad i gymeryd barn y Ty yn i mhen tua pymthegnos, a rhoddai gynllun bras o'r penderfyniadau y bwriadai eu cynyg. Ni chlywsom ef erioed yn siarad yn fwy rhesymol, yn fwy difrifol, nac yn fwy teilwng o'i sefyllfa mewn cynulliad ym- bwylliadol. Dilynwyd ef gan Ganghellydd y Drysorfa, mewn araeth fer iawn, yn condemnio, wrth gwrs, ddyfod i benderfyniad, cyn i'r amcangyfrifon gael eu cymerad. wyo. Yr oedd llawer iawn o anesmwythder yn bod yn ystod yr ychydi" fynudau yr oedd ar ei draed. Ar ei ol ef cawsom Mr. Gladstone. Cyffyrddai yn ysgafn a'n llywyddiaeth dramor, yr hwn nad yw wrth ei fodd ef, yr oedd yn hawdd canfod. Ond ei brif bynciau ef ydoedd, yr angenrheidrwydd yn gystal a'r ddyledswydd o leihau ein costau milwrol i'r byn yr oeddent cyn toriad y rhyfel allan a Rwsia, a'r cyfritol- deb yr oedd y Tyfi fod o dano i'r wlad, i ddefnyddio y drtih a'r inewnrtra yr oedd yn parhau at y dybenion dros ba un yr oedd wedi cael ei osod ar y dechreu, sef ad?-drefni?d bollol ar ein cyfundrefn drethol, A gadae?iddo d?fod yn 1 b60. Araeth drom iawn. yr bop &??.??i?,gyda dyddordeb dwys, ac ni a hyder- Wn 11.11. buddiolde b gan y wlad. .<# £ tedrawdsiai Arg. Palmerston ddwyn y ddadl tY<??t??''Tmwiai i Mr. DisraeH ei aHuoedd dychymygol, a dywedai nad oedd ei fras ddartun o lywy ddiaeth dramor y llywodraeth ond rhawantiad pur. Dywedai fod Mr. Disraeli wedi treulio rhan o'r Gwyliau yn Paris, a'i fod wedi ei gymeryd i fynu gan y dynion medrus hyny, y rhai a arferasant eu gallu- oedd dychymygol i ddiogelu gobemouches. Am y I cytundeb dirgelaidd, yr oedd y boneddwr anrhydedd- us wedi ei ddarganfod, dywedai yr arglwnrdd urddasol nad oedd efe yn gwybod dim am dap.o--nad oedd y fath gytundeb mewn bod. Hyspysai fod Ferouk Khan wedi dech- reu ymdrafodaeth ag Arg. Cowley, yr hwn yn debygol iawn a roddai derfyn ar y rhyfel yn Persia-rhyfel ag yr oedd yn edrych arno fel peth hollol ddibwys. Ond er fod yr arglwydd urddasol mewn tymher dda ac yn bur ddigrifol, ac er fod yr hysbysrwydd a rodd- odd ar ddau neu dri o achosion tramor, yn fwy bodd. aol nag y disgwyliasid, eto ni ellir dywedyd ei fod wedi gadael argraff ar y Ty a duedda i gryfhau ei weinyddiaetb, yr hon, yn ol ein barn ni droir o awdurdod cyn y Pasg os na chaniata lawer o bethau i'r wlad yn fuan.—Y "Nonconformist."

Y SENEDD EGLWYSIG. Yr un dydd ag yr agorwyd y Senedd yn St. Stephens, agorwyd y Senedd-Eglwys neu y Convo. cation, yn Westminster, wedi ei alw gan Archesgob Caergaint, ac yn Efrog gan yr Archesgob yno. Carai y brodyr hyn roddi grym deddf, i'w penderfyn- iadau y mae vn ddiau, ond yn bresenol nid yw y cyfan ond ymdriniaethau unrhyw gorff arall o Ym- neillduwyr. Dydd Mercher. I I uyiariu aeioaau y xy ucnai yn owyaaia yueen Arm's Bounty, Dean's Yard. Archesgob Caergaint yn llywyddu. Cyflwynai Archesgob Chichester ddeiseb oddiwrth luaws mawr o'r clerigwyr yn cwyno fod yn ihaid iddynt ddarllen y gwasanaeth claddu uwchben dynion hollol annuwiol. Cymerodd < dadl faith le ar y mater, ac yr oedd yr esgobion yn ■ gyffredia o'r farn fod gan yr esgob allu i atal i gler- j igwr gael ei gosbi pan yn gomedd darllen y gwasan- aeth o dan y cyfryw amgylchiadau. Dywedai Esgob Rhydycbain nad oedd yn petruso dweyd na ddylai y gwasanaeth gael ei ddarllen mewn unrhyw amgylch- iad pan fyddai y person farw mewn pechod marwol. Cyflwynai Esgob Exeter gofeb yn achos Denison, ac yn datgan fod y dyfarniad yn beryglus i'r eglwys. Cymerodd rohjdig o siarad le ar y mater, ac yna gorchymynwyd peidio derbyn y gofeb. Y TY ISAF. Cylarlu aelodau y Ty isaf yn Jerusalem Cham- I bers — Y mae y cwestiwn o gyfieithiad newydd o'r Ys- grythyrau yn dehyg o dynu sylw y Ty. Rhoddodd Canon Silwyn rybudd yn gofyn am benodiad pwyll- gor o ddynion dysgedig i gymeryd o dan ystyriaeth y diwygiadau yn y cyfieithiad awdurdotledig o'r ys. grythyrau i'w hystyriaeth, a rhoddai Archddiacon Denison a Canon Wordsworth rybuddion gwrthwyn- ebol. Yn y Glwyseisteddfod yn Efrog ni wnaethpwvd I dim ond pethau ffurfiol yn unig. Dydd Ian. Ni chyiariu y Ty uchaf beddyw. Yr oedd y Ty isaf wedi derbyn cenadwri oddiwrth y Ty uchaf yn gofyn ar fod wyth o'r Ty isaf i gael eu dewis at wyth o'r Ty uchaf i gydystyried achos y dreth eglwys. Cydsyniwyd i wneyd hyny. Treuliwyd y gweddill o'r eisteddfod i drin y pwnc dyrys o ddysgvblaeth Eglwysig, ond nid oedd yr I ymdriniaethau o un dyddordeb cvffredinol. Dydd Gwtner. I Cyfarfu dau Dy yr Eisteddfod Eglwysig heddyw. Pwnc ystyriaeth y Ty uchafydoedd y modd i wneyd yr Eglwys yn fwy etfeitbiol yn ei gweithrediadau cenhadol. Yn y Ty isaf, yr hwn oedd dan lywyddiaeth Deon Bristol, cawsant Ymioeliad oddiwrth wr dieithr. Mae yn debyg y bydd Hawer o'r clerigwyr nad oeddent yn gwybod ar y pryd, yn synu pan welant 'n y newyddiaduron v newydd o'r ymweHad a gawsant gan wr pur ddieithr. Tra yr oedd aelodau y Ty isaf ar weddi, a thra yr oedd rhai o'r proctoriaid y rhai oeddent yn hwyr yn aros tua'r drws hyd nes y byddai y weddi drosodd, daeth gwr tal, parchus yr olwg arno i mewn i'r lebby, yn ymddangos fel clerigwr enwog, a gofynai a oedd Jerusalem Chambers" ar yr ach- lysuron hyn yn agored i'r cyhoedd. Hyspyswyd ef gan Mr. Burrows, y gwr moesgar sydd yn oadw y lie y gallasai gael ruyned-i mewn os cawsai archiad gan aclod, ac ar hyny daeth Archddiacon Bristol yn mlaen, yr hwn sydd yn un o brif arweinwvr yr Uchel Eglwyswyr, a dywedai yn bur foestara charedig wrth y gwr dieithr, y teimlai yn bur ddedwydd ei gymeryd i mewn gydag ef. Deehreuodd y ddau foneddwr ymddiddan yn bur gynes, a pban oedd y gweddiau drosodd, dygodd Archddiacon Thorp ei gyfaill newydd i mewn gydag ef, o enw yr hwn yr oedd yn anhyspys. Parhaodd y gwr dieithr yn y lie am ran fawr o'r dydd, ac ymddangosai fel yn teimlo dyddor j deb mawr yn yr ymddiddan. Enw y gwr dieithr ydoedd yr enwog Mr. Binney, o gapel Weigh House. Treuliwyd yr holl eisteddiad i ystyried cynygiad I Mr. Seymour, sef bod llevgwyr i gael eu derbyn i mewn i'r eisteddiad eglwysig. Bu dadleu brwd ar y mater. Cvnygiodd y Parch. Mr. W oodgute welliskni yn erbyn y cynygiad ar y tir fod pawb yn awr, pa beth bynag fyddo ei grefydd a'i fuchedd yn perthyn i Eglwys Loegr. ac mai gwell fyddai N ii gyntaf ben derlynu y cwestiwn, pa beth oedd yn cyfansoddi aelodaeth eglwysig cyn penderfynu y cwestiwn hwn. Wedi i lawer draethu eu syniadau, cynygiwvd y "cwestiwn blaenoroJ" gan un clerigwr, er mwvn osgoi datgan burn ai y mater. a dlariwyd hyny trwy I fwyat'rif. Ã

GOGLEDD. I LLANIDLOES.—Ymqah at yspeilio Ty.—Dygwvdd- I odd i ryw un deimlo ar ei galon dreio ei Jaw at y gwaith'uchod, nos Lun, yr 2il; ty y person y ceisiwyd ei yspeilio oedd ty Mr. William Rees, gwerthwr bara. China Street. Y dull a pvmerodd i geisio cyrhaedd ei amc-LTi M.¡ tynu un o'r shutters ymaith oddiar > fiene^i: a tbynu un o'r panes gwydr allan. Yr hyn oed,. yn dygwydd bod yn nesaf at ei law oedd cosyn o gaws, a thrwy ei fod yn ormod o faint i allu ei ddwyn allan yn gyfan, cymerodd y lleidr gyjlell at gan feddwl ei dori yn ddarnau; ond pan yr o"dd ar y weithred o'i dori ag un law, ac yn ei dynu ato I a'r Haw arall, synbiodd potelaid o sweets oddiar ran I arall o'r ifenestr, a thorodd yn ddarnau, yr hyn a barodd gryn swn, a aeftrodd gwr y ty yn nghyda'r I gwas. Aeihant i lawr mor fuan ag y gallasent, ond nid digon buan i ddal y lleidr. Disgwylir y bydd yn 'I wers i'r lleidr uchod, ac na bydd iddo ganlyn yn mlaen a'r fath waith rhaglaw; canys yr ydym yn meddwl mai dyna y tro cvntaf iddo, onide buasai yn dewis adeg mwy cyfleus, na phan yr oedd eira ar y ddaear, canys olrheiniwyd ol ei draed ar bvd dw, heol. RHIWLAS, GEE CKOESOSWALLT.—Y 4vdd cvfisol, cynaliwyd cyngerdd yn addoldy y T. C. Cymerwyd y gadair gan Mr. Thomas Edwards, Glanoge; ac ar 01 sylw byr gan y cadeirydd, gal wyd ar Mr. John Davies, o ardal Tregeiriog, i ganu Btth sv'n Hardd canodd y gwr ieuanc hwn yn gampus. Yn nesaf galwyd ar gor Rhiwlas i ganu Wyddgrug yna Y Bwthyn Mynyddig, gan Mr. Evan Edwards a John Davies, o Dregeiriog ac ar ei 01 Brwydr y Groes, gan gantorion y lie. Ar ol ychydig o sylw- adau pur ddigrifol a phwrpasol gan Mr. Edward Lewis, Tregeiriog, ga wodd y llywydd ar gor Tre- geiriog i g.i-iu "Mercurialyna gal wyd ar gantorion y Rhiwlas i ganu Y Cyfiawn a Drig yn y Nef," a chor Tregeiriog i ganu Liaweriydd merch Sion" a 1 h'rewch y Symbal," gan y canturion cartrefol. Y I dernyn nesaf a gawsom oedd Long Time Ago," gan wyr ieuaino Tregeiriog. Draehefn, galwyd am Molwch yr Arglwydd," gan holl bobl Rhiwlas, a Mordaith," gan deulu Tregeiriog, y Solo gan John Davies. Cyfarcbwyd y gwyddfodolion gan Mr. Edw. Lewis, eilwaith, a Mr. Thomas Griffiths, Rhiwlas, a Mr. John Davies rhoddes yr olaf i ni sylwadau Ued fanol a gwir ddifyrus, ar gerddonaeth yn ei chysyllt- iad a'r oruchwyliaeth hen a newydd a chymhellodd I ni oil i ganu mawl, yn nghyda rhai o'r pethau sydd yn ein cymhell i hyny. Clywais amryw o bregeth- wyr swydd Drefaldwyn yn tystio mai yn y lie uchod y mae y canu wedi gwellhau fwyaf o un man yn y Sir, wrth ystyried pob cysylltiad a berthyn iddo. Ac yn bendifaddeu, y maent yn canu yn dda a dirodres, os ydynt yn debyg ar y Sabbathau i'r noswaith dan I sylw. Dylent fod yn ddiolchgar, ac yr ydym yn I gwybod eu bod. i Mr. John Davies, am y llafur dj. ¡ flino y mats wedi ei gymeryd i'w gwneuthur yr bye i ydynt; yr ydym yn eredu fod y gwr hwn yn deall ) betii ydyw cerddoriaeth yn drwyad], ac y mae yn gallu rhoddi ei wybodaeth mewn gweithrediad yn ddeheuig. Y mae yn air rhagorol, ac ystyried ei gyfan s < > ddiad.—G WRANDA WE. CONWAY.—Hirhoedledd.—Bernir fod Conwy a'i hinsawdd y Ile mwyaf tymherus a iachusawl o un gymydogaeth yn Ngogledd Cymru; er prawf o hyn, yn nihlith anirvwiol bethau eraill a ellir nodi, y mae hirhoedledd y trigoiion. Y mae un o'r enw William Jones, yn agos i 87 mlwydd oed, ac v mae ei wraig yn dynesu at ei 85, ac wedi priodi ers tros 60 mlynedd. Y mae ganddynt 7 o blant, 40 o wyrion, a 24 o or. wyrion. Y mae i William Jones ddau frawd yn tyw, un yn agos a chyraedd ei 90. a'r llall ei 85. Oedran y tri brawd yn ngbyd, yn agos i ddau cant a dwy fhvydd a thriugain. Y FAKCHNAD.—(jrwenith o 20s. i 21s.; Haidd 0 '145,1 i 15s.; Ymenyn potiau 13ic y pwys Ymenyn flies Is. 4c. y pwys. GWALCHMAI.—Maine Law.-Cafcdd y He uchod ei. anrhydeddu nos Fawrth y 3ydd o'r mis hwn, a dar- lith gampus gan Mr. O. Jones, Manchester, ar y Maine Law. Dilynodd yr areitbydd talentog y sy mudiad o'i darddiad egwan, hyd y sefyllfa ftodeuog y saif yn awr, gyda rhesymau anwadadwy. Gwelir effaith y cyfarfod dyddorol yn y ffaith fod 237 wedi arwyddo eu henwau fel pleidwyr i'r achos. ABERDYFI.—Cynaliodd y Trefnyddion Caltinaidd eu cyfarfod misol yn y lie hwn ddyddiau Mawrth a Mercher diweddaf. Pregethodd y Parchn. canlvnul- Nos Fiwrth, am 6, Wm. Davies, Llanelltvd, oddiar Rhuf. ii. :22, a T. Elwards, Penllwyn, oddiar Gal. iii. 22; boreu dranoeth am 8, cyfarfod eglwysig; ac am 10, pregethodd E. Jones, Corris, oddiar Mica ii. i, ac R. Humphreys, Dyffryn, oddiar Rbuf. vi. 19 am 2, J. F. Jones, B.A., Machynlleth, oddiar loan i. 14, a T. Edwards, oddiar Obed. ?; am (\ J. F. Jones, oddiar Isa. xv. 22, ac R. Humphreys, oddiar Act. iii. l?. Yr oedd y cynulleidfaoedd yn Iluosocach nag v? buont mewn un cyfarfod o'r blaen yn y lie. a r gwir- ionedd yn cael ei'draddodi gyda'r eglurdeb a'r JVJI]. edd sy'n gweddu i'r efengyl; er y buasai y nawfgfrif o'r gwrandawyr yn cymcradwyo mwy o swn a rhyw beth i foddhau'r teimlad yn hytrach na gwirionedd syml a dirodres. A gwyn fyd na;ddelai cynulleidfa- oedd Cymru o'r diwedd i werthfawrogi sylwedd yn fwy na swn. Fe ellir dweyd, heb ofni carnddweyd, mai dvma'r cyfarfod a'r pregethau difrifolaf ar y gwirionedd yn ddistaw a fu yn y lie hwn a fy ny- muniad yw iddo fod fel y lefain yn y blawd yn troi y cwbl i'r un snsawdd ag of ei hun.—Gohrbydd. ADERDAR.—Prydcawn Mercher, a dydd lau, y 4 a'r 5, cynhaliodd y Trefnyddion Calvinaidd eu Cyfarfod Misol yn Betbania. Society gyffredinol am un i 'r gloch; y Parch. Wm. Evans, Tanyrefail, yn y gadair. Pwnc—"Hanfodion, neu anhebgorion gwir grefvdd." Caed sylwadau pwrpasol, ac ymdriniaeth hplaeth ar y mater pwysig ac angenrheidiol hwn, a buasai vn dda genym ddodi lloffion o'r dywediadau gerbron, oni bae ofn cymeryd mwy na ddylem c Ie: Sicr ydym i ni gael llawer o fwynhad, a lies gobeithiwn, a'n teimlad wrth derfynu oedd mai da oedd bod vne. Am 3, Society y Blaenoriaid a'r Pregethwyr. Am 6, Cyfaifod cyhoeddus. Dechreuwyd gau Mr. John Roberts, (Ieuall Gwyllt), Liverpool, a phregethodd y Parchn. D. Roberts, Pontfaen, a D. Howells, Aber- tawe. Am 8 bore dranoeth, Cyfarfod neillduol eto. Am 10, deehreuodd Cadben Davies, Abertawp, a phregethodd y Parcbn. Wm. Williams, ac R. Lumley. Am 2, dechreuodd y Parch. D. Lewis, Caerffili, a phregethodd y Parchn. B. Evans, Llanilltyd Fawr, a Wm. Evans, Tonyrefail. Am H, dechreuwyd gan y Parch. Wm. Jones, Cwmbychan, a phregethodd y Parchn. S. Jones, Castellnedd, a John Walters, Ys tradgynlais. Ar ddiwedd y cwrdd hwn talwyd diolch- garwch i'r cyfeilJion caredig a agorasant eu tai i dderbyn dieithriaid, gan y brawd ieuanc Mr. David Saunders. Gan fod y lie hwn yn newydd, ac mor gyfleus gan gyd-gyfarfyddiad cledrffyrdd, ofnim y buasai yn dyn arnom am letty i bawb, ond drwy baelfrydedd a llettygai well y bob!, yr oedd llawer mç, y o le nag oedd o bobl i'w lanw. Cawsom gwrdd- au happus, a'n taer weddi yw iddynt fod yn foddion effeitbiol yn llaw Yspryd Duw i ddwynllawer i gredu fel y byddont cadwedig.—G. ABERDA.R.-Darlithiau Mr. l'incent -Nos lau a nos Wener cawsom yr hyfrydwch o wrando y cyfaill talentog Henry Vincent, Ysw., yn tiuJaodi dwy o ddarlithoedd campus. Y laf, nos lau y 5ed. yn Nghapel y Bedyddwyr Cilmreig. Test un- Our young men and women." Geo. Adams, Ysw., cashier, Abernant, yn y Gadair. Yr 2ii, nos Wener, yn Siloah, capel yr Annibynwyr. Testun—" Y Bobl yn eu perthynas a'u dvledswyddau masnachol, &c., a'u bymddygiadau fel dinaswyr llywodraeth rydd," &e. Elid i mewn drwy docynau swllt am y ddwy, yr elw at y Ddarllenfa. Yr oedd yn hynod dda genym weled cynifer o ddynion yngbyd yn gwrando synisdau nas gallant lai na bod yn ieebyd corpb a meddwl. ( Yr oedd un peth yn arbenig yn peri boddlonrwydd mawr i ni, sef yr elfen foesol a chrefyddol a redai drwy y ddwy ddarlith. Tybiem fod yno rai yn ym- wrando am bethau uchaf dyn, na cheir hwy i'w swn, ond ar nmgylchiadau o'r fatb; ac o'r berwydd yr ceddei-n yn falch o'r dyn athrylithgar à safai o'n blaen. Yr ydym yn ddioleligar i Bvnlligoi- y IidarlJenfa am ei gvfiogi. ac yn gobeithio y mynant ef, neu un cvffelyb iddo ar fyr eto. Sicr ydym fed dyn o fath hwn yn rhwym o wneyd lies. Gweisom amryw yn dod i mewn y nos gyntaf dipyn \n ddiwrddar a iI deallasom mai o Gyfarfod Bethania y deuent: buy brodyr hyn mor ddoech a chynal en cwrdd diweddaf ar awr gynar, sef I), er mwyn (os clywsom yn iawn;, bod o'r ffordd erbyn 8, pryd y dechreuai Mr. Vincent: j ac nid llawer gollwyd o Loni debygem gan y rhai | oedd yn caru y ddau orchwyl. Y mae ymddygiadau o'r fath hyn yn ganmoladwv. ac i'n tyb ni yn gyfryw ag y dylid eu gwneyd. Cymerid rban yn y cyfarfod- ydd gan amrtw a foueddwvr a gweinidogion yr ardal Thos. Joseph, Ysw., oedd cadeiry* dd y ewrdd nos Wener.—G. CAPEl, EVA-Dydd lau v 29ain o'r mis diweddaf, cynaliwyd cyfarfod blyTnyddol, yr ysgolion Sabbathol perthynol i'r Eglwys Annibynol yn y pentref uchod. Am dechreuwyd trwy weddi. gan y Parch. J. Wil liams, gweinidog y lie yna holwyd y gangen-ysgol a elwir ysgol Llainfwyell oddiar Ephes. y (i benod. gan y Parch. D. Davies, Aberteifl. Ac ar ol hyny nolwyd y gangen berthynol i ardal Clyde, oddiar loan 20fed benod, gan y Parch. Isaac Williams, Trtdecb. Yn ganlynol, holwyd cangen y Gelli, oddiar Luc 2, 1-20, gan y Parch. R Jones, Aberteifi. Ac yn olaf holwvd y fam ysgol yr hon a gedwid yn yr fiddoldy, oddiar Luc 2, 20 hyd y diwedd, gan y Parch. D. Davies, Aberteifi. Difyrwyd y gynulleidfa yn fawr iawn pan oddeutu deg o feohgvn, a dwy fercb, perthynol i'r ysgol Frytanaidd a gynelir yn y Ile, in adrodd yr hanes hynod a gawn yn y tair ]>enod gyntaf o I Sam. a darluniai pob un ei ran yn LJgoroi. Canwvd um- rywiol donau gan y gwahanol gorau yn dda iawn, a rhai Jurnau pur effeitbiol. A gorphenwyd y cyfarfod trwy weddi. gan y Parch. J.Jones T.C,.) Castell- newydd. Y mae llafur yr Egb.vvs yn y lie bwn. uwcblaw canmoliaeth, yn eu hj mdrech i nddysgu yr oes sv('td i,n codi %L ddyddiol a Sabbath01, a diau y cuut eu t;<lu i'w mynwes, trwy weled flrwyth eu llafur, mewn ed'eithiau daionu yn mucheddau eu plant tilu hwyrion eto mewn amser dyfodol.—Jonathan.

MAN ION CYMREIG. Dywedir led troseddau ar gynydd yn Neheunii Cymrn, Y mae tri o achosion llofruddiaeth i gael eu l'ruti yn mrawdlvs nesaf Morganwg. CyfadÙ cryddion Caernarfon a Bangor yr wyth- nob ddiweddat i vstvried pris uchel lledf, a phen- derfynwyd yu y ddau ?vtarfod i ?pfH pris esgidiau dei-l'.yiiw?,d yii y dtifi,i, qvf*a--fo,l I -?Todi l,r's e?- g icliat-, Y mac Cymdeithas pysgotwyr a morwyr Hong- ddryliiedig Liundain. wedi danfon 10s. tuag amddifaid a gweddwon y dynion dewrion hyny a gollasant en bywyd yn mywydfad y Point of Air. Dywedir fod y swm a gasglwya tuagat yr aohos dainous a dyngarol hwn heb fod yn mhell oddi- wrth bedair mil o bunau. Nos Lun diweddaf rhoes y Parch. J. E. Davies, person Eglwys Llanrwst swper i'r cantorion, a digon (I gu rw da" (!; gydag ef, a dywedir au bod wedi mwynbau eu hunain vn fawr iawn Yr wythnos ddiweddaf cyfiwynwyd anrheg o ddeugain inmt i Mr. Kemp. diweddar arolygydd Tlodty Gwrecsham. Darfu i fywydfad Phvl lwvddo i acbub pedwar o ddynion o'r Hong "Tem!)erance 0 Belfat y 4ydd or mis diweddaf, pan gyferbyn a- safie Abergele. Khoddcdd y cadben bum punt i'w rhanu rhwng y dynion. Daeth Ilobert Ellis dros blwyf Dinbych yr wythnos o'r blaen i chwilio am un Thomas Jones am redeg ymaitb a gadael ei deuiu ar blwyf Din- bych. Cafodd hyd 1 Jonee a dododd ef yr. y carcbar hyd y boreu, ond yn He gofaiu am y carcharor dranoeth. meddwodd Ellis. a bu dda iddo gael y carchar ei hunan er ei gadw ya ddyogel hyd y boreu. Torwyd i mewn i dy Mr Joseph Evans yn Ffiint yr wythnos ddiweddaf a lladratawyd llawer iawn o bethau gwerthfawr iawn. 1

RHEILFFORDD NEW, CYC'HWTN O iiiSjl 'p OJ 8 III 1" m P In pwl'ort 30'1.)1 40 ¡ Pontnewydd I7 40,1119! f 15 Pontypool Boad'l255i7 5011291 ?5 &l Little Mill I 3!7 57 U36: — 14 15,5 Nantydcrrj jl U\> 3.lUl¡ 30,66 Penperwm 1 ISiS 11'tH.? 44,516 14 Abergavenny 21:1,1 5Q,2 ]9.4 16 26 Pontrilas. iS 51|1227|2 45, 6w Hereford |9 20,1255 3 5? 30?Y 30 Leominster ,7 11030: i? 35 7 5 Ludlow k 22|ll 2' \S 58,7 33!  Cburch Streton.. 9 14'1 148? 4 30'a 18? ? Shre,A,sbur.N, ar 14 b (I, L4 .50 .? CTCHWYN o it 2 12 3; Ez.fl 2 3 12 1 2 a Bn a m a m p m gov. p m Shrewsbury 5 08 3?)0? .3 40U 45 Church Stretton 9 I51I.H' 4 257 go Ludlow 6 ?5:8 5,?llo '5 1018 14 Leominster T 121030?2 3i ? 42?'44 Hereford ?S 0.1 I 51123013 00 ?9 15 Pontrilas .? 32 )039??&6!3 31- 21 Abergavenny 8 11301 20;4 6 7 36: 1 45 Penpergwm .9 16'1130 14 14*7 45jl bi Nantvderry V) 24 114P !4 21'7 5112 2 Little w 31-12 0 14 28 7 5B]2 10 Pontypool Road 9 421210;1 4214 38 8 9:2 30 Pontnewydd 9 50 14 46 ? 20: Newport art.110 0 '1 55U 55? 30 USE BRANCH. 0 ami a m j a m pmfrm Usk i Litde MiH 915 } j 4 15 Little lild i 1 91 5R j 1136 4 ]5/ b 5P r RUM LIN BRANCH. 0 jam p m | p m Ponn-pooIiCrumnB 33 1235 j ??o Crumlin i Pontypool 11230 1 3 15 ) 5 80

}lHEILFFORDD TAFF YALE. ;a m,p m mail 0 a m, p m p m Mertbyr 10 1 06 30 Cardiff, dill 15*2 45) Troedyr. iS 40:1 100 41 Cardiff ..)» aOr8 06 3(1 Incline Tp is 541 246 £ 7 Llandaff..j9 39¡:j 9¡6 38 Aberdar J. '9 4-1 34 7 7 Peotyrch 19 47:3 176 47 Newbridgejf» loll 5313 2353 Trefforest )9 5iH 35'7 6 ,Newbr?dge;w 1,511 45U57 7 24 1 TY-fforeat ilO bilt 3 5 ?- 6 Tatf's "-ell !9 321-2 2;. i ewbrige HOlO'iS 3 4017 11 Pentyrch |9 jt't2 s!7 43 Aberdar j., 10 "1 13 :.1'7 23 Llandaff ¡g 46|2 51 Incline Tpil031 4 1'7 33 Ca-rdiff. a |9 55J2 25^ n Troedyr.i045i4 15-7 49 Cardiff, .d 110 5, 351 25-S 0 Aberdar > 30(1 0,6 30 Aberdar J.'Iu25:3 55i7 27 Treaman 8 341 4? 35Mount'Ah 10?'4 Q 7 41 Moun t'Ab 12?l l?iO 4 eaman 1046 4 :!?7 50 AberJar J. 18 55;1 25 G 5^ Aberd&re 105014 20 7 M

RHEILFFORDD DEHEUDIJl CYMRU, I Ex. mail" Extxai: C'-CH?rx c)l:;l:!?H3,!?3 12:12?2,1:;I2 I :a mil> m a m Ii m,& m,a mW mjp !DIp BI Paddirgton. C4-0,10 O.i2Y?14 So* 10 p13'pEn 123112m G 10ncester '7 01035ii 011 03 016 5ii Hoi 14 r.nge Court 1055'3 l? 15 :i t?ois S-le 4& e,,nham T 201110,3 30, 3 3o|6 35 8 M(9 39 Lydney 7 38 11??3 ?i.????'b??? 7-5 6 5- 42011 474?0)7 2o 9 2ZL3 12 Portskewet :,R', R 12 .5.4314 32?7 j Magor j '8 1743| :4 4:1, 7 Lianwern I is -J5 1226 1 48! '4 48?.. Newport 18 43 1245,.5 12 2 io 5 I2ip o'9 irts 49 Man;b5eJd..i 5212á'j 7 b S7!g 10 Cardiff | ..9PiIO'.&o?i?.??J63J 5)io 7!t4 EJY:o;-Utm.d? !8]2i?555 ?? ■ < I S- Pagan@ v ]7] 30.6 2) 6 2i "J I IJaclnssnt o 36 ] 46,6 I7 6 17n>ot >4 87 Pen?o-d. v MJ.?'6 2.5 16 25 '.i. 8| Brirlgend 9 2 (rt. 40B o'S 4o;{» 46 Port 1 aibot. 1025;2 36 7 9|3 18j'? 7 9(9 43 15 12 J» Briton 1- erry IC34 2 4J7 1P| J»l 1 ^eatt •• >040.2 50" 323 2617 32U0 Ol is 25 Llausamlet 1057.3 37 43! )7 43. Swansea..de?l.5!]2P:32?-40b',40?4o!K)QS I 5 M Carmartbfii 9 35 1 t5U 15 9 23fe }6? 23^ )y jj; .MiL?rdH?..??.7 1? ?, ? ? js 66  '? Ex. MSG cYrEVYKol2 ?'I 2 :1 2 3; 1 21 2 12311 a m?a M'a m? a m!p mjp mjp m Milford Hvc. k of |l23o!4 7 Carmartbe — ? 55; !l0 7' ? ?)'& M Swansea 7 55'1030,U:M] 40)3 0'7 12 LIansamlei. !8 HÙOMIi — 11 55? 7 ^eath ■; •• 25jll S??T? 3)4 177 28 Briton Perry ? 3öiUH\¡ ? l? 2& Port Talbot. ,? 46'lt24l2 &i2 20(4 33 7 42 Endgend 25!315i;1122?'2 50 8 7 Peneoed ?34'128' 3 0')2& Llantnsant.. 1 ? 5011224! !3 15'5 49iS M St. Fagan's 10 5.1239' ,3 30J6 4=) ElyforLland.' 10il|1244, 13 35'6 11? Cardiff j7 10'10231 10.1?4:3 4:0i6 2318 48 M?rshtie!d ..7 6' 126335540i !liewport .7 J4!HI50¡1 ?]2l!4 7!7 05!19 1& Llanwern ..? 49; ? 491751 Magor.? 011!.? O.t42?715i. Portskewet ? ?) !-2 lo! '4 3P? 25! Chepstow 23 112712 2,9?l 464 48J7 35'9 45 Lydney S 48 114412 4,1' 15 31" 58jl0 0 Kewnham 9 3l?0,& 3! b 236'10|l020 GraD?e Court 9 10.12 7)? 18)2 15? 30 1 S 24^ i I i t GIoucMtpr ..9 301230J3 27j2 an 8 47flI47 Paddington.? 2&'5 ?? 5 6 0:103& U AO

RHEILFFORDD NLWPORT A PHONTYT(tV)T.- CVCBWYN o ?a m P mp m'p mip m Newport. Mill Street !9 30)l 014 li ? 5 Llantarnam |y 36jl 6:4 21! j* 11 Cwmbran 40?1 lo? 25i 8 15 Pontnewydd !? ,a¡l 144 29i 6 21 Pontrbydyrun ;9 4?:: ]?4 3?, ? M Pontypool 10 (tjl 30;4 45 6 34 Pontnewvnydi 10 91 39 4 54 ..8 Aber-?ve?pn 11014 < 444 591 8 49 Cwm Avon !]022|1 ?52'5 7 577 Blaenavop 1030'2 0 5 15' 9 5 cV' Hwvk a ni a m p mip m; p m. Blaenavon s o!ll30:2 30|6 ry Cwm Avon. 8 8I1138|2 38 >> R Abersycban s 16114"12 4-5)4 161.. P on tn ewyny d d jh 20 1150 2 50i6 20 Pontypool I 251 Pontrl:vd N-rup :i712 V i3 716 371.. Pontnewydd 18 411211:3 Uitl4,¡I.. Cwmbran j- ?,'iz; 151) 45; Lia))tAtna;;i.? bl?l2?2113 21 i6 31? ? ?pvp?rt.MiHSt.&r.? O? 1230,3 ?'!7 0?

WESTERN A ALLEYS RAILWAY. 0 a m p m p m o a in p m p m Newport..7 0 12 o:5 20Ebbw Yale9 0;2 15|7 20 35Mctoria 2.017 25 Tydee 7 201220,5 40 Cwmerch.9 12,2 27! — r«»sca 7 30 123015 SOAberbg. J.9 24:2 3»j7 42 Cross Kys..7 .9 1239 5 T>9 Abercarn. 44 1244,6 122 277 32 Aberearn. i [¡(I12f)lIô HI Aberbg-. J.;9 242 39,7 42 ?ewbndge'. 57:1257 6 17 Llaúhillh'l 32? 47 <_rum.m .? 2,1 2'?i 22 Ùumlin. ? 9! 541- H Lianhillh. 8 In 1 10 30 Newbridge fi 4412 5-?7 56 Aber?.J.sl.M??3bAberc&rn..P&o!3 5!8 2 Abeaily 8 28 1 2?: 4?chape?br. 9 5'? 10- — Blai!Ta 411,1 40-. 0 C. Kvs ,10 ? 16!8 U Aberbg. J. |y 1 is(V Sm Risca I1010I3 258 20 Cwmerch.? ?1 32 6 52Tvdee ,102013 3? Victoria. 1 39 Riiymv I42-8 33 E?wV????4? ?Newport.i"4?3 ?8 48 Bydd cerbydres ychwaDe.gol yn gadael New- port ar ddvddiuu Sadwrn am 8 N Prydnawni Risca. a'r gursafau sydd rhyugddynt.

i RHE] LfFUHlJn DYFFRYN NEDD. CVCHWYK 0 a m p m p ni|P m Neatij departure^ 40i2 10j 7 45 Aberdylais 's 45(2 15 j 7 50 3-,12 25, 8 0 'U\n-?eatb ? '?!??3j 8 6 'arr.va?9 27t2 M, 9?8 li departure fG, Aberdare,R 3 '1 0(6 30|t5 35 Aberdare ar-ival 3 45 3 106 45 i 45 ?Hirwain ?.-r&rtnreforMeitIjvr? 30j2 MI,' -? 31 iJwydcoed :q 3- !.3 ;3 8 38 Abernant (for Aberdare) '? 1-?* H S 48 Merthvr arrival! 10 0!3 25 9 0 CYCHWY 0 \a m,p mil' m:p m Merthyr. del)wturelp (-)11 3, C, 0 ?bprDa.nt (for AberdareV. 9 12?1 471, ..16 12 !() 1,*1 52i 6 17 Hirwain arrival|9 23?l 5SI 6 23 \bMdare. departure? 5!1 .4012 216 5 H?w&m arrival'9 l^il 5^12 48:6 18 Hirwain:. departure 9 26!2 0 6 25 Glvn Neaih 9 4(,?2 191 C, Resolven '9 5C;2 28| 6 53 AberdN!ls.. )0102 40i ?i7 5 Neath arrival 1015 2 45 !7 10

gwrthdystio yn erbyn rhai rhanau o'r Araeth oddiar | yrorSedd. Yn y lie cyntaf yr oedd yn owyno 0 herwydd y distawrwydd mewn perthynas i'r rhyfel Persiaidd, ac nad oedd Arg. Palmerston wedi ateb y owestiwD, pwy a ddechTGuodd y rhyfel, a phwy oedd i dduaxndanol Yr oedd yparagraph menn perthyn- -UiChina yn cymeryd yn ganiataol, mai ar lywydd Canton yr oedd y bai, yr hyn nad oedd efe kMr. (iibspil) gyda'i wybodaeth breseno), yn barod i'w ifr oecldid hefyd yn dweyd fod y wlad mewn o foadlonrwydd, ao nad oedd diwydrwydd 1 wedi ei 1 trwy y rhyfel. Ond ni4 oedd r, oble "-¡oM wedi daohreu 'kpejsi*' xjh y trethi, ac yr wn wedi eu hatal sefydliadau rmau Mr. au y blaid heddycM yt m. J.V. liyn y. riai y Ty tuo. ti deuddegi  -h<- ? DXPDM.ERCH v "?y Ty am hann? VSyr J. ?<?- U %,awrhydi. ? y Ty biad i Araeth e' o.wrhydl. Id a gwynai nad oedd yr areithiau by n, j I !?d F.6adaf yn cynwys un math o ?"d oedd eisoes yn wybyddus. Ac hydfcjg iawn o gydymdeimlad un am- oaek- tangos tuagat ein cyd-ddeiliaid yn y >] 8t, a dangosai y pwysigrwydd oedd i ni gefyogi ynTndia, trwy gadarnhau teitlau y ryots i wddiant eu tir, dyfiant cotwm yn lie derbyn ein had- • Ryfl^wad o daleithiau caethwasiol y taleithiau. Llyngesydd Walcott a fawr ganmolai ddewrder a "Gander Llywydd Bombay yn nanfoniad ein gallu- oedd i Persia. Mr. Y. Smith a ddywedai nad oedd yn gwybod pa beth oedd ar Mr. Hadfield ei eisiau, ond byddai y IJyw»draeth yn barod iawn i ystyried ucrhyw gynyg- Mdpwdantawneid 11,. Cydsyniwyd i'r Anercbiad. Cynygiai y Milwriad French fod y Pwyllgor Sef- ydlog i edryeh ar ol trefniadau cegin y Ty. Cydsyn- lwyd i hyny. Gohiriai y Ty tua hanner awr wedi un o'r gloch. DYUD IAX;,—Chwef. 5. I Cymerodd y Llefarydd y gadair am 4 o'r gloch. I Rhoddai Mr. Spooner rybudd y byddai iddo yn I -raliell pymthegnoa ddwyn yn mlaen gynygiad i ddad- Waddoli Maynooth. Cwmpeini Hudson Bay, I Mr. Labouchere wrth gynyg ar fod pwyllgor pen- Dodol yn eael ei benodi i ystyried sefyllfa meddianau Prydeinig yn Ngogleddbarth America, neu ar ba rai y mae gaaddynt hwy drwydded i fasnachu, a hysbys- li y rbesymau paham yr oedd llywodraeth ei Mawr- nydi yn barnu yn ddoeth i alw nylw y Senedd at sefyllfa y tiriogaethau hyny, gan fod y cwestiwn yn dwyn perthynas a dynoliaeth a chyfiawnder. Rhodd- ai fraslun o'r tiriogaethau dros barai yr oedd hawliau y Cwmpeini yn cyrhaedd, a'r telerau a'r amgylchiad. au ° dan ba rai yr oeddent yn eu meddiannu. Mr. Roebuck a ddymunai weled y tiriogaethau yil cael eu trefedigo, yr hyn yr oedd y Cwmpeini yn ei WTthwynobu. Yr oeddent hwy yn awyddus i gadw y He yn aaialwch er mwyn y orwyn a'r far. Amcan Lloegr, ddylai fod i dori i fyny yr anialwch, ac i lenwi y wlad nid A Uwynogod ao anifeitiaid, ond a dynion. Carai efa weled deddf yn cael ei phasio i amddifadu y Cwmpeini o'i rhagorfreintiau. Mr. Adderley a siaradai i'r un pwrpas ond dy- "Wedai" Mr. E. Ellice fod areithiau Mr. Roebuck a Mr. Adderiey yn dangos eu bod yn hollol anwybodus o a sefyllfa pethau, yr hyn oedd yn un rheswm cryf dros ymchwiliad. Mr. Gladstone a gymeradwyai y cynygiad am pwyllgor, ac ystyriai y byddai ganddo ddau gwestiwn j, W dadleu, yn gyntaf,—hawl gyfreithiol y Cwmpeini, yr hyn yr oedd ele yn ei fawr ambeu, a'r ddoethineh 0 ganiatau iddynt awdurdod ar y fath diriogaethau ang, ao yr oedd efe yn ei ystyried yn warth ar y aenodd ei gaiftiatau cyhyd. Gyda golwg ar y cwest wrx olaf yr oedd yn ymddangos iddo ef ei fod yn lVsstad ar ran Lloegr o'i dyledswydd i gau i fyny rhag diwydrwy 1 ei phlant wlad, ag a roddai le InslVr iawn i'w hanturiaeth a'u hysbryd masnachol. Wedi ychydig o ymdriniaeth pellach cydsyniwyd a, r cynygiad. Ar ol trin rhai pethau eraill gohiriai y Ty tua han- ler awr wedi saith o'r gloch. DXDD GWENEE,—Chwef. 0. I 1 vymerwyd y gadair gan y Ilefarydd am bedwar o r gloch. Yr Eisteddiad Eglwysig yn Caergaint. I Mr. J. G. Phillimore a ofynai a oeddid yn bwiiadu Oaniatan i'r eisteddiad eglwysig yn Caergaint i barhau eu heisteddiadau. Syr G. Grey a ddywedai fod y Ty yn gwybod fod y Convocation nen yr eisteddiad eglwysig wedi cyfarfod Wswn ufudd-dod i wys oddiwrth y Goron, ond riid oedd yn meddu y gallu o wneyd canonau neu i gyd- Mgyngh' ori i'r perwyl hwnw heb drwydded oddiwrth y Goron. Nid oedd dim trwydded wedi ei roddi y flwyddyn hon, ac yr oedd efe yn tybied gan hyny na fyddai un weithred a gyflawnid ganddyntyn gyfreith- n* Yn ol ei farn ef yr oedd yn annoeth hwybau yr elsteddiadau yn unig er mwyn dadlu, ac os na wnai yr archesgob arfer ei allu i ohirio, byddai yn rhaid arfer gallu y Goron i'r perwyl hwnw. Y Rhyfel Persiaidd a Chineaidd. I Mewn atebiad i gwestiynau oddiwrth Mr. H. Baillie dywedai Canghellydd y Drysorfa mae y trefniant a wnaed rhwng Llywodraeth ei Mawrhydi a Chwmpeini ■•■Ddia'r Dwyran mewn perthynas i'r rhyfel Persiaidd ydoedd fpd y wlad hon i dalu hanner y costau. Yr oedd y llywodraeth gartref i dalu y costau nnarferol 111 y rhyifel Chineaidd, ac yr oedd y rhai hyn eisoes yn < £ 590,693, ond yr oedd swm llawer iawn mwy na hyny yn ddyledus oddiwrth y cwmpeini i'r Llywodr- "tb ac felly ni byddai rhaid gwneyd un taliad y "Wyddyn hon. (chwerthiniad) Yr Hysbysiad Owllidol. I Mewn atebiad i Mr. Milner Gibson dywedai 0 Canghellydd y Drysorfa y byddai yr amcangyfrifon y fyddin a'r llynges yn fuan yn cael eu gosod ar rWfdd y Ty, a byddai efe yn barod dydd LI up. neu dydd Mawrth i ddyweydpa gwrs yr oedd yn bwriadu l gymeryd gyda golwg ar yr hysbysiad cyllidoU 8icrhdai y Ty y dygai y pwnc jarer bron mor fuan h yr oedd modd yn gyson a chwrs y goruhwylion cy- ved«\Øø. v Yr Anorchiad. I ad J. Russell a ddymunai alw sylw at yr I hyll oedd,yn ymddangos iddo ef yu groes i'r dull cyffredin ar noswaith gyntaf y senedd-dynllsfer. 13Yddici ynaxierol o ffurfio yr Aoerchiad i'r Goron yrt y fath fod&W ag i atal rhwymo y Ty i unrhyw farn at y o^afiynau a allant fod yn destynau dadl yn ystod y Sewiwn. Ond yn yr Anerchiad nos Fawrth Ylr oedd paragraph yn datgan goftd fod ymddygiad IlYwodraetla Ter" wediarwain i ryfel a'r wlad hono, bod Persia wedi troseddu ei liymrwymiadau trwy gynieryd diaas bwysig Herat. Yr oedd efe yn gwrthdystio yo erbyn i hyn gael ei gymeryd. yn tarn yTy. Syr G. Grey a ddywedai nad oedd y Llywodraeth yn dymuno rhwymo y llywodraeth i ddim yn y mater "n. Mr. Gladstone a gwynai yr un modd ag Arglwydd John Russell. a gobeithiai na fydJai i'r fath beth QJdJi- gvpydd rbagllaw. Deddf Breinlen yr Arlaudy. I Canghellydd y Drysorfa a gynygiai fod pwyllgor yn cael ei benodi i ymchwilio i weithrediad deddf Brelnlen yr Ariandy yn 1844, deddf Ariandy Ysgot- land a'r Iwerddon yn 1845, a hefyd mewn perthynas i'r gyfraith gyda golwg ar fanciau joint stock. Aeth dros yr acbosion a arweiniasant i basiad deddf 1844, a tyderai y byddai i'r Ty gydsynio a'r cynygiad heb fyned i mewn i'r ddadl ar natur arian rhedeg, yr hyn a allesid ei adael yn hawdd i bwyllgor neilldnol. Nid oedd am gynyg dim cyfnewidiad yn y terfyniad am ledaeniad biliau y bane sef tua i'14,470,000, a chyda CYIlleradwyaeth y pwyllgor hyddai efe yn barod i ddwyn rheithsgrif i mewn er adnewyddu y Dank Charter Act am ddeng mlynedd. Am fane yr Iwerdd- on yr oedd efe yn cynyg rhoddi gallu iddynt i roddi allan arian ar ddyrogeliadau i swm penodol; a cliyda golwg ar Y sgotland yr oedd wedi ysgrifenu atynt yn gpfyn a oedd ganddynt ryw wellianau i'w eynyg, ac nid oedd eto wedi derbyn un atebiad. Ar y pwnc o Joint Stock Banks yr oedd yn barnu nad oedd y gyfraith yn gweithio yn foddhaol, a byddai yn dda lawn i sylw y pwyllgor gael ei droi at y mater. Ar ol dadl faith cydsyniwyd a'r cynygiad gydag ychydig o gyfnewidiad. Pygwyd rheithsgrif i mewn gan Mr. Lowe i ddy- ddlmu tollau lleol ar longau yn Dover, liamsgate, Whitby, a Burlington, a darllenwyd Jii am y waith gyntaf. Gohiriai y Ty ychydig o fynydau eyn haner nos.