Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

16 articles on this Page

YR UNDEB oYNULLEIHFAOL A'R…

[No title]

| . MR. JAMES TAYLOR YN EDINBURGH.I…

Family Notices

AMRYWIAETHAU.!

News
Cite
Share

AMRYWIAETHAU. I TY-DORUD BElDDGAR. Nos Wener y 19eg llwyddodd lladron i dori i mewn i dy y Parch. Joshua King, tua 4 milldir o Birkenhead, Yn I ffodus, cymerasant yr eiddo beb ddyfod i gyffyrdd- iad a neb o'r rhai oedd yn y ty, onite, ond odid na fuasid yn gwneyd niwed iddynt. Er fod ci mawr yn rhydd yn yr ystafelloedd isaf, eto ni chlywyd un trwst yn y nos. Cymerwyd X60 mewn notes, a X5 yn aur, allan o lyfrgell yr hen wr, yr hwn sydd yn arberiglor Woodchurch. Yr oedd y lladr- on wedi bod yn mhob man yn mron trwy y ty. Y mae gwobr o X20 wedi ei chynyg am ddal y lladron. AR AFFRICA.-Y mae Dr. Livingstone y cenhadwr a'r teitniwi cwog wedi cyhoeddi llythyr yn y Times yn rhoddi golwg gyffredinol ar sefyllfa cymdeithasol a pholiticaidd y llwythau a pha rai y mae yn fwyaf adnabyddus, i'r dyben o ddangos nad yw yn coleddu gobeith- ion rhy helaetli y gellir cael y defnyddiau pur tuag at ein Haw weithfeydd, yn Affrica, heb ar yr un pryd, drosglwyddo yno y gaethwasiaeth sydd yn awr yn Nhaleithiau Deheuol A merica. Dywed fod llywodraetb y nifer fwyaf o'r llwythau* Atfric- anaidd yn batriarchaidd; nad yw y penaeth ond yn anfynych iawn yn ymddwyn yn groes i syniad y cyffredin; fod un llwyth yn hollol anibynol ar y llall, er fod math o undeb rhyngddynt yngwyn- eb y gelyn cyffredinol-nad oes dim peraeth uchaf yn mysg y Bechuaniaid, ond yn mysg y Negroaid tu hwut i 181 o ledred deheuol fod y gyfundrefn o benaethiaid yn ffynu yn fwy o lawer nag yn Nghaffraria. Drachefn os bydd un d;n yn an- focidion arun penaeth, gall yn hawdd drosglwyddo ei hunan o dan un arall, a chan fod pwysigrwydd penaeth yn cynyddu yu ol nifer ei ganiynwyr, v mae ffoaduriaid bob amser yn cael eu derbyn a breichiau agored. Heblaw hyny y mae anhaws derau anianyddol ar ffordd y penaethiaid i wneyd eu deiliaid yn gaethion yn Affrica nis gellid cario allan gyfundrefn helaeth mewn un man oddigerth yn y manau rhwng afonydd dyfnion y Dyffryn Mawr. Ceisiodd un o frenbinesau y Sebituane ddianc oddiyno i'r dehau ond er fod wyth o wasanaethyddion ganddi, ymddyrysodd gymaint yn nghangenau yr aton fel ag i orfod, ar ot mis o absenoldeb i roddi ei hunan i fyny. Yn mhob man arall o'r wlad y mae y moddiQn dianc mor ami a chyfleus fel nas gaHesid cario allan y gyfundrefn gaetbwasiol hyd yn cod pe ceisid gwneyd hyny." Ae yn ol barn Dr. Livings tone ni fyddai y cyfryw gyfundrefn yn fanteisiol. Y mae y CrWjll sydd yu cael eu danton i'r i'en- rhyn a'r swm mawr o ivory, cwyr ac olew a ddan- fonir o Angolia i gyd yn gynyrcb Uafur rhydd. Y mae ein llongau ni yn mron wedi dinistrio y gaethfasnach ac y mae gwadu hyny yn cael ei ystyried yn freuddwyd yr Yankee. Ac y mae meddwl nas gall Affrica gynyrchu digon c gottwm i adgyflenwi Lloegr, i'm tyb i yn syniad o eiddo yr Yankee hefyd." Er eadai-nhpu y dyb hon y mae Dr. Livingstone yn cyfeirio at Mauritius lie y mae poblogaeth rydd o tua 200,000 yn cynyrchu digon o siwgwr i un rhan o bedair o boblogaeth Brydain Fawr, er mor anffrwythlawn yw yr ynys hono. DYNION ALLAN o WAITH.—Cynhaliwyd cyfarfod mawr or gweithwyr sydd allan o waith yn Smith- field dydd Llun y 12fed i'r dyben o ystyried mes- urau i leddfu yr adfyd sydd yn ffynu mor helaeth yn bresenol yn eu mysg. Yr oedd rhywng 8,000 t a 10,000 yn hjesenol. Yr oedd y rhan fwyaf o'r cyfarfod yn gyfajisoddedig 0 seiri maen, priddfaen- xvyr, seiri coed a, ilafurwj i. Yr oedd uu Pierce, saer allan o waith yn gvr(>ifbredu fel cadeirydd. ) Mewn araeth gymedrol iaw.; dywedai ei fod yn ■;ael ai gyfrif fod tua'r hedwaredd ran o weithwyr y brif ddinas wedi bod allan o waith am beth am- ser. Yr oedd yn gwadu pob cysylltiad a'r Simrt- iaid a dywedai ei fod yc dymuno cvrhaedd ei amcaaion trwy foddion cyfreithlou. Condemniai waitb y wlad hon yn ymgymeryd a'r gorchwyl o wastadhau achosion gwledydd tramor gan bro- ffesu bod pawb yn ddedwydd gartref. Pasiwy,1 penderfyn ad yn oynghori pnvb oedd mewn ^lodi i f, ned yn llu mawr i- tlodtv a hawiio y cynhal- iaeth hwr o n ddvledus iddynt, a hefyd ar fod i'r Hy os^ cyn!lun h ?etboym?? fod i'i- Ity ?'y?h-?dd nwyd' trouJiadw" a j dyajon i weftlij "r d < r -odd vV-f hollol ^ymhedrVl a thr^fm. gan y Times 6rtlivgl olygyddoflPt gan y cyfarfod hwn. Y j pentyru lliaws o eiriau ar lWil >na Hid 0-1 dfm un syniad ymarferol ?'w ? ?1 yn yr boll erth.1 ygl.- Y mac un sylw pa foddjMffl^ yuddi t)g y? yd?nn'Tn <?<edu sy<td yn rhy wiHB^od ein care?? a:orion yn y carch?rdai yn e""a,wer gwell ym? borth a mwy 0 foethau nag a geir yu y tlodt.1 Gwyddom ni am eugreiffuau yn y dref hon 0 b!- sonau vn gadael y tlodty ac yn cyflawni rhyw drosedd o bwrpas er mwyn cael mynedfa i'r uarch ar. Hyshyswyd ni gan un a dalodd ymweliad ai carchar sydd yu Walton gerllaw y dref hon fod yr ymborth a roddir i'r caicharorion yno o'r fath oreu, a'r gwelyau y maent yn gorphwys arnynt yn rhai moethus mewn cydmariaeth i wely ami i ddyn tlawd sydd yn gorfod llafurio yn galed rhag pwy- so ar neb arall. COLUAD Y TYNE."—Yn gycar borau ddydd Mawrth diweddaf ond un, aeth yr agerlong Tyne yr, hon sydd yn oario y llythyrgod, rfr y traeife, er gost Dorsetshire, ond gan ei bod yn lbmg haiarn, daliodd wrth ei gi]ydd a glaniwyd yr holl fordeithwyr a'r llythyrgod. Y mae peth o lwyth y llgatr, a thaclau y mordeithwyr hefyd wedi eu hachub ond ymddengys nad oes ond ychydig iawn o obaith y gellir achub y llestr, gwerth yr hon meddir sydd tua 4?80,000. YSTORI HYNOD.—Y mae Tndicateiur Bordeaux yn cynwys yr ystori hynod a ganlyn :-Daeth gwraig weddw yr hon oedd yn forwyn mewn ty yn Lndon yn ddiweddar i feddiant o 800ffr. Clywodd llafarwr oeddyn gweithio gerllaw am y peth, a phenderfynodd gael yr arian ei hunan os gallai. Felly ychydig o nosweithiau yn ol, pan oodd perchenog y ty a phawb oedd ynddo yn absenol, cafodd gan y wraig a'r ryw eB- gus i ymweled ag ef mewn ystafell lie yr oedd yn byw. Ar ol ychydig o amser clodd y drws, a chyda'r bygythion mwyaf ofnadwy dywedai y lladdai efe hi os na roddai hi yr 800ffr. iddo ef. Dychrynodd y ddynes yn fawr a chymerodd ef i w hystafell i roddi yr arian iddo. Wedi hyny dywedai y dyn fod yn rhaid iddo ef ei lladd er mwyn ei hatal rhag achwyn arno, galwai ami i ddyweyd o ba farwoheth y bydd- ai orau ganddi farw. Erfyniai y druanes am drug- aredd, ond dywedodd efe wrtbi y byddai yn rhaid iddi farw trwy y GY^LL neu y rhaff, ac o'r diwedd dewia- odd yn hytracn gael ei chrogi. Yna rhwymodd y dyn ei dwylaw o'r tu ol iddi, a rhwymodd hi wrth I bost y gwely": yna aeth i ben cadair i roddi rhaff wrth y dist, a gwnaeth gwlwm rhedeg yn mhen y rhaff. Ar ol sicrhau y rhaff rhoes ei fraich yn y cwlwm i weled a wnai redeg yn rhwydd. Ar yr adeg hono darfu i'r ddynes gicio y gadair odditan ei draed ac yr oedd y dyn yn grogedig gejfydd ei fraich. Gwaeddai a'i holl egni am help a gwaeddai y ddynes "rnwrdwr," ond nid oedd neb ond hwy eu hunain yn y ty eang ac ni chlywyd hwynt. Felly parhaodd y ddau hyd y boreu, y dyn mewn poenau arteithiol, pryd y darfu i'w cri dynu sylw ryw lafurwyr. Pan glywodd y dynion hyn ystori y ferch, rhyddasant hi, ond gadawsant ef yngrog hyd nes y cyrchid ynad. Danfonwyd ef i gymeryd ei brawf am geisio lladd y wraig. GWROLDEB.—Tua haner dydd, dydd Sul diwedd- af ond un, tarawyd y Hong Era o Rochester, tra gyferbyu a Easington a moryn mawr, trwy ba un y golcbwvd un o'r dwylaw dros y bwrdd. Yn fuan wedi hyny golchwyd y llestr rhwng Castle Eden Dine a Harden, lie yr oedd nifer o bentref- wyr wedi ymgasglu yn nghyd, yn mysg y rhai yr oedd Rowland Burdon, Ysw, ynad heJdwch, a chadeirydd v sessiwn chwarterol, a churad Castie Eden. Yr oedd v llestr y pryd hwn rhwng SO a 40 o latheni oddiwrth y lan. Yr oedd yr holl ddwylaw wedi myned yn ddiymadferth gan yr oerni, od,digerth yr islywydd. yr hwn a dynodd allan raff a ITender gore wrthi. Wedi rhedeg am rai llatheni glynodd yngbanol swp o gerrig. Ceisiodd Mr. Burdon trwv bob modri gael gan rai o'r dynion i wneyd ymdrech i achub y dwylaw truenus, a chynygiodd wobr i bwy bynag a nofiai trwy y dwr ac a ddygai y rhaff i r lan. Ond nid oedd neb a anturiai wneyd hyny, a chynygiodd Mr. Burdon yn nesaf fod cadwen o ddwylaw yn cael ei ffurfio, a bod y dyn tilaf i fyned i mewn gyntaf. Cydsyniwyd a'r cais yma ar unwaith. Aeth dyn mawr cryf i mewn gyntaf, Mr. Burdon vn ail, a churad Castle Eden yn nesaf. Yna aeth ant i mewn i'r dwr hyd nes yr oedd Mr. Burdon hyd ei ysgwyddau, a chafwvd gafael yn v rhaff, y tynwyd y dwyhtw i dir.- Y cadben oedd yr olaf i ddyfod ar hyd y rhaff: yr oedd mewn gwth o oedran ac ymddangosai fel wedi ei fftru tra vr i oeddid yn ei dyna i mewn, syrthiodd drosodd ac hongiai wrth ei goes mewn sef) II fa bur beryglus. Pan welodd Mr. Burdon, y curad a'r dyn blaenaf, hyn, ffurfiasant gadwen o ddwylaw drachefn, aeth- ant hyd eu gyddfau i'r mor, llwyddasant i gyr- haedd y cadben a dygasant ef yn dclyogel i dir. Yr oedd Mr. Burdon wedi danfon am ddigonedd o frandi a chyfferi ereill o'i gastell, ynghyd a nifer o wrthbanau i'r morwyr llongddryll it lig. Yr oedd cerbyd hefyd yn aros, a gyrwyd yr holl forwyr ynddo i dy Mr. Burdon. Pan gyrhaeddasant yno derbyniwyd hwynt yn garedig gau Mrs. Burdon, yr hon a roes bob help iddynt, a gwellasant yn fuan iawn. LLADR AD Y TALPIAU AUR.—Cymerodd arholiad olaf y tri charcharor Pierce, Burgess, a Testerle ddydd Iau diweddaf yn y Centrul Criminal Court. Yr oedd y dystiolaeth yn benderfynol yn profi euogrwydd y tri. Yr amddiffyniad a geisiwyd ei wneyd oedd fod Agar wedi ceisio llunio celwydd o ddialedd. Ded. frydwyd Pierce i ddwy flynedd o garchar (gan na chaniatai y gyfraith gosb drymach) a'r ddau eraill i 14 o flvnvddoedd o Eilltndiqpth- YMGAIS I LOFRUDMO AC YSPEILIO DYN YN TRAN- MERE.-Nos Fercher diweddaf tua haner awr wedi pump gwnaed ymdrech ofnadwy yn Rock Ferry ar fywyd Mr. Saxbey dyn ieuaqc tua 18 neu 20 oed, yr hwn oedd yn fab i farsiandwr yn byw gerllaw, a'r hwn oedd yn efrydufel meddyg. Yr oedd ygwr ieuanc yn myned i roddi tro, ar ol bod yn efrydu trwy y dydd, ar hyd y ffordd sydd yn arwain o Rock Ferry, ac yn agos i bont y rheilffordd. Yma gwelai ddau ddyn, golwg ddrygionus y rhai a dynodd M sylw. Wrth weled eu bod yn ei ddilyn safodd o dan un o'r lampau er mwyn cael eu gweled a rhoddi cyi- leusdra iddynt ei basio. Fel yr oeddent yn pasio dywedodd un O honynt. "Caiff hwn yn ei goluddion os rhudd efe i ni lawer o 101." Gan dybied eu bod yn cyfeirio naill ato ef neu ryw un arall aeth y dyn uei- anc gwrol ar eu hoi. Nid aethant yn mhell cyn ir dynion dioi a g&fya iddo paham yr oedd efe. yn u dilyn. Atebau yntau os deuant gydapr ef i swyddfa yr heddgeidwaid y dywedai wrthynt. Ar hyn tynodd y dyn oedd yn siarad gyllell fawr, gyda'r hon y gwnaeth ymosodiad ar Mr. SHxbey. Ond yr oedd y dyn ieuanc yn barod iddynt. Tra yn cerdded ar eu hoi, yr oedd wedi tynu allan gyllell fechan oedd ganddo, a chyda hon a ffon oedd yn ei law llwyddodd i gadw yr ergydion draw ac ymladdodd yn ddewr gyda'i elyn. Yn yr ymdrechfa trywanwyd Mr. Saxbey lawer gwaith yn i ddillad. Anelwyd ato un- waith yn ei galon, aeth y gyllell trwy ei gob a haner y ffordd trwy ryw lyfr bychan oedd yn llogell ei frest. Ond er hyn ymladdodd y gwr ieuanc a'i ffon a'i gyll- ell a thrywanodd un o'i ymosodwyr a'i gyllell yn ei yswydd. Ar hyn daeth y ildll o'r tu ol iddo ac ym- aflodd yn ei wddf b rdnes haner ei dogu a gadawodd I ef ar y llawr yn ddideim!ad. Yn fuan ar ol hyny cafwyd ef yn gorwedd ror y llawr gan Cadben Hull- man yr hwn a aeth ag ef i'w dv. Yr oedd y ddau filain wedi cymeryd ychydig 0 sylltau o logell y dyn, yr unig arian oedd ganddo. Y maent eto heb eii (IHI

[No title]

[No title]

[No title]

[No title]

ELIVERPOOL 1,,"

MARCHNAD LLUNDAIN

uAAULbttlaiAL /i.

I BRITISH WOOL MARKET.

LOJSDUiS CATTLE MA L{K KT

Advertising

a - YR WYTHNO«R,-...-,